Wojewódzki program opieki nad zabytkami w województwie łódzkim na lata

Transkrypt

1 Wojewódzki program opieki nad zabytkami w województwie łódzkim na lata Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi Łódź, czerwiec 2012

2 Artykuł 87 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. z póź. zm. zobowiązuje zarząd województwa do sporządzenia na okres 4 lat wojewódzkiego programu opieki nad zabytkami oraz przyjęcia go przez sejmik województwa po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków Zgodnie z art. 87 ust. 5 w/w ustawy w 2010 r. zarząd województwa sporządził Sprawozdanie z lat z realizacji Wojewódzkiego programu opieki nad zabytkami w województwie łódzkim na lata , które sejmik województwa przyjął 19 kwietnia 2011 r. uchwałą nr VII/127/11.

3 METODA OPRACOWANIA Etap I przeprowadzenie monitoringu zmian w latach wynikających z: nowych uwarunkowań prawnych mających wpływ na ochronę dziedzictwa kulturowego opracowanych dokumentów krajowych, wojewódzkich, powiatowych i lokalnych prowadzonych działań z zakresu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami (również w ujęciu krajowym) analizy zagrożeń systemowych w dziedzinie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami Etap II konsultacje z Urzędem Ochrony Zabytków, instytucjami branżowymi i komisją ds. WPOnZ : zakresu potrzeb i wymaganych działań w procesach rewitalizacji, rewaloryzacji i remontów wskazań obiektów i obszarów pretendujących do miana pomników historii i parków kulturowych listy cennych zabytków uznanych za reprezentatywne wraz z wymaganym zakresem prac potrzeb wykonania zabezpieczeń przeciwwłamaniowych i przeciwpowodziowych obiektów wytypowanych przez MKiDN i WKZ wskazań układów zieleni wymagających rewaloryzacji Etap III opracowanie części programowej: sformułowaniecelów,działańizadańwtymzadańumiwpodzialenapowiaty określenie metod wdrażania programu wskazanie rekomendacji i wniosków do dokumentów krajowych wskazanie źródeł i możliwości finansowania dziedzictwa kulturowego zaproponowanie symboli województwa prezentacja dobrych praktyk etap IV etap konsultacji: konsultacja dokumentu z jst akceptacja wojewódzkiej komisji ds. WPOnZ i recenzja ekspercka akceptacja Zarządu Województwa opiniawkz

4 DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO

5 Boże Ciałao w Łowiczu Imprezy folklorystyczne w Łowiczu 24 Targi na Styku Kultur w Łodzi Dni Bolimowa

6 Liczba produktów regionalnych w województwach w latach 2008, 2010, 2011 Tradycyjne produkty regionalne województwa łódzkiego Tradycyjne produkty regionalne województwa łódzkiego

7 Liczba Lokalnych Grup Działania wg województw

8

9 Remont kapitalny kościoła kolegiackiego w Łowiczu Remont zabytków będących elementami systemu murów miejskich w Wieluniu Zespół dworca kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Piotrkowie Trybunalskim

10 Środki Urzędów Marszałkowskich na prace konserwatorskie w obiektach zabytkowych w latach

11

12

13 Liczba gminnych programów opieki nad zabytkami wg województw Stan na 2010 r.

14

15

16

17 CELE, DZIAŁANIA, ZADANIA

18 WIZJA PROGRAMU Region spójny wizerunkowo, wyróżniający się różnorodnością walorów dziedzictwa kulturowego i spuścizny dziejowej, stanowiących podstawę wielokulturowej tożsamości województwa łódzkiego. MISJA PROGRAMU Prowadzenie zintegrowanej polityki zarządzania dziedzictwem kulturowym, opartej na partnerskiej wielopodmiotowej współpracy, kształtowaniu świadomości społecznej i promocji różnorodności kulturowej. CEL STRATEGICZNY Zachowanie dla przyszłych pokoleń dziedzictwa kulturowego i spuścizny dziejowej.

19 CELE OPERACYJNE WPOnZ CEL OPERACYJNY I CEL OPERACYJNY II CEL OPERACYJNY III Regionalny system zarządzania dziedzictwem kulturowym Atrakcyjność krajobrazu kulturowego Tożsamość wielokulturowa regionu DZIAŁANIE 1 DZIAŁANIE 2 DZIAŁANIE 3 DZIAŁANIE 4 DZIAŁANIE 5 DZIALANIE 6 DZIALANIE 7 Stworzenie mechanizmu współpracy w zakresie zarządzania dziedzictwem kulturowym Cyfryzacja zasobów ewidencyjnych dziedzictwa kulturowego Rewitalizacja układów przestrzennych miast i wsi Poprawa stanu obiektów i obszarów zabytkowych Poprawa stanu i dostępności zabytków ruchomych w muzeach oraz obiektach sakralnych Kreowanie różnorodności kulturowej Edukacja kulturowa mieszkańców województwa

20 CEL OPERACYJNY I Regionalny System Zarządzania Dziedzictwem Kulturowym DZIAŁANIE 1 Stworzenie mechanizmu współpracy w zakresie zarządzania dziedzictwem kulturowym Powołanie wojewódzkiej komisji j do spraw tworzenia mechanizmów współpracy, zarządzania i monitorowania w sferze dziedzictwa kulturowego w regionie Edukacja w zakresie kształcenia zdolności do współpracy w różnych formach organizacyjnych Edukacja w zakresie możliwości pozyskiwania środków finansowych na procesy rewitalizacji Organizacja konferencji tematycznych, cyklicznych spotkań i warsztatów w celu wymiany doświadczeń na temat m. in. wykorzystania tradycyjnych i innowacyjnych technologii i dobrych praktyk w rewitalizacji i rewaloryzacji Integracja funkcjonujących portali posiadających kompleksową i profesjonalną treść z zakresu m.in. zabytków, folkloru, produktów regionalnych, symboli kulturowych, pozwalającą wykreować markę Łódzkie Aktualizacja elektronicznego kalendarza imprez kulturalnych Promocja projektów zintegrowanych dotyczących rewitalizacji i rewaloryzacji Stymulowanie działań w kierunku opracowania gminnych ewidencji zabytków, gminnych programów opieki nad zabytkami i wojewódzkiej ewidencji zabytków

21 DZIAŁANIE 2 Cyfryzacja zasobów ewidencyjnych dziedzictwa kulturowego w regionie łódzkim Opracowanie i wdrożenie oprogramowania mającego na celu tworzenie elektronicznej wojewódzkiej bazy danych o zasobach dziedzictwa kulturowego jako profesjonalnego narzędzia umożliwiającego generowanie danych o obiektach i obszarach zabytkowych województwa Digitalizacja ewidencyjnych zbiorów muzealnych wystawienniczych i pozawystawienniczych Stworzenie stron internetowych w placówkach muzealnych Cyfryzacja gminnych ewidencji zabytków

22

23 CEL OPERACYJNY II Atrakcyjność Krajobrazu Kulturowego DZIAŁANIE 3 Rewitalizacja układów przestrzennych miast i wsi Realizacja kompleksowych rewitalizacji zabytkowych centrów miast, przestrzeni publicznych i zabytkowych zespołów zabudowy, przeprowadzana w oparciu o studia historyczne w ośrodkach miejskich i wiejskich Opracowanie katalogów budownictwa regionalnego krajobrazów kulturowych dorzeczy: Warty, Pilicy i Bzury we współpracy z Politechniką Łódzką, Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, Narodowym Instytutem Dziedzictwa Oddziałem Terenowym w Łodzi i regionalistami Ewaluacja programów rewitalizacji ośrodków miejskich i wiejskich w województwie - przeprowadzenie rankingu wykonanych programów rewitalizacji ośrodków historycznych Ustanowienie nagrody dla najlepszych prac naukowych habilitacyjnych, doktorskich i magisterskich dotyczących procesów rewitalizacyjnych w województwie łódzkim

24 Rewitalizacja starówki w Łęczycy Rewitalizacja koszar w Skierniewicach Przebudowa Placu Dąbrowskiego w Łodzi Trakt Wielu Kultur rozwój potencjału turystycznego Miasta poprzez rewitalizację zabytkowych obszarów Piotrkowa Trybunalskiego

25 DZIAŁANIE 4 Poprawa stanu obiektów i obszarów zabytkowych Opracowanie wniosków w celu uznania za pomniki historii następujących obszarów: 1. Zespołu przestrzennego Arkadia Nieborów, 2. Zespołu przestrzennego Tum Łęczyca, 3.Wielokulturowego krajobrazu miasta przemysłowego włodzi, 4. Zespołu drewnianych kościółków wieluńskich. Podjęcie działań na rzecz wpisu cmentarza żydowskiego w Łodzi na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Stymulowanie samorządów lokalnych do utworzenia parków kulturowych mogących stanowić podstawę rozwoju tzw. turystyki kulturowej Działania konserwatorskie obiektów z listy zabytków reprezentatywnych zawartej wwponz wskazanych przez WKZ oraz dworcach Kolei Warszawsko Wiedeńskiej Rewaloryzacja zabytkowych parków i ogrodów Prowadzenie warsztatów wykorzystania tradycyjnych i innowacyjnych technologii w konserwacji zabytków uwzględniając potencjał naukowy regionu Weryfikacja stanowisk archeologicznych oraz prowadzenia prac badawczych zagrożonych stanowisk archeologicznych

26 PK Wzgórze Zamkowe w Sieradzu PK Miasto Tkaczy w Zgierzu Proponowany PK w Besiekierach

27 Rozbudowa, adaptacja i częściowa rekonstrukcja zamku w Inowłodzu Rewaloryzacja w Łowiczu

28 DZIAŁANIE 5 Poprawa stanu i udostępnianie zabytków ruchomych w muzeach i obiektach sakralnych Tworzenie muzeów wzmacniających tożsamość regionalną Realizacja w placówkach muzealnych nowoczesnych, audiowizualnych środków przekazu(np. panele, kioski i wystawy multimedialne oraz audio przewodniki) Przygotowanie atrakcyjnej oferty kulturalno edukacyjnej dla osób w różnym wieku z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych(w tym z niepełnosprawnością wzrokową i słuchową) Propagowanie dni otwartych np. Nocy Muzeów, Europejskich Dni Dziedzictwa czy Światowego Dnia Turystyki Prace z zakresu konserwacji zabytków ruchomych figurujących w rejestrze WKZ m.in. remonty elementów taboru kolejowego Rogowskiej i Krośniewickiej Kolei Wąskotorowej Wykonanie instalacji przeciwpożarowych i antywłamaniowych w wytypowanych 9 obiektach zabytkowych (w tym w muzeach) oraz w 71 drewnianych obiektach sakralnych Wydanie przewodników i publikacji po muzeach województwa

29 audioprzewodnik po pałacu w Walewicach schodołaz w pałacu w Działoszynie Noc muzeów w Skansenie w Rogowie

30 CEL OPERACYJNY III Tożsamość wielokulturowa regionu DZIAŁANIE 6 Kreowanie różnorodności kulturowej Podejmowanie działań na rzecz zachowania reliktów wielokulturowaości regionu mniejszości narodowych Utworzenie nowych skansenów (m.in.tadzin, Tum Kwiatkówek) irozbudowa oraz rewaloryzacja istniejących (m.in.skansenu miejskiej architektury drewnianej włodzi, kolejowych: Rogów, Skierniewice, Zduńska Wola-Karsznice) Ożywianie skansenów m.in. poprzez spotkania z twórcami ludowymi, warsztaty ginących zawodów, przygotowanie aktywnego programu zwiedzania, festiwale, dni tematyczne etc. Współorganizowanie i promowanie corocznych krajowych obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa, w tym w 2012 r. naterenie Skansenu wmaurzycach Identyfikacja produktów regionalnych Wprowadzenie jednolitego systemu identyfikacji wizualnej szlaków kulturowych i obiektów zabytkowych im towarzyszącym Podjęcie działań na rzecz opatentowania elementów dziedzictwa kulturowego (m.in. przejawów folkloru np. wzornictwa łowickiego, kulinarnych produktów regionalnych). Promowanie walorów poszczególnych podregionów kulturowych (Łowickiego na szczeblu krajowym i międzynarodowym oraz Łęczyckiego, Rawskiego, Opoczyńskiego, Sieradzkiego, Piotrkowskiego, Siemkowickiego i Wieluńskiego na szczeblu lokalnym).

31 Skansen w Karsznicach Skansenu Miejskiej Architektury Drewnianej w Łodzi Skansen w Sierdzu Tworzony skansen w Nagawkach

32 Zamek Książąt Mazowieckich Skansen na szlaku kolejki wąskotorowej

33

34 DZIAŁANIE 7 Edukacja kulturowa mieszkańców województwa Opracowanie podręczników i tras edukacji regionalnej dla różnych poziomów nauczania Współorganizowanie konkursu Wiedzy o regionie i ustanowienie nagrody dla najlepszego uczestnika. Współorganizowanie konkursu fotograficznego prezentującego walory dziedzictwa kulturowego województwa i ustanowienie nagrody dla najlepszego wykonawcy Wydanie przewodników po województwie i informatorów kulturalnych Popularyzowanie zasobów dziedzictwa i krajobrazu kulturowego wprasie, radiu, telewizji, filmie, Internecie

35 ZADANIA WYNIKAJĄCE Z PROGRAMU W UJĘCIU POWIATOWYM POWIAT BEŁCHATOWSKI ZASOBY WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW GMINY WCHODZĄCE W SKŁAD POWIATU Liczba zabytków wpisanych do rejestru WKZ: m. Bełchatów - 6 gm. Bełchatów - 10 gm. Drużbice - 7 gm. Kleszczów - 1 gm. Kluki - 5 gm. Rusiec - 0 gm. Szczerców - 4 m. gm. Zelów - 15 Wpis/skreślenie do/z rejestru WKZ: (propozycja wynikająca z :) MIASTA: BEŁCHATÓW; MIASTA GMINY : ZELÓW; GMINY: BEŁCHATÓW, DRUŻBICE, KLESZCZÓW, KLUKI, RUSIEC, SZCZERCÓW WSKAŹNIKI LICZBOWE (poziom agregacji powiat) CEL OPERACYJNY DZIAŁANIE ZADANIA Wskaźnik obecny Wskaźnik docelowo Opracowanie GEZ: pow. Bełchatowskiego gm. Drużbice gm. Kluki 6 9 I. REGIONALNY SYSTEM ZARZĄDZANIA DZIEDICTWEM KULTUROWYM 1. Stworzenie mechanizmu współpracy w zakresie zarządzania dziedzictwem kulturowym Sporządzenie gminnych programów opieki nad zabytkami: pow. Bełchatowskiego m. Bełchatów gm. Bełchatów gm. Kleszczów Gm. Kluki gm. Rusiec gm. Szczerców m. gm. Zelów gm. Szczerców 1 9

36

37 ZADANIA WSKAZANE DO REALIZACJI PRZEZ SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA Zadania Organizacja cyklicznych warsztatów służących wymianie doświadczeń nt. działań rewitalizacyjnych i możliwości pozyskiwania środków na jej realizację Stworzenie i wdrażanie oprogramowania mającego na celu tworzenie elektronicznej wojewódzkiej bazy danych ozasobach dziedzictwa kulturowego Cel główny Cel operacyjny I Regionalny system zarządzania dziedzictwem kulturowym Działania I.1. I.2. Cele towarzyszące Cele operacyjne I, II Działania II.3. I.1. Zadania Objęcie patronatem konkursów w zakresie rewitalizacji i remontów przeprowadzonych z wykorzystaniem tradycyjnych i innowacyjnych technologii Cel operacyjny II Atrakcyjny krajobraz kulturowy Opracowanie katalogów budownictwa regionalnego krajobrazów kulturowych dorzeczy: Warty i Pilicy II.3. I.1. Działania II.3. II.4. II.5. Cele operacyjne I, III Działania Zakończenie prac rewaloryzacyjnych w obiektach będących własnością Samorządu Województwa Łódzkiego takich jak: Pałac Herbsta, Pałac M. Poznańskiego, Teatr Wielki, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne, Biblioteka im. J. Piłsudskiego, Muzeum Oświatowe im. M. Konopnickiej w Bronowie Realizacja projektu utworzenia skansenu archeologicznego w Tumie II.4. II.4. Opracowanie i wydanie przewodnika po muzeach województwa łódzkiego II.5. III.7. Zadania Tworzenie listy, opracowanie katalogu i organizacja konkursów dotyczących tradycyjnych produktów regionalnych Objęcie patronatem i uczestnictwo w organizacji Europejskich Dni Dziedzictwa w 2012 r. w skansenie w Maurzycach Objęcie patronatem i uczestnictwo w Międzynarodowych Targach Turystycznych Na styku Kultur w Łodzi oraz kreowanie marki ŁÓDZKIE Opracowanie i wydanie informatorów promujących podregiony kulturowe, symbole województwa i imprezy kulturalne Opracowanie podręcznika edukacji regionalnej Współorganizacja konkursu Wiedzy o regionie i ustanowienie nagrody dla najlepszego uczestnika Współorganizacja konkursu fotograficznego prezentującego walory dziedzictwa kulturowego regionu i ustanowienie nagrody dla najlepszego uczestnika Cel operacyjny III Tożsamość wielokulturowa regionu Działania III.6. III.6. III.6. III.6. III.7. III.7 III.7. Cele operacyjne I Działania

38 WNIOSKI DO POZIOMU KRAJOWEGO KRAJOWEGO PROGRAMU OCHRONY ZABYTKÓW I OPIEKI NAD ZABYTKAMI Ochrona unikatowych zabytków Obiekty wskazane do uznania za pomnik historii: zespół przestrzenny Arkadia Nieborów, zespół przestrzenny Tum Łęczyca, zespół przestrzenny miasta Łowicza w granicach ścisłej strefy ochrony konserwatorskiej, wielokulturowy krajobraz miasta przemysłowego Łodzi, zespół opactw cystersów w Sulejowie Podklasztorzu, zespół drewnianych kościółków wieluńskich Zachowanie materialnych walorów dziedzictwa o zasięgu europejskim i krajowym Łódź, jako: miasto dziedzictwa poprzemysłowego, unikatowe miasto architektury historyzmu, miasto o największym w Europie zabytkowym cmentarzem żydowskim Stworzenie ogólnopolskiej sieci cennych miast historycznych i poddanie ich działaniom rewitalizacyjnym Unikatowe w skali kraju układy przestrzenne: Łódź i Nowosolna, Łęczyca, Łowicz, Piotrków Trybunalski, Sieradz Ochrona i kształtowanie krajobrazu kulturowego Obszarów kulturowych: pasm Pilicy, Warty, Bzury, Kolei Warszawsko Wiedeńskiej i obszaru Aglomeracji Łódzkiej, Łowicki podregion kulturowy, w którego granicach kultywowane są tradycje ludowe reprezentatywne dla Polski, Szlaki kulturowe o zasięgu europejskim i krajowym: Szlak Romański, Szlak Cysterski, Szlak Bursztynowy, Szlak Grunwaldzki, Szlak Kolei Warszawsko Wiedeńskiej UTWORZENIE FUNDUSZU OCHRONY ZABYTKÓW POPRZEMYSŁOWYCH

39 Dziękuję za uwagę