ZMIANY POZIOMÓW WODY W GDAŃSKU I NA ŻUŁAWACH WCZORAJ, DZIŚ I JUTRO. Konferencja Ochrona i zarządzanie ryzykiem powodziowym na Żuławach Gdańsk maj 2012

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZMIANY POZIOMÓW WODY W GDAŃSKU I NA ŻUŁAWACH WCZORAJ, DZIŚ I JUTRO. Konferencja Ochrona i zarządzanie ryzykiem powodziowym na Żuławach Gdańsk maj 2012"

Henryka Mróz
7 lat temu
Przeglądów:

1 ZMIANY POZIOMÓW WODY W GDAŃSKU I NA ŻUŁAWACH WCZORAJ, DZIŚ I JUTRO Marzenna Sztobryn, Katarzyna Krzysztofik Biuro Prognoz Hydrologicznych, Oddział Morski IMGW w Gdyni przy współpracy Beaty Kowalskiej, Alicji Kańskiej i Rafała Pardy oraz Zakładu Modelowania Klimatycznego i Prognoz Sezonowych Konferencja Ochrona i zarządzanie ryzykiem powodziowym na Żuławach

2 Streszczenie Celem pracy była analiza zagrożeń powodziowych Żuław i Gdańska ze względu na czynniki generujące powódź ( sztormowa, opadowa, roztopowa itp.). Badaniami objęto okres od XV wieku do chwili obecnej. Materiał źródłowy dla okresu do 1946 obejmował zapiski i notatki historyczne, po 1946 dane zaobserwowane i pomierzone przez IMGW-PIB. Predykacja spodziewanych zagrożeń, ze względu na zmiany klimatu do 2100 stanowi wynik prac prowadzonych w projektach KLIMAT oraz THESEUS. Największym zagrożeniem powodziowym są powodzie sztormowe, należy również podkreślić potencjalne zagrożenie wywołane zatorem lodowym ze względu na fakt zwalczania tego zagrożenia przy pomocy Lodołamaczy. W XXI wieku wzrośnie wpływ falowania.

3 Hydrografia miasta Gdańska w XIII-XIV wg A.Zbierskiego

4 ZAGROŻENIA ZE STREFY MORSKIEJ Wezbranie sztormowe Wzrost średniego poziomu morza Napełnienie Bałtyku Falowanie Zlodzenie morza ZAGROŻENIA ZE STREFY PRZYMORSKIEJ Opady Roztopy Zatory Lokalne z zewnątrz fala powodziowa na Wiśle

5 cm Świnoujście Gdańsk Liniowy (Świnoujście) rok/ Średni poziom morza dzieki uprzejmości mgr inż. B.Kowalskiej

6 frequency [%] Wezbrania sztormowe. SEASONAL DISTRIBUTION OF MONTHLY SURGE FREQUENCY August September October November December January February March April May June July months

7 1950/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /07 number of storm surges Posterunek Poziom alarmowy [cm] Zaobserwowany maksymalny [cm] poziom Data wystąpienia poziomu maksymalnego Gdynia Gdańsk Hel ANNUAL DISTRIBUTION OF STORM SURGES years seasonal number of storm surge linear trend

8 Wezbrania zatorowe - powstają w okresie zamarzania rzeki (powstaje śryż, który zatrzymuje się na płyciznach i innych przeszkodach tworząc zatory) lub w okresie tajania pokrywy lodowej (pokruszona kra tworzy zatory w podobnych sytuacjach jak w podczas zatorów śryżowych) powodując zatory w ujściu

9 ZATOR LODOWY

11 Wezbrania opadowe wiążą się z dużymi opadami, często intensywnymi i ulewnymi, czasami o charakterze rozlewnym, wywołując gwałtowne wzrosty poziomu wody i przepływu. Wezbrania tego typu występują zwykle w porze letniej. Przykład : lipiec 2001

12 Wiek suma Fala powodzio wa ze stratami dla Gdańska Ekstrem alne fale bez strat dla Gdańsk a Sztormowe Zatorowe Opadowe i roztopowe Antrop XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI do chwili obecnej suma

13 Kalendarium powodzi; analizowany materiał; przykłady 1371 Przerwanie Wisły od Gdańskiej Głowy do Gdańska i pierwsze utworzenie się gdańskiego przepływu Wisły, FPW 1434 Przerwanie wału [ ], woda stała na rynku w Gdańsku na wysokość jednego łokcia i dotarła do ratusza, wielkie straty w spichlerzach, FPW Przebicie Raduni (sztuczne, cele obronne), AP wylew Wisły do Ogrodów Gdańskich, z obawy przed Krzyżakami przebili Gdańszczanie wały Nogatu i zalali Żuławy Fiszewskie, AP 1456 Po 2 lutego ostra zima, tak, że morze zamarzło od Helu do Wisły i jeżdżono po nim sankami do 21 marca. Pochód lodu [ ] i Wisła wylała przelewając się przez tamy, a także je rozrywając i woda popłynęła na Długie Ogrody w Gdańsku, tak, że musiano pływać czółnami. PZ Jesień: woda przerwała wały w wyniku wielkiego sztormu, zalała las mieszczański i ogrody. PSz 1512 Powódź w Gdańsku,???? W piątek [ ] nad Gdańskiem przeszła silna burza z grzmotami, błyskawicami deszczem, że Radunia w 2 miejscach wylała. PO, PL

14 liczba powodzi XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI FP-Wisła Sztormowe Zatorowe Opadowe Antropogeniczne Roztopowe

15 Najwyższe wezbrania w ujściu Wisły z lat ROK MIESIĄC DZIEŃ MAX TYP Z SZ fala SZ SZ Z Z SZ Z, SZ SZ SZ SZ SZ SZ SZ Z SZ SZ SZ fala 5 Z 14 SZ 2 F

meteorologiczne DZIŚ Komunikaty o aktualnej sytuacji hydrologicznometeorologicznej i przewidywanym rozwoju sytuacji Komunikaty

16 Prognozy meteorologiczne Prognozy dopływu do zbiorników Prognozy 1-dniowe prognozy poziomu wody w morzu Prognozy kulminacji fali wezbraniowej 3-dniowe prognozy stanu wody Ostrzeżenia hydrologiczne Ostrzeżenia Ostrzeżenia morskie Ostrzeżenia meteorologiczne DZIŚ Komunikaty o aktualnej sytuacji hydrologicznometeorologicznej i przewidywanym rozwoju sytuacji Komunikaty przekazywane do RZGW i wojewódzkich struktur kryzysowych Komunikaty Komunikaty o wystąpieniu groźnych zjawisk hydrologicznometeorologicznych

17 PRZYSZŁOŚĆ (z projektu KLIMAT) Karwia, mapa terenu zagrożonego powodzią 1%, scenariusz A1B, , oraz z uwzględnieniem falowania

18 PRZYSZŁOŚĆ (z projektu THESEUS) Stan aktualny 10% A1B A1B

19 PODSUMOWANIE do XIX wieku najczęściej występującym zagrożeniem, były fale powodziowe, szczególnie na Wiśle. kolejnymi zagrożeniami były powodzie sztormowe powodzie zatorowe stosunkowo duża ilość powodzi (przeciętnie 1/100 lat) to powodzie antropogeniczne. powstawały one w wyniku zamierzonych działań armii. powodzie roztopowe stanowią najrzadziej występujące zagrożenie powodziowe w historii Gdańska XX wiek. Powodzie sztormowe Powodzie zatorowe Powodzie lokalne (do nich możemy zaliczyć powódź z lipca 2001r) wywołane przez opady, XXI wiek wzrost średniego poziomu morza 1,5 x wzrost liczby wezbrań sztormowych 1,8 x wzrost wpływu falowania nawet do 30 x wzrost ilości opadu

20 Źródła pośrednie od 1328 Najważniejsze: 1. Opracowanie A.Majewski, T.Jednorał, Zb. Dziadziuszko 2. Kronika klęsk elementarnych Walawender 3. Kronika klęsk elementarnych Namaczyńska 4. Wyjątki ze żródeł historycznych o nadzwyczajnych zjawiskach H-M Girguś, Strupczewski 5. Memoriał dotyczący zagrożeń miasta Gdańska.- Bertram 6. Materiały archiwalne PIHM IMGW 7. Dyskusje (głównie SITWM), referaty, codzienna praca itp

21 Dziękuję za uwagę Marzenna Sztobryn Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Warszawa, ul.: Podleśna 61 Tel. (58)

Podobne dokumenty

Zagrożenie powodziowe ze strony Martwej Wisły w obszarze od Górek Zachodnich do Kiezmarku w szczególności w okolicy Wiślinki

Zagrożenie powodziowe ze strony Martwej Wisły w obszarze od Górek Zachodnich do Kiezmarku w szczególności w okolicy Wiślinki Janusz Topiłko 21.04.2012 r. Obszar modelu: 139 km 2 Górki Zachodnie Sobieszewo