SPRAWOZDANIE z działalności Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie za 2011 rok

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE z działalności Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie za 2011 rok W minionym roku, pomimo trudności kadrowych spowodowanych śmiercią dyrektora Stanisława Turka i odejściem na emeryturę zastępcy dyrektora Haliny Piotrowskiej Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie realizowała w sposób zadowalający wszystkie swoje zadania statutowe. Ze szczególną starannością dokonywano zakupu zbiorów, dbano o ich rzetelne opracowanie formalne i rzeczowe. Zwrócono uwagę na rosnące zapotrzebowanie na informację naukową i bibliograficzną. Zgodnie z planem prowadzono działalność kulturalno-oświatową skierowaną do wszystkich grup wiekowych i działalność instrukcyjno-metodyczną i szkoleniową na rzecz bibliotek samorządowych w woj. podkarpackim. W 2011 roku realizowano projekt informatyczny Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPOWP na lata W ramach projektu zakupiono nowoczesny sprzęt informatyczny, niezbędny do archiwizacji danych cyfrowych. We wszystkich agendach zamontowano urządzenia do prezentacji treści promujących usługi biblioteczne i informacyjne Biblioteki, uruchomiono nowy portal PBC i doposażono Pracownię Digitalizacji. Przez cały okres sprawozdawczy realizowano program Instytutu Książki Tu czytamy, Dyskusyjne Kluby Książki, kontynuowano Program Rozwoju Bibliotek Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego i rządowy program Biblioteka plus. W ramach obchodów Roku Czesława Miłosza w 2011 r. wydano drukiem dwie książki: Miłosz listy pisze i Miłosz tematy. W budynku przy ul. Sokoła 13 i w pozostałych agendach bibliotecznych wykonano szereg remontów i wymiany mebli bibliotecznych, co wpłynęło znacząco na poprawę estetyki wnętrz oraz na bezpieczeństwo pracowników i czytelników.

2 2 I. Działalność organizacyjna 1. Struktura organizacyjna W 2011 roku na terenie Rzeszowa działało 17 filii miejskich, Wypożyczalnia Główna, Wypożyczalnia Muzyczna, Oddział dla oraz Czytelnia Główna i Czasopism Bieżących. W porównaniu z rokiem 2010, sieć bibliotek nie zmieniła się. O 1 zmniejszyła się ilość punktów bibliotecznych. Obecnie prowadzonych jest 5 punktów przez Filie: 1, 6, 7, Remonty i prace modernizacyjne W 2011 r. w oparciu o założony plan pracy zostały wykonane przez Dział Administracyjno-Gospodarczy WiMBP następujące zadania: roboty renowacyjne, konserwatorskie i budowlano-remontowe w części wojewódzkiej i miejskiej oraz zakupy mebli i wyposażenia do budynku przy Sokoła 13 i dla potrzeb filii bibliotecznych na terenie miasta. Zadania remontowe Część wojewódzka Budynek główny przy ul. Sokoła Renowacja hallu i klatki schodowej W ramach przyznanych na ten cel środków finansowych zostały wykonane w budynku biblioteki prace renowacyjne i konserwatorskie hallu, zabytkowej kamiennej klatki schodowej i balustrady oraz elementów sztukaterii na ścianach i sufitach. Był to III etap prac związanych z wykonaną w 2010 r. dokumentacją projektową. Na realizację zadania została przyznana przez Województwo Podkarpackie dotacja w wysokości ,00 zł. Roboty budowlane, prace renowacyjne i konserwatorskie trwały od 1 marca do 30 kwietnia 2011 r. Głównym wykonawcą wybranym w drodze przetargu nieograniczonego było Przedsiębiorstwo Wielobranżowe POLBUD w Rzeszowie. Nadzór inwestorski nad pracami renowacyjnymi pełnił mgr inż. Czesław Gdowik, natomiast nadzór autorski Pani mgr inż. arch. Elżbieta Podwińska, projektant projektu budowlanego i wykonawczego. Wartość poniesionych nakładów finansowych wyniosła ,56 zł. Na część prac renowacyjnych otrzymaliśmy dofinansowanie w wysokości ,00 zł od Wojewódzkiego Podkarpackiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu.. 2. Remont bocznej klatki schodowej i toalety na II piętrze Na powyższe zadanie w budżecie na 2011 r. nie otrzymaliśmy środków finansowych, ponieważ prace renowacyjno-konserwatorskie zabytkowego hallu i klatki schodowej pochłonęły mniej nakładów finansowych od przewidywanych. Prace remontowe były realizowane przez Spółdzielnie Rzemieślniczą BUDOWLANI w Rzeszowie w okresie od 29 wrzesień do 31 październik 2011 r. Koszt robót remontowych wraz z nadzorem inwestorskim wyniósł ,12 zł. Wykonane w 2011 r. działania ukończyły wieloletni program poprawy stanu technicznego budynku, zwiększyły jego bezpieczeństwo konstrukcyjne, a także poprawiły

3 3 walory estetyczne budynku. Wykonane w okresie r. prace remontowe, konserwatorskie, modernizacyjne i adaptacyjne sprawiły, że budynek biblioteki stał się obiektem ładnym, estetycznym, bezpiecznym i przyjaznym dla pracowników i czytelników. 3. Remont lokalu przy Dąbrowskiego 79a W 2011 r. w lokalu bibliotecznym został przeprowadzony remont pomieszczeń. Wymieniono drzwi, wykonano nowe toalety oraz pomalowano wszystkie pomieszczenia. Zadanie było realizowane w okresie od do r. przez firmę REMONTEK z Kraczkowej. W wyremontowanym lokalu zostało umieszczone Archiwum zakładowe, Magazyn Rezerw i magazyn składowy oraz magazyn materiałów i odzieży obrony cywilnej. Pozostała część lokalu będzie zagospodarowana w 2012 r. Zakup wyposażenia Budynek, ul. Sokoła 13 W ramach poprawy warunków pracy pracowników zakupiono i zamontowano nowe szafki na odzież, szafki bhp (13 szt.) o wartości 4.125,37 zł. Wypożyczalnia Główna, ul. Dąbrowskiego 33a Mając na względzie lepszy dostęp i bezpieczeństwo składowania zbiorów multimedialnych zakupiono i zamontowano 6 szt. regałów jednostronnych. Wartość zakupu regałów wyniosła 2.700,00 zł. Pracownia Digitalizacji przy ul. Dąbrowskiego 58a W związku z powiększeniem pracowni o 3 pomieszczenia, zwiększeniem ilości stanowisk pracy wystąpiła konieczność zakupu i wyposażenia w nowe meble biurowe i biblioteczne biurka, szafy, stoły pod skanery, krzesła i fotele. Ponadto lokal został wyposażony w instalację alarmową, a szyby zabezpieczono folią antywłamaniową. Wysokość poniesionych nakładów finansowych wyniosła ,50 zł. Część miejska filie Z przyznanych środków finansowych od Prezydenta Miasta Rzeszowa zostały zakupione meble i wyposażenia do 4 filii bibliotecznych (Filia Nr 8,9,15,17). W głównej mierze był to zakup sprzętu bibliotecznego i wyposażenia w celu poprawy warunków pracy, składowania zbiorów oraz zwiększenia walorów estetycznych dla czytelników korzystających z bibliotek na terenie miasta. Wartość mebli dla filii nr 8,9,15,17 wyniosła ,65 zł. Filia Nr 8, ul. Okulickiego 3 Wymieniono ladę biblioteczną w wypożyczalni, meble w czytelni i pokoju pracowniczym oraz wygospodarowano i umeblowano pomieszczenie socjalne dla pracowników. W pomieszczeniu pracowniczym została ułożona wykładzina dywanowa.

4 4 Filia Nr 9, ul. Czackiego 5 Wymieniono meble w pomieszczeniu pracowniczym oraz w czytelni. Filia Nr 15, ul. Lwowska 60 Pomalowano pomieszczenia filii i zakupiono meble biblioteczne. Na posadzce ułożono wykładzinę dywanową. Filia Nr 17, ul. Paderewskiego 154 Wymieniono ladę biblioteczną i stoliki czytelniane. Inne prace Filie Nr 6 i 7 zostały wyposażone w urządzenia klimatyzacyjne w celu poprawy warunków pracy poprzez obniżenie wysokiej temperatury w pomieszczeniach bibliotecznych. W Filii Nr 10 przy ul. Podchorążych 1 wykonano i zamontowano wieszak przyścienny w wypożyczalni oraz szafkę pod umywalkę w toalecie o wartości 1.623,60 zł. Wszystkie wykonane zadania i działania wpłynęły na poprawę stanu technicznego i estetykę pomieszczeń, tak w budynku przy Sokoła 13 jak również w filiach miejskich na terenie miasta. Działania te wpłynęły również na jakość usług bibliotecznych dla mieszkańców Rzeszowa. W 2011 r. z powodu braku środków finansowych nie udało się wykonać instalacji antywłamaniowej w budynku biblioteki przy Sokoła 13. oraz nie został wykonany remont sali wystawienniczej (nowa aranżacja) i wymiana mebli w Oddziale dla przy ul. Słowackiego Kadry Na koniec 2011 roku w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rzeszowie zatrudnionych było 132 osoby, co stanowiło w przeliczeniu na etaty 127,475 etatu. W ciągu roku przybyło 7 pracowników, w tym: 2 merytorycznych, i 4 administracji (digitalizacja zbiorów) i 1 obsługi. Ubyło natomiast 6 pracowników, w tym: 2 osoby z kadry zarządzającej, 1 pracownik merytoryczny, 1 administracji i 2 obsługi. Średniomiesięczny stan zatrudnienia wyniósł 126,767 etatu, z tego: w części wojewódzkiej 85,104 etatu, w części miejskiej 40,663 etatu i powiatowej 1 etat.

5 5 Tabela nr 1 Obsada etatowa działów WiMBP (stan na r.) Ilość etatów Lp. Nazwa komórki część część Razem powiat wojew. miejska 1. Dyrekcja Gromadzenie Zbiorów Opracowanie Zbiorów Instrukcyjno-Metodyczny Informacyjno-Bibliograficzny Komputeryzacji Procesów Bibl. 11, ,75 7. Udostępnianie 22 36,6-58,6 8. Księgowość Kadry, radca prawny, bhp 3, , Specjalista ds. pozyskiwania fund Administracyjno-Gospodarczy Poligrafia i Introligatornia Obsługa 15,5 4,5-20 Ogółem 85,375 41, ,475 Tabela nr 2 Stan zatrudnienia pracowników wg wymiaru zatrudnienia i rodzajów działalności (stan na r.) Forma i rodzaj zatrudnienia Pracownicy ogółem: w tym: pełnozatrudnieni niepełnozatrudnieni w tym: merytoryczni administracji obsługi Liczba pracowników część część powiat wojew. miejska Razem

6 6 Tabela nr 3 Pracownicy działalności podstawowej wg stanowisk (stan na r.) Stanowiska służbowe Starszy kustosz Kustosz Starszy bibliotekarz Bibliotekarz Młodszy bibliotekarz Liczba pracowników część część wojew. miejska powiat Razem Ogółem Tabela nr 4 Pracownicy działalności podstawowej wg wykształcenia (stan na r.) Rodzaj wykształcenia wyższe bibliotekarskie wyższe inne studium bibliotekarskie część wojew Liczba pracowników część miejska powiat Razem Ogółem W 2011 roku spośród 86 pracowników działalności podstawowej 2 osoby uzyskały tytuł magistra informacji naukowej i bibliotekoznawstwa oraz 2 osoby ukończyły studia podyplomowe w zakresie Technologie informacyjne i bibliotekoznawstwo. II. Działalność w zakresie gromadzenia 1. Zakup i ewidencja książek i innych zbiorów W minionym 2011 roku Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna zakupiła egz. zbiorów na kwotę ,- zł w tym: egz. książek na kwotę ,- zł, egz. zbiorów specjalnych na kwotę ,- zł i 32 czasopisma na kwotę 1.180,- zł. Wskaźnik zakupu zbiorów w 2011 roku wyniósł 8,6 i wzrósł o 1,4 w porównaniu z rokiem 2010.

7 7 W 2011 roku WiMBP otrzymała dotację z Biblioteki Narodowej w wysokości ,- zł. Pozwoliła ona na zakup nowości wydawniczych dla Czytelni Głównej i filii WiMBP w ilości wol., w tym: Literatura piękna 2758 wol. Literatura dziecięca 543 wol. Literatura popularnonaukowa 682 wol. Książka mówiona 75 wol. Tabela 1 Zakup książek Agenda Plan roczny Zakup /wol./ Wartość zakupu Przeciętna cena książki Wskaźnik zakupu Czytelnia Główna ,70 Wypożyczalnia Główna ,18 Oddział dla + Wyp. Muzyczna ,54 Filie część miejska ,76 Ogółem ,66 8,6 Tabela 2 Zakup zbiorów specjalnych Agenda Zakup (wol.) Wartość zakupu Centrala: Dział Komputer. Procesów Bibl. Dział Gromadzenia Zbiorów Dział Informacyjno -Bibliograficzny ,63 396, ,50 Oddział dla ,38 Wypożyczalnia Muzyczna ,17 Wypożyczalnia Główna ,38 Filie ,85 Ogółem zbiory specjalne ,21

8 8 Czasopisma: Czytelnia Czasopism Zakup Rzeczpospolitej online , ,93 W 2011 r. kontynuowano zakup filmów i książki mówionej. Zakupiono egz. zbiorów na kwotę ,- zł, w tym: - filmy egz. - książka mówiona egz. Stan księgozbioru w Czytelni Głównej na r. Magazyn A Zbiory regionalne R Egzemplarz obowiązkowy Zbiory specjalne w 2011 r. w Czytelni Głównej powiększono o 8 jednostek, w tym: - kartografia grafika - 2 Stan zbiorów specjalnych na r. wyniósł 3 689, w tym: - grafika mikrofilmy rękopisy starodruki liczone do księgozbioru wpisane do starodruków - kartografia normy audiowizualne Filie na bieżąco wprowadzały do inwentarzy zbiory zakupione i otrzymane z innych źródeł. Następnie sporządzały zestawienia wpływów i ubytków. W styczniu wszystkie biblioteki uzgodniły w Księgowości stan ilościowy i wartościowy zbiorów. W roku 2011 do wszystkich placówek WiMBP (łącznie z Centralą) wpłynęło książek, 793 czasopism oprawnych (łącznie egz.), ubytkowano książki Stan księgozbioru na koniec 2011 roku wynosił książek i czasopism oprawnych. Łącznie egz., spadek o w stosunku do roku poprzedniego. Dane dotyczą całości zbiorów: centrala, oddziały i filie miejskie. W roku 2011 do inwentarzy zbiorów specjalnych wpisano 1818 pozycji (w oddziałach i filiach wpisano 1611 egz.), ubytkowano egz. (całość w Dziale Udostępniania Zbiorów).

9 9 Stan zbiorów specjalnych dla całości WiMBP: , wzrost o 750. Stan zbiorów specjalnych w filiach i oddziałach: , wzrost o 543 Wzrost zbiorów specjalnych spowodowany był zwiększonym zakupem filmów i książek mówionych do Filii: 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10 oraz kontynuacją ich gromadzenia do Oddziału dla, Wypożyczalni Muzycznej oraz Wypożyczalni Głównej. Na bieżąco wykonywano drobne prace konserwatorskie mające na celu przedłużenie rotacji książek (podklejanie, oprawa w folię i in.) Zgromadzono sztuk dokumentów życia społecznego i utworzono 195 jednostek inwentarzowych. Do księgozbioru podręcznego Informatorium wprowadzono 89 nowych pozycji, które wpisano do inwentarza pomocniczego, prowadzonego w Dziale Informacyjno- Bibliograficznym. Dokonywano również bieżącej selekcji książek zdezaktualizowanych pod względem informacji, w wyniku której wycofano 52 egz. W Dziale Informacyjno-Bibliograficznym dokonywano wyboru książek do księgozbioru podręcznego Informatorium. Na podstawie informacji zamieszczanych w czasopismach bieżących zbierano dane dotyczące wydawnictw o tematyce regionalnej i innych nowościach wydawniczych. Warsztat metodyczny Działu Instrukcyjno-Metodycznego wzbogacony został o 9 jednostek inwentarzowych materiałów bibliotecznych. Gromadzono również czasopisma fachowe, przepisy prawne dla bibliotekarzy i materiały metodyczne. 2. Prenumerata czasopism Czasopisma zamawiano głównie drogą prenumeraty. Starano się zachować przy tym ciągłość tytułów. W 2011 roku prenumerata dla agend Działu Udostępniania Zbiorów prowadzona była w cyklach kwartalnych. W obrębie kwartałów następowały zmiany tytułów, według zapotrzebowania czytelniczego. W roku 2011 prenumerowano dla Czytelni Czasopism 265 tytułów na kwotę ,31 zł, a dla filii miejskich i oddziałów 199 egz. czasopism na kwotę ,93 zł. Ogółem prenumerowano 464 egz. na kwotę ,24 zł. Całością spraw związanych z prenumeratą zajmowała się Czytelnia Czasopism. 3. Źródła gromadzenia zbiorów W bieżącym roku Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna otrzymała dotację z Biblioteki Narodowej w wysokości ,- zł, która pozwoliła na zakup nowości wydawniczych dla Czytelni Głównej i filii WiMBP. Przez cały 2011 rok Dział Gromadzenia realizował zakupy z dotacji Biblioteki Narodowej i środków własnych. Wydatkowana kwota ,- zł pozwoliła na zakup egzemplarzy tj. ok tytułów. Dokonywano zakupów głównie w firmie: Ogólnopolski System Dystrybucji Wydawnictw AZYMUT, księgarni LIBRA, EPOKA, NOVA, a zakupów uzupełniających w Antykwariatach, Towarzystwach Naukowych oraz na aukcjach antykwarycznych. Biblioteka otrzymywała książki również w formie darów. Dla zakupów i darów dział sporządził 614 rozdzielników do egzemplarzy. W 2011 roku Dział Gromadzenia Zbiorów prowadził również selekcję książek w Czytelni Głównej. Sporządzono protokoły selekcji, wykreślono z inwentarza i wyłączono z katalogu karty dla egzemplarzy. Zmieniono sygnatury z A na AF dla Czytelni Głównej w ilości egzemplarzy. Podstawą gromadzenia książek dla filii był zakup przez Dział Gromadzenia. Zbiory uzupełniały dary, zakup własny, przekazane w zamian za zagubione, przeinwentaryzowane

10 10 z innych bibliotek. Profil gromadzenia księgozbioru, zbiorów specjalnych i czasopism kształtowały potrzeby odbiorców. Dokumenty życia społecznego gromadzono głównie w oparciu o egzemplarz obowiązkowy przejmowany bezpośrednio od wydawców oraz z zakupu (głównie stare pocztówki i cenne dokumenty archiwalne) nabywane na aukcjach i od osób fizycznych. Dział systematycznie prowadził korespondencję i rozmowy telefoniczne z wydawcami prasy lokalnej w celu pozyskiwania nowych tytułów oraz permanentnie śledził rynek wydawniczy w zakresie dżs-ów. 4. Katalogi Wszystkie wpływy do Czytelni Głównej wprowadzono do inwentarzy wg ich rodzaju. W Dziale Gromadzenia Zbiorów prowadzona była szczegółowa ewidencja wpływów i ubytków, osobna dla każdego rodzaju zbiorów (inwentarz elektroniczny dla księgozbioru A, EO, R pozostałe inwentarze prowadzone były metodą tradycyjną). Prowadzona była również dokumentacja wtórna dla każdej filii WiMBP (dowody wpływów i ubytków). Na podstawie dowodów wpływów wprowadzano realizację zamówień na karty katalogu centralnego. Powielono kart katalogowych, w tym: do Czytelni do filii W Dziale Informacyjno Bibliograficznym kontynuowano prace nad tworzeniem elektronicznego katalogu czasopism zgromadzonych w zbiorach dokumentów życia społecznego - Prasa lokalna. Tworzono opisy tytulaturowe dla nowych tytułów i uzupełniano na bieżąco opisy cząstkowe. Baza katalogowa liczy rekordów z opisami roczników czasopism, do których dopisywane są kolejne zeszyty i numery. Filie: 5,11,15,17,20, Wypożyczalnia Główna kontynuowały uzupełnianie tradycyjnych kartkowych katalogów alfabetycznych. Tradycyjne katalogi systematyczne i tytułowe zamknięto we wszystkich placówkach. Wszystkie filie i oddziały prowadziły katalogi w wersji elektronicznej. Meliorowano katalogi likwidując karty i zapisy po książkach ubytkowanych. W Wypożyczalni Głównej poprawiano w bazie danych błędy i straty powstałe po konwersji do nowego systemu Sowa-2 w roku 2007: - dotychczas weryfikacji poddano rekordów, - dostosowano hasła przedmiotowe do zmian w metodyce tworzenia tematów i określników SJHP BN systematycznie wprowadzanych przez BN, likwidowano określniki formalne, a w ich miejsce zakładano odrębne pola z tematami formalnymi, - przenoszono umieszczone w polach 650 hasła geograficzne, korporatywne, instytucji, do właściwych pól zgodnych z formatem Marc 21, poprawiano również wskaźniki literowe - kontynuowano przenoszenie haseł z dziedziny literatury, sztuki, filmu, muzyki, fotografii z pól 650 do 655, - ujednolicano tytuły serii i cykli poprzez prawidłowe przenoszenie danych z pól 440 (zlikwidowanych) do właściwych oraz zakładano do nich KHW. W Czytelni Głównej na bieżąco tworzony był katalog czasopism.

11 11 5. Magazyn rezerwowy i składowy Do Magazynu Rezerwowego przyjęto 5 książek, które zostały wpisane do księgi inwentarzowej a opisy naniesiono do bazy komputerowej. Wpływy do Magazyny Składowego wyniosły egz. książek pochodzących z selekcji księgozbioru przeprowadzonej na filiach i Magazynie Głównym. Zorganizowano 4 kiermasze, na które przygotowano książek. Jeden kiermasz odbył się na parkingu WiMBP przy ul. Sokoła, pozostałe towarzyszyły imprezom odbywającym się na terenie miasta (Święto ulicy Pańskiej, impreza czytelnicza Z książką na walizkach w Teatrze Maska, Targi Edukacyjne w Hali na Podpromiu). 6. Archiwum zakładowe W wyremontowanym lokalu przy ul. Dąbrowskiego 79A urządzono Archiwum Zakładowe. Zostały ustawione i opisane regały, ułożone dokumenty z podziałem na działy i filie oraz na kategorie A i B. Do wszystkich akt wykonano rozdzielacze. W ciągu roku do archiwum przyjęto 121 teczek akt. Przeprowadzono brakowanie akt kat. B, których okres przechowywania minął, w ilości 198 teczek akt, co stanowiło 8 mb. półek. Przygotowane zostały także dokumenty do ekspertyzy przez Archiwum Państwowe w Rzeszowie w ilości 362 teczki aktowe. Ekspertyza jednak nie zastała zakończona do końca 2011 roku. III. Działalność w zakresie opracowania zbiorów 1. Opracowanie zbiorów. Budowa komputerowych katalogów W okresie sprawozdawczym wszystkie wpływy dla Czytelni Głównej, Wypożyczalni Głównej, Oddziału dla i filii miejskich zostały na bieżąco opracowane formalnie i rzeczowo oraz uzupełnione o spisy treści, recenzje i skan okładki. Opracowano również filmy i audiobooki zakupione do wybranych agend WiMBP. Łącznie sklasyfikowano 5620 nowych tytułów, w tym dla czytelni: książek, 364 zbiorów regionalnych, 8 zbiorów specjalnych, a dla filii i oddziałów: książki, 289 filmów, 279 audiobooków, 27 dokumentów elektronicznych. W 2011 roku pracownicy Działu Opracowania Zbiorów przyjmowali do opracowania dary, pozycje zwrócone w zamian za zagubione czy zniszczone, które wpłynęły na poszczególne filie i oddziały. Łącznie opracowano 460 tytułów książek 148 tytułów zbiorów specjalnych (filmy, książka mówiona, dokumenty elektroniczne). Na dzień roku katalog centralny filii miejskich liczył rekordy, zaś Katalog Czytelni Głównej rekordy. W 2011 roku pracownicy Działu Opracowania Zbiorów, w miarę możliwości, poprawiali również opisy bibliograficzne w elektronicznym katalogu Czytelni Głównej i komputerowym katalogu filii. Prace obejmowały m.in.: - weryfikację wprowadzonych danych pod kątem zgodności z formatem MARC21, - ujednolicanie haseł formalnych i rzeczowych w oparciu o KHW, - wprowadzanie zmian w zakresie katalogowania i klasyfikacji w oparciu o wytyczne BN (ze szczególnym uwzględnieniem wprowadzanych zmian w słownictwie i metodyce JHP BN)

12 12 Kontynuowano rozpoczęte w latach ubiegłych prace nad poprawnym opracowaniem starszych zbiorów znajdujących się w Magazynie Głównym. Prace obejmowały zarówno uzupełnienie opracowania formalnego jak i dokładne opracowanie rzeczowe. Łącznie opracowano 591 tytułów. W okresie sprawozdawczym nadal prowadzono prace nad wydzieleniem z inwentarza starodruków, błędnie wprowadzonych w przeszłości, książek XIX-wiecznych, które następnie zostały ponownie opracowane rzeczowo i formalnie opracowano 258 tytułów. W drugiej połowie roku na potrzeby Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej rozpoczęto szczegółowe opracowywanie starodruków. Wymagało to dokładnego zapoznania się z normą i instrukcją dotyczącą opracowania tych zbiorów specjalnych oraz przeprowadzenia wielu poszukiwań, informacji dotyczących uszkodzonych książek. Łącznie formalnie i rzeczowo opracowano 23 starodruki. Kontynuowano rozpoczęte w latach ubiegłych prace nad prowadzeniem pomocniczych kartotek zagadnieniowych (m.in. obcojęzycznej, literackiej, cykli, regionalnej, słów kluczowych) zarówno w katalogu Czytelni, jak i centralnym katalogu filii. Do tych kartotek tworzono i prowadzono Kartoteki Haseł Wzorcowych. Na bieżąco wprowadzano zmiany, korekty i tworzono odsyłacze, zarówno do haseł formalnych jak i rzeczowych. W roku 2011 sporządzono w KHW katalogu Czytelni Głównej, łącznie nowych haseł wzorcowych, a w katalogu filii Od maja rozpoczęto dodawanie skanów okładek do pozycji wpływających do katalogu Czytelni i centralnego katalogu filii. Również w katalogach online Czytelni Głównej i filii rozpoczęto dodawanie nowych nabytków do zakładki Nowości. Ponadto powielono kart katalogowych (kart sygnalnych) do pozycji wpływających do katalogu centralnego filii, Oddziału dla, Wypożyczalni Głównej i przekazano je do Działu Gromadzenia i Przechowywania Zbiorów. Wszystkie pozycje książkowe, które zostały zdigitalizowane i wprowadzone do Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej (158 tytułów) zostały uzupełnione w opisie bibliograficznym komputerowego katalogu Czytelni Głównej, o kod dostępu do wersji elektronicznej w postaci linku i o informację słowną. W ostatnim kwartale 2011 roku w Dziale Opracowania Zbiorów podjęto również prace mające na celu uzupełnienie opisów bibliograficznych o szczegółowe opracowanie formalne i rzeczowe pozycji, które znajdują się już w Podkarpackiej Bibliotece Cyfrowej. Łącznie opracowano 41 tytułów. IV. Działalność informacyjno bibliograficzna W okresie sprawozdawczym w Informatorium udzielono informacji, w tym: bibliograficznych, rzeczowe i 48 tekstowych informacje udzielono na miejscu ustnie, 179 telefonicznie i 72 pisemnie. Typowych informacji bibliotecznych nie rejestrowano. W zakresie prac nad rozbudową warsztatu informacyjnego wzbogacono kartkowe kartoteki ogólne o ok. 123 opisy. Napisano cztery artykuły stanowiące ofertę kulturalnooświatową Biblioteki do Podkarpackiego Informatora Kulturalnego oraz relacje z imprez bibliotecznych do czasopisma Nasz Dom Rzeszów. Zorganizowano 8 wycieczek uczniów i studentów II roku kulturoznawstwa w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, przysposabiających do korzystania z usług naszej Biblioteki oraz słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku, którym zaprezentowano najcenniejsze zbiory Biblioteki. W wycieczkach udział wzięło 140 osób. Prowadzono Kronikę WiMBP rejestrując ważniejsze wydarzenia w Bibliotece.

13 13 Przygotowano 600 ulotek informacyjnych o topografii i godzinach otwarcia agend WiMBP, z przeznaczeniem na Podkarpackie Targi Edukacyjne. Do ważniejszych imprez bibliotecznych przygotowano afisze, zaproszenia, ulotki informacyjne o autorach lub promujących imprezę, np. Noc WiMBP w Rzeszowie, seminarium poświęcone Czesławowi Miłoszowi z okazji obchodów Roku Czesława Miłosza. W zakresie prac związanych z opracowaniem Bibliografii woj.: krośnieńskiego, przemyskiego, rzeszowskiego i tarnobrzeskiego metodą kartkową, kontynuowano prace nad opracowaniem indeksów: autorskiego i przedmiotowego do tomu za rok Przygotowano rocznik do prezentacji w pdf. na stronie internetowej Biblioteki. W zakresie opracowania tomu Bibliografii woj.: krośnieńskiego, przemyskiego, rzeszowskiego i tarnobrzeskiego za rok 1996 wykonano prace związane z przydziałem opisów bibliograficznych z kartotek do odpowiednich działów Bibliografii. W ramach obsługi informacyjnej użytkowników w Sekcji Informacji Komputerowej pracownicy Działu udzielali informacji w oparciu m.in. o elektroniczne bazy danych tworzone w bibliotece (w tym katalogi, bibliografie i kartoteki), system prawniczy LEX, katalogi i bazy innych bibliotek oraz serwisy internetowe. Bibliotekarze pomagali też w korzystaniu ze sprzętu komputerowego i oprogramowania. Dla zainteresowanych użytkowników wykonywano wydruki komputerowe i skanowano dokumenty. W 2011 r. w Sekcji Informacji Komputerowej udzielono użytkownikom 125 informacji bibliograficznych i rzeczowych w oparciu o źródła elektroniczne. Ze sprzętu komputerowego, baz danych i Internetu w 2011 r. skorzystało ogółem użytkowników. W stosunku do lat ubiegłych w 2011 r. zarejestrowano spadek odwiedzin i ilości udzielonych informacji w Sekcji Informacji Komputerowej. Przyczyną tego stanu rzeczy było czasowe zamknięcie Sekcji z powodu remontu Biblioteki. Powodem spadku odwiedzin i udzielonych informacji był też ogólny wzrost dostępności do informacji elektronicznej i Internetu. Informacji udzielano także przy pomocy narzędzi internetowych : komunikatora, pomocy online, poczty elektronicznej, formularzy do kontaktu umieszczonych na stronie www Biblioteki oraz w portalu PBC. Do prac merytorycznych realizowanych w 2011 roku przez pracowników Działu Komputeryzacji Procesów Bibliotecznych należało tworzenie kartoteki informacyjnej w formie elektronicznej pod nazwą Unia Europejska. W tym celu rozpisywano ponad 20 tytułów czasopism bieżących wpływających do Czytelni Czasopism. Wprowadzane do bazy danych rekordy artykułów otrzymywały adnotacje treściowe i klucze w postaci haseł przedmiotowych. W roku 2011 filie udzieliły informacje, w tym bibliograficznych. W porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpił wzrost udzielonych informacji o ( na koniec 2010 roku). W Wypożyczalni Głównej: - dalszej rozbudowie podlegał warsztat informacyjny, głównie elektroniczny w zakresie rozpisywania nowych książek pod kątem dodatkowych (bardziej szczegółowych) haseł katalogu przedmiotowego oraz dostosowywania kluczy i pól do wymogów formatu MARC21 oraz zasad stosowanych w NUKAT, - kontynuowano formę informowania czytelników o nowościach książkowych włączanych do zbiorów WG w postaci drukowanego i elektronicznego katalogu Nowości miesiąca WG. Ukazało się 6 zestawień. Oddziały i filie włączyły się w wykorzystanie elektronicznego systemu informacji, uruchomionego w 2011 roku.

14 14 Biblioteki prowadziły Kroniki z bogatym materiałem zdjęciowym. Kierownicy filii dostarczali materiały do Kroniki WiMBP i na stronę internetową Biblioteki. We wszystkich placówkach czytelnicy mieli bezpłatny dostęp do Internetu. Oddziały i filie prowadziły lekcje biblioteczne i przyjmowały wycieczki ze szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich. Ogółem zarejestrowano 318 lekcji bibliotecznych i wycieczek, a uczestniczyło w nich dzieci i młodzieży. V. Komputeryzacja prac bibliotecznych 1. Realizacja projektu Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa. W 2011 r. realizowano projekt informatyczny pt. Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WP na lata Wartość całkowita projektu to: ,90 zł. Projekt składał się z wielu zadań, do najważniejszych z nich należały: A. Wdrożenie systemu serwerowego z wirtualizacją środowiska IT oraz backupem i archiwizacją danych cyfrowych. Serwery zlokalizowane zostały w trzech miejscach: Centrum Przetwarzania Danych Pracownia Digitalizacji Serwerownia w budynku przy ul. Sokoła 13. Instalacje zintegrowano w ramach jednej lokalnej sieci LAN wykorzystując łącza teleinformatyczne światłowodowe o dużej przepływności. Nowoczesne serwery, macierze dyskowe i biblioteki taśmowe zapewniają sprawne funkcjonowanie PBC, bezpieczne przechowywanie i archiwizację danych cyfrowych. Zainstalowane na serwerach oprogramowanie pozwala na udostępnianie zasobów elektronicznych oraz na zarządzanie powstałą infrastrukturą informatyczną. W WiMBP wdrożono system domenowy pozwalający administrować danymi elektronicznymi, kontrolować dostęp do zasobów sieciowych i wprowadzić mechanizmy autoryzowanego logowania. Niezbędnym elementem montażu systemu serwerowego było wykonanie klimatyzacji i systemu gaszenia pożaru w pomieszczeniach serwerowni oraz zasilania awaryjnego serwerów. B. Wykonanie instalacji sieci światłowodowej, okablowania strukturalnego sieci LAN oraz modernizacja sieci elektrycznych. W trakcie realizacji projektu opracowano dokumentację techniczną, uzyskano niezbędne uzgodnienia i pozwolenia na budowę instalacji światłowodowej relacji Pracownia Digitalizacji Centrum Przetwarzania Danych Politechnika Rzeszowska. Całkowita długość wykonanej linii światłowodu to m. Niezbędnym działaniem był również montaż instalacji sieci komputerowej i modernizacja sieci elektrycznej w budynku Biblioteki przy ul. Sokoła i w Pracowni Digitalizacji przy ul. Dąbrowskiego. Sieci lokalne filii i oddziałów WiMBP w Rzeszowie zostały zintegrowane w ramach jednej spójnej sieci komputerowej LAN z zastosowaniem dedykowanych kanałów VPN i sieci Internet. Utworzona nowoczesna sieć informatyczna obsługuje około 200. punktów dostępowych w placówkach bibliotecznych WiMBP w Rzeszowie.

15 15 C. Uruchomienie sieci WLAN, telefonii IP i systemu monitoringu. Elementem projektu było także uruchomienie telefonii IP z nowoczesnymi aparatami i oprogramowaniem firmy CISCO. Oprogramowanie zarządza 100. aparatami telefonicznymi i posiada wiele ciekawych i użytecznych funkcji. W trakcie realizacji projektu uruchomiono także sieć bezprzewodową z 25 punktami dostępowymi (access point) zlokalizowanymi w budynku głównym Biblioteki oraz w Pracowni Digitalizacji. Wykonano także prace instalacyjne związane z montażem kamer IP oraz systemu monitoringu w budynkach, w których funkcjonują główne instalacje informatyczne: serwery i urządzenia skanujące. D. Montaż urządzeń do prezentacji treści. Wszystkie placówki biblioteczne zostały wyposażone w urządzenia do prezentacji treści służące promowaniu usług bibliotecznych i informacyjnych, uatrakcyjnieniu realizowanych form działalności kulturalnej i edukacyjnej w bibliotekach. Urządzenia do prezentacji treści z oprogramowaniem to : kioski informacyjne z dotykowymi panelami, elektroniczny system informacyjny (ekrany LED) i elektroniczne tablice ogłoszeń. Urządzenia informatyczne i oprogramowanie pozwalają na prezentację zdigitalizowanych zbiorów cyfrowych (książek, czasopism, grafiki, itp.), katalogów bibliotecznych, strony www WiMBP w Rzeszowie, nowości książkowych i innych dowolnych treści w formie elektronicznej. E. Uruchomienie portalu PBC i migracja danych cyfrowych. Ważnym działaniem zrealizowanym w ramach projektu było opracowanie nowego portalu Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej. Oprócz dostępu do bazy dokumentów cyfrowych portal zawiera wiele nowych funkcjonalności i elementów pozwalających na komunikację użytkowników PBC z twórcami biblioteki cyfrowej. Są to komunikator, pomoc online, forum dyskusyjne, formularze do kontaktu. Na potrzeby Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej przetestowano i wdrożono najnowszą wersję oprogramowania Libra służącego zarządzaniu i prezentacji zasobów repozytorium cyfrowego. Dokonano również migracji istniejących zasobów cyfrowych na nowe serwery. Za pośrednictwem nowoczesnego portalu uruchomiono 6 nowych usług publicznych online na bazie zasobów PBC. F. Pracownia Digitalizacji Zbiorów. W ramach projektu doposażono Pracownię Digitalizacji WiMBP w Rzeszowie w nowoczesne skanery do digitalizacji dokumentów o różnych formatach i objętości. Zakupiono 3 skanery : A2 i A1, które wykorzystywane są do skanowania własnych zbiorów bibliotecznych WiMBP w Rzeszowie i powierzonych przez inne instytucje. Skanery A2 wykorzystywane będą ponadto do skanowania wybranych kolekcji dokumentów z bibliotek i muzeów podkarpackich, które przystąpiły do współpracy w ramach Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej. Na potrzeby Pracowni Digitalizacji WiMBP w Rzeszowie zostały zakupione komputery z dedykowanym oprogramowaniem graficznym oraz niezbędne programy pozwalające m.in. na masową kompresję danych cyfrowych.

16 Prace związane z systemem bibliotecznym SOWA2. W 2011 roku uruchomiono zmodyfikowane strony www katalogów elektronicznych WiMBP w Rzeszowie (tzw. bramki www) z różnorodnymi możliwościami wyszukiwania informacji w bazach danych oraz logowania na konto czytelnicze. W ciągu całego roku, we współpracy z twórcą oprogramowania formą Sokrates- Software, dokonywano modyfikacji oprogramowania SOWA2, uwzględniając potrzeby bibliotekarzy i czytelników, instalowano nowe wersje modułów programu bibliotecznego na serwerach i komputerach bibliotekarzy. Dział Komputeryzacji Procesów Bibliotecznych wspomagał bibliotekarzy filii i oddziałów WiMBP w Rzeszowie w zakresie komputeryzacji procesów bibliotecznych: wypożyczeń, ewidencji zbiorów bibliotecznych i elektronicznego ubytkowania, pobierania rekordów z obcych baz danych, statystyk bibliotecznych. Ponadto pomoc dotyczyła obsługi sprzętu informatycznego, w tym kiosków informacyjnych, elektronicznych tablic ogłoszeń, ekranów LED, drukarek, urządzeń wielofunkcyjnych. Przygotowano pod względem technicznym (sprzęt i oprogramowanie) Filię nr 1 i 16 do uruchomienia systemu elektronicznych udostępnień. 2. Tworzenie baz danych W zakresie opracowywania i publikowania bibliografii regionalnej Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie kontynuowała pracę w ramach zintegrowanego Systemu Bibliografii Regionalnej woj. podkarpackiego, polegającą na koordynacji prac bibliograficznych WiMBP w Rzeszowie z bibliotekami powiatowymi i realizującymi zadania bibliotek powiatowych, z terenu całego województwa. Przez cały okres sprawozdawczy Dział Informacyjno - Bibliograficzny, nadzorował tworzenie rekordów przesyłanych do korekty. Dokonywano walidacji opisów bibliograficznych, opracowania rzeczowego, tworzono odsyłacze do haseł przedmiotowych. Dbano o sprawne funkcjonowanie i rozwój systemu. Rekordy tworzone przez poszczególnych użytkowników SBR zawierają wyłącznie opisy bibliograficzne dokumentów tematycznie związanych z powiatami, które ci użytkownicy reprezentują i wydawanych na terenie danego powiatu. W Dziale Informacyjno-Bibliograficznym prowadzono także prace bibliograficzne, polegające na rejestracji artykułów z czasopism i innych dokumentów wydawanych w Rzeszowie i w kraju, poza województwem podkarpackim, w celu stworzenia kompletnej Bibliografii woj. podkarpackiego. Na bieżąco dokonywano przeglądu czasopism (ok. 300 tytułów) w celu wyodrębnienia artykułów o treściach regionalnych. W oparciu o wyłonione opisy bibliograficzne tworzono nowe rekordy do wspólnej bazy danych. Po wprowadzeniu danych formalnych następowało opracowanie rzeczowe dokumentu, klasyfikacja regionalna, tworzono kartoteki wzorcowe i sporządzano odsyłacze. W wyniku tych prac regionalną bazę bibliograficzną powiększono w Dziale o nowych rekordów bibliograficznych, wprowadzono nowe hasła przedmiotowe i formalne wraz z kartotekami haseł wzorcowych oraz utworzono rekordów wzorcowych schematu bibliografii. Dokonano modyfikacji w całej bazie. Łącznie baza tworzona w całym systemie w obrębie roku 2011 liczy nowe rekordy. Ponadto oznaczano rekordy planowane do przejęcia w zredagowanej wersji Bibliografii woj. podkarpackiego, sprawdzając z autopsji zawartość informacyjną tych dokumentów. Opracowano pod względem formalnym i rzeczowym druki zwarte, kartografię oraz przejęto opisy bibliograficzne dotyczące regionu z Przewodnika Bibliograficznego

17 17 i Bibliografii Zawartości Czasopism do Bibliografii woj. podkarpackiego za rok Systematycznie walidowano opisy z bazy bibliograficznej Kontynuowano prace nad tworzeniem elektronicznej kartoteki bibliograficznej Informatorium, do której wprowadzono 620 opisów bibliograficznych. Systematycznie prowadzono aktualizację Regionalnego Słownika Biograficznego. 3. Digitalizacja i tworzenie zasobu Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej W związku z realizacją projektu pt. Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa WiMBP w Rzeszowie od 2011 r. stała się główną instytucją zarządzającą całą infrastrukturą informatyczną PBC. Na serwerach WiMBP w Rzeszowie przechowywany jest zasób dokumentów cyfrowych wprowadzanych przez uczestników Konsorcjum PBC i oprogramowanie zarządzające biblioteką cyfrową dlibra. W ciągu całego 2011 r. trwały prace związane ze skanowaniem zbiorów, obróbką graficzną, kompresją, opracowaniem formalnym i rzeczowym dokumentów, udostępnianiem online i archiwizacją zasobu. W związku z realizacją projektu zwiększono zatrudnienie w Pracowni Digitalizacji o 4. nowych pracowników. Pracownicy Pracowni Digitalizacji w 2011 r. skanowali zbiory należące do WiMBP w Rzeszowie książki (w tym starodruki), rękopisy, grafikę, dokumenty życia społecznego, mapy, czasopisma. Digitalizacji poddano też zbiory innych instytucji, m.in. wydawnictwa Arboretum i Zakładu Fizjografii w Bolestraszycach. Pracownicy zajmowali się także uzupełnianiem portalu PBC wprowadzali teksty informujące o nowych kolekcjach i przebiegu realizacji projektu, tworzyli wirtualne wystawy m.in. grafiki Danuty Turbacz, twórczości Wojciecha Breowicza. Łącznie w 2011 r. wykonano skany. Obróbce graficznej poddano stron dokumentów. Opracowano 614 dokumentów w formacie DublinCore. W 2011 r. zanotowano odwiedzin w Podkarpackiej Bibliotece Cyfrowej. 4. Sprzęt komputerowy i oprogramowanie. W 2011 roku znacznie unowocześniono infrastrukturę informatyczną WiMBP w Rzeszowie. Zakupy sprzętu komputerowego i oprogramowania zostały sfinansowane głównie dzięki środkom zewnętrznym pochodzącym z projektu Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa oraz z budżetu samorządu woj. podkarpackiego, a także w niewielkim stopniu ze środków własnych WiMBP w Rzeszowie. W 2011 r. zakupiono i zainstalowano ponad 280 jednostek różnorodnego sprzętu informatycznego i oprogramowania. Były to m.in. następujące urządzenia: 8 serwerów, zestaw macierzy dyskowych i bibliotek taśmowych, 1 centralny zasilacz awaryjny, 3 skanery, 22 ekrany LED, 22 kioski informacyjne, 22 elektroniczne tablice ogłoszeń, 23 zestawy komputerowe, 22 routery, 100 aparatów telefonicznych,

18 18 25 access pointów, 16 kamer IP, 7 urządzeń wielofunkcyjnych, 7 drukarek. Zakupiono, zainstalowano i przetestowano licencjonowane oprogramowanie do zarządzania sieciami LAN/WAN, WLAN, telefonii IP, monitoringu, a także systemem domenowym, urządzeniami do prezentacji treści. Ponadto wdrożono oprogramowanie dlibra, system do wirtualizacji serwerów, system filtrowania dostępu do stron internetowych, aktualizacje oprogramowania systemowego Windows. Odnowiono licencje i zaktualizowano oprogramowanie antywirusowe wykorzystywane w WiMBP w Rzeszowie. W Dziale Informacyjno-Bibliograficznym kilkakrotnie przygotowywano listę niezbędnych zmian, poprawek i udoskonaleń koniecznych do wprowadzenia przez twórców programu, w celu należytego funkcjonowania systemu. 5. Inne prace informatyczne W ciągu 2011 r. dokonywano napraw i przeglądów sprzętu komputerowego w punktach serwisowych. Tworzono kopie bezpieczeństwa danych elektronicznych na serwerach, administrowano infrastrukturą informatyczną i programami wykorzystywanymi w bibliotece. Informatycy WiMBP usuwali awarie sprzętu informatycznego, programów i baz danych oraz sieci informatycznych. Modyfikowano i aktualizowano programy wykorzystywane w Dziale Księgowości, Kadr, Dziale Instrukcyjno Metodycznym i Udostępniania. Prace dotyczyły następujących programów: Biblioteki w liczbach, Płace, Umowy, Płatnik, Środki trwałe. Opracowano założenia polityki bezpieczeństwa dot. ochrony danych osobowych w WiMBP w Rzeszowie ( M. Peller ). W ciągu 2011 r. zarządzano systemem CMS służącym do tworzenia i utrzymywania strony internetowej o Bibliotece. Aktualizowano treści zamieszczane na stronie, umieszczano w portalu informacje i elementy graficzne przesyłane przez bibliotekarzy z poszczególnych agend biblioteki. Pracownicy Działu Komputeryzacji aktualizowali również dane prezentowane w Biuletynie Informacji Publicznej WiMBP w Rzeszowie, zamieszczonym na serwerze Wrót Podkarpackich Urzędu Marszałkowskiego. VI. Udostępnianie zbiorów i obsługa czytelników 1. Udostępnianie na miejscu W czytelniach i kącikach czytelniczych filii, WG, WM i Oddziału dla udostępniono książki, czasopism oprawnych i nieoprawnych i zbiorów specjalnych. Ogółem udostępniono zbiorów. W Czytelni Głównej i w Czytelni Czasopism Bieżących udostępniono książki, czasopism oprawnych i nieoprawnych, 365 zbiorów specjalnych. Razem w tych czytelniach udostępniono zbiorów.

19 19 Łącznie w placówkach Działu Udostępniania użytkownicy skorzystali z książek, czasopism oprawnych i nieoprawnych i zbiorów specjalnych (razem na miejscu udostępniono zbiory). W porównaniu z rokiem 2010 nastąpił spadek udostępnień o pozycji ( na koniec 2010 roku). Spadek spowodowany był zamknięciem agend na czas remontów i kontroli zbiorów. Najczęściej z księgozbioru czytelń korzystała młodzież i studenci. Korzystali oni z materiałów z zakresu prawa, zarządzania, marketingu, lingwistyki, historii literatury, opracowań lektur, medycyny, geografii, architektury, filozofii, pedagogiki, psychologii. W Informatorium udostępniono vol. książek i vol. wydawnictw ciągłych. Udostępniono sztuki dokumentów życia społecznego. 2. Wypożyczenia międzybiblioteczne Wypożyczenia międzybiblioteczne prowadziła Czytelnia Główna. Wysyłano i sprowadzano książki z zakresu polityki regionalnej, historii, marketingu, oświaty i literatury. Liczba wypożyczeń międzybibliotecznych w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosła do 370 (wzrost o 58). 3. Czytelnicy W oddziałach i filiach na koniec 2011 roku zarejestrowano czytelników, o 25 więcej niż w roku ubiegłym. W podziale czytelników według wieku największą grupę stanowili czytelnicy od 25 do 44 lat , następnie do 15 lat Jednak biorąc pod uwagę przedział wiekowy do 19. lat, ta grupa jest zdecydowanie najliczniejszą, chociaż z roku na rok malejącą. W podziale czytelników według zajęcia nadal najwięcej jest młodzieży uczącej się , pracowników umysłowych , osób nie mających stałego zatrudnienia i studentów Informatorium odwiedziło czytelników. Dokumenty życia społecznego udostępniono 26 osobom. 4. Wypożyczenia Na koniec roku 2011 zanotowano wypożyczeń księgozbioru, wypożyczeń czasopism nieoprawnych, wypożyczenia zbiorów specjalnych. Łączna suma wypożyczeń zbiorów wyniosła W porównaniu z rokiem 2010 nastąpił wzrost wypożyczeń o (na koniec 2010 roku liczba wypożyczeń zbiorów wynosiła ). Wzrost liczby czytelników i wypożyczeń nastąpił pomimo zamknięcia na czas remontów Filii Nr Inna działalność oddziałów i filii W 2011 roku przeprowadzono kontrolę zbiorów w Filii Nr 2 (dor.), Filii Nr 2 (dz.) i Wypożyczalni Głównej. Filie pobierały opłaty za przetrzymanie książek, za ich zagubienie i kaucje. Łączna kwota wpłacona za przetrzymanie to ponad 31 tys. zł.

20 20 VII. Działalność na rzecz bibliotek samorządowych województwa podkarpackiego 1. Działalność na rzecz komputeryzacji W 2011 r. pracownicy Działu Komputeryzacji Procesów Bibliotecznych organizowali i prowadzili cykl warsztatów informatycznych dla bibliotekarzy z bibliotek publicznych woj. podkarpackiego w ramach II Rundy Programu Rozwoju Bibliotek (moduły I-II). Łącznie w 2011 r. przeszkolono 81 uczestników w trakcie 13 dni szkoleniowych. Trenerami w czasie szkoleń byli J. Haliniak, M. Peller i J. Górecki. Organizacją szkoleń zajmowała się S. Kłosowska-Madera. Udzielano licznych porad i instruktażu dla bibliotekarzy bibliotek publicznych woj. podkarpackiego w zakresie automatyzacji procesów bibliotecznych. Porad udzielano bezpośrednio - podczas wyjazdów instruktora ds. komputeryzacji J. Haliniaka do poszczególnych bibliotek, ale również telefonicznie oraz za pośrednictwem poczty elektronicznej. Pomoc dotyczyła m.in.: - wdrażania systemu bibliotecznego w placówkach, które rozpoczynały komputeryzację procesów bibliotecznych, - obsługi modułów systemu bibliotecznego: opracowania, ewidencji, statystyk bibliotecznych, ubytkowania, wypożyczeń, skontrum, - doradztwa w zakresie zakupu sprzętu komputerowego, montażu sieci informatycznych w bibliotekach, - obsługi sprzętu do skanowania, digitalizacji zbiorów bibliotecznych. W 2011 r. instruktor ds. komputeryzacji odbył ogółem 55 wyjazdów instruktażowych do bibliotek publicznych woj. podkarpackiego. Pomoc świadczona bibliotekom dotyczyła też utrzymywania na serwerach WiMBP w Rzeszowie kopii katalogów elektronicznych tych bibliotek publicznych, które nie miały możliwości technicznych i finansowych do samodzielnego utrzymywania serwerów i prezentowania katalogów w Internecie. W okresie sprawozdawczym pracownicy Działu Opracowania Zbiorów przeprowadzili 3 szkolenia przywarsztatowe w bibliotekach publicznych woj. podkarpackiego z zakresu opracowania zbiorów w formacie MARC21. Odbyły się one w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Sędziszowie Małopolskim (11 marca 2011 r.), w Gminnej Bibliotece Publicznej w Giedlarowej (13 maja 2011 r.) i w Gminnej Bibliotece Publicznej w Zaleszanach (16 września 2011 r.). Przeznaczone były dla bibliotekarzy rozpoczynających pracę z systemem SOWA-2 i uczestniczyło w nich 17 osób. Porad w zakresie opracowania zbiorów w formacie MARC21 udzielano również podczas konsultacji indywidualnych w siedzibie WiMBP, telefonicznie i za pośrednictwem poczty elektronicznej. W Dziale Instrukcyjno- Metodycznym rozpoczęto tworzenie komputerowej bazy danych o bibliotekach publicznych województwa podkarpackiego. 2. Działalność instrukcyjno-metodyczna W ramach pomocy instrukcyjno-metodycznej oraz sprawowania nadzoru merytorycznego pracownicy Działu przebywali 54 dni w terenie przeprowadzając 113 wizytacji

21 21 instruktażowych, udzielając porad i konsultacji w bibliotekach publicznych pełniących zadania powiatowe, bibliotekach miejskich, miejsko gminnych i gminnych. Szczególną pomocą objęto: biblioteki o zadaniach ponadlokalnych, m.in. w Sanoku, w Ropczycach, w Brzozowie, w Dębicy i w Mielcu, gdzie wspólnie z instruktorami ds. powiatu wizytowano wybrane biblioteki i filie biblioteczne działające na terenie powiatu, biblioteki działające na terenie powiatów, gdzie nie ma bibliotek realizujących zadania biblioteki powiatowej zwizytowano biblioteki powiatu przeworskiego. Tematyka pomocy instrukcyjno-metodycznej kierowana do dyrektorów, instruktorów i bibliotekarzy, dotyczyła głównie organizacji i zarządzania bibliotekami, działalności biblioteki powiatowej, organizacji szkoleń, czytelnictwa dorosłych, czytelnictwa dzieci i młodzieży, działalności oddziałów dla dzieci, gromadzenia i gospodarki zbiorami, opracowania zbiorów, działalności kulturalno-oświatowej, prowadzenia dokumentacji bibliotecznej, spraw lokalowych i komputeryzacji procesów bibliotecznych. Pomoc realizowana była w ramach opieki instruktorskiej oraz specjalizacji. Z wyjazdów służbowych do bibliotek samorządowych sporządzano wyczerpujące notatki. W okresie sprawozdawczym udzielono 787 porad, instruktaży i konsultacji dyrektorom i bibliotekarzom z bibliotek publicznych, pracownikom urzędów gmin i ośrodków kultury. Zwracali się oni o pomoc w sprawach dotyczących organizacji i zarządzania bibliotekami, komputeryzacji bibliotek, korzystania z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zakup książek w 2011 roku, Programu Rozwoju Bibliotek, programu rządowego Biblioteka+, zakupu i gospodarki zbiorami, organizacji spotkań autorskich, prowadzenia działalności informacyjnej, kulturalno-oświatowej, szkoleniowej, działalności DKK, prowadzenia dokumentacji bibliotecznej. Na prośbę dyrektorów bibliotek i bibliotekarzy konsultowano zapisy nowych statutów, programy działalności, scenariusze imprez. Sporządzano zestawienia bibliograficzne, materiały pomocnicze. Powielano i przekazywano teksty ustaw i rozporządzeń, materiały pomocnicze z zakresu bibliotekoznawstwa, zarówno pocztą tradycyjną jak i elektroniczną. Opracowano i przesłano do bibliotek powiatowych Propozycję WiMBP w Rzeszowie Standardów Publicznej Biblioteki Powiatowej w woj. podkarpackim standardy realizacji zadań powiatowych powierzonych bibliotekom miejskim i miejsko gminnych zlokalizowanym w miastach powiatowych. W okresie sprawozdawczym udzielono licznych informacji z zakresu metodyki bibliografii, formatu MARC21 i opracowania rzeczowego dokumentów, telefonicznie, za pośrednictwem poczty elektronicznej i w czasie konsultacji indywidualnych. Kierownik sekcji bibliograficznej systematycznie przesyłał informacje dotyczące zmian w opracowaniu rzeczowym dokumentów. W dniu 16 grudnia 2011 r. pracownica dokumentów życia społecznego uczestniczyła w prowadzeniu szkolenia z zakresu gromadzenia i opracowania dżs-ów dla bibliotekarzy z woj. podkarpackiego. W Dziale Udostępniania Zbiorów udzielano porad metodycznych na miejscu i telefonicznie. Dotyczyły one: statystyki, protokołów ubytków, działalności na rzecz upowszechniania czytelnictwa, spraw gospodarczych.