BIAŁA KSIĘGA WIZJA POSTULATY ZMIAN LEGISLACYJNYCH WSPIERAJĄCYCH ROZWÓJ BRANŻY SPIRYTUSOWEJ

Transkrypt

1 BIAŁA KSIĘGA WIZJA POSTULATY ZMIAN LEGISLACYJNYCH WSPIERAJĄCYCH ROZWÓJ BRANŻY SPIRYTUSOWEJ

2 BRANŻA SPIRYTUSOWA - WIZJA 2020 POLITYKA PODATKOWA 1. Zapewnienie jednolitych interpretacji przepisów podatkowych. 2. Obniżenie stawki akcyzy na napoje spirytusowe i likwidacja dyskryminacji podatkowej pomiędzy poszczególnymi kategoriami alkoholi. 3. Utrzymywanie stawki akcyzy na poziomie, który zniechęca do nielegalnej działalności oraz skuteczna walka z szarą strefą. Celem branży spirytusowej jest zrównoważony rozwój, który ma pozytywny wpływ na gospodarkę i społeczeństwo. Chcielibyśmy, aby Polska była krajem w którym: zakorzeniła się kultura odpowiedzialnej konsumpcji alkoholu niezależnie od jego rodzaju, rozwijają się polskie firmy produkujące napoje spirytusowe, a międzynarodowe koncerny chętnie inwestują na rynku, co pozytywnie wpływa na zatrudnienie, rozwój branży jest powodem do dumy i źródłem przychodów budżetowych państwa, producenci i gospodarka zyskują na eksporcie produktu narodowego, jakim jest wódka, promując przy tym Polskę, naszą kulturę i tradycję, szara strefa jest sukcesywnie eliminowana, zmniejszając swój udział z roku na rok. Jako przedsiębiorcy będziemy robić wszystko, aby tak się stało. Sami nie damy jednak rady. Dla dalszego rozwoju branży niezbędne jest zniesienie barier legislacyjnych i administracyjnych, które powinien przeprowadzić przyszły rząd. Poniżej prezentujemy postulaty zmian w najważniejszych obszarach. Zdajemy sobie sprawę, że niektóre z nich to zmiany systemowe, wymagające czasu, wierzymy jednak, że kolejny rząd będzie sobie stawiał ambitne cele. Takie jest też oczekiwanie społeczne. Ostatnim elementem, o który będziemy zabiegać jest zmiana sposobu prowadzenia polityki względem przedsiębiorców. Dla dalszego rozwoju gospodarczego w Polsce, niezależnie od sektora, niezbędne jest zapewnienie stabilności i przewidywalności prawa. Niestety, polski system prawny jest wciąż mało przyjazny, do tego dochodzą częste zmiany w stawkach podatkowych. Producenci z branży spirytusowej rozumieją potrzebę zwiększania wpływów budżetowych, oczekują jednak od administracji państwowej sprawiedliwej polityki podatkowej, takiej, która bierze pod uwagę wpływ proponowanych zmian na rynek i kondycję firm oraz nie dyskryminuje części przedsiębiorstw. Jesteśmy gotowi do konstruktywnego dialogu w tym zakresie. Tylko przy racjonalnej polityce regulacyjnej będziemy mogli planować inwestycje rozwojowe. Oto nasze rekomendacje: PAŃSTWO PRZYJAZNE PRZEDSIĘBIORCY 4. Zlikwidowanie dyskryminacji napojów spirytusowych względem innych alkoholi. 5. Wprowadzenie jednego zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. 6. Przeprowadzenie pełnej deregulacji akcyzowej w celu uproszczenia procedur administracyjnych. 7. Wprowadzenie jasnych przepisów dopuszczających sprzedaż alkoholu przez Internet. WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU EKSPORTOWEGO 8. Umożliwienie promocji polskich napojów alkoholowych przez placówki dyplomatyczne. 9. Zwalczanie barier handlowych na rynkach wschodzących i ochrona oznaczeń geograficznych. POLITYKA ZDROWOTNA 10. Większe zaangażowanie resortów w prace nad nową strategią alkoholową Unii Europejskiej. 11. Powołanie wielostronnej platformy współpracy na rzecz ograniczenia problemów związanych ze szkodliwą konsumpcją alkoholu.

3 POLITYKA PODATKOWA ZAPEWNIENIE JEDNOLITYCH INTERPRETACJI PRZEPISÓW PODATKOWYCH Zachowanie jednolitej wykładni przepisów podatkowych jest bardzo istotne dla producentów branży spirytusowej. Obecnie w różnych częściach Polski urzędnicy celni i skarbowi inaczej interpretują te same przepisy, co jest bardzo dużym utrudnieniem z punktu widzenia prowadzenia biznesu, zwłaszcza jeśli firma posiada oddziały w różnych częściach kraju. Podczas, gdy w jednym regionie zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami ważne jest przez 3 miesiące, w innym jest ważne przez miesiąc, lecz nie dłużej 1niż do 24 dnia każdego miesiąca. Podobnie, w niektórych regionach dozwolone jest przechowywanie w jednym magazynie produktów akcyzowych i nieakcyzowych, a w innym trzeba utrzymywać dwa odrębne pomieszczenia. Przykładów niespójności jest niestety wiele, dlatego zapewnienie jednolitych interpretacji jest kluczowe dla dalszego rozwoju branży. OBNIŻENIE STAWKI AKCYZY NA NAPOJE SPIRYTUSOWE I LIKWIDACJA DYSKRYMINACJI PODATKOWEJ POMIĘDZY POSZCZEGÓLNYMI KATEGORIAMI ALKOHOLI Wprowadzona w styczniu 2014 r. podwyżka akcyzy o 15% wyłącznie na wyroby spirytusowe zdestabilizowała rynek, doprowadziła do 24% spadku produkcji i zmusiła wiele firm do rezygnacji z inwestycji, w tym ograniczenia promocji za granicą. Podwyżka nie przyniosła zakładanych wpływów budżetowych, a w jej wyniku Polska ma dziś najwyższą stawkę akcyzy na mocne alkohole spośród wszystkich krajów sąsiadujących, w tym bogatych Niemiec. Stanowi to naturalną zachętę do rozwoju 2 szarej strefy i ogranicza konkurencyjność polskich przedsiębiorstw. Dodatkowo warto zauważyć, że napoje spirytusowe, które stanowią dziś 7% całego konsumowanego w Polsce alkoholu (w l obj.), przekazują 63% wpływów z akcyzy od alkoholu. Nierówne stawki akcyzy na poszczególne kategorie alkoholi powodują również, że 5% gin z tonikiem obłożony jest trzykrotnie wyższą stawką akcyzy niż 5% piwo. Docelowo należy więc zastanowić się nad rozwiązaniem, które będzie bardziej sprawiedliwe, a dodatkowo zwiększy konkurencyjność pomiędzy poszczególnymi kategoriami alkoholi, na czym skorzystają konsumenci. Dlatego producenci zrzeszeni w ZP PPS apelują o obniżenie akcyzy na napoje spirytusowe przynajmniej do poziomu stawki niemieckiej oraz zniesienia dyskryminacji podatkowej poszczególnych kategorii alkoholi. UTRZYMYWANIE STAWKI AKCYZY NA POZIOMIE, KTÓRY ZNIECHĘCA DO NIELEGALNEJ DZIAŁALNOŚCI ORAZ SKUTECZNA WALKA Z SZARĄ STREFĄ Konsekwencją każdej podwyżki podatków jest wzrost szarej strefy w danym obszarze. Podobnie jest w przypadku nadmiernie wysokiej stawki akcyzy na alkohol. Im wyższy podatek na napoje spirytusowe, tym proporcjonalnie zwiększa się popyt na produkty pochodzące z nielegalnego rynku. Pokazały to m.in. przykłady krajów bałtyckich. Wzmożone zainteresowanie tańszym alkoholem prowadzi do dalszego rozwoju zorganizowanej przestępczości w tym obszarze, co generuje dodatkowe koszty dla organów ścigania. Szacujemy, że szara strefa w Polsce stanowi obecnie 15-20% legalnego rynku napojów spirytusowych. Dodatkowo wysokie podatki zniechęcają nowe, mniejsze podmioty do legalizacji 3produkcji. Warto zaznaczyć, że na rynku alkoholi konkurencją ze strony szarej strefy zagrożeni są wyłącznie producenci wyrobów spirytusowych. W przypadku nielegalnego alkoholu nie chodzi jedynie o straty po stronie budżetu państwa, ale także o zdrowie obywateli. Alkohol z nieznanego źródła stanowi zagrożenie dla ich życia i zdrowia. Niestety, jak pokazują dane, liczba alkoholu zajętego przez organy ścigania spada, a procesy dotyczące nielegalnej produkcji alkoholu są często umarzane. Profesjonalizm przestępców przekłada się na mniejszą efektywność organów ścigania. Z kolei urzędnicy często nie reagują restrykcyjnie na przykłady nielegalnej produkcji na zasadzie tzw. umowy społecznej. Dlatego raz jeszcze apelujemy o obniżenie akcyzy na napoje spirytusowe przynajmniej do poziomu stawki niemieckiej, oraz efektywne ściganie i karanie przestępców działających w szarej strefie. Niemcy - 10,89 zł Polska - 11,41 zł AKCYZA NA NAPOJE SPIRYTUSOWE (stawka w zł w 0,5l butelce 40% alkoholu) Litwa - 10,80 zł Białoruś - 8,25 zł Rosja - 8,31 zł Ukraina - 3,62 zł Czechy - 8,68 zł Słowacja - 9,03 zł

4 ZLIKWIDOWANIE DYSKRYMINACJI NAPOJÓW SPIRYTUSOWYCH WZGLĘDEM INNYCH ALKOHOLI PRZEPROWADZENIE PEŁNEJ DEREGULACJI AKCYZOWEJ W CELU UPROSZCZENIA PROCEDUR ADMINISTRACYJNYCH PAŃSTWO PRZYJAZNE PRZEDSIĘBIORCY Alkohol to alkohol. Każdy napój alkoholowy zawiera taką samą substancję etanol. Z punktu widzenia prawa nie powinno być różnicy czy konsument wypije 2 piwa, 2 małe lampki wina czy 2 drinki, gdyż jest to ta sama ilość alkoholu. Dlatego nie ma uzasadnienia dla uprzywilejowanej pozycji napojów niskoprocentowych w zakresie reklamy, informacji o sponsorowaniu czy liczby punktów sprzedaży. Narusza to zakaz dyskryminacji w życiu gospodarczym i nie ma przełożenia na poprawę zdrowia publicznego. Reklama i sponsoring stosowane są do budowy świadomości konkretnych marek w celu zwiększenia udziałów w rynku. W ramach różnych kategorii poszczególne podmioty walczą o konsumenta, który i tak zamierza kupić dany produkt. Rynek alkoholi powinien rządzić się tymi samymi regułami wolnorynkowymi co pozostałe sektory. Zakaz reklamy utrudnia ponadto premiumizację rynku napojów spirytusowych oraz start mniejszych podmiotów. 4 6 WPROWADZENIE JEDNEGO ZEZWOLENIA NA SPRZEDAŻ NAPOJÓW ALKO- HOLOWYCH Hurtowa i detaliczna sprzedaż alkoholu wymagają zezwoleń, za które opłaty są bardzo zróżnicowane. Wstępna opłata za obrót detaliczny piwem lub winem (do 18%) wynosi 525 zł, a przy napojach spirytusowych jest to 2100 zł. Po przekroczeniu minimalnych pułapów roczne opłaty za sprzedaż piwa i wina są równe 1,4% wartości sprzedaży, natomiast w przypadku napojów spirytusowych są blisko dwukrotnie 5 wyższe i wynoszą 2,7%. Jeszcze większe dysproporcje występują przy wstępnych opłatach za zezwolenia hurtowe, które dla napojów do 18% wynoszą zł na dwa lata, a dla napojów powyżej 18% wynoszą zł rocznie. Od 1 stycznia 2016 r. ta ostatnia opłata zostanie obniżona do zł rocznie, czyli będzie ponad 11 razy wyższa, niż dla napojów do 18%. W związku z tym branża spirytusowa rekomenduje wprowadzenie jednej stawki opłaty na wszystkie produkty alkoholowe, a także stworzenie jednego zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Branża spirytusowa jest jednym z najbardziej przeregulowanych sektorów gospodarki. Producenci obciążeni są szeregiem obowiązków administracyjnych, którymi nie są objęte pozostałe branże alkoholowe np. znaki akcyzy. Skomplikowane procedury zabierają czas pracownikom administracji państwowej i firm. Związek od 2013 r. apeluje o przeprowadzenie kompleksowej deregulacji w obszarze podatku akcyzowego. W 2014 r. rozpoczęły się prace nad nowelizacją ustawy o podatku akcyzowym, która czeka obecnie na podpis Prezydenta. To dopiero początek niezbędnych zmian. Branża spirytusowa przedłożyła Ministerstwu Finansów pakiet rozwiązań upraszczających prowadzenie biznesu, które jednocześnie nie powodują strat dla budżetu państwa. Uproszczenia te dotyczą: znakowania i rozliczania banderol, logistyki, zezwoleń akcyzowych, zabezpieczeń akcyzowych oraz kontroli akcyzowej, a także rozliczania akcyzy. Producenci napojów spirytusowych od dłuższego czasu apelują też do rządu o wydłużenie terminów płatności podatku akcyzowego oraz wprowadzenie systemu miesięcznego rozliczania akcyzy (analogicznie do VAT). Obecne przepisy są nadmiernie złożone. Dzienne rozliczanie wpłat i zaliczek stwarza ryzyko pomyłki rachunkowej, która wiąże się z dużym ryzykiem podatkowym. Takie rozliczanie jest uciążliwe dla producentów oraz podmiotów kontrolujących. Uproszczony system, polegający na miesięcznym rozliczaniu akcyzy, funkcjonuje w wielu krajach m.in. w Niemczech, gdzie dodatkowo jest znacznie dłuższy termin zapłaty. Wdrożenie postulowanych rozwiązań poprawiłoby konkurencyjność polskich producentów, w szczególności małych podmiotów, których nie stać na profesjonalną obsługę podatkową. WPROWADZENIE JASNYCH PRZEPISÓW DOPUSZCZAJĄCYCH SPRZEDAŻ ALKOHOLU PRZEZ INTERNET Regulująca rynek alkoholowy w Polsce Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi została uchwalona w 1982 r., w samym środku stanu wojennego. W związku z tym jest zupełnie nieprzystosowana do dzisiejszych realiów technologicznych i funkcjonujących kanałów sprzedaży. Jednocześnie należy podkreślić, że Ustawa wprost nie zakazuje handlu alkoholem przez Internet. Rozbieżne 7orzecznictwo sądów administracyjnych w tym zakresie powoduje dodatkową barierę dla przedsiębiorców. Na podstawie tych samych przepisów w niektórych miejscach w Polsce można bez problemów zamówić napoje alkoholowe przez Internet, a w innych przedsiębiorcy tracą z tego tytułu zezwolenia na sprzedaż alkoholu na trzy lata. Nie powinno być tak, że konsekwencje braku precyzyjnych przepisów ponoszą przedsiębiorcy. Wzorem zachodnim w ostatnim czasie sieci handlowe rozwijają swoją ofertę zakupów przez Internet. Powstają również supermarkety prowadzące wyłącznie działalność online. Oferta sklepów internetowych jest analogiczna do oferty sklepów stacjonarnych, dlatego też niezrozumiałe jest wyłączenie z niej napojów alkoholowych. Sprzedaż alkoholu przez Internet powinna być dozwolona z zachowaniem zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim np. poprzez weryfikację dowodu osobistego przez kuriera oraz logowanie się do sklepu internetowego tylko przez osoby pełnoletnie. Takie rozwiązania funkcjonują m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji czy w Czechach. Utrzymanie obecnej niejednoznacznej sytuacji powoduje ograniczenie swobody działalności gospodarczej i wolnego wyboru konsumentów. Wyraźne dopuszczenie sprzedaży alkoholu przez Internet poszerzyłoby ofertę dla klientów o towary niszowe, wolno rotujące (np. okowity owocowe) czy produkty premium. 30 ml wódki 100 ml wina 250 ml piwa

5 WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU EKSPORTOWEGO UMOŻLIWIENIE PROMOCJI POLSKICH NAPOJÓW ALKOHOLOWYCH PRZEZ PLACÓWKI DYPLOMATYCZNE ZWALCZANIE BARIER HANDLOWYCH NA RYNKACH WSCHODZĄCYCH I OCHRONA OZNACZEŃ GEOGRAFICZNYCH Polska produkuje wysokiej jakości wyroby spirytusowe spełniające oczekiwania najbardziej wymagających konsumentów. Potwierdzają to sukcesy polskiej wódki na wymagających rynkach w Stanach Zjednoczonych czy Francji. Jednak wciąż nie wykorzystujemy w pełni tego potencjału. Okres świetności eksportu polskich wódek to połowa lat 80 tych XX wieku. Dziś eksportujemy o połowę mniej. Koszty związane z promocją na zagranicznych rynkach przekraczają możliwości wielu firm, zwłaszcza tych mniejszych. Wpływ na to ma wysokie opodatkowanie na rynku krajowym, które ogranicza zdolności inwestycyjne firm. By pomóc polskim producentom w rozwijaniu eksportu napojów spirytusowych potrzeba rozsądnej polityki podatkowej państwa oraz wsparcia dyplomacji, jak to ma miejsce m.in. w Wielkiej Brytanii w przypadku whisky. W tym kontekście jest zupełnie niezrozumiałe, że w trakcie polskiej prezydencji w Unii Europejskiej na stołach serwowane było węgierskie wino. Potrzebne jest zatem ułatwianie kontaktów producentów z placówkami dyplomatycznymi. W siedzibach placówek goście powinni mieć okazję do spróbowania polskich alkoholi oraz otrzymania ich w formie podarunku. Powinny zostać opracowane odpowiednie publikacje o charakterze informacyjnym dotyczące polskich wódek, ich historii i polskiej tradycji gorzelnictwa. Ponadto należy przygotować informatory o charakterze handlowym zawierające praktyczne wskazówki, w tym kontakty do sprzedawców, ceny, zasady współpracy itp. Polska jako współzałożyciel i aktywny członek Światowej Organizacji Handlu (WTO), a także członek Unii Europejskiej powinna zdecydowanie sprzeciwiać się zasadom naruszania wolnego handlu i dążyć do jego liberalizacji, poprzez zawieranie nowych porozumień handlowych. Obecna sytuacja wymaga aktywnego włączania się w działania poprawiające dostęp do rynków krajów trzecich, aby uniknąć choćby takich sytuacji jak wprowadzanie przez Kanadę administracyjnej regulacji cen napojów spirytusowych czy też czy też ceł zaporowych i innych barier w handlu stosowanych przez Indie. W najbliższych miesiącach kluczowe będzie zaangażowanie polskich władz w negocjacje nad ostatecznym kształtem umowy amerykańsko - unijnej (TTIP). 8 POLSKIE MOCNE ALKOHOLE NA ŚWIECIE 9 W celu poprawy dostępu polskich napojów spirytusowych do rynków trzecich wskazane jest: Określanie i pilnowanie interesów polskich producentów w negocjacjach umów o wolnym handlu prowadzonych przez Komisję Europejską, w szczególności dbałość o ochronę oznaczeń geograficznych przysługujących polskim wyrobom spirytusowym, Uwzględnianie opinii producentów branży (wynikających z doświadczeń w eksporcie przy opracowywaniu analiz rynków zagranicznych przez agendy rządowe), Szybka interwencja przedstawicieli polskiego rządu w przypadku nieprawidłowości powstałych w kraju do którego napoje spirytusowe są eksportowane. Rynki eksportowe poza UE: Andora, Argentyna, Armenia, Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Brazylia, Chile, Czarnogóra, Dominikana, Ekwador, Gruzja, Hongkong, Islandia, Indie, Izrael, Japonia, Jordania, Kamerun, Katar, Kolumbia, Korea Południowa, Liban, Malediwy, Mołdawia, Nigeria, Norwegia, Nowa Zelandia, Panama, Paragwaj, Peru, Szwajcaria, Tajlandia, Turcja, Ukraina, Urugwaj, Wietnam, Wenezuela Kluczowe rynki Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk, RPA, Rosja, Chiny, Tajwan, Australia, Singapur, Zjednoczone Emiraty Arabskie

6 WIĘKSZE ZAANGAŻOWANIE RESORTÓW W PRACE NAD NOWĄ STRATEGIĄ ALKOHOLOWĄ UNII EUROPEJSKIEJ Komisja Europejska pracuje obecnie nad nową strategią alkoholową UE. Sygnały, które dochodzą z Brukseli, jak np. postulat wprowadzenia urzędowej ceny minimalnej na alkohol, budzą duże zaniepokojenie przedsiębiorców. Ważne, aby w sprawie strategii polski rząd miał wspólne stanowisko, uzgodnione międzyresortowo, uwzględniające interesy zdrowotne, realia gospodarcze i ochronę zasad wolnego rynku. Państwa narodowe mają do dyspozycji szeroką gamę rozwiązań, które mogą być wprowadzane w celu zmniejszenia szkodliwego spożycia alkoholu, a nie są restrykcyjne dla całego rynku. 10 Branża spirytusowa pozytywnie ocenia dotychczasową strategię alkoholową UE. Mamy nadzieję, że priorytety w niej zawarte zostaną utrzymane. Wiele jest jeszcze do zrobienia, a kluczem do sukcesu będzie większa synergia działań poszczególnych podmiotów. Realizując programy i kampanie społeczne chcemy wnieść swój wkład w zapobieganie nieodpowiedzialnej konsumpcji alkoholu. POLITYKA ZDROWOTNA POWOŁANIE WIELOSTRONNEJ PLATFORMY WSPÓŁPRACY NA RZECZ OGRANI- CZENIA PROBLEMÓW ZWIĄZANYCH ZE SZKODLIWĄ KONSUMPCJĄ ALKOHOLU Liczymy, że pozytywne wzorce zawarte w dotychczasowej strategii alkoholowej UE, dotyczące m.in. prowadzenia wielostronnego dialogu w celu rozwiązywania problemów zostaną przeniesione na grunt krajowy. Wyrazem tego byłoby utworzenie w Polsce platformy współpracy zrzeszającej wszystkich uczestników rynku, przedstawicieli 11 administracji, nauki i strony społecznej. Przykładem takiego zinstytucjonalizowanego dialogu jest np. funkcjonujące przy Komisji Europejskiej Forum Alkohol i Zdrowie czy Public Health Responsibility Deal w Wielkiej Brytanii. Jesteśmy przekonani, że taka platforma współpracy pozwoliłaby na przygotowanie i wyegzekwowanie efektywnych programów walki z nieodpowiedzialnym piciem alkoholu. Mamy już w tym zakresie doświadczenia z innych krajów UE, jak i własne. W 2014 r. Związek rozpoczął cykl debat społecznych z udziałem przedstawicieli środowiska naukowych, eksperckich, instytucjonalnych. Pierwsze spotkania pokazały potencjał tego typu rozwiązań dla prowadzenia dialogu ponad podziałami na rzecz wspólnego celu.

7 Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy ul. Trębacka 4, lok , Warszawa tel ; fax ZP_PPS