MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ PS.III Protokół

Transkrypt

1 MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ PS.III Protokół z kontroli kompleksowej, przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej (GOPS) w Ropie przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego: Annę Bodziony, starszego inspektora oraz Renatę Fecko, inspektora wojewódzkiego działających na podstawie upoważnienia do kontroli nr PS.III z dnia 3 lutego 2009 roku, wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Siedziba Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej znajduje się w miejscowości Ropa 733, Ropa. Kontrolę przeprowadzono w dniach od 16 do 19 lutego 2009 roku na podstawie art. 15 pkt 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 o administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2001 r. Nr 80, poz. 872 z późn. zm.), art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 roku w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r., Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) Temat kontroli obejmował strukturę organizacyjną Ośrodka, kwalifikacje kadr i realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań własnych Gminy wynikających z ustawy o pomocy społecznej. Kontrolą objęto okres od dnia 1 stycznia 2008 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku. Funkcję kierownika jednostki w okresie objętym kontrolą pełniła Pani Ewa Domańska, powołana na to stanowisko od 1 lipca 1993 roku. Pani Kierownik spełnia wymagania kwalifikacyjne na zajmowanym stanowisku. W ramach realizacji zaleceń pokontrolnych wydanych w wyniku kontroli kompleksowej przeprowadzonej w II kw roku uzupełniła kwalifikacje zawodowe i ukończyła studia podyplomowe z zakresu organizacji pomocy społecznej. Ustaleń kontroli dokonano w oparciu o sprawdzoną dokumentację oraz informacje i wyjaśnienia udzielone przez kierownika i pracowników Ośrodka. Ustalenia kontroli: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ropie zwany dalej Ośrodkiem jest samodzielną, budżetową jednostką organizacyjną Gminy Ropa. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ropie został powołany Uchwałą Nr IV/26/91 Rady Gminy Ropa z dnia 9 lipca 1991 roku w sprawie utworzenia Ośrodka Pomocy Społecznej w Ropie. Obejmuje swą działalnością teren Gminy Ropa liczący ok mieszkańców. GOPS działa w oparciu o Statut i Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ropie, który uchwalono Uchwałą Nr IV/26/91 Rady Gminy w Ropie z dnia 9 lipca 1991 roku. Do Statutu zostały wprowadzone zmiany: - Uchwałą Nr XXIX/142/2001 Rady Gminy w Ropie z dnia 15 listopada 2001 roku w sprawie zmian w Statucie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ropie.

2 - Uchwałą Nr XXXIII/195/2006 Rady Gminy w Ropie z dnia 26 października 2006 roku w sprawie zmian w Statucie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ropie. - Uchwałą Nr XIX/115/2008 Rady Gminy w Ropie z dnia 30 września 2008 roku w sprawie zmian w Statucie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ropie. Strukturę organizacyjną Ośrodka, szczegółowy zakres jego zadań, czas pracy i inne ustalenia związane z funkcjonowaniem Ośrodka określa Regulamin Organizacyjny zatwierdzony Zarządzeniem Nr 3/2005 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ropie z dnia 1 lipca 2005 r. Regulamin organizacyjny ośrodka wymaga dostosowania do aktualnie realizowanych zadań wynikających z ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 192, poz z późn zm.). Kierownik GOPS posiada upoważnienia nadane na mocy upoważnień: - z dnia 30 grudnia 2003 r. Nr XII/68/03 Rady Gminy w Ropie do wydawania decyzji administracyjnych z zakresu pomocy społecznej, - z dnia 30 kwietnia 2004 r. znak: KO /04 do prowadzenia postępowania i wydawania decyzji administracyjnych w sprawach świadczeń rodzinnych, - z dnia 22 sierpnia 2005 r. znak: KO /05 do prowadzenia postępowania i wydawania decyzji administracyjnych w sprawach dłużników alimentacyjnych oraz w sprawach zaliczek alimentacyjnych, - z dnia 26 czerwca 2008 r. pełnomocnictwo do podpisania i złożenia do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie projektu finansowanego ze środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Poddziałanie pt. Od bierności do samodzielności na lata 2008 do 2013, w tym do składania wszelkich oświadczeń woli, podpisywania dokumentów oraz dokonania innych czynności koniecznych dla realizacji tego pełnomocnictwa, - z dnia 30 września 2008 r. znak: OSO /08 do przeprowadzania wywiadu alimentacyjnego oraz odbierania od dłużnika alimentacyjnego oświadczenia majątkowego oraz prowadzenie postępowania w sprawach przyznawania świadczeń z funduszu alimentacyjnego a także do wydawania w tych sprawach decyzji administracyjnych, - z dnia 30 września 2008 r. Nr XIX/116/08 Rady Gminy w Ropie do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych. W okresie nieobecności kierownika Ośrodka nie ma osoby upoważnionej do podpisywania decyzji. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ropie mieści się w dwóch pomieszczeniach. Na parterze budynku Urzędu Gminy pracownicy socjalni zajmują jedno pomieszczenie wyposażone w podstawowy sprzęt biurowy. Kierownik Ośrodka oraz główny księgowy zajmują jeden pokój na pierwszym piętrze. Warunki lokalowe można określić jako złe, Skumulowanie w jednym pomieszczeniu pracowników realizujących zadania wynikające z trzech ustaw, nie zapewnia indywidualnego kontaktu pracownika socjalnego z klientem. W okresie kontroli w Ośrodku zatrudnionych było 8 osób w przeliczeniu na pełne etaty 7,75 etatów, - Kierownik, - Główny Księgowy, - 3 pracowników socjalnych (z tego 1 pracownik socjalny w ramach ½ etatu zajmuje się świadczeniami rodzinnymi), - 3 opiekunów do pracy w terenie. Wykaz osób zatrudnionych wraz z ich kwalifikacjami przedstawiono w załączniku do protokołu. Kontrola kwalifikacji kadr wykazała, że wszyscy pracownicy na zajmowanych stanowiskach spełniają wymagania kwalifikacyjne określone w obowiązujących przepisach prawa. 2

3 Jak ustalono, GOPS w Ropie zatrudnia aktualnie trzech pracowników socjalnych do pracy w terenie w ramach 2,5 etatu. W wyniku kontroli stwierdzono, że w ramach realizacji zaleceń pokontrolnych od 15 lipca 2005 roku zwiększono zatrudnienie pracowników socjalnych o jeden etat. Pracownik, ten realizuje w ramach ½ etatu zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej, a w ramach pozostałej części etatu załatwia wszystkie sprawy z zakresu świadczeń rodzinnych. W ocenie kontrolujących powinien wykonywać zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej, wówczas stan zatrudnienia pracowników socjalnych spełni normę określoną w art. 110 ust. 11 ustawy, zgodnie z którą Ośrodek winien zatrudniać pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku 1 pracownik socjalny na 2 tyś. mieszkańców, nie mniej niż trzech pracowników socjalnych. Zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) realizacja świadczeń rodzinnych nie może powodować nieprawidłowości w wykonywaniu zadań pomocy społecznej, a także nie może naruszać norm zatrudnienia pracowników socjalnych określonych w przepisach o pomocy społecznej. Pracownicy socjalni posiadają legitymacje służbowe wydane wg wzoru określonego Rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 kwietnia 2005 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. Nr 77 poz. 672). Wyjścia pracowników socjalnych w teren odnotowywane są w rejestrze wyjść służbowych. W Ośrodku prowadzony jest rejestr pism, wpływających i wychodzących, w formie Dziennika Korespondencji. Pisma wychodzące rejestrowane są zgodnie z instrukcją kancelaryjną. Dokumentacja wpływająca ostemplowana jest pieczątką wpływu. Sprawy są załatwiane w terminach określonych w art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (j. t. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz z późn. zm.). Ośrodek nie wprowadził jednolitego rzeczowego wykazu akt zgodnego z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 marca 2003 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych (Dz. U. Nr 69 poz. 636). Z informacji uzyskanej od Kierownika powyższe zostało wysłane do uzgodnienia z Archiwum Państwowym w Krakowie. Po uzyskaniu pozytywnej opinii Kierownik Ośrodka wprowadzi do stosowania nowy jednolity rzeczowy wykaz akt. Decyzje są przekazywane na bieżąco stronom w trybie art. 39 i art ustawy z dnia 14 czerwca 1990 r. kodeksu postępowania administracyjnego. Odbierane są przez strony w ośrodku lub wysyłane za pośrednictwem poczty za potwierdzeniem odbioru. W przypadku decyzji odbieranych przez stronę w ośrodku brak było potwierdzenia daty odbioru decyzji, co jest niezgodne z art ustawy z dnia 14 czerwca 1990 r. kodeksu postępowania administracyjnego, który mówi że Odbierający pismo potwierdza doręczenie mu pisma swym podpisem ze wskazaniem daty doręczenia. W toku kontroli stwierdzono, że przy ustalaniu dochodu rodziny nie odliczano składek na Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, co jest niezgodne z art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. Z wyjaśnień Kierownika wynika, że Ośrodek kierował jedną z interpretacji skierowanych w tej sprawie (kserokopia pisma PS.V z 8 lipca 2004 roku stanowi załącznik do protokołu). Podział zadań: Kierownik koordynuje całokształtem pracy Ośrodka. Rozpatruje wnioski i podejmuje decyzje w sprawach świadczeń. Uczestniczy w naradach organizowanych przez przełożonych. Przedstawia Radzie Gminy oraz Wójtowi sprawozdania i informacje z zakresu 3

4 działalności GOPS. Realizuje zadania wynikające z ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Główny Księgowy zajmuje się obsługą finansowo-księgową Ośrodka. Pracownicy socjalni rozpoznają i diagnozują potrzeby socjalne mieszkańców, przeprowadzają wywiady środowiskowe i kompletują dokumentację niezbędną do przyznania świadczeń, wnioskują pomoc, prowadzą akta osobowe klientów oraz wykonują pracę socjalną w środowisku. Skontrolowane akta zawierały zgłoszenia potrzeby pomocy, niezbędne dokumenty potwierdzające opisaną w wywiadach sytuację rodzinną, zawodową, zdrowotną i materialną klienta oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. W trakcie prowadzonych postępowań kompletowano niezbędne do przyznania świadczeń dokumenty określone w 7 ust.1 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 kwietnia 2005 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2005 r. Nr 77, poz. 672). Ponadto akta zawierały wywiady przeprowadzone z osobami, o których mowa w art. 103 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, zobowiązanymi do pomocy na rzecz klienta. Aktualizacje wywiadów przeprowadzane były co 6 miesięcy. Stwierdzono, że Ośrodek stosuje się do zaleceń pokontrolnych wydanych w wyniku poprzedniej kontroli, w trakcie prowadzonych postępowań dot. przyznania świadczeń z pomocy społecznej pobierane są oświadczenia o stanie majątkowym. Ocena merytoryczna skontrolowanej dokumentacji. Realizacja zadań wynikających z art. 17 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej: Opracowanie i realizacja gminnej strategii W trakcie kontroli stwierdzono, że w ramach realizacji zaleceń pokontrolnych Uchwałą Nr XXXII/192/06 Rady Gminy Ropa z dnia 28 września 2006 roku została przyjęta Strategia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ropie. Części składowe Strategii obejmują: 1/ Wprowadzenie 2/ Formalno prawne tło strategii 3/ Diagnozę stanu istniejącego 4/ Identyfikację głównych problemów społecznych w Gminie Ropa 5/ Część programową 6/ Sposób realizacji strategii Kierownik GOPS złożył sprawozdanie dotyczące realizacji strategii, które stanowi załącznik do protokołu. Sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej Bilans ten sporządzany jest przez Kierownika GOPS zarówno w zakresie zadań własnych, jak też zleconych i obejmuje przewidywane wykonanie na rok następny, uwzględniające potrzeby mieszkańców gminy na podstawie rozeznanych potrzeb przez pracowników socjalnych w zakresie: - ilości wypłacanych świadczeń i ich kwot, jak również - środków koniecznych do funkcjonowania Ośrodka. Bilans sporządzany jest w II etapach: - pierwszy to przygotowanie projektu budżetu w ramach zadań zleconych, - drugi to ogólny budżet Ośrodka Pomocy Społecznej zaplanowany na dany rok. 4

5 Przygotowany przez Kierownika projekt budżetowy omawiany jest na komisjach Rady, a następnie uchwalany na Sesji Rady Gminy, jako jedna z pozycji budżetu gminy. Realizacja zadań wynikających z art. 17, ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej tj. udzielenie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym. W okresie objętym kontrolą nie zaistniała potrzeba udzielenia pomocy w formie schronienia. Ośrodek realizuje rządowy program Pomoc państwa w zakresie dożywiania, którego celem jest wsparcie w wypełnianiu zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym wynikających z ustawy o pomocy społecznej. Do nich należy m.in. dożywianie dzieci oraz zapewnienie posiłku osobom go pozbawionym. W okresie objętym kontrolą tę formę pomocy przyznano 114 osobom, w tym: - z zasiłku celowego skorzystało 7 osób, - w szkołach objęto dożywianiem 107 uczniów. Program przewiduje przyznanie pomocy w formie posiłku, ze szczególnym uwzględnieniem osób, których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 150% kryterium dochodowego określonego zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz.593 z późn. zm.). Pomocą w ramach tego programu objęto dzieci i młodzież ze szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, dzieci w wieku przedszkolnym oraz osoby dorosłe. Całkowity koszt realizacji programu wyniósł zł z tego środki własne gminy zł, dotacja z budżetu państwa zł. Lista potrzebujących dzieci była sporządzana na podstawie zgłoszeń szkół, wniosków rodziców, oraz na wniosek pracownika socjalnego. Wnioski weryfikowane były przez pracownika socjalnego m. in. poprzez przeprowadzenie wywiadu. Realizacja programu opiera się na porozumieniach zawartych pomiędzy kierownikiem Ośrodka Pomocy a Dyrektorami Szkół, w których realizowane jest dożywianie uczniów. Wykaz placówek realizujących posiłki w ramach programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania w 2008 r. przedstawiono poniżej w tabeli: Szkoła Rodzaj posiłku Liczba rodzin Liczba dzieci Cena posiłku w zł Szkoła Podstawowa drożdżówki ,80 Nr 1 w Ropie Szkoła Podstawowa Nr 2 w Ropie drożdżówki 3 6 0,80 Gimnazjum w Ropie drożdżówki ,80 Szkoła Podstawowa w Łosiu pełny obiad ,00 Skontrolowano akta, na podstawie których wydano decyzje - w tym zasiłki celowe na zakup żywności w ramach ww. programu: GOPS-8127/D/82/08, GOPS-8127/D/74/08, GOPS- 8127/D/64/08, GOPS-8127/D/64/08, GOPS-8127/D/72/08, GOPS-8127/D/11/08, GOPS- 8127/D/75/1/08, GOPS-8127/D/80/08, GOPS-8127/D/56/08, GOPS-8127/D/85/08, GOPS- 8127/D/71/08, GOPS-8127/D/77/08, GOPS-8127/D/47/08, GOPS-8127/D/90/9/2008, GOPS-8127/D/90/9/2008, GOPS-8127/D/89/8/2008, GOPS-8127/D/54/6/2008, GOPS- 8127/D/55/7/2008, GOPS-8127/D/53/5/2008. W aktach GOPS-8127/D/75/1/08 nie odliczono składki KRUS przy ustalaniu dochodu rodziny. Ponadto wątpliwości kontrolujących budził fakt braku ustalenia zasad związanych z 5

6 przyznawaniem zasiłków celowych w ramach programu. W skontrolowanych aktach stwierdzono znaczne dysproporcje w wysokości tych świadczeń od 300 zł do 1000 zł. Przyznawanie zasiłków okresowych Zasiłek okresowy zgodnie z art. 38 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość otrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego: osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej; rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny. Zasiłek okresowy ustala się: 1. w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby. 2. w przypadku rodziny do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. Zgodnie z art. 38 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej w 2008 roku minimalna wysokość tego zasiłku wynosiła 50% różnicy między: 1. kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby, 2. kryterium dochodowym rodziny a dochodem rodziny. W 2008 r. tę formę pomocy przyznano 28 osobom. Sprawdzono dokumentację do następujących decyzji: GOPS /08, GOPS /08, GOPS /08, GOPS /08, GOPS /08, GOPS /08, GOPS /08, GOPS /08, GOPS /08. Skontrolowane akta zawierały niezbędne dokumenty potwierdzające opisaną w wywiadach sytuację rodzinną, zawodową, zdrowotną i materialną klienta oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Na podstawie badanych akt stwierdzono, że kwalifikacja świadczeń jest właściwa - we wszystkich przypadkach świadczenie przyznawano z powodu spełnienia przez świadczeniobiorcę kryterium dochodowego oraz spełnienia przesłanki określonej art. 38 ww. ustawy, głównie w związku z występowaniem bezrobocia. Zasiłki okresowe specjalne W okresie objętym kontrolą nie udzielono tego typu pomocy Przyznawanie zasiłków celowych i specjalnych celowych W okresie kontroli pomocą w formie zasiłku celowego w 2008 r. objęto 76 osób, w tym 33 osoby otrzymały zasiłki celowe specjalne. Skontrolowano w tym zakresie dokumentację osób otrzymujących zasiłki celowe i celowe specjalne o sygnaturze akt: GOPS 8121/45/08, GOPS 8121/46/08, GOPS 8121/12/08, GOPS 8121/49/08, GOPS 8121/14/08, GOPS 8121/43/08, GOPS 8121/70/08, GOPS 8121/38/08, GOPS 8121/31/08, GOPS 8121/99/08, GOPS 8121/4/08, GOPS 8121/109/08, GOPS 8121/111/08, GOPS 8121/77/08, GOPS 8121/42/08, GOPS 8121/40/08. Zasiłki celowe i specjalne celowe przyznawane były na mocy decyzji zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami oraz na podstawie informacji zawartych w wywiadzie środowiskowym oraz stosownych zaświadczeń przedstawionych przez świadczeniobiorcę. Akta zawierały - w przypadku niepełnosprawności - orzeczenia o stopniu niepełnosprawności klienta wraz z dokumentami obrazującymi wzrost kosztów z tym związany, natomiast w przypadku długotrwałej choroby - zaświadczenia lekarskie, rachunki za leki i karty informacyjne leczenia szpitalnego, w przypadku bezrobocia zaświadczenia 6

7 z PUP o pobieraniu lub nie pobieraniu zasiłku dla bezrobotnych, ponadto zaświadczenia o kontynuowaniu nauki, zaświadczenia z Urzędu Gminy o wielkości gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych oraz oświadczenia o stanie majątkowym. Główną przyczyną przyznawania zasiłków było bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała choroba. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego W okresie objętym kontrolą nie udzielano tego typu pomocy. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie mającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia W okresie objętym kontrolą nie skorzystano z zapisu art. 2 ust.1, pkt 2 art. 7 ust 2 oraz art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164 poz. 1027z późn. zm.). Zasiłek celowy w formie biletu kredytowego W okresie objętym kontrolą nie udzielano tego typu pomocy. Organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi Na podstawie art. 17 ust.1 pkt 11 oraz art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U.2008 Nr 115 poz. 728 z późn. zm.) świadczenie z pomocy społecznej w formie usługi opiekuńczej przyznano 7 osobom. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokojeniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Ośrodek Pomocy Społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia jak również wysokość odpłatności, która została ustalona uchwałą Nr XXI/117/05 Rady Gminy w Ropie z dnia 31 marca 2005 roku. Usługi opiekuńcze przyznawane były na mocy decyzji na podstawie informacji zawartych w wywiadzie środowiskowym oraz stosownych zaświadczeń przedstawionych przez świadczeniobiorcę. Akta zawierały ponadto - orzeczenia o stopniu niepełnosprawności klienta, decyzje organu rentowego przyznającego świadczenia emerytalno-rentowe. Skontrolowano teczki świadczeniobiorców o sygnaturze akt GOPS.8130 i numerach decyzji: 2, 1-1, 6, 7, 5. Do skontrolowanej w tym zakresie dokumentacji nie wniesiono zastrzeżeń. Usługi opiekuńcze świadczą zatrudnione w Ośrodku opiekunki. Prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych Zgodnie z ustaleniami poczynionymi podczas kontroli stwierdzono, że Gmina Ropa nie realizuje zadania obowiązkowego Gminy określonego w art. 17 ust. 1 pkt 12 ustawy tj. zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych. Z wyjaśnień Kierownika wynika, że po części zadania placówek spełnia Świetlica Słoneczko prowadzona przez Stowarzyszenie POGRANICZE. Działalność świetlicy w 2008 roku dofinansowana była ze środków Gminy Ropa, w ramach 7

8 Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. Do zadań świetlicy należało przede wszystkim zapewnienie uczestnikom właściwej opieki, umożliwiającej wszechstronny rozwój osobowości i zainteresowań dziecka. Partnerem Stowarzyszenia przy realizacji zadania był Gminny Ośrodek Kultury (GOK) w Ropie. GOK udostępnił salę do prowadzenia zajęć, sprzęt komputerowy, multimedialny i audiowizualny, ponadto uczestnicy zajęć komputerowych mogli bezpłatnie, w ograniczonym zakresie również korzystać z Internetu. W realizację konkursów organizowanych w ramach projektu włączyła się również Gminna Biblioteka Publiczna w Ropie. Świetlica zapewniła swym uczestnikom opiekę szczególnie po zajęciach lub w przerwach zajęć szkolnych. Placówka była czynna codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00 do 17.00, a w soboty od do W porze nie zorganizowanych zajęć, świetlica była otwarta dla wszystkich zainteresowanych mieszkańców gminy Ropa. Tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną Ustalenia kontroli wykazały, że Zarządzeniem Nr 174/09 Wójta Gminy Ropa z dnia 13 lutego 2009 r. powołano zespół zadaniowy do opracowania i koordynowania Gminnego Systemu Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną. Przedłożony kontrolującym opracowany przez GOPS Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną jest dokumentem ogólnikowym, może stanowić punkt wyjścia do opracowania diagnozy środowiska, której dokument nie zawiera, co uniemożliwia stwierdzenie, które cele i zadania powinny być uznane za priorytetowe. System ten winien zakładać wspieranie rodziny w realizacji jej funkcji wychowawczych, opiekuńczych i socjalnych, ochronę praw rodziny i dziecka, promocję rozwiązań systemowych w pracy z dziećmi i młodzieżą, oparty na elastyczności, kompleksowości, efektywności, ciągłości i różnorodności form działania oraz edukacji. Zatem wymaga uzupełnienia o część diagnostyczną, a dopiero następnie opracowania części programowej. Po opracowaniu tego dokumentu należy go przedłożyć do zatwierdzenia Radzie Gminy. Zasadnym również jest poza profesjonalną pracą socjalną włączenie do realizacji systemu partnerów społecznych oraz wyznaczenie wskaźników ewaluacji realizacji programów ukierunkowanych na wszystkie typy dysfunkcji rodziny.. W toku kontroli ustalono, że GOPS w ramach Programów Europejskich w Pomocy Społecznej realizował projekt systemowy pn. Od bierności do samodzielności. W 2008 r. udział w ww. projekcie wzięły 4 osoby. W ramach projektu zorganizowane zostały kursy: - Aktywny na rynku pracy - Usługi opiekuńcze zakres podstawowy (dla osób starszych). Sprawienie pogrzebu w tym osobom bezdomnym To zadanie gminy reguluje uchwała Nr XII/67/2003 Rady Gminy Ropa z dnia 30 grudnia 2003 roku dotycząca zasad zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej, która winna być dostosowana do aktualnie obowiązującej ustawy o pomocy społecznej. W 2008 roku nie realizowano tego zadania. Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu Osoby wymagające opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niezdolne do samodzielnego funkcjonowania w codziennym życiu kieruje się do domu pomocy społecznej 8

9 (DPS) odpowiedniego typu, który jest zlokalizowany jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, chyba, że okoliczności sprawy wskazują inaczej, po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego. Dodatkową przesłanką do skierowania osoby do DPS jest brak możliwości zapewnienia przez gminę usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania osobie wymagającej całodobowej opieki. W okresie objętym kontrolą Gmina ponosiła odpłatność za dwie osoby skierowano w latach poprzednich do Domu Pomocy Społecznej. Ww. osoby to mieszkańcy Gminy Ropa, które przebywają w DPS w Klimkówce. Miesięczną opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej ponoszą mieszkańcy domu w wysokości nie większej niż 70 % swojego dochodu, natomiast Gmina Ropa ponosi odpłatność za pobyt mieszkańca stanowiącą różnicę między średnim miesięcznym kosztem utrzymania mieszkańca w DPS, a opłatą wnoszoną przez mieszkańca. Do skontrolowanych akt: GOPS.8131/9/08, GOPS.8131/2/08 - nie wniesiono zastrzeżeń. Przyznawanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze W okresie objętym kontrolą nie udzielano tego typu pomocy. Realizacja zadań wynikających z art. 18 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej: Zasiłki stałe Zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej; pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej zasiłek stały nie przysługuje. W 2008 roku świadczeniem tym objęte były 44 osoby. W toku kontroli analizie poddano dokumentację, na podstawie której wydano decyzje znak: GOPS /18/2008, GOPS /2008, GOPS /2008, GOPS /2008, GOPS /2004, GOPS /2006, GOPS /4/2007, GOPS /38/2008, GOPS /2008. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające opisaną w wywiadach sytuację rodzinną, zawodową, zdrowotną i materialną klienta oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym oraz orzeczenie o stopniu niepełnosprawności uprawniającym do pobierania zasiłku stałego, w przypadku osób uprawnionych do tego świadczenia z tytułu niepełnosprawności. Osobom nie posiadającym uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, Ośrodek Pomocy Społecznej przyznawał świadczenie w formie składki na ubezpieczenie zdrowotne, w wysokości zgodnej z zapisem ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz z późn. zm.). W przypadku akt (GOPS /2008, GOPS /2008) dwóch osób stwierdzono nienależnie przyznany zasiłek stały. W ww. postępowaniach Ośrodek przyznał świadczenie osobom pozostającym w rodzinie legitymujących się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, których dochód osobisty przekraczał kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (351 zł.). W pierwszym przypadku osoba osiągała dochody z tytułu pracy zawodowej, a w drugim przypadku otrzymywała świadczenia rentowe, co dyskredytowało te osoby w otrzymaniu powyższego świadczenia, gdyż zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy w 9

10 przypadku osoby w rodzinie świadczenie to przysługuje pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. W związku z powyższym nienależnie wypłacono kwoty świadczeń w wysokości ogółem 2.924, 29 zł dot. akt 1. GOPS /2008 za okres od do , na kwotę 1088,80 zł. 2. GOPS /2008 za okres od do , na kwotę 1835,49zł. W dniu 5 i 10 marca 2009 roku zwrócono na rachunek Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego kwotę 2.822,49 zł, (kserokopie przelewów stanowią załącznik do protokołu), natomiast zgodnie z przesłanymi wyjaśnieniami Kierownika cyt. Nienależnie pobrane świadczenia za styczeń 2009 w wysokości 101,80 pozostawiono na koncie GOPS Ropa na poczet realizacji bieżących zadań. W związku z powyższym nie formułuje się zalecenia pokontrolnego. Opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne W okresie objętym kontrolą Ośrodek odprowadził składki na ubezpieczenie zdrowotne dla 17 osób otrzymujących zasiłki stałe. Składki na ubezpieczenia zdrowotne odprowadzano do ZUS w terminach miesięcznych w formie elektronicznej. Organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi W okresie objętym kontrolą nie udzielano tego typu pomocy. Prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi Gmina Ropa nie prowadzi środowiskowych domów samopomocy o zasięgu gminnym. Pomoc dla kombatantów W okresie objętym kontrolą Ośrodek w ramach współpracy z Urzędem ds. kombatantów i osób i osób represjonowanych typował podopiecznych z terenu Gminy Ropa do Zarządu Głównego Kombatantów w Warszawie w związku z przesłanym zapotrzebowaniem na 2009 rok i możliwością uzyskania pomocy. Na tym protokół zakończono. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej inspekcji. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543) Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo 10

11 zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz za poświadczeniem odbioru otrzymuje kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: 11 marca 2009 roku Data i miejsce podpisania protokołu: Nowy Sącz, 11 marca 2009 roku. Podpis osoby kontrolowanej: KIEROWNIK Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ropie (-) mgr Ewa Domańska Podpisy osób kontrolujących: Inspektor Wojewódzki (-) mgr Renata Fecko GMINNY OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ ROPA tel./fax (0-18) pow. Gorlice, woj. Małopolskie REGON NIP Starszy Inspektor (-) mgr Anna Bodziony 11