SYSTEM STOPNI HARCERSKICH

Transkrypt

1 SYSTEM STOPNI HARCERSKICH wprowadzono rozkazem Naczelnika ZHP nr L.4/93 z dnia r. wersja elektroniczna V /04/23

2 2

3 Rola stopnia w metodzie harcerskiej V /04/23 Załącznik nr 1 do Rozkazu Naczelnika ZHP L. 4/93 z 23 kwietnia 1993 r. Dla harcerki i harcerza stopień jest wyzwaniem, przeszkodą do pokonania, może nawet swoistym celem interesującym dlatego, że jego osiągnięcie jest powszechnie dostrzeżone i akceptowane. Czas zdobywania stopnia nazywamy próbą, bo daje możliwość sprawdzenia siebie, wykazania się w konkretnym działaniu postawą, wiedzą i umiejętnościami. Próba na stopień jest dla harcerza przeżyciem pobudzającym do pracy nad sobą w kierunku określonym wymaganiami stopnia. Dla drużynowych stopnie harcerskie są narzędziem wychowawczym czyli środkiem, przez który realizuje się program harcerskiego wychowania. Przez stopnie drużynowi kierują zainteresowania harcerek i harcerzy na sprawy i czynności, które same w sobie nie zawsze są atrakcyjne, a które dla pełnego rozwoju osobowości trzeba poznać i zrozumieć. Do takich problemów należy np. zdobywanie wiedzy, dbałość o zdrowie i higienę, pomoc innym ludziom, szacunek dla przyrody. Przez stopnie drużynowi wprowadzają harcerki i harcerzy na drogę systematycznej pracy nad sobą. Uczą ich pokonywać kolejne progi i przekraczać granice swoich możliwości w różnych kierunkach oraz łączyć własne pragnienia i wysiłek z zespole działania. Wymagania na stopnie Ogłoszone przez Naczelnika ZHP wymagania na stopnie określają nowe programy rozwoju członka organizacji. Stanowią one wytyczne dla indywidualnych prób na stopnie, które harcerka i harcerz układają stosownie do swoich potrzeb i możliwości uwzględniając przy tym oczekiwania swego środowiska (np. rodzina, drużyna, szkoła, gmina). Indywidualne próby realizowane są w trakcie pracy w drużynie pod opieką zastępowych i drużynowych. W próbach określa się wymagania, jakie harcerka i harcerz powinni spełniać dla osiągnięcia poziomu dojrzałości harcerskiej na danym etapie rozwoju. Są to wymagania dotyczące: Postawy czyli zachowań i nawyków, które powinni przyswoić, aby kształtować swą osobowość zgodnie z Prawem i Przyrzeczeniem; Wiedzy i Umiejętności czyli poznania siebie (swoich potrzeb i możliwości), poznania i zrozumienia harcerstwa, przyrody i społeczeństwa oraz wykorzystywania tej wiedzy i stosowania tych umiejętności w życiu codziennym; 3

4 Działania czyli podjęcia konkretnych czynności i zrealizowania konkretnych zadań wynikających z własnych potrzeb oraz oczekiwań społeczności (dom, drużyna, szkoła, praca zawodowa, organizacje społeczne) i z potrzeb przyrody. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU STOPNI HARCERSKICH 1. System składa się z pięciu stopni, których idea została określona Uchwałą nr 27 Rady Naczelnej z dnia r. Postawę harcerki i harcerza określa Prawo i Przyrzeczenie. Wymagania stopnia mają pomóc w jej ukształtowaniu. Każdy stopień na innym poziomie określa wymagania dotyczące postawy właściwej dla harcerki i harcerza, np.: I CHCĘ! staram się zasłużyć na miano harcerki lub harcerza,! chcę i lubię przebywać w grupie jaką jest zastęp i drużyna, chętnie uczestniczę w organizowanych grach i pracach,! staram się poznać harcerstwo i dostosować do jego wymagań określonych w Prawie i Przyrzeczeniu. II DOCIEKAM! poszukuję, tropię i odkrywam smak harcerskiej przygody,! szukam wzorów do naśladowania, wybierając je kieruję się kryteriami harcerskimi,! porównuję swoje postępowanie z wymaganiami Prawa Harcerskiego. III JAKI-JAKA JESTEM! poznaję siebie, swoje emocje, zainteresowania i możliwości, dostrzegam swoje pozytywne i negatywne cechy,! dostrzegam siebie na tle innych ludzi, staram się zrozumieć swoje uczucia i zachowanie wobec nich,! szukam sytuacji, w których mogę pomóc zgodnie z wyrażoną w Przyrzeczeniu szczerą wolą. IV DOJRZEWAM! świadomie kształtuję swą osobowość według kryteriów Prawa Harcerskiego,! wędruję poszukując swojej drogi życiowej i swojego miejsca wśród ludzi,! podejmuję zadania służące mojemu rozwojowi, innym ludziom i przyrodzie. 4

5 V DZIAŁAM! podejmuję zadania i wyzwania wynikające z różnych ról społecznych, które pełnię,! wypełniam rzetelnie swoje obowiązki rodzinne, harcerskie, zawodowe, obywatelskie i inne,! w swoich działaniach kieruję się systemem wartości określonym w Prawie i Przyrzeczeniu. 2. Stopnie zawierają wymagania umożliwiające kształtowanie pełnej osobowości zgodnie z kierunkami rozwoju przyjętymi w skautingu: " rozwój duchowy uczę się być, aby żyć w zgodzie z Naturą (rozwijanie uczuć, budowanie systemu wartości, kształtowanie zasad moralnych, światopoglądu), " rozwój społeczny poszukuję swego miejsca wśród ludzi, uczę się działać (rodzina, grupa, społeczność lokalna), " rozwój fizyczny ćwiczę swoje ciało, aby być sprawnym (zdrowie, sprawność fizyczna, techniki harcerskie), " rozwój intelektualny uczę się, aby wiedzieć jakim być w działaniu (wiedza o Polsce i harcerstwie, zainteresowania, kultura). 3. Stopnie dla harcerek i harcerzy mają odmienne nazwy i częściowo wymagania: ochotniczka młodzik tropicielka wywiadowca samarytanka ćwik wędrowniczka harcerz orli harcerka RP harcerz RP ZASADY I TRYB ZDOBYWANIA STOPNI HARCERSKICH 1. Harcerka i harcerz zdobywają stopnie indywidualnie w trakcie swojej pracy w zastępie i drużynie. 2. Podstawą do zaplanowania przez harcerkę i harcerza własnej drogi rozwoju są wymagania stopni ogłaszane przez Naczelnika ZHP. 3. Harcerka i harcerz swoją próbę na stopień układają z zastępowymi i drużynowymi. W poszczególnych stopniach określa się wymagania, jakie harcerka i harcerz muszą spełnić dla osiągnięcia poziomu dojrzałości harcerskiej na danym stopniu rozwoju, tzn. jak powinni się zachowywać w określonych sytuacjach i jakie nawyki przyswoić oraz co powinni wiedzieć i umieć. 4. Rady drużyn i kapituły stopni mogą określić szczegółowy tryb przeprowadzania próby i przyznawania stopni pod warunkiem jego zgodności z systemem stopni uchwalonym przez Radę Naczelną. 5

6 5. Zaliczenie wymagań na stopnie odbywa się w formie przyjętej przez drużynę (szczep, hufiec). 6. Zdobywanie pierwszego stopnia jest równoznaczne z podjęciem próby ZHP określonej Uchwałą RN. Nadrzędną przy konstruowaniu próby ZHP dla wstępujących do Związku jest idea stopnia właściwa dla określonego poziomu. Zakończenie próby ZHP i zdobycie pierwszego stopnia jest warunkiem dopuszczenia do Przyrzeczenia Harcerskiego. 7. Stopnie przyznają drużynowi na wniosek rad drużyn lub kapituły stopni. 8. Przyznanie stopnia drużynowi ogłaszają w rozkazie. 9. Zdobycie stopnia potwierdza się wpisem do książeczki harcerskiej i oznaczeniem na mundurze zgodnie z tradycją środowiska (nabicie na krzyżu harcerskim lub nabicie na pagonach). 10. W szczególnych przypadkach: a) wędrowniczka, harcerz orli oraz harcerka i harcerz Rzeczypospolitej za zgodą drużynowych mogą zdobywać stopnie pod opieką instruktorów lub harcerzy w danym stopniu, spoza własnej drużyny, b) do prowadzenia prób wędrowniczki, harcerza orlego oraz harcerki i harcerza Rzeczypospolitej można powołać kapitułę stopni przy szczepie lub hufcu, do której wejdą instruktorzy i posiadający ten stopień harcerze. 6