Zabezpieczenia i prawo w Internecie

Transkrypt

1 86/3/2014/2015

2 Zabezpieczenia i prawo w Internecie Internet, będąc niebezpiecznym miejscem dla niezaznajomionych z systemami ochronnymi, czyni go idealnym środowiskiem dla przestępców. Codziennie odnotowuje się 117 tysięcy włamań na całym świecie, dlatego też ważne jest zabezpieczenie przed atakami. Możemy to zrobić, instalując oprogramowanie antywirusowe/ firewall. Dzięki temu nasz komputer będzie "za" wirtualną osłoną, chroniącą go przed niechcianymi wyciekami danych. Oczywiście nie oznacza to, że komputer jest nienamierzalny. Ważne jest, aby rozsądnie korzystać z dostępu do Internetu oraz unikać podejrzanych stron. Trzeba też pamiętać, iż w Internecie mamy pewne prawa, które umożliwiają nam m.in. zarządzanie zdjęciami, zawierającymi nasz wizerunek. Pamiętajcie! Pobierając pliki chronione prawami autorskimi, łamiemy prawo, a to skutkuje możliwością otrzymania kary. Dlatego też warto poczytać o rodzajach licencjonowania praw autorskich. Robert Sieniarski IIIA Ochrona danych osobowych Ochrona danych osobowych jest częścią prawa do prywatności, które jest jednym z podstawowych praw człowieka. Codziennie używamy informacji o sobie np. w szkole, u lekarza, na zakupach, podczas grania w gry, korzystania z portali społecznościowych, udostępniamy informacje o sobie, w tym także swoje dane osobowe. 1. Co to są dane osobowe??? Dane osobowe to np. imię i nazwisko, adres zamieszkania, adres , PESEL, numer telefonu, nick (pseudonim używany w świecie wirtualnym zastępujący imię i nazwisko użytkownika). Dane osobowe są to informacje na swój temat, na ich podstawie można bardzo łatwo zidentyfikować daną osobę. Pamiętajmy, że w sieci nie zawsze jest potrzebna informacja o imieniu czy nazwisku, wystarczy tylko tymczasowy nick. To wystarczy, by zebrać potrzebne informacje o nas, które mogą być gromadzone i przekazywane dalej bez naszej wiadomości. 2. Co to są dane wrażliwe??? Dane uważane za szczególnie chronione zwane są danymi wrażliwymi. Katalog danych wrażliwych obejmuje informacje osobiste między innymi dotyczące strefy intymnej, np. dane dotyczące zdrowia, nałogów, wyznania, przynależności społecznej, sek- 2

3 sualności. 3. Kiedy i w jakich okolicznościach udostępniamy dane w sieci? Czy wiesz, kiedy faktycznie masz wybór??? Zakładanie konta czy rejestracja na różnych stronach, w komunikatorach internetowych, na portalach społecznościowych lub z grami on-line, zakładanie skrzynki mailowej - to sytuacje, kiedy najczęściej udostępniamy swoje dane. Zawsze warto jest się zastanowić, czy na pewno chcemy skorzystać z usługi i czy ta usługa jest rzeczywiście warta podania naszych danych. Warto uświadomić dzieciom, kiedy podanie danych jest konieczne i wymagane do świadczenia danej usługi. Podkreślenia wymaga, że wybór mamy tylko przed opublikowaniem swoich danych, np. udostepnieniem postu (komentarz na forum dyskusyjnym), czy informacji o sobie. Informacje raz udostępnione w sieci zostaną tam na zawsze. 4. Co może się stać, jeśli nierozważnie będziemy ujawniać swoje dane??? Gdy często i zbyt nieuważnie podajemy swoje dane, każdy kto chce może je wykorzystać do podszywania się pod nas. Ponadto, nasze hasło i dane mogą zostać skradzione, a konto przejęte przez obcą osobę. Szczególną ostrożność należy zachować przy korzystaniu z publicznie dostępnego, darmowego WI-FI. 5.Czy należy pytać o zgodę na upublicznienie informacji o kimś w Internecie??? Warto porozmawiać o tym, co chcemy udostępnić o innej osobie. Pamiętajcie, jeżeli udostępnicie coś co nie należy do naszego użytku, to nie tylko my możemy mieć problemy, ale także osoba o której piszemy. Należy szanować prywatność swoich bliskich, kolegów, koleżanek, rodzeństwa i całej swojej rodziny i oczekiwać tego samego od innych. A w przypadku, gdy opublikujemy informacje na temat osoby trzeciej (komentarz, zdjęcie, filmik), a ta osoba poprosi o usunięcie materiału, należy to zrobić. Małe ABC bezpieczeństwa w Internecie. Joanna Karbownik Ib W XXI wieku prawie każdy człowiek jest pozbawiony możliwości życia bez internetu. Niezbędny jest on do pracy, szkoły czy nawet do spraw osobistych, takich jak rozrywka bądź znalezienie odpowiedniego specjalisty. Jednak, czy coś, co dla większości jest niezbędne do życia, jest takie bezpieczne? Internet sam w sobie jest nieszkodliwy jednak ułatwia on dostęp wirusom i obcym ludziom, którym nieświadomie podajemy swoje informacje jak na tacy. I teraz nasuwa się pytanie: jak powinienem postępować człowiek, by nie wpaść w pułapkę internetu? Odpowiedź jest prosta, unikaj niżej wymienionych rzeczy. Spam Spam jest chyba najbardziej powszechny ze wszystkich niepożądanych działań, jakie są w internecie. Jednak czym jest spam? Są to powtarzające się, bądź niepożądane wiadomości, które zazwyczaj zaśmiecają nam pocztę. Niestety, nie można się od niego uchronić, ale i tak powinno się zachować ostrożność. Najłatwiej jest ignorować spam i nie otwierać załączników, w których mogą kryć się wirusy. 3

4 Łańcuszki Szczęścia Łańcuszki szczęścia to wiadomości, które w swojej treści zachęcają do przesyłania wiadomości dalej pod pretekstem dobrej wróżby, wygranej, pomocy potrzebującym czy groźby. W ten sposób wykradane są adresy nasze i naszych znajomych. Wirusy Wirus jest złośliwym oprogramowaniem, którego zadaniem jest wyrządzić jak najwięcej szkód w zainfekowanym komputerze. Przykładowymi działaniami wirusów jest usuwanie plików z komputera, psucie oprogramowania oraz zakłócanie pracy urządzeniom. Uniknąć go można poprzez posiadanie odpowiedniego antywirusa oraz omijając wiadomości od nieznanego nadawcy. Cyberprzemoc To przejaw agresji w sieci przybierający postać zastraszania, uporczywego nękania (tzw. Stalking), ośmieszania i wyśmiewania innych osób. Ofiarą cyberprzemocy może paść każdy. Warto więc wiedzieć, jak się przed nią chronić. Najważniejsze to reagować jak najszybciej powiadomić rodzica, nauczyciela lub Policję należy pamiętać, że cyberprzemoc jest karalna. Nie powinno się reagować agresją na agresję. Skutki z pozoru niewinnej zabawy, straszenia czy wyśmiewania mogą być bardzo poważne. ~Anastazja 2a 1. Prawa i obowiązki użytkowników! Informacje, jakie gromadzą gry zawierają dane osobowe np.: adres emaliowy, nazwę użytkownika, hasło. Użytkownik powinien dołożyć wszelkiej staranności, by odpowiednio zabezpieczyć login i hasło przed dostępem osób niepowołanych, w tym by ustalić siłę hasła wystarczającą dla uniemożliwienia jego łatwego odgadnięcia. Niektóre gry mają ograniczenie wiekowe. 2. O czym należy pamiętać, grając w gry on-line! Gry on-line zazwyczaj nie mają początku ani końca, a gracz ciągle zachęcany jest do podnoszenia swoich wyników, co może wiązać się z dużą ilością godzin spędzonych przy grze. Presja ze strony innych graczy może również utrudniać zakończenie tej aktywności, a interakcja z innymi graczami, których tożsamość jest nieznana, może stanowić dobrą okazje do wyłudzenia danych, naruszenia GRY I ZABAWY W INTERNIECIE prywatności. Grając, nie szukajmy nowych przyjaciół wśród innych uczestników gier. Zachowujmy informacje o sobie dla siebie. Pamiętajmy, że nie wolno rozmawiać z osobami nieznajomymi, bo nigdy nie wiadomo kto siedzi po drugiej stronie. 3. Po co czytamy regulaminy? W momencie, gdy zaznaczamy pole wyboru OK i akceptujemy regulamin portalu, zaczyna nas obowiązywać zestaw praw i obowiązków. Dlatego tak ważne jest zapoznanie się z regulaminem i polityką prywatności. 4

5 4. Czy instalowanie gier i aplikacji ma wpływ na naszą prywatność? aplikacja będzie miała dostęp. Alicja Lesik 1b Instalując gry i programy, szczególnie na tablecie i telefonie, nieświadomie możemy np; pozwolić na dostęp do listy kontaktów czy zawartości kalendarza. Uważnie czytajmy komunikaty poprzedzającej instalację i zwracajmy uwagę do jakich danych instalowana Gimnazjalisto! Uważaj! Dzieci, szczególnie te uczęszczające do szkoły podstawowej powinny uważać, używając Internetu. Wiele z nich podaje swoje dane osobowe przy tym narażając się na niebezpieczeństwo. Zaś ludzie z gimnazjum powinny szanować prywatność innych osób. Jak zabezpieczyć swoje dane? Należy przede wszystkim posiadać bezpieczne hasła na kontach - powinny one zawierać duże i małe litery, cyfry, znaki specjalne itd. Niektóre portale społecznościowe, strony, gry wymagają podania numeru telefonu lub adresu zamieszkania. Nie powinno się wtedy podawać takich danych osobowych, ponieważ obca osoba mogłaby zobaczyć coś takiego. Podając swój numer telefonu można również narazić się na napływ płatnych SMS'ów, itp. Nie powinno się podawać ścisłych informacji o sobie nieznajomym z Internetu i podszywać się pod inną osobę. Czy w Internecie jesteśmy anonimowi? Myślimy, że w Internecie jesteśmy zawsze anonimowi, ponieważ nick nas "chroni"; jednakże większość portali społecznościowych wymaga lub zachęca do podania swoich danych osobowych - imię i nazwisko, data urodzenia, adres zamieszkania, numer telefonu, swoje zdjęcie - przez co bardzo łatwo i bez zmartwień podajemy informacje o sobie. Otóż nie powinniśmy tego robić. Bardzo łatwo jest odnaleźć w internecie kogoś za pomocą tych danych i zidentyfikować go. Można pomyśleć: "Przecież mogę to usunąć". Jednakże, jak raz się usunie, nie zniknie na zawsze. Zdjęcie będzie podróżowało po Internecie i "żyło własnym życiem". Zatem trzeba się zastanowić, zanim udostępni się zdjęcie i oznaczy na nim osoby, które są na owym zdjęciu razem z Tobą. Nie powinniśmy również wstawiać osób zdjęć bez ich zgody, szczególnie tych kompromitujących. To samo z danymi osobowymi. Wioletta Wylezińska 1b 5

6 Wizerunek w sieci Niezależnie od tego, czy to jednoosobowa działalność, czy też międzynarodowa korporacja, każdy powinien zadbać o budowanie swojego wizerunku i swojej marki w sieci. Ostatnio to pierwsza rzecz, o którą troszczą się pracodawcy. Wcześniej najważniejsze było podejście do wizerunku w tradycyjnych mediach, ale współcześnie, kiedy Internet jest potęgą a Social Media kierują rzeczywistość, jeśli nie ma Cię w sieci, to znaczy, że nie istniejesz. Pamiętajmy, że to co napiszemy albo pokażemy w sieci, raczej nie zniknie. Wyeliminowanie treści z Internetu graniczy niemal z cudem, dlatego warto zastosować aforyzm Miesa mniej znaczy więcej. Zastanówmy się dobrze, do jakiej grupy docelowej chcemy dotrzeć i dostosujmy do niej używane narzędzia. Jeśli to młodzież, to Facebook będzie doskonałym rozwiązaniem. Może mieć dobre przełożenie również prowadzenie videobloga, ale raczej nie sprawdzi się GoldenLine czy Linkedln. Oczywiście wszystkie rynki narodowe mają swoje własne regionalne społeczności. Poza określeniem grupy docelowej równie istotny jest dobór treści. Wiemy, że małe dzieci i zwierzęta zawsze rozczulają; wzruszają nas gesty przyjaźni, splecione dłonie itp.: ale nie zapominajmy, że nasza pozycja eksperta będzie niezwykle istotna w kontaktach nie tylko z pracownikami, ale też urzędami, z którymi będziemy chcieli nawiązać współpracę. Dlatego, jeśli chcemy zachęcić nowe osoby, urzędy lub instytucje, warto postarać się o opinię eksperta. Serwisy społecznościowe Kaja Rembalska Każdy kto zakłada konto w serwisach społecznościowych chce zaistnieć w sieci, mieć kontakt z innymi użytkownikami sieci, którzy już z określonego serwisu korzystają. Często młody użytkownik nie ma pojęcia o korzystaniu z danego serwisu np. o wprowadzaniu zmian w ustawieniach prywatności na swoim profilu. W taki sposób prywatne informacje mogą wypłynąć do szerszego grona użytkowników, którzy mogą je wykorzystać. Pytania/Problemy: Dlaczego zakładamy profil na serwisach społecznościowych? Zazwyczaj podążamy za istniejącym trendem. Nagle porozumiewanie się poprzez SMS'y staje się mniej popularne i zostaje zastąpione tzw. czatem. Wiadomości zamieniły się na newsy, a czytanie ich w gazecie stało się trudniejsze i nudniejsze niż na facebooku. I tak to się zaczęło. Dzisiaj osoba nie posiadająca konta na danym portalu najczęściej jest mniej doinformowana jeżeli chodzi o ciekawostki ze świata internetu. Jak tego uniknąć? Oczywiście założyć profil na serwisie społecznościowym. Tak niestety myśli młodzież, zapominając o niebezpieczeństwach czyhających na nich w internecie. Jakie treści zamieszczamy? Zamieszczamy niemal wszystko. Od zdjęć, przez linki aż po szczegółowe informacje o nas, o tym co zamierzamy robić, co robimy w tej chwili i gdzie się znajdujemy. Na tej podstawie każdy z łatwością może dokładnie dowiedzieć się, gdzie i kiedy będziemy się znajdować, a to nie jest dla nas bezpieczne. Więc trzeba pamiętać o ostrożności w swoim postępowaniu. 6

7 Kto ma dostęp do zamieszczanych przez nas informacji i czy mamy na to wpływ? O tym, kto ma dostęp do naszego profilu możemy decydować sami. Wśród naszych znajomych są osoby, które dobrze znamy, ale również te, które znamy mniej. Warto korzystać z opcji umożliwiających ograniczenie kręgu osób, które mogą obserwować nasz profil, do tych, które dobrze znamy, i do których mamy zaufanie. Każdy serwis społecznościowy ma swój regulamin oraz politykę prywatności, z którymi warto się zapoznać. Określają one prawa użytkowników, ale również warunki korzystania i rezygnacji z portalu, jak i informacje na temat tego, jak można chronić swoją prywatność na portalu. Co powinien wiedzieć każdy posiadacz konta na portalu społecznościowym? 1. Myślę dwa razy zanim zamieszczę cokolwiek, gdy mam wątpliwości-nie zamieszczam. 2. Dokładnie wybieram zdjęcia, które zamierzam opublikować. 3. Korzystam z ustawień prywatności i sam decyduję, kto ma dostęp do publikowanych przeze mnie treści. Justyna Nerło 2a Komunikacja w sieci Komunikacja w sieci polega na komunikowaniu się ze znajomymi i rodziną. Na początku, najczęstszym środkiem komunikacji był , a teraz są to przeważnie portale społecznościowe. Podstawowymi zasadami są zdrowy rozsądek i ograniczone zaufanie. Często zdarza się tak, że osoby nowopoznane podają się za kogoś innego. Nie należy podawać swoich danych osobowych ani adresu na stronach WWW, portalach społecznościowych i forach dyskusyjnych. Jeżeli już komuś podajemy swoje dane to wcześniej trzeba zapoznać się z polityką prywatności. Gdy chcemy porozumiewać się za pomocą połączeń wideo, należy pamiętać o zachowaniu ostrożności, gdyż w ten sposób udostępniamy swój wizerunek zupełnie obcej nam osobie. Takie osoby mogą nagrać taką rozmowę prywatnie i rozpowszechnić ją w sieci bez naszej wiedzy i zgody. Wiele osób zakłada i pisze bloga, lecz najpierw trzeba zastanowić się, czy na pewno chcemy, aby nieznajomi go czytali. Najczęściej takie blogi zawierają różne informacje o osobie (o tym, co lubię, gdzie lubię przebywać, czym się interesuję, co sądzę na temat różnych osób). Warto szanować swoją prywatność i zapisywać 7

8 swoje przemyślenia w miejscu dostępnym tylko dla siebie, np: w pamiętniku lub dzienniku. Najważniejszą zasadą komunikacji jest kultura. Kiedy piszemy różne wiadomości lub e, nie należy wypowiadać się w sposób wulgarny. Takie zachowanie może kogoś bardzo zdenerwować lub w jakiś sposób obrazić. Szacunek i kultura osobista obowiązują również w sieci. Każdy człowiek, a także uczeń musi wiedzieć że: - Nie należy podawać swoich danych osobowych osobom poznanym w sieci, - Prowadząc wideorozmowy, trzeba zachowywać szczególną ostrożność, - Szanować innych i ich poglądy, a przede wszystkim nie obrażać i nie wyśmiewać. Oliwia i Anita Zwarcie Każdy z nas to zna. Niezwykle interesujący artykuł, od którego nie możemy się oderwać. Paskudne zdjęcie koleżanki, które aż prosi się o komentarz lub niezwykle wciągająca gra, w której staramy się okazać wyższość nad swoimi wirtualnymi znajomymi. Słowem: Internet. Wiele osób jest od niego uzależnionych. Taką osobą był również Adam- młody absolwent gimnazjum. Chłopak niedawno przeprowadził się na stałe do ojca, który po zakończonym procesie rozwodowym przejął całkowitą opiekę nad nim. Jeszcze za czasów, gdy mieszkał z matką, rzadko opuszczał swój pokój. Czasem zastanawiał się, jakim cudem zdobył dziewczynę. Był środek lipca; brak szkoły sprzyjał alienacji Adama. Rzadko opuszczał swój pokój, ba, prawie nie zmieniał swojej pozycji na krześle. Nie mógł przecież przerwać tak ważnej rozgrywki w jednej z popularnych, internetowych gier. Wszak konto premium z czasem traci ważność. Właśnie był w trakcie zwalczania ostatniego pikselowego przeciwnika, gdy usłyszał głos swojej nowej macochy: -Adam! Ktoś do ciebie przyszedł! Chłopak całkowicie zignorował słowa nowej żony swego ojca, wciąż zaabsorbowany toczącą się na jego oczach wirtualną rozgrywką. Dopiero mocne poszturchiwanie w ramię ocknęło go z internetowego amoku. Oczywiście wpierw zabił swego przeciwnika, wszak miał swoje priorytety. -Adam, ile to jeszcze będzie trwać?-spytała stojąca koło niego dziewczyna, której nawet nie zaszczycił spojrzeniem- To jest chore. Ostatnio wcale cię nie widuję. Popatrz tylko na siebie. Masz straszne wory pod oczami i jesteś mocno wychudzony. Kiedy ty ostatnio jadłeś? O spaniu już nie mówię! Chłopak spojrzał na nią katem oka i wrócił do zawiłej rozmowy o nieco sprośnej tematyce. Tu mógł być sobą i nie musiał niepotrzebnie zużywać tlenu, by wyrazić swoją opi- 8

9 nię. Nie rozumiał Anki, przecież kilka dni bez snu mu nie zaszkodzą. A to, że opuścił kilka posiłków nie znaczy, że za chwilę zasłabnie. Boss się przecież sam nie zabije, czyż nie? -Czy ty w ogóle słyszysz, że ja do ciebie mówię?! - spytała Ania na skraju wytrzymania. -Yhym- mruknął Adam. Czego ona jeszcze od niego chciała? Chciała z nim zerwać? Świetnie. Nie potrzebował jej. Znał przecież kilka ciekawych stron -Wstawaj!- wrzasnęła przez łzy. Nie mogła uwierzyć, że kiedykolwiek mogła zakochać się w takim idiocie. Jednak chłopak ostentacyjnie ją zignorował. Ani prośby, ani groźby nie działały. Pozostały tylko czyny. To cię kiedyś zabije - powiedziała, odłączając komputer absolwenta gimnazjum od źródła prądu. -Nie!- wykrzyknął Adam, gdy przed oczami pojawił mu się czarny ekran. Podniósł się szybko zdenerwowany i I to było ostatnią rzeczą, którą świadomie zrobił. Zrobił kilka chybotliwych kroków w stronę swojej dziewczyny i padł martwy. Ola Wójcik 3a Rysunek Zuzia Gromuł 3 a 9

10 Wydanie Specjalne redagują: Robert Sieniarski 3a Joanna Karbownik 1b ~Anastazja 2a Alicja Lesik 1b Wioletta Wylezińska 1b Kaja Rembalska 2a Justyna Nerło 2a Oliwia Penczak 1b Anita Sener 1b Ola Wójcik 3a 10 Zuzia Gromuł 3a