Modele finansowania inwestycji w zakresie ochrony środowiska opis zrealizowanych działań

Transkrypt

1 Modele finansowania inwestycji w zakresie ochrony środowiska opis zrealizowanych działań Projekt Modele finansowania inwestycji w zakresie ochrony środowiska składał się z dwóch zasadniczych elementów. Pierwszym elementem projektu było przeprowadzenie trzech debat dotyczących optymalnego modelu finansowania inwestycji środowiskowych w Polsce. W spotkaniach uczestniczyli przedstawiciele rządu, instytucji zaangażowanych w ochronę środowiska, sektora finansowego oraz świata nauki. Tym samym spotkania te stanowiły okazję do wymiany podglądów, a w rezultacie w istotnym stopniu przyczyniły się do stworzenia katalogu zasad, dobrych praktyk i wytycznych służących efektywnemu wyborowi form finansowania inwestycji środowiskowych. Pierwsza debata pt. Jak finansować inwestycje z zakresu ochrony środowiska zorganizowana została 25 września 2014 roku w Warszawie, w siedzibie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wystąpienie wprowadzające wygłosili: Danuta Grodzicka-Kozak Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku oraz dr Maciej Grabowski Minister Środowiska. Debaty w ramach powyższego spotkania odbywały się w dwóch sesjach: Kryteria i zasady wyboru metod finansowania inwestycji środowiskowych. Czym należy się kierować przy wyborze metod finansowania inwestycji środowiskowych? Kiedy dotacja a kiedy pożyczka ogólne i szczegółowe kryteria wyboru formy finansowania w inwestycjach środowiskowych? W debatach panelowych, moderowanych przez Marcina Nowickiego oraz dr Martę Penczar udział wzięli: Piotr Matwiej (Doradca Prezesa Zarządu, Związek Banków Polskich), Agnieszka Wojtach (Dyrektor Biura Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku), Julian Zawistowski (Prezes Zarządu, Fundacja Instytut Modelowania i Analiz Polityk Publicznych), Jacek Gdański (Zastępca Prezesa Zarządu, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), Danuta Grodzicka-Kozak (Prezes Zarządu, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku), Hanna Grunt (Prezes Zarządu, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu).

2 Ogółem w seminarium uczestniczyło 50 osób reprezentujących m.in. takie instytucje jak: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ministerstwo Środowiska, samorządy terytorialne oraz spółki komunalne. Pierwsze spotkanie, które odbyło się 25 września 2014 roku w Warszawie umożliwiło wyłonienie wstępnej listy kryteriów, które powinny być brane pod uwagę przy decyzji o sposobie finansowania danego przedsięwzięcia Druga debata pt. Finansowanie inwestycji środowiskowych odbyła się w dniu 30 stycznia 2015 roku w Gdańsku. Seminarium zostało uroczyście otwarte przez Wicemarszałka Województwa Pomorskiego Wiesława Byczkowskiego oraz Prezesa Zarządu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową dr. Jana Szomburga. Wystąpienie wprowadzające nt. obecnego systemu finansowania inwestycji środowiskowych przedstawiła dr Małgorzata Skucha Prezes Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Danuta Grodzicka-Kozak Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku oraz Janusz Ostapiuk Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska. Debata prowadzona była w trzech dyskusjach panelowych: Instrumenty zwrotne jako podstawa finansowania inwestycji środowiskowych. Jak zapewnić i zwiększyć atrakcyjność instrumentów zwrotnych? Jak osiągnąć równowagę pomiędzy popytem na finansowanie a brakiem zakłóceń mechanizmu rynkowego? Rola instytucji komercyjnych w urynkawianiu inwestycji środowiskowych. W dyskusjach panelowych udział wzięli następujący paneliści: Hanna Grunt (Prezes Zarządu, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu), Jerzy Sarnowski (Zastępca Prezesa Zarządu, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie), Tadeusz Styn (Dyrektor Departamentu Środowiska i Rolnictwa, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego), Błażej Konkol (Prezes Zarządu, Związek Gmin Pomorskich, Wójt Gminy Trąbki Wielkie), Radomir Matczak (Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego), dr Piotr Tamowicz (Taylor Economics), Dariusz Wieloch (Zastępca Dyrektora Departamentu Instrumentów Inżynierii Finansowej, Bank Gospodarstwa Krajowego), Piotr Matwiej (Doradca Zarządu, Zespół ds. Programów Publicznych

3 i Środowisk Gospodarczych, Związek Banków Polskich), Irena Wróblak (Prezes Zarządu, Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych), Wiesław Kostrzewa (Dyrektor Centrum Korporacyjnego w Gdańsku, Bank Ochrony Środowiska), Agnieszka Wojtach (Dyrektor Biura, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku). Do udziału w seminarium zgłosiło się łącznie 74 osób reprezentujących m.in. takie instytucje jak: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ministerstwo Środowiska, samorządy terytorialne oraz spółki komunalne. Trzecia debata odbyła się w dniu 16 kwietnia 2015 roku w Poznaniu na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Dyskusja prowadzona w ramach tego spotkania koncentrowała się na specyfice finansowania inwestycji realizowanych w poszczególnych obszarach środowiskowych. W ramach spotkania przeprowadzono następujące debaty tematyczne: wodno ściekowej; odpadami; powietrza; Specyfika finansowania inwestycji środowiskowych w obszarze OZE. Otwarcia seminarium dokonała Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu Pani Hanna Grunt, prof. dr hab. Marek Nawrocki Prorektor ds. informatyzacji i współpracy z gospodarką Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Prof. UAM dr hab. Leszek Kasprzak - Dziekan Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wystąpienia wprowadzające przedstawili: Dorota Zawadzka-Stępniak (Zastępca Prezesa Zarządu, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), Danuta Grodzicka-Kozak (Prezes Zarządu, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku), Prof. Maciej Nowicki (Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) oraz Aleksandra Przyłuska (Dyrektor Departamentu Funduszy Ekologicznych, Ministerstwo Środowiska).

4 W dyskusji panelowej udział wzięli natomiast: Aleksandra Przyłuska (Dyrektor Departamentu Funduszy Ekologicznych, Ministerstwo Środowiska), Katarzyna Paprocka (Doradca w Departamencie Ochrony i Gospodarowania Wodami, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), Ryszard Nawrocki (Wójt Gminy Stare Miasto), Tomasz Uciński (Prezes Zarządu Krajowej Izby Gospodarki Odpadami), Małgorzata Koziarska (Naczelnik Wydziału Inspekcji, Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Poznaniu), Monika Staszak (Inspektor Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Poznaniu), prof. zw. dr hab. Andrzej Mizgajski (Instytut Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Józef Kała (I Zastępca Prezesa Zarządu, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie), prof. UAM dr hab. Eliza Kalbarczyk (Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Maciej Kazienko (Zastępca Prezesa Zarządu, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku). Udział w seminarium potwierdziły łącznie 103 osoby. Drugim elementem projektu było opracowanie raportu zawierającego zarówno wnioski płynące z przeprowadzonych spotkań, jak i wyniki badania eksperckiego prowadzonego w ramach projektu. Prace nad raportem polegały na analizie dotychczasowych doświadczeń z wdrażania interwencji publicznej w zakresie ochrony środowiska jak też szerzej prowadzenia polityki rozwojowej na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Wyniki tych analiz posłużyły do skonstruowania zestawu kryteriów, którymi należałoby kierować się wspierając inwestycje i działania środowiskowe ze środków publicznych - zarówno krajowych jak i unijnych. Kryteria te zostały zweryfikowane w przeprowadzonym badaniu eksperckim metodą delficką. W kolejnym etapie zaproponowano założenia modelu finansowania, który najpełniej wypracowane kryteria spełnia w obecnym okresie programowania, jak też jest najlepszym przygotowaniem do przejścia na finansowanie krajowe i wspomaganie finansowania rynkowego w przyszłości. Ponieważ zastosowanie uniwersalnego modelu do wszystkich obszarów tematycznych wsparcia i wszystkich typów inwestycji jest praktycznie niemożliwe,

5 koniecznym było opisanie szeregu uwarunkowań (także przyszłych - czyli po zakończeniu intensywnego wsparcia ze środków unijnych), które wymagają maksymalizacji elastyczności i różnorodności stosowanych modeli finansowania. Dzięki temu wzrosnąć powinna świadomość, kiedy i dlaczego należałoby stosować różne podejścia do wspierania inwestycji i działań środowiskowych, przy zachowaniu podstawowych, opisanych w raporcie, kryteriów interwencji.