TEMATY NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO NA ROK SZKOLNY 2012/2013

Transkrypt

1 I. LITERATURA TEMATY NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO NA ROK SZKOLNY 2012/ Arkadia, raj, wyspy szczęśliwe... Do jakich refleksji skłaniają Cię obrazy kraju szczęścia zawarte w utworach różnych epok literackich. 2. Kobieta zbuntowana w literaturze. Przedstaw jej portret w literaturze i oceń zasadność buntu. 3. Rola wizji, snu, proroctwa w utworach literackich. Omów zagadnienie odwołując się do literatury w XIX i XX wieku. 4. Indywidualiści, szaleńcy, dziwacy. Przedstaw sylwetki bohaterów innych niż wszyscy, ciekawych, nieprzeciętnych. rozważania, 5. Poezja W. Szymborskiej jako refleksja o człowieku. Omów temat wykorzystując wybrane teksty liryczne noblistki. 6. Relacje, jakie zachodzą między człowiekiem a Bogiem, między sferą sacrum a profanum w literaturze średniowiecza, renesansu i baroku. Omów uwzględniając także konteksty filozoficzne. 7. Romantyczna i pozytywistyczna koncepcja służenia ojczyźnie. Porównaj je analizując 8. Jaką funkcję pełniła literatura w czasach niewoli narodowej? Omów problem, odwołując się do utworów z XIX i początku XX wieku. 9. Zaprezentuj twórców teatru współczesnego i ich najważniejsze osiągnięcia w sztuce teatralnej. 10. Tęsknota za ojczyzną jako motyw literatury polskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 11. Opiekun, posłaniec, zwiastun dobrej nowiny... Omów różne ujęcia anioła w literaturze i sztuce. 12. Non omnis moriar. Odwołując się do wybranych utworów literatury pięknej, rozważ, jakie wartości decydują o nieśmiertelności dzieła literackiego. 13. Przemiany w dramacie na przestrzeni epok literackich. Omów na wybranych przykładach. 14. Różne ujęcia motywu zdrady. Zaprezentuj na wybranych przykładach literackich różnych epok. 15. Zbigniew Herbert- klasyk i moralista. Przedstaw sylwetkę artystyczną poety w oparciu o wybrane utwory. 16. Bohaterowie zwierzęcy i ich funkcje w wybranych utworach. Omów ich kreacje w oparciu o wybrane teksty literackie. 17. Tragizm i piękno związków międzyludzkich na kartach literatury polskiej i powszechnej. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów. 18. Przyroda świadek szczęśliwych i tragicznych chwil w życiu człowieka. Omów temat na wybranych przykładach literackich z różnych epok. 19. Motyw dworu polskiego jako ostoi najważniejszych wartości. Odwołaj się do największych dzieł literatury polskiej. 20. Człowiek w drodze życia. Zaprezentuj motyw podróży, dokonaj analizy tego problemu ukazany w wybranych utworach literackich.. 1

2 21. Omów różne oblicza przyjaźni oraz rolę tego motywu w kreacji świata przedstawionego na podstawie prozy XIX i XX wieku. 22. Parabola jako sposób opisywania prawideł świata. Omów na podstawie wybranych lektur. 23. Jednostka wobec zbiorowości w ujęciu twórców dwóch wybranych epok. Rozważ problem posługując się wybranymi przykładami. 24. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw sposoby kreowania portretów i ich funkcje. 25. Przedstaw sposoby prezentowania w literaturze miast przeklętych i miast ukochanych. 26. Rola poety i poezji. Omów na przykładach z literatury różnych epok. 27. Motyw zabawy, balu, wesela w literaturze. Omów wybrane realizacje motywu. 28. Bohater z książką w ręku, czyli o znaczeniu lektur w świecie postaci literackich. Porównaj analizując wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej. 29. Walka z chorobami Rzeczpospolitej na wybranych przykładach literatury renesansu i oświecenia. 30. Przedstaw W. Gombrowicza i S. Mrożka jako demaskatorów mitów o naturze ludzkiej. 31. Poznawanie świata, pielgrzymowanie, poszukiwanie celu motyw wędrówki w literaturze polskiej. Opracuj temat na wybranych przykładach. 32. Zaprezentuj koncepcje tragizmu i ich wyraz dramaturgiczny w teatrze antycznym, szekspirowskim i romantycznym. 33. Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono - odnieś słowa z wiersza W. Szymborskiej do prozy ukazującej człowieka w ekstremalnych sytuacjach. 34. Motto, cytat, ostatnia scena, tytuł - jako klucz do interpretacji dzieła. Omów na wybranych przykładach. 35. Wskaż i omów metody realizacji motywu młodości w literaturze XIX wieku. 36. Ojczyzna jest to wielki zbiorowy obowiązek. Słowa C. Norwida uczyń mottem swych rozważań o wybranych utworach literackich mogących być lekcją patriotyzmu dla młodego czytelnika na progu trzeciego tysiąclecia. 37. Świat widziany oczami dziecka. Omawiając wybrane utwory literackie, porównaj funkcjonowanie motywu. 38. Polemiki, spory, prowokacje - starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranych utworów. 39. Kreacja bohatera negatywnego, czarnego charakteru. Porównaj różne typy tej postaci, odnosząc się do kontekstu historycznego i literackiego. 40. Orient jako inspiracja pisarzy. Zanalizuj różne sposoby funkcjonowania tego motywu w literaturze. 41. Motyw domu w literaturze wybranych dwóch epok. Omów jego funkcjonowanie na przykładzie tekstów literackich. 42. Różne wykorzystanie motywu miłości w twórczości liryków dwudziestowiecznych (na wybranych przykładach). 43. Twórczość Jana Kochanowskiego w tradycji literackiej późniejszych epok. Rozwiń temat na przykładzie wybranych utworów. 2

3 44. Dzieciństwo - Arkadia, z której odchodzimy i do której wracamy. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich. 45. Dojrzewanie czas przeklęty czy błogosławiony? Rozważ różne sposoby prezentowania i funkcjonowania tego motywu w oparciu o wybrane teksty literackie. 46. Literackie obrazy wędrówki po zaświatach. Zanalizuj temat odwołując się do wybranych utworów. 47. Człowiek - istota nieznana. Jaki komentarz do tej wypowiedzi odnajdujesz w znanych Ci utworach literackich XX wieku? 48. Walka z sarmatyzmem i cudzoziemszczyzną w literaturze polskiego oświecenia. 49. Katastroficzny sposób ujęcia rzeczywistości w wybranych utworach XX wieku. 50. Literatura faktu jako ważne zjawisko kulturowe XX wieku. Omów na wybranych przykładach. 51. Ideał mężczyzny w literaturze. Przedstaw sposoby jego kreowania i funkcje na podstawie wybranych utworów z dwóch różnych epok. 52. Niepokoje ludzi schyłku wieków dokonaj analizy zjawiska na przykładzie twórczości wybranych autorów 53. Dokumentaryzm i paraboliczność. Porównaj dwa sposoby prezentacji świata w wybranych utworach literatury współczesnej. 54. Wpływ kobiety na życie bohaterów literackich. Omów zagadnienie na podstawie analizy wybranych utworów. 55. Narrator wobec świata przedstawionego. Omów jego funkcje w dziele literackim, odwołując się do wybranych utworów. II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 56. Motyw pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw różnorodne ujęcie tego tematu. 57. Kabaret jako zjawisko kulturalne XX wieku. Prześledź ewolucję jego formy i funkcji. 58. Ruiny, groby, opustoszałe zamki. Omów znaczenie i funkcje motywu w dziewiętnastowiecznych tekstach kultury. 59. Różne sposoby ukazywania natury w poezji i w malarstwie (na podstawie analizy wybranych dzieł). 60. Najciekawsze, Twoim zdaniem, adaptacje filmowe dzieł literatury polskiej. 61. Topos ogrodu w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach. 62. Tematyka żydowska w kulturze. Swoja wypowiedź zilustruj odpowiednimi przykładami tekstów kultury. 63. Rodzina w ujęciu malarzy i literatów. Przedstaw sposób funkcjonowania oraz funkcje motywu odwołując się do wybranych przykładów. 64. Przedstaw motyw powstań narodowych, odwołując się do znanych utworów literackich, dzieł malarskich i filmowych. 65. Gust nie podlega dyskusji. Przedstaw brzydotę jako motyw w literaturze i sztuce. 67. Obraz Warszawy w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Zaprezentuj na wybranych przykładach. 3

4 68. Fascynacje tatrzańskie w literaturze i sztuce Młodej Polski. Rozwiń temat wykorzystując wybrane przykłady. 69. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i w malarstwie. Omów i oceń jego sposoby wykorzystania. 70. Karykatura jako jeden ze sposobów prezentacji człowieka w różnych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach. 71. Filmowe ekranizacje Andrzeja Wajdy (np.: Wesele, Ziemia obiecana, Pan Tadeusz, Matka Joanna od Aniołów lub inne) w porównaniu z dziełami literackimi. Omów temat na wybranym przykładzie. 73. Na wybranych przykładach zaprezentuj plastyczne i literackie przedstawienia Arkadii. 74. Rola pejzażu w literaturze i malarstwie romantyzmu. Omów temat na wybranych przykładach. 75. Adaptacje teatralne dzieł epickich. Omów na wybranym jednym przykładzie. 76. Ekranizacje to najlepsze filmy polskiego kina. Udowodnij słuszność tej tezy posługując się wybranymi przykładami. 77. Obcy, inny, odmieniec w literaturze i filmie. Omów na wybranych przykładach. 78. Hagiografia piórem i pędzlem malowana. Zanalizuj zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów. 79. Portret żony w różnych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach. 80.Wizje apokaliptyczne w literaturze, malarstwie i filmie- odwołanie się do wybranych tekstów kultury. 81. Artystyczne ujęcie macierzyństwa w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. III. JĘZYK 82. Od listu do sms-u. Omów język i styl listów analizując wybrane przykłady. 83. Zbadaj poprawność językową tekstów zamieszczanych w prasie lokalnej. Przedstaw wyniki swoich badań, sformułuj wnioski. 84. Neologizmy wzbogacają czy zaśmiecają współczesną polszczyznę? Udziel wyczerpującej odpowiedzi posługując się zgromadzonymi materiałami. 85. Jakim językiem posługują się ludzie z Twojego otoczenia? Przedstaw wyniki swoich badań, sformułuj wnioski. 86. Zbadaj błędy językowe, jakie najczęściej pojawiają się w mowie codziennej Polaków. Przedstaw wyniki swoich badań, sformułuj wnioski. 87. Funkcja magiczna języka i jej przejawy w różnego typu wypowiedziach. Omów problem, wykorzystując wybrane przez siebie przykłady. 88. Związki frazeologiczne i ich wpływ na kształtowanie się współczesnego języka polskiego. Omów na wybranych przykładach. 89. Jak mówią bohaterowie powieści historycznych. Zanalizuj procesy archaizacyjne w wybranych dziełach. 90. Stylizacja gwarowa w Chłopach W. Reymonta lub Weselu S. Wyspiańskiego. 91. Zapożyczenia językowe. Omów problem i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim. 4

5 92. Omów pochodzenie wybranych nazw miejscowych twojego regionu. Zanalizuj zgromadzony materiał językowy. 93. Zapożyczenia językowe. Omów problem i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń językowych. IV.TEMATY ZAPROPONOWANE PRZEZ UCZNIÓW 94. Obrazy miasta w literaturze. Omów motyw na wybranych przykładach, uwzględniając różnorodność jego funkcjonowania. 95.Omów język stosowany w grach wideo na podstawie wybranych tytułów gier i czasopism. 96. Lagry i łagry - wykaż podobieństwa i różnice w ujęciu tematu, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 97. Wizje końca świata na wybranych przykładach w literaturze. 98. Wizerunek wampirów i ich sposób postrzegania w sadze "Zmierzch" S. Meyer (w ujęciu literackim i filmowym) oraz w "Pamiętnikach wampirów" L.J. Smith w wersji literackiej Różne ujęcia motywu samotności w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach Dawne i współczesne wzorce rodziny. Omów podane zagadnienia na podstawie filmu, literatury i serialu telewizyjnego lub innych środków masowego przekazu Zaprezentuj i omów język piosenek Kazika Staszewskiego będących opisem przemian społeczno-kulturowych w Polsce w latach 90-tych. 5