Zaopatrzenie ludności i przemysłu w wodę w województwie śląskim

Transkrypt

1 Stowarzyszenie Hydrologów Polskich Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej Prof. nzw. dr hab. inż. Beniamin Więzik Zaopatrzenie ludności i przemysłu w wodę w województwie śląskim Globalne Partnerstwo dla Wody Warsztaty Warszawa - 24 lutego 2016 r.

2 Woda, której dotykasz w rzece jest ostatkiem tej, która przeszła i początkiem tej, która przyjdzie. (Leonardo da Vinci)

3 Powódź Susza

4 Wyżyna Woźnicko-Wieluńska Wyżyna Przedborska Równina Opolska Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Kotlina Raciborska Wyżyna Śląska Niecka Nidziańska Płaskowyż Głubczycki Kotlina Ostrawska Kotlina Oświęcimska Pogórze Śląskie Kotlina Żywiecka Beskid Śląski Beskid Mały Beskid Żywiecki Krainy geograficzne województwa śląskiego

5 Warta Hydrografia województwa śląskiego Środkowa Odra Środkowa Wisła Górna Odra Mała Wisła Dorzecze Zlewnia Powierzchnia Powierzchnia [km 2 ] [%] [km 2 ] [%] Wisła Małej Wisły ,6 Górnej Wisły , ,5 Środkowej Wisły 987 8,0 Górna Wisła Odra Górnej Odry ,3 Środkowej Odry 913 7,4 Warty , ,3 Wagu (Dunaju) Czadeczki 25 0,2 Czadeczka

6 Zaopatrzenie w wodę w województwa śląskiego w roku 2009 i 2013 (Rocznik GUS) Zaopatrzenie w wodę Rok Pobór wody ogółem [hm 3 ] Pobór wody [%] Pobór wody powierzchniowej [%] Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi ,4 266, ,9 63,6 59,4 Woda dla przemysłu ,0 111, ,1 51,2 48,5 Woda dla rolnictwa i leśnictwa oraz uzupełniania stawów rybnych ,9 80, ,2 Razem ,3 458, ,0

7 Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Okręgu Częstochowskiego S.A m3 d-1 Zb. KOZŁOW GÓRA Zb. PRZECZYCE m 3 d -1 Zb. ŁĄKA Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Cieszyn Zb. WAPIENICA Zb. WISŁA-CZARNE m 3 d -1 System zaopatrzenia w wodę aglomeracji górnośląskiej, bielskiej i częstochowskiej

8 Zbiorniki retencyjne w systemie zaopatrzenia w wodę województwa śląskiego Zbiornik retencyjny Rzeka Maksymalna Pojemność [hm 3 ] Użytkowa Wisła Czarne Wisła 5,06 2,11 Goczałkowice 161,25 88,22 Tresna 96,11 53,47 (61,85) Porąbka Soła 27,17 19,47 Czaniec 1,32 0,56 Kozłowa Góra Brynica 16,75 13,82 Przeczyce Przemsza 20,74 16,55 Łąka Pszczynka 11,20 7,90 Wapienica Wapienica 1,14 1,01 Dziećkowice 52,8 Razem 340, (264,29)

9 Ujęcia wody ze zbiornika retencyjnego Goczałkowice Fot. A. Siudy

10 : : : : : : : : : : : : : :0 0 N a p e łn ie n ie H [m n.p.m , , , r r , , ,5 N P P 2 5 4, , , , ,0 V = 1 2,7 8 h m 3 V uż = 88,22 hm 3 V = 1 1,4 3 h m , ,8 (Zbionik Goczałkowice zapas wody 355 dni) V = 7 6,4 4 h m 3 C za s t [d o b y] Gospodarka wodna na zbiorniku retencyjnym Goczałkowice

11 NPP 3,4 m Fot. B. Więzik Zbiornik retencyjny Tresna r.

12 : : : : : : : : : : : : : :00 Napełnienie H [m n.p.m. 342,0 341,5 341,0 340,5 NPP r r. 340,0 339,5 339,0 338,5 338,0 337,5 V = 19,85 hm 3 V uż = 53,47 hm 3 V = 14,53 hm 3 337,0 336,5 (Kaskada Soły zapas wody 243 dni) V = 34,62 hm 3 Czas t [doby] Gospodarka wodna na zbiorniku retencyjnym Tresna

13 Bielsko-Biała mieszkańców Gminy województwa śląskiego poza systemami zaopatrzenia w wodę opartymi o retencje zbiornikową

14 Potok Cięcinka Potok Zimny Potok Kalonka Potok Hrobaczy

15 Wiejskie systemy zaopatrzenia w wodę

16 Ujęcie wody na potoku górskim - 31 sierpnia 2015 r.

17 Koryto powyżej ujęcie wody na potoku górskim - 31 sierpnia 2015 r.

18 Koryto poniżej ujęcie wody na potoku górskim - 31 sierpnia 2015 r.

19 Przepływ średni roczny - wzór Iszkowskiego (1886) Q sr 0,03171 c P A gdzie: Q sr przepływ średni roczny w m 3 s -1, c współczynnik odpływu (góry jak Beskidy, Wogezy c = 0,55), P wysokość opadu średniego rocznego (normalnego) w m, A powierzchnia zlewni w km 2. Przepływ średni niski Q 1 (SNQ) gdzie: ν - współczynnik retencji, Q 0,4 ν 1 Q sr Przepływ nienaruszalny metoda Kostrzewy (potoki górskie) Zasoby eksploatacyjne Q 1,52 nn Q 1 Q e Q sr Q nn

20 Errare humanum est sed modus in rebus est Błądzić jest rzeczą ludzką, ale są granice, których nie można przekraczać ( Seneka Starszy)

21 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz.U. z 2002 r. Nr 8 poz. 70 ) Lp. Wyposażenie mieszkań w instalacje Przeciętne normy zużycia wody dm 3 /mk dobę m 3 /mk mc 4 Wodociąg, ubikacja, łazienka, lokalne źródło ciepłej wody (piecyk węglowy, gazowy gaz z butli, elektryczny bojler) * 2,4 3,0 * *) Wartości niższe odnoszą się do budynków podłączonych do zbiorników na terenach nieskanalizowanych, a wartości wyższe odnoszą się do budynków podłączonych do sieci kanalizacyjnych. 1 dm 3 s -1 = 85,4 m 3 d mieszk.

22 P rz e p ły w Q [m 3 s -1 ] 0,4 0 0,3 0 0, ,1 0 Q Q e + Q nn = 0,0 1 7 m 3 s -1 e + Q nn = 10,7 dm 3 s -1 0, C z a s t [d o b y ] Roczne krzywe sum czasów trwania przepływów wraz z wyższymi Przekrój ujęcia wody na potoku Wilkówka

23 D y s try b u a n ta ro z k ła d u G w a ra n c ja 1,0 0, ,4 0,5 0,6 C z a s y trw a n ia 0,6 0,4 0,2 0, dni dni dni dni dni 0,7 0,8 0,9 1 0,0 0 0, ,0 2 0,0 4 0,0 6 0,0 8 P rz e p ły w Q [m 3 s -1 ] Gwarancja przepływu eksploatacyjnego Przekrój ujęcia wody na potoku Wilkówka

24 Problemy do rozwiązania w ramach Strategii zaopatrzenia w wodę województwa śląskiego 1. Zmiana instrukcji gospodarowania wodą w systemie Mała Wisła Soła. 2. Określenie zdolności przepustowych urządzeń przelewowo-spustowych obiektów piętrzących wodę. 3. Aktualizacja poborów wody w pozwoleniach wodnoprawnych. 4. Rzetelna ocena zasobów eksploatacyjnych w przekrojach małych ujęć wody. 5. Analiza wariantowa podniesienia gwarancji poboru wody (budowa małych zbiorników retencyjnych, przerzuty międzyzlewniowe).