Idee pedagogiczne Janusza Korczaka w Rosji. Międzynarodowy obóz integracyjny dla dzieci i młodzieży Nasz dom.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Idee pedagogiczne Janusza Korczaka w Rosji. Międzynarodowy obóz integracyjny dla dzieci i młodzieży Nasz dom."

Justyna Baranowska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Prof. Galina Arkadievna Obernikhina Moskwa Tłumaczenie: Bogumiła Różańska-Świerkot Idee pedagogiczne Janusza Korczaka w Rosji. Międzynarodowy obóz integracyjny dla dzieci i młodzieży Nasz dom. Nic nie dzieje się bez udziału dzieci Janusz Korczak 5 sierpnia 2012 r. minęło 70 lat od dnia tragicznej śmierci Janusza Korczaka w komorze gazowej obozu koncentracyjnego w Treblince. Prawdziwe nazwisko tego utalentowanego pisarza i pedagoga, którego prawdziwym powołaniem stała się praca z dziećmi i dla dzieci, to Henryk Goldszmit. Przed wojną pisano o nim jako o naiwnym marzycielu, który lubi dzieci i pisze dla nich książeczki. I rzeczywiście, na pierwszy rzut oka, w Korczaku nie było niczego bohaterskiego. Wydawało się, że żył w cieniu samego siebie. Niewysoki, zamyślony, trochę rozkojarzony, często z cierpiącym wyrazem twarzy, mówił spokojnie, wolno, prawie szeptem przyciągając w ten sposób uwagę słuchacza. Robił długie pauzy jakby chciał dać słuchaczowi czas na przemyślenia. Korczak to wybitna światowa osobistość, stawiana w jednym rzędzie z Sokratesem. W wielu krajach mówi się o nim, że To niezwykły człowiek. Prawdziwy wzór do naśladowania. Jeśli byłoby więcej takich ludzi, życie zmieniłoby się na lepsze. Młodzież rosyjska tak pisze o Korczaku: Dla mnie Korczak to człowiek z autorytetem, człowiek, którego wszyscy powinni szanować i kochać za to, co zrobił. Niestety, nie

Prawdziwe nazwisko tego utalentowanego pisarza i pedagoga, którego prawdziwym powołaniem stała się praca z dziećmi i dla dzieci, to Henryk Goldszmit.

2 jest znany wszystkim, ale ci, którzy go znają uważają za wzór do naśladowania. Janusz Korczak to człowiek, którego pamiętam z dzieciństwa. Stał się dla mnie ponadczasowym wizerunkiem dobrego człowieka, rozumiejącego nas dzieci. Tysiące razy zastanawiałam się nad jego losem, współczułam mu i wyobrażałam sobie jakby to było, gdybym miała możliwość spotkać się z nim. Pamiętam korczakowskie spotkania przy świecach. Pamiętam jak w upojeniu słuchałam piosenek i wierszy palcami obejmując świecę ( )Dziecko człowiek! Janusz Korczak pozwala dziecku myśleć. W latach Korczak opublikował Szkołę życia, w której przedstawił swoją fantastyczną wizję nowej szkoły. To był pierwszy krok do urzeczywistnienia jego najważniejszego celu- Dom sierot rozpoczął swoją działalność 7 października 1912 roku. Było w nim wówczas 85 dzieci, które w opinii Korczaka nie były łatwe w wychowaniu. Dlatego starannie analizował potencjał każdego dziecka, możliwości jego rozwoju w okresie dorastania i dojrzewania. W 1913 roku Korczak napisał: Chcę, żeby to był dom dziecka i jednocześnie szkoła życia. Dom sierot to przejście Korczaka od utopijnych idei do praktyki. W Rosji nazwisko tego wyjątkowego człowieka jest znane, a jego idee są aktywnie wykorzystywane w praktyce pedagogicznej. W 1991 roku z inicjatywy moskiewskich pedagogów- entuzjastów powstało Rosyjskie Stowarzyszenie Janusza Korczaka- organizacja społeczna, której celem stało się upowszechnienie i wdrożenie spuścizny pedagogicznej Korczaka, wybitnego polskiego lekarza, pedagoga i pisarza.

Tysiące razy zastanawiałam się nad jego losem, współczułam mu i wyobrażałam sobie jakby to było, gdybym miała możliwość spotkać się z nim. Pamiętam korczakowskie spotkania przy świecach.

3 W grudniu tego samego roku została zarejestrowana w Moskwie organizacja pod nazwą Centrum młodzieżowe Nasz dom. Główne zadanie sprowadzało się do zaangażowania dzieci i młodzieży w ruch korczakowski. W tym momencie chcę przytoczyć nazwisko niezwykłego człowieka, duszy i serca wspomnianej wcześniej organizacji Ireny Demiakovej, doktora nauk pedagogicznych, kierownika katedry pedagogiki i psychologii Akademii Doskonalenia Pracowników Oświaty w Moskwie, osoby, która pełni jednocześnie funkcję wice prezydenta Rosyjskiego Stowarzyszenia Janusza Korczaka. Irena Demiakova jest również przewodniczącą zarządu Centrum młodzieżowego Nasz dom. Najważniejszą inicjatywą tej organizacji od 1993 roku jest projekt Międzynarodowy korczakowski obóz integracyjny- Nasz dom. Latem 2012 roku minęło 20 lat, w ciągu których wakacje (letnie i zimowe) spędziło tam ponad 2 tys. dzieci i młodzieży, ponad 200 opiekunów i stażystów z Rosji i z wielu krajów świata. Projekt zakłada organizację wypoczynku z uwzględnieniem aspektu zdrowotnego i stworzenia warunków socjalno-pedagogicznych do indywidualnego rozwoju dziecka, socjalizacji i integracji dzieci w wieku 6-17 lat, w tym zdrowych dzieci z dobrze sytuowanych rodzin, dzieci niedowidzących, dzieci z rodzinnych domów dziecka, pedagogicznie zaniedbanych i tych, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, dzieci z całego świata

psychologii Akademii Doskonalenia Pracowników Oświaty w Moskwie, osoby, która pełni jednocześnie funkcję wice prezydenta Rosyjskiego Stowarzyszenia Janusza Korczaka.

4 niezależnie od rasy i przekonań religijnych. Od 1994 roku opiekunami grup są studenci- wolontariusze z całego świata, między innymi z Holandii, Ukrainy, Niemiec, Belgii, USA, Szwajcarii, Hiszpanii i z Polski. Z tych krajów przyjeżdżają też dzieci, i w ten sposób rozrasta się międzynarodowa dziecięco- dorosła społeczność. W czasie pobytu na obozie dzieci uczą się języków obcych, zapoznają się z tradycjami, historią i kulturą różnych krajów, uczą się tolerancji i wzajemnego szacunku. Prowadzone są gry i zabawy sytuacyjne, warsztaty psychologiczne, działają koła zainteresowań. Integracja pojmowana jest tutaj jako wspólne życie dzieci i dorosłych, niezależnie od stanu zdrowia i pozycji społecznej. Korczakowskie doświadczenie stało się fundamentem działania obozu integracyjnego dla dzieci. Życie zorganizowane jest na wzór funkcjonowania rodziny. Są więc mamy i ojcowie, ponieważ taka forma w wielu przypadkach rekompensuje brak pełnej rodziny, warunkuje stabilność emocjonalną dzieci. Istotna jest również fizyczna rehabilitacja osób niepełnosprawnych poprzez angażowanie ich w zajęcia sportowe dostosowane indywidulanie do ich możliwości.

Z tych krajów przyjeżdżają też dzieci, i w ten sposób rozrasta się międzynarodowa dziecięco- dorosła społeczność.

5 Jednym z ważniejszych zadań organizacji życia na obozie jest próba zbudowania demokratycznego społeczeństwa, w którym dzieci i dorośli mają jednakowe prawa. Szanowane są poglądy dzieci, ich przyzwyczajenia, a trudności i problemy próbuje się wspólnie rozwiązywać. Otwarcie mówi się o błędach i nieporozumieniach w sytuacjach konfliktowych w myśl koncepcji Korczaka, że istnieje prawo do błędu, do zachowania tajemnicy, do szacunku dla dziecięcej niewiedzy, możliwości poprawy, do wykorzystania swoich talentów i ukrywania wad, prawo do bycia sobą i do zabawy. Dobrą tradycją jest przekazanie rządów dzieciom. Każdego roku w ciągu jednego dnia władza przechodzi w ręce dyżurujących rodzin, uczestników obozu, którzy przejmują wszystkie obowiązki (codziennie inna rodzina ). Na wzór korczakowskich domów dziecka funkcjonuje parlament dziecięcy, prowadzone są dyskusje i podsumowania codziennych aktywności, wydawana jest gazetka, funkcjonuje poczta obozowa. Każdy może napisać list, przekazać swoje spostrzeżenia i refleksje, co stanowi istotną informacje zwrotną dla organizatorów i opiekunów i pomaga doskonalić zasady funkcjonowania obozu. 22 lipca uroczyście obchodzone są urodziny Janusza Korczaka. Jest to dzień całkowicie poświęcony Korczakowi, organizowane są dyskusje na temat praw dziecka, odbywają się projekcje filmów i gry dydaktyczne. Wieczorem tradycyjnie wszyscy spotykają się przy świecach, śpiewają piosenki, zazwyczaj nad brzegiem morza lub rzeki (tam są organizowane obozy ), wspominają postać i dokonania Korczaka.

Otwarcie mówi się o błędach i nieporozumieniach w sytuacjach konfliktowych w myśl koncepcji Korczaka, że istnieje prawo do błędu, do zachowania tajemnicy, do szacunku dla dziecięcej niewiedzy,

6 Tradycją stały się również inne imprezy np. Dzień miłości, Urodziny Naszego domu, koncerty Dziękuję. Jakie są kryteria oceny efektywności działania obozu? Najważniejsze to opinia dzieci wyrażona w ankietach. Analiza tych ankiet wskazuje, że dzieci najbardziej cenią radosną atmosferę, ciepło i przyjaźń, troskę, miłość, której doświadczają każdego dnia w czasie trwania obozu. Niemniej ważna jest opinia opiekunów, którą wyrażają w podobny sposób: w ankietach, w czasie dyskusji przy okrągłym stole itd. Po zakończeniu turnusu obóz korczakowski nie przestaje funkcjonować. Rozpoczyna się analiza materiałów, przygotowuje się albumy, redaguje artykuły i publikuje materiały, organizowane są seminaria i konferencje, ale najważniejsze jest to, że prowadzone są przygotowania do przyjęcia dzieci w ramach kolejnego międzynarodowego integracyjnego korczakowskiego obozu w Rosji.

Analiza tych ankiet wskazuje, że dzieci najbardziej cenią radosną atmosferę, ciepło i przyjaźń, troskę, miłość, której doświadczają każdego dnia w czasie trwania obozu.

Podobne dokumenty

JANUSZ KORCZAK- CZŁOWIEK, KTÓRY KOCHAŁ DZIECI

JANUSZ KORCZAK- CZŁOWIEK, KTÓRY KOCHAŁ DZIECI CELE PROJEKTU: przybliżenie uczniom sylwetki Janusza Korczaka, zapoznanie z jego nowatorskimi poglądami na wychowanie dzieci; uświadomienie dzieciom posiadania