(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP02/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Transkrypt

1 PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP02/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO03/ (13) B1 (51) Int.Cl. A61K 31/675 ( ) C07D 455/02 ( ) C07F 9/564 ( ) A61P 35/00 ( ) A61P 3/10 ( ) A61P 19/10 ( ) A61P 31/12 ( ) Opis patentowy przedrukowano ze względu na zauważone błędy (54) Sposób prowadzenia reakcji alkaloidów, produkt reakcji alkaloidów i zastosowanie produktu reakcji alkaloidów (30) Pierwszeństwo: , CH, /01 (73) Uprawniony z patentu: Nowicky Wassyl, Wiedeń, AT (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 07/05 (72) Twórca(y) wynalazku: WASSYL NOWICKY, Wiedeń, AT (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 08/12 (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Anna Królikowska

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest nowy sposób prowadzenia reakcji alkaloidów z pochodną fosforową, produkt reakcji alkaloidów i zastosowanie otrzymanych produktów reakcji. Alkaloidy znane są ze swojej aktywności biologicznej w organizmach żywych. Na przykład, mleczny sok z Chelidonium majus L. ( glistnik jaskółcze ziele ) stosowany jest od dawna w medycynie ludowej w leczeniu brodawek. Chelidonium majus L. zawiera ponad 30 alkaloidów, z których jednym jest chelidonina stanowiąca do 80% kompozycji. Jeżeli do alkaloidów dodaje się cytostatyczną i/lub rakotwórczą pochodną fosforową, otrzymuje się produkty syntezy, które są mniej toksyczne niż materiały wyjściowe, lecz wykazują aktywność cytotoksyczną przeciwko pewnym liniom komórek rakowych. W opisach patentowych DE nr i US nr ujawniono wytwarzanie związków addycyjnych tiofosforamidu - izochinoliny, przez reakcję wybranych alkaloidów z Chelidonium majus L. z siarczkiem tris(1-azyrydynylo)fosfiny w rozpuszczalniku organicznym. W opisach patentowych AT nr i AT nr opisano procesy otrzymywania pochodnych fosforowych alkaloidów przez reakcję z kancerostatycznymi związkami fosforowymi, które są otrzymywane w postaci rozpuszczalnej w wodzie przez przekształcenie w sole. Wadą ujawnionych procesów jest to, że przekształcenie produktów reakcji w rozpuszczalne w wodzie sole nie jest całkowite i przeważająca część produktów reakcji pozostaje nierozpuszczalna w wodzie. W opisie patentowym US nr ujawniono zastosowanie substancji ujawnionej w AT nr i AT nr do leczenia uszkodzenia popromiennego. Związki opisane w wymienionych opisach patentowych wykazują zróżnicowaną aktywność cytostatyczną i kancerostatyczną. Wykazano, że mieszaniny alkaloidów, w szczególności wszystkich alkaloidów z Chelidonium majus L. są szczególnie obiecujące pod względem terapeutycznym, a ich aktywność farmakologiczną zademonstrowano w kilku badaniach nad leczeniem raka. Stwierdzono, że skład preparatu jest ważny dla efektu klinicznego. Zgodnie z wiedzą fitochemiczną i fitoterapeutyczną uważa się, że nie tylko pojedyncze składniki, ale całość mieszaniny reagujących alkaloidów jest aktywna farmakologicznie. Pozostałości nieprzereagowanego odczynnika po reakcji usuwa się z mieszaniny reakcyjnej. Ponieważ siarczek tris(1-azyrydynylo)fosfiny jest rozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych, takich jak benzen, eter lub chloroform, w procesach znanych ze stanu techniki zaproponowano, aby usuwać z mieszaniny reakcyjnej nieprzereagowany siarczek tris(1-azyrydynylo)fosfiny przez przemywanie produktów reakcji eterem. Wynalazek dotyczy zastosowania alkaloidów z mlecznego soku z Chelidonium majus L., których chromatogramy przedstawia rysunek fig. 1 i fig. 2 oraz znanych pochodnych fosforowych, przedstawionych na fig. 3. Figura 1 przedstawia chromatogram HPLC z charakterystycznym całkowitym składem alkaloidów korzeni Chelidonium majus L. Figura 2 przedstawia chromatogram HPLC z charakterystycznym dla alkaloidów obrazem (fingerprint) preparatu według przykładu 1. Figura 3 przedstawia wybrane pochodne fosforowe odpowiednie jako odczynniki. Przedmiotem wynalazku jest nowy sposób otrzymywania produktu reakcji alkaloidów z pochodnymi fosforowymi, który sprzyja przemianie alkaloidów w postać rozpuszczalną w wodzie. W szczególności w zamyśle wynalazku leżało, aby w ten sposób, w dodatku do wybranych alkaloidów, wszystkie alkaloidy z Chelidonium majus L. również ulegały przemianie i można było otrzymać preparat farmaceutyczny o małej toksyczności i tak szerokim obszarze działania, jak to możliwe. Sposób według wynalazku obejmuje reakcję alkaloidu lub mieszaniny alkaloidów w rozpuszczalniku organicznym z pochodną fosforową i następnie przemywanie produktu reakcji wodą. Pochodna fosforowa korzystnie zawiera co najmniej jedną grupę azyrydynylową. Przemyty produkt reakcji może następnie ulegać przekształceniu w postać rozpuszczalną w wodzie. Szczególnie, gdy jest toksyczna, pochodna fosforowa jest korzystnie rozpuszczalna w wodzie. W wyniku przemywania wodą obecnie stało się zasadniczo możliwe uproszczenie sposobu otrzymywania produktu, ponieważ skomplikowane środki bezpieczeństwa spowodowane ryzykiem wybuchu eteru nie są już konieczne. Zgodnie z tym sposób może być realizowany bez problemów również na skalę przemysłową. Co więcej, skład produktu reakcji, który ma zasadnicze znaczenie dla działania farmakologicznego, jest zmieniany przez proces przemywania, ponieważ z powodu rozdziału

3 PL B1 3 ciecz-ciecz rozpuszczalne w wodzie składniki są rozpuszczane i usuwane z produktu reakcji. Nieoczekiwanie stwierdzono, że woda wykazuje dodatkowo efekt katalityczny w odniesieniu do produktów reakcji i w ten sposób wpływa na strukturę i skład otrzymywanego produktu w procesie syntezy tak, że 10 do 15 razy większa ilość produktu reakcji może podlegać przekształceniu w postać rozpuszczalną w wodzie niż w przypadku przemywania rozpuszczalnikiem organicznym. Przemywanie wodą powoduje przemianę produktu reakcji do stanu, który zasadniczo ułatwia późniejsze przekształcenie w postać rozpuszczalną w wodzie. Z tego powodu środek ten jest odpowiedni zarówno w przypadku Chelidonium majus L., jak i alkaloidów pochodzących z innych źródeł. Niniejszy sposób może być stosowany na przykład do reakcji alkaloidów z kancerostatycznymi związkami fosforowymi, jak wspomniano w zastrzeżeniu patentowym 1 w AT nr , pochodnymi fosforowymi przedstawionymi na fig. 3, w szczególności pochodnymi posiadającymi grupę azyrydynylową, które są szczególnie odpowiednie. Przedmiotem wynalazku jest sposób prowadzenia reakcji polegający na działaniu pochodną fosforową która zawiera co najmniej jedną grupę azyrydynową i która jest wybrana z grupy pochodnych fosforowych obejmujących pochodne Nr: LV, LVI, LVII, LVIII, LIX, LX, LXI, LXII, LXIII, LXIV, LXV, LXVI, LXVII, LXVIII, LXIX, LXX, LXXI i LXXII na co najmniej jeden alkaloid wybrany spośród alkaloidów, które są zawarte w Chelidonium majus L. w rozpuszczalniku organicznym, w temperaturze wrzenia tego rozpuszczalnika organicznego, przy czym rozpuszczalnik organiczny rozpuszcza alkaloidy, oraz schładzaniu produktu reakcji do temperatury pokojowej i przemywaniu produktu reakcji, przy czym produkt reakcji przemywa się wodą. Korzystnie w sposobie według wynalazku stosuje się pochodną fosforową która jest siarczkiem tris(1-azyrydynylo)fosfiny (CAS ). Korzystnie, reakcji poddaje się mieszaninę alkaloidów. Jeszcze korzystniej, mieszaninę wszystkich alkaloidów z Chelidonium majus L. poddaje się reakcji. Korzystnie, jako rozpuszczalnik organiczny stosuje się dichlorometan. Korzystnie, po etapie przemywania produkty reakcji przekształca się w sól, w szczególności w sól rozpuszczalną w wodzie, korzystnie w chlorek. Przedmiotem wynalazku jest także produkt reakcji alkaloidów otrzymywany sposobem według wynalazku określonym wyżej, uzyskany po przemywaniu wodą, który: a) zawiera pochodne alkaloidu otrzymane w reakcji trzeciorzędowego alkaloidu wybranego spośród alkaloidów zawartych w Chelidonium majus L. z pochodną fosforową, która zawiera co najmniej jedną grupę azyrydynową; b) znacząco łatwiej przekształca się w rozpuszczalną w wodzie sól, korzystnie krotnie, w porównaniu do produktu reakcji alkaloidów przemytego rozpuszczalnikiem organicznym; c) zawiera ograniczoną ilość lub nie zawiera rozpuszczalnych w wodzie toksycznych alkaloidów lub związków pochodzących z rozpadu pochodnej fosforowej określonej wyżej. Produkt reakcji alkaloidów według wynalazku korzystnie zawiera co najmniej jeden alkaloid wybrany z grupy obejmującej: chelidoniny, protopiny, stylopiny, allokryptopiny, homochelidoniny, sangwinaryny, chelamidyny, chelaminy, L-sparteiny i oksychelidoniny. Przedmiotem wynalazku jest również zastosowanie produktu reakcji alkaloidów, określonego powyżej, do zastosowania jako lek. Przedmiotem wynalazku jest także zastosowanie produktu reakcji alkaloidów, określonego powyżej, do wytwarzania preparatu do zapobiegania lub leczenia chorób lub osteoporozę, wrzody na skórze, infekcje wirusowe, choroby reumatyczne, blizny, rany pooperacyjne, epilepsję i stwardnienie rozsiane. Proces otrzymywania produktu reakcji według wynalazku prowadzi się w znany sposób w rozpuszczalniku organicznym, którym jest dowolny środek, w którym rozpuszczają się alkaloidy poddawane reakcji. Alkaloidy można, na przykład, rozpuszczać w dichlorometanie lub chloroformie. Reakcja alkaloidów zachodzi w podwyższonej temperaturze, korzystnie w temperaturze wrzenia rozpuszczalnika. Produkt reakcji korzystnie ulega przekształceniu w postać rozpuszczalną w wodzie po przemywaniu wodą. Może to być przeprowadzone według procesu opisanego w AT nr i AT nr przez przekształcenie w rozpuszczalne w wodzie sole, w szczególności w chlorowodorki, na przykład przez przepuszczenie gazowego HCl lub dodanie roztworu HCl do roztworu organicznego przemywanego produktu reakcji, po czym chlorowodorki wytrącają się. Rozpuszczalna w wodzie sól produktu reakcji jest odpowiednia do stosowania w roztworach iniekcyjnych.

4 4 PL B1 W wariancie realizacji wynalazku reakcję przeprowadza się z siarczkiem tris(1-azyrydynylo)fosfiny (CAS nr ), który w farmakopei występuje również pod nazwą tiotepa. Inne synonimy to ledertepa, Onko tiotepa, TESPA, tespamina, tiofosfamid, tio-tepa, tiotrietylenofosforamid, tifosyl, siarczek triazyrydynylofosfiny, triamid N,N,N -tri-1,2-etanodiylofosforotioiny, N,N N -tri-1,2-etanodilotiofosforamid, tri(etylenoimino)tiofosforamid, m-trietylenotiofosforamid, siarczek m-tris(azyrydyn-1- -ylo)fosfiny, trietylenotiofosforamid, tris(1-azyrynynylo)fosfinosiarka, tris(etylenoimino)tiofosforan, TSPA i WR W kolejnym wariancie realizacji wynalazku ekstrakt alkaloidów, opcjonalnie wszystkie alkaloidy z Chelidonim majus L. w rozpuszczalniku organicznym poddaje się reakcji z siarczkiem tris(1-azyrydynylo)fosfiny i następnie powstający produkt reakcji, opcjonalnie obecny w postaci kompleksu, przemywa się co najmniej raz wodą. Ponieważ siarczek tris(1-azyrydynylo)fosfiny rozkłada się w wodzie, nie ulegająca przemianie reszta siarczku tris(azyrydynylo)fosfiny obecna w nadmiarze po reakcji może być w ten sposób usunięta z fazy organicznej. Korzystnie, roztwór organiczny zawierający produkt reakcji jest przemywany kilka razy i za każdym razem jest nasycany wodą. Szczególnie korzystnie, przemywanie jest powtarzane aż do momentu, gdy z produktu reakcji zostanie całkowicie usunięty nadmiar wysoce toksycznego siarczku tris(1-azyrydynylo)fosfiny. Dodatkowo, toksyczne alkaloidy, które przyczyniają się do wystąpienia działań niepożądanych w zastosowaniach medycznych i mogą nawet powodować marskość wątroby, usuwa się z fazą wodną z mieszaniny reakcyjnej lub zmniejsza się ich stężenia. Za pomocą testu Amesa wykazano, że produkt reakcji według tego wariantu realizacji wynalazku, otrzymany według wynalazku, nie jest mutagenny. Ten produkt reakcji jest złożoną mieszaniną alkaloidów i produktów (o wyższej masie cząsteczkowej) reakcji siarczku tris(1-azyrydynylo)fosfiny z alkaloidami i produktów degradacji siarczku tris(1- -azyrydynylo)fosfiny. W wyniku procesu syntezy zmieniają się rozpuszczalności alkaloidów. Stężenie trzeciorzędowych alkaloidów jest zwiększone, podczas gdy stężenie czwartorzędowych alkaloidów jest zmniejszone. Produkt reakcji składa się z kompleksu około 60 do 70% alkaloidów z Chelidonium z około 30 do 40% produktów reakcji siarczku tris(1-azyrydynylo)fosfiny. Trzeciorzędowe alkaloidy z Chelidonium reprezentują główną część komponentów. Na przykład następujące trzeciorzędowe alkaloidy mogą być zawarte w mieszaninie reakcyjnej: chelidonina, protopina, stylopina, allokryptopina, α-homochelidonina, chelamidyna, chelamina, L-sparteina, chelidimeryna, dihydrosangwinaryna, oksysangwinaryna, oksychelidonina i metoksychelidonina. Czwartorzędowe alkaloidy (np. berberyna) zasadniczo usuwa się z wodą z mieszaniny reakcyjnej przez rozdział ciecz-ciecz. Ponadto, w wymienionych warunkach reakcji berberyna nie tworzy związków z siarczkiem tris(1-azyrydynylo)fosfiny. Produkt reakcji według tego wariantu realizacji wykazuje także szerszy obszar działania medycznego niż produkt reakcji przemywany eterem. Niszczy on komórki nowotworowe poprzez apoptozę, lecz w przeciwieństwie do większości znanych środków cytostatycznych - bez jednoczesnego atakowania zdrowych komórek. Skutkiem tego jest dobra tolerancja terapii tym preparatem i jego ogólna przydatność do zastosowania profilaktycznego. Jest on łatwy w stosowaniu i nie powoduje znaczących działań niepożądanych w dawkach terapeutycznych. Wzajemna zależność między substancjami mieszaniny reakcyjnej jest odpowiedzialna za efekt medyczny. Produkt reakcji wszystkich alkaloidów z Chelidonium majus L. wykazuje aktywność biologiczną w regulowaniu metabolizmu i jest odpowiedni do zapobiegania i leczenia chorób metabolicznych takich, jak osteoporoza, lecz również chorób reumatycznych, alergii, infekcji wirusowych, epilepsji, stwardnienia rozsianego, blizn, nowotworów skóry i ran pooperacyjnych. Jako materiał wyjściowy do syntezy korzystnie stosuje się ekstrakt suszonych korzeni Chelidonium majus L. Korzenie zawierają większą ilość alkaloidów niż liście lub łodyga. Znane składniki farmaceutyczne, w szczególności do roztworów, na przykład roztworów do iniekcji lub infuzji, do maści, do kompresów lub suspensoriów są również odpowiednie do leków, zawierających produkty reakcji otrzymywane według wynalazku. Wynalazek ilustrują poniższe przykłady. P r z y k ł a d 1 A) Ekstrakcja alkaloidów a. 25 g mieszaniny soli alkaloidów zawiesza się w wodzie i przenosi do rozdzielacza. Po dodaniu 100 ml dichlorometanu wytrząsa się rozdzielacz. Następnie, fazę organiczną oddziela się i przesącza do szklanej butelki.

5 PL B1 5 b. Do fazy wodnej dodaje się 1N NaOH (ph 8-9) do momentu wystąpienia zmętnienia. Po dodaniu 10 ml dichlorometanu mieszaninę wytrząsa się. Następnie, fazę organiczną oddziela się i łączy z fazą dichlorometanową z etapu a. Proces powtarza się, na przykład trzykrotnie. Fazy organiczne odsącza się i łączy. c. Faza wodna jest dostosowywana do ph 10 przez dodanie NaOH. Po dodaniu dichlorometanu mieszanina jest wytrząsana. Faza organiczna jest następnie oddzielana, filtrowana i mieszana z innymi fazami organicznymi. Faza wodna jest teraz dostosowywana do ph 13 za pomocą NaOH i ekstrakcja jest powtarzana przy użyciu dichlorometanu. d. Złożone fazy organiczne są odparowywane do uzyskania oleistego, brązowego materiału. B) Reakcja z siarczkiem tris(1-azyrydynylo)fosfiny Reszta alkaloidu jest rozpuszczana w dichlorometanie i dodawany jest siarczek tris(1-azyrydynylo)fosfiny. Mieszanina jest wygrzewana w temperaturze wrzenia pod chłodnicą zwrotną w 80 C przez 2 godziny. Po ochłodzeniu do temperatury pokojowej mieszanina reakcyjna jest klarowana. Następnie przeprowadzana jest filtracja i filtrat jest przemywany kilka razy, na przykład 3 razy lub więcej, za pomocą 250 ml wody w rozdzielającym lejku. C) Reakcja z HCl Przemyty roztwór jest przenoszony do szklanej zlewki, mieszany i nasycany gazem HCl, kompleks chlorowodorku ulega strąceniu. Strącony produkt jest filtrowany i przemywany eterem dietylowym, suszony i rozpuszczany w wodzie. Wartość LD 50 u szczurów wynosząca 485 mg/kg była określona dla produktu reakcji według przykładu 1. Badania na myszach i szczurach wykazały, że produkt według wynalazku moduluje regulację hormonalną grasicy i indukuje syntezę substancji posiadających aktywność tymozynopodobną u zwierząt, którym usunięto grasicę. Efekt jest zależny od dawki. Preparat zwiększa liczbę limfocytów T w krwi obwodowej o wartość do 50% (4,04 ± 0,43 x 10 9 /l przed leczeniem, 6,24 ± 0,73 x 10 9 /l po leczeniu), moduluje humoralną odpowiedź immunologiczną na wnikający antygen i aktywność komórek naturalnych zabójców wśród komórek śledziony (198,20 ± 17,69% w porównaniu z 71,50 ± 9,10% w grupie kontrolnej) i nasila potencjał uwalniania interferonu z białych ciałek krwi w eksperymentach na zwierzętach. Wyniki eksperymentów na zwierzętach są potwierdzone w obserwacjach klinicznych. U pacjentów z rakiem również obserwowano poprawę parametrów immunologicznych. Dawki około 5 mg preparatu z przykładu 1 na 70 kg masy ciała mogą być używane w zastosowaniach profilaktycznych i immunologicznych. W leczeniu raka korzystnie stosuje się 5 mg preparatu na 20 kg masy ciała. P r z y k ł a d 2 HPLC z charakterystycznym dla alkaloidów obrazem (fingerprints) Badanie przeprowadzano przez chromatografię par jonowych z odwróconymi fazami w trybie gradientu i z analizą spektralną przy użyciu detektora DAD przy 285 nm. W tym samym czasie przygotowywano chromatogramy przy użyciu alkaloidów porównawczych. Dodatkowo przeprowadzono analizę HPLC-MSD, która wykazała, że nie było innych pików niż piki alkaloidów. Diagramy HPLC na rysunkach 1 i 2 uzyskano na podstawie następujących danych eksperymentalnych: Parametry chromatografii: Kolumna: LiChrospher 60 RP Select B, 5 µm, 125 x 24 mm ID Eluent: A) 200 ml (acetonitryl) ml (woda) + 1,5 g (kwas heksanosulfonowy) + 0,3 ml (85% kwas fosforowy) B) 900 ml (acetonitryl) ml (woda) + 1,5 g (kwas heksanosulfonowy) + 0,3 ml (85% kwas fosforowy) Gradient: 5 min izokratycznie 100% A; do 40%) B w 24 min do 100% B w 1 min 5 min 100% B; 5 min równoważenie za pomocą 100% A Detekcja: światło UV przy 285 nm Szybkość przepływu eluatu: 1 ml/min, zatrzymanie po 35 minutach. Wstrzyknięta objętość: 10 µl

6 6 PL B1 Przygotowanie próbki Ekstrakt przed reakcją (rysunek 1); 25 mg alkaloidów jest rozpuszczane w 40 ml metanolu metodą ultradźwięków, dopełniane do 50 ml i filtrowane przez filtr błonowy. Produkt reakcji (rysunek 2); produkt reakcji jest przekształcany w chlorowodorek, rozpuszczany w wodzie w stężeniu 1 mg/ml i dostosowywany do ph pomiędzy 2,5 a 6,5. Następujące przykłady ukazują różne zastosowania związku (który jest dalej nazywany Ukrain ) uzyskanego w procedurze opisanej w przykładzie 1. P r z y k ł a d 3 Osteoporoza typu I i II 30 pacjentów z osteoporozą typu I i II leczono preparatem Ukrain. Dawki 5 mg w stężeniu 1 mg/ml podawano dożylnie, w każdym przypadku raz na tydzień przez 10 tygodni. Postęp terapii był monitorowany przez określanie parametrów hematologicznych i biochemicznych i mierzenie stężeń FSH, LH i prolaktyny w osoczu i moczu. Po leczeniu przez trzy miesiące, u wszystkich pacjentów stwierdzono poprawę w obrazie klinicznym oraz zwiększoną aktywność fizyczną. Nie obserwowano działań niepożądanych terapii. P r z y k ł a d 4 Wrodzona łamliwość kości (osteogenesis imperfecta) U 14-letniej pacjentki stwierdzono wrodzoną łamliwość kości typu I. Zdjęcia rentgenowskie wskazywały na rozsianą osteoporozę, wystąpiło niebieskie zabarwienie twardówki, stwierdzono obecność mlecznych zębów (zwyrodnienie dziedziczne zębiny), stożkowatą klatkę piersiową, skoliozę i podciśnienie mięśniowe. Pacjentce podawano dożylnie Ukrain w dawce 5 mg raz w tygodniu. Przeprowadzono trzy cykle terapii z trzymiesięczną przerwą pomiędzy cyklami. Leczenie spowodowało znaczącą poprawę w funkcji mięśni; twardówka i zęby stały się znowu białe. Nastąpiła poprawa w zakresie skoliozy i zakres terapeutycznych ćwiczeń fizycznych mógł być znacząco zwiększony dzięki większej zdolności do wykonywania czynności. Ciało pacjentki uzyskało ponownie właściwe proporcje. Masa ciała i wymiary ciała stały się właściwe dla wieku. Zdjęcia rentgenowskie wskazywały na przywrócenie struktury kostnej; nie było więcej zauważalnych oznak osteoporozy. P r z y k ł a d 5 Zapalenie stawów kręgosłupa 71-letnia pacjentka skarżyła się na ciężkie bóle w dolnej części kręgosłupa, regionie L 1 do L 3, z ograniczeniem mobilności. Pacjentkę leczono preparatem Ukrain w dawce 5 mg podawanej dożylnie raz w tygodniu, jak również kompresami stosowanymi powierzchniowo przez cztery tygodnie. Stan pacjentki poprawił się. Mobilność została całkowicie przywrócona. P r z y k ł a d 6 Tworzące wrzód uszkodzenie skóry Chłopiec wieku siedmiu lat miał duże tworzące wrzód uszkodzenie skóry w rejonie lewej łopatki. Blizna była za duża do zastosowania chirurgii plastycznej. Pacjenta leczono powierzchownymi kompresami zawierającymi Ukrain przez 12 tygodni. Blizna uległa znaczącemu zmniejszeniu. Wrzód cofnął się i nie rozwinęło się zapalenie. P r z y k ł a d 7 Alergia astmatyczna Ciężka alergia z kaszlem i atakami astmy była obserwowana u 12-letniego chłopca. Przeprowadzono leczenie preparatem Ukrain w dawce dziennej 5 mg przez 3 tygodnie. Jego stan poprawił się znacznie i pacjent jest obecnie uważany za wyleczonego. P r z y k ł a d 8 Alergia na mleko 12-letni chłopiec cierpiał na ciężką alergię na mleko, ataki alergii były również wywoływane przez pokarmy zawierające mleko np. czekoladę. Pacjentowi podawano Ukrain domięśniowo co drugi dzień przez 2 tygodnie. Jego stan znacznie się poprawił. Pacjent uważany jest obecnie za wyleczonego. P r z y k ł a d 9 Alergia na sierść kotów 9-letnia dziewczynka cierpiała na alergię na i sierść kotów, która powodowała ciężkie ataki astmy. Pacjentkę leczono preparatem Ukrain w dawce 5 mg dwa razy w tygodniu. Jej stan poprawił się i obecnie jest uważana za wyleczoną.

7 PL B1 7 P r z y k ł a d 10 Infekcja wirusem Herpes zoster U 64-letniej pacjentki zdiagnozowano infekcję Herpes zoster, która nawracała. Stwierdzono typowe pęcherzyki wzdłuż pęknięcia w regionie Th 3 -Th 4 z owrzodzeniem. Podawano Ukrain dożylnie w dawce 5 mg dwa razy w tygodniu przez 8 tygodni. Nie obserwowano nawrotu przez 4 lata. P r z y k ł a d 11 Zapalenie wątroby typu C 42-letni pacjent z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C, pozytywny pod względem HCY-RNA i genotypem HCV Ib skarżył się na zmęczenie, towarzyszący ból i osłabienie fizyczne. Podawano mu Ukrain dożylnie w dawce 5 mg dwa razy w tygodniu przez 5 tygodni. W wyniku leczenia u pacjenta ustąpił ból, jego stan ogólny poprawił się i ustąpiło osłabienie fizyczne. Pacjent jest obecnie negatywny pod względem HCV-RNA. P r z y k ł a d 12 Alergia Pacjent A. N., w wieku 12 lat, miał ciężkie ataki alergii z kaszlem, włącznie z epizodami astmatycznymi. Był leczony preparatem Ukrain podawanym doustnie, 5 mg dziennie. Po 4 tygodniach wykazywał znaczną poprawę i ataki więcej nie wystąpiły. P r z y k ł a d 13 Rana pooperacyjna (uszkodzenie skóry z owrzodzeniem) Pacjent S. D., w wieku 7 lat, miał duże uszkodzenie skóry w rejonie lewego ramienia po operacji. Uszkodzenie skóry było za duże do rekonstrukcji plastycznej. Pacjenta leczono miejscowo kompresami z preparatem Ukrain przez 3 miesiące. Uszkodzenie skóry zasadniczo zmniejszyło się. Nie wystąpił wrzód ani zapalenie. P r z y k ł a d 14 Osteoporoza Pacjent H. J. w wieku 68 lat, miał trudności z chodzeniem i skarżył się na zmęczenie. Po dokładnym badaniu klinicznymi i laboratoryjnym zdiagnozowano osteoporozę typu I. Po 10 tygodniach leczenia preparatem Ukrain w dawce 5 mg dożylnie na tydzień pacjent zgłaszał subiektywną poprawę potwierdzoną przez znaczące zmiany w wynikach laboratoryjnych dotyczącej gęstości kości, poziomu wapnia i hormonów. P r z y k ł a d 15 Półpasiec Pacjent K. R. w wieku 37 lat, chorujący na ospę wietrzną w wieku 7 lat, obecnie wskazywał typowe bolesne wykwity skórne wzdłuż żeber - półpasiec (Herpes zoster). Po leczeniu preparatem Ukrain dożylnie dwa razy w tygodniu przez 4 tygodnie, nie wystąpił nawrót przez 6 lat. P r z y k ł a d 16 Zapalenie wątroby typu B Pacjent G. H., w wieku 48 lat, uskarżał się na osłabienie, zmęczenie i zmniejszenie witalności. Diagnoza po szczegółowym badaniu klinicznym i laboratoryjnym: przewlekłe zapalenie wątroby typu B, pacjent pozytywny pod względem HB s -Ag, wzrost poziomu enzymów we krwi. Po leczeniu dawką 5 mg dożylnie preparatu Ukrain raz w tygodniu w czasie 3 miesięcy wystąpiła wyraźna poprawa subiektywna i wzrosła witalność. W testach laboratoryjnych wykazano znaczące zmniejszenie miana wirusa i normalizację poziomu enzymów. P r z y k ł a d 17 Choroby reumatyczne, zapalenie kostno-stawowe Pacjent I. N., w wieku 71 lat, uskarżał się na ciężki ból pleców w regionie L1-L3 z ograniczoną mobilnością. Diagnoza po szczegółowym badaniu klinicznym i radiologicznym: zapalenie kostnostawowe (zwyrodnienie stawu). Leczenie: Ukrain 5 mg dożylnie dwa razy w tygodniu w czasie 6 tygodni. Ból wyraźnie zmniejszył się i pacjent uzyskał zwiększony zakres mobilności w porównaniu z zakresem odniesienia. P r z y k ł a d 18 Ataki epilepsji Pacjent D. R., w wieku 46 lat, uskarżał się na kompleksowe ogniskowe ataki epilepsji z tendencją do pogorszenia objawów. Stosowano duże dawki fenytoiny z adenopatią jako działaniem ubocznym. Po leczeniu 10 mg preparatu Ukrain dożylnie dwa razy w tygodniu w czasie 6 tygodni obser-

8 8 PL B1 wowano znaczne zmniejszenie objawów, ataki stały się rzadsze i mniej nasilone. Było możliwe stosowanie znacznie mniejszych dawek leków przeciwepileptycznych. P r z y k ł a d 19 Stwardnienie rozsiane Pacjent M. G., w wieku 36 lat, odczuwał niewyjaśnioną słabość nóg i później zawroty głowy. Odstępy między epizodami stały się krótsze. Po szczegółowym badaniu stwierdzono stwardnienie rozsiane. Stosowano terapię fizykalną bez powodzenia. Po leczeniu 5 mg preparatu Ukrain dożylnie dwa razy w tygodniu w czasie 4 miesięcy stwierdzono wydłużenie okresów pomiędzy atakami, pacjent odczuwał zwiększenie siły nóg i brak zawrotów głowy. P r z y k ł a d 20 Blizny Pacjent I. N. miał dużą twardą bliznę w rejonie brzucha po operacji brzusznej. Po leczeniu 5 mg preparatu Ukrain dożylnie dwa razy w tygodniu przez 4 tygodnie i miejscowo w postaci kompresów zaobserwowano wyraźnie pozytywny efekt kosmetyczny. P r z y k ł a d 21 Grypa Pacjent B. N., w wieku 24 lat, chorował na coroczne infekcje grypowe, w niektórych wypadkach z zapaleniem płuc. Zastosowano profilaktycznie preparat Ukrain : 5 mg dożylnie dwa razy w tygodniu, całkowita dawka 50 mg w okresie przed wybuchem epidemii. Obecnie pacjent nie chorował od 4 lat. P r z y k ł a d 22 Cukrzyca typu II Pacjent B. L., w wieku 62 lat, z cukrzycą typu II (cukrzyca niezależna od insuliny) był leczony dzienną dawką 10 mg glipizydu (lek przeciwcukrzycowy z grupy pochodnych sulfonylomocznika). Pacjent wykazywał wysokie ciśnienie krwi, nadwagę mimo diety, osłabienie, szybko się męczył i wykazywał małą witalność. Po leczeniu 5 mg preparatu Ukrain dożylnie dwa razy w tygodniu w czasie 2 miesięcy stan ogólny wyraźnie się poprawił, zwiększyła się witalność, zmniejszyła się masa ciała. Glipizyd stopniowo odstawiono i pacjent obecnie czuje się dobrze. P r z y k ł a d 23 Rehabilitacja Pacjent O. L., w wieku 74 lat, miał złamanie lewego stawu biodrowego. Po poważnej operacji wszczepienia stawu trwającej kilka godzin pacjent pozostawał w łóżku. Po leczeniu 5 mg preparatu Ukrain dożylnie dwa razy w tygodniu w czasie 6 tygodni ogólny stan wyraźnie się poprawił, okres rehabilitacji został znacznie skrócony. P r z y k ł a d 24 Alergia na czekoladę Pacjent V. P, w wieku 8 lat, miał alergię na czekoladę. Po leczeniu 5 mg preparatu Ukrain podawanego doustnie 3 razy w tygodniu w czasie 4 tygodni nie obserwowano kolejnych ataków alergii. P r z y k ł a d 25 Rehabilitacja Pacjent J. R., w wieku 78 lat, przechodził operację z powodu kamieni żółciowych i zapalenia pęcherzyka żółciowego (usunięcie pęcherzyka żółciowego). Po operacji podawano preparat Ukrain doustnie, 5 mg 3 razy w tygodniu przez 2 tygodnie. Obserwowano szybkie i bezproblemowe wyzdrowienie, bez jakichkolwiek komplikacji. Pacjent był wypisany ze szpitala szybciej niż oczekiwano. Wszystkie zastosowania zilustrowane w przykładach 3 do 25 mogą być przeprowadzone - nawet, jeżeli w pewnych przypadkach będzie to nieco mniej skuteczne - również z użyciem związków opisanych w AT nr Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób prowadzenia reakcji polegający na działaniu pochodną fosforową, która zawiera co najmniej jedną grupę azyrydynową i która jest wybrana z grupy pochodnych fosforowych obejmujących pochodne nr: LV, LVI, LVII, LVIII, LIX, LX, LXI, LXII, LXIII, LXIV, LXV, LXVI, LXVII, LXVIII, LXIX, LXX, LXXI i LXXII, o wzorach:

9 PL B1 9

10 10 PL B1

11 PL B1 11 na co najmniej jeden alkaloid wybrany spośród alkaloidów, które są zawarte w Chelidonium majus L. w rozpuszczalniku organicznym, w temperaturze wrzenia tego rozpuszczalnika organicznego, przy czym rozpuszczalnik organiczny rozpuszcza alkaloidy, oraz schładzaniu produktu reakcji do temperatury pokojowej i przemywaniu produktu reakcji, znamienny tym, że produkt reakcji przemywa się wodą. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że pochodna fosforowa jest siarczkiem tris(1- -azyrydynylo)fosfiny (CAS ). 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że mieszaninę alkaloidów poddaje się reakcji.

12 12 PL B1 4. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że mieszaninę wszystkich alkaloidów z Chelidonium majus L. poddaje się reakcji. 5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że rozpuszczalnikiem organicznym jest dichlorometan. 6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że po etapie przemywania produkty reakcji przekształca się w sól, w szczególności w sól rozpuszczalną w wodzie. 7. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że sól jest chlorkiem. 8. Produkt reakcji alkaloidów otrzymywany w procesie określonym w zastrz. od 1 do 7, znamienny tym, że jest to produkt uzyskany po przemywaniu wodą, który: a) zawiera pochodne alkaloidu otrzymane w reakcji trzeciorzędowego alkaloidu wybranego spośród alkaloidów zawartych w Chelidonium majus L. z pochodną fosforową, która zawiera co najmniej jedną grupę azyrydynową; b) znacząco łatwiej przekształca się w rozpuszczalną w wodzie sól, korzystnie krotnie, w porównaniu do produktu reakcji alkaloidów przemytego rozpuszczalnikiem organicznym; c) zawiera ograniczoną ilość lub nie zawiera rozpuszczalnych w wodzie toksycznych alkaloidów lub związków pochodzących z rozpadu pochodnej fosforowej określonej w zastrz Produkt reakcji alkaloidów według zastrz. 8, znamienny tym, że co najmniej jeden alkaloid jest wybrany z grupy obejmującej chelidoniny, protopiny, stylopiny, allokryptopiny, homochelidoniny, sangwinaryny, chelamidyny, chelaminy, L-sparteiny i oksychelidoniny. 10. Produkt reakcji alkaloidów, określony w zastrz. 8 albo 9, do zastosowania jako lek. 11. Zastosowanie produktu reakcji alkaloidów, określonego w zastrz. 8 albo 9, do wytwarzania preparatu do zapobiegania lub leczenia chorób lub dysfunkcji narządowych wybranych z grupy obejmującej nowotwory, cukrzycę, alergie, osteoporozę, wrzody na skórze, infekcje wirusowe, choroby reumatyczne, blizny, rany pooperacyjne, epilepsję i stwardnienie rozsiane.

13 PL B1 13 Rysunki

14 14 PL B1

15 PL B1 15

16 16 PL B1

17 PL B1 17

18 18 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 4,92 zł (w tym 23% VAT)