OFICEROWIE ŻANDARMERII KAWALEROWIE KRZYŻA I MEDALU NIEPODLEGŁOŚCI

Transkrypt

1 Tadeusz Wawrzyński OFICEROWIE ŻANDARMERII KAWALEROWIE KRZYŻA I MEDALU NIEPODLEGŁOŚCI Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę władze odrodzonego państwa nie zapomniały o tych, którzy o tę niepodległość walczyli. Znalazło to swój wyraz m.in. przez odznaczenie ich Krzyżem lub Medalem Niepodległości. Geneza tego odznaczenia sięga 1928 roku. W grudniu tego roku powstała Główna Komisja dla Odznaczeń za Pracę Niepodległościową udzielonych w 10 rocznicę powstania Państwa Polskiego 1. W skład Komisji weszli: Aleksandra Piłsudska (przewodnicząca), gen. Kazimierz Sosnkowski, gen. dyw. Edward Rydz-Śmigły, płk Jan Kołłątaj-Szrednicki, ppłk Aleksander Prystor, ppłk Wacław Jędrzejewicz (sekretarz generalny), mjr Ignacy Drewnowski-Junosza oraz posłowie: Aleksander Maciesza, Walery Sławek i Adam Koc 2. W ramach Głównej Komisji Odznaczeniowej utworzono komisje środowiskowe. Ich zadaniem było przygotowanie wniosków na odznaczenie Orderem Odrodzenia Polski (klasy III V) i Krzyżem Zasługi (złoty, srebrny, brązowy), osób, które zasłużyły się czynnie dla Niepodległości Ojczyzny w okresie przed wojną 1 T. W a w r z y ń s k i, Działalność Głównej Komisji Odznaczeniowej ( ) i Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości ( ). Studia i materiały do historii wojskowości t. XXVIII, Warszawa 1985, s Tamże, s. 216.

2 światową lub podczas jej trwania oraz w okresie wojen politycznych Przewodniczący komisji był wyznaczony przez Główną Komisję Odznaczeniową, która również zatwierdzała proponowanych przez niego członków. Już na drugim posiedzeniu Głównej Komisji Odznaczeniowej 11 marca 1929 roku Wacław Jędrzejewicz i Jan Kołłątaj-Szrednicki wystąpili z projektem ustanowienia specjalnego odznaczenia za działalność niepodległościową 4. Problemy związane z projektem ustanowienia tego odznaczenia były wielokrotnie omawiane na posiedzeniach Głównej Komisji Odznaczeniowej, gdyż okazało się to trudne do przeprowadzenia. Ostatecznie po wielu staraniach Prezydent RP rozporządzeniem z 29 października 1930 roku ustanowił Krzyż i Medal Niepodległości. Rozporządzenie składało się z 9 artykułów i weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 5 listopada 1930 roku 5. Odznaczenie posiadało trzy klasy: Krzyż Niepodległości z Mieczami, Krzyż Niepodległości i Medal Niepodległości. Miało być nadawane osobom, które zasłużyły się czynnie dla niepodległości Ojczyzny w okresie przed wojną światową lub podczas jej trwania oraz w okresie walk orężnych polskich w latach , z wyjątkiem wojny polsko-rosyjskiej na obszarze Polski 6. Ranga odznaczenia byłą bardzo wysoka. Krzyż Niepodległości zajmował w kolejności orderów i odznaczeń polskich miejsce przed Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, zaś Medal Niepodległości przed Srebrnym Krzyżem Zasługi. Krzyż i Medal Niepodległości nadawał Prezydent RP na podstawie wniosków Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości. Komitet ten składał się z pierwszych dziesięciu osób, którym Prezydent RP na wniosek Rady Ministrów nadał Krzyż Niepodległości 7. Osobami tymi byli: Józef Piłsudski, Aleksandra Piłsudska, Aleksander Prystor, Kazimierz Sosnkowski, Edward Rydz-Śmigły, Julian Stachiewicz, Walery Sławek, Adam Koc, Wacław Jędrzejewicz (Krzyż Niepodległości z Mieczami) i Jan Kołłątaj-Szrednicki (Krzyż Niepodległości). Komitet ukonstytuował się na 3 Tamże, s Z. P u c h a l s k i, T. W a w r z y ń s k i, Krzyż i Medal Niepodległości, Warszawa 1994, s Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 29.X.1930 roku o Krzyżu i Medalu Niepodległości. Dziennik Ustaw RP nr 75 z 5.XI.1930 roku. 6 Tamże. 7 Tamże.

3 pierwszym posiedzeniu, które odbyło się 7 listopada 1930 roku. Przewodniczącym Komitetu wybrano jednogłośnie Józefa Piłsudskiego. Zastępcami przewodniczącego zostali wybrani: Aleksandra Piłsudska i Walery Sławek, zaś sekretarzem generalnym Wacław Jędrzejewicz 8. Krzyż i Medal Niepodległości posiadały charakter odznaczenia wojskowego. Określała to ustawa z dnia 21 marca 1931 roku o zmianie rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 29 października 1930 roku o Krzyżu i Medalu Niepodległości 9. W ramach Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości działały 22 komisje środowiskowe, m.in.: Powstania 1863 roku, PPS, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego, Polskich Drużyn Strzeleckich, Legionów Polskich, Polskiej Organizacji Wojskowej, Formacji Polskich na Wschodzie, Armii Polskiej we Francji, Powstania Poznańskiego i Powstania Górnośląskiego. Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości miał działać do końca 1932 roku Ponieważ jednak napłynęło bardzo wiele wniosków odznaczeniowych, a prace Komitetu posuwały się powoli, kilkakrotnie przedłużano okres jego działalności. Ostatecznie zakończył on prace na wiosnę 1939 roku. Ogółem nadano odznaczenia, w tym Krzyży Niepodległości z Mieczami, Krzyży Niepodległości i Medali Niepodległości. Około wniosków odrzucono. Najwięcej odznaczeń nadano za służbę w Legionach Polskich oraz za działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej Zawodowi wojskowi otrzymali odznaczeń. Z tej liczby tylko 147 osób odznaczono Krzyżem Niepodległości z Mieczami, w tym 13 generałów. Oprócz członków Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości Edwarda Rydza-Śmigłego, Kazimierza Sosnkowskiego, Juliana Stachiewicza i Mieczysława Dąbkowskiego byli to: Czesław Jarnuszkiewicz, Władysław Uzdowski, Walerian Czuma, Michał Karaszewicz-Tokarzewski, Janusz Głuchowski, Gustaw Orlicz-Dreszer, Bernard Mond, Leon Berbecki i Michał Trojanowski. Krzyż Niepodległości z Mieczami 8 Z. P u c h a l s k i, T. W a w r z y ń s k i, op. cit., s Dziennik Ustaw RP nr 31 z 10.IV.1931 roku. 10 T. W a w r z y ń s k i, op. cit., s. 248.

4 otrzymało także 18 podoficerów. Krzyż Niepodległości otrzymało prawie 5,5 tysiąca wojskowych 11. Zawodowi wojskowi stanowili niewiele więcej niż 10% wszystkich odznaczonych. Jednakże biorąc pod uwagę, że liczba zawodowych wojskowych po odliczeniu młodszych oficerów i podoficerów, którzy z racji wieku nie mogli brać udziału w działalności niepodległościowej, wynosiła ok. 40 tysięcy, można przyjąć, że krzyż lub Medal Niepodległości otrzymało ponad 23% kadry zawodowej. Wskaźnik ten jeszcze korzystniej wyglądał w wypadku kadry oficerskiej, gdzie wynosił ok. 33% wszystkich oficerów 12. Na tym tle korpus osobowy oficerów żandarmerii prezentuje się bardzo dobrze. Według Rocznika Oficerskiego z 1932 roku oficerów żandarmerii było 143, odznaczono zaś 64, w tym 1 otrzymał Krzyż Niepodległości z Mieczami, 43 Krzyż Niepodległości i 20 Medal Niepodległości 13. Odznaczeni stanowili więc prawie 45% ogólnego stanu oficerów żandarmerii. Najwięcej odznaczeń przypadło za służbę w Legionach Polskich Otrzymali je m.in.: ppłk Plato Bałaban, ppłk Adam Popowicz, ppłk Stanisław Kuciel, ppłk Tadeusz Podgórski, mjr Ignacy Skoczeń, mjr Teofil Ney, mjr Józef Bay, mjr Edward Czuruk, mjr Władysław Hercok, kpt Henryk Kruczek, kpt. Włodzimierz Kościuk, kpt. Szymon Mayblum, kpt. Ryszard Sikorski, por. Franciszek Kugler, por. Stefan Radyk, por. Stanisław Płochocki i por. Alfred Gołowski. Za działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej odznaczono 12 oficerów, m.in. mjr. Adama Englerta, kpt. Tadeusza Chuderskiego, kpt. Kazimierza Rembacza i por. Romualda Szczęsnego. Za służbę w Formacjach Polskich na Wschodzie nadano odznaczenia trzem oficerom: mjr. Wojciechowi Kusiowi, por. Adamowi Krzywickiemu i por. Zygmuntowi Prackiemu. 11 Z. P u c h a l s k i, T. W a w r z y ń s k i, op. cit., s Tamże. 13 Dane te ustalono na podstawie Rocznika Oficerskiego z 1932 roku oraz Dzienników Personalnych Ministerstwa Spraw Wojskowych 8/1932, 4/1933, 13/1933, 9/1934 i 2/ Dane określające za jaką działalność nadano odznaczenia ustalono na podstawie wniosków odznaczeniowych oraz protokołów posiedzeń Głównej Komisji Odznaczeniowej i Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości. CAW, I

5 Również trzech oficerów zostało odznaczonych za działalność w Polskich Drużynach Strzeleckich: kpt. Emanuel Quirini, por. Włodzimierz Marszałek i por. Stanisław Michurski. Dwóch oficerów odznaczono za działalność w Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckim: mjr. Jakuba Zapałę i kpt. Zygmunta Puchalika. Jeden oficer odznaczony został za udział w powstaniu śląskim (mjr Maksymilian Gawlik), jeden za działalność w Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej (mjr Stanisław Sitek) i również jeden za działalność w ruchu ludowym (kpt. Franciszek Ogarek). Należy dodać, że odznaczono także 114 podoficerów żandarmerii, w tym jednego Krzyżem Niepodległości z Mieczami, 66 Krzyżem Niepodległości i 47 Medalem Niepodległości 15. Warto podkreślić, że oficer żandarmem, mjr Kazimierz Kaciukiewicz brał udział w pracach Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości. Był on mianowicie członkiem Komisji Współpracy z Sekretarzem Generalnym, nazywanej także Komisją Pomocniczą, która została powołana w końcu 1934 roku w celu usprawnienia i przyspieszenia prac Komitetu. A oto kilka sylwetek odznaczonych oficerów żandarmerii. Mjr SITEK Stanisław ur. 17 listopada 1890 roku w Warszawie. Ukończył średnią szkołę techniczną kolejową. W 1905 roku wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej. Początkowo pracował w charakterze pomocnika technika kolportującego nielegalną literaturę na Woli i Powązkach w Warszawie oraz pełnił pomocnicze funkcje w Organizacji Bojowej. Od grudnia 1905 roku jako członek tej organizacji brał udział w akcjach terrorystycznych, jak np. rozbijanie monopoli na ul. Wroniej, Lesznie, Żytniej i Chłodnej, zamach bombowy na Urząd Naczelnika Straży Ziemskiej, zabicie żandarma w Alejach Jerozolimskich oraz dwóch żandarmów przy ul. Wolskiej, zamach na Urząd Gminny w Sorosach. W czerwcu 1909 roku w obawie przed aresztowaniem wyjechał do Krakowa, a następnie do Lwowa, gdzie działał w Związku Walki Czynnej. Od września 1910 roku działał w Związku Socjalistów 15 Dane te ustalono na podstawie Dzienników Personalnych Ministerstwa Spraw Wojskowych 8/1931, 5/1932, 8/1932, 11/1932, 4/1933, 13/1933, 9/1934.

6 Polskich Oddział Praca w Stanach Zjednoczonych, a z chwilą zorganizowania Komitetu Obrony Narodowej został członkiem tej organizacji. W styczniu 1915 roku dzięki pomocy Komitetu wyjechał do kraju i wstąpił do Legionów Polskich. Odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami w 1931 roku 16. Mjr dr GALOS Stanisław ur. 14 marca 1894 roku w Krakowie. Tam też ukończył gimnazjum i Wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był członkiem Związku Strzeleckiego w Krakowie, gdzie ukończył pierwszą wojskową szkołę strzelecką. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. Jako komendant sekcji, a następnie plutonu brał udział w walkach I Brygady. Wyróżnił się w bitwie pod Łowczówkiem, za co odznaczono go Srebrnym Medalem Waleczności II klasy. W kwietniu 1918 roku został internowany przez Austriaków w obozie Szaldobosz na Węgrzech, a następnie wysłany na front włoski. Po upadku monarchii austriackiej wstępuje ochotniczo do tworzących się do oddziałów żandarmerii Wojska Polskiego. Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1931 roku Ponadto odznaczony m.in. trzykrotnie Krzyżem Walecznych 17. Kpt. MÜLLER Leonard ur. 23 października 1893 roku w Medenicach, pow. Drohobycz, woj. lwowskie. Po ukończeniu szkoły średniej w Drohobyczu studiował w Wyższej Szkole Leśnej we Lwowie. W tym okresie brał czynny udział w pracach niepodległościowych należąc od 1912 roku do polowych Drużyn Bartoszowych, a następnie do Struka okręgu drohobyckiego. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich i brał udział we wszystkich walkach 1 pułku piechoty w Małopolsce Zachodniej. W styczniu 1915 roku w związku z chorobą płuc został zwolniony z Legionów przez komisję lekarską. Od czerwca 1916 roku ponownie pełnił służbę w Legionach w Dowództwie Żandarmem Polowej Komendy Grupy, a następnie Komendy Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym w Legionach pozostał jako instruktor w Polskiej Sile Zbrojnej. Ułatwiał ucieczki legionistom z obozu internowanych w Szczypiornie i zaopatrywał ich w fałszywe dowody osobiste. W listopadzie 1918 roku brał udział w rozbrajaniu niemieckiej Komendy Żandarmerii oraz niemieckiego batalionu szturmowego na Solcu w Warszawie. Odznaczony 16 CAW, Ap 1769/ CAW, Ap 608.

7 Krzyżem Niepodległości w 1933 roku. Ponadto odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi 18. Kpt. SZCZERBA Julian ur. 26 kwietnia 1894 roku we Lwowie. Tam też ukończył gimnazjum filologiczne. Należał do Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. Od 15 listopada 1912 pełnił służbę w Związku Strzeleckim we Lwowie jako dowódca plutonu oraz instruktor. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich 1 pułk piechoty I Brygady. Za odmowę złożenia przysięgi rządowi austriackiemu został w 1917 roku aresztowany i był więziony w Przemyślu. Po ucieczce z więzienia ponownie aresztowany i więziony w Bolechowie, a następnie jako politycznie podejrzany został internowany w obozie Huszt na Węgrzech i w Attimis we Włoszech. Następnie wcielono go do armii austriackiej skąd we wrześniu 1918 roku zbiegł i wstąpił do Żandarmerii Krajowej Polskiej Siły Zbrojnej. W listopadzie 1918 roku brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie. Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1931 roku. Ponadto odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi 19. Kpt. STRUSINSKI Jan ur. 28 marca 1895 roku w Warszawie. Ukończył gimnazjum i 4 semestry Głównej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego. W roku 1910 wstępuje do Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. W chwili wybuchu wojny organizuje Straż Obywatelską w Warszawie i pełni w niej funkcję instruktora. W latach działał w Polskiej Organizacji Wojskowej na terenie Warszawy. Utrzymywał kontakt pomiędzy POW a oddziałami legionowymi, a także ukrywał zbiegłych z obozów internowanych członków POW i Legionistów. W 1917 roku wstąpił do Szkoły Podchorążych Polskiej Siły Zbrojnej, gdzie założył tajną organizację, mającą na celu krzewienie idei niepodległościowej. W listopadzie 1918 roku brał udział w rozbrajaniu Niemców. Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1931 roku. Ponadto był odznaczony m.in. Orderem Odrodzenia Polski V klasy i Srebrnym Krzyżem Zasługi CAW, Ap 1769/ CAW, KN CAW, KN

8 Por. KOŃCZYŃSKI Jerzy ur. 16 maja 1895 roku W Warszawie. Ukończył gimnazjum filologiczne im. Wojciecha Górskiego i 4 semestry Wydziału Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. W październiku 1915 roku wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej i do kwietnia 1916 roku działał w Służbie Bezpieczeństwa, a następnie w Komendzie Poczt jako zastępca komendanta plutonu kurierskiego, zaś od sierpnia 1916 roku, do listopada 1918 roku w Żandarmerii POW. Przewoził broń i nielegalną literaturę, inwigilował agentów niemieckich, wykonywał plany obozu w Benjaminowie i hangarów na lotnisku mokotowskim. W listopadzie 1918 roku brał udział w zdobywaniu ratusza w Warszawie, zdobywaniu arsenału oraz rozbrajaniu Niemców na ulicach miasta. Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1932 roku. Ponadto odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych 21. Mjr dr KUŚ Wojciech ur. 12 kwietnia 1891 roku w Babicy, pow. Rzeszów, woj. lwowskie. W czasie nauki gimnazjalnej w Rzeszowie należał do tajnej organizacji uczniowskiej, mającej na celu działalność w duchu narodowym. Po zdaniu egzaminu dojrzałości w 1911 roku studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Wstąpił wówczas do Związku Strzeleckiego a ponadto był członkiem akademickiego koła Towarzystwa Szkoły Ludowej i prowadził akcję kulturalno-oświatową na wsi. W 1914 roku został powołany do armii austriackiej. Po rozpadnięciu się Austrii wstąpił w połowie listopada 1918 roku ochotniczo do 4 dywizji strzelców gen. Żeligowskiego w Odessie. W tej dywizji zorganizował żandarmerię polową w sile plutonu, która pod jego dowództwem przybyła do kraju w czerwcu 1918 roku. W czasie wojny polsko-sowieckiej był dowódcą plutonu żandarmerii przy 14 dywizji piechoty. Odznaczony Medalem Niepodległości w 1933 roku. Ponadto był odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi 22. Por. MARSZAŁEK Franciszek ur. 15 października 1895 roku w Zagrobeli, pow. Tarnopol. Do 1914 roku uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego w Tarnopolu. Tam też w grudniu 1912 roku wstąpił do Polskiej Drużyny Strzeleckiej. Od sierpnia 1914 roku pełnił służbę w 1 pułku piechoty Legionów Polskich. W grudniu 1914 roku został ranny w bitwie pod Łowczówkiem i do lipca 1915 roku przebywał w 21 CAW, Ap 1769/ , 22 CAW, KN

9 szpitalach w Trenczynie i Cieplicach. W sierpniu tegoż roku został przydzielony do Komendy Głównej Legionów Polskich jako żandarm. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 roku pełnił służbę w II Brygadzie i w czasie jej przejścia do Rosji w połowie lutego 1918 roku został schwytany przez Austriaków. W drodze do obozu jeńców zbiegł i dostał się do Warszawy, gdzie wstąpił do Oddziału Żandarmerii Polskiej Siły Zbrojnej. W listopadzie 1918 roku brał udział w rozbrajaniu Niemców. Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1931 roku. Ponadto odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi 23. Por. RADYK Stefan ur. 7 lipca 1894 roku w Bochni. Od lipca 1913 roku należał do organizacji Strzelec w Krakowie, gdzie w jesieni tegoż roku ukończył kurs podoficerski. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. W grudniu tegoż roku został ciężko kontuzjowany w bitwie pod Łowczówkiem. Po wyleczeniu wraca do szeregów i bierze udział w wielu walkach. W bitwie pod Konarami w 1915 roku został ranny w brzuch. Do końca wojny leczył się w szpitalach. W listopadzie 1918 roku wstąpił do żandarmerii krajowej w Warszawie. Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1933 roku. Ponadto odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi 24. Por. NISIEWICZ-DOBRZAŃSKI Tadeusz ur. 7 kwietnia 1897 roku we Lwowie. Ukończył 2 letnią szkołę handlową i 3 kursy Seminarium Nauczycielskiego we Lwowie. W roku 1912 wstąpił do Skautingu i równocześnie należał do Polowej Drużyny Sokoła. W roku 1913 był członkiem tajnego związku młodzieżowego Orzeł we Lwowie. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich i przebył kampanię karpacką 1914/1915 roku i kampanię wołyńską 1915/1916 roku. W latach pracował jako zastępca Komisarza Werbunkowego Gminy Łuków. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 roku został wysłany na front włoski, gdzie działał jako kurier Polskiej Organizacji Wojskowej. W roku 1918 po dezercji z frontu włoskiego zgłosił się do Polskiego Korpusu Posiłkowego w Bolechowie. Po przejściu II Brygady do Rosji w połowie lutego 1918 roku został uwięziony przez Austriaków we Lwowie i następnie wcielony do armii austriackiej. W lipcu 1918 roku 23 CAW, KN CAW, KN

10 zdezerterował i ukrywał się w Barszczowie. W listopadzie 1918 roku brał udział w obronie Lwowa. Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1931 roku 25. Por. NIEDZIOŁEK Jan ur. 16 grudnia 1894 roku w Lipniku, pow. Biała. W roku 1910 wstąpił do Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. Od sierpnia 1914 roku pełnił służbę w 2 pułku piechoty Legionów Polskich. W styczniu 1915 roku został ranny. Po wyleczeniu został przydzielony do 3 pułku piechoty. Po połączeniu się II Brygady Polskiego Korpusu Posiłkowego z II Korpusem Polskim w Rosji, pełni służbę w 16 pułku strzelców. W bitwie pod Kaniowem w 1918 roku dostał się do niewoli niemieckiej. Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1931 roku. Odznaczony również Virtuti Militari V klasy i dwukrotnie Krzyżem Walecznych 26. Por. GOŁOWSKI Alfred ur. 24 listopada 1891 roku w Krakowie. Ukończył 6 klas gimnazjum matematyczno-przyrodniczego. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich i pełnił służbę w 1 pułku piechoty. W 1915 roku w bitwie pod Józefowem został ciężko ranny. Po wyleczeniu wraca w lipcu 1916 roku do szeregów. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 roku został wysłany na front włoski. W kwietniu 1918 roku przeniesiono go do Krakowa, gdzie rozpoczął działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej. Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1931 roku 27. Por. DRZYMULSKI Władysław ur. 26 czerwca 1893 roku w Warszawie. Od początku 1913 roku był członkiem PPS w Pabianicach. W czerwcu 1915 roku wstąpił do Legionów Polskich i pełnił służbę w 1 pułku piechoty. W październiku tegoż roku został przydzielony do Oddziału Wywiadowczego Komendy Głównej Legionów Polskich, a po rozformowaniu tego oddziału na początku 1916 roku przydzielono go żandarmerii. Współpracował z Polską Organizacją Wojskową, informując o grożących aresztowaniach peowiaków i legionistów. W lipcu 1917 roku został aresztowany za agitację przeciwko przysiędze. Po zwolnieniu przebywał w Domu Rekonwalescentów w Kamieńsku, a w lutym 1918 roku został przeniesiony do Ekspozytury Żandarmerii II Brygady Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po przejściu II 25 CAW, Ap 1769/ CAW, KN CAW, Ap 1769/

11 Brygady do Rosji i połączeniu się jej z II Korpusem Polskim organizował Straż Polową tego korpusu. W bitwie pod Kaniowem w maju 1918 roku dostał się do niewoli niemieckiej i przebywał w obozie jenieckim w Güstrowie do grudnia tegoż roku. Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1932 roku. Ponadto odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi 28. Na zakończenie należy podkreślić znaczny udział przyszłych oficerów żandarmem w dziele odzyskania niepodległości, co wystawia chlubne świadectwo temu nielicznemu korpusowi osobowemu Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej. WYKAZ IMIENNY OFICERÓW ŻANDARMERII Załącznik ODZNACZONYCH KRZYŻEM LUB MEDALEM NIEPODLEGŁOŚCI POLSKA PARTIA SOCJALISTYCZNA Krzyż Niepodległości z Mieczami 1. mjr Sitek Stanisław ZWIĄZEK WALKI CZYNNEJ I ZWIĄZEK STRZELECKI Medal Niepodległości 1. kpt. Puchalik Zygmunt mjr Zapala Jakub POLSKIE DRUŻYNY STRZELECKIE I DRUŻYNY BARTOSZOWE Krzyż Niepodległości 1. por. Marszałek Włodzimierz kpt. Quirini Emanuel Medal Niepodległości 1. kpt. Korytowski Józef CAW, Ap 1769/

12 2. por. Michurski Stanisław kpt. Ogarek Franciszek LEGIONY POLSKIE Krzyż Niepodległości 1. kpt. Altkirchen-Kirchmayer Adam ppłk Bałaban Plato mjr Bay Lubomir mjr Czabański Antoni mjr Czuruk Edward por. Drzymulski Władysław mjr Galos Stanisław por. Gołowski Alfred mjr Guziorski Piotr mjr Hercok Władysław por. Horski Feliks kpt. Kaciukiewicz Kazimierz por. Kolijewicz Tadeusz kpt. Kościuk Włodzimierz kpt. Kruczek Henryk ppłk Kuciel Stanisław kpt. Mayblum Szymon mjr Miś Tadeusz kpt. Müller Leonard por. Nawrocki Włodzimierz mjr Ney Teofil por. Niedziołek Jan kpt. Nisiewicz-Dobrzański Tadeusz kpt. Piwnicki Stanisław por. Płochocki Stanisław ppłk Podgórski Tadeusz

13 27. ppłk Popowicz Adam por. Radyk Stefan por. Schön Juliusz kpt. Sikorski Ryszard mjr Skaza Antoni mjr Skoczeń Ignacy kpt. Szczerba Julian por. Szerszeniewicz Michał por. Szuliga Teofil por. Szymczykiewicz Tadeusz kpt. Trompeter Kazimierz Medal Niepodległości 1. por. Kugler Franciszek mjr Rudnicki Antoni por. Wołoszczuk Kazimierz POLSKA ORGANIZACJA WOJSKOWA Krzyż Niepodległości 1. mjr Budzianowski Jan mjr Englert Adain kpt. Kończyński Marceli Strusiński Jan Medal Niepodległości 1. kpt. Chuderski Tadeusz por. Czeski Grzegorz por. Mirakowski Henryk kpt. Rembacz Kazimierz ppłk Riesser Alfred por. Szczęsny Romuald por. Weryk Aleksander kpt. Zimmer Gustaw

14 FORMACJE POLSKIE NA WSCHODZIE Krzyż Niepodległości 1. mjr Kuś Wojciech Medal Niepodległości 1. por. Krzywicki Adam por. Pracki Zygmunt POWSTANIA GÓRNOŚLĄSKIE Medal Niepodległości 1. mjr Gawlik Maksymilian