Zmiany w prawie zamówień publicznych w 2016 r.

Transkrypt

1 Zmiany w prawie zamówień publicznych w 2016 r. Agata Hryc - Ląd 21 stycznia 2016 r.

2 Regulacje prawne Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE Termin wdrożenia dyrektyw 18 kwietnia 2016 r. Termin wdrożenia dyrektyw w zakresie obowiązku komunikacji elektronicznej 18 października 2018 (centralne jednostki zakupowe 18 kwietnia 2017 r.)

3 Regulacje prawne - cele Zwiększenie konkurencyjności Podniesienie efektywności wydatkowania środków publicznych Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i wsparcie celów społecznych Wsparcie sektora MŚP ułatwienie dostępu do zamówień publicznych Odformalizowanie procedur Innowacje Regulacja sposobu udzielania zamówień publicznych. Spojrzenie na zamówienie publiczne przez pryzmat realizacji celów dyrektywy, a nie tylko celów własnych jednostki.

4 Polska droga do wdrożenia Dyrektywy 27 października 2015 r. - poprzednia Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy Prawo zamówień publicznych, wdrażający do polskiego porządku prawnego przepisy dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady, tj. 2014/24/UE i 2014/25/UE. Czy kontynuacja prac nad dotychczasowym projektem i jego dalsze procedowanie? Inicjatywy, zmierzające do wdrożenia przepisów dyrektyw w dwóch krokach, tj. do 18 kwietnia 2016 r. niezbędna nowelizacja obecnie obowiązującej ustawy Pzp, jednocześnie praca nad nowym projektem Pzp, stanowiącym źródło nowoczesnego, klarownego prawa, zapewniającego równowagę stron uczestniczących w rynku zamówień publicznych i poszanowanie interesu publicznego.

5 Dopuszczalne procedury udzielania zamówień publicznych. Regulacje mające na celu uelastycznienie procedur. Przewidziane procedury: Otwarta (swobodny wybór) Ograniczona (swobodny wybór) Konkurencyjna z negocjacjami (przesłanki wyboru) Dialog konkurencyjny (przesłanki wyboru) Partnerstwo innowacyjne (swobodny wybór) Negocjacyjna bez uprzedniej publikacji (przesłanki wyboru)

6 Dopuszczalne procedury udzielania zamówień publicznych. Procedura otwarta Termin składania ofert minimum 35 dni, a w stanie pilnej konieczności 15 dni, W przypadku akceptacji ofert elektronicznych termin 35 dni może być skrócony o 5 dni Wstępne ogłoszenie informacyjne skrócenie do 15 dni pod określonymi warunkami Elektroniczny dostęp do dokumentów od daty publikacji ogłoszenia Rozpatrzenie ofert może odbyć się przed sprawdzeniem podstaw wykluczenia i spełniania kryteriów kwalifikacji

7 Dopuszczalne procedury udzielania zamówień publicznych. Procedura ograniczona Elektroniczny dostęp do dokumentów od daty publikacji ogłoszenia. Procedura konkurencyjna z negocjacjami Możliwe udzielenie zamówienia na podstawie ofert wstępnych, z pominięciem negocjacji, o ile zamawiający zastrzegł taką możliwość

8 Dopuszczalne procedury udzielania zamówień publicznych. Dialog konkurencyjny Możliwość prowadzenia negocjacji w celu potwierdzenia zobowiązań finansowych lub warunków zawartych w ofercie najkorzystniejszej ekonomicznie, poprzez ostateczne ustalenie warunków umowy Niedopuszczalne: Zmiany elementów oferty Zmiany potrzeb i wymagań określonych przez zamawiającego Zakłócenie konkurencji lub dyskryminacja wykonawców

9 Nowe procedury udzielania zamówień publicznych. Partnerstwo innowacyjne Cel - opracowanie innowacyjnego produktu, usług lub robót budowlanych oraz późniejsze ich nabycie Zapotrzebowanie na innowacyjny produkt, usługę lub roboty budowlane, które nie może zostać zaspokojone przez zakup produktów, usług lub robót budowlanych już dostępnych na rynku. Partnerstwo innowacyjne z jednym partnerem lub z kilkoma partnerami prowadzącymi odrębne działania badawczo- rozwojowe.

10 Nowe procedury udzielania zamówień publicznych. Partnerstwo innowacyjne Etapy Cele pośrednie Możliwe zakończenie partnerstwa lub zmniejszenie liczby partnerów na każdym etapie Wypłata wynagrodzenia w ratach. Kryteria kwalifikacji w szczególności dotyczące zdolności kandydatów w zakresie badań i rozwoju oraz opracowywania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań

11 Dopuszczalne procedury udzielania zamówień publicznych. Negocjacje bez uprzedniej publikacji Przesłanki wyboru jeżeli w odpowiedzi na procedurę otwartą lub procedurę ograniczoną nie złożono żadnej oferty bądź żadnej odpowiedniej oferty lub żadnego wniosku o dopuszczenie do udziału bądź żadnego odpowiedniego wniosku o dopuszczenie do udziału, pod warunkiem że pierwotne warunki zamówienia nie ulegają zasadniczym zmianom oraz pod warunkiem że odpowiednie sprawozdanie zostanie przesłane Komisji, jeśli tego zażąda. jeżeli roboty budowlane, dostawy lub usługi mogą zostać zrealizowane wyłącznie przez określonego wykonawcę z jednego z następujących powodów: a) celem zamówienia jest stworzenie lub nabycie niepowtarzalnego dzieła sztuki lub wykonania artystycznego; b) brak konkurencji ze względów technicznych; c) ochrona praw wyłącznych, w tym praw własności intelektualnej. b) i c) - jeżeli nie istnieje inne rozsądne rozwiązanie alternatywne lub zastępcze, a brak konkurencji nie jest wynikiem sztucznego zawężenia parametrów zamówienia

12 Dopuszczalne procedury udzielania zamówień publicznych. Negocjacje bez uprzedniej publikacji Przesłanki wyboru wystąpienie wyjątkowo pilnej konieczności spowodowanej wydarzeniami, których instytucja zamawiająca nie mogła przewidzieć i nie są jej przypisane, przy czym terminy przewidziane dla procedury otwartej lub procedury ograniczonej lub procedury konkurencyjnej z negocjacjami nie mogą być dotrzymane tylko w absolutnie niezbędnym zakresie nowe roboty budowlane lub usługi polegające na powtórzeniu podobnych robót budowlanych lub usług powierzonych wykonawcy, któremu ten sam zamawiający udzielił pierwotnego zamówienia, pod warunkiem że takie roboty budowlane lub usługi pozostają w zgodności z podstawowym projektem, na który udzielono pierwotnego zamówienia.

13 Wątpliwości Profil nabywcy rozwiązanie techniczne, umożliwiające realizację procesu udzielania zamówień publicznych, w tym sporządzanie dokumentów elektronicznych, ich udostępnianie, przekazywanie i przechowywanie, z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego zastosowanie od 18 kwietnia 2017 (centralna jednostka zakupująca); od 18 października 2018 (pozostali zamawiający) komunikacja i wymiana informacji między zamawiającym a wykonawcami, w tym składanie ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, odbywa się przy użyciu profilu nabywcy Konieczność odrzucenia oferty z ceną przewyższającą kwotę, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć (ustalana i dokumentowana przed wszczęciem)

14 Opis przedmiotu zamówienia Wstępne konsultacje rynkowe, doradztwo nie mogą zakłócać konkurencji (dowodzi tego zamawiający) Wykluczenie, gdy nie ma innego sposobu zapewnienia równego traktowania wykonawców Specyfikacje techniczne wymagania wydajnościowe lub funkcjonalne, następnie cechy techniczne Kryteria dostępności dla osób niepełnosprawnych gdy przedmiot zamówienia przeznaczony jest do użytku osób fizycznych Etykiety Dzielenie zamówienia - MŚP

15 Podstawy wykluczenia z udziału w postępowaniu Zamawiający ma obowiązek wykluczyć wykonawcę z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia, jeżeli stwierdzi po weryfikacji lub gdy w inny sposób zdobędzie informację, że w stosunku do tego wykonawcy wydany został prawomocny wyrok z powodu jednego z czynów wskazanych w Dyrektywie. Obowiązek wykluczenia wykonawcy zachodzi również w sytuacji, gdy osoba skazana prawomocnym wyrokiem jest członkiem organów administracyjnych, zarządzających lub nadzorczych tego wykonawcy lub posiada w tych organach uprawnienia do reprezentowania, uprawnienia decyzyjne lub kontrolne. Przesłanki wykluczenia obligatoryjne i fakultatywne

16 Wykluczenie z udziału w postępowaniu Wykluczenie w dowolnym momencie w trakcie postępowania. Self cleaning wykonawca może przedstawić dowody na to, że podjęte przez niego środki są wystarczające do wykazania jego rzetelności pomimo istnienia odpowiedniej podstawy wykluczenia. Wykonawca musi udowodnić, że: zrekompensował wszelkie szkody spowodowane przestępstwem lub wykroczeniem lub zobowiązał się do ich rekompensaty, wyczerpująco wyjaśnił fakty i okoliczności, aktywnie współpracując z organami śledczymi, podjął konkretne środki techniczne, organizacyjne i kadrowe, które są odpowiednie dla zapobiegania dalszym przestępstwom lub nieprawidłowemu postępowaniu.

17 Podmioty trzecie w zamówieniu publicznym Wykonawca może polegać na zdolności innych podmiotów W odniesieniu do kryteriów dotyczących: wykształcenia i kwalifikacji zawodowych stosownego doświadczenia zawodowego wykonawcy mogą jednak polegać na zdolności innych podmiotów tylko wtedy, gdy te ostatnie zrealizują roboty budowlane lub usługi, odnośnie do których takie zdolności są niezbędne. Zamawiający weryfikuje, czy podmioty udostępniające zasoby spełniają odpowiednie kryteria kwalifikacji i czy nie podlegają wykluczeniu. Zamawiający wymaga, aby wykonawca zastąpił podmiot, który nie spełnia stosownego kryterium kwalifikacji lub podlega wykluczeniu. Solidarna odpowiedzialność za realizację zamówienia (zasób ek. fin.) Polska - odpowiedzialność za szkodę

18 Konsorcjum nowe regulacje 1. Zamawiający nie może wymagać od grupy wykonawców posiadania określonej formy prawnej. 2. Zamawiający może wymagać, aby grupy wykonawców przyjęły określoną formę prawną w przypadku udzielenia im zamówienia. 3. Zamawiający może sprecyzować sposób, w jaki grupy wykonawców mają spełnić wymogi dotyczące sytuacji ekonomicznej i finansowej lub zdolności technicznej i zawodowej.

19 Usługi społeczne Próg stosowania przepisów Dyrektywy euro dla zamówień na usługi społeczne (z załącznika XIV w uproszczeniu dotychczasowe usługi niepriorytetowe) Zasady prowadzenia postępowania określane przez Zamawiającego, Podstawowe zasady przejrzystości, konkurencji i równego traktowania, proporcjonalności. Wszczęcie postępowania następuje za pomocą publikacji ogłoszenia. Wyjątek przesłanki procedury negocjacyjnej bez ogłoszenia

20 Jednolity Europejski Dokument Zamówienia ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2016/7 z dnia 5 stycznia 2016 r. ustanawiające standardowy formularz jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia zmniejszenie obciążeń administracyjnych eliminacja potrzeby przedstawiania znacznej liczby zaświadczeń lub innych dokumentów odnoszących się do kryteriów wykluczenia i kwalifikacji

21 Jednolity Europejski Dokument Zamówienia to oświadczenie wykonawcy stanowiące wstępny dowód w zakresie: braku podstaw wykluczenia nie ma zastosowania lub spełniania kryteriów kwalifikacji (warunków udziału w postępowaniu) wskazania organu publicznego lub osoby trzeciej odpowiedzialnych za wystawienie dokumentów potwierdzających powyższe zobowiązania wykonawcy do przedstawienia dokumentów potwierdzających podmiotów udostępniających zasoby (jeżeli dotyczy) możliwości bezpośredniego uzyskania dokumentów bazy danych

22 Jednolity Europejski Dokument Zamówienia To zamawiający wskazuje, których informacji wymaga. Zamawiający w dowolnym momencie może zwrócić się do wykonawcy o przedłożenie dokumentów potwierdzających. Zamawiający wymaga przedłożenia aktualnych dokumentów potwierdzających przed udzieleniem zamówienia, za wyjątkiem: dokumentów, które już posiada dokumentów, które jest w stanie uzyskać samodzielnie z bezpłatnej bazy w państwie członkowskim Forma JEDZ

23 Kryteria oceny ofert oferta najkorzystniejsza ekonomicznie z punktu widzenia zamawiającego; organizacja, kwalifikacje i doświadczenie personelu wyznaczonego do realizacji danego zamówienia, w przypadku gdy właściwości wyznaczonego personelu mogą mieć znaczący wpływ na poziom wykonania zamówienia; Rachunek kosztów cyklu życia produktu - koszty ponoszone w czasie cyklu życia produktu, usługi lub robót budowlanych: przez instytucję zamawiającą lub innych użytkowników (nabycie, zużycie energii i innych zasobów, utrzymanie, wycofanie z eksploatacji recykling) przypisywane ekologicznym efektom zewnętrznym, o ile możliwe jest określenie i zweryfikowanie ich wartości pieniężnej (koszty emisji gazów cieplarnianych, innych zanieczyszczeń, koszty łagodzenia zmian klimatycznych).

24 Rażąco niska cena Zamawiający przed odrzuceniem ofert, zwraca się do oferenta o podanie szczegółów, dotyczących tych składowych elementów oferty, które uważa za istotne. Konsultacje z wykonawcą - ustne i wielokrotne?

25 Podwykonawstwo Zamawiający może zażądać wskazania części zamówienia + podania nazw podwykonawców Ochrona podwykonawców - przeniesione regulacje z polskiej ustawy Pzp Możliwość ochrony dalszych podwykonawców robót budowlanych, usług i dostaw Badanie podwykonawców pod kątem wykluczenia z udziału w postępowaniu Zamawiający może zażądać zastąpienia podwykonawcy, w stosunku do którego zachodzą podstawy wykluczenia.

26 Nowe przepisy o modyfikacji umów Uproszczenie zasad modyfikacji umów Wdrożenie do przepisów dyrektyw zostało istniejące orzecznictwo TSUE (głównie sprawy: C- 454/06 Pressetext Nachrichtenagentur oraz C-496/99 Succhi di Frutta) Elastyczność w realizacji zamówień publicznych. Przejrzystość procedur i równe traktowanie wykonawców. Zwiększenie pewności prawnej uczestników rynku zamówień publicznych.

27 Nowe przepisy o modyfikacji umów Reguła de minimis Wartość zmiany nie przekracza progów unijnych Wartość zmian (łącznie) nie przekracza: 10% pierwotnej wartości umowy - usługi i dostawy 15% pierwotnej wartości umowy - roboty budowlane Brak zmiany ogólnego charakteru umowy

28 Nowe przepisy o modyfikacji umów Zmiany przewidziane w pierwotnych dokumentach zamówienia Jasne, precyzyjne i jednoznaczne klauzule przeglądowe Podany zakres, charakter, warunki możliwych modyfikacji Brak zmiany ogólnego charakteru umowy

29 Nowe przepisy o modyfikacji umów Dodatkowe roboty, usługi lub dostawy Wykonywane przez pierwotnego wykonawcę Niezbędne i nie uwzględnione w pierwotnym zamówieniu, jeżeli zmiana wykonawcy: nie może zostać dokonana z powodów ekonomicznych lub technicznych oraz spowodowałaby istotną niedogodność lub znaczne zwiększenie kosztów Wzrost ceny nie może przekraczać 50 % wartości pierwotnej umowy (każdej modyfikacji) Nie może mieć na celu obejścia przepisów dyrektywy Konieczność publikacji ogłoszenia o zmianie umowy

30 Nowe przepisy o modyfikacji umów Nieprzewidziane Konieczność wynika z okoliczności, których zamawiający nie mógł przewidzieć Brak zmiany ogólnego charakteru umowy Wzrost ceny nie może przekraczać 50 % wartości pierwotnej umowy (każdej modyfikacji) Nie może mieć na celu obejścia przepisów dyrektywy Konieczność publikacji ogłoszenia o zmianie umowy

31 Nowe przepisy o modyfikacji umów Możliwość modyfikacji nieistotnych, niezależnych od ich wartości Za istotne uznaje się modyfikację, która m.in: Wprowadza nowe warunki, które gdyby były znane mogłyby wpłynąć na wynik postępowania lub grupę zainteresowanych postępowaniem Nieprzewidzianie zmienia równowagę ekonomiczną na korzyść wykonawcy Znacznie rozszerza zakres umowy

32 Reguły udzielania zamówień poniżej progów unijnych Zamówienia poniżej progu unijnego nie są objęte reżimem Dyrektyw Znaczne uproszczenie procedur polski projekt Pzp: Brak terminów minimalnych Negocjacje z ogłoszeniem i dialog konkurencyjny bez przesłanek Rodzaje dokumentów dotyczące kryteriów kwalifikacji Komisja przetargowa Zadawanie pytań określa Zamawiający Publikacja w BZP zakres informacji z uwzględnieniem zasad przejrzystości

33 Niezależnie od Dyrektywy Kierunki zmian Zespół doraźny ds. zamówień publicznych Rady Dialogu Społecznego wzmocnienie kryteriów pozacenowych oceny ofert (maksymalnie 40% cena) wzmocnienie stosunku pracy w zakresie wymagań związanych z realizacją zamówień stawianych wykonawcom przez zamawiających (gdy stosowane są grafiki pracy, wykonawca będzie zobowiązany do zapewnienia zatrudnionym etatów) zespół projektowy zamiast komisji przetargowej wzmocnienie klauzul społecznych i rozszerzenia katalogu osób defaworyzowanych Kwestie zamówień in house? Zasady przejrzystości. Wadium.

34 więcej na ten temat: Dziękuję za uwagę