Głuszyca : niem. Wüstegiersdorf. gmina : Głuszyca. powiat : wałbrzyski. województwo : dolnośląskie

Transkrypt

1 Głuszyca : niem. Wüstegiersdorf gmina : Głuszyca powiat : wałbrzyski województwo : dolnośląskie Projekt Riese (z niem. olbrzym) to kryptonim największego projektu górniczo-budowlanego hitlerowskich Niemiec, rozpoczętego i niedokończonego w Górach Sowich oraz na zamku Książ i pod nim w latach Niektóre źródła podają nawet połowę lat 30-tych XX wieku. Wobec nasilających się alianckich nalotów bombowych w 1943 Niemcy hitlerowskie przeniosły dużą część swej strategicznej produkcji zbrojeniowej w uważany za bezpieczny rejon Sudetów. Mniej więcej wówczas powstał projekt utworzenia nowej kwatery głównej Hitlera na zamku Książ oraz potężnych bunkrów i budowli podziemnych wydrążonych w Górach Sowich. W tym celu powołano jesienią 1943 r. spółkę Industriegemeinschaft Schlesien AG, której przekazano kilka tysięcy więźniów oraz jeńców wojennych, których umieszczono w czterech pierwszych obozach pracy. Jednak wobec niezadowalającego postępu prac już na przełomie marca i kwietnia 1944 nadzór nad budową przejęła Organizacja Todt. Plany obejmowały potężne prace adaptacyjne na zamku Książ, utworzenie wielkich przestrzeni wydrążonych pod zamkiem, konstrukcji olbrzymich tuneli i sal podziemnych w kilku miejscach w Górach Sowich, reorganizacji całej siatki okolicznych dróg, połączenia całości siecią kolei wąskotorowej. Była to dalece najkosztowniejsza budowa kwater wojskowych i obiektów strategicznych ówczesnych Niemiec, choć całkowite poniesione koszty trudno oszacować. Rozmach budowlano-inżynierski był na najwyższym wówczas dostępnym poziomie. Plany były kilkakrotnie zmieniane. Wedle danych z września 1944 produkcja tych schronów miała pochłonąć 150 milionów marek; wraz ze schronami w Wilczym Szańcu i w Pullach pod Monachium obejmowała 257 tysięcy m3 betonu zbrojonego stalą, 213 tysięcy m3 tuneli, 58 km dróg z sześcioma mostami, 100 km rurociągów. Na projekt Riese przyznano w 1944 roku 28 tysięcy ton stali i cementu, czyli tyle, ile Niemcy przeznaczały rocznie na budowę schronów przeciwlotniczych dla ludności cywilnej. Prace zostały wykonane tylko w części. Przed wkroczeniem Armii Czerwonej wiele 1/6

2 podziemnych konstrukcji zostało zniszczonych, a przynajmniej tunele do nich prowadzące zostały wysadzone. Fragment mapy z oznaczeniem Kompleksu Osówka Podziemia zawierają m.in. trzy sztolnie, z których najdłuższa ma ok. 450 metrów. Jedna z nich posiada tamy z cegły, które utrzymują wodę w tunelu. Całkowita długość tuneli: 1700 m (6700 m2; m3). Dwa obiekty są szczególnie interesujące: tzw. kasyno i tzw. siłownia (na powierzchni). Są to duże naziemne obiekty o powierzchniach 680 m2 i 900 m2. 2/6

3 Riese z zaznaczonymi filiami obozu Gross-Rosen (źródło : Odniesienie Riese do ważniejszych miast Schweidnitz (Świdnica), Waldenburg (Wałbrzych) 3/6

4 Plan Kompleksu Osówka Podziemne miasto... 4/6

5 Wejście do Kompleksu Osówka Tajemnicze podziemne miasto w Głuszycy Tunel wykuty w skale 5/6

6 wkrótce więcej zdjęć... Całe Nikt ogromnym że podziemny aby zriese, całą móc pewnością nakładem klimat odnieść oraz każdy osobiście... się i nie ofiarą zdoposzczególnych jest całego ludzką w stanie projektu, prowadzić stwierdzić kompleksów, należy budowę jaki najpierw celna jest przyświecał tak zejść wciąż ogromnym pod niedopowiedzianą Niemcom, ziemię obszarze. i poczuć by takim Pewne historią. ten jest, Fotografował i przygotował : Matthias 6/6