80/3/2012/2013 WYDANIE SPECJALNE

Transkrypt

1 80/3/2012/2013 WYDANIE SPECJALNE

2 Spis treści: 1. Drodzy Czytelnicy! 2. Janusz Korczak pedagog i wychowawca 3. Stefania Wilczyoska 4. Dzieci osierocone 5. Myśli Janusza Korczaka 6. Janusz Korczak - opowieśd o prawdziwym człowieku 7. Rok Korczakowski w Naszej Szkole 2

3 Drodzy Czytelnicy! Prezentujemy Wam Wydanie Specjalne naszej gazetki szkolnej poświęcone Januszowi Korczakowi. Henryk Goldszmit Janusz Korczak urodził się w 1878 lub 1879 roku w Warszawie. Po studiach medycznych na Uniwersytecie Warszawskim pracował jako lekarz w szpitalu dziecięcym. Był współtwórcą i kierownikiem Domu Sierot dla dzieci żydowskich ( ) i sierocioca dla dzieci polskich Nasz Dom ( ). Znany był również jako wykładowca w Wolnej Wszechnicy Polskiej i Instytucie Pedagogiki Specjalnej oraz kurator w sądzie dla nieletnich. Pod pseudonimem Stary Doktor wygłaszał pogadanki radiowe dla dzieci i dorosłych. Wypracowany przez Korczaka system wychowawczy w sierociocu był oparty na pobudzaniu dziecka do aktywności, samodzielności, wyrabianiu poczucia odpowiedzialności za czyny, stwarzaniu warunków do osiągania pełnej dojrzałości moralnej. Pan Doktor popularyzował wiedzę pedagogiczną i psychologiczną, żądał prawa dziecka do szacunku, zrozumienia i miłości. Uwielbiany przez swoich wychowanków, pozostał z nimi do kooca. Zginął w hitlerowskim obozie zagłady, dobrowolnie towarzysząc swym dzieciom z Domu Sierot, zmuszonym do opuszczenia warszawskiego getta. Twórczośd Janusza Korczaka jest silnie związana z jego działalnością i koncepcjami pedagogicznymi. Ogłosił wiele prac z zakresu pedagogiki, m.in. Jak kochad dziecko (1920), Prawo dziecka do szacunku (1929). Debiutował utworem scenicznym Którędy? (1899), następnie wydał naturalistyczne powieści społeczne Dzieci ulicy (1901), Dziecko salonu (1906), Spowiedź motyla (1914), Kiedy znów będę mały (1925). Spośród utworów kierowanych do dzieci popularnośd zdobyły Mośki, Jośki i Srule (1910) oraz Józki, Jaśki i Franki (1911). Do dziś czytelnicy zachwycają się Królem Maciusiem Pierwszym (1923), Królem Maciusiem na wyspie bezludnej (1923), Kajtusiem Czarodziejem (1934), czy Bankructwem małego Dżeka (1924). Bohaterowie jego utworów są dziedmi niespokojnymi, przeżywającymi głębokie konflikty wewnętrzne. Tragizm losu bohaterów splata się z humanistyczną wiarą w człowieka i najbardziej trwałe wartości moralne. Redakcja 3

4 Janusz Korczak pedagog i wychowawca Janusz Korczak był nie tylko lekarzem i publicystą, ale przede wszystkim pedagogiem i wychowawcą. Jego powołaniem była praca z dziedmi, której poświęcił całe swoje życie. Kochał dzieci. Mawiał, że kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat. Zdawał sobie sprawę z tego, że dzieci mają w świecie o wiele mniej praw niż dorośli, ponieważ same nie mogą o nie walczyd, dlatego robił to za nie. Dzięki niemu ludzie zrozumieli, że dziecko to pełnoprawny człowiek, którego należy traktowad na równi ze wszystkimi. Korczak prowadził dwa domy dziecka, Dom Sierot i Nasz Dom. Oba były prawdziwym rajem na ziemi dla żydowskich sierot, które w nich mieszkały. Stworzył dom, gdzie każdy był traktowany tak samo, z miłością. Jego innowacyjne pomysły i metody wychowawcze (m.in. sąd koleżeoski) przeszły do historii jako doskonałe sposoby na wychowywanie i kształtowanie dzieci na wartościowych ludzi. Korczak stawiał na rozmowę. Form dialogu było wiele, np. księga wpisów, skrzynia pytao. Pytania dzieci nigdy go nie męczyły, zawsze znajdował czas dla każdego. Chod małe sieroty ciągle psociły, Korczak poradził sobie również i z tym. Nie zabraniał zabawy, czasem nawet pochwalał bójki, ponieważ wiedział, że jest to częśd dzieciostwa, której nie można zabrad. Stary Doktor był także człowiekiem otwartym w rozmowach ze swoimi podopiecznymi nie unikał żadnego tematu. Dzieci czuły się w jego sierociocu bezpiecznie, wiedziały, że na Korczaka zawsze można liczyd. Do ostatnich chwil nie opuścił dzieci. Gdy Niemcy wywozili mieszkaoców na pewną śmierd, Korczak mimo możliwości ucieczki został ze swoimi podopiecznymi. Jego przemarsz wraz z dziedmi do pociągu utkwił w pamięci wielu osobom. Szli dumnie, nie bali się śmierci, byli na nią gotowi. Był wspaniałym pedagogiem, ponieważ umiał przygotowad dzieci na to, na co nikt nie jest przygotowany na śmierd. Karolina Łukaszewicz 4

5 Stefania Wilczyńska Stefania Wilczyoska jest osobą mało znaną, kojarzoną tylko z Januszem Korczakiem. W ubiegłym roku była patronką Dnia Kobiet. Ale ile osób wie o niej coś więcej? Wilczyoska wspaniała wychowawczyni i pedagog urodziła się w 1886 r. w Warszawie, gdzie spędziła większośd swojego życia. Pochodziła z zamożnej, żydowskiej rodziny. Ukooczyła studia przyrodnicze w Belgii, a po powrocie do ojczystego miasta, zajęła się pracą w sierociocu. Początkowo pracowała jako wolontariuszka, lecz w krótkim czasie stała się kierowniczką zaniedbanego wcześniej przytułku. Tam poznała Pana Doktora, z którym nawiązała współpracę w nowatorskim wychowaniu sierot. W 1912 r. założyli Dom Sierot znajdujący się z początku przy ul. Krochmalnej 92. Ku zdumieniu literackiej Warszawy, pisarz zdecydował się objąd kierownictwo nowej placówki. Panna Stefa czynnie brała udział w wychowaniu sierot. Nie była tylko wykonawczynią pomysłów Korczaka, miała swój wpływ na program wychowawczy placówki. Toczyła wiele sporów z Korczakiem. Mimo to, dzieci były bardzo dobrze przygotowane na samodzielne, dorosłe życie. W latach 30. wyjeżdżała do Ein Harod w Palestynie. Następne wyjazdy trwały coraz dłużej, jednakże w maju 1939 r. Panna Stefa, na przekór swoim planom zamieszkania na obczyźnie, wróciła do Warszawy. Do jednej z wychowanek napisała: Moje dzieci są w Warszawie. Tam jest moje miejsce. W 1942 r., razem z Panem Doktorem, dziedmi i personelem sierocioca, zmarła tragicznie w Treblince. Kamila Baczyoska 5

6 Sieroctwo jest problemem, który od dawna stanowi duży problem społeczny. Pojęcie sieroctwa wiąże się ze stanem pozbawienia dzieci, trwale lub przejściowo, szans wychowywania we własnej rodzinie, ze względu na brak odpowiednich warunków opiekuoczo-wychowawczych. Dzieci osierocone Rozróżnia się sieroctwo naturalne, spowodowane śmiercią rodziców i społeczne, gdy rodzice dzieci nie chcą, nie mogą lub nie potrafią wypełniad swoich obowiązków rodzicielskich. Decyzją sądów rodzinnych osobom tym została ograniczona, zawieszona lub odebrana władza rodzicielska. Istnieją tu także przypadki zrzeszenia się praw do dziecka, tak zwana zgoda blankietowa na adopcję. Dzieci zostają powierzone opiece zastępczych środowisk o charakterze rodzinnym lub instytucjonalnym. Opiekę nad dzieckiem osieroconym sprawują w Polsce domy małego dziecka, domy dziecka, rodzinne domy dziecka, rodziny zastępcze, pogotowia opiekuocze i rodziny adopcyjne oraz kontraktowe. Fakt, że rodzina jest naturalnym, koniecznym i niezastąpionym środowiskiem życia, rozwoju i wychowania dziecka, nie podlega więc żadnej wątpliwości. W związku z tym można uważad za pewne, iż pozbawienie dziecka tego środowiska powoduje w jego rozwoju i wychowaniu nieuniknione zaburzenia. Dziecko - sierota społeczny odczuwa i przeżywa swą sytuację boleśnie, jako odrzucenie emocjonalne i osamotnienie wśród dorosłych. Świadomośd tego, iż jest się przez rodziców kochanym i akceptowanym stanowi podstawę bezpieczeostwa dziecka, przyczynia się do pokonywania trudności szkolnych i życiowych oraz właściwego przystosowania w środowisku rówieśników. Ze statystyk wynika, że co 4 dziecko w Polsce jest dzieckiem osieroconym. W 594 Placówkach opiekuoczowychowawczych przebywa dzieci, a w Rodzinach Zastępczych ponad 67 tysięcy podopiecznych. Statystyki te cały czas rosną. Zuzia Gromuł 6

7 Myśli Janusza Korczaka Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat. Jeśli chcesz zmieniać świat, zacznij od siebie. Bez pogodnego, pełnego dziecięctwa całe życie jest kalekie. Pozwól dzieciom błądzić i radośnie dążyć do poprawy. Dorosłemu nikt nie powie: wynoś się!, a dziecku często się tak mówi. Kto ucieka od historii, tego historia dogoni. Nikomu nie życzę źle. Nie umiem. Nie wiem, jak to się robi. Wesz nie człowiek, wszystkiej krwi nie wypije. Nie wolno zostawiać świata takim, jakim jest. Życie moje było trudne, ale ciekawe. O takie właśnie prosiłem Boga. Cytaty wybrała Kinga Pawlicka 7

8 Myśli Janusza Korczaka 8

9 Janusz Korczak - opowieść o prawdziwym człowieku W czwartek, 29 Listopada uczniowie z klasy drugiej B oraz uczestnicy konkursu wiedzy o Januszu Korczaku wybrali się na wycieczkę do muzeum poświęconego jego życiu. Janusz Korczak był znanym już przed wojną pedagogiem, lekarzem i naukowcem zajmującym się badaniami nad psychiką dzieci, oddanym im bez reszty. Był osobą wrażliwą, refleksyjną, a jego postawa zarówno przed, jak i podczas wojny sprawiła, że stał się dla potomnych symbolem najcenniejszych wartości. Te często powtarzane określania, chod prawdziwe, nie oddają w pełni charakteru najpiękniejszego człowieka (jak nazywał Korczaka zaprzyjaźniony z nim pisarz Igor Newerly), który był postacią o wyjątkowo złożonej osobowości. Podczas wycieczki mogliśmy poznad życie Korczaka takie, jakim było. Janusz Korczak wraz ze Stefanią Wilczyoską, przyjaciółką i współpracownikiem, prowadzili Warszawski Dom Sierot. Jedna z wychowanek tego domu - Alina Edestin - napisała we wspomnieniach o swoim wychowawcy: Janusz Korczak zapewne był czarodziejem, który bez trudu zjednywał sobie serce dziecka. Z każdego jego gestu i spojrzenia promieniowała tak głęboka, spokojna i prawdziwa miłośd, że dziecko u jego boku natychmiast czuło się bezpieczne i ufne. Czytając wspomnienia przyjaciół i wychowawców domu dla sierot, możemy znaleźd wiele zaskakujących opowieści, które pokazują, w jaki sposób Korczak zjednywał sobie swoich podopiecznych, np. to: Zaskoczenie ogromne: po poręczy schodów zjeżdżają dzieci, a wśród nich, także na poręczy, niepozorna figura dorosłego. Każde słowo z tych wspomnieo przekonuje, że Korczak zbudował coś w rodzaju Akademii Pana Kleksa, dla tych, których rodziny nie chcą, nie mogą utrzymad bądź po prostu rodzin nie mają. 9

10 Janusz Korczak - opowieść o prawdziwym człowieku to jest podrzutków - wspomina wychowanka Ida Mieżdżyn. Warto odwiedzad muzea i poznawad historie tych, którzy potrafili poświęcid całe swoje życie dla ludzi, nie licząc na pieniądze, splendory i zaszczyty, tych, dla których W Domu Sierot wszystkich traktowano jednakowo. Nie robiono np. zróżnicowania w takich pracach, jak szycie czy gotowanie. Przyjmowane dzieci były w różnym wiekuwiek minimalny to siedem lat, maksymalny, po którym opuszczało się placówkęczternaście. Przyjmując je do Domu, nie zwracano też uwagi na pochodzenie społeczne- do tamtej pory prowadzono osobne placówki dla dzieci z biednych i bogatych rodzin. Jeszcze w 1930 roku dziadek jednego z wychowanków przy każdych swoich odwiedzinach wspominał mi, że jego wnuczek pochodzi z porządnej rodziny i powinnam go traktowad inaczej niż dzieci hołoty, jedyną zapłatą była przyjaźo, miłośd i wdzięcznośd podopiecznych. Janusz Korczak był właśnie takim człowiekiem. Kinga Góralczyk 10

11 Rok Korczakowski w Naszej Szkole Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2012 Rokiem Janusza Korczaka. W ramach roku Korczakowskiego uczniowie naszego gimnazjum brali udział w licznych przedsięwzięciach organizowanych na częśd Starego Doktora. Wierzchowska i Kinga Saar z lasy 3 c. II miejsce zajęły: Karolina Łukaszewicz i Justyna Wojtkiewicz z klasy 3d. III miejsce zdobyli: Krzysztof Grzęda z klasy 3 d i Saian Saied z klasy 3 c. W Konkursie Interdyscyplinarnym Bądź sobą szukaj właściwej drogi. Janusz Korczak, organizowanym przez Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowao Komputerów na zlecenie Mazowieckiego Kuratora Oświaty, do etapu wojewódzkiego zakwalifikowały się Marta Marciniak z 3 d i Kinga Saar z 3 c. Szkolny Konkurs Wiedzy o Januszu Korczaku wygrały: Anna W Szkolnym Konkursie Literackim Wybrane myśli Janusza Korczaka tematem opowiadania lub wiersza, I miejsce zajęła Kinga Bolek z 1 a, II miejsce Paulina Figlarz z 2 c, III miejsce Alicja Górska z 1 a. Korczak wśród nas - prace plastyczne inspirowane myślami Janusza Korczaka Przedstawiciele klas oraz nauczyciele uczestniczyli w debatach i spotkaniach poświęconych dziełu Janusza Korczaka, organizowanych na Wyższych Uczelniach, w Ośrodkach Kultury. Redakcja 11

12 Redakcja: Karolina Łukaszewicz III d Kinga Pawlicka III d Kamila Baczyoska III d Kinga Góralczyk II b Zuzanna Gromuł Ia Opiekunowie: Małgorzata Grodzka Bożena Czyż-Kępioska Beata Siwiec 12