Finansowa Ekstraklasa

Transkrypt

1 Jak daleko do Europy? Wrzesień 27

2

3 Wstęp Po każdej nieudanej próbie wejścia polskiej drużyny do Ligi Mistrzów najczęściej pojawia się komentarz, że nie mamy się co porównywać z innymi krajami, w których kluby mają nieporównanie większe budżety a tylko one pozwalają marzyć o Lidze Mistrzów. Skąd jednak wziąć te większe budżety czy naprawdę w Polsce nie ma sponsorów, którzy mogliby zainwestować w kluby na takim poziomie jak chociażby w Rumunii czy na Ukrainie? Otóż jest kilka dróg do osiągnięcia sukcesu na arenie europejskiej, ale nie sądzę aby naśladowanie naszych wschodnich sąsiadów było receptą na trwałe podniesienie poziomu naszej piłki. W firmie Deloitte uważamy, że taką drogą jest wprowadzenie pełnej przejrzystości finansów klubów piłkarskich, która jest podstawowym warunkiem zbudowania z klubów przedsiębiorstw, które w sposób systematyczny generują przychody. Tylko takie sportowe przedsiębiorstwa są w stanie przyciągnąć inwestorów i sponsorów, którzy będą traktowali te przedsięwzięcia długoterminowo. Spójrzmy na najlepsze wzorce z Anglii. Na początku lat 9- tych rozpoczął się proces wprowadzania pełnej przejrzystości finansów klubów, który doprowadził do ogromnego zainteresowania biznesu inwestycjami w ligę angielską. Dzisiaj to nie tylko Manchester United ale również West Ham czy nawet Southampton stale generują spore przychody ze sprzedaży biletów, praw telewizyjnych czy sponsoringu. Władysław Szwoch Partner Deloitte A u nas? Na razie mamy oczywiście zupełnie inną skalę. Zwycięzca rankingu Zagłębie Lubin ma przychody 5-krotnie niższe od zwycięzcy europejskiej Money League Realu Madryt. Czy mamy się już załamywać? Absolutnie nie. Pomyślmy, jaki w polskim futbolu drzemie potencjał. Przecież polska gospodarka nie jest 5-krotnie mniejsza od hiszpańskiej. Przecież w 38 milionowej Polsce potencjał zapełniania stadionów na dobrym widowisku sportowym jest porównywalny z hiszpańskim. Trzeba tylko ten potencjał zacząć wykorzystywać. A pierwszy krok to przejrzystość finansów, bezpieczeństwo na stadionach i absolutna przejrzystość widowiska. Piłkarze muszą grać naprawdę zero tolerancji dla korupcji, ustawiania meczów, jest absolutnie konieczne żeby przyciągnąć widza na stadion. 24 Całkowite przychody klubów w 26 roku ,8 21,1 2,4 19,7 Zagłębie Lubin Wisła Kraków Legia Warszawa Korona Kielce 15,5 Wisła Płock 13,9 13, 12,5 Lech Poznań GKS Bełchatów Groclin Grodzisk 12,5 Cracovia 7,4 6,8 5, Arka Gdynia Widzew Łódź Górnik Zabrze 3,8 ŁKS Łódź 3,6 3, 3, Odra Wodzisław Pogoń Szczecin Górnik Łęczna 3

4 Nota metodologiczna Ranking polskich klubów piłkarskich został oparty na wielkości przychodów pochodzących z działalności sportowej. Wpływy klubów nie uwzględniają takich kategorii jak np. transfery bądź wypożyczenia piłkarzy, gdyż są to często wydarzenia jednorazowe i nie odzwierciedlają możliwości generowania stałych przychodów przez klub. Aby lepiej zobrazować sytuację, przychody zostały podzielone dodatkowo na trzy kategorie: āā āā āā Dzień meczu przychody ze sprzedaży biletów, karnetów oraz catering na stadionie, Transmisje przychody klubów z transmisji telewizyjnych i radiowych, a także z rozgrywek międzynarodowych, Komercyjne przychody z umów sponsorskich, reklam, sprzedaży koszulek, pamiątek klubowych itp. Oprócz danych finansowych przekazanych przez kluby w niniejszym raporcie wykorzystano szereg informacji publicznie dostępnych oraz dwa opracowania przygotowane przez Deloitte Wielka Brytania: Football Money League oraz Annual Review of Football Finance. Wszelkie konieczne przeliczenia z euro na złotówki (bądź odwrotnie) zostały dokonane po kursie 3,85 PLN/EUR. Ranking obejmuje kluby, które w sezonie 26/27 grały w Ekstraklasie. Dane, w wyżej przedstawionym podziale, zostały dostarczone bezpośrednio przez kluby. Ze względu na obowiązujący w większości klubów rok finansowy, dane obejmują lata kalendarzowe 25 oraz 26. Poniżej przedstawiamy wyjątki co do zakresu danych prezentowanych w rankingu: āā āā āā āā Korona Kielce dane obejmują sezony 25/26 oraz 26/27. Dodatkowo dane za sezon 26/27 zostały oszacowane na podstawie rzeczywistych danych za 11 miesięcy ostatniego sezonu. Lech Poznań przed sezonem 26/27 (3 maja 26) kluby Lech Poznań oraz Amica Wronki zostały połączone. Klub Lech Poznań został następcą prawnym Amiki Wronki, w związku z tym dane przekazane przez klub obejmują Amikę Wronki (dane za 25 rok oraz styczeń-maj 26) oraz Lech Poznań (dane za czerwiec-grudzień 26). Cracovia dane obejmują sezony 24/25 oraz 25/26. Górnik Łęczna oraz Pogoń Szczecin liczne pisma wysłane do klubów i próby bezpośredniego dotarcia do ich pracowników różnymi kanałami nie odniosły skutku. Kluby nie przekazały żadnych danych finansowych. Prezentowane w rankingu informacje dotyczą sezonu 26/27 i obejmują jedynie przychody z praw do transmisji oraz część wpływów komercyjnych (z umów zawieranych przez spółkę Ekstraklasa S.A.) jakie udało się nam pozyskać z innych źródeł. 4

5 Ranking - przychody polskich klubów w mln PLN Zag bie Lubin 21, Wis a Kraków 21,1 2 1 Wis a Kraków 21,1 3 3 Legia Warszawa 2,4 4 Korona Kielce Wis a P ock 15,5 6 2 Lech Pozna 2 13,9 7 GKS Be chatów 13, 8 3 Groclin Grodzisk Wlkp. 12,5 9 Cracovia 3 12,5 1 Arka Gdynia 7, Widzew ód 6, Górnik Zabrze 5, 13 1 KS ód 3, Odra Wodzis aw l ski 3,6 15? Górnik czna 4 >2,3 16? Pogo Szczecin 4 >2,2 Zmiana pozycji w rankingu wzgl dem roku 25 w gór Zmiana pozycji w rankingu wzgl dem roku 25 w dó Brak zmiany pozycji Brak danych Zag bie Lubin 2,1 Wis a P ock 16,7 Korona Kielce Groclin Grodzisk Wlkp. 14,5 Legia Warszawa 13,7 GKS Be chatów 1,8 Lech Pozna 2 1,7 Cracovia 3 1,1 Arka Gdynia 5,9 Odra Wodzis aw l ski 4,3 Widzew ód 3,4 Górnik Zabrze 3,4 KS ód,3 Górnik czna? Pogo Szczecin? 1 Dane za sezony 26/27 i 25/26. 2 Ze wzgl du na fuzj klubów, dane Lecha Pozna obejmuj cz ciowo Amik Wronki. 3 Dane za sezony 25/26 i 24/25. 4 Dane za sezon 26/27 obejmuj ce przychody z praw do transmisji oraz cz przychodów komercyjnych. Pe ny opis wyj tków co do zakresu danych znajduje si we wst pie (Nota metodologiczna). 5

6 Przegląd klubów 1. Zagłębie Lubin 26 21,8 25 2,1 Pozycja w rankingu względem 25 ¾3 Pojemność stadionu 7 3 Średnia frekwencja (sezon 7/6) 6 32 Średnia frekwencja (sezon 6/5) Z łącznym przychodem w wysokości 21,8 mln PLN Zagłębie Lubin jest liderem rankingu polskich klubów piłkarskich. W stosunku do roku 25 przychody tego klubu wzrosły o 8,8%, dzięki czemu Miedziowi awansowali na pierwsze miejsce w stosunku do zestawienia obejmującego 25 rok. Zdecydowanie największym źródłem finansowania Zagłębia Lubin są przychody komercyjne. Z prawie 79% udziałem tej kategorii w całości wpływów Miedziowych, Zagłębie należy do grona trzech klubów, w których ponad ¾ przychodów pochodzi z tej kategorii. Bardzo dobre występy w sezonie 25/26, kiedy Zagłębie Lubin wywalczyło 3 miejsce w lidze, zaowocowało znaczącym (43,8%) wzrostem przychodów z praw do transmisji warto przypomnieć, że wysokość wpływów z praw do transmisji jest uzależniona m.in. od ilości transmisji meczy z udziałem danego klubu. Zag bie Lubin: 18% 3% 26 79% ,1,6 2,8 8,8% 1,4% 43,8% 21,8,6 4, 3,2% 16,7 17, Jednocześnie Miedziowi mają najmniejszy ze wszystkich klubów udział przychodów z dnia meczu niecałe 3%. Taka sytuacja nie może dziwić, gdyż zarówno aktualna pojemność stadionu, jak i fakt, że Lubin to niewielkie (około 75-tysięczne) miasto nie sprzyja osiąganiu znacznych przychodów z tej kategorii przez Zagłębie Lubin. Warto jednak zwrócić uwagę na znaczne zwiększenie średniej liczby widzów na meczach Miedziowych w ostatnim sezonie (wzrost średniej frekwencji o 79,9%), dzięki czemu wykorzystanie pojemności stadionu wyniosło prawie 87%. Wzrost ten wynika zapewne z doskonałych występów klubu uwieńczonych zdobyciem mistrzostwa Polski. Struktura przychodów Zagłębia Lubin budzi pewne obawy, gdyż jest w olbrzymiej mierze uzależniona od zaangażowania głównego sponsora, czyli grupy KGHM. Ewentualne wycofanie się tej firmy ze wsparcia dla Zagłębia oznaczałoby diametralną zmianę sytuacji finansowej klubu. Jednak zarówno zapowiedzi Krzysztofa Skóry prezesa KGHM jaki i fakt przekazania 1 mln PLN na przebudowę stadionu oraz budowę kompleksu sportowego z hotelem, świadczą o długoterminowych planach firmy względem klubu. Planowana pojemność nowego stadionu to 15 tys. widzów. Warto zwrócić uwagę na podjęte przez Miedziowych starania marketingowe promujące pozytywny wizerunek klubu, mające na celu m.in. przyciągnięcie na spotkania zespołu kibiców z całego regionu. W ramach tej inicjatywy (nazwanej Zagłębie emocji ) w największych miastach Dolnego Śląska zawisło 115 billboardów promujących klub. Zagłębie emocji było pierwszą w historii klubu inicjatywą billboardową. Mimo niezłego spotkania rewanżowego w Bukareszcie, Zagłębie Lubin dołączyło do grona mistrzów Polski z ostatnich 11 lat i nie awansowało do rozgrywek Ligi Mistrzów. Pierwsze miejsce w rankingu najbogatszych klubów europejskich zajmuje już od dłuższego czasu Real Madryt. tego klubu w sezonie 25/26 wyniosły 292,2 mln EUR (1,125 mld PLN) ponad 5-krotność przychodów Zagłębia Lubin Komerc yjne Transmisje Dzie Meczu 6

7 2. Wisła Kraków 26 21, ,1 Pozycja w rankingu względem 25 1 Pojemność stadionu Średnia frekwencja (sezon 7/6) 9 91 Średnia frekwencja (sezon 6/5) Wisła Kraków osiąga jedne z najwyższych przychodów z dnia meczu, co jest związane ze średnio niemal 1-tysięczną rzeszą kibiców na jej meczach. Wpływy z tej kategorii, stanowiące 25% całości źródeł finansowania klubu, mają większe znaczenie dla krakowskiej Wisły, niż transmisje, które gwarantują jedynie 22% przychodów klubu. Warto zauważyć, że zarówno wpływy z dnia meczu, jak i z transmisji ucierpiały ze względu na słabe występy Białej Gwiazdy w ostatnim sezonie. Spadek średniej frekwencji na meczach Wisły odbił się na zmniejszeniu przychodów z tej kategorii o 5,6%. Drugie miejsce w rankingu najbogatszych polskich klubów zajmuje Wisła Kraków z przychodami w wysokości 21,1 mln PLN. Minimalny wzrost wysokości przychodów w porównaniu do roku 25 (o zaledwie,2%) nie zapewnił utrzymania pierwszego miejsca w zestawieniu, jakie Biała Gwiazda osiągnęła w 25 roku. Struktura przychodów Wisły jest bardziej zbilansowana niż lidera rankingu, jednak tak jak w przypadku zdecydowanej większości polskich klubów jest skoncentrowana głównie na wpływach komercyjnych (53% wszystkich źródeł finansowania). Na wysokość przychodów komercyjnych Wisły znaczny wpływ miał kontrakt sponsorski z marką Tyskie, który obowiązywał do końca sezonu 26/27. W chwili obecnej Wisła z konieczności gra w koszulkach z logo Telefoniki, gdyż nie pozyskała nowego sponsora strategicznego. Przedłużenie się takiej sytuacji może mieć znaczny wpływ na wysokość przychodów z tej kategorii, gdyż kontrakt gwarantujący logo firmy na koszulkach piłkarzy Białej Gwiazdy może być wart kilka mln złotych na sezon. z praw do transmisji telewizyjnych wyniosły w 26 roku 4,6 mln złotych, co stanowi spadek o ponad 1% w stosunku do roku 25, kiedy to Wisła miała najwyższe z analizowanych klubów przychody z tej kategorii. Spadek ten wynika ze słabych wyników sportowych Wisły w sezonie 26/27, w którym Biała Gwiazda wywalczyła zaledwie 8 miejsce w lidze. Wis a Kraków: 25% 22% 26 53% ,2% 21,1 21,1 5,5-1,2% 5,2 4,6 1,4-5,6% 8,4% 5,2 11, Komerc yjne Transmisje Dzie Meczu Można oczekiwać, że w najbliższej przyszłości dzień meczu będzie nadal stanowić bardzo ważne źródło finansowania Wisły Kraków. Trwająca rozbudowa stadionu, który docelowo ma pomieścić 35 osób, niewątpliwie będzie sprzyjać wzrostowi zainteresowania występami Białej Gwiazdy i przynajmniej na szlagierowych meczach (jak np. derby Krakowa) stadion będzie się zapełniał do ostatniego miejsca. Wisła Kraków jest jednym z najbardziej medialnych klubów w polskiej lidze. Świadczy o tym wiele inicjatyw realizowanych przez klub jak np. Radio Biała Gwiazda, kanał RSS Wisły Kraków, możliwość bezpłatnego zwiedzania stadionu czy też wakacyjny wyjazd do Stanów Zjednoczonych na The Chicago Trophy. Wszystkie te inicjatywy przybliżają klub aktualnym i potencjalnym kibicom, co w dłuższym okresie z pewnością przyczyni się do zwiększenia liczby fanów klubu. Średnia frekwencja na meczach FC Barcelona (drugie miejsce w rankingu Football Money League) w sezonie 25/26 wyniosła , co dało temu klubowi przychody rzędu 76,6 mln euro (294,9 mln złotych). W porównaniu z Wisłą Kraków widać, że średnio około 7-krotnie większa liczba kibiców na mecz wygenerowała prawie 57-krotnie większe przychody. Można jednak przypuszczać, że rozbudowa stadionu krakowskiej drużyny pozwoli zmniejszyć dystans do Katalończyków. 7

8 3. Legia Warszawa 26 2, ,7 Wisłę Kraków o niemal 3 mln złotych. Tak dynamiczny wzrost wpływów z tytuły praw do transmisji wynika zapewne m.in. ze zdobycia mistrzostwa Polski w sezonie 25/26 oraz stosunkowo dobrych występów w sezonie 26/27 uwieńczonych zdobyciem trzeciego miejsca w lidze. Pozycja w rankingu względem 25 ¾3 Pojemność stadionu Średnia frekwencja (sezon 7/6) 1 47 Średnia frekwencja (sezon 6/5) Trzecie miejsce w rankingu polskich klubów zajmuje Legia Warszawa z przychodami 2,4 mln złotych. Imponujący jest ponad 48% wzrost wpływów finansowych w porównaniu z rokiem 25, kiedy to klub uzyskał 13,7 mln złotych. Dzięki temu wzrostowi Legia awansowała o 3 miejsca w stosunku do zestawienia za 25 rok. komercyjne wynoszące w 26 roku 7,6 mln złotych stanowią największe źródło finansowania Legii. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na ich znaczny (ponad 28%) wzrost względem 25 roku. Na wysokość przychodów komercyjnych klubu miał niewątpliwie wpływ kontrakt z Grupą Żywiec, dotyczący marki Królewskie. Umowa z tą firmą została przedłużona na kolejne trzy lata, jednak logo marki trafiło na rękawy koszulek piłkarzy. Wysokość przychodów komercyjnych w kolejnych latach jest w dużej mierze uzależniona od tego czy i kiedy uda się Legii znaleźć sponsora głównego. Niewątpliwie zamieszki spowodowane przez pseudo kibiców Wojskowych w Wilnie nie pomagają w pozyskiwaniu sponsorów (według doniesień prasy jedna z firm zainteresowanych reklamą na koszulkach Legii wycofała się z rozmów po wydarzeniach na stadionie Vetry Wilno). Legia Warszawa: 26% 37% 26 37% ,7 3,7 4,1 5,9 48,4% 42,9% 82,2% 28,2% 2,4 5,3 7,5 7, Komerc yjne Transmisje Dzie Meczu Drugim filarem finansów Legii Warszawa są przychody z praw do transmisji telewizyjnych, które w 26 roku (po ponad 82% wzroście w stosunku do roku poprzedniego) wyniosły 7,5 mln złotych. Legia osiągnęła największe przychody z tej kategorii ze wszystkich sklasyfikowanych klubów, wyprzedzając drugą W ostatnim sezonie średnia liczba widzów na spotkaniach Legii wyniosła 1 47, co oznacza ponad 13% wzrost w stosunku do sezonu 25/26. Duża frekwencja na meczach (średnie wykorzystanie pojemności stadionu wyniosło prawie 74%) pozwoliła osiągnąć klubowi ponad 5 milionowe przychody z kategorii dzień meczu, co stanowiło 26% całości wpływów Legii. Biorąc pod uwagę, że w sezonie 25/26 Legioniści zdobyli mistrzostwo Polski, może dziwić mała frekwencja i przychody klubu z kategorii dzień meczu w roku 25. Przyczyna takiej sytuacji leży jednak poza boiskiem. Ze względu na konflikt pomiędzy władzami klubu a grupą kibiców (wynikający z wydania zakazów stadionowych za naruszenie regulaminu stadionowego) doszło do bojkotu meczy Legii przez część kibiców. Spośród wszystkich klubów ujętych w rankingu, Legia Warszawa ma najbardziej zrównoważony rozkład przychodów, z niemal równym podziałem na wyszczególnione kategorie przychodowe. Legia jest bez wątpienia klubem o wielkim potencjale generowania wysokich przychodów. Wydaje się, że kluczowym problemem dla uwolnienia tego potencjału jest grupa pseudo kibiców, z którymi zarządowi klubu do tej pory nie udało się poradzić. Komercyjne przychody Juventusu Turyn (3 miejsce wśród najbogatszych klubów Europy) w 26 roku wyniosły 62,7 mln euro (241,4 mln złotych) 32 razy więcej, niż wpływy Legii Warszawa z tej samej kategorii. Należy jednak podkreślić, że Legia ma znacznie zdrowszą strukturę przychodów niż Juventus, w przypadku którego aż 6% wpływów pochodzi z praw do transmisji. 8

9 4. Kolporter Korona Kielce 26 19, ,4 Pozycja w rankingu względem 25 Pojemność stadionu Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) Korona Kielce z całkowitym przychodem na poziomie 19,7 mln złotych zajmuje czwarte miejsce w rankingu polskich klubów. W porównaniu do zestawienia za 25 rok, pozycja kieleckiego klubu nie uległa zmianie, mimo 2% wzrostu przychodów Korony. Trzeci filar finansowania klubu dzień meczu stanowi 18% całości wpływów klubu. jakie pozyskała Korona z tej kategorii (wynoszące 3,6 mln złotych w sezonie 26/27) były mniejsze jedynie od wpływów z dnia meczu Legii Warszawa oraz Wisły Kraków. Na wzrost poziomu finansowania Korony z tej kategorii miało wpływ prawie 17% zwiększenie się średniej frekwencji na meczach zespołu. Duży wpływ na poprawę frekwencji na spotkaniach Korony miała inauguracja nowego stadionu, który został oddany do użytku w kwietniu 26 roku (odkąd klub przeniósł się na nowy obiekt, statystyki meczowej frekwencji lokują Koronę w pierwszej trójce najliczniej oglądanych drużyn). Podobnie jak w przypadku większości polskich klubów, wpływy komercyjne, wynoszące 11,5 mln złotych w sezonie 26/27, stanowią największe źródło finansowania klubu. Znaczna część tej kwoty pochodzi od głównego sponsora klubu, czyli Grupy Kapitałowej Kolporter. Należy jednak zwrócić uwagę na 1,2% spadek wartości tej kategorii w stosunku do sezonu 25/26. Drugim największym źródłem finansowania klubu są przychody z praw do transmisji, które w ostatnim sezonie zanotowały imponujący ponad 128% wzrost. Pod względem wielkości wpływów z transmisji, Korona z 4,6 mln złotych zajmuje trzecie miejsce (po Legii Warszawa i Wiśle Kraków) wśród klubów objętych rankingiem. Ciekawym faktem, jest bardzo duży wzrost wpływów z tej kategorii mimo nienajlepszych wyników sportowych w lidze (7 miejsce na zakończenie rozgrywek w sezonie 26/27 w porównaniu do 5 miejsca rok wcześniej). Należy jednak pamiętać, że w ostatnim sezonie klub został finalistą Pucharu Polski. Dodatkowo nowy stadion Korony Kielce, który obecnie jest najlepszym obiektem tego typu w Polsce, wpłynął na podniesienie medialności klubu, co z pewnością przekłada się na ilość bezpośrednich transmisji telewizyjnych ze spotkań Kielczan. Kolporter Korona Kielce: 23% 18% 26 59% ,% 16,4 19,7 2,8 2, 11,7 31,1% 128,4% -1,2% 3,6 4,6 11, Warto przypomnieć, że stadion Korony Kielce powstał dzięki wysiłkowi i determinacji władz miejskich Kielc, które pod wpływem deklaracji właściciela klubu Krzysztofa Klickiego dotyczących wówczas planów wprowadzenia klubu do I ligi i walki o udział w rozgrywkach pucharu UEFA, podjęły decyzję o budowie nowego stadionu. Nowy obiekt powstał w błyskawicznym tempie 18 miesięcy i kosztował około 48 mln złotych. Jak widać na przykładzie Kielc, budowa stadionu jest często kwestią dobrej woli oraz determinacji. Na liście najbogatszych klubów Europy czwarte miejsce zajmuje Manchester United. Stadion Czerwonych Diabłów o pojemności 76 miejsc miał w ostatnim sezonie poziom wykorzystania 99,77%, co stawia go w ścisłej europejskiej czołówce. Korona z wykorzystaniem swojego obiektu na poziomie 64,29% wypada pod tym względem gorzej. Można jednak przypuszczać, że podniesienie poziomu sportowego widowisk w Kielcach pozwoli osiągnąć niemal pełne wykorzystanie pojemności tego stadionu. Komerc yjne Transmisje Dzie Meczu 9

10 5. Wisła Płock 26 15, ,7 Pozycja w rankingu względem 25 2 Pojemność stadionu 12 3 Średnia frekwencja (sezon 7/6) 3 77 Średnia frekwencja (sezon 6/5) ,7 mln złotych przychodów w 26 roku dało Wiśle Płock 5 pozycję w rankingu najbogatszych polskich klubów. W porównaniu z rokiem 25, wpływy płockiej Wisły zmniejszyły się o ponad 7% (z 15,5 mln złotych), co zaowocowało spadkiem o dwie pozycje w rankingu w stosunku do zestawienia za 25 rok. Utrata dwóch pozycji wynika z 12% zmniejszenia się komercyjnych przychodów klubu z 14 mln złotych w 25 roku do 12,3 mln złotych w 26 roku. Mimo tego spadku, to właśnie ta kategoria stanowi aż 8% wszystkich wpływów finansowych klubu. Wisła Płock prezentuje jeden z najwyższych poziomów koncentracji przychodów w jednym źródle finansowania. Podobnie jak Zagłębie Lubin, płocka Wisła jest klubem, za którym stoi potężny sponsor PKN Orlen. Koncentracja przychodów w jednym źródle, czyli w tym przypadku poleganie na jednym sponsorze, może być bardzo niebezpieczna dla klubu, gdyż wycofanie się sponsora może pozbawić klub niemal całości środków finansowych niezbędnych do funkcjonowania zespołu. Taka groźba zawisła również nad Wisłą Płock, kiedy na początku 27 roku, PKN Orlen ogłosił wycofanie się ze sponsorowania klubu. Wprawdzie deklaracje te nie zostały spełnione i koncern naftowy nadal wspiera Nafciarzy, ale zaistniała sytuacja wskazuje, że konieczne jest szukanie możliwości zwiększenia przychodów z innych źródeł oraz dywersyfikacja grupy sponsorów. Wis a P ock: 17% 3% 26 8% ,3% 16,7 15,5,4 2,3 18,% 17,3%,5 2,7 14, -12,% 12, Komerc yjne Transmisje Dzie Meczu Wpływy Wisły z praw do transmisji stanowią drugie największe źródło finansów klubu. Mimo bardzo słabych występów Nafciarzy w rozgrywkach ligowych - zakończonych spadkiem do II ligi w ostatnim roku przychody z tej kategorii wzrosły o ponad 17% osiągając poziom 2,7 mln złotych. Wzrost ten wynika z dobrych występów Wisły w Pucharze Polski w sezonie 25/26 zakończonych zwycięstwem w tych rozgrywkach. Trzecim źródłem finansowania klubu, stanowiącym zaledwie 3% całości przychodów jest kategoria dzień meczu. W 26 roku Wisła uzyskała z tego tytułu niecałe,5 mln złotych, co jest najmniejszym wynikiem ze wszystkich klubów ujętych w rankingu. Warto zwrócić jednak uwagę na fakt, że przychody z dnia meczu wzrosły o 18% względem roku 25 na co miała wpływ większa średnia frekwencja na meczach Nafciarzy. W przypadku Wisły Płock sprawdziło się piłkarskie porzekadło mówiące, że pieniądze nie grają. Mimo bardzo dużych jak na polską ligę przychodów, klub nie uchronił się przed spadkiem do niższej klasy rozgrywek. Można się spodziewać, że w przyszłorocznej edycji rankingu polskich klubów, Wisła straci kilka pozycji, gdyż zdecydowanie spadną przychody tego klubu z praw do transmisji telewizyjnych. Dodatkowo można się spodziewać, że zakres zaangażowania głównego sponsora PKN Orlen w finansowanie klubu również zostanie zmniejszony. Piąte miejsce w europejskim rankingu klubów piłkarskich zajmuje AC Milan. Podobnie jak w przypadku Wisły Płock najmniejsze źródło finansowania Rossoneri ch to przychody z dnia meczu stanowiące jedynie 13% całości wpływów klubu, co przekłada się na wartość 3,8 mln euro (118,6 mln złotych). Oznacza to, że przychody Wisły Płock z tego tytułu stanowią jedynie,4% wpływów AC Milan. 1

11 6. Lech Poznań 26 13,9 25 1,7 Drugim co do wielkości filarem finansów Kolejorza są przychody z praw do transmisji, które w 26 roku wyniosły 3,7 mln złotych. Wzrost wpływów z tego źródła wynika z faktu, że dane za 25 przedstawiają wyłącznie przychody Amiki Wronki, która była mniej medialnym klubem niż Lech Poznań. Pozycja w rankingu względem 25 ¾2 Pojemność stadionu Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) 8 5 Szóste miejsce w rankingu najbogatszych polskich klubów z łącznymi przychodami w wysokości 13,9 mln złotych zajął Lech Poznań. W porównaniu do zestawienia klubów za 25 rok, oznacza to awans o dwie pozycje (dzięki 3% wzrostowi całości przychodów). Analizując wyniki Kolejorza należ pamiętać, że dane o wpływach finansowych nie oddają w pełni historycznej sytuacji finansowej klubu. Wynika to z fuzji Lecha Poznań z Amiką Wronki, która nastąpiła 3 maja 26 roku. Ze względu na brak dostępu do danych historycznych Kolejorza z okresu przed fuzją, prezentujemy dane przekazane przez klub, które częściowo dotyczą Amiki Wronki. Największym źródłem finansowania klubu są przychody komercyjne stanowiące 53% całości wpływów. W porównaniu do roku 25 wartość tej kategorii zmniejszyła się nieznacznie do 7,4 mln złotych (o niecały 1%). Obecnie do najważniejszych sponsorów klubu należą Warka (sponsor strategiczny), Sokołów (sponsor główny) oraz naturalnie właściciel klubu, czyli Amica S.A. Lista sponsorów klubu jest dłuższa i już przed aktualnym sezonem zostały sprzedane wszystkie miejsca reklamowe klubu (z czym Wisła Kraków czy Legia Warszawa nie poradziły sobie tak dobrze). W kolejnych edycjach rankingu można się spodziewać wzrostu przychodów Lecha z tego źródła, gdyż obecni sponsorzy deklarują chęć przedłużenia umów na kolejne sezony oraz zwiększenia ich wartości. Lech Pozna : 2% 27% 53% ,7 3,% 13,9,3 79% 2,8 2,9 28,3% 3,7 7,5 -,9% 7,4 Dopełnieniem źródeł finansowania Kolejorza są wpływy z dnia meczu, które w 26 roku wyniosły 2,8 mln złotych. Biorąc pod uwagę fakt, że dane dotyczące 26 roku odzwierciedlają sytuację Lecha jedynie za okres od czerwca do grudnia, można stwierdzić, że rzeczywiste przychody klubu z kategorii dzień meczu, są znacznie większe. W kolejnych edycjach rankingu z całą pewnością przychody poznańskiego klubu w tym obszarze będą znacznie wyższe. Wystarczy spojrzeć na średnią frekwencję na meczach Kolejorza w ostatnim sezonie wynoszącą osób. Jest to najlepszy wynik w Polsce (średnia frekwencja na stadionie Lecha jest o aż 47,2% wyższa od drugiej w tej kategorii Legii Warszawa). Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt, że nowoczesna trybuna na 8 miejsc została otwarta w marcu 27 roku co oznacza, że przez większą część ostatniego sezonu stadion miał bardzo wysoki poziom wykorzystania pojemności wynoszący około 9%. Niewątpliwie największą wartością klubu jest bardzo duża rzesza kibiców. Świadczy o tym wyprzedanie ponad 1 karnetów na sezon 27/28. Dzięki temu klub pokonał rekord pod względem sprzedanych karnetów w jednym sezonie należący wcześniej do Wisły Kraków. Kolejorz jako pierwszy klub w Polsce stworzył również telewizję internetową LECH TV. Dodatkowym atutem tego klubu jest zaangażowanie lokalnych biznesmenów na rzecz klubu. W tym celu powstał Lech Biznes Klub organizacja, która stawia sobie za cel skupienie wokół klubu jak największej liczby przedsiębiorstw skłonnych partycypować w finansowaniu pierwszej drużyny Lecha. Chelsea wspierane od 23 roku przez Romana Abramovicza zajmuje 6 miejsce w rankingu europejskim. Chelsea na poziomie 221 mln euro (85,9 mln złotych) stanowią ponad 61 krotność wpływów Lecha. Warto jednak wspomnieć, że poziom przychodów londyńskiego klubu od trzech lat w zasadzie nie uległ zmianie, podczas gdy przychody Lecha zanotowały w ostatnim roku 3% wzrost (nawet jeżeli część tego wzrostu wynika z fuzji Kolejorza z Amiką, to nie zmienia to faktu poprawy możliwości generowania przychodów przez klub, o czym może świadczyć choćby wzrost średniej frekwencji) Komercyjne Transmisje Dzie Meczu 11

12 7. GKS Bełchatów 26 13, 25 1,8 Pozycja w rankingu względem 25 Pojemność stadionu 6 87 Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) 4 33 Bełchatowski GKS w rankingu polskich klubów zajmuje 7 pozycję z przychodami w wysokości 13 mln złotych. W porównaniu do zestawienia za rok 25 klub nie zmienił swojej pozycji mimo 19,5% wzrostu przychodów. Wpływy komercyjne GKS u, które w 26 roku wyniosły 1,6 mln złotych są zdecydowane największym źródłem finansowania klubu i stanowią 82% całości kasy klubu. Rok wcześniej koncentracja przychodów klubu w kategorii komercyjnej była jeszcze większa i wynosiła 85%. Bełchatowianie mają największy poziom uzależnienia przychodów od jednego źródła ze wszystkich sklasyfikowanych klubów. Tak jak i w przypadku Wisły Płock oraz Zagłębia Lubin, jest to niepokojąca sytuacja, gdyż przychody w tej kategorii wśród tych klubów są niemal w pełni uzależnione od jednego sponsora. W kolejnych edycjach rankingu GKS Bełchatów najprawdopodobniej awansuje na wyższe pozycje, dzięki pozyskaniu bardzo dużego sponsora jakim jest Grupa PGE. Będzie się to wiązało zapewne z jeszcze większą koncentracją przychodów w kategorii wpływów komercyjnych. GKS Be chatów: 14% 4% 26 82% ,8,4 1,2 9,2 19,5% 14,4% 53,4% 15,3% 13,,5 1,8 1, Komerc yjne T ransmisje Dzie Meczu Drugim filarem finansowania klubu są przychody z praw do transmisji, które w 26 roku wyniosły 1,8 mln złotych, co stanowiło 14% całości wpływów. GKS Bełchatów ma najniższy udział tej kategorii wśród źródeł finansowania ze wszystkich sklasyfikowanych klubów. Warto jednak zauważyć bardzo istotny (ponad 53%) wzrost przychodów z tego źródła, który wynika z bardzo dobrych występów Bełchatowian w ostatnim sezonie, kiedy to do ostatniej kolejki klub walczył o mistrzostwo Polski. Dodatkowo GKS zagrał w finale Pucharu Ekstraklasy, w którym jednak uległ Dyskobolii. Niewątpliwie dobre wyniki sportowe w sezonie 26/27 będą miały odzwierciedlenie w dalszym wzroście przychodów z tej kategorii, co będzie widoczne w kolejnej edycji rankingu polskich klubów piłkarskich. Ostatnim źródłem finansowania GKS u, o nieznacznym 4% udziale w całości wpływów klubu jest dzień meczu. Mimo ponad 14% wzrostu w ostatnim roku, przychody z tej kategorii wyniosły na koniec 26 roku jedynie,5 mln złotych. Stawia to GKS Bełchatów na 3 miejscu od końca pod względem wpływów z dnia meczu wśród klubów ujętych w rankingu. Może to nieco dziwić, biorąc pod uwagę średnią frekwencję na meczach Bełchatowian wynoszącą osoby, co stawia klub na 9 miejscu. Niewątpliwie jedną z najciekawszych postaci w zespole Brunatnych jest jej trener ojciec ostatnich sukcesów klubu Orest Lenczyk, który otrzymał tytuł najlepszego trenera 26 roku. Wicemistrzostwo Polski zapewniło klubowi szansę na występy w Pucharze UEFA. Po remisie w trudnym meczu wyjazdowym z ukraińskim Dnipro Dniepropietrowsk zespół nie stanął na wysokości zadania i przegrał mecz rewanżowy tracąc w ciągu 15 minut trzy bramki. Niestety Bełchatowianie, którzy byli rewelacją ostatnich rozgrywek ligowych nie byli w stanie pokonać rywala z Ukrainy i nie zagrają w europejskich pucharach. Na siódmym miejscu w europejskim rankingu najbogatszych klubów znajduje się Inter Mediolan. Interu (podobnie jak i GKS u) są mocno skoncentrowane na jednym źródle. Dla Interu są to przychody z praw do transmisji, które stanowią 63% całości wpływów włoskiego klubu. 12

13 8. Groclin Grodzisk Wielkopolski 26 12, ,5 Pozycja w rankingu względem 25 3 Pojemność stadionu 6 8 Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) Dyskobolia od lat jest klubem o silnej i stabilnej sytuacji finansowej, którą zawdzięcza zaangażowaniu firmy Inter Groclin Auto i jej prezesa Zbigniewa Drzymały. Z przychodami w wysokości 12,5 mln złotych klub z Grodziska Wielkopolskiego zajmuje 8 pozycję w rankingu, co w porównaniu do zestawienia za 25 rok oznacza spadek o trzy pozycje. Utrata pozycji wynika ze zmniejszenia (o prawie 14%) całości przychodów klubu w 26 roku, który wynikał z obniżenia wartości wpływów ze wszystkich trzech kategorii. Pucharu Ekstraklasy w ostatnim sezonie oraz awans zespołu do fazy grupowej Pucharu UEFA. Niewątpliwie wielkość przyszłych przychodów z transmisji zależy w dużej mierze od występów Groclinu w rozgrywkach europejskich, tym bardziej, że klub jest jedynym polskim zespołem w europejskich pucharach. Trzecie źródło finansowania klubu dzień meczu stanowiło w 26 roku zaledwie 5% całości przychodów klubu. Ta kategoria zanotowała największy procentowo spadek względem roku 25 (49,4%) i osiągnęła w ostatnim roku,6 mln złotych. Niskie przychody z tego źródła wynikają z bardzo niskiej średniej frekwencji na meczach Grodziszczan zaledwie osoby (daje to Groclinowi ostatnie miejsce wśród klubów uwzględnionych w rankingu). Przy obiekcie o pojemności 6 8 osób daje to bardzo niski procent wykorzystania stadionu 33,4%. Warto zwrócić uwagę, że średnia frekwencja na meczach drużyny z Grodziska maleje systematycznie już od kilku lat (dla porównania w sezonie 22/23 średnio na każdym meczu Groclina było osób). Jednak biorąc pod uwagę fakt, że Grodzisk Wielkopolski liczy około 13 tys. mieszkańców, taka sytuacja nie powinna dziwić. Największy wartościowo wpływ na spadek całości przychodów kluby miało zmniejszenie się komercyjnych wpływów klubu (spadek o,9 mln, czyli 9,2%), które w 26 roku wyniosły 9,1 mln złotych. Zmniejszenie się tego źródła finansowania klubu wynika z ograniczenia wsparcia ze strony prezesa Zbigniewa Drzymały, który (jak donosi prasa) rozważa przeniesienie klubu z Grodziska do Szczecina. Groclin Grodzisk Wlkp.: 23% 5% -13,7% 14,5 12,5 15 1,3-49,4%,6 12 3,3-13,8% 2,8 9 72% 6 1, -9,2% 3 9, Komerc yjne T ransmisje Dzie Meczu W związku z powyższym zrozumiałe są działania prezesa Zbigniewa Drzymały, który rozważa przeniesienie klubu do Szczecina miasta oferującego większy potencjał w kontekście liczby kibiców. Groclin zanotował również spadek przychodów z praw do transmisji telewizyjnych, które na koniec 26 roku wyniosły 2,8 mln złotych. Ze względu na dobre wyniki sportowe w sezonie 24/25 (wicemistrzostwo Polski), klub osiągnął znaczne wpływy z transmisji w roku 25 (3,3 mln złotych) i wynik ten był trudny do powtórzenia biorąc pod uwagę słabe występy Groclinu w sezonie 25/26 (7 miejsce w lidze). W kolejnej edycji rankingu można się jednak spodziewać wzrostu przychodów w tej kategorii ze względu na zdobycie Pucharu Polski oraz Ósme miejsce w rankingu Football Money League zajmuje Bayern Monachium, na którego mecze przychodziło średnio 67 widzów. Biorąc pod uwagę wielkość Monachium 2,3 mln osób, na każdy mecz Bayernu przybywało 2,9% mieszkańców stolicy Bawarii. Dla porównania na mecze Groclinu w ostatnim sezonie przybywało średnio 16,6% mieszkańców Grodziska. Wynik imponujący, jednak nie dający wysokich przychodów w kategorii dzień meczu. 13

14 9. Cracovia 26 12,5 25 1,1 Pozycja w rankingu względem 25 Pojemność stadionu 6 5 Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) 4 33 Dziewiąte miejsce w rankingu zajmuje Cracovia (najstarszy klub piłkarski w Polsce założony w 196 roku) z przychodami w wysokości 12,5 mln złotych. Wzrost wpływów o ponad 23% w 26 roku pozwolił temu klubowi na utrzymanie pozycji w porównaniu do zestawienia źródeł finansowania za 25 rok. komercyjne wzrosły w ostatnim roku o ponad 21% i osiągnęły poziom 8,3 mln złotych. Część wielkości tego źródła finansowania klub zawdzięcza swojemu głównemu sponsorowi grupie Comarch, która pomogła klubowi wydźwignąć się z kryzysu, i której prezes prof. Janusz Filipiak jest również prezesem Pasów. Wpływy komercyjne to najważniejszy filar finansów klubu, stanowiący 66% całości przychodów klubu w 26 roku. z dnia meczu stanowiły 11% całości wpływów Cracovii w 26 roku i przyniosły klubowi 1,4 mln złotych. To źródło finansowania zespołu było mniejsze w stosunku do wcześniejszego roku o ponad 5%. Spadek wpływów finansowych z dnia meczu nastąpił mimo 4,5% wzrostu średniej frekwencji na meczach Cracovii, która w ostatnim sezonie wyniosła osób. Warto przypomnieć, że w sezonie 24/25 średnia frekwencja na stadionie Pasów wyniosła widzów, jednak ze względu na zamieszki wywołane przez pseudo kibiców tego klubu, pojemność stadionu (z ówczesnych 1 ) została zmniejszona do obecnych 6 5. Ostatnie sukcesy w I pierwszej lidze Cracovia świętowała tuż po II wojnie światowej, kiedy w 1948 roku zdobyła mistrzostwo Polski. Wydaje się, że powtórzenie tego wyniki jest marzeniem kibiców i jednocześnie celem głównego sponsora. Występy Pasów w rozgrywkach europejskich mogłyby bardzo pomóc grupie Comarch w ekspansji zagranicznej. W przypadku dobrych występów Cracovii w rozgrywkach europejskich, Comarch zapewniłby sobie bardzo efektywną reklamę w Europie Zachodniej. Drugim filarem finansów klubu z Krakowa są transmisje. To źródło finansowania klubu w ostatnim roku osiągnęło wartość 2,9 mln złotych i stanowiło 23% całości przychodów Cracovii. Bardzo wyraźny wzrost tego źródła finansowania klubu (53,3% w stosunku do roku 25) wynika z dobrej gry Pasów w ostatnim sezonie, uwieńczonej czwartym miejscem na zakończenie rozgrywek ligowych. Cracovia: 23% 11% 26 66% ,1 1,4 1,9 6,8 23,4% -5,4% 53,3% 21,2% 12,5 1,4 2,9 8, Komerc yjne T ransmisje Dzie Meczu Dużą wartością Cracovii są kibice Pasów, którzy na początku tego stulecia uratowali klub przed upadkiem. To właśnie oni (a przed wszystkim założona przez kilku z nich Grupa 1) byli pionierami odrodzenia Cracovii. Odpowiednikiem Cracovii w europejskim zestawieniu najbogatszych klubów jest Arsenal Londyn, który w sezonie 25/26 osiągnął przychody rzędu 192 mln euro (739,2 mln złotych). Największym źródłem finansowania Arsenal u są prawa do transmisji, które w sezonie 25/26 osiągnęły wartość 79,4 mln EUR (35,7 mln PLN), czyli prawie 16 razy więcej niż wpływy Cracovii z tego źródła. Warto jednak zwrócić uwagę, że Cracovia w ostatnim roku osiągnęła znacznie większy wzrost przychodów niż Kanonierzy (odpowiednio 23,4% oraz 12,3%). 14

15 1. Arka Gdynia 26 7,4 25 5,9 Pozycja w rankingu względem 25 Pojemność stadionu 12 Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) Pierwszą dziesiątkę rankingu polskich klubów zamyka Arka Gdynia z całkowitymi przychodami w wysokości 7,4 mln złotych. W porównaniu do zestawienia za 25 rok pozycja klubu nie uległa zmianie, mimo osiągnięcia 26% wzrostu wpływów w ostatnim roku. Warto zauważyć dużą różnicę całkowitych przychodów (wynoszącą 5,1 mln złotych) jaka dzieli 9 i 1 klub w rankingu. w kategorii dzień meczu, dzięki której Arka otrzymała w 26 roku 1,1 mln złotych. Co ciekawe wzrost został zanotowany mimo spadku średniej frekwencji na spotkaniach drużyny z Pomorza. Pisząc o Arce Gdynia nie sposób nie wspomnieć o aferze korupcyjnej w jaką zamieszany był ten klub. Afera ta była niewątpliwie główną przyczyną spadku frekwencji na spotkaniach klubu. W wyniku decyzji PZPN, Arka została zdegradowana do II ligi i rozpoczęła rozgrywki w tej klasie z ujemnym dorobkiem pięciu punktów. Mimo tej afery główny sponsor, czyli grupa Prokom nie wycofała się ze wsparcia dla klubu. Dodatkowo zapowiadany jest szybki powrót do I ligi oraz w niedługim czasie mistrzostwo Polski i europejskie puchary. Biorąc pod uwagę sukcesy sopockiej drużyny koszykarskiej sponsorowanej przez Grupę Ryszarda Krauzego, można oczekiwać, że Arka powróci w kolejnych edycjach rankingu do grupy najbogatszych klubów piłkarskich w Polsce. Typowa dla większości polskich klubów koncentracja przychodów w kategorii wpływów komercyjnych jest też doskonale widoczna w rozkładzie źródeł finansowania Arki Gdynia. Ta kategoria stanowi 62% całości wpływów tego klubu, co dało zespołowi z Gdyni 4,5 mln złotych w 26 roku. Wzrost wartości tej kategorii, który wyniósł w ostatnim roku ponad 26%, miał największy wpływ na zwiększenie całości przychodów klubu. Duże wpływy komercyjne dla Gdynian pochodzą od głównego sponsora klubu Grupy Prokom. Arka Gdynia: 24% 14% 26 62% ,9 1,3 3,6 1,1 1,8 4,5 Komerc yjne T ransmisje Dzie Meczu z praw do transmisji stanowiły 24% wpływów klubu i zwiększyły się względem 25 roku o ponad 36%. Taki wzrost spowodował, że Arka otrzymała w ramach kategorii transmisje 1,8 mln złotych. Wzrost finansowania z tego źródła wynika z ogólnego zwiększenia przychodów całej Ekstraklasy z tego tytułu, a także z lepszych wyników sportowych klubu w sezonie 26/27 w porównaniu z wcześniejszym sezonem (odpowiednio 14 i 11 miejsce na zakończenie rozgrywek ligowych). Najmniejszy wzrost przychodów (12,3%) został zanotowany 5,9 26,2% 12,3% 36,2% 26,2% 7, Pierwszą dziesiątkę w europejskim rankingu najbogatszych klubów zamyka Liverpool, którego całkowity przychód w sezonie 25/26 zmniejszył się o 3% i osiągnął 181,2 mln euro (697,6 mln złotych). Bezpośrednie przychody angielskiego klubu związane ze zwycięstwem w Lidze Mistrzów UEFA w sezonie 24/25 wyniosły 27, mln EUR (prawie 14 mln złotych). Oznacza to, że przychody angielskiego klubu z samej ligi Mistrzów były 14 razy większe od całkowitych przychodów Arki Gdynia. Jednak gdyby tempo wzrostu przychodów klubu utrzymało się przez kilka kolejnych lat, dystans do Liverpoolu zostałby szybko zniwelowany. 15

16 11. Widzew Łódź 26 6,8 25 3,4 Pozycja w rankingu względem 25 ¾1 Pojemność stadionu Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) Drugą dziesiątkę rankingu polskich klubów otwiera Widzew Łódź z łącznymi przychodami w wysokości 6,8 mln złotych. W 26 roku Widzew niemal podwoił swoje wpływy i awansował o jedno miejsce względem zestawienia za poprzedni rok. Tak znaczące zwiększenie przychodów klubu wynika z wywalczenia awansu do I ligi w sezonie 25/26. Drugą dziesiątkę w europejskim rankingu najbogatszych klubów otwiera Olympique Lyonnais, który w stosunku do rankingu z roku 26 zanotował awans o 4 pozycje. Francuski klub z przychodami 127,7 mln euro (491,6 mln złotych) ma znacznie wyższy potencjał finansowy niż Widzew. Warto jednak zwrócić uwagę na zdrowsze rozłożenie przychodów pomiędzy poszczególne kategorie w przypadku łódzkiego klubu, w którym różnica pomiędzy wagą największego i najmniejszego źródła przychodów wynosi zaledwie 16% (dla porównania w przypadku Olimpique ta różnica wynosi 37%). Największą kategorią przychodów klubu były wpływy komercyjne, które w 26 roku wyniosły 2,8 mln złotych, co stanowi ponad 51% wzrost w stosunku do wcześniejszego roku. Występy w I lidze w sezonie 26/27 wiązały się naturalnie z powstaniem nowego źródła finansowania klubu, czyli przychodów z transmisji, które wyniosły w 26 roku 1,8 mln złotych i stanowiły 26% całości wpływów klubu. z dnia meczu, w wysokości 2,2 mln złotych stanowiły w 26 roku 32% całości wpływów Widzewa. To źródło finansowania klubu zanotowało prawie 4% wzrost, co wynika m.in. ze zwiększonej frekwencji na spotkaniach łódzkiej drużyny. Widzew ód : 32% 26% 26 42% ,1% 6,8 3,4 39,5% 2,2 1,8 1,6 1,9 51,2% 2, Komerc yjne T ransmisje Dzie Meczu 16

17 12. Górnik Zabrze 26 5, 25 3,4 Pozycja w rankingu względem 25 ¾1 Pojemność stadionu 17 Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) Kolejną drużyną w rankingu polskich klubów piłkarskich jest Górnik Zabrze, który z przychodami w wysokości 5 mln złotych w 26 roku zajmuje 12 pozycję. Dzięki prawie 48% wzrostowi całkowitych przychodów, Górnik poprawił o jedno miejsce swoją pozycję w porównaniu do zestawienia za 25 rok. Ostatnim źródłem finansowania Górnika są przychody z dnia meczu, dzięki którym klub uzyskał 1,1 mln złotych. Duży (83,3%) wzrost wpływów z tej kategorii w stosunku do 25 roku wynika ze znacznego wzrostu frekwencji. Dodatkowo duża pojemność stadionu wskazują na znaczny potencjał dalszego wzrostu znaczenia tej kategorii przychodów dla Zabrzan. Dwunastym klubem Football Money League jest AS Roma z przychodami 127 mln euro (489 mln złotych). W przeciwieństwie do ponad 47% wzrostu przychodów Górnika Zabrze w 26 roku, wpływy włoskiego klubu spadły w tym samym okresie o prawie 4%. Wpływy komercyjne stanowią 24% całości przychodów klubu i w 26 roku wyniosły 1,2 mln złotych. Zabrzanie osiągają najniższe wpływy z tego źródła spośród wszystkich klubów ujętych w rankingu. Jednak bardzo wyraźny wzrost wielkości tej kategorii względem 25 roku oraz niedawne pozyskanie dużego sponsora Grupy Allianz wskazuje, że w kolejnych edycjach rankingu wielkość przychodów z tej kategorii może być znacznie wyższa. Górnik Zabrze: 22% 54% 26 24% ,6% 5, 3,4 83,3% 1,1,6 18,3% 2,7 2,3,5 14% 1, Komerc yjne T ransmisje Dzie Meczu Największym źródłem finansowania klubu w 26 roku były transmisje, których wartość wyniosła 2,7 mln złotych i stanowiła 54% całości wpływów klubu. W przypadku Górnika Zabrze oraz innych mniej zamożnych klubów doskonale widać, że przychody z transmisji mają znacznie większe znaczenie niż w przypadku bogatszych klubów. 17

18 13. ŁKS Łódź 26 3,8 25,3 Ostatnim źródłem finansowania klubu są przychody z dnia meczu, które w 26 roku wzrosły niemal trzykrotnie osiągając,6 mln złotych, mimo że średnia frekwencja na stadionie łódzkiego klubu miedzy sezonami 25/26 oraz 26/27 nieznacznie spadła. Pozycja w rankingu względem 25 ¾1 Pojemność stadionu Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) ŁKS z przychodami 3,8 mln złotych zajmuje trzynastą pozycję w rankingu. W porównaniu do zestawienia za 25 rok oznacza to awans o jedną pozycję. Niebotyczny, bo ponad 12 krotny wzrost przychodów klubu w 26 roku niewątpliwie przykuwa uwagę. Należy jednak pamiętać, że powtórzenie takiego wyniku w kolejnym roku jest niemożliwe, gdyż wzrost wynika z awansu klubu do pierwszej ligi i m.in. pojawienia się przychodów z transmisji. Odpowiednikiem ŁKS u w zestawieniu europejskim jest Newcastle United, które w ostatnim rankingu zostało sklasyfikowane na 13 miejsce. Warta podkreślenia jest bardzo zrównoważona struktura przychodów Srok (każde ze źródeł finansowania stanowi ponad 3% całości wpływów klubu). Jednak od trzech lat przychody angielskiego klubu systematycznie spadają (średnio prawie 4% rocznie). Natomiast ŁKS w ostatnim roku zwielokrotnił swoje przychody i ma duży potencjał ich dalszego wzrostu w kolejnych latach. komercyjne zanotowały bardzo wysoki wzrost (prawie 12 krotny) w 26 roku i przyniosły do kasy klubu 1,5 mln złotych. Ze względu na problemy ŁKS u ze zdobyciem strategicznego sponsora na sezon 27/28 trudno przewidzieć, czy klubowi uda się zwiększyć przychody w tej kategorii w 27 roku. Dzięki występom w pierwszej lidze w sezonie 26/27 w strukturze przychodów Łodzian pojawiła się kategoria transmisji, która była największym źródłem finansowania klubu w 26 roku (45% całości wpływów) i przyniosła klubowi 1,7 mln złotych. KS ód : 15% 45% 26 4% , %,6 1,7,3,2 265% 1,5, % Komerc yjne Transmisje Dzie Meczu 18

19 14. Odra Wodzisław Śląski 26 3,6 25 4,3 Pozycja w rankingu względem 25 3 Pojemność stadionu 6 62 Średnia frekwencja (sezon 7/6) 3 36 Średnia frekwencja (sezon 6/5) 2 77 Czternaste miejsce w ostatnim wydaniu Football Money League zajęło Schalke 4, które m.in. dzięki dotarciu do półfinału Pucharu UEFA osiągnęło przychody w wysokości 122,9 mln euro (473,2 mln złotych). Czternastą pozycję w rankingu zajmuje Odra Wodzisław, która w 26 roku osiągnęła 3,6 mln złotych całkowitego przychodu. Wpływy klubu spadły w ostatnim roku o 16%, przez co Odra straciła 3 pozycje w stosunku do zestawienia za 25 rok. Najważniejszym źródłem finansowania klubu (i jedynym, które zanotowało wzrost prawie 6%) są przychody komercyjne, które stanowią 46% całości wpływów klubu i zasiliły kasę Odry kwota 1,7 mln złotych. Drugim co do wielkości źródłem finansowania klubu, które po ponad 32% spadku w 26 roku wyniosło 1,5 mln złotych są przychody z praw do transmisji. Spadek przychodów w tej kategorii wynika ze znacznie gorszych wyników sportowych klubu w sezonie 26/27 (1 miejsce w lidze) w stosunku do sezonu 25/26 (6 miejsce). Odra Wodzis aw l ski: 41% 13% 26 46% ,3-16,%,6-15,2% 3,6,5 2,2-32,2% 1,5 1,6 5,9% 1, Komerc yjne Transmisje Dzie Meczu Ostatnim filarem finansów klubu jest kategoria dzień meczu, która z przychodami,5 mln złotych stanowiła 13% całości wpływów klubu. Wzrost średniej frekwencji na spotkaniach Odry w sezonie 26/27 może wskazywać na możliwość zwiększenia przychodów z tej kategorii w przyszłej edycji rankingu. 19

20 15. Górnik Łęczna 16. Pogoń Szczecin w sezonie 26/27 >2,3 w sezonie 26/27 >2,2 Pozycja w rankingu względem 25? Pojemność stadionu 7 5 Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) Górnik Łęczna jest jednym z dwóch klubów, które nie przekazały żadnych danych na potrzeby związane z przygotowaniem niniejszego rankingu. Mimo licznych prób kontaktu (zarówno listownych jak i telefonicznych) nie udało się nam dotrzeć do pracowników klubu, którzy mogliby przekazać dane o przychodach. Warto przypomnieć, że w związku z aferą korupcyjną Górnik Łęczna został ukarany degradacją do III ligi, w której zespół gra w obecnym sezonie. Niemniej jednak kwestia degradacji klubu nie wydaje się być wystarczającym usprawiedliwieniem dla braku zainteresowania rankingiem polskich klubów inicjatywą, która może pomóc rodzimym klubom m.in. w pozyskiwaniu sponsorów. Wydaje się, że wiele klubów nie rozumie jeszcze, że warunkiem sine qua non dla rozwoju polskiej piłki nożnej jest przejrzystość jej finansowania. Z niepełnych danych jakie udało się zebrać, wynika, że klub z Łęcznej w sezonie 26/27 uzyskał przychody powyżej 2,3 mln złotych. Kwota ta obejmuje jedynie przychody z praw do transmisji (1,8 mln złotych) oraz przychody komercyjne z umów sponsorskich zawieranych przez Ekstraklasę S.A. na rzecz klubów (,5 mln złotych). Górnik z pewnością osiągnął dodatkowe przychody komercyjne (np. od sponsora strategicznego spółki Lubelski Węgiel Bogdanka ) oraz wpływy z ostatniej kategorii, czyli dzień meczu. Wielkość dodatkowych przychodów klubu jest trudna do oszacowania, w związku z tym Górnik Łęczna został sklasyfikowany w rankingu tylko na podstawie znanej wielkości przychodów, czyli 2,3 mln złotych co dało zespołowi z Łęcznej 15 pozycję. Pozycja w rankingu względem 25? Pojemność stadionu Średnia frekwencja (sezon 7/6) Średnia frekwencja (sezon 6/5) Pogoń Szczecin to drugi klub objęty rankingiem, z którym nie udało się nawiązać kontaktu i zdobyć danych o przychodach. Podobnie jak w przypadku Górnika Łęczna, wszelkie próby kontaktu okazały się bezskutecznie. Przyczyną takiej sytuacji jest niewątpliwie chaos związany z działaniami Antoniego Ptaka w Szczecinie, dotyczącymi prób sprzedania klubu i zamieszaniem organizacyjnym w klubie, jakie tym wydarzeniom towarzyszyło. Podobnie jak w przypadku Górnika Łęczna udało się pozyskać jedynie cząstkowe dane dotyczące przychodów szczecińskiego klubu, które w sezonie 26/27 wyniosły 2,2 mln złotych. Kwota ta obejmuje przychody z praw do transmisji (1,7 mln złotych) oraz przychody komercyjne z umów sponsorskich zawieranych przez Ekstraklasę S.A. na rzecz klubów (,5 mln złotych). Pełne przychody klubu obejmują dodatkowe wpływy komercyjne (np. do sponsora firmy Bosman Browar Szczecin) oraz przychody z dnia meczu, które w przypadku szczecińskiego klubu mogą być znaczące, tym bardziej, że jeszcze w sezonie 25/26 średnia frekwencja na spotkaniach Portowców wynosiła ponad 9 2 osób. Podobnie jak w przypadku Górnika Łęczna, szacunki całości przychodów klubu mogą być dalekie od rzeczywistości, w związku z tym Pogoń została sklasyfikowana jedynie na podstawie znanej wielkości wpływów finansowych, czyli 2,2 mln złotych. Z takim wynikiem Pogoń zamyka ranking polskich klubów piłkarskich. Warto zwrócić uwagę, że Pogoń Szczecin jest klubem o bardzo dużym potencjale przychodowym, na co wskazuje duża grupa kibiców tego zespołu. Świadczy o tym średnia frekwencja, jaką klub odnotował w sezonie 23/24, która wyniosła osoby. Liczba ta wydaje się jeszcze bardziej przekonywująca, gdy weźmie się pod uwagę fakt, że klub grał wówczas w drugiej lidze. 2

21 Miejsce Polski w Europie Według analiz przeprowadzonych przez Deloitte Wielka Brytania, wartość europejskiego rynku piłkarskiego wyniosła w 26 roku 12,6 mld euro w porównaniu do 11,6 mld euro rok wcześniej. Kwota ta jest bardzo nierównomiernie rozłożona pomiędzy poszczególne kraje członkowskie UEFA, gdyż aż 53% tej wartości przypada na pięć najsilniejszych lig Europy, czyli ligi krajów tzw. wielkiej piątki : āā āā āā āā āā angielska Premier League (2 mld EUR), włoska Serie A (1,4 mld EUR), niemiecka I Bundesliga (1,2 mld EUR), hiszpańska Primera Division (1,2 mld EUR) francuska Ligue 1 (,9 mld EUR). Gdzie w tym wszystkim jest Polska? Ekstraklasa z przychodami w wysokości ponad 47 mln euro stanowi,37% całego europejskiego rynku piłkarskiego oraz 1,97% rynku nieuwzględniającego krajów wielkiej piątki oraz przychodów federacji. Należy pamiętać, że wśród krajów spoza wielkiej piątki znajdują się bardzo silne ligi osiągające wysokie przychody, jak np. Eredivisie w Holandii (355 mln euro), Superliga w Portugalii (257 mln euro) czy Premier League w Szkocji (249 mln euro). Niemniej jednak wydaje się, że przychody generowane przez rodzime kluby są znacznie poniżej potencjału polskiego futbolu. Miejsce Polski w europejskiej piłce przedstawia poniższy wykres. Ponadto dodatkowe 15% europejskiego rynku piłkarskiego przypada na niższe ligi wielkiej piątki. Oznacza to, że ponad 2/3 europejskiego rynku piłkarskiego znajduje się w pięciu krajach, a warto przypomnieć, że obecnie w UEFA zrzeszone są 53 kraje. Dokładny podział rynku piłki nożnej w Europie przedstawia poniższy wykres. 3 Podzia przychodów wybranych lig (spoza "wielkiej piatki") w sezonie 25/26 (mln EUR) % 3 Wielkość europejskiego rynku piłki nożnej w 26 roku 3% 15% 4 15% % 1 Pierwsze ligii "wielkiej piątki" Niższe ligii "wielkiej piątki" Pierwsze ligii pozostałych krajów FIFA, UEFA i Federacje Krajowe Niższe ligii pozostałych krajów Wartość rynku: 12,6 mld EUR Objaśnienia: 1 najwyższej rangi lig w Anglii, Francji, Hiszpanii, Niemczech i Włoszech. 2 wszystkich profesjonalnych lig nienajwyższej rangi w Anglii, Francji, Hiszpanii, Niemczech i Włoszech. 3 najwyższej rangi lig w krajach należących do UEFA (z wyjątkiem krajów wielkiej piątki ). 4 Szacowany udział przychodów FIFA pochodzących z Europy, przychody UEFA (pomniejszone o płatności do federacji i klubów) oraz przychody Federacji Krajowych (pomniejszone o płatności do klubów). 5 wszystkich profesjonalnych lig nienajwyższej rangi w krajach należących do UEFA (z wyjątkiem krajów wielkiej piątki ). Źródło: Annual Annaul Review of Football Finance; Deloitte; May 27. Wyłączając przychody FIFA, UEFA oraz Federacji Krajowych, na pozostałe kraje przypada jedynie 19% tego rynku, czyli 2,4 mld EUR Holandia Portugalia Szkocja Austria Dania Szwecja Polska 19,7 14,3 2,8 12,3 8,7 6,1 2,9 Komerc yjne Transmisje Dzie Meczu Suma przychodów redni przychód na klub Uwaga: Dane dla Portugalii obejmuj sezon 24/25, a dla Polski sezon 26/27 (przy uwzgl dnieniu jedynie znanych przychodów Górnika czna oraz Pogoni Szczecin, czyli odpowiednio,6 mln EUR oraz,57 mln EUR). ród o: Annual Review of Football Finances; Deloitte; May 27; analizy w asne. Polska Ekstraklasa ze średnim przychodem na klub w wysokości 2,9 mln euro osiąga mniejsze wpływy finansowe niż liga szwedzka czy duńska. Obraz wyłaniający się z przedstawionych danych oraz fakt, że już 11 sezonów z rzędu w rozgrywkach grupowych Ligi Mistrzów UEFA nie ma żadnego polskiego klubu, skłania do refleksji i stawiania pytań. Czy polskich klubów nie stać na grę w najlepszych rozgrywkach? Czy potencjał piłkarski w Polsce (zarówno sportowy jak i finansowy) jest wykorzystywany? 21

22 Uśpiony potencjał Nawet bez przyglądania się liczbom intuicja (a może serce kibica) podpowiada, że potencjał Polski zarówno w kontekście gospodarczym, jak i ludnościowym wskazuje na możliwość osiągania znacznie większych przychodów przez polską piłkę nożną. Poniższy wykres przedstawia potencjalne przychody polskiej Ekstraklasy w kontekście liczby ludności oraz rozmiaru gospodarki Polski w stosunku do krajów największych europejskich lig, czyli tzw. wielkiej piątki. 2, 1,5 1,,5, Potencja polskiej Ekstraklasy w porównaniu do lig "wielkiej pi tki" (mld EUR) 1,99 1,4 1,2 1,16,91 12% 3%,82,21 England Italy Germany Spain France Polska Polska (ludno ) (PKB) Udzia PKB Polski w ca kowitym PKB krajów "wielkiej pi tki" klubów (np. brak infrastruktury, problemy z pseudo kibicami, afery korupcyjne, brak przejrzystości polskich klubów), ale po co? Nie chodzi o to, aby usprawiedliwiać taki stan rzeczy, lecz aby dążyć do uwolnienia potencjału, jaki tkwi w rodzimej piłce. Wydaje się, że aktualna sytuacja Polski daje olbrzymie szanse dla rozwoju piłki nożnej. Przyznanie Polsce i Ukrainie praw do organizacji Mistrzostw Europy w 212 roku oraz wysokie tempo wzrostu gospodarczego skłaniają firmy do większego zainteresowania sponsorowaniem rodzimej piłki, a kibiców do odwiedzania stadionów piłkarskich. Tak korzystny zbieg okoliczności dla polskiej piłki może się już nigdy nie powtórzyć, dlatego od najbliższych kilku lat zależy, czy Polska uwolni tkwiący w niej potencjał i dołączy do grona najbogatszych lig świata, czy pozostanie europejskim szarakiem, dla którego awans do ligi Mistrzów wydaje się być celem nieosiągalnym. Udzia ludno ci Polski w sumie ludno ci krajów "wielkiej pi tki" Potencjalne przychody Ekstraklasy w kontek cie PKB Polski wzgl dem krajów "wielkiej pi tki" Potencjalne przychody Ekstraklasy w kontek cie ludno ci Polski wzgl dem krajów "wielkiej pi tki" najwi kszych lig Europ, tzw. "wielkiej pi tki" ród o: Annual Review of Football Finances; Deloitte; May 27; analizy w asne. Wnioski płynące z powyższej analizy są bardzo optymistyczne. Uwzględniając liczbę ludności Polski w stosunku do całkowitej ludności krajów wielkiej piątki, przychody Ekstraklasy powinny wynieść około 823 mln euro, (czyli ponad 17 razy więcej niż obecnie!). Natomiast biorąc pod uwagę wielkość PKB Polski względem łącznego PKB krajów wielkiej piątki potencjał przychodów naszych pierwszoligowych klubów wynosi 213 mln euro (ponad 4 razy więcej niż obecnie). Mimo uproszczonego podejścia przedstawionego na powyższym wykresie, liczby mówią same za siebie. W polskim futbolu drzemie ogromny potencjał przychodowy, który od lat nie jest wykorzystywany. Niezależnie od podejścia (porównanie potencjału ludnościowego czy gospodarczego) doskonale widać, że przychody Ekstraklasy mogą być kilka, a być może nawet kilkanaście razy większe niż obecnie. Naturalnie można znaleźć wiele przyczyn usprawiedliwiających niższe przychody polskich 22