JAKI MA BYĆ WOŁOSKIEJ? KULTURY

Transkrypt

1 WOŁOSKIEJ? JAKI MA BYĆ SZLAK KULTURY Wołoski czyli jaki? Kryterium wpisania się w tożsamość wołoską to promocja wyjątkowych i równocześnie uniwersalnych wartości, wynikających ze wspólnych uwarunkowań przyrodniczych i kulturowych Karpat. 1

2 To ochrona, kontynuacja i prezentacja krajobrazu gór, jako scenografii działalności Wołochów oraz zgodność z kulturą skrystalizowaną przez wieki w tej scenografii 2

3 Wołoski, w dzisiejszym znaczeniu, to promujący najbardziej oryginalne, pierwotne bądź naturalne krajobrazy, co determinuje podmiotowe, ekologiczne, zrównoważone podejście do naturalnego dziedzictwa gór i umiejętne wskazywanie tych wartości. 3

4 To wszelkie innowacyjne projekty, w wyniku których turysta odkryje wartości górskiego krajobrazu, traktowane dotąd przedmiotowo, na zasadach oczywistości, jedynie jako atrakcyjna oprawa inwazyjnej, miejskiej rekreacji. 4

5 To równocześnie wszelkie projekty i pomysły, w których kultura gór ukazywana będzie jako ponadnarodowy i ponadgraniczny fenomen. Wymaga to odnajdywania i wskazywania podobieństw w mowie, zwyczajach, architekturze, sposobie gospodarowania - w różnych częściach Karpat, uświadamiających turyście uczestnictwo w zjawisku odwiecznym w znaczeniu czasowym i olbrzymim, europejskim zakresie terytorialnym. 5

6 1. Rodzaj produktu -wydarzenie (wydarzenia związane z pasterstwem redyk, mieszanie owiec strzyżenie, technologia wyrobu serów, jarmarki, koncerty, święta lokalne itp.) - warsztaty, także artystów malarzy, rzeźbiarzy amatorów których tematem są przyroda i dziedzictwo kulturowe Karpat - wystawy twórczości ludowej, warsztaty muzyki i tańca Karpat zakwaterowanie (agroturystyka) - usługa przewodnicka - produkty lokalne - także związane z ziołolecznictwem rękodzieło - szlaki przyrodnicze rośliny charakterystyczne i towarzyszące wypasowi owiec - szlaki historyczne, oraz prezentujące architekturę regionalną, historię kultury wołoskiej 6

7 7

8 Miysanie owiec,

9 9

10 10

11 11

12 12

13 13

14 14

15 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 21

22 22

23 2. Dziedzina - pasterstwo - tradycyjne formy wypasu - wołoska kuchnia regionalna (jagnięcina, baranina, sery owcze sery podpuszczkowe, sapka, kwaśnica itp.) - ziołolecznictwo - turystyka piesza, konna, inna aktywna (?)rowerowa, w ujęciu łuku Karpat także samochodowa - muzyka - promowanie wspólnych cech architektury Karpat (szałasy, drogi i pozostałości po gospodarstwach samotniczych, poidła, koszary itp.) - rękodzieło zdobnictwo, tradycyjne sprzęty służące do wyrobu serów, sprzęty domowe, - tradycyjny sposób gospodarowania przestrzenią gospodarstwa zarębiackie, polaniarskie - wierzenia i modlitwa, zwyczaje zwyki 23

24 24

25 25

26 26

27 3. Elementy symboliczne i wartości kultury wołoskiej - laska wołoska symbol władzy i wartości tradycyjnych Rośliny zielne oraz olejki drzew iglastych stosowanych w medycynie ludowej - Symbolika i zdobnictwo wołoskie - krajobraz karpacki (polany, hale, zespoły osadnicze, przysiółki itp.)- który aby stać się atrakcją musi zostać opisany i wutłumaczony na tablicach edukacyjnych - owce - tradycyjne, historyczne rasy cekle siedmiogrodzkie, wałaszki - integracja kulturowa Karpat podkreślenie wspólnych dróg migracyjnych i wspólnych korzeni - kultura wędrowna -transhumacja - aktywna ochrona krajobrazu poprzez utrzymywanie równowagi siedliskowej, zachowanie bioróżnorodności - tradycje ciobanów; baców, juhasów, olejników - lokacja wsi na prawie wołoskim której wyrazem jest współczesny krajobraz utrwalone i zachowane przez wieki rozłogi pól, polany, system dróg, charakterystyczny układ zabudowy w skali urbanistycznej 27

28 28

29 29

30 30

31 31

32 32

33 33

34 4. Zagadnienia - przywrócenie i utrwalenie w wybranych miejscach tradycyjnej gospodarki wypasu owiec i bydła - stworzenie oferty produktów lokalnych i rękodzieła - utrzymywanie dróg pasterskich jako systemu historycznych szlaków pasterskich - prowadzenie gospodarki rolno-leśnej - ukazanie wartości przyrodniczych i kulturowych dawnych terenów wypasowych i uprawnych walory widokowe - wypas sezonowy podkreślenie silnego związku pasterstwa z porami roku i wegetacją roślin - obserwacja zwierząt, także ptaków i gadów - podtrzymywanie tradycji obchodzenia świąt i zwyczajów związanych także z pasterstwem - prezentacja i kultywowanie zawodów rzemieślniczych - zachowanie tradycyjnego zarówno w materiale jak i formie stylu architektonicznego 34

35 35

36 36

37 37

38 38

39 39

40 40

41 NA POLANIA I NA USTRZYKU NA WOŁOSKIM SZLAKU CZYLI: ZABYTKI I WSPÓŁCZESNOŚĆ, PASTERSKA, ROLNICZA I OSADNICZA 41

42 42

43 43

44 44

45 45

46 46

47 47

48 48

49 49

50 50

51 51

52 52

53 53

54 54

55 55

56 KOŁA - WAŁASKI PRZY WOŁOSKIM SZLAKU CZYLI INNOWACYJNE DZIEDZINY: ZABYTKI INŻYNIERII 56

57 57

58 58

59 59

60 60

61 61

62 . W ROKU 2005 GMINA OCHOTNICA DOLNA ROZPOCZĘŁA JEJ REWITALIZACJĘ, Z UDZIAŁEM ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ. 62

63 DROGA KNUROWSKA ŁĄCZY ŚWIAT GORCÓW ZE ŚWIATEM TATR 63

64 64

65 65

66 66

67 67

68 68

69 69

70 WAŁASKA BOJINA PRZY WOŁOSKIM SZLAKU CZYLI INNOWACYJNE DZIEDZINY: ZABYTKI MILITARNE 70

71 71

72 72

73 73

74 74

75 75

76 76

77 77

78 PROGRAM BADAWCZY MIEJSC HISTORYCZNYCH W GORCACH Polskie Towarzystwo Historyczne O/Nowy Targ; Instytut Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej; Gorczański Parku Narodowego. Dr inż. arch. Krzysztof Wielgus 78

79 79

80 80

81 MIEJSCA HISTORYCZNE W MASYWIE GORCÓW 81

82 82

83 83

84 84

85 85

86 86

87 87

88 88

89 89