Zawór regulacyjny z si³ownikiem pneumatycznym typ i typ

Transkrypt

1 Zawór regulacyjny z si³ownikiem pneumatycznym typ i typ zawór regulacyjny typu Rys. 1 Zawór typu 3241 z siłownikiem typu 3271 i typu 3277 zawór regulacyjny typu Instrukcja monta u i obs³ugi EB 8015 PL Wydanie: styczeñ 2013 (09/09)

2 Spis treœci Spis treœci strona 1 Budowa i sposób dzia³ania Monta si³ownika na zaworze Monta i nastawa Mo liwoœæ wprowadzenia wstêpnego napiêcia sprê yn dla si³ownika z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz Zawór i si³ownik o ró nych skokach nominalnych Monta Po³o enie monta owe Przewód ciœnienia nastawczego Filtr, przewód obejœciowy Przy³¹cze kontrolne Obs³uga Konserwacja Zawór w wykonaniu standardowym Uszczelnienie d³awnicy Gniazdo i/lub grzyb Zawór z elementem izoluj¹cym lub uszczelnieniem za pomoc¹ mieszka metalowego Uszczelnienie d³awnicy Grzyb Gniazdo Mieszek metalowy Zmontowanie zaworu z si³ownikiem Wymiana os³ony lub pierœcienia uszczelniaj¹cego Oznaczenie materia³ów Oznaczenie mechaniczne Kod gniazda Opis tabliczek znamionowych Pytania do producenta Notatki 2 EB 8015 PL

3 Spis treœci Niniejsza instrukcja monta u i obs³ugi obowi¹zuje wraz z kart¹ katalogow¹ T tak e w odniesieniu do zaworu przelotowego typu Class 150 i 300. Wskazówka: Siłowniki i zawory regulacyjne w wykonaniu nieelektrycznym nie mają, według oceny ryzyka zapłonu, zgodnie z normą EN : 2001, rozdz. 5.2, także w przypadku rzadko występujących zakłóceń w pracy, własnych potencjalnych źródeł zapłonu i w związku z tym nie podlegają przepisom dyrektywy 94/9/EG. Podłączając wyrównanie potencjału stosować się do zaleceń rozdz. 6.3 normy EN :1977 VDE 0165 część 1. EB 8015 PL 3

4 Wskazówki dotycz¹ce bezpieczeñstwa Ogólne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Zawór regulacyjny może być montowany, uruchamiany i poddawany konserwacji wyłącznie przez specjalistyczny i przeszkolony personel z zachowaniem powszechnie uznanych reguł techniki. Należy się przy tym upewnić, że nie występuje zagrożenie dla osób pracujących w tym miejscu lub trzecich. Należy bezwzględnie stosować się do ostrzeżeń zawartych w niniejszej instrukcji, dotyczących zwłaszcza montażu, rozruchu i konserwacji urządzenia. Zawory regulacyjne spełniają wymagania europejskiej dyrektywy w sprawie urządzeń ciśnieniowych 97/23/EG. W przypadku zaworów oznakowanych znakiem CE deklaracja zgodności zawiera informację o zastosowanej metodzie oceny zgodności. Odpowiednia deklaracja zgodności udostępniana jest na zapytanie. Dla właściwego wykorzystania urządzenia należy zapewnić, że zawór regulacyjny będzie stosowany tylko tam, gdzie ciśnienie robocze i temperatura nie przekraczają wartości przyjętych dla doboru urządzenia w momencie jego zamawiania. Za szkody spowodowane działaniem sił zewnętrznych lub innych zewnętrznych czynników producent nie odpowiada! Zagrożeniom, które mogą spowodować w zaworze regulacyjnym przepływające medium i ciśnienie robocze oraz ciśnienie nastawcze i ruchome elementy należy zapobiegać podejmując odpowiednie działania. Zawór regulacyjny musi być transportowany i składowany we właściwy sposób. Uwaga! Podczas montażu i przeprowadzania prac konserwacyjnych na zaworze należy się upewnić, że dana część instalacji nie pozostaje pod ciśnieniem i że opróżniona została z medium. W zależności od zastosowania przed rozpoczęciem prac zawór należy ochłodzić lub ogrzać do temperatury otoczenia. Podczas prowadzenia prac na zaworze należy zadbać o to, żeby przerwany lub zablokowany był dopływ pneumatycznej energii zasilającej i sygnału nastawczego, tak aby nie dopuścić do spowodowania zagrożenia przez ruchome elementy zaworu regulacyjnego. W przypadku zaworów regulacyjnych zaleca się szczególną ostrożność wtedy, gdy sprężyny siłownika są wstępnie napięte. Takie siłowniki są oznakowane naklejkami, można je rozpoznać także po trzech wydłużonych śrubach w dolnej części siłownika. Podczas prac na zaworze trzeba najpierw zwolnić napięcie sprężyn. 4 EB 8015 PL

5 Budowa i sposób dzia³ania 1 Budowa i sposób dzia³ania Zawory regulacyjne z si³ownikami pneumatycznymi, typ i , sk³adaj¹ siê z jednogniazdowego zaworu przelotowego typu 3241 i z si³ownika pneumatycznego typu 3271 lub Dziêki konstrukcji modu³owej si³owniki mo- na stosowaæ wymiennie, a standardowe wykonanie zaworu zmieniæ na wykonanie z elementem izoluj¹cym lub z uszczelnieniem za pomoc¹ mieszka metalowego. W przypadku mikrozaworu w korpusie zaworu zamiast zespo³u gniazda i grzyba zamontowany jest mikroelement nastawczy. Medium przep³ywa w kierunku zgodnym ze wskazaniem strza³ki na korpusie. Zmiana po³o enia grzyba (3) wywo³uje zmianê przep³ywu przez gniazdo (2) zaworu. Zmiana po³o enia grzyba (3) nastêpuje wskutek zmiany ciœnienia nastawczego (nominalny zakres sygna³u) oddzia³uj¹cego na membranê si³ownika. Grzyb (3) i trzpieñ si³ownika (8.1) s¹ po³¹czone ze sob¹ sprzêg³em (7) i uszczelnione przez dociskany sprê yn¹ zespó³ pierœcieni (4.2). Po³o enie bezpieczeñstwa W zale noœci od u³o enia sprê yn w si³owniku w przypadku zaniku energii zasilania zawór regulacyjny mo e przyjmowaæ dwa ró ne po³o enia bezpieczeñstwa. Trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz W przypadku zmniejszenia siê ciœnienia nastawczego lub zaniku zasilania sprê yny przesuwaj¹ trzpieñ si³ownika do do³u, co powoduje zamkniêcie zaworu. Wzrost ciœnienia nastawczego powoduje pokonanie si³y sprê yn i otwarcie zaworu. Trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz W przypadku zmniejszenia siê ciœnienia nastawczego lub zaniku zasilania sprê yny przesuwaj¹ trzpieñ si³ownika do góry, co powoduje otwieranie zaworu. Wzrost ciœnienia nastawczego powoduje pokonanie si³y sprê yn i zamkniêcie zaworu. 2 Monta si³ownika na zaworze Zamiast zwyk³ego si³ownika pneumatycznego mo na zamontowaæ tak e si³ownik z dodatkowym napêdem rêcznym lub si³ownik elektryczny. Si³ownik pneumatyczny (z napêdem rêcznym lub bez napêdu rêcznego) mo na zast¹piæ tylko si³ownikiem pneumatycznym innej wielkoœci. Je eli w zespole zaworu i si³ownika zakres skoku si³ownika jest wiêkszy ni zakres skoku zaworu regulacyjnego, to producent napina pakiet sprê yn w taki sposób, eby skoki by³y zgodne. 2.1 Monta i nastawa Je eli si³ownik nie zosta³ zamontowany na zaworze przez producenta lub je eli pierwotny si³ownik ma zostaæ zamieniony na si³ownik innego rodzaju lub wielkoœci, to monta si³ownika na zaworze nale y przeprowadziæ w nastêpuj¹cy sposób: 1. Odkrêciæ z zawory nakrêtkê (6.2) kontruj¹c¹ i nakrêtkê (6.1) sprzêg³a. Grzyb wraz z trzpieniem wcisn¹æ w pierœcieñ gniazda. Najwy szy segment grzyba V-Port musi byæ skierowany w stronê wylotu zaworu. Nastêpnie wkrêciæ do EB 8015 PL 5

6 Monta si³ownika na zaworze si³ownik typu korpus zaworu 1.1 nakrêtki 1.2 uszczelka plaska 2 gniazdo 3 grzyb 4.1 sprê yna 4.2 uszczlnienie d³awnicy 5 jarzmo zaworu 5.2 tuleja gwintowana 5.3 wskaÿnik skoku 6 trzpieñ grzyba 6.1 nakrêtka sprzêg³a 6.2 nakrêtka kontruj¹ca 6.3 jarzmo (DN 200 do DN 300) 7 sprzêg³o 8 si³ownik 8.1 trzpieñ si³ownika 8.2 nakrêtka zawór regulacyjny typu 3241 Rys. 2 Rysunki przekrojowe wykonanie dla ma³ych przep³ywów 15 trzpieñ grzyba 16 grzyb zaworu 17 korpus gniazda 18 sprê yna 19 nakrêtka gniazda 6 EB 8015 PL

7 Monta si³ownika na zaworze si³ownik typu korpus zaworu 1.1 nakrêtki 1.2 uszczelka p³aska 2 gniazdo 3 grzyb 4.1 sprê yna 4.2 uszczelnienie d³awnicy 5 jarzmo zaworu 5.2 tuleja gwintowana 5.3 wskaÿnik skoku 6 trzpieñ grzyba 6.1 nakrêtka sprzêg³a 6.2 nakrêtka kontruj¹ca 6.3 jarzmo (DN 200 do DN 300) 7 sprzêg³o 8 si³ownik 8.1 trzpieñ si³ownika 8.2 nakrêtka Rys. 3 Rysunki przekrojowe zaworu regulacyjnego typu z korpusem od DN 200 do DN 300 EB 8015 PL 7

8 Monta si³ownika na zaworze do³u nakrêtkê sprzêg³a i nakrêtkê kontruj¹c¹. 2. Z si³ownika (8) zdj¹æ obejmy sprzêg³a (7) i nakrêtkê pierœcieniow¹ (8.2). Nakrêtkê pierœcieniow¹ przesun¹æ przez trzpieñ grzyba. 3. Si³ownik nasadziæ na jarzmo (5) zaworu i przykrêciæ za pomoc¹ nakrêtki pierœcieniowej (8.2). 4. Nominalny zakres sygna³u (lub zakres sygna³u przy napiêtych sprê ynach) oraz sposób dzia³ania si³ownika odczytaæ z tabliczki znamionowej si³ownika (np. od 0,2 bar do 1 bar i trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz ). Dolna wartoœæ zakresu sygna³u (0,2 bar) odpowiada pocz¹tkowi, górna (1 bar) koñcowi zakresu sygna³u, który nale y ustawiæ. Sposób dzia³ania (po³o enie bezpieczeñstwa) trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz lub trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz jest w si³owniku typu 3271 oznaczony jako FA lub FE, a w si³owniku typu 3277 odpowiednim symbolem. 5. W si³owniku z trzpieniem si³ownika wysuwanym na zewn¹trz doprowadziæ do dolnego przy³¹cza komory membrany ciœnienie nastawcze odpowiadaj¹ce pocz¹tkowi zakresu sygna³u (np. 0,2 bar). W si³owniku z trzpieniem si³ownika wci¹ganym do wewn¹trz doprowadziæ do górnego przy³¹cza komory membrany ciœnienie odpowiadaj¹ce koñcowi zakresu sygna³u (np. 1 bar). 6. Nakrêtkê (6.1) sprzêg³a dokrêciæ rêk¹ do momentu a zetknie siê ona z trzpieniem (8.1) si³ownika, nastêpnie obróciæ jeszcze o oko³o 1/4 obrotu i zabezpieczyæ po³o enie za pomoc¹ nakrêtki (6.2) kontruj¹cej. 7. Za³o yæ obejmy sprzêg³a (7) i mocno skrêciæ. WskaŸnik (5.3) skoku skierowaæ w stronê spiczastej koñcówki sprzêg³a. Wskazówka dotycząca demontażu siłownika Aby podczas podczas demontażu siłownika z trzpieniem wysuwanym na zewnątrz, zwłaszcza w wykonaniu ze wstępnie napiętymi sprężynami, można było odkręcić nakrętkę pierścieniową (8.2), do dolnego przyłącza ciśnienia nastawczego należy najpierw doprowadzić ciśnienie trochę wyższe od dolnej wartości nominalnego zakresu sygnału (zob. tabliczka znamionowa siłownika). 2.2 Mo liwoœæ wprowadzenia wstêpnego napiêcia sprê yn dla si³ownika z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz Aby móc uzyskaæ wiêksz¹ si³ê przestawienia, sprê yny mo na napi¹æ o 12,5 % (120 cm 2 i 240 cm 2 ) lub do 25% (ponad 350 cm2) ich skoku lub rozpiêtoœci nominalnego zakresu sygna³u. Przyk³ad Je eli przy ustawionym zakresie sygna³u od 0,2 bar do 1 bar wymagane jest wstêpne napiêcie np. 0,1 bar, to zakres sygna³u przesuwa siê o 0,1 bar do zakresu od 0,3 bar do 1,1 bar (0,1 bar odpowiada wstêpnemu napiêciu 12,5%). Dokonuj¹c nastawy zaworu nale y teraz jako pocz¹tek zakresu sygna³u ustawiæ ciœnienie 0,3 bar. 8 EB 8015 PL

9 Monta si³ownika na zaworze Nowy zakres sygna³u od 0,3 bar do 1,1 bar musi byæ koniecznie naniesiony na tabliczce znamionowej jako nominalny zakres sygna³u przy wstêpnie napiêtych sprê ynach. 2.3 Zawór i si³ownik o ró nych skokach nominalnych Si³ownik o dzia³aniu trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz Uwaga! W przypadku zaworów o skoku mniejszym od skoku nominalnego siłownika zawsze stosować sprężyny z wprowadzonym napięciem wstępnym. Przyk³ad Zawór DN 100 o skoku nominalnym 30 mm z si³ownikiem z membran¹ o powierzchni 1400 cm 2 o skoku nominalnym 60 mm, nominalny zakres sygna³u od 0,4 do 2 bar. 1. Ciœnienie nastawcze wymagane do wprowadzenia wstêpnego napiêcia sprê- yn ustawiæ powy ej odpowiadaj¹cego po³owie skoku si³ownika (30 mm) ciœnienia nastawczego 1,2 bar (zakres od 1,2 bar do 2 bar) na 1,6 bar. 2. Nakrêtkê (6.1) sprzêg³a dokrêciæ a zetknie siê ona z trzpieniem si³ownika. 3. Po³o enie zabezpieczyæ za pomoc¹ nakrêtki kontruj¹cej i zamontowaæ sprzêg³o w sposób opisany w rozdz Nanieœæ na tabliczce znamionowej w³aœciwy dla zamontowanego zaworu regulacyjnego zakres sygna³u od 1,6 bar do 2,4 bar. Si³ownik o dzia³aniu trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz Uwaga! Dla siłownika o działaniu trzpień siłownika wciągany do wewnątrz nie można wprowadzić wstępnego napięcia sprężyn! Je eli na zaworze ma zostaæ zamontowany przewymiarowany si³ownik (skok nominalny si³ownika wiêkszy od skoku nominalnego zaworu), to mo na wykorzystaæ tylko pierwsz¹ po³owê nominalnego zakresu sygna³u si³ownika. Przyk³ad Zawór DN 100 o skoku nominalnym 30 mm z si³ownikiem z membran¹ o powierzchni 1400 cm 2 i o skoku nominalnym 60 mm, nominalny zakres sygna³u od 0,2 bar do 1 bar. Dla po³owy skoku zaworu dostêpny zakres sygna³u wynosi od 0,2 bar do 0,6 bar. Uwaga! Siłowniki ze wstępnym napięciem sprężyn wprowadzonym przez producenta, ale nie zamontowane na zaworze są oznakowywane odpowiednią naklejką. Ponadto w dolnej osłonie membrany widoczne są trzy wydłużone śruby z nakrętkami. Umożliwiają one podczas demontażu siłownika równomierne zmniejszanie wstępnego napięcia sprężyn. EB 8015 PL 9

10 Monta 3 Monta 3.1 Po³o enie monta owe Po³o enie monta owe jest dowolne, ale w przypadku zaworów o œrednicy od DN 100 nale y preferowaæ monta z si³ownikiem skierowanym do góry. W przeciwnym razie trzeba siê liczyæ z utrudnieniami podczas przeprowadzania konserwacji. W przypadku zaworów z elementem izoluj¹cym i mieszkowym lub w przypadku si³owników o ciê arze ponad 50 kg nale y zamontowaæ odpowiedni¹ podporê lub podwieszenie si³ownika. Uwaga! Zawór musi być zamontowany w miarę możliwości w miejscu nie narażonym na drgania i bez naprężeń. Prowadzenie przewodów rurowych Dla zapewnienia prawid³owego dzia³ania zaworu regulacyjnego przewód rurowy przed i za zaworem powinien być odcinkiem prostym na długości przynajmniej 6 x DN, nie powinien mieć rozgałęzień i elementów zakłócających przepływ. Jeżeli odcinek ten miałby być krótszy, trzeba skontaktować się z producentem zaworu. Przed zamontowaniem zaworu rurociąg starannie przepłukać. Wskazówka! Zaworów stosowanych zgodnie z zaleceniami NACE MR 0175 nie wolno izolować. 3.2 Przewód ciœnienia nastawczego Przewód ciœnienia nastawczego w zaworze z si³ownikiem o trzpieniu wysuwanym na zewn¹trz pod³¹czyæ do dolnej, w zaworze z si³ownikiem o trzpieniu wci¹ganym do wewn¹trz do górnej komory membrany. W si³owniku typu 3277 dolne przy³¹cze znajduje siê z boku jarzma dolnej komory membrany. 3.3 Filtr, przewód obejœciowy Zaleca siê zamontowanie przed korpusem zaworu filtr typu 2 firmy SAMSON. Aby na czas konserwacji nie trzeba by³o wy³¹czaæ instalacji, przed filtrem i za zaworem regulacyjnym nale y zamontowaæ po jednym zaworze odcinaj¹cym oraz przewód obejœciowy (bypass). 3.4 Przy³¹cze kontrolne Je eli w wykonaniu z uszczelnieniem za pomoc¹ mieszka metalowego (rys. 6) w górnym ko³nierzu znajduje siê przy³¹cze kontrolne (G 1/8), to nale y sprawdziæ szczelnoœæ mieszka. Zw³aszcza w przypadku cieczy i pary zaleca siê zamontowanie odpowiedniego wskaÿnika przecieku (np. manometru stykowego, wyp³ywu do otwartego naczynia lub wziernika). 4 Obs³uga (np. zmiana kierunku dzia³ania itd.) Zob. instrukcja monta u i obs³ugi si³ownika pneumatycznego. 10 EB 8015 PL

11 Konserwacja wymiana czêœci EB 8310 dla si³ownika typu 3271 i EB 8311 dla si³ownika typu Konserwacja wymiana czêœci Zawór regulacyjny ulega naturalnemu zu yciu zw³aszcza w obszarze gniazda, grzyba i d³awnicy. W zale noœci od warunków w miejscu zamontowania nale y sprawdzaæ ich stan w odpowiednich odstêpach czasu, tak aby nie dopuœciæ do ewentualnych zak³óceñ w pracy. Je eli wyst¹pi nieszczelnoœæ na zewn¹trz, to mo e byæ uszkodzona d³awnica lub, w wykonaniu z mieszkiem, tak e metalowy mieszek. Je eli zawór nie jest ca³kowicie szczelny, to przyczyn¹ mog¹ byæ zanieczyszczenia lub inne obce cia³a znajduj¹ce siê pomiêdzy gniazdem i grzybem, lub te uszkodzone krawêdzie uszczelniaj¹ce. Zaleca siê wymontowaæ te elementy, starannie je oczyœciæ i w razie potrzeby wymieniæ na nowe. Uwaga! Podczas montażu jarzma zawory duży segment grzyba V-Port musi być skierowany w stronę wylotu zaworu. Uwaga! W przypadku prowadzenia prac montażowych na zaworze regulacyjnym dana część instalacji musi być koniecznie pozbawiona ciśnienia i, w zależności od medium, opróżniona. Jeżeli temperatura jest wysoka, odczekać do ochłodzenia się urządzenia do temperatury otoczenia. Ponieważ w zaworach występują strefy martwe, należy pamiętać o tym, że w zaworze mogą znajdować się pozostałości medium. Dotyczy to w szczególności zaworów w wykonaniu z mieszkiem i z elementem izolującym. Zaleca się wymontować zawór z rurociągu. Uwaga! Podczas przeprowadzania wszelkich prac na korpusie zaworu należy najpierw odłączyć ciśnienie nastawcze, zdemontować przewód ciśnienia nastawczego i siłownik. Wskazówka! Odpowiednie narzędzia do gniazda i specjalne oraz wymagane momenty obrotowe podano w instrukcji obsługi EB 029 (poprzednie oznaczenie WA 029). Można ją też pobrać jako plik ze strony internetowej pdf_de/e00290de.pdf Demonta si³ownika 1. Aby mo na by³o odkrêciæ nakrêtkê pierœcieniow¹ (8.2), usun¹æ elementy sprzêg³a (7). W si³owniku z trzpieniem wysuwanym na zewn¹trz, zw³aszcza w wykonaniu ze wstêpnie napiêtymi sprê ynami, nale y najpierw do dolnego przy³¹cza ciœnienia nastawczego doprowadziæ ciœnienie wy sze pocz¹tku zakresu sygna³u (zob. tabliczka znamionowa). 2. Si³ownik zdj¹æ z jarzma zaworu. EB 8015 PL 11

12 Konserwacja wymiana czêœci 5.1 Zawór w wykonaniu standardowym Uszczelnienie d³awnicy 1. Odkrêciæ nakrêtki (1.1) i zdj¹æ z korpusu zaworu jarzmo (5) wraz z trzpieniem grzyba i grzybem. 2. Z trzpienia grzyba odkrêciæ nakrêtkê sprzêg³a i kontruj¹c¹ (6.1, 6.2). 3. Wykrêciæ tulejê gwintowan¹ (5.2) d³awnicy i z jarzma zaworu wyj¹æ trzpieñ grzyba wraz z grzybem. 4. Za pomoc¹ odpowiedniego narzêdzia wyj¹æ z komory uszczelniaj¹cej wszystkie czêœci d³awnicy i wymieniæ uszkodzone na nowe. Komorê uszczelniaj¹c¹ starannie oczyœciæ. 5. Wyj¹æ p³ask¹ uszczelkê (1.2) i starannie oczyœciæ powierzchnie uszczelniaj¹ce korpusu i jarzma zaworu. 6. Wszystkie czêœci uszczelniaj¹ce oraz trzpieñ (6) grzyba nasmarowaæ smarem (numer zamówieniowy ). 7. Trzpieñ grzyba wraz z grzybem wsun¹æ w jarzmo zaworu. 4 uszczelnienie d³awnicy 4.1 sprê yna 4.2 zespó³ pierœcieni uszczelniaj¹cych z PTFE lub pierœcienie uszczelniaj¹ce 4.3 podk³adka 5 jarzmo zaworu 5.2 tuleja gwintowana 6 trzpieñ grzyba 6.3 jarzmo Rys. 4 Uszczelnienie dławnicy 12 EB 8015 PL

13 Konserwacja wymiana czêœci 8. Zamontowaæ w korpusie nowy pierœcieñ uszczelniaj¹cy (1.2), jarzmo na³o yæ na korpus zaworu w taki sposób, eby najwy szy segment grzyba V-Port by³ skierowany w stronê wylotu zaworu i zamocowaæ za pomoc¹ nakrêtek (1.1). 9. Elementy d³awnicy ostro nie nasadziæ na trzpieñ grzyba i wsun¹æ do komory uszczelniaj¹cej. Pamiêtaæ o w³aœciwej kolejnoœci. Wkrêciæ i dokrêciæ gwintowan¹ tulejê (5.2). 10.Na trzpieñ grzyba lekko nakrêciæ nakrêtkê (6.2) kontruj¹c¹ i nakrêtkê (6.1) sprzêg³a. 11.Zamontowaæ si³ownik i ustawiæ pocz¹tek i koniec zakresu sygna³u zgodnie z opisem w rozdz Gniazdo i/lub grzyb Przy okazji wymiany gniazda i grzyba zaleca siê wymianê tak e uszczelnienia d³awnicy (4.2). W celu wymiany gniazda i/lub grzyba wykonaæ czynnoœci opisane w rozdz Regeneracja grzyba Ma³e uszkodzenia krawêdzi uszczelniaj¹cych grzyba mo na usun¹æ poddaj¹c go ponownemu toczeniu. W przypadku grzybów z uszczelnieniem miêkkim regeneracja jest mo liwa do wymiaru x (tabela na rys. 5), ale tylko dla zaworów z otworem w gnieÿdzie o œrednicy wiêkszej ni 12 mm. W przypadku gniazd z otworami o œrednicy wiêkszej ni 63 mm mo na w razie potrzeby wymieniæ ca³y pierœcieñ uszczelni¹cy; elementy grzyba s¹ skrêcane. Gniazdo Gniazdo (2) wykrêciæ za pomoc¹ odpowiedniego klucza (zob. instrukcja EB 029. Gwint nowego gniazda (lub ewentualnie starego gniazda po regeneracji lub dok³adnym oczyszczeniu) posmarowaæ smarem (numer katalogowy ) i wkrêciæ. Wykonanie jako mikrozawór W tym wykonaniu mo na wykrêciæ kompletny zespól gniazda i grzyba (rys. 2) za po- Grzyb W miejsce starego grzyba zamontowaæ nowy grzyb wraz z trzpieniem. Stary grzyb mo na ewentualnie wykorzystaæ po poddaniu go regeneracji. Zwracaæ przy tym uwagê na prawid³owy sposób monta u. Przed zamontowaniem trzpieñ grzyba posmarowaæ smarem (numer katalogowy ). x w R0,3 otwór w gnieÿdzie x [mm] 12 0, , , ,5 30 Rys. 5 Grzyb z uszczelnieniem miękkim EB 8015 PL 13

14 Konserwacja wymiana czêœci moc¹ klucza nasadowego (rozwartoœæ klucza 27) i wyj¹æ w celu oczyszczenia. W przypadku uszkodzenia nale y wymieniæ zespó³ gniazda i grzyba w ca³oœci. 5.2 Zawór z elementem izoluj¹cym lub uszczelnieniem za pomoc¹ mieszka metalowego Uszczelnienie d³awnicy Wkrêciæ i dokrêciæ gwintowan¹ tulejê (5.2). 8. Na trzpieñ grzyba lekko nakrêciæ nakrêtkê (6.2) kontruj¹c¹ i nakrêtkê (6.1) sprzêg³a. 9. Zamontowaæ si³ownik i ustawiæ pocz¹tek i koniec zakresu sygna³u zgodnie z opisem w rozdz Grzyb 1. Nakrêtkê sprzêg³a i kontruj¹c¹ (6.1 i 6.2) odkrêciæ od przed³u ki (6.3) trzpienia grzyba i wykrêciæ tulejê (5.2) gwintowan¹ z d³awnicy. 2. Odkrêciæ nakrêtki (5.4) i ostro nie zdj¹æ jarzmo (5) zaworu przesuwaj¹c je przez przed³u kê trzpienia grzyba. 3. Za pomoc¹ odpowiedniego narzêdzia wyj¹æ z komory uszczelniaj¹cej wszystkie czêœci d³awnicy. Uszkodzone czêœci wymieniæ na nowe i starannie oczyœciæ komorê uszczelniaj¹c¹. 4. Usun¹æ p³ask¹ uszczelkê (5.1) z elementu poœredniego (12) i starannie oczyœciæ powierzchnie uszczelniaj¹ce. 5. Wszystkie czêœci oraz przed³u kê trzpienia grzyba posmarowaæ smarem (numer katalogowy ). 6. Now¹ uszczelkê (5.5) p³ask¹ zamontowaæ w elemencie poœrednim, jarzmo nasadziæ ostro nie przez przed³u kê trzpienia grzyba na element poœredni i zamocowaæ za pomoc¹ nakrêtek (5.4). 7. Elementy uszczelnienia d³awnicy ostro - nie nasadziæ na przed³u kê trzpienia grzyba i wsun¹æ do komory uszczelniaj¹cej. Pamiêtaæ o w³aœciwej kolejnoœci. W przypadku wymiany grzyba nale y skontrolowaæ stan uszczelnienia (4.2) d³awnicy, a najlepiej wymieniæ na nowe zgodnie z opisem w rozdz DN 15 do DN 150: dla wykrêcenia grzyba (6) z przed³u ki (6.3) trzpienia grzyba konieczne jest nakrêcenie na wystaj¹c¹ czêœæ gwintu przed³u ki dwóch nakrêtek dla przytrzymania trzpienia. Uwaga! Aby uniknąć uszkodzenia zaworu w wykonaniu z mieszkiem metalowym (w wykonaniu z elementem izolującym mieszek nie występuje), należy koniecznie pamiętać o tym, żeby żaden moment obrotowy nie był przenoszony na mieszek skręcony z elementem pośrednim. Zaleca się zastosowanie zaciskacza (zob. WA 029) firmy SAMSON. 1. Odkrêciæ nakrêtki (1.1). 2. Zdj¹æ z korpusu zaworu element poœredni (12) wraz z przed³u k¹ trzpienia grzyba, trzpieniem grzyba i grzybem. 14 EB 8015 PL

15 Konserwacja wymiana czêœci 1.1 nakrêtki 1.2 uszczelka p³aska 6.1 nakrêtka sprzêg³a 3 grzyb 3.5 pierœcieñ napinaj¹cy 3.6 ko³nierz 3.7 œruby 4.2 uszczelnienie d³awnicy 6.6 mieszek metalowy 6.7 pierœcieñ uszczelniaj¹cy 5 jarzmo zaworu 6.8 pierœcieñ uszczelniaj¹cy 5.2 tuleja gwintowana (DN ) 5.4 œruby 6 trzpieñ grzyba 6.2 nakrêtka kontruj¹ca 6.3 przed³u ka trzpienia grzyba 6.4 podk³adki zabezpieczaj¹ce 6.5 nakrêtka (DN 15 do DN 150) 11 przy³¹cze kontrolne 5.5 uszczelka p³aska 12 element poœredni DN 15 do DN 150 (korpus ze stali kutej) DN 200 bis DN 300 (z rozdzielaczem strumienia) Rys. 6 Wykonanie z mieszkiem metalowym i elementem izolujacym EB 8015 PL 15

16 Konserwacja wymiana czêœci 3. Usun¹æ p³ask¹ uszczelkê (1.2) i starannie oczyœciæ powierzchnie uszczelniaj¹ce korpusu zaworu i elementu poœredniego. 4. Nakrêtki nakrêcone na przed³u kê trzpienia grzyba przytrzymaæ kluczem. Trzpieñ grzyba przytrzymaæ specjalnym narzêdziem i wykrêciæ go z przed³u ki trzpienia grzyba (6.3). Uwaga! Nie przekrêciæ przed³u ki wraz z przyspawanym do niej mieszkiem. 5. Koñcówkê (6) trzpienia nowego lub starego, zregenerowanego grzyba (3) posmarowaæ smarem (numer katalogowy ). Sprawdziæ, czy obie podk³adki (6.4) zabezpieczaj¹ce s¹ jeszcze w przed³u ce (6.3) trzpienia grzyba, nastêpnie trzpieñ grzyba mocno wkrêciæ w przed³u kê (6.3) trzpienia grzyba (moment doci¹gaj¹cy 50 Nm dla Ø 10 mm i 88 Nm dla Ø 16 mm). Dalszy sposób monta u zob. rozdz DN 200 do DN Odkrêciæ nakrêtki (1.1). 2. Zdj¹æ z korpusu zaworu element poœredni (12) wraz z przed³u k¹ trzpienia grzyba, trzpieniem grzyba i grzybem. 3. Usun¹æ p³ask¹ uszczelkê (1.2) i starannie oczyœciæ powierzchnie uszczelniaj¹ce korpusu i jarzma zaworu. 4. Odkrêciæ œruby szeœciok¹tne (3.7), pierœcieñ napinaj¹cy (3.5) i ko³nierz (3.6). 5. Grzyb odkrêciæ od trzpienia grzyba, do przytrzymania pos³u yæ siê odpowiednim narzêdziem, tak eby nie przekrêciæ metalowego mieszka przyspawanego do trzpienia grzyba. 6. Nowy grzyb wraz z pierœcieniem napinaj¹cym i ko³nierzem przykrêciæ do trzpienia grzyba. Dalszy sposób monta u zob. rozdz W wykonaniu z elementem izoluj¹cym nie wystêpuj¹ czêœci oznaczone numerami 3.5, 3.6 i 3.7. Grzyb (3) i trzpieñ grzyba (6) stanowi¹ jedn¹ czêœæ Gniazdo Gniazdo (2) wymieniæ w sposób opisany w rozdz Mieszek metalowy DN 15 do DN Grzyb (3) wraz z trzpieniem (6) grzyba wykrêciæ z przed³u ki (6.3) trzpienia grzyba w sposób opisany dla wymiany gniazda, rozdz Nakrêtkê (6.5) wykrêciæ za pomoc¹ klucza firmy SAMSON (zob. EB 029). 3. Przed³u kê trzpienia grzyba wraz z przyspawanym do niej mieszkiem (6.6) metalowym wyj¹æ z elementu poœredniego (12). 4. Oczyœciæ powierzchnie uszczelniaj¹ce elementu poœredniego. 5. Nowy mieszek wkrêciæ w element poœredni i nakrêciæ nakrêtkê (6.5). Uwaga! W żadnym wypadku nie przekręcać mieszka. 16 EB 8015 PL

17 Konserwacja wymiana czêœci 6. Sprawdziæ, czy obie podk³adki (6.4) zabezpieczaj¹ce s¹ jeszcze w przed³u ce (6.3) trzpienia grzyba. Gwint trzpienia grzyba posmarowaæ smarem (numer katalogowy ), nastêpnie trzpieñ grzyba mocno wkrêciæ w przed³u kê (6.3) trzpienia grzyba (moment doci¹gaj¹cy 50 Nm dla trzpienia grzyba o œrednicy 10 mm i 80 Nm dla trzpienia grzyba o œrednicy 16 mm). 1. Now¹ uszczelkê p³ask¹ (1.2) umieœciæ w korpusie, element poœredni (12) nasadziæ na korpus (1) zaworu. Najwy szy segment gzyba V-Port musi byæ skierowany w stronê wylotu zaworu. Nastêpnie element poœredni zamocowaæ za pomoc¹ nakrêtek (1.1). 2. Now¹ uszczelkê (5.5) p³ask¹ umieœciæ w elemencie poœrednim, jarzmo (5) zaworu nasadziæ na element poœredni i zamocowaæ za pomoc¹ œrub (5.4) i nakrêtek. Momenty doci¹gaj¹ce zgodnie z instrukcj¹ EB Dokrêciæ tulejê (5.2) gwintowan¹. 4. Na przed³u kê (6.3) trzpienia grzyba lub na trzpieñ grzyba lekko nakrêciæ nakrêtkê (6.2) kontruj¹c¹ i nakrêtkê (6.1) sprzêg³a. 5. Zamontowaæ si³ownik i ustawiæ pocz¹tek i koniec zakresu sygna³u zgodnie z opisem w rozdz DN 200 do DN Grzyb (3) wykrêciæ zgodnie z opisem w rozdz i z elementu poœredniego (12) wyj¹æ do góry mieszek metalowy (6.6) wraz z trzpieniem grzyba (6). 2. Wymieniæ pierœcieñ uszczelniaj¹cy (6.7) i zamontowaæ nowy trzpieñ grzyba wraz z elementem mieszkowym (6.6). 3. Nakrêciæ grzyb i zabezpieczyæ pierœcieniem napinaj¹cym (3.5), ko³nierzem (3.6) i œrubami (3.7) Zmontowanie zaworu z si³ownikiem 5.3 Wymiana os³ony lub pierœcienia uszczelniaj¹cego Wykonanie z grzybem odci¹ onym ciœnieniowo 1. Z trzpienia grzyba odkrêciæ nakrêtkê sprzêg³a i kontruj¹c¹ (6.1, 6.2). 2. Odkrêciæ nakrêtki korpusu (1.1) i ostro - nie zdj¹æ jarzmo (5) zaworu wraz z trzpieniem (6) grzyba. 3. Wykrêciæ tulejê gwintowan¹ (5.2) d³awnicy i z jarzma zaworu wyj¹æ trzpieñ grzyba wraz z grzybem (3). 4. Usun¹æ p³ask¹ uszczelkê (1.2) i starannie oczyœciæ powierzchnie uszczelniaj¹ce korpusu i jarzma zaworu. Dla DN Za pomoc¹ odpowiedniego narzêdzia uszczelnienie d³awnicy (4.2), podk³adkê (4.3) i sprê ynê (4.1) wyj¹æ z komory uszczelniaj¹cej, uszkodzone czêœci wymieniæ na nowe. 6. Tulejê (3.2) wycisn¹æ i wymieniæ os³onê (3.1). Komorê uszczelniaj¹c¹ staranne oczyœciæ. EB 8015 PL 17

18 Konserwacja wymiana czêœci 7. Tulejê (3.2) posmarowaæ smarem (numer katalogowy: ) i wcisn¹æ. 8. Elementy uszczelnienia d³awnicy, trzpieñ (6) grzyba i powierzchniê os³ony (3.1) równie posmarowaæ smarem. 9. Trzpieñ grzyba wraz z grzybem wsun¹æ w jarzmo zaworu. Sposób dalszego monta u 10. Nowy p³aski pierœcieñ (1.2) uszczelniaj¹cy umieœciæ na korpusie zaworu, jarzmo zaworu nasadziæ na korpus zaworu w taki sposób, eby najwy szy segment grzyba V-Port skierowany by³ w stronê wylotu zaworu i zamocowaæ za pomoc¹ nakrêtek (1.1). Momenty doci¹gaj¹ce zgodnie z instrukcj¹ EB DN DN 40 DN 65 i DN DN 100 do DN grzyb os³ona, pierœcieñ uszczelniaj¹cy 3.2 tuleja 3.3 podk³adka, pierœcieñ 3.4 œruba 6 trzpieñ grzyba DN 200 do DN 300 Rys. 7 Grzyb z odciążeniem ciśnieniowym 18 EB 8015 PL

19 Oznaczenie materia³ów 11.Elementy d³awnicy ostro nie nasadziæ na przed³u kê trzpienia grzyba i wsun¹æ do komory uszczelniaj¹cej. Pamiêtaæ o w³aœciwej kolejnoœci. 12.Wkrêciæ i dokrêciæ tulejê (5.2) gwintowan¹. 13.Na trzpieñ grzyba lekko nakrêciæ nakrêtkê (6.2) kontruj¹c¹ i nakrêtkê (6.1) sprzêg³a. 14.Zamontowaæ si³ownik i ustawiæ pocz¹tek i koniec zakresu sygna³u zgodnie z opisem w rozdz Dla DN 50 do DN Odkrêciæ œrubê (3.4) wraz z zabezpieczeniem i podk³adk¹ (3.3). Wymieniæ os³onê (3.1). 6. W³o yæ podk³adkê (3.3). Za³o yæ œrubê (3.4) wraz z zabezpieczeniem i mocno wkrêciæ. 7. Elementy uszczelnienia d³awnicy, trzpieñ (6) grzyba i powierzchniê os³ony (3.1) posmarowaæ smarem (numer katalogowy ). 8. Trzpieñ grzyba wraz z grzybem wsun¹æ w jarzmo zaworu. Dalszy sposób monta u jak dla zaworów o œrednicy DN 40, punkty od 10 do 14. Dla DN 200 do DN Odkrêciæ œrubê (3.4) wraz z zabezpieczeniem. 6. Zdj¹æ pierœcieñ (3.3) i wymieniæ os³onê lub pierœcieñ uszczelniaj¹cy (3.1). 7. W³o yæ podk³adkê (3.3). Za³o yæ œrubê (3.4) wraz z zabezpieczeniem i mocno wkrêciæ. 8. Elementy uszczelnienia d³awnicy, trzpieñ (6) grzyba i powierzchniê os³ony (3.1) posmarowaæ smarem (numer katalogowy ). 9. Trzpieñ grzyba wraz z grzybem wsun¹æ w jarzmo zaworu. Dalszy sposób monta u jak dla zaworów o œrednicy DN 40, punkty od 10 do Oznaczenie materia³ów W przypadku starszych zaworów materia³ zespo³u gniazda i grzyba wynika z mechanicznego oznaczenia tulei prowadz¹cej, gniazda i grzyba zgodnie z poni szym opisem. Szczegó³owe oznaczenie materia³u zespo³u gniazda i grzyba wprowadzono wraz z nadaniem kodu gniazda, podawanego na tabliczce znamionowej poni ej uszczelnienia (rozdz. 7, poz. 13 MExx). 6.1 Oznaczenie mechaniczne Tuleja prowadz¹ca (rowek na p³askiej powierzchni) bez rowka: rowek o œciankach skoœnych: rowek o œciankach prostych: Hastelloy Gniazdo Numer materia³u jest albo wybity, albo wygrawerowany. Je eli gniazdo jest utwardzone stellitem, wybite jest oznaczenie st. EB 8015 PL 19

20 Oznaczenie materia³ów Grzyb Rowek poni ej gwintu trzpienia grzyba bez rowka: rowek o œciankach skoœnych: dwa rowki o œciankach skoœnych: rowek o œciankach prostych: Hastelloy w przypadku innych materia³ów wygrawerowany jest numer materia³u lub jego oznaczenie. Wspó³czynnik K VS i charakterystyka s¹ wygrawerowane na grzybie. Je eli grzyb jest utwardzony stellitem, wygrawerowane jest oznaczenie st. Wymiary i ciężar wykonań zaworu są podane w odpowiednich kartach katalogowych: zawór typu 3241 wykonanie zgodnie z normami DIN: T 8015 zawór typu 3241 wykonanie zgodnie z normami ANSI: T 8012 zawór typu 3246 wykonanie Class 150/300: T Kod gniazda Oznaczenie materia³u zespo³u gniazda i grzyba na tabliczce znamionowej poz. 13, MExx. Kod gniazda Materia³ zespo³u gniazda i grzyba stal CrNiMo stellit 6B (stal CrNiMo, otwór w gniedzie w ca³oœci utwardzany stellitem stellit 6B (gniazdo w ca³oœci ze stellitu) V EB 8015 PL

21 Opis tabliczek znamionowych 7 Opis tabliczek znamionowych SAMSON Made in Germany 1 ewentualnie znak CE lub oznaczenie: Art. 3, pkt 3 2 ewentualnie numer notyfikowanej jednostki, grupa cieczy i kategoria 3 oznaczenie typu 4 indeks zmian urz¹dzenia 5 materia³ 6 rok budowy 7 œrednica nominalna: DIN: DN, ANSI: NPS 8 dopuszczalne nadciœnienie robocze w temperaturze pokojowej DIN: PN, ANSI: CL 9 numer zamówienia wraz z indeksem zmian 10 pozycja w zamówieniu 11 wspó³czynnik przep³ywu: DIN: wspó³czynnik K VS, ANSI: wspó³czynnik C V 12 charakterystyka: % sta³oprocentowa, Lin liniowa, DIN: A/Z otwarty/zamkniêty, ANSI: O/C 13 uszczelnienie: ME metal lna metal, ST utwardzane stellitem, Ni niklowane PT uszczelnienie miêkkie z PTFE, PK uszczelnienie miêkkie z PEEK 14 odci¹ enie ciœnieniowe: DIN: D, ANSI: B 15 rozdzielacz strumienia I lub III 1 oznaczenie typu 2 indeks zmian 3 powierzchnia robocza 4 kierunek dzia³ania: FA trzpieñ si³ownika wysuwany na zewn¹trz FE trzpieñ si³ownika wci¹gany do wewn¹trz 5 skok 6 nominalny zakres sygna³u (zakres sprê yny) 7 nominalny zakres sygna³u ze wstêpnie napiêtymi sprê ynami SAMSON Model - No. Serial - No. Pneum. Stellantrieb Pneum. actuator 3 Servo - monteur pneum. Federbereich Spring range Plage des ressorts Stelldruckbereich Signal pressure range Plage avec précontrainte Zuluft max. 6 bar Air supply 90 psi Air d' alimentation 1 cm² Hub Stroke Course Begrenzt auf Up to Limité à Made in France bar mm bar bar Rys. 8 Tabliczki znamionowe zaworu (po lewej) i siłownika (po prawej) EB 8015 PL 21

22 Pytania do producenta 8 Pytania do producenta W przypadku pytañ prosimy o przekazanie nastêpuj¹cych informacji: numer zamówienia typ, numer wyrobu, œrednica nominalna i wykonanie zaworu ciœnienie i temperatura przep³ywaj¹cego medium przep³yw w m 3 /h nominalny zakres sygna³u si³ownika (np. od 0,2 bar do 1 bar) czy zamontowano filtr? rysunek monta owy 22 EB 8015 PL

23 Notatki 9 Notatki EB 8015 PL 23

24 SAMSON Sp. z o.o. AUTOMATYKA I TECHNIKA POMIAROWA Warszawa Al. Krakowska 197 Tel. (0 22) Fax (0 22) SAMSON AG MESS- UND REGELTECHNIK D Frankfurt am Main 1 Weismüllerstraße 3 Postfach Tel. (069) EB 8015 PL WJ 01/2013