KSZTAŁTOWANIE POSTAW ASERTYWNYCH UMIEJĘTNOŚĆ ODMAWIANIA. Teresa Ślósarczyk

Transkrypt

1 KSZTAŁTOWANIE POSTAW ASERTYWNYCH UMIEJĘTNOŚĆ ODMAWIANIA Teresa Ślósarczyk

2 ASERTWNOŚĆ to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców.

3 ASERTYWNOŚĆ TAK autentyczna pewność siebie poczucie własnej wartości uznanie praw własnych i innych realizacja własnych potrzeb bez naruszenia godności innych szczerość i swoboda NIE bezczelność wywyższanie się i dominacja brak szacunku robię co mi się podoba manipulacja

4

5 ASERTYWNOŚĆ To tylko od nas zależy jak chcemy żyć, pracować, kontaktować się z ludźmi. Mamy prawo żyć tak jak chcemy o ile nie krzywdzimy innych (rodziców, innych dorosłych, rówieśników.) Asertywność daje poczucie wolności, niezależności, dumy z siebie. TO UMIEJĘTNOŚĆ KOMUNIKOWANIA SIĘ Z LUDŹMI

6 ZASADA ASERTYWNOŚCI Oparta jest na założeniu, że każdy człowiek posiada prawa. Zależnie od swoich preferencji indywidualnych i potrzeb może sam sobie te prawa określić, pod warunkiem jednak, że nie pozostają one w kolizji z prawami innych ludzi

7

8

9 ASERTWNOŚĆ...to umiejętność spokojnego bez skrępowania, tremy, wstydu, zażenowania, unikania, zwodzenia, fantazjowania, odraczania w czasie, lęku, przerażenia itd. mówienia o sobie dobrze, mówienia o swoich wadach, przyznawanie się do błędów i przepraszania, wyrażania uczuć jakie żywimy do innych, proszenia o coś co chcemy lub nam się należy, odmawiania czegoś komuś, przyjmowania komplementów, przyjmowania krytyki i negatywnych ocen, kończenia trudnych spraw, rozmów, reagowania na trudne sprawy innych

10 Brak asertywności zazwyczaj manifestuje się dwoma, przeciwstawnymi zachowaniami AGRESJĄ lub ULEGŁOŚCIĄ. Każde z nich destrukcyjnie wpływa zarówno na nas samych, jak i osoby z naszego otoczenia. Warto zatem popracować nad swoją asertywnością, bo przełoży się to na lepsze i efektywniejsze funkcjonowanie w świecie

11 MASZ WYBÓR

12

13 W swoim repertuarze zachowań człowiek ma więc zachowania uległe, agresywne bądź asertywne. W dwóch pierwszych przypadkach tracimy: występując w roli męczennika ulegamy, tracąc szacunek do siebie samego, rola konkwistadora również dobra nie jest co prawda racja zostaje po naszej stronie, ale agresja, dzięki której ją zdobyliśmy, odbija się negatywnie na naszym wizerunku u innych osób. W obu przypadkach kontakt z drugim człowiekiem nie jest przyjemnością, lecz walką, w której ktoś musi przegrać, by ktoś inny wygrał.

14

15 PO CO NAM ASERYWNOŚĆ? Można wykorzystać ją w wielu życiowych sytuacjach: przy odmawianiu, nie zgadzaniu się krytykowaniu wyrażaniu własnych przekonań i opinii w wyrażaniu uczuć (pozytywnych i negatywnych w nawiązaniu kontaktów w przyjmowaniu krytyki i pochwał (zasłużonych i niezasłużonych)

16 W JAKICH SYTUACJACH KORZYSTAMY Z ASERTYWNOŚCI? SZKOŁA dobre relacje z rówieśnikami i nauczycielami SYTUACJE SPOŁECZNE zadbanie o swój interes, czas i możliwości SYTUACJE OSOBISTE uczucia na pierwszym planie Podstawową różnicą między sytuacjami jest waga jaką przywiązujemy do uczuć naszego rozmówcy

17

18 Dlaczego asertywność jest taka ważna? Brak asertywności jest równie niebezpieczny jak życie w stresie i powoduje podobne dolegliwości tak jak: depresję - to wtedy, gdy złość na innych przenosisz na siebie, urazy psychiczne - gdy masz wrażenie, że inni manipulują i próbują kierować tobą,

19 Dlaczego asertywność jest taka ważna? agresję - gdy nie potrafisz poradzić sobie z uczuciami - nagromadzone, negatywne uczucia mogą wziąć kiedyś górę; złość wybuchnie wtedy w najmniej spodziewanym momencie, frustrację - gdy zastanawiasz się, czy możesz pozwolić, aby inni znęcali się nad tobą? objawy somatyczne - bóle głowy, choroba wrzodowa, nadciśnienie

20 Dlaczego asertywność jest taka ważna? lęk przed kontaktami z innymi, a w konsekwencji izolację - wtedy zaczynasz unikać sytuacji i ludzi, którzy mogą sprawić ci przykrość; omijając sytuacje, które wydają ci się niekomfortowe, masz szanse przegapić także wiele okazji do poznania fajnych ludzi, zdobycia nowej pracy i stanięcia przed nowymi możliwościami.

21 Komunikuj się Jak rozwijać asertywność na poziomie komunikacji? Jak mówić, aby osiągać cele i nie zniechęcać innych do siebie? Pamiętaj, aby każda Twoja odpowiedź składała się z trzech części:

22 1. Okaż empatię - postaraj się udowodnić rozmówcy, że rozumiesz jego zachowanie i nie chcesz wywołać kłótni, np.: "Wiem, że miałeś dużo pracy. 2. Nazwij problem - powiedz, co Cię denerwuje i dlaczego, np.: "...czuję się zlekceważony Powiedz, czego oczekujesz - to prośba o zmianę zachowania i propozycja, jak zamierzasz to zrobić, np.: "Chcę, abyś w ciągu godziny oddał mi moją książkę, gdyż jest mi ona bardzo potrzebna."

23 PAMIETAJ Używaj języka ciała - zwróć się do rozmówcy, stań lub usiądź prosto, rób wszystko, by zachować miły, ale poważny wyraz twarzy, mów spokojnie i miękko Używaj sformułowania "ja" - skup się na problemie, nie oskarżaj i nie obwiniaj innych, Mów: "Chciałbym skończyć moją wypowiedź bez przerywania" zamiast "Ty zawsze mi przerywasz",

24 PAMIETAJ Mów o faktach, a nie o sądach - powiedz: "Musisz popracować nad swoją interpunkcją" zamiast: To pismo jest do bani" Nazywaj rzeczy po imieniu - Mów: Jestem wkurzony, gdy mój kolega łamie obietnice" zamiast: "Mój kolega bywa wkurzający Mów prosto i zrozumiale - zadając pytania, nie zapraszaj innych do rozmowy. Mów więc: "Czy możesz...?", a nie: "Czy nie masz nic przeciwko...?"

25 PRZYKŁAD Sytuacja: Kolega namawia Cię na wypicie z nim piwa. Początkiem odmowy jest słowo NIE. Nie, nie będę pić z Tobą piwa. Następnie krótko przedstawiamy czego nie chcemy, na co się nie decydujemy: Obiecałem rodzicom i samemu sobie, że nie będę pić alkoholu. Podtrzymaj dobre relacje: Ale chętnie pójdę z Tobą, napije się colę.

26 Teraz Wy spróbujcie odmówić Sytuacja : Dwa dni męczyłaś/eś się nad zadaniem domowym, ale teraz jesteś z niego dumna. Kolega prosi Cię żebyś dała mu odpisać.

27 Teraz Wy spróbujcie odmówić Początkiem odmowy jest słowo NIE. Nie, dam Ci odpisać. Następnie krótko przedstawiamy czego nie chcemy, na co się nie decydujemy: Bardzo się przy nim napracowałam. Obiecałam sobie, że nie dam go nikomu odpisać. Podtrzymaj dobre relacje: Ale chętnie pomogę Ci w rozwiązaniu tego zadania.

28 SPOSOBY ODMAWIANIA 1. Po prostu powiedz,,nie np. Pokręć głową:,, Nie dziękuję. Nie mam na to ochoty. Nie myślę tego robić ). 2. Odejdź (np. Zasadą jest powiedzenie,,nie, nie więcej niż dwa razy i jeśli to nie skutkuje, odejść- szybko i pewnie). 3. Zignoruj ( np. Po prostu zignoruj, udawaj, że jesteś zajęty, w ogóle nie odpowiadaj). 4. Podaj powód ( np.,, Muszę iść do domu, obiecałem mamie. Przepraszam, mam jutro klasówkę ). 5. Zmień temat ( np.,, Podoba mi się twój plecak, ile kosztował? ).

29 SPOSOBY ODMAWIANIA 6. Zażartuj ( np.,, Z chęcią, ale oglądam bajki na dobranoc ). 7. Oburz się ( np. Nie mogę uwierzyć w to, co słyszę. Chyba nie mówisz tego poważnie ). 8. Powiedz komplement (np.,, Jesteś fajnym i mądrym chłopakiem, ale ten pomysł mi się nie podoba ). 9. Zaproponuj coś lepszego ( np.,, Mam lepszy pomysł, chodźmy, pokażę Ci moją kolekcję płyt ). 10. Rzuć wyzwanie (np.,,jesteś przecież moim przyjacielem, więc nie namawiaj mnie do czegoś, czego nie chcę zrobić ).

30 ASERTYWNA ODMOWA Nie zawiera pretensji (znów mnie prosisz o to samo) Nie jest wymówką ( nie wolno mi dawać zeszytu, bo możesz mi go pobrudzić) Nie jest usprawiedliwianiem się (chętnie bym to zrobiła ale lekarz mi zabronił) Nie jest aluzją (czy aby dobrze robisz prosząc mnie o to? Już raz tak było, pamiętasz?) Nie jest pouczeniem (gdybyś chodziła na lekcje to nie musiałabyś teraz prosić kogoś o douczanie, sytuacja byłaby inna)

31

32 INDIAŃSKA OPOWIEŚĆ O DWÓCH WILKACH

33 Przy ognisku stary wódzi indiański przemówił do dzieci: - Musicie o tym wiedzieć, że w każdym człowieku żyją dwa wilki, które nieustannie ze sobą walczą. Jeden z nich symbolizuje wszystko to, co jest w człowieku szlachetne i wspaniałe, a drugi reprezentuje przeciwieństwo tego.

34

35 - A który tych wilków wygrywa? - zapytało jedno z dzieci.

36

37 Stań się lepszym człowiekiem. I zanim poznasz kogoś upewnij się, że znasz siebie i że nie będziesz chciał być taki jak on chce, ale będziesz sobą. Gabriel Garcia Marquez

38 Asertywność wymaga wiary w siebie Herbert Fensterheim, amerykański psycholog, współtwórca teorii asertywności, mówił: "Jeśli masz wątpliwości, czy dane zachowanie jest asertywne, sprawdź, czy choć trochę zwiększa twój szacunek do samego siebie". Asertywność wymaga pewności, że to, co myślisz i czujesz, jest ważne.

39 Asertywność to umiejętność odrzucenia fałszywych przekonań na swój temat i uwierzenia we własne możliwości. To także zdolność stanowczego, lecz łagodnego wyznaczania własnego terytorium, przy jednoczesnym poszanowaniu terytorium innych. Zachowanie asertywne daje poczucie mocy i wiary w siebie. Dlatego warto nad nim pracować.

40 LITERATURA Benedict A.: Asertywność jako proces skutecznej komunikacji. Asrium Media 2011 Cloud H., Townsend J.: Sztuka mówienia nie. Świat Książki, Warszawa Gillen T.: Asertywność, Wydaw. Petit, Warszawa Wróbel A.: Asertywność na co dzień, czyli jak żyć w zgodzie ze sobą i innymi Seria wydawnicza: Samo Sedno, 2008 Zubrzycka - Maciąg: Trening asertywności w kształceniu pedagogicznym Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej, 2011

41 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ