Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata

Transkrypt

1 Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata Sandomierz, dnia 5 września

2 I Wprowadzenie Zdrowie psychiczne, to termin trudny do zdefiniowania. Może on oznaczać nie tylko brak chorób psychicznych, ale również ogólne dobre samopoczucie. O ile jednak w przypadku chorób ciała lekarz może doszukać się przyczyn i przewidzieć skutki, o tyle w przypadku zdrowia psychicznego jest to niezwykle trudne. Światowa Organizacja Zdrowia definiuje zdrowie, jako stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko, jako brak choroby lub zniedołężnienia. W tym aspekcie nie jest to brak zaburzeń psychicznych, ale również stan, w którym osoba zdaje sobie sprawę ze swego potencjału, może sobie radzić ze stresem, pracować efektywnie oraz jest w stanie funkcjonować w społeczeństwie. Ta definicja pojęcia "zdrowie" leży u podstaw koncepcji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Zdrowie człowieka zależy od wielu wzajemnie powiązanych czynników, wśród których, wyróżnia się cztery podstawowe grupy: styl życia, środowisko fizyczne i społeczne życia, pracy, nauki, ponadto czynniki genetyczne oraz działania służby zdrowia. Do ważnych przesłanek zachowania zdrowia należą warunki społeczno-ekonomiczne, natomiast największymi zagrożeniami są ubóstwo i niski poziom wykształcenia. Zły stan zdrowia psychicznego coraz częściej jest postrzegany, jako poważny problem społeczny. Dlatego też Rada Ministrów rozporządzeniem z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. U. Z 2011 r., nr 24, poz. 128) ustanowiła Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. Program ten określa strategię działań, które mają na celu ograniczenie występowania zagrożeń zdrowia psychicznego, poprawę jakości życia osób dotkniętych zaburzeniami psychicznymi i ich bliskich oraz zapewnienie bezproblemowej dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej. Wydanie przedmiotowego rozporządzenia umożliwia wdrożenie założeń Programu, określonych w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz. U. z 2011 r., nr 231, poz. 1375). Zgodnie z przepisami wspomnianej ustawy, ochronę zdrowia psychicznego 2

3 zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane. Dodatkowo do działań z zakresu ochrony zdrowia psychicznego mogą dołączyć stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, fundacje, samorządy zawodowe, jak również grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin oraz inne osoby fizyczne i prawne. Ochrona zdrowia psychicznego będzie w tym przypadku polegać na: promocji zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym, zapewnieniu osobom z zaburzeniami psychicznymi powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych (tolerancji, życzliwości, braku dyskryminacji). Jak już wspomniano wcześniej, do realizacji tych zadań zobligowane są organy administracji rządowej oraz samorządy wszystkich szczebli, w tym samorząd powiatowy. Niniejszy program wyznacza kierunki działania powiatu sandomierskiego w latach w zakresie poprawy stanu zdrowia psychicznego mieszkańców, zaspokajania ich potrzeb oraz organizacji opieki zdrowotnej. Nasze zadania sformułowane w poniższym programie koncentrują się na dwóch ogólnych zagadnieniach: przeciwdziałaniu pojawieniu się ewentualnych zaburzeń zdrowia psychicznego u osób zdrowych oraz poprawie jakości życia i systemu opieki nad osobami już chorującymi. 3

4 II Charakterystyka powiatu sandomierskiego. Powiat sandomierski w obecnym kształcie terytorialnym istnieje od 1 stycznia 1999 roku. Powstał on w wyniku reformy administracji i utworzenia drugiego szczebla samorządu w kraju. Powiat Sandomierski tworzy 6 gmin wiejskich: Dwikozy, Wilczyce, Klimontów, Obrazów, Samborzec i Łoniów, 2 miejsko-wiejskie: Zawichost, Koprzywnica oraz miasto Sandomierz, które pełni rolę głównego ośrodka administracyjnego. Jest siedzibą władz powiatu sandomierskiego oraz miejscem, gdzie zlokalizowana jest większość usług edukacyjnych, kulturalnych, opieki zdrowotnej i społecznej. Powiat Sandomierski jest jednym z 13 powiatów tworzących Województwo Świętokrzyskie i posiada charakter typowo rolniczy. Powiat Sandomierski ma powierzchnię 675,89 km², a według danych z grudnia 2010 roku zamieszkuje go mieszkańców. Przedstawione dane obrazuje poniższa tabela. LUDNOŚĆ OGÓŁEM : GMINA w tym Mężczyźni Kobiety POWIERZCHNIA ,8 km² Koprzywnica ,19 km² Zawichost ,87 km² Dwikozy ,58 km² Samborzec ,24 km² Klimontów ,78 km² Łoniów ,85 km² Obrazów ,56 km² Wilczyce ,56 km² Sandomierz RAZEM 675,89 km² Powiat Sandomierski położony jest w południowej części województwa świętokrzyskiego. Graniczy z województwem lubelskim i podkarpackim, z którymi linią graniczną jest rzeka Wisła (za wyjątkiem prawobrzeżnej części Sandomierza). Na północy i na zachodzie graniczy z powiatem opatowskim, na wschodzie z powiatem tarnobrzeskim, a na południu staszowskim. 4

5 LICZBA LECZONYCH W LATACH W SPZZOZ W SANDOMIERZU LATA L.p Nazwa Oddziału 2005r 2006r 2007r 2008r 2009r Liczba Ilość Liczba Ilość Liczba Ilość Liczba leczonych osobodni leczonych osobodni leczonych osobodni leczonych Ilość osobodni Liczba leczonych Ilość osobodni 1. Oddział Psychiatrii i Detoksykacji Oddział Psychiatrii Dziennej LICZBA UDZIELONYCH PORAD SPECJALISTYCZNYCH W LATACH W SPZZOZ W SANDOMIERZU Liczba porad specjalistycznych udzielonych w latach: L NAZWA PORADNI P rok 2006 rok 2007 rok 2008 rok 2009 rok 1. Poradnia zdrowia psychicznego Poradnia terapii uzależnień Poradnia zdrowia 3. psychicznego dla dzieci i młodzieży* 245 * - Poradnia zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzież została uruchomiona 01 lipca 2009 roku.

6 Wybrane zagadnienia ze statystyki GUS za 2010 r. w Powiecie Sandomierskim 6

7 7

8 8

9 9

10 III Baza Powiatu Sandomierskiego służąca wsparciu i opiece nad osobami z zaburzeniami psychicznymi Powiatowy Urząd Pracy w Sandomierzu Niepełnosprawne osoby z zaburzeniami psychicznymi są specyficzną grupą. Ich aktywność zawodowa jest jednym z elementów złożonego procesu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Ma ona ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania psychicznego, społecznego oraz integracji ze środowiskiem lokalnym. Praca zgodna z kwalifikacjami daje osobom niepełnosprawnym z zaburzeniami psychicznymi możliwość uczestniczenia w życiu społeczno - gospodarczym naszego powiatu oraz jest gwarantem poczucia własnej wartości, samorealizacji i samodzielności materialnej. Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721 z późn. zm.), rehabilitacja osoby niepełnosprawnej powinna obejmować zarówno rehabilitację leczniczą, psychiczną, społeczną i zawodową. Powiatowy Urząd Pracy w Sandomierzu w ramach rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych udziela pomocy z zakresie: pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, szkoleń, staży, prac interwencyjnych, jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, jednorazowych środków na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, zwrotu kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej. Na podstawie aktualnych danych w ewidencji tutejszego urzędu figuruje 15 osób 10

11 (13 osób bezrobotnych i 2 osoby poszukujące pracy) niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi. Spośród tych osób zatrudnienie w 2011 roku otrzymała 1 osoba. Powiatowy Urząd Pracy nie realizuje programów promocji zatrudnienia i wspierania przedsiębiorczości skierowanych wyłącznie do osób z zaburzeniami psychicznymi. W realizowanych przez urząd programach na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych i poszukujących pracy brały też udział osoby z zaburzeniami psychicznymi. Programy te realizowane były w następującej formie: udzielenie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 1 osoba, roboty publiczne 1 osoba, refundacja pracodawcy kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy 1 osoba. Na podstawie aktualnych danych wynikających z opracowanej przez Powiatowy Urząd Pracy w Sandomierzu Analizy lokalnego rynku pracy z perspektywy pracodawców w 2010 roku w powiecie sandomierskim funkcjonowało 6408 podmiotów gospodarczych, w tym 225 w sektorze publicznym i 6183 w sektorze prywatnym. Począwszy od 2012 roku planuje się prowadzenie kampanii informacyjnej na temat Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego adresowanej do lokalnych pracodawców, promującej zatrudnianie osób z problemami psychicznymi poprzez bezpośrednie wizyty u pracodawców oraz dostarczanie im materiałów promocyjnych w postaci ulotek. Łącznie w latach planowanych jest 120 bezpośrednich wizyt pośredników pracy u lokalnych pracodawców (30 wizyt rocznie, począwszy od 2012 roku). Promocja Programu wśród pracodawców oraz osób bezrobotnych i poszukujących pracy odbywać się będzie także w siedzibie urzędu poprzez udzielanie informacji bezpośrednio beneficjentom projektu przez pracowników urzędu, ulotki promocyjne, tablicę tematyczną oraz informacje na stronie internetowej Urzędu. Dotychczas Powiatowy Urząd Pracy w Sandomierzu nie realizował programów 11

12 promocji zatrudnienia i wspierania przedsiębiorczości skierowanych wyłącznie do osób z zburzeniami psychicznymi. Jednak pracodawcy wyrażający chęć zatrudnienia osoby z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, zarejestrowanej w tutejszym Urzędzie, uzyskiwali informację na temat możliwości zatrudnienia osób także z zaburzeniami psychicznymi (w realizowanych przez urząd programach na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych i poszukujących pracy wyżej wymieniona grupa osób również brała udział) Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej. Sandomierski szpital został oddany do użytku w 1983 roku. Dysponuje 533 łóżkami szpitalnymi na 21 oddziałach. Dodatkowo posiada 45 miejsc na oddziałach dziennych. Oddział Psychiatrii i Detoksykacji działa w sandomierskim szpitalu od 1990 roku. Oddział jest przeznaczony dla chorych powyżej 18 roku życia ze wszelkimi zaburzeniami psychicznymi. Oddział zapewnia całodobową opiekę lekarską. Udziela różnorodnych świadczeń medycznych, prowadzi diagnostykę psychiatryczną, psychologiczną, przeprowadza konsultacje specjalistyczne, badania laboratoryjne, EEG. Stosuje leczenie biologiczne oraz oddziaływania psychoterapeutyczne i rehabilitacyjne. W oddziale realizowane są programy z pierwszym i kolejnymi epizodami schizofrenii, obejmujące oprócz diagnostyki i leczenia cykl zajęć psychoedukacyjnych dla pacjentów i ich rodzin. W ramach programu diagnostyczno terapeutycznego dla osób uzależnionych od alkoholu pacjenci oprócz detoksykacji otrzymują podstawowe informacje o problemie uzależnień, są motywowani do dalszego leczenia i kierowani do stosownych placówek. Po leczeniu na oddziale całodobowym istnieje możliwość kontynuacji terapii w Oddziale Dziennym Psychiatrycznym lub w Poradni Zdrowia Psychicznego u wybranego lekarza. Oddział Psychiatrii i Detoksykacji aktywnie 12 uczestniczy w realizacji

13 międzynarodowego programu przeciwko dyskryminacji i stygmatyzacji osób psychicznie chorych Schizofrenia otwórzcie drzwi. Ponadto oddział współpracuje z Sandomierskim Stowarzyszeniem Rodzin i Przyjaciół Zdrowia Psychicznego Nadzieja. W sandomierskim szpitalu od roku działa również Oddział Dzienny Psychiatryczny, który powstał w ramach Wojewódzkiego Planu Zdrowotnego dla Województwa Świętokrzyskiego, dostosowującego lecznictwo psychiatryczne do preferowanego na całym świecie modelu przenoszącego główny akcent z lecznictwa zamkniętego na leczenie środowiskowe, które jest bardziej efektywne, tańsze i mniej uciążliwe dla pacjenta. Celem Oddziału Dziennego jest zapewnienie kompleksowej diagnostyki i terapii zaburzeń psychicznych. Hospitalizacja dzienna (pobyt od godz. 8 do 14) daje możliwość diagnostyki i terapii o intensywności i efektywności porównywalnej z pobytem na oddziale całodobowym (zapewniona jest możliwość codziennego kontaktu z pacjentem, przeprowadzenia badań lekarskich, psychiatrycznych, psychologicznych oraz dostęp do badań dodatkowych, konsultacji specjalistycznych a przede wszystkim obserwacja funkcjonowania w grupie). Podstawą pracy na Oddziale Dziennym jest empatyczny kontakt i rozumienie pacjenta, najważniejszym zaś narzędziem terapeutycznym są wykształceni, kompetentni i otwarci na problemy pacjentów ludzie. Personel stale podnosi swoje kwalifikacje. Poszczególne osoby są na różnych etapach szkolenia: w psychiatrii, psychologii klinicznej i psychoterapii. Ambulatoryjną opiekę psychiatryczną osobom dotkniętym zaburzeniami psychicznymi zapewnia funkcjonująca w strukturach sandomierskiego szpitala Poradnia Zdrowia Psychicznego. Rocznie realizowanych jest ok wizyt lekarskich i ok. 450 porad psychologicznych. W Poradni pracuje 7 lekarzy specjalistów psychiatrów i 3 psychologów. Od 2010 roku w Samodzielnym Publicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej działa też Poradnia Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży, 13 gdzie pacjentów przyjmuje

14 2 lekarzy i 1 mgr psycholog. Rocznie udzielanych jest tam ok. 630 porad lekarskich i ok. 150 porad psychologicznych. Według powyższych danych opieka psychiatryczna w Powiecie Sandomierskim spełnia wskaźniki docelowe zalecane przez Ministerstwo Zdrowia. Poniższa tabela obrazuje oczekiwane zatrudnienie w wybranych zawodach istotnych dla psychiatrycznej opieki zdrowotnej Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Sandomierzu. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Sandomierzu jest jednostką organizacyjną, która realizuje zadania Powiatu z zakresu orzecznictwa o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności. Powiatowy Zespół działa na obszarze Powiatu Sandomierskiego, a jego siedziba mieści się w Sandomierzu przy ul. Czyżewskiego 1. Nadzór nad Powiatowym Zespołem pełni Wojewoda w zakresie zadań związanych z orzekaniem o niepełnosprawności lub stopniem niepełnosprawności. Powiatowy Zespół realizuje zadania i usługi specjalistyczne z zakresu administracji rządowej, 14

15 dotyczące orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Do zadań Powiatowego Zespołu należy w szczególności: wydawanie orzeczeń o niepełnosprawności osobom, które nie ukończyły 16 - go roku życia, wydawanie orzeczeń o niepełnosprawności osobom, które ukończyły 16 ty rok życia, wydawanie orzeczeń o wskazaniach do ulg i uprawnień osobom posiadającym orzeczenia o inwalidztwie lub niezdolności do pracy, o których mowa w art. 5 i 62 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wydawanie legitymacji o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, sporządzanie i składanie informacji o realizacji zadań Wojewodzie, współpraca z organizacjami administracji rządowej, samorządowej, organizacjami społecznymi, fundacjami, stowarzyszeniami pracodawców oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Poniższa tabela nr 1 prezentuje liczbę orzeczeń wydanych wg przyczyn niepełnosprawności, wieku i płci osobom przed 16 rokiem życia w roku L Przyczyny p niepełnosprawności Razem liczba orzeczeń Wiek 0-3 lat Od 4-7 lat Płeć Od 8-16 lat K M 1 Upośledzenia umysłowe Choroby psychiczne

16 Stopień niepełnosprawności 7.Wiek 11.L 12.Przy 14.Znac 15.Umiarkow 16.Le 17.Raz p. cz. zny any kki em niep ełnospr awnośc i Upo 8.Płeć i więcej 22.K23.M 9.Wykształcenie 10.Zatrud nienie 24.Mniej 25.Podstawo 26.Zasadni 27.Śred 28.Wyż 29.T 30.N niż we cze nie sze AK IE podstawow e Chor śledzen ia umysło we oby psychic zne

17 3.4 Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Sandomierzu. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Sandomierzu jest placówką publiczną. Organem prowadzącym poradni jest Starostwo Powiatowe w Sandomierzu, natomiast organem sprawującym nadzór pedagogiczny jest Świętokrzyskie Kuratorium Oświaty w Kielcach. Terenem działania poradni jest miasto Sandomierz oraz gminy: Dwikozy, Klimontów, Koprzywnica, Łoniów, Obrazów, Samborzec, Wilczyce i Zawichost. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna prowadzi swoją działalność w siedzibie poradni przy ul. Mickiewicza 34 w Sandomierzu oraz poza poradnią w środowisku dzieci i młodzieży na terenie powiatu, a także w środowisku rodzinnym. Poradnia jest jedyną tego typu placówką w powiecie. Działaniem obejmuje 94 placówki, czyli wszystkie szkoły, w tym klasy specjalne na poziomie szkoły podstawowej i zawodowej, przedszkola raz dzieci od 0 do 6 lat nie uczęszczające do przedszkola, tj. ponad dzieci i młodzieży. Poradnia zatrudnia 12 pracowników pedagogicznych, którzy realizują swoje zadania poprzez prowadzenie działalności diagnostycznej, terapeutycznej, doradczej oraz profilaktycznej w środowisku wychowawczym, w tym rodzinnym oraz w poradni. Poradnia realizuje swoje zadania przez okres całego roku, a korzystanie z jej pomocy jest dobrowolne i nieodpłatne. Zadania, które realizuje Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, to przede wszystkim: 1) wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży, efektywności uczenia się, nabywania i rozwijania umiejętności i negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i problemów oraz innych umiejętności z zakresu komunikacji społecznej, 2) profilaktyka uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży, udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej dzieciom i młodzieży z grup ryzyka, 3) terapia zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych, 4) pomoc uczniom w dokonywaniu wyboru kierunku kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej, 5) prowadzenie edukacji prozdrowotnej wśród uczniów, rodziców i nauczycieli, 6) pomoc rodzicom i nauczycielom w diagnozowaniu i rozwijaniu potencjalnych 17

18 możliwości oraz mocnych stron uczniów, 7) wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji szkoły, 8) wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji rodziny. Wymienione wyżej zadania Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna realizuje w szczególności przez: diagnozę, konsultacje, terapię, psychoedukację, doradztwo, mediacje, interwencje w środowisku ucznia, działalność profilaktyczną oraz działalność informacyjną. W Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej są organizowane i działają zespoły orzekające, które stanowią o: 1) potrzebie kształcenia specjalnego dzieci i młodzieży z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi, w tym potrzebie zajęć rewalidacyjno wychowawczych dla dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, 2) potrzebie indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, 3) opiniach o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole. Orzeczenia oraz opinie poradnia wydaje na pisemny wniosek rodziców lub opiekunów prawnych dziecka. Od orzeczenia wnioskodawca może wnieść odwołanie do Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty za pośrednictwem zespołu, który wydał orzeczenie w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia. Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna wykonuje badania psychologiczne, pedagogiczne i logopedyczne na wniosek rodziców lub prawnych opiekunów dziecka. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna wychodzi z propozycją, a także na życzenie szkół i przedszkoli, przeprowadza szkolenia dla rad pedagogicznych, rodziców oraz warsztaty profilaktyczne, psychoedukacyjne i informacyjne dla dzieci i młodzieży. Za zgodą rodziców poradnia przeprowadza w przedszkolach i szkołach pilotażowe badania psychologiczne, pedagogiczne i logopedyczne. Wszelkie konsultacje, porady i interwencje kryzysowe są załatwiane na bieżąco. Za zgodą rodziców dziecka poradnia może przekazać kopię opinii do 18

19 przedszkola, szkoły lub placówki, do której uczęszcza dziecko. Informacje dotyczące badań mogą być udostępnione tylko na wniosek sądu i prokuratury Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sandomierzu. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sandomierzu jest jednostką organizacyjną powiatu sandomierskiego, która realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej i rehabilitacji społecznej określone przede wszystkim w ustawie o pomocy społecznej, a od 2012 roku w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, udzielając pomocy i wsparcia w formie finansowej i niefinansowej. Na terenie Powiatu Sandomierskiego funkcjonuje obecnie 63 rodziny zastępcze, w tym jedna zawodowa, specjalistyczna rodzina zastępcza. Funkcjonują również 3 placówki opiekuńczo wychowawcze typu socjalizacyjnego i interwencyjnego pod nazwą Domy dla Dzieci i Młodzieży w Łoniowie i dwie placówki opiekuńczo wychowawcze typu rodzinnego pod nazwą Niepubliczna Placówka Rodzinna w Nowym Garbowie i Rodzinny Dom Dziecka w Sandomierzu. Dzieci trafiają do tych placówek z różnych środowisk, najczęściej z takich, gdzie rodzice nadużywają alkoholu, a także borykają się z problemami zdrowotnymi sfery psychicznej. W ramach działań zapobiegawczych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego oraz ułatwiających rodzinom prawidłowe wypełnianie funkcji opiekuńczo wychowawczych, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w trakcie szkoleń rodzin zastępczych realizuje tematykę dotyczącą między innymi stymulacji rozwoju i wyrównywania zaburzeń rozwojowych oraz wpływu sytuacji kryzysowych (występowanie w rodzinie przemocy i uzależnień) na zachowanie i rozwój dziecka. Placówki opiekuńczo wychowawcze prowadzą działania zapobiegawcze wobec wychowanków i rodziców tych wychowanków w formie opieki psychologicznej i innych konsultacji medycznych wynikających z posiadanej dokumentacji lub zaobserwowanych trudności. Prowadzone jest również poradnictwo z zakresu 19

20 zagadnień zdrowia psychicznego dostosowanego do wieku i potrzeb wychowanka oraz prowadzone są programy profilaktyczne. W Powiecie Sandomierskim działają dwa domy pomocy społecznej: Dom Pomocy Społecznej w Sandomierzu i Dom Pomocy Społecznej w Skwirzowej przeznaczone dla osób w podeszłym wieku i przewlekle somatycznie chorych. Osoby tam przebywające, ze względu na różne sytuacje życiowe, z powodu których trafiły do Domu Pomocy Społecznej, wymagają pomocy i wsparcia społecznego, zwłaszcza w procesie aklimatyzacji w nowym środowisku. We wspomnianych domach pomocy społecznej oferowana jest również pomoc zapewniająca mieszkańcom możliwość korzystania z porad psychiatry i psychoterapeuty. Jest to możliwe dzięki ścisłej współpracy z Poradnią Zdrowia Psychicznego. W zakresie interwencji kryzysowej (na terenie Powiatu Sandomierskiego nie działa ośrodek interwencji kryzysowej) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zawarło w 2009 roku z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną umowę o świadczenie usług w zakresie poradnictwa specjalistycznego, a w szczególności psychologicznego i rodzinnego świadczonego osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych. W 2011 roku z pomocy Poradni skorzystało 78 rodzin. Ponadto przy Poradni działa również Centrum Pomocy dla Ofiar Przemocy. W ramach działań między innymi na rzecz ochrony zdrowia psychicznego Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sandomierzu realizuje zadania z zakresu rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych. Rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza w tym przypadku zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym udziale tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej. W Powiecie Sandomierskim w skład infrastruktury socjalnej służącej wspieraniu 20

21 osób niepełnosprawnych, w tym osób chorych psychicznie, wchodzą cztery warsztaty terapii zajęciowej: w Piotrowicach, Śmiechowicach oraz dwa warsztaty w Sandomierzu. Łączna liczba uczestników zajęć w warsztatach wynosi 196 osób. Osoby korzystające z zajęć w warsztatach poddawane są ogólnemu usprawnianiu, rozwijaniu umiejętności i czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej przy zastosowaniu różnych technik terapii zajęciowej. Osoby te są przygotowywane do życia w środowisku społecznym, w szczególności poprzez rozwój umiejętności planowania i komunikowania się, decydowania o swoich sprawach oraz rozwój umiejętności niezbędnych w samodzielnym życiu a także poprawę kondycji psychicznej. Ponadto Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sandomierzu współpracuje na zasadzie współpracy partnerskiej ze Stowarzyszeniem Nadzieja w ramach dofinansowania zadań z zakresu sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych. W ramach zadań zleconych z wyżej wymienionego zakresu, Centrum udziela dofinansowania osobom niepełnosprawnym, w tym osobom chorym psychicznie. Jednocześnie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie realizuje projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Czas na aktywność w powiecie sandomierskim. Celem programu jest między innymi podniesienie aktywności społecznej i mobilności środowiskowej oraz poprawa sprawności psychofizycznej. Adresatami tego programu są osoby niepełnosprawne, w tym również osoby z zaburzeniami psychicznymi oraz wychowankowie pieczy zastępczej Organizacje pozarządowe wspierające osoby z zaburzeniami psychicznymi. Na terenie powiatu sandomierskiego działa szereg organizacji pozarządowych zajmujących się problematyką osób z zaburzeniami psychicznymi. Są to: 1. Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Niepełnosprawnym oraz Rodzinom w Trudnej Sytuacji Życiowej Człowiek Człowiekowi. 21

22 Stowarzyszenie ma swoją siedzibę w Piotrowicach, a główną dziedziną jego działalności jest ochrona interesów i praw osób niepełnosprawnych oraz rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. Stowarzyszenie działa prężnie również na rzecz równości szans niepełnosprawnych w każdej dziedzinie życia. Stowarzyszenie działa na rzecz niepełnosprawnych głównie poprzez: uzyskiwanie kwalifikacji umożliwiających aktywność zawodową, podejmowanie zatrudnienia na stanowiskach pracy chronionej i innej, rehabilitację zawodową, zdrowotną i społeczną, rozwiązywanie problemów życiowych. Ponadto ważne inicjatywy Stowarzyszenia skierowane są na kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw wobec niepełnosprawności oraz inicjowanie i tworzenie rozwiązań wspomagających integrację osób niepełnosprawnych. 2. Sandomierskie Stowarzyszenie na Rzecz Zdrowia Psychicznego Nadzieja w Sandomierzu. Główne cele Stowarzyszenia skupiają się na świadczeniu różnych form pomocy społecznej dla osób niepełnosprawnych, w tym szczególnie osób chorych psychicznie i neurologicznie. Pomoc ta obejmuje swym zakresem również rodziny i opiekunów tych osób. Swoją działalność Stowarzyszenie realizuje poprzez zapewnienie opieki i ochrony prawnej, inicjowanie i organizowanie samopomocy wzajemnej w dążeniu do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie oraz poprzez organizowanie działalności rehabilitacyjnej, oświatowej, edukacyjnej i kulturalnej. Stowarzyszenie zajmuje się szeroko pojętą promocją i ochroną zdrowia psychicznego. 3. Stowarzyszenie na Rzecz Zdrowia Psychicznego w Sandomierzu. Głównym celem Stowarzyszenia jest pomoc psychologiczna osobom przed, w trakcie i po hospitalizacji w placówkach lecznictwa psychiatryczno odwykowego oraz pacjentom Poradni Zdrowia Psychicznego dla dzieci i dorosłych i Poradni Odwykowych, a także pomoc psychologiczna rodzinom tych osób. Stowarzyszenie organizuje rehabilitację w formie treningu umiejętności społecznych ważnych dla samodzielnego życia dla pacjentów psychiatrycznych i uzależnionych. Organizowana 22

23 jest również psychoterapia w postaci sesji terapii grupowych i indywidualnych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz osób uzależnionych oraz grupy terapeutyczne dla członków rodzin tych osób. Stowarzyszenie aktywnie wspiera placówki lecznictwa odwykowego i psychiatrycznego a także inicjuje i pomaga w tworzeniu i prowadzeniu niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, hoteli i ośrodków socjoterapeutycznych. 4. Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym w Zatrudnieniu, Rehabilitacji Integracja. Stowarzyszenie ma swoją siedzibę w Sandomierzu. Za główne cele Stowarzyszenie stawia sobie ochronę interesów i praw osób niepełnosprawnych, bezrobotnych, poszukujących pracy, emerytów i rencistów oraz równości ich szans w każdej dziedzinie życia. Stowarzyszenie niesie osobom niepełnosprawnym pomoc zmierzającą do zapewnienia im aktywnego udziału w życiu społecznym i gospodarczym głównie przez: uzyskiwanie kwalifikacji umożliwiających aktywność zawodową, podejmowanie zatrudnienia na stanowiskach pracy chronionej i innej, rewalidację społeczną, konsultacje i doradztwo w rozwiązywaniu problemów życiowych. Poza tym Stowarzyszenie inicjuje i tworzy programy edukacyjne wspomagające integrację osób niepełnosprawnych i zdrowych i promowanie zdrowego stylu życia. Stowarzyszenie tworzy również platformy współpracy pomiędzy różnymi środowiskami w Polsce w celu umożliwienia wzajemnej pomocy terapeutycznej i edukacyjnej dla osób niepełnosprawnych, nakierowanej głównie na zdobywanie i uzupełnianie wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych. 5. Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Tratwa. Stowarzyszenie działa w Sandomierzu przy ul. Zawichojskiej 13. Swoją działalnością obejmuje szeroko pojętą ochronę praw i interesów oraz pomoc osobom 23

24 niepełnosprawnym. Pomoc ta ujęta jest przede wszystkim w postaci działań związanych z uzyskiwaniem przez osoby niepełnosprawne odpowiednich kwalifikacji zawodowych, podejmowaniu przez nie zatrudnienia na stanowiskach pracy chronionej i innej oraz rehabilitacji zawodowej, zdrowotnej i społecznej. Stowarzyszenie zajmuje się również prowadzeniem kampanii informacyjno promocyjnej dotyczącej integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Stowarzyszenie oferuje także pomoc niepełnosprawnym dzieciom, osobom dorosłym i ich rodzinom w zaopatrzeniu w sprzęt i usługi rehabilitacyjne, leki i pomoc finansową w zakresie codziennego funkcjonowania. 6. Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Przepukliną Oponowo Rdzeniową i Wodogłowiem w Sandomierzu. Celem Stowarzyszenia jest rehabilitacja i wszelka pomoc specjalistyczna dzieciom urodzonym z przepukliną oponowo rdzeniową i wodogłowiem dla uzyskania pełnej adaptacji do samodzielnego życia w społeczeństwie. 7. Sandomierskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Upośledzeniem Umysłowym. Głównym celem stowarzyszenia jest działanie na rzecz wyrównywania szans osób z upośledzeniem umysłowym, tworzenie warunków przestrzegania wobec nich praw człowieka, prowadzenie ich ku aktywnemu uczestnictwu w życiu społecznym oraz wspierania ich rodzin. 8. Stowarzyszenie Dobrze, że jesteś. Stowarzyszenie działa w Sandomierzu przy ul. Opatowskiej 10. Podstawowym celem Stowarzyszenia jest działalność na rzecz osób niepełnosprawnych poprzez prowadzenie rehabilitacji edukacyjnej, społecznej, leczniczej i zawodowej. Szczegółowymi celami stowarzyszenia są: działalność na rzecz osób niepełnosprawnych, prowadzenie działań mających na celu stworzenie odpowiedniej bazy dydaktyczno materialnej, 24

25 popieranie i promocja zdrowia, rozwijanie kontaktów ze środowiskiem lokalnym i tworzenie jak najróżnorodniejszych form współpracy i wspierania osób niepełnosprawnych, prowadzenie działalności szkoleniowej w zakresie edukacji osób niepełnosprawnych i pracujących z nimi, świadczenie usług rehabilitacyjnych w pełnym zakresie. Priorytety promocji zdrowia zdrowia psychicznego w ochronie zdrowia. Zdrowie psychiczne jednostek ma ogromne znaczenie dla społeczności lokalnej, ma wpływ na poziom dobrostanu psychicznego, jakości życia i zdrowia w ogóle, Europejski Pakt na rzecz zdrowia i dobrostanu psychicznego wzywa państwa członkowskie do podjęcia działania w zakresie pięciu priorytetowych obszarów: zapobiegania depresjom i samobójstwom, dbania o zdrowie psychiczne i edukację wśród młodzieży, dbania o zdrowie psychiczne w miejscu pracy, pomocy w utrzymywaniu dobrego zdrowia psychicznego osobom starszym oraz zwalczania stygmatyzacji i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób cierpiących zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. Większość na rekomendacji i wskazówek niezależnie od podmiotów będących ich autorami podkreśla znaczenie programów z zakresu promocji i profilaktyki zdrowia psychicznego. Do takich założeń odnosi się również przygotowany przez Ministra Zdrowia, a przyjęty przez Radę Ministrów, Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. IV. Cele i zadania Powiatowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Osoby z zaburzeniami psychicznymi są jedną z tych grup osób niepełnosprawnych, które są w szczególny sposób zagrożone ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Z powodu specyfiki swego schorzenia osoby te mają ogromne trudności z integracją społeczną oraz z samodzielnym funkcjonowaniem społecznym. Sytuacja taka powoduje spadek aktywności społecznej, pogłębiającą się izolację społeczną, wzrost 25

26 uzależnienia od opiekunów, a w rezultacie znaczne obniżenie jakości życia tych osób. Osoby cierpiące z powodu zaburzeń psychicznych są często spychane na margines życia społecznego, spotykają się z szykanami i są wyśmiewane przez ludzi z ich otoczenia. Spotykają się one również z brakiem akceptacji w otaczającym ich środowisku społecznym, a często nie znajdują zrozumienia nawet u swoich bliskich. Zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia psychicznego Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego będzie skierowany do: osób chorych psychicznie, osób upośledzonych umysłowo, osób wykazujących inne zakłócenia czynności psychicznych, które zaliczane są do zaburzeń psychicznych, dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych. Celem programu jest zapewnienie osobom z zaburzeniami wielostronnej, dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych psychicznymi form pomocy umożliwiających życie w środowisku rodzinnym i społecznym. Samorząd powiatu Cel główny 1: promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym Cel szczegółowy: 1.1 upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu Zadania : ustalenie priorytetów promocji zdrowia psychicznego; termin realizacji: do wskaźnik monitorujący: przygotowana lista priorytetów 26

27 opracowanie lokalnych programów promocji zdrowia psychicznego; termin realizacji: do wskaźniki monitorujące: przygotowane programy realizacja lokalnych programów promocji zdrowia psychicznego; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: odsetek populacji biorącej udział w programie / rok Cel szczegółowy: 1.2. zapobieganie zaburzeniom psychicznym Zadania: opracowanie programów zapobiegania przemocy w rodzinie, w szkole i w środowisku lokalnym; termin realizacji: do wskaźnik monitorujący: przygotowany program Cel szczegółowy: 1.3. zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi Zadania: przygotowanie lokalnych programów informacyjno edukacyjnych sprzyjających postawom zrozumienia i akceptacji oraz przeciwdziałających dyskryminacji wobec osób z zaburzeniami psychicznymi; termin realizacji: do wskaźniki monitorujące: przygotowane programy realizacja lokalnych programów informacyjno edukacyjnych sprzyjających postawom zrozumienia i akceptacji oraz przeciwdziałających dyskryminacji wobec osób z zaburzeniami psychicznymi; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: odsetek populacji, do której kierowany jest program, 27

28 biorącej udział w programie / rok Cel szczegółowy: 1.4. organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego Zadania: tworzenie lokalnych ośrodków pomocy kryzysowej oferujących poradnictwo i pomoc w stanach kryzysu zagrażającego zdrowiu psychicznemu; termin realizacji: do wskaźnik monitorujący: liczba utworzonych ośrodków Cel główny 2: zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym Cel szczegółowy: 2.1. upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej Zadania: opracowanie lokalnego programu zwiększenia dostępności i zmniejszenia nierówności w dostępie do różnych form środowiskowej psychiatrycznej opieki zdrowotnej, w tym zwłaszcza form niezbędnych do tworzenia centrów zdrowia psychicznego: leczenia ambulatoryjnego, leczenia w zespołach środowiskowych, leczenie w oddziałach dziennych, leczenie w oddziałach psychiatrycznych w szpitalach ogólnych, dla dzieci, młodzieży i dorosłych zgodnie z zalecanym poziomem wskaźników zawartych w załączniku nr 2 do rozporządzenia; termin realizacji: do wskaźnik monitorujący: przygotowany program 28

29 realizacja programu zwiększenia dostępności i zmniejszenia nierówności w dostępie do różnych form psychiatrycznej opieki zdrowotnej w powiecie lub gminie; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: odsetek placówek biorących udział w programie / rok integrowanie działalności placówek psychiatrycznej opieki zdrowotnej poprzez tworzenie lokalnego centrum zdrowia psychicznego, zapewniającego mieszkańcom powiatu lub gminy kompleksową, środowiskową (stacjonarną i niestacjonarną) opiekę w zakresie zdrowia psychicznego modelowe zasady organizacji i funkcjonowania centrum zawiera załącznik B do niniejszego harmonogramu; termin realizacji: do wskaźnik monitorujący: schemat struktury organizacyjnej działającego centrum, liczba utworzonych centrów, populacja objęta opieką centrum w odniesieniu do ogółu populacji jednostki samorządu terytorialnego Cel szczegółowy: 2.2. upowszechnienie zróżnicowanych form i oparcia społecznego Zadania: opracowanie lokalnego programu poszerzenia, zróżnicowania i unowocześniania pomocy i oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, w zakresie pomocy: bytowej, mieszkaniowej, stacjonarnej, samopomocy środowiskowej; termin realizacji: do wskaźnik monitorujący: przygotowany program realizacja lokalnego programu poszerzenia, zróżnicowania i unowocześniania pomocy i oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: wzrost liczby osób korzystających z poszczególnych form 29

30 pomocy i oparcia społecznego / rok wspieranie finansowe samopomocowych projektów służących rozwojowi form oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: liczba zrealizowanych projektów / rok zapewnienie ciągłości wsparcia finansowego projektom pozarządowym realizującym takie formy oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, które wymagają działania ciągłego; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: liczba projektów wymagających działania ciągłego zwiększenie udziału zagadnień pomocy osobom z zaburzeniami psychicznymi w działalności powiatowych centrów pomocy rodzinie; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: % udziału wydatków na pomoc osobom z zaburzeniami psychicznymi w ogólnych wydatkach PCPR Cel Szczegółowy: 2.3. aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi Zadania: opracowanie lokalnego programu rozoju zróżnicowanych form wspieranego zatrudnienia i przedsiębiorczości społecznej dostosowanych do potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi; termin realizacji: do wskaźnik monitorujący: przygotowany program realizacja lokalnego programu rozwoju zróżnicowanych form wspieranego zatrudnienia i przedsiębiorczości społecznej dostosowanych do potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi; 30

31 termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: odsetek placówek, przedsiębiorstw i osób objętych projektem zwiększanie dostępności rehabilitacji zawodowej, organizacja poradnictwa zawodowego i szkoleń zawodowych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: liczba osób objętych różnymi formami działalności / rok przygotowanie kampanii szkoleniowo informacyjnej adresowanej do pracodawców promującej zatrudnianie osób z zaburzeniami psychicznymi; termin realizacji: do wskaźnik monitorujący: program kampanii prowadzenie kampanii szkoleniowo informacyjnej adresowanej do pracodawców promującej zatrudnianie osób z zaburzeniami psychicznymi; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: odsetek populacji, do której adresowana jest kampania, objętej programem / rok zwiększenie udziału zagadnień zatrudnienia osób z zaburzeniami psychicznymi w działalności powiatowych urzędów pracy; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: liczba osób z zaburzeniami psychicznymi podejmujących zatrudnienie na skutek działań PUP / rok Cel szczegółowy: 2.4. skoordynowanie różnych form opieki i pomocy Zadania: powołanie lokalnego zespołu koordynującego realizację Programu z zadaniami: - opracowanie regionalnego programu ochrony zdrowia psychicznego, potrzeby ludności powiatu lub gminy w zakresie zdrowia psychicznego i opieki 31

32 psychiatrycznej oraz dostosowanie do nich skoordynowanej działalności różnych form pomocy i oparcia społecznego oraz aktywizacji zawodowej, - realizacji, koordynowania i monitorowania Programu. Skład zespołu powinien zapewniać właściwą reprezentację samorządu powiatu, placówek realizujących zadania z zakresu ochrony zdrowia psychicznego, pozarządowych organizacji samopomocowych. Zarząd powiatu zapewni działaniom zespołu niezbędną pomoc administracyjną; termin realizacji: do Wskaźnik monitorujący: dokument powołujący opracowanie lokalnego programu ochrony zdrowia psychicznego, zawierającego szczegółowy harmonogram, uwzględniającego w szczególności harmonogram realizacji działań: 1.1.3, 1.2.2, 1.3.2, 1.4.1, 2.1.2, 2.1.3, 2.2.2, 2.3.2, 2.3.3, 2.3.5, 2.3.6; termin realizacji: do wskaźnik monitorujący: przygotowany program realizacja, koordynowanie i monitorowanie lokalnego programu ochrony zdrowia psychicznego; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: odsetek populacji objętej programem / rok przygotowanie aktualizowanego corocznie przewodnika informującego o dostępnych formach opieki zdrowotnej i pomocy społecznej i aktywizacji zawodowej dla osób z zaburzeniami psychicznymi; termin realizacji: realizacja ciągła od wskaźnik monitorujący: publikacja 32

33 Podsumowanie Nadrzędnym celem, zawartym w prezentowanym programie, jest przestrzeganie praw osób z zaburzeniami psychicznymi oraz stworzenie im jak najlepszych warunków do kompleksowej rehabilitacji. Ogólne przesłanie niniejszego programu stanowi dążenie do takiej sytuacji, w której osoba z zaburzeniami psychicznymi z terenu powiatu sandomierskiego będzie się czuła pełnoprawnym członkiem społeczeństwa. Aby osiągnąć te zamierzenia realizowane będą zadania zgodnie z przyjętym harmonogramem. Podejmowanie działań zawartych w Powiatowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego pozwoli zapewnić osobom z zaburzeniami psychicznymi lepszy dostęp do świadczeń zdrowotnych i innych form opieki w środowisku społecznym, zawodowym i rodzinnym. Program ściśle koresponduje z koncepcjami zawartymi w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata , którego cele koncentrują się na dwóch ogólnych zagadnieniach: przeciwdziałaniu pojawieniu się ewentualnych zaburzeń zdrowia psychicznego u osób zdrowych oraz poprawie jakości życia i systemu opieki nad osobami już chorującymi. Obok wykorzystania zasobów jednostki i jej kapitału społecznego będziemy stwarzać warunki społeczne, przestrzenne i organizacyjne, które zapewniłyby optymalny dobrostan psychiczny w miejscu zamieszkania, nauki, pracy i wypoczynku. 33