(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/FR98/00817 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , W098/48731, PCT Gazette nr 44/98 (51) IntCl7 A61D 19/02 (54)Przyrząd do sztucznej inseminacji, zwłaszcza macior (30) Pierwszeństwo: ,FR,97/05425 (73) Uprawniony z patentu: GENES DIFFUSION, Douai, FR (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 12/00 (72) Twórcy wynalazku: Luc Liegois, Raimbeaucourt, FR (4 5) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 06/05 (74) Pełnomocnik: Kamiński Zbigniew, Kancelaria Patentowa PL B1 (57) 1. Przyrząd do sztucznej inseminacji, zwłaszcza macior, wyposażony w kateter inseminacyjny oraz w połączony z nim zbiornik nasienia, znamienny tym, że jego kateter inseminacyjny (1), wprowadzany wraz z całym przyrządem do narządu płciowego zwierzęcia, składa się z tulei (4) blokowanej w szyjce macicy zwierzęcia, połączonej ze zbiornikiem nasienia (2), umieszczonym w pochwie zwierzęcia. FIG 1

2 Przyrząd do sztucznej inseminacji, zwłaszcza macior Zastrzeżenia patentowe 1. Przyrząd do sztucznej inseminacji, zwłaszcza macior, wyposażony w kateter inseminacyjny oraz w połączony z nim zbiornik nasienia, znamienny tym, że jego kateter inseminacyjny (1), wprowadzany wraz z całym przyrządem do narządu płciowego zwierzęcia, składa się z tulei (4) blokowanej w szyjce macicy zwierzęcia, połączonej ze zbiornikiem nasienia (2), umieszczonym w pochwie zwierzęcia. 2. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że zbiornik nasienia (2) mający postać rurki (10), w której jest umieszczona foliowa torebka (11) zawierająca nasienie jest połączony z tuleją (4) krateru inseminacyjnego (1) za pomocą przewodu inseminacyjnego (3). 3. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że przewód inseminacyjny (3) kateteru inseminacyjnego (1) jest zaopatrzony w korek (9), wykonany z masy plastycznej przekształcającej się w temperaturze nieznacznie niższej od wewnętrznej temperatury narządu płciowego zwierzęcia w rozpływający się zel. 4. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że przewód inseminacyjny (3) jest połączony ze zbiornikiem nasienia (2) za pośrednictwem zatrzaskowego złącza (5) złozonego z pierścienia (6), zaopatrzonego na swej powierzchni wewnętrznej w klinowy występ, współpracujący z odpowiednim klinowym występem na wewnętrznej powierzchni końcówki (14) rurki (10) zbiornika nasienia (2), przy czym ten pierścień (6) jest zakończony tulejką zaopatrzoną w zewnętrzny klinowy pierścień, natomiast przewód inseminacyjny (3) jest wyposażony w elastyczny, stożkowy kołnierz z wewnętrznym klinowym pierścieniem, współpracującym z klinowym pierścieniem tulei. 5. Przyrząd według zastrz. 2, znamienny tym, że rurka (10), stanowiąca zbiornik nasienia (3) ma przekrój wieloboczny. 6. Przyrząd według zastrz. 2, znamienny tym, że rurka (10), stanowiąca zbiornik nasienia (3) ma przekrój w postaci prostokąta, zwłaszcza kwadratu. 7. Przyrząd według zastrz. 2, znamienny tym, że zarówno rurka (10), jak i torebka foliowa (U ) zbiornika nasienia (2) są na swym wspólnym końcu (14) zamknięte za pomocą zaślepki (12), przebijanej przez zaostrzoną końcówkę (13) przewodu inseminacyjnego (3). 8. Przyrząd według zastrz. 2, znamienny tym, że ścianki rurki (10) stanowiącej zbiornik nasienia (2) są wykonane ze sprężystego i elastycznego tworzywa. 9. Przyrząd według zastrz. 2, znamienny tym, że w zewnętrznym końcu (15) rurki (10) stanowiącej zbiornik nasienia (2) jest osadzony przesuwnie tłok do wyciskania nasienia. * * + Przedmiotem wynalazku jest przyrząd do sztucznej inseminacji, zwłaszcza macior. Obecnie dokonuje się sztucznej inseminacji macior za pomocą przyrządów złożonych z elastycznej butelki, względnie torebki zawierającej rozcieńczone nasienie i połączonej elastycznym przewodem z kateterem inseminacyjnym, którego końcówkę umieszcza się w szyjce macicy zwierzęcia. Tego rodzaju urządzenia umożliwiają więc wprowadzenie nasienia do macicy zwierzęcia z butelki, względnie z torebki umieszczonej na zewnątrz ciała zwierzęcia. Używając tego typu przyrządu hodowca musi jednak wykonać operację wstępną polegającą na ogrzewaniu naczynia, w którym jest przechowywane rozcieńczone nasienia do temperatury' właściwej dla sztucznej inseminacji, a więc umożliwiającej zapłodnienie. Po podgrzaniu kateter inseminacyjny wprowadza się do narządu płciowego zwierzęcia, po czym łączy się go za pomocą elastycznego przewodu z butelką, względnie z torebką w której przechowywane jest nasienie. Nasienie przepływa wówczas do narządu płciowego zwierzęcia i umożliwia jego zapłodnienie.

3 Zasadniczą niedogodnością tego rodzaju przyrządów do inseminacji jest konieczność ogrzewania naczynia, w którym przechowywane jest nasienie do temperatury umożliwiającej zapłodnienie. Dopiero po ogrzaniu naczynie to może zostać połączone z kateterem inseminacyjnym. Jest to operacja stosunkowo czasochłonna, uniemożliwiająca hodowcy, w przypadku inseminacji większej ilości zwierząt szybkie przemieszczanie się od jednego zwierzęcia do następnego, aby przeprowadzić inseminację tego samego dnia, w którym następuje ruja, a więc aby zapewnić jej skuteczność. Celem wynalazku jest opracowanie konstrukcji takiego przyrządu do sztucznej inseminacji zwierząt, który wyeliminuje wymienione wyżej niedogodności i umożliwi osiągnięcie znacznie zwiększonej wydajności inseminacji, oszczędzając równocześnie czas hodowcy. Cel ten realizuje przyrząd do sztucznej inseminacji, zwłaszcza macior według wynalazku, który charakteryzuje się tym, że jego kateter inseminacyjny, wprowadzany wraz z całym przyrządem do narządu płciowego zwierzęcia, składa się z tulei, blokowanej w szyjce macicy zwierzęcia, połączonej ze zbiornikiem nasienia, umieszczonym w pochwie zwierzęcia. Zbiornik nasienia przyrządu według wynalazku, mający postać rurki, wewnątrz której jest umieszczona foliowa torebka zawierająca nasienie jest połączony z tuleją krateru inseminacyjnego za pomocą przewodu inseminacyjnego. Przewód inseminacyjny kateteru inseminacyjnego jest zaopatrzony w korek, wykonany z masy plastycznej przekształcającej się w temperaturze nieznacznie niższej od wewnętrznej temperatury narządu płciowego zwierzęcia w rozpływający się żel. Przewód inseminacyjny jest połączony ze zbiornikiem nasienia za pośrednictwem zatrzaskowego złącza złozonego z pierścienia, zaopatrzonego na swej powierzchni wewnętrznej w klinowy występ, współpracujący z odpowiednim klinowym występem na wewnętrznej powierzchni końcówki rurki zbiornika nasienia, przy czym ten pierścień jest zakończony tulejką zaopatrzoną w zewnętrzny klinowy pierścień, natomiast przewód inseminacyjny jest wyposażony w elastyczny, stożkowy kołnierz z wewnętrznym klinowym pierścieniem, współpracującym z klinowym pierścieniem tulei. Rurka stanowiąca zbiornik nasienia ma korzystnie przekrój wieloboczny albo przekrój w postaci prostokąta, zwłaszcza kwadratu. Zarówno rurka, jak i torebka foliowa zbiornika nasienia są na swym wspólnym końcu zamknięte za pomocą zaślepki, przebijanej przez zaostrzoną końcówkę przewodu inseminacyjnego. W celu ułatwienia wypływu nasienia ze zbiornika nasienia, ścianki rurki stanowiącej zbiornik nasienia są wykonane ze sprężystego i elastycznego tworzywa albo też w zewnętrznym końcu rurki jest osadzony przesuwnie tłok do wyciskania nasienia. Doświadczenia eksploatacyjne wykazały, że użytkowanie przyrządu do sztucznej inseminacji według wynalazku umożliwia znaczny wzrost wydajności inseminacji w porównaniu do stosowanych dotychczas podobnych przyrządów, przy czym ogrzewanie nasienia do wewnętrznej temperatury pochwy zwierzęcia, odpowiadającej dokładnie temperaturze inseminacji, znacząco zwiększa skuteczność inseminacji. Okazało się również, że przyrząd według wynalazku może być z powodzeniem zastosowany również do sztucznej inseminacji innych zwierząt posiadających podobny narząd płciowy. Przyrząd do sztucznej inseminacji, zwłaszcza macior według wynalazku jest uwidoczniony w przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym na rysunku, na którym: fig. 1 przedstawia przyrząd do sztucznej inseminacji, zwłaszcza macior, w przekroju podłużnym, z rozsuniętymi częściam i: fig 2 - przyrząd według fig, 1 w stanie złożonym, a fig. 3 - odmianę kateteru inseminacyjnego przyrządu w przekroju podłużnym. Przyrząd do sztucznej inseminacji, zwłaszcza macior według wynalazku, przedstawiony na fig. 1 i 2 składa się ze zbiornika nasienia 2 oraz z połączonego z nim za pomocą przewodu 3 kateteru inseminacyjnego 1, z którego po wprowadzeniu całego przyrządu do narządu płciowego zwierzęcia wypływa nasienie. Nasienie zawarte w zbiorniku nasienia 2 jest rozcieńczone i stanowi mieszaninę plemników, płynu nasiennego i rozpuszczalnika.

4 Kateter inseminacyjny 1 składa się z grubościennej, krótkiej tulei 4 o średnicy dostosowanej do średnicy szyjki macicy zwierzęcia, w której jest umieszczana oraz z połączonego z nią przewodu inseminacyjnego 3, którego koniec jest osadzony w otworze tulei 4. Kateter inseminacyjny 1 umożliwia wprowadzenie nasienia do macicy w rejonie jej szyjki, zapewniając tym skuteczność inseminacji. W celu zapewnienia szczelności kateteru w rejonie macicy, tuleja 4 kateteru 1 powinna być sprężysta i rozprężna, zaś jej powierzchnia zewnętrzna ma kształt cylindryczny, względnie stożkowy (fig. 3), ewentualnie spiralny i jest korzystnie zaopatrzona w pierścieniowe rowki (fig. 1 i 2), względnie w występy (fig. 3) zwiększające przyczepność do wewnętrznej powierzchni szyjki macicy. W przykładowych rozwiązaniach konstrukcyjnych przedstawionych na rysunku kateter inseminacyjny 1, wyposażony w przewód 3 i zbiornik nasienia 2 stanowią dwa oddzielne elementy, zaś do ich szczelnego połączenia służy zatrzaskowe złącze 5. Złącze 5 składa się z pierścienia 6, wykonanego z elastycznego, sprężystego materiału i szczelnie zaciskanego na końcu 14 rurki 10 zbiornika nasienia 2. Powierzchnia wewnętrzna pierścienia 6 jest zaopatrzona w klinowy występ, zaś powierzchnia zewnętrzna końca 14 rurki 10 zbiornika nasienia 2 jest zaopatrzona w dostosowany do jego kształtu i wymiarów klinowy rowek 7, umożliwiający zatrzaskowe połączenie zbiornika nasienia 2 z kateterem 1. W celu zatrzaskowego połączenia pierścienia 6 z przewodem 3 kateteru inseminacyjnego 1 jest on zaopatrzony na swym końcu, od strony pierścienia 6, w elastyczny, stożkowy kołnierz 8 z wewnętrznym klinowym pierścieniowym zaczepem, zaś pierścień 6 jest połączony z tuleją zaopatrzoną we współpracujący z nim zewnętrzny klinowy pierścień, przy czym średnica otworu tej tulei jest równa średnicy zewnętrznej końca przewodu inseminacyjnego 3. Kateter inseminacyjny 1 jest ponadto wyposażony w zamykający przewód 3 korek 9, wykonany z masy plastycznej przekształcającej się w temperaturze nieznacznie niższej od temperatury narządu płciowego zwierzęcia (wynoszącej około 30 ) w rozpuszczający się żel, wskutek czego nasienie może wypłynąć z kateteru inseminacyjnego 1 dopiero po uzyskaniu przez korek 9 temperatury żelowania, a tym samym przez zawarte w rurce 10 nasienie - temperatury inseminacji. Zastosowanie korka 9 o takich właściwościach ułatwia pracę hodowcy trzody, który nie musi już obserwować wzrostu temperatury nasienia podczas jego ogrzewania, bowiem niezbędne do ogrzania nasienia ciepło jest wytwarzane przez organizm zwierzęcia, doprowadzając nasienie ściśle do temperatury inseminacji. W temperaturze niższej przepływ nasienia nie jest możliwy, bowiem jest ono zatrzymane przez korek 9. Hodowca trzody nie musi również wspomagać wypływu nasienia, ponieważ wyłącznie ciepłota zwierzęcia powoduje rozpuszczenie korka 9 i jego samoczynny wypływ z kateteru inseminacyjnego 1. Zbiornik nasienia 2 ma postać rurki 10, wykonanej z materiału sztywnego i korzystnie przezroczystego, w której jest umieszczona torebka 11 z folii zawierająca nasienie. Rurkę 10 połączoną z kateterem inseminacyjnym 1 umieszcza się również w pochwie zwierzęcia, przy czym długość rurki 10 powinna być równa w przybliżeniu długości pochwy zwierzęcia. Ponieważ zbyt duża koncentracja plemników powoduje powstanie efektu toksycznego, nasienie nie może się osadzać w ograniczonej, niewielkiej przestrzeni. Doświadczalnie stwierdzono, że zapobiega temu wieloboczny albo prostokątny, względnie kwadratowy przekrój poprzeczny rurki 10. Końcówka 14 rurki 10 od strony kateteru inseminacyjnego 1 jest wyposażona w zaślepkę 12, zamykającą równocześnie foliową torebkę 11. Zaślepkę tę przebija zaostrzony ukośny koniec 13 przewodu inseminacyjnego 3 w trakcie łączenia rurki 10 z kateterem inseminacyjnym 1 za pomocą zatrzaskowego złącza 5. Nasienie przepływa do macicy zwierzęcia grawitacyjnie, jednakże przyrząd według wynalazku może być łatwo dodatkowo wyposażony w elementy ułatwiające wypływ nasienia ze zbiornika 2 w kierunku kateteru inseminacyjnego 1, na przykład w postaci sprężystych, elastycznych ścianek rurki 10 albo też w postaci tłoka osadzonego przesuwnie w wewnętrznym końcu 15 rurki 10.

5 Sposób użytkowania przyrządu do sztucznej inseminacji, zwłaszcza macior według wynalazku jest następujący. Najpierw łączy się kateter inseminacyjny 1 ze zbiornikiem nasienia 2 przez wprowadzenie końca przewodu 3 do wnętrza pierścienia 6, aż do zatrzaśnięcia się złącza 5 i przecięcia zaślepki 12 przez zaostrzony ukośnie koniec 13 przewodu inseminacyjnego 3. Następnie wprowadza się cały przyrząd do narządu płciowego zwierzęcia tak głęboko, aby tuleja 4 kateteru inseminacyjnego 1 została osadzona w szyjce macicy. W wyniku ciepłoty własnej zwierzęcia nasienie zawarte w zbiorniku nasienia 2 zostaje ogrzane, zaś po osiągnięciu temperatury wewnętrznej pochwy korek 9 przekształca się w żel i rozpływa się, umożliwiając wypływ ogrzanego do temperatury inseminacji nasienia. Hodowca musi jedynie po upływie odpowiedniego czasu inseminacji wyciągnąć przyrząd inseminacyjny z organu płciowego zwierzęcia. Wynalazek został przedstawiony tylko w przykładzie rozwiązania konstrukcyjnego, jednakże ochronie podlegają również wszelkie jego odmiany i modyfikacje mieszczące się w ramach idei wynalazku i zastrzeżeń patentowych.

6 FIG.1 FIG.2 FIG. 3 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł