JAK PROWADZIC ZASTEP?

Transkrypt

1 JAK PROWADZIC ZASTEP? W metodzie harcerskiej kryje sie istotna tajemnica jego powodzenia: starsi dzialajac przez przyklad, wychowuja mlodszych od siebie, a równoczesnie wychowuja samych siebie, funkcjonujac pod czujnym okiem mlodych. St. Broniewski Orsza Kasia 'Catherine' Krzak - catherine@harcerski.czad.net

2 Spis tresci 1. System zastepowy 3 2. Zastepowa 5 3. Zastep 9 4. Obrzedowosc Zbiórka Gra Plan pracy zastepu Ksiazka pracy zastepu Konflikty, problemy Nagrody i kary Harc 36 2

3 System zastepowy Zawsze bylem zdania, ze dzialalnosc instruktora zastepowego sklada sie z dwóch czesci: pierwsza to praca z chlopcami i dla nich, druga to nieprzerwana ani na chwile praca nad soba, by byc naprawde wzorem dla swoich skautów Tak pisal w liscie do Baden Powell a Roland Philipps twórca systemu zastepowego. To on odkryl funkcje zastepowego i wprowadzil ja w zycie w druzynach ze wschodniego Londynu. A jak dziala dany systemik? Prosto i logicznie. Otóz nie ma takiej mozliwosci by druzynowy zajal sie wszystkimi sprawami swoich harcerzy. Wie o nich bardzo duzo ale zastepowy wie wiecej. A przynajmniej powinien wiedziec. Na czele harcerzy stoje zastepowi. Na czele zastepowych stoi druzynowy. Zastepowi + druzyna stanowia jego wieeeeelki zastep. Zastepowi to prawe rece druzynowego (a czasem tych rak moze 3

4 byc nawet siedem). Druzynowy powinien rozwijac i dbac i swych zastepowych o kazdego z osobna, bo kazdy ma inne problemy. Tak samo zastepowi powinni zajmowac sie swoimi harcerzami. Nie ma takiej druzyny, która nie nadawalaby sie do prowadzenia wg wskazan systemu zastepowego. I pamietajcie, ze tylko ok. 15% harcerzy zostaje zastepowymi! 4

5 Zastepowa Gdybym dzis mógl wybierac miejsce, które chcialbym zajmowac w ruchu, to chcialbym byc zastepowym. Baden Powell Zastepowa to: Wódz na zbiórkach, na obozie, w grach, w harcach i w zyciu Wzór dajesz przyklad osobisty, jaka bedzie zastepowa takie beda harcerki! Starsza siostra dobry przyjaciel, pomocnik, opiekun, kumpel Zastepowa to znawca w sprawach technik harcerskich (dla malych harcerek mozesz stac sie chodzaca encyklopedia). Zastepowa swieci przykladem harcerskoscia, pogoda ducha, nauka, dobrymi slowami o swojej rodzinie, kultura, pomoca bliznim. Zastepowa to twórca ma glowe pelna pomyslów, marzen, inicjatywy, udoskonala sie, ma umiejetnosci organizatorskie, posiada zdolnosc dzialania efektywnego. 5

6 Zastepowa tworzy zastep (jest swego rodzaju mistrzem arcydziela, artysta jedynym w swoim gatunku, przywódca). Zastepowa tworzy ducha zastepu, wiez, zzycie i braterstwo. Zastepowa dba o wszystko co sie dzieje w zastepie: zaczynajac na tym by harcerki mialy wszystkie guziki przy mundurze, poprzez ukladanie owych gier, prowadzenie zbiórek, a konczac na rajdach i obozie. Zastepowa dba takze o wszelkie drobiazgi (by nigdy nie zabraklo kartek na zbiórce itd. ) to drobiazgi tworza calosc. Zastepowa strzeze honoru zastepu. Zastepowa prowadzi zastep wedlug planu, który sama wymyslila specjalnie dla swoich harcerek zgodnie z ich potrzebami i dostosowany do ich wieku oraz mozliwosci. Zastepowa kleci wiec ten plan dzialania oraz konsekwentnie go realizuje aby osiagnac zamierzony cel. Prowadzi takze systematycznie ksiazke pracy zastepu (nie po to by oprawic w ramki i wystawic na pokaz ale dla siebie), gdzie ma liste harcerzy, ich adresy, notatki o nich, 6

7 siec alarmowa, plan pracy, plan zbiórek, wszystko co jeszcze jest potrzebne w pracy zastepu. Zastepowa nie jest dowódca wojskowym, nauczycielem ani zlem koniecznym. Nie jest dla harcerek poganiaczem tylko powinna pociagnac je za soba. Ty jestes dla harcerek, a nie oni dla ciebie. Zastepowa zna i wciaz poznaje problemy, ambicje, zdolnosci, zainteresowania i niepowodzenia swoich harcerek. Widzi, ze kazda harcerka jest inna! - zastep to nie szara masa! Pracuje nad kazda harcerka z osobna, z kazda indywidualnie, w cztery oczy kilka razy szybciej zobaczysz wtedy efekty. Musisz dla kazdej znalezc czas! Rozwijaj harcerki poprzez przyklad wlasny, przez stopnie, sprawnosci, harce, nauke. Wymagaj od harcerek ale sama badz w porzadku i nieustannie pracuj nad soba! Harcerki dwa razy szybciej zauwaza braki, wady, potkniecia, niz zalety i sukcesy. Nieustannie pracuj nad soba. 7

8 Pamietaj, ze harcerki darza cie ogromnym zaufaniem. Nie zawiedz ich. Kto stoi w miejscu ten sie cofa. Harcerki beda lepsze, beda cie gonic. Jesli cie kiedys dogonia przestaniesz byc dla nich wzorem, wodzem i starsza siostra. Pnij sie w góre aby one mialy za czym podazac naprzód. Pamietaj! Zastepowa ma w sobie prawie nieograniczona moc. 8

9 ZASTEP Nie ma na swiecie dwóch takich samych zastepów! Zastep to nie szara masa kazda harcerka jest inna! Zastep to naturalna grupa harcerek, zzyta, zlaczona braterska przyjaznia, zyjaca swym zyciem równiez miedzy zbiórkami. Zar pracy musi tkwic w zastepie, w harcerzach. Na czele zastepu stoi zastepowa = wódz + wzór + starsza siostra. Duch zastepu (to nie potwór) tkwi w Tobie dh. Zastepowa! Jest takze ukryty w harcerzach. Jaka bedziesz Ty taki bedzie Twój zastep. Rozpal ducha w sobie, a od tego roznieci sie ogien w harcerkach. Ile osób powinien liczyc zastep? Tyle, ile zdolna jest ogarnac swoimi myslami zastepowa na ile moze uwazac, ile moze poznac, ile indywidualnie rozwijac. Dla dobrej zastepowej 4 osoby to takie minimum na poczatek. Dobrze jest jesli wiek 9

10 harcerek bardzo sie nie rózni (dwa lata to juz duzo). Zastep powinien otrzymac nazwe, kolor, znak, proporzec (wszystko wypracowane samodzielnie przez zastep). Ty, dh. Zastepowa, tworzysz zastep, w Tobie jest jego duch. Do pomocy masz obrzedowosc, harce, gry, przygody, stopnie i sprawnosci. Ale zródlem jestes Ty. Dobry zastep powinien osiagnac sile i moc. Buduje najlepsza pionierke, wygrywa gry, najlepiej spiewa, najlepiej zdobywa sprawnosci... Stac Was na wszystko! Swoja nieobecnosc na zbiórce harcerka moze usprawiedliwic tylko u zastepowej przed zbiórka. Po zbiórce usprawiedliwienie nie jest nic warte. 10

11 OBRZEDOWOSC Obrzedowosc pomaga tworzyc ducha i atmosfere zastepu. Ale jej zródlem jest sama zastepowa! Tylko taka obrzedowosc, która zyje a zastepie moze byc dobra. Cos sztucznie wyprodukowane do niczego sie nie nadaje. Obrzedowosc to zycie zastepu, posuwa sie naprzód wraz z jego duchem. Nie moze stac w miejscu, musi sie rozwijac. Aby sie sprawdzila i funkcjonowala bez zarzutów musi byc naturalna - wymyslona przez zastepowa i jej harcerki oraz przez samo zycie. Musi sie podobac, byc fajna ale takze madra i przemyslana. Podstawa obrzedowosci jest jej atrakcyjnosc. Obrzedowoscia moze byc wszystko, co zyje w zastepie absolutnie wszystko- wszystko, co jest charakterystyczne dla danego zastepu (bo przeciez nie ma dwóch takich samych zastepów). Obrzedowosc to atmosfera w zastepie, jego zwyczaje to jest przebogate zródlo obrzedów. 11

12 Oto tylko niektóre elementy obrzedowosci. Nie ukladaj wedlug nich obrzedowosci bo wyjdzie ona bardzo sztucznie (taki odpowiednik sklepowego manekina, który jest tylko na pokaz). To ma Cie tylko natchnac, dh. Zastepowa! Nazwa zastepu Imieniny zastepu Obrzed powitania Obrzed pozegnania Godlo Piesn Stroje Miana Pseudonimy Taniec Powiedzonka Barwa Kary Nagrody Skrytka Hymn Totem Mowa tajemna Amulety Prezenty Proporzec Szyfr Pamiatki Plakietka Kronika Siec alarmowa Znak Okrzyk Skarbiec Przerywniki 12

13 Oprócz tego istnieje cala obrzedowosc harcerska - puszczanstwo, symbolika, podawanie lewej dloni, ogniska, harcerskie nazwy i zycie, pozdrowieni Czuwaj, mundur, historia, styl harcerski itd. Dla nas to taki naturalne, ze tego nie zauwazamy, a przeciez obrzedowosc trzeba pielegnowac. 13

14 ZBIÓRKA Zbiórki powinny odbywac sie regularnie to uczy nas systematycznosci. I jeszcze jedno, co jest bardzo wazne - gdzie, Dh. Zastepowa, wolalabys sie bawic: w szkole czy w lesie? Tylko slaba zastepowa w piekna pogode torturuje swych harcerki na zbiórkach w szkole. Jak ukladac zbiórke? Trzeba znac sens zbiórki, cel, miec pomysl, ulozyc plan, dokladnie przygotowac i przeprowadzic w fajnej atmosferze. 1. SENS I CEL. Zbiórka musi cos dac i harcerkom i Tobie np. uczymy sie poslugiwac planem miasta, zdobedziemy sprawnosc, pokaze im zycie lasu, przygotujemy sprzet na obóz itp. Zbiórka i wszystko co robisz z harcerzami musi miec sens i cel! Harcerki od razu wyczuje lipe, bezsens. Dobrze jesli harcerki wiedza cos o 14

15 przyszlej zbiórce, moga sie do niej przygotowac. Wykorzystuj do tego zadania miedzyzbiórkowe ale nie za trudne! Musza móc to zrobic ( Mierz sily na zamiary, a nie zamiary na sily ). Wiesz co juz chcesz zrobic, co osiagnac. Co dalej? Na zbiórke trzeba miec pomysl. 2.POMYSL Pomysl to mysl, szalone marzenie, fabula. Czasami cos wpadnie do glowy i nagle wszystko samo sie wymysla jedno zaczyna wyplywac z drugiego. Z jednego dobrego pomyslu moze sie rozwinac plan calej zbiórki, a nawet kilku nastepnych. A jesli brak ci pomyslu skonsultuj sie z druzynowa, innymi zastepowymi lub chociazby z rodzicami, a pomoga ci. Jest pomysl. Co dalej? Teraz mozesz juz ulozyc plan zbiórki. 15

16 3.PLAN JAK PROWADZIC ZASTEP? Tu musisz wiedziec co, gdzie, kiedy, ile czasu ci to zajmie, co bedzie po czym, jak sie podzielicie praca? Zapisz sobie wszystko aby o niczym nie zapomniec. Plan to inaczej, co bedzie po kolei za zbiórce. A to maly wzór palny zbiórki, który sie uzupelnia i wpisuje do Ksiazki Pracy Zastepu. Informacje o zbiórce: Data miejsce: Czas: Ramka: Czas Temat zajec Inne: Temat: Cel Miejsce Co przygotowac? Podsumowanie: Czas wziac sie za przygotowanie zbiórki. 16

17 4. PRZYGOTOWANIE Musisz pomyslec o wszystkich sprawch technicznych. Gra nie wyszla, szkoda, no ale przeciez nikt nie mial planu Warszawy i notatnika. O wszystkich sprawach technicznych notuj sobie na boku piszac plan zbiórki nie zapomnisz o nich (patrz Ramka, rubryka co przygotowac? ). To prawie 100% skutecznosci. Zostaje juz tylko isc na zbiórke. Czy bedzie teraz udana? Ponad 50% gwarancji, ze tak. A gdzie drugie 50%? To atmosfera zbiórki. 5. ATMOSFERA Co tworzy atmosfere? Przede wszystkim Ty, Dh. Zastepowa Twoja postawa! A co jeszcze? Ciekawy, nieznany teren, pora dnia, przygoda, tajemniczosc, cos nowego (niespodzianka) itp. Fajne moze byc spotkanie w pokoju zastepowego, fajne moga byc gry w podziemiach Dworca Centralnego itd. 17

18 Wiele marnych zastepowych uklada zbiórke w ten sposób: zbliza sie dzien zbiórki, trzeba cos przygotowac (o zgrozo!), nie za bardzo wie co chce zrobic, co osiagnac (bezsens), do tego jeszcze nie ma pomysly, wylicz wiec co powinno wedlug niego na zbiórce byc (schemacik beznadzieja) no wiec: powitanie, pozegnanie, a pomiedzy nie wiadomo co moze gaweda i kominek albo gra? Oczywiscie zbiórka nie wychodzi ale trudno. Nastepna tez jest kiepska i zastep topnieje w oczach. Szkoda. A zbiórki dalej kiepsciutkie. Tak nie mozna!!! Zbiórka musi miec sens i cel, na zbiórke musi byc pomysl (czytasz ksiazki przygodowe i nie masz pomyslów?, przeciez ogladasz filmy w kinie i co? Nie przychodzi ci nic do glowy?). Potem trzeba ulozyc plan, wszystko przygotowac itd. Ukladanie zbiórki wedlug wczesniej wymienionych, ponumerowanych elementów (obrzedy, gaweda, gra itd.) to nieporozumienie! Te elementy to tak madrze brzmiace formy pracy. 18

19 FORMY PRACY JAK PROWADZIC ZASTEP? Sa to elementy planu zbiórki. No i cóz? Nie mozna chyba od nich zaczynac ukladani zbiórki! A oto niektóre z nich: Ognisko Kominek Zwiad Dyskusja Apel Festiwal Cwiczenie Konkurs Zbiórka Zimowisko Gaweda Spiewy Quiz Rozmowa Musztra Próba Turniej Dzialania Obóz Rajd Harc Plas harcerski Zadanie Szkolenie Obrzedy Podchody Zawody Dzialania spoleczne Wycieczka Zlot Praca rak Alarm Alert Okrzyk Popis Bieg Pokaz Gra 19

20 Zadania miedzyzbiórkowe Biwak Zlaz Ile sposród tych form pracy wykorzystasz? Zalezy od ciebie. Szeroko wykorzystaj wszystkie, urozmaicaj. Formy pracy nalezy umiejetnie dobierac jak najodpowiedniej do tematu zbiórki, odpowiednio takze do upodoban harcerzy. Przy stosowaniu róznych form pracy mysl, aby byly one jak najatrakcyjniejsze (by podobaly sie harcerkom i rozwijaly ciebie) i jak najmadrzejsze (by rozwijaly harcerki, a tobie nie pozwolily obnizyc lotów) oraz aby mialy sens. Dobór form pracy powinien spelniac zasady dobrej zbiórki. Wielki blad mlodych wodzów polega na: Spóznianiu sie harcerek do domu ze zbiórek (zbiórka do 21:00) 20

21 Szalenie niebezpieczne pomysly zdrowie harcerek i odpowiedzialnosc spoczywa na twych barkach. Brak rezerwowego planu zbiórki na niepogode (najczesciej deszcz ZASADY DOBREJ ZBIÓRKI 1. Zasada logicznego ciagu. Zbiórke, na która nie bylo pomysly od razu sie wyczuwa. Skad pomysly? Z glowy! Glowa to: szalone marzenia, fajne filmy, dobre ksiazki, ciekawe historie, samo zycie, wlasne przygody, fantazja. Pomysly czesto wpadaja do glowy. Wtedy wszystko samo sie wymysla i gotowe. Jedno samo wyplywa z drugiego. Tak wymyslona zbiórka sama bedzie szla naprzód. Jest ona ulozona, a nie poskladana z kawalków. Jesli ktos prowadzi zbiórke i uzywa slowa teraz (teraz to, no a teraz gra) to jest cos nie tak. Wszystko mozna logicznie polaczyc np. gaweda, a potem gra niby dwie rózne rzeczy ale przeciez 21

22 koniec gawedy moze byc poczatkiem fabuly i zasad gry (jedno samo wyplywa z drugiego). 2. Zasada przemiennosci elementów zbiórki. Na zbiórce powinny przeplatac sie: cisza z halasem, swoboda z dyscyplina, ruch ze spokojem! Wszystkiego niech bedzie po trochu. Cisza to np.: kominek, gaweda. Halas to: spiew, okrzyki, popisy. Swoboda: zwiad, gra, zadania, praca rak. Dyscyplina to np.: musztra, apel. A ruch to: gra, harc, bieg, konkurs, turniej. Spokój: obrzedy, gaweda itp. Ta przemiennosc harcerki zmeczy ale pozwoli tez im odpoczac. 3. Zasada tempa Tempo zbiórki powinno byc takie, aby nikt nie zdazyl sie znudzic! Prowadzac zbiórke obserwuj harcerki moze juz sie ta gra nudza? Lec wiec ze zbiórka dalej. Najfajniejsze rzeczy na zbiórce zostaw na koniec zrobia wrazenie! (jak w dobrym filmie). Nie przedluzaj konca zbiórki maly niedosyt u harcerek przyciagnie ich na kolejna zbiórke! 22

23 4. Zastepowa tez jest z nami. Zastepowa to wódz. Kapitan nie opuszcza statku. Zastepowa nie moze nie byc z zastepem na grach, w sukcesach i klopotach. Bedzie wtedy dyrektorem, dyrygentem i z pewnoscia cos nie bedzie grac. Zastepowa bawi sie razem z zastepem. 5. Zasada czterech stalych elementów zbiórki. Te stale rzeczy to: Obrzed powitania zastepu Gaweda ciekawa historia (max. 10 minut), spotkanie z kims, rozmowa w zastepie, fragment ksiazki, podsumowanie czegos, wprowadzenie do gry... Rada zastepu dyskusja, sprawy organizacyjne, przekaz tu postanowienia Rady Druzyny, zalatw sprawy zastepu, wymyslcie sprawnosc itp. (max. 15 minut bo beda sie nudzic oraz bedzie panowal balagan) Obrzed pozegnania zastepu (pamietaj, ze obrzed to nie czesc!- czesc! ) 6. Zasada cos nowego i cos starego na kazdej zbiórce. 23

24 Cos starego aby utrwalic, przypomniec wykorzystac wiedze. Cos nowego aby sie czego nauczyc, cos poznac, cos zdobyc. Zbiórka nie powinna dotyczyc tylko jednego tematu np.: tylko samarytanka, tylko lacznosc. Im bardziej róznorodna tym ciekawsza. 7. Zasada samodzielnosci i inicjatywy. Nie mozesz ciagle prowadzic harcerke za reke. Niania to ty nie jestes! Masz wskazywac mu droge i isc razem z nim. Tak samo na zbiórce. Gra to popis samodzielnosci i inicjatywy harcerzy. Tak samo cwiczenie, harc, zwiad, zadanie miedzyzbiórkowe, turniej, zawody. Harcerka moze sie wykazac. Zastepowa przedszkolanka to nieszczescie! Moze sie zdarzyc, ze nagle sytuacja na zbiórce bedzie ciekawsza niz sam plan zbiórki np. wypadek, pozar lub harcerki nagle wymysla cos fajnego. Moze warto czasem zmienic troche plan zbiórki? Pamietaj jednak o ich bezpieczenstwie i zdrowiu. 8. Zasada podzialu pracy w zastepie. 24

25 Czy ty musisz przygotowywac wszystko na zbiórke? Mozesz nie zdazyc. Przeciez drobiazgi moga zrobic harcerki kupic swiece, wziac saperke itp. To jest dla nich mala szkola odpowiedzialnosci. Jesli czegos zapomna to ich wina, one straca ciekawe zajecia. Za calosc jednak jestes odpowiedzialna Ty! Wymagania w stosunku do harcerek mozna podnosic. Dziel prace, harcerki niech melduja ci o wykonaniu swoich zadan (nagradzaj inicjatywe, rzetelnosc i punktualnosc). Dla pewnosci sama wszystko sprawdz. 9. Zasada niespodzianki = pozytywnego zaskoczenia. Najlepiej na koncu zbiórki, to musi harcerki mile zaskoczyc, musza to wspominac. Jesli harcerki nie pamietaja co robily na poprzedniej zbiórce to nie byla to najfajniejsza zbiórka! 25

26 GRA Gry harcerki lubia baaaardzo. Harcerki po prostu lubia grac! Jesli wiec jestes geniuszem wszystko, co z nimi robisz niech bedzie gra. Zastepowa nauczyciel to pomylka, my nie uczymy harcerek jak w szkole. My gramy, harujemy, po co nudzic? One wola grac w samarytanke, w pionierke... Jak przygotowac gre? 1. Najpierw sens gry i jej cel 2. Pózniej pomysl 3. Pierwsza uwaga bezpieczenstwo bez zarzutów 4. Czas na zasady sa wymyslone, jednoczesnie proste, dokladne, jasne, a w zasadach powinno sie znalezc: obszar gry, poszczególne tereny, czas trwania, co jest w grze najwazniejsze innymi slowy jej cel, co wolno, czego nie wolno, sposób eliminacji z gry, sedziowie, sygnaly, podzial na patrole, wykorzystanie technik. 5. Podsumowanie harcerki same z siebie opowiadaja, komentuja, mówia co bylo OK., a co 26

27 nie, co mozna bylo zrobic lepiej. Ty tez podsumowujesz. Uwagi: Na poczatku zacznij robic gry male, pózniej stopien trudnosci nalezy systematycznie podnosic. Gre trzeba przemyslec i przygotowac w szczególach! Jesli gra nie wychodzi, to nie jest wina harcerek, to nie one potrafia grac. To gra byla nienajlepiej przygotowana! Nie rób na zbiórkach gier podwórkowych harcerki maja je na co dzien. Twoje gry musza byc lepsze niz te podwórkowe. Czesto robione na zbiórkach biegi to nie gry! Nie wolno powtarzac ciagle tych samych gier kazdego to znudzi! PLAN PRACY 27

28 Nalezy go napisac na poczatku roku harcerskiego planujac wszystko, co ma sie wydarzyc. Pomoze ci to w prowadzeniu zastepu i w calorocznej pracy. Jesli wszystko z góry zaplanujesz ulatwi ci to przygotowanie zbiórek i nie bedzie to dla ciebie zmudna praca. Wiem, ze to pracochlonne ale naprawde warto. Najlepiej zrób to w segregatorze lub w zeszycie z ciekawa okladka po to bys z checia do niego zagladala. Zreszta jesli w ciagu roku przyjdzie ci do glowy ciekawszy pomysl to zawsze mozesz zmienic ten plan. A oto jak powinien wygladac: 1. Cele i zamierzenia tu musisz zmiescic w punktach co chcesz osiagnac z zastepem przez ten rok. Oprzyj sie na charakterystyce poszczególnych osób (patrz Ksiazka Pracy) i napisz jakie rzeczy w zastepie musisz zwalczyc, co zdobyc, czego sie pozbyc, jakie cele osiagnac. 2. Realizacja odnies sie do punktów z Celów i zamierzen i napisz w jaki sposób postawione przed soba wyzwania (cele) chcesz osiagnac, w jaki sposób do tego dojdziesz. 28

29 3. Ramka tu rozplanowujesz na podstawie poprzednich dwóch punktów wszystko, co bedzie sie dzialo w tym roku harcerskim. Uwzglednij potrzeby harcerek, dostosuj do ich wieku oraz nie zapomnij o tym, co lubia. Wez to wszystko pod uwage i zamiesc w takiej oto ramce: Lp. data temat cel Forma, uwagi Teraz zabieraj sie do pracy i zycze Ci sukcesów! Ksiazka pracy zastepu 29

30 To druga rzecz bez której zastepowa nie powinna zaczynac pracy (a raczej sluzby). To jest bardzo pomocna rzecz, a przy okazji dokument potwierdzajacy egzystencje zastepu. To jak bedziesz pisac owa ksiazke zalezy od ciebie ale jest kilka rzeczy, które musza sie w niej znalezc. 1. Strona tytulowa + opisik. Powinna sie tu znalezc nazwa i numer zastepu, godlo, znak itd. Oraz nazwa i numer druzyny, w której zastep dziala. I zaraz potem nalezy umiescic dane osobiste (imie, nazwisko, adres, telefon, data ur.) zastepowej oraz druzynowej. Na nastepnej stronie umiesc krótka charakterystyke zastepu, opisz tu krótko wasza dzialalnosc, historie, obrzedy i zwyczaje, kiedy sie spotykacie, ile osób liczy zastep itd. 2. Ewidencja. To wstepne informacje o zastepie. Najlepiej w formie tabelki. Imie i adres kod Tel. Data ur. stopien nazwisko 3. Lista obecnosci. 30

31 4. Charakterystyka poszczególnych osób. Co jakis czas opisuj tu kazda swoja harcerke, jaka jest, co lubi, czego nie, jej wady i zalety, czym sie zajmuje (hobby), jaka ma sytuacje w rodzinie, jak sie uczy, jakie ma problemy i spisuj jak jej mozesz pomóc. Zapisuj tu jej sukcesy, osiagniecia i porazki. Uzupelniaj to systematycznie, a zobaczysz jak harcerki sie zmieniaja, poza tym bedzie ci to pomoce w ukladaniu planu pracy. 5. Zbiórki. Tu powinien znalezc sie plan zbiórki, opis (podsumowania), mozesz tez zamiescic gawede. 6. Inne. Mozesz tu zamiescic godziny, w których harcerki sa wolne itp. Wszystko, co ci sie przyda. Konflikty, problemy 31

32 W zastepie zle sie dzieje. Problemów moga byc tysiace np. harcerki sie klóca o kazda rzecz, harcerka pali papierosy itp. Problemy istnieja zawsze i wszedzie. Jak sobie poradzic? Mozna przed nimi uciec, mozna sie poddac oraz mozna je rozwiazywac i pokonywac to jest twoja rola. Jak to robic? 1. Problem trzeba zauwazyc (pomoze ci w tym ksiazka pracy, a dokladniej charakterystyka). 2. Nalezy postawic pytanie: dlaczego? Dlaczego tak sie dzieje? Poszukaj powodów. 3. Szukaj na to prawdziwej odpowiedzi! 4. Poznaj harcerke. Jej marzenia, wady, zalety, charakter, zainteresowania (i znów pomocna jest charakterystyka). Spróbuj opisac ja trzema cechami. Poznaj ja nie dla zasady ale abys wiedziala co chcesz w niej zmienic, a co rozwinac. Poznaj ja dla siebie mimo, iz to bardzo trudne. Zaprzyjaznij sie z nia, niech poczuje, ze ma w tobie oparcie, przyjaciela, starsza siostre. 32

33 5. Pracuj nad nia indywidualnie w cztery oczy. Pracujac z nia indywidualnie dwa razy szybciej zauwazysz efekty. Wyrzucenie kogos z zastepu to nasza porazka. Jego odejscie przed osiagnieciem poziomu HR to równiez porazka. Najwiecej zajmuj sie slabszymi on najszybciej moze zostac na uboczu. Nie zaniedbuj jednoczesnie pozostalych. Rady i pomocy zawsze mozesz szukac u druzynowej. 33

34 Nagrody i kary Nagroda jest zdobyta sprawnosc, stopien, radosc z fajnej przygody, satysfakcja z dobrze wypelnionej sluzby itp. Precz z dyplomami! Czasem jednak ktos robi cos bardzo prostego, a jakze ogromnie harcerskiego, robi to z czystego serca. Swiadczy to o rodzacym sie prawdziwym, dobrym stylu harcerskim. Takie rzeczy nalezy chwalic przy harcerzach tlumaczac, dlaczego byly tak harcerskie. Uwazaj! Nie mozesz zrobic z zadnej harcerki pupilka, idealu. Faworyta to moze wywolac konflikty. Jak ganic? Ganic tzn. krytykowac, miec za zle, potepiac. Jesli chcesz kogos zganic za przewinienie, zrób to w szczerej rozmowie, w cztery oczy! przyniesie wiekszy efekt niz nagana, krzyk, raport karny itp. Wytlumacz blad i pomóz isc dalej dobra droga. Jak karac? Kara w harcerstwie to ostatecznosc. Jesli musimy ukarac wynika to z 34

35 naszych wczesniejszych niedopatrzen. Kara musi miec sens! Kara powinna dac mozliwosc naprawy przewinienia! Kara ma uczyc szacunku do pracy, przyrody i innych. Taka kara ma dac sens i mozliwosc poprawy. Sluzba nie powinna byc kara! 35

36 Harc Harc to jedna z najatrakcyjniejszych form pracy. Jednoczesnie najtrudniejsza do wymyslenia i przeprowadzenia. Robienie harców to istne mistrzostwo harcerskie. Zycie stawia przeszkody pokonywanie ich, przezwyciezanie niemoznosci to nasza droga. Chcemy harcowac i zwyciezac! Kazde takie zwyciestwo to nasze doswiadczenie. Myslisz: przezylam to, przeszlam przez to. Tak tworzy sie nasza dzielnosc na dalsza droge. Zycie jest wiec jak harc. Dlatego my, idac przez zycie, mozemy byc zawsze harcerkami. Harcem dawniej nazywano pojedynki pojedynczych harcerzy przed bitwa. Zasady harcu: Brak wymyslonych zasad (w przeciwienstwie do gry) Tu obowiazuja tylko zasady zyciowe i harcerskie (Prawo Harcerskie) 36

37 Harc to pokonywanie zyciowych przeszkód: sil przyrody, tworów ludzkich i samego siebie Bezpieczenstwo musi byc zawsze na uwadze Harc wykorzystuje wyrobienie harcerskie (techniki, zaradnosc, dzielnosc) Harc musi byc wyczynem i przygoda Harcowac moze zastep, moze tylko jedna osoba. Harc moze byc krótki, jednorazowy lub dlugi. Harc moze niesc samo zycie (zbladzilysmy, trzeba sforsowac rzeczke). Harc musi cos dac harcerce tchórzliwa niech idzie sama do lasu itp. Tak dobieraj harce. 37

38 NOTATKI NOTATKI 38

39 39