TEMATY NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO ROK SZKOLNY 2013/2014 I. LITERATURA

Transkrypt

1 TEMATY NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO ROK SZKOLNY 2013/2014 I. LITERATURA 1. Jak rodzą się zbrodniarze? Na podstawie wybranych lektur wykaż, że literatura jest źródłem wiedzy o wpływie różnych czynników na degenerację jednostki. 2. Literackie obrazy domu utrwalone w literaturze powszechnej. Omów zjawisko na wybranych utworach literackich. 3. Różne źródła decyzji życiowych bohaterów szekspirowskich. Omów problem na podstawie wybranych przykładów. 4. Dziecko jako bohater literacki zaprezentuj różnorodne wykorzystanie motywu w literaturze. 5. Podróż jako temat literacki. Przedstaw i zinterpretuj funkcję motywu na wybranych 6. Fascynacja obrzędami ludowymi w literaturze polskiej. Omów to zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów. 7. Literatura faktu. Zaprezentuj analizę i interpretację tego zjawiska kulturowego XX w. na wybranych 8. Przedstaw świat fantasy w wybranych utworach i określ, dlaczego tak wiele osób szuka w nim schronienia. 9. Mity i legendy jako tworzywo literatury fantasy. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 10. Rozmowy z Bogiem w literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów. 11. Portret psychologiczny człowieka w sytuacji zagrożenia. Przedstaw zagadnienie na podstawie tekstów z literatury XX wieku. 12. Totalitaryzm - analiza i interpretacja zjawiska społeczno-politycznego w literaturze XX wieku. Omów na wybranych 13. Swoistość gatunkowa reportażu. Omów temat na wybranych przykładach literackich. 14. Konflikt pokoleń w ujęciu twórców różnych epok. Przedstaw różne realizacje tematu, analizując wybrane utwory literackie. 15. Różne obrazy domu i rodziny. Przedstaw, analizując przykłady z literatury polskiej wybranych epok. 16. Analizując wybrane utwory literackie, omów różne sposoby nawiązywania do mitologii greckiej w literaturze oraz funkcje tych nawiązań. 17. Homo viator. Omów różne sposoby wykorzystania motywu wędrówki w literaturze, analizując wybrane dzieła. 18. Maska, kostium, przebranie. Przedstaw bohaterów literackich ukrywających swą tożsamość, porównaj funkcje tego motywu w rożnych utworach. 1

2 19. Wybór jako nieodzowny element w życiu człowieka. Posługując się celowo dobranymi przykładami literackimi, przedstaw różne kreacje bohaterów postawionych w sytuacji wyboru. 20. Człowiek w warunkach nieludzkich. Omów temat, odwołując się do celowo wybranych tekstów literackich. 21. Ważniejsze od przetrwania jest zachowanie swojego człowieczeństwa słowa Orwella uczyń mottem rozważań na temat postaw bohaterów wykreowanych przez literaturę XX. 22. Arkadia, raj, wyspy szczęśliwe... Do jakich refleksji skłaniają Cię obrazy kraju szczęścia zawarte w utworach różnych epok literackich. 23. Rola wizji, snu, proroctwa w utworach literackich. Omów zagadnienie, odwołując się do literatury w XIX i XX wieku. 24. Indywidualiści, szaleńcy, dziwacy. Przedstaw sylwetki bohaterów innych niż wszyscy, ciekawych, nieprzeciętnych. 25. Poezja W. Szymborskiej jako refleksja o człowieku. Omów temat, wykorzystując wybrane teksty liryczne noblistki. 26. Relacje, jakie zachodzą między człowiekiem a Bogiem, między sferą sacrum a profanum w literaturze średniowiecza, renesansu i baroku. Omów, uwzględniając także konteksty filozoficzne. 27. Romantyczna i pozytywistyczna koncepcja służenia ojczyźnie. Porównaj je, analizując wybrane dzieła. 28. Jaką funkcję pełniła literatura w czasach niewoli narodowej? Omów problem, odwołując się do utworów z XIX i początku XX wieku. 29. Zaprezentuj twórców teatru współczesnego i ich najważniejsze osiągnięcia w sztuce teatralnej. 30. Non omnis moriar. Odwołując się do wybranych utworów literatury pięknej, rozważ, jakie wartości decydują o nieśmiertelności dzieła literackiego. 31. Przemiany w dramacie na przestrzeni epok literackich. Omów na wybranych 32. Bohaterowie zwierzęcy i ich funkcje w wybranych utworach. Omów ich kreacje w oparciu o dowolne teksty literackie. 33. Motyw dworu polskiego jako ostoi najważniejszych wartości. Odwołaj się do największych dzieł literatury polskiej. 34. Parabola jako sposób opisywania prawideł świata. Omów na podstawie wybranych dzieł literackich. 35. Jednostka wobec zbiorowości w ujęciu twórców dwóch wybranych epok. Rozważ problem, posługując się wybranymi przykładami. 36. Bohater z książką w ręku, czyli o znaczeniu lektur w świecie postaci literackich. Porównaj analizując, wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej. 37. Przedstaw W. Gombrowicza i S. Mrożka jako demaskatorów mitów o naturze ludzkiej. 38. Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono - odnieś słowa z wiersza W. Szymborskiej do prozy ukazującej człowieka w ekstremalnych sytuacjach. 39. Motto, cytat, ostatnia scena, tytuł - jako klucz do interpretacji dzieła. Omów na wybranych 2

3 40. Ojczyzna jest to wielki zbiorowy obowiązek. Słowa C.K. Norwida uczyń mottem swych rozważań o wybranych utworach literackich mogących być lekcją patriotyzmu dla młodego czytelnika na progu trzeciego tysiąclecia. 41. Polemiki, spory, prowokacje - starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranych utworów. 42. Orient jako inspiracja pisarzy. Zanalizuj różne sposoby funkcjonowania tego motywu w literaturze. 43. Twórczość Jana Kochanowskiego w tradycji literackiej późniejszych epok. Rozwiń temat na przykładzie wybranych utworów. 44. Dojrzewanie czas przeklęty czy błogosławiony? Rozważ różne sposoby prezentowania i funkcjonowania tego motywu w oparciu o wybrane teksty literackie. 45. Człowiek - istota nieznana. Jaki komentarz do tej wypowiedzi odnajdujesz w znanych Ci utworach literackich XX wieku. 46. Katastroficzny sposób ujęcia rzeczywistości w wybranych utworach XX wieku. Przedstaw temat w oparciu o wybrany materiał literacki. 47. Ideał mężczyzny w literaturze. Przedstaw sposoby jego kreowania i funkcje na podstawie wybranych utworów z dwóch różnych epok. 48. Dokumentaryzm i paraboliczność. Porównaj dwa sposoby prezentacji świata w wybranych utworach literatury współczesnej. 49. Narrator wobec świata przedstawionego. Omów jego funkcje w dziele literackim, odwołując się do wybranych utworów. 50. Kobiece portrety w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literackich. II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 51. Motyw pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw różnorodne ujęcie tego tematu. 52. Kabaret jako zjawisko kulturalne XX wieku. Prześledź ewolucję jego formy i funkcji. 53. Ruiny, groby, opustoszałe zamki. Omów znaczenie i funkcje motywu w dziewiętnastowiecznych tekstach kultury. 54. Różne sposoby ukazywania natury w poezji i w malarstwie (na podstawie analizy wybranych dzieł). 55. Najciekawsze, Twoim zdaniem, adaptacje filmowe dzieł literatury polskiej. Zaprezentuj i omów. 56. Topos ogrodu w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 57. Tematyka żydowska w kulturze. Swoją wypowiedź zilustruj odpowiednimi przykładami tekstów kultury. 58. Rodzina w ujęciu malarzy i literatów. Przedstaw sposób funkcjonowania oraz funkcje motywu, odwołując się do wybranych przykładów. 59. Przedstaw motyw powstań narodowych, odwołując się do znanych utworów literackich, dzieł malarskich i filmowych. 60. Gust nie podlega dyskusji. Przedstaw brzydotę jako motyw w literaturze i sztuce. 3

4 61. Obraz Warszawy w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Zaprezentuj na wybranych 62. Fascynacje tatrzańskie w literaturze i sztuce Młodej Polski. Rozwiń temat, wykorzystując wybrane przykłady. 63. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i w malarstwie. Omów i oceń jego sposoby wykorzystania. 64. Karykatura jako jeden ze sposobów prezentacji człowieka w różnych tekstach kultury. Omów na wybranych 65. Na wybranych przykładach zaprezentuj plastyczne i literackie przedstawienia Arkadii. 66. Rola pejzażu w literaturze i malarstwie romantyzmu. Omów temat na wybranych 67. Ekranizacje to najlepsze filmy polskiego kina. Udowodnij słuszność tej tezy, posługując się wybranymi przykładami. 68. Obcy, inny, odmieniec w literaturze i filmie. Omów na wybranych 69. Hagiografia piórem i pędzlem malowana. Zanalizuj zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów. 70. Portret żony w różnych tekstach kultury. Omów na wybranych 71. Wizje apokaliptyczne w literaturze, malarstwie i filmie - omów temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 72. Artystyczne ujęcie macierzyństwa w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na wybranych 73. Wydarzenia z historii Polski na kartach literatury i na płótnach malarzy. Omów temat na wybranych 74. Malarstwo, rzeźba, architektura jako inspiracje dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane utwory. 75. Filmy A. Wajdy jako interpretacja dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 76. Biblia jako niewyczerpane źródło inspiracji w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw zagadnienie na wybranych 77. Sceny batalistyczne w literaturze, filmie, plastyce. Przedstaw różne ujęcia tego motywu w wybranych dziełach. 78. Afisze teatralne i plakaty jako klucz do interpretacji wybranych dzieł literackich i filmowych. Przedstaw temat, analizując wybrany materiał. 79. Holocaust w literaturze i filmie. Przedstaw zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów. 80. Maryja Matka Boga i człowieka. Przedstaw i porównaj różne wizerunki Matki Boskiej w wybranych utworach literackich i innych tekstach kultury. 81. Stanisław Wyspiański artysta wszechstronny. Zaprezentuj sylwetkę twórcy, wykorzystując wybrane dzieła. 82. Filmowa adaptacja lektury szkolnej - komentarzem dzieła? Dokonaj porównania tekstów literackich z dziełami filmowym, odwołując się do wybranych przykładów. 4

5 83. Literackie i fotograficzne świadectwa czasu wojny. Porównaj wartości poznawcze interpretowanych przykładów literatury faktu i zdjęć reportażowych. 84. Naturalizm w literaturze i sztukach plastycznych. Dokonaj porównania, analizując wybrane teksty kultury z różnych epok. III. JĘZYK 85. Od listu do sms a. Omów język i styl listów oraz sms ów, analizując wybrane przykłady. 86. Zbadaj poprawność językową tekstów zamieszczanych w prasie lokalnej. Przedstaw wyniki swoich badań, sformułuj wnioski. 87. Neologizmy wzbogacają czy zaśmiecają współczesną polszczyznę? Udziel wyczerpującej odpowiedzi, posługując się zgromadzonymi materiałami. 88. Zbadaj błędy językowe, jakie najczęściej pojawiają się w mowie codziennej Polaków. Przedstaw wyniki swoich badań, sformułuj wnioski. 89. Związki frazeologiczne i ich wpływ na kształtowanie się współczesnego języka polskiego. Omów na wybranych 90. Jak mówią bohaterowie powieści historycznych? Zanalizuj procesy archaizacyjne w wybranych dziełach. 91. Omów zagadnienie stylizacji gwarowej w Chłopach W. Reymonta lub Weselu S. Wyspiańskiego. 92. Zapożyczenia językowe. Omów problem i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim. 93. Omów pochodzenie wybranych nazw miejscowych twojego regionu. Zanalizuj zgromadzony materiał językowy. 94. Przedstaw komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach literackich. 95. Język jako instrument walki o klienta. Zanalizuj język reklamy w oparciu o zgromadzony materiał. 96. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Zanalizuj przykłady ze współczesnej polszczyzny. 97. Uzasadnij, że język jest znakiem czasu omów zmiany, jakie zachodziły w polszczyźnie na przestrzeni wieków, analizując celowo dobrany materiał językowy. 98. Analizując wybrane przykłady, wyjaśnij, w jaki sposób język może stać się narzędziem manipulacji. 99. Język i styl poezji Wisławy Szymborskiej. Zaprezentuj zagadnienie na przykładzie wybranych przez siebie utworów Charakterystyka języka poezji lingwistycznej. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady Humor w zeszytach uczniów. Analizując zgromadzony materiał, omów rodzaje błędów językowych występujących w wybranych 102. Nazwy potraw i dań w Polsce dawnej i współczesnej. Zanalizuj wybrany materiał językowy. 5

6 IV TEMATY ZAPROPONOWANE PRZEZ UCZNIÓW 103. Omów wpływ miłości na zachowanie bohaterów literackich. Odwołaj się do wybranych utworów literatury polskiej i obcej Impresjonizm w literaturze, malarstwie i muzyce. Omów temat w oparciu o wybrane dzieła kulturowe Ona i On, miłość i zdrada tematem wielu dzieł literackich. Omów temat w oparciu o wybrane teksty Klasycyzm w literaturze, sztuce, architekturze. Omów temat na przykładach twórczości wybranych artystów Przedstaw obraz miasta w literaturze XIX wieku. W prezentacji wykorzystaj wybrane utwory z literatury polskiej i obcej Biesiady, wesela i bale. Przedstaw rolę i sposoby wykorzystania motywu w wybranych utworach literatury polskiej Wizja idealnego i kontrolowanego społeczeństwa w książkach Janusza Zajdla w odniesieniu do psychologii tłumu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych trzech utworów pisarza Wizerunek kobiety zbuntowanej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych epok literackich Wizerunek romantycznego kochanka. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów pochodzących z różnych epok literackich Ideał kobiecego piękna w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł kulturowych różnych epok Od herosa do pantoflarza różnorodne portrety mężczyzn w literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów Obraz getta warszawskiego w polskiej literaturze i filmie. Odwołując się do wybranych przykładów, porównaj sposoby ukazania zagłady oraz moralną i poznawczą wartość utworów Wpływ muzyki punk rockowej na współczesne społeczeństwo. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów trzech polskich zespołów punk rockowych Wpływ muzyki Paktofoniki na współczesne społeczeństwo. Omów zagadnienie w oparciu o książkę, film i wybrane utwory muzyczne. 6