Szczególne zasady amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych leasing prywaty. Wpisany przez Grażyna Zaremba

Transkrypt

1 Przepisy ustaw o podatku dochodowym pozwalają w przypadku leasingu prywatyzacyjnego na dokonywanie przyspieszonej amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które wchodzą w skład leasingowanego przedsiębiorstwa. Kosztami uzyskania przychodów są odpisy amortyzacyjne dokonywane zgodnie z przepisami ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ucit) określone w art. 16a-16m i odpowiednio przepisami ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: PIT) określone w art. 22a-22o. W odniesieniu do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych przez podatnika do odpłatnego korzystania na podstawie umowy zawartej zgodnie z przepisami ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (dalej: upik), jeżeli z warunków zawartej umowy wynika, że korzystający ma prawo do zakupu oddanych do użytkowania składników majątku za cenę ustaloną w umowie, to są one amortyzowane przez podatnika, który z nich korzysta na podstawie zasad określonych w art. 16ł ust. 1-3 ucit i art. 22ł ust. 1-3 upit. Przekazanie składników majątku na podstawie upik określane jest jako leasing prywatyzacyjny. Charakterystyczną cechą amortyzacji składników majątku przekazanych na podstawie umowy leasingu prywatyzacyjnego jest ustalenie stawki amortyzacji w proporcji do okresu wynikającego z umowy. Natomiast środki trwałe i wartości niematerialne i prawne o okresie amortyzacji krótszym niż okres trwania umowy amortyzuje się zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w ucit i upit. Zasady leasingu prywatyzacyjnego zawarte zostały w art. 16ł ust. 1-3 ucit i w art. 22ł upit; odesłanie do upik wskazuje, jakie warunki wynikające z tej ustawy muszą być spełnione, aby umowa, na mocy której przekazano składniki majątku do korzystania była uznana za leasing prywatyzacyjny. 1 / 5

2 Zgodnie z art. 51 upik, oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania może nastąpić na rzecz spółki, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki: - do spółki przystąpi odpowiednio ponad połowa ogólnej liczby pracowników prywatyzowanego przedsiębiorstwa państwowego albo pracowników i rolników albo pracowników i rybaków; - akcjonariuszami spółki są wyłącznie osoby fizyczne, chyba że Minister Skarbu Państwa zezwoli na uczestnictwo w spółce osobom prawnym; - opłacony kapitał akcyjny nie jest niższy, z zastrzeżeniem wyjątków, niż 20% wysokości funduszu założycielskiego i funduszu przedsiębiorstwa w dniu, na który został sporządzony bilans za rok obrotowy poprzedzający wydanie zarządzenia o prywatyzacji bezpośredniej; - co najmniej 20% akcji zostało objętych przez osoby niezatrudnione w prywatyzowanym przedsiębiorstwie państwowym. Spółka spełniająca te warunki określana jest mianem spółki pracowniczej. Jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dnia złożenia wniosku o prywatyzację bezpośrednią nie zostanie złożony wniosek o wpisanie do rejestru przedsiębiorców spółki spełniającej warunki określone w upik (art. 51 ust. 1) wyjątkowo Skarb Państwa może w trybie przetargu publicznego lub rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia (art. 48 ust. 1) oddać przedsiębiorstwo do odpłatnego korzystania osobie fizycznej lub osobie prawnej. Zgodnie z art. 52 upik, oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania następuje poprzez zawarcie umowy pomiędzy Skarbem Państwa a przejmującym przedsiębiorstwo 2 / 5

3 (leasingobiorcą) którym może być spółka pracownicza bądź osoba fizyczna lub osoba prawna. Umowa zawierana jest na okres nie przekraczający piętnastu lat; w umowie strony mogą postanowić, że: - po upływie okresu, na który umowa została zawarta i spełnieniu warunków określonych w umowie na leasingobiorcę zostanie przeniesione prawo własności leasingowanego przedsiębiorstwa; - po upływie okresu, na który umowa została zawarta, leasingobiorca ma prawo nabycia przedsiębiorstwa; ustalenie ceny następuje po zakończeniu okresu, na który została zawarta umowa o odpłatne korzystanie; - po upływie 2 lat od dnia zawarcia umowy akcje spółki pracowniczej mogą być w przypadku podwyższenia kapitału akcyjnego objęte przez osoby prawne. W umowie o odpłatne korzystanie strony mogą zastrzec, że po spełnieniu określonych warunków (art. 52 ust. 1) przeniesienie własności przedsiębiorstwa może nastąpić przed upływem okresu, na który została zawarta umowa i że pozostała do spłaty część należności zostanie uregulowana w ratach. Jeżeli podatnik przyjął do używania przedsiębiorstwo na podstawie leasingu prywatyzacyjnego, to z zawartej umowy musi wynikać, że została ona zawarta zgodnie z przepisami upik oraz że daje ona leasingobiorcy prawo zakupu przedsiębiorstwa za cenę ustaloną w umowie. Po spełnieniu tych warunków odpisów amortyzacyjnych w odniesieniu do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych użytkowanych na podstawie umowy leasingu prywatyzacyjnego dokonuje się według następujących zasad: - odpisów amortyzacyjnych dokonuje się przy wykorzystaniu metody liniowej amortyzacji (art. 16h ucit i art. 22h upit); - stawki amortyzacyjne ustala się w proporcji do okresu wynikającego z umowy, jeśli ich okres amortyzacji jest dłuższy od okresu, na który zawarto umowę; - środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o okresie amortyzacji krótszym niż okres trwania umowy amortyzuje się na zasadach ogólnych. 3 / 5

4 W odniesieniu do składników majątku użytkowanych na podstawie umowy leasingu prywatyzacyjnego odpisy amortyzacyjne dokonywane są: - począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały lub wartość niematerialna i prawna została wprowadzona do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, - do końca miesiąca, w którym nastąpi zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową danego składnika majątkowego podatnika, lub w którym został on postawiony w stan likwidacji, nastąpiło jego zbycie, lub stwierdzono jego niedobór. Zasada, że stawki amortyzacyjne w przypadku składników majątku użytkowanego na podstawie umowy leasingu prywatyzacyjnego są ustalane w proporcji do okresu, na który została ona zawarta skutkuje tym, że długość okresu amortyzacji wyznacza okres obowiązywania tej umowy. Ustalając stawki amortyzacyjne dla poszczególnych składników majątku należy uwzględnić okres amortyzacji wynikający z okresu, na który została zawarta umowa leasingu prywatyzacyjnego. Jeżeli umowa leasingu prywatyzacyjnego została zawarta na 5 lat, amortyzacji składników majątku przekazanych na jej podstawie do korzystania dokonuje się w pięcioletnim okresie, jeżeli na 6 lat - to amortyzacji dokonuje się w ciągu 6 lat. Zasada ta nie ma zastosowania do środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych o okresie amortyzacji krótszym niż okres, na który została zawarta umowa. W odniesieniu do tych składników majątku zastosowanie mają stawki wynikające z ucit i upit. 4 / 5

5 Jeśli podatnik nabędzie użytkowane na podstawie umowy leasingu prywatyzacyjnego składniki majątku przed upływem okresu, na jaki została zawarta umowa, to dalszych odpisów amortyzacyjnych dokonuje kontynuując stawki określone w momencie ich wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Zmiana stawki amortyzacyjnej nastąpi jedynie wtedy, gdy nastąpi przedłużenie okresu umowy, na który została zawarta. Stawki odpisów amortyzacyjnych, zgodnie z zasadą proporcjonalności okresu umowy w odniesieniu do okresu amortyzacji, ulegną obniżeniu z tytułu wydłużenia okresu użytkowania składnika majątku. Zmiana stawki nastąpi od miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano zmiany okresu trwania umowy. Oczywiście w odniesieniu do składników majątku o okresie amortyzacji krótszym niż okres umowy przed jego przedłużeniem, stawki odpisów amortyzacji nie ulegną zmianie. Jak widać, przepisy ustaw o podatku dochodowym pozwalają w przypadku leasingu prywatyzacyjnego na dokonywanie przyspieszonej amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które wchodzą w skład leasingowanego przedsiębiorstwa. 5 / 5