lubelska okręgowa izba aptekarska ul. Lubartowska 60, Lublin tel./fax , Internet:

Transkrypt

1

2 lubelska okręgowa izba aptekarska ul. Lubartowska 60, Lublin tel./fax , Internet: BIURO czynne w godzinach: środy: sprawy dotyczące prawa wykonywania zawodu oraz składek członkowskich: codziennie w godzinach: biuro@loia.pl G O D Z I N Y P R Z Y J Ę Ć: PREZES mgr farm. Tomasz Barszcz poniedziałek , czwartek prezes@loia.pl V-CE PREZES mgr farm. Krzysztof Przystupa piątek OKRĘGOWY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNOŚCI ZAWODOWEJ mgr farm. Janina Kisielewska ostatni poniedziałek miesiąca DYREKTOR BIURA mgr Anna Knieć codziennie dyrektor@loia.pl RADCA PRAWNY mgr Małgorzata Goździewska środa, piątek radca@loia.pl Numer rachunku bankowego Lubelskiej OIA: Bank Zachodni WBK S.A.

3 SPIS TREŚCI Od Prezesa... 3 Problematyka pracy zawodowej aptekarzy Protest aptekarzy... 7 Poprawki do Ustawy Prawo farm. zaproponowane przez samorząd aptekarski odrzucone... 9 W zgodzie z sumieniem felieton Prezesa NRA Ogólnopolskie Stowarzyszenie Farmaceutów Perspektywa Samorząd zawodowy farmaceutów w Polsce ankieta Wiadomości Z posiedzenia Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie Kalendarium prac Prezesa oraz członków ORA w Lublinie kwiecień dr n farm. Andrzej Wróbel Non omnis moriar Henryk Romanowski ( )... 33

4 Od prezesa 3 kwiecień 2015 r. Koleżanki i Koledzy, Przed nami kolejny gorący okres walki o równy dostęp do leków dla wszystkich aptek. Wobec bierności rządzących Naczelna Rada Aptekarska podjęła decyzję o rozpoczęciu protestu przeciw reglamentacji leków refundowanych ze środków publicznych! Protest kończą słowa: WZYWAMY RZĄD I MINISTRA ZDROWIA DO ZAPEWNIENIA WSZYSTKIM APTEKOM I ICH PACJENTOM STAŁEGO I RÓWNEGO DOSTĘPU DO LEKÓW RATUJĄCYCH ZDROWIE I ŻYCIE! Zachęcam do wzięcia udziału w tej akcji, jak i do wydrukowania i wywieszenia w aptece plakatu zamieszczonego na stronie Naczelnej Izby Aptekarskiej. Pokażmy pacjentom, że chcemy im pomóc i nie godzimy się na obecną sytuację na rynku farmaceutycznym. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw. Podczas czytania projektu ww. ustawy w Sejmie, głosami posłów PO, PSL i SLD zostały odrzucone wnioski mniejszości dotyczące zmian zaproponowanych przez Naczelną Izbę Aptekarską w celu zapewnienia hurtowniom farmaceutycznym i aptekom, a w konsekwencji pacjentom, stałego i równego dostępu do leków ratujących życie. Informacje z przebiegu obrad Sejmu oraz treści wnoszonych wniosków mniejszości prezentujemy w sprawozdaniu Biura Prasowego NIA w dziale Problematyka... W związku z wejściem na rynek polski produktu leczniczego o nazwie EllaOne, często dyskutowanym tematem jest klauzula su-

5 4 mienia dla farmaceutów. W debatach, z udziałem osób spoza naszego zawodu, pojawiają się głosy odmawiające farmaceutom respektowania prawa do klauzuli sumienia. Aptekarze postrzegani są jak zwykli sprzedawcy, handlowcy a produkt leczniczy jak każdy inny towar. W czasie toczonych dyskusji całkowicie pomijany jest fakt, że farmaceuci jako przedstawiciele wolnego zawodu posiadający własny samorząd zawodowy, oprócz przepisów prawa powszechnie obowiązującego, przy jego wykonywaniu kierują się również własnymi zasadami etyki i deontologii zawodowej, określonymi w Kodeksie Etyki Aptekarza Rzeczpospolitej Polskiej. Szerzej na ten temat przeczytacie Państwo w felietonie Prezesa NRA dr Grzegorza Kucharewicza zatytułowanym W zgodzie z sumieniem zamieszczonym w kwietniowym wydaniu Aptekarza Polskiego. W dziale Problematyka prezentujemy również treść pisma Prezesa NRA skierowanego do Prezesa Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego z zapytaniem, czy Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne wspiera działalność Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Farmaceutów Perspektywa 2030, którego spojrzenie na najważniejsze cele środowiska aptekarskiego pozostaje w sprzeczności z poglądami prezentowanymi przez samorząd aptekarski. W związku z zapytaniami naszych członków kierowanymi do biura Izby, dotyczącymi wypełniania ankiety Samorząd zawodowy farmaceutów w Polsce ankieta napływającej do aptek, przedstawiam stanowisko Prezydium NRA w tej sprawie. Przedstawiam również, dotyczące tego tematu, pismo Prezesa NRA skierowane do członków Studenckiego Koła Naukowego Prawa Farmaceutycznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Treść obu pism zamieszczono w dziale Problematyka... Pod koniec ubiegłego roku odszedł od nas prof. Henryk Romanowski, emerytowany kierownik Zakładu Historii Nauk Medycznych UM w Lublinie. Jego życiorys w dziale Non omnis moriar przedstawił dr n. farm. Andrzej Wróbel.

6 Koleżanki i Koledzy, W dniu 12 kwietnia b.r. odbyło się spotkanie kierowników aptek ogólnodostępnych z terenu naszej Izby z udziałem Zastępcy Głównego Inspektora Farmaceutycznego mgr farm. Zbigniewa Niewójta, Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej dr. Grzegorza Kucharewicza, V-ce Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej dr. Marka Jędrzejczaka, Naczelnika Wydziału Gospodarki Lekami mgr farm. Dagmary Marczewskiej oraz członków Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie. Tematyka spotkania obejmowała bieżące problemy związane z wykonywaniem naszego zawodu. Jednym z głównych tematów spotkania był utrudniony dostęp do niektórych leków refundowanych. Mgr Niewójt poinformował, że Główny Inspektorat Farmaceutyczny systematycznie sprawdza te sygnały i że każda taka informacja jest ważna i weryfikowana. Przedstawiciele NRA przedstawili aktualne informacje z działań podejmowanych przez samorząd w obronie aptek. W tym miejscu chciałbym złożyć serdeczne podziękowania na ręce Pani Minister Zofii Ulz, Pana Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej Grzegorza Kucharewicza i Pana Dyrektora Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ Andrzeja Kowalika za przyjęcie zaproszenia do udziału w spotkaniu i zainteresowanie się naszymi problemami. Dziękuję także wszystkim Koleżankom i Kolegom oraz cieszę się bardzo z licznego udziału Państwa w tym spotkaniu. Dnia 14 kwietnia b.r. w Kujawsko-Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Bydgoszczy odbyła się II Ogólnopolska Konferencja Farmaceutyczna przy udziale Wojewody Kujawsko-Pomorskiego, Głównego Inspektora Farmaceutycznego, Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej, posłów i naukowców. Konferencja miała charakter panelu i otwartej dyskusji. Ponownie określano kierunki działań, które winny być podjęte w procesie legislacyjnym i dozorującym rynek leków. Spotkanie podzielone było na dwie części. Pierwsza dotyczyła aktualnych problemów aptek ogólnodostępnych. Uczestnicy podjęli temat Apteka sklep z lekami, czy miejsce świadczenia usług farmaceutycznych? Wielu decydentów w ostatnim czasie stara się sprowadzić nasz zawód do rangi sprzedawców, którzy jedynie mają wydawać leki. Taką opinię podtrzymują często także media, starając się bagatelizować klauzulę sumienia w kontekście OTC tabletek EllaOne lub obarczyć wszystkich aptekarzy winą za brak niektórych leków refundowanych. Farmaceuta 5

7 6 był, jest i powinien być elementem polityki zdrowotnej państwa, taką opinię wyrażali uczestnicy spotkania. Druga część spotkania dotyczyła działalności aptek szpitalnych i zakładowych. Apteki te walczą o swój byt, udowadniając często potrzebę swojego istnienia. Niestety nadal dużym problemem budzącym wiele emocji są minimalne normy zatrudnienia dla farmaceutów pracujących w aptekach szpitalnych i zakładowych. Tematem, nad którym dyskutowano był także dostęp farmaceuty do dokumentacji medycznej oraz ustawowy podział na apteki ogólnodostępne, szpitalne i zakładowe oraz działy farmacji szpitalnej. Koleżanki i Koledzy, Informuję, że obecny rok jest rokiem sprawozdawczo-wyborczym dla wszystkich organów LOIA. Stąd też zostały już zaplanowane Rejonowe Zjazdy Sprawozdawczo-Wyborcze w niektórych Delegaturach Izby. Poniżej podaję ich terminy i miejsca spotkań. Delegatura Biała Podlaska 17 maj 2015 r. Bialskie Wodociągi i Kanalizacja, Biała Podlaska, ul. Narutowicza 35A, Delegatura Chełm 24 maj 2015 r., Hotel Duet, Chełm, ul. Hrubieszowska 54. Delegatura Zamość 21 czerwiec 2015 r., Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II, Zamość, al. Jana Pawła II 10. Początek wszystkich Zjazdów godz Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Tomasz Barszcz

8 PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 7 Protest aptekarzy Warszawa, dn. 21 kwietnia 2015 r. KOMUNIKAT PREZESA NACZELNEJ RADY APTEKARSKIEJ w sprawie protestu aptekarzy W imieniu Naczelnej Rady Aptekarskiej zwracam się do wszystkich farmaceutów o poparcie PROTESTU APTEKARZY przeciw bezczynności polskiego Rządu oraz zaniechaniu zdecydowanych działań mających na celu zagwarantowanie wszystkim aptekom i ich pacjentom równego i stałego dostępu do leków ratujących zdrowie i życie! Protest należy poprzeć na stronie internetowej Naczelnej Izby Aptekarskiej: Tekst z protestem proszę też wydrukować (na przykład plakat w formacie A4), podpisać (proszę o złożenie podpisów wszystkich farmaceutów pracujących w aptece) i przesłać do siedziby NIA (adres: Warszawa, ul. Długa 16; nr faksu: ; nia@nia.org.pl). Proszę również o wydrukowanie i wywieszenie plakatu w aptece (do wyboru na stronie NIA są plakaty w formatach A4 i A3).

9 8 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Naczelna Izba Aptekarska będzie systematycznie informować farmaceutów o przebiegu protestu i działaniach podejmowanych przez samorząd aptekarski w celu zapewnienia aptekom równego dostępu do leków refundowanych. Proszę także o regularne wypełnianie ankiety dotyczącej braku dostępności do produktów leczniczych zarejestrowanych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej (ankieta dostępna jest na stronie internetowej NIA od lutego 2013 r.). Przesyłane przez apteki informacje na temat brakujących leków przekazywane są do Ministerstwa Zdrowia i Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego. Gorąco proszę o poparcie PROTESTU. Wspólnie zaprotestujmy przeciw reglamentacji leków i bierności organów naszego państwa odpowiedzialnych za bezpieczeństwo zdrowotne obywateli i stworzenie warunków umożliwiających aptekom stałe zaopatrywanie pacjentów w leki ratujące ich zdrowie i życie. dr Grzegorz Kucharewicz Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Wynajmę lokal na aptekę Białopole, ul. Hrubieszowska 1A Nr tel

10 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 9 Poprawki do Ustawy Prawo farm. zaproponowane przez samorząd aptekarski odrzucone Sejmowa Komisja Zdrowia na posiedzeniu 19 marca 2015 r. rozpatrzyła sprawozdanie podkomisji nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2997). W trakcie prac komisji prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Grzegorz Kucharewicz zgłosił propozycje zmian w omawianym projekcie ustawy, które zapewniłyby hurtowniom farmaceutycznym i aptekom, a w konsekwencji ich pacjentom, równy dostęp do leków ratujących zdrowie i życie. Regulacje zaproponowane przez samorząd aptekarski nie uzyskały poparcia strony rządowej, reprezentowanej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia Igora Radziewicza-Winnickiego. Poprawki zostały odrzucone głosami posłów Platformy Obywatelskiej. Do Naczelnej Izby Aptekarskiej nieustannie napływają informacje od aptekarzy z całej Polski, dotyczące problemów z zaopatrzeniem aptek w leki refundowane. Od 2013 r. farmaceuci informują za pośrednictwem ankiety zamieszczonej na stronie internetowej NIA o braku dostępu do wielu leków ratujących zdrowie i życie. Zgłoszenia obejmują około 200 produktów leczniczych w różnych dawkach i postaciach. Informacje o deficytowych lekach regularnie przesyłane są do Ministerstwa Zdrowia i Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego. W związku z tą niepokojącą sytuacją, zagrażającą bezpieczeństwu zdrowotnemu Polaków, Naczelna Izba Aptekarska przygotowała poprawkę mającą zapewnić wszystkim hurtowniom farmaceutycznym stałe dostawy produktów leczniczych objętych zakresem posiadanego przez przedsiębiorcę zezwolenia, w ilości niezbędnej do zaspokojenia bieżących potrzeb pacjentów. Proponowany przez samorząd aptekarski przepis stanowił, że odmowa sprzedaży refundowanego produktu leczniczego podmiotowi uprawnionemu do obrotu (hurtowni lub aptece) miałaby być dokonywana w formie pisemnej lub elektronicznej

11 10 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY wraz z uzasadnieniem oraz powiadomieniem Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Poprawkę zaproponowaną przez Naczelną Izbę Aptekarską w październiku 2014 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii zaakceptowali członkowie sejmowej podkomisji nadzwyczajnej. Poparł ją również podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Igor Radziewicz-Winnicki. Niestety, na skutek działań lobbingowych organizacji reprezentujących producentów leków innowacyjnych regulację tę odrzucono na posiedzeniu sejmowej Komisji Zdrowia. Posłowie Platformy Obywatelskiej uczestniczący w pracach tej komisji, w tym pełniąca obecnie funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia Beata Małecka-Libera, publicznie zapewniali wówczas przedstawicieli NIA, że rozwiązania popierane przez samorząd aptekarski zawarte zostaną w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne i niektórych innych ustaw. Tymczasem w projekcie nowelizacji, który pojawił się w Sejmie w grudniu 2014 r., pominięty został problem zapewnienia wszystkim hurtowniom farmaceutycznym i aptekom, a w konsekwencji wszystkim pacjentom, stałego i równego dostępu do leków refundowanych. Wspomnianą poprawkę Naczelna Izba Aptekarska ponownie zgłosiła w trakcie prac sejmowej podkomisji nadzwyczajnej. Na posiedzeniu podkomisji w dniu 4 marca 2015 r. wszystkie propozycje poprawek Naczelnej Rady Aptekarskiej zostały odrzucone, zaś zarówno posłowie, jak i przedstawiciele rządu nie zaproponowali żadnych rozwiązań, które zapewniłyby hurtowniom farmaceutycznym i aptekom, a w konsekwencji ich pacjentom, równy dostęp do leków. Przepis zaproponowany przez NIA stanowił: "( ) podmiot odpowiedzialny, wytwórca lub importer produktów leczniczych obowiązani są samodzielnie lub z udziałem innych uprawnionych podmiotów zapewnić przedsiębiorcy prowadzącemu hurtownię farmaceutyczną stałe dostawy refundowanych produktów leczniczych, objętych zakresem posiadanego przez przedsiębiorcę zezwolenia, w ilości niezbędnej do zaspokajania

12 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 11 potrzeb pacjentów. Poprawka definiowała pojęcie ilości niezbędnej do zaspokajania potrzeb pacjentów. NIA zaproponowała, aby ilość niezbędna do zaspokajania potrzeb pacjentów oznaczała sumę liczby produktów leczniczych, których dotyczą zamówienia aptek i punktów aptecznych, będące następstwem recept lekarskich albo zapotrzebowań. Propozycja samorządu aptekarskiego przewidywała też, że zamówienie dotyczące refundowanych produktów leczniczych, dokonywane w celu zaspokojenia potrzeb pacjentów, będzie zawierało oświadczenie, iż objęte zamówieniem produkty lecznicze nabywane są w tym celu. Poprawka zmierzała do: zapewnienia hurtowniom farmaceutycznym pełnego dostępu do leków; zapewnienia równego traktowania wszystkich hurtowni prowadzących obrót hurtowy produktami leczniczymi, w szczególności likwidacji uprzywilejowania tzw. hurtowni producenckich i hurtowni sieciowych (obecnie bowiem jedynie trzy największe hurtownie farmaceutyczne wskazane przez producentów leków innowacyjnych mają wyłączny dostęp do ponad stu ważnych leków ratujących zdrowie i życie); wyeliminowania tzw. dostaw bezpośrednich; ograniczenia zjawiska odwróconego łańcucha dystrybucji. Poprawka uzupełniała regulacje prawne dotyczące zapewnienia świadczeniobiorcom dostępu do leków refundowanych, obowiązujące na poziomie hurtowni farmaceutycznych i aptek ogólnodostępnych. Zgodnie z art. 78 ust. 1 pkt 5 Prawa farmaceutycznego, do obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność polegającą na prowadzeniu hurtowni farmaceutycznej należy zapewnienie stałych dostaw odpowiedniego asortymentu. W odniesieniu do aptek art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych stanowi, że apteka w celu realizacji świadczeń objętych umową na realizację recept ma obowiązek zapewnić świadczeniobiorcy dostępność leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych, objętych wykazami refundacyjnymi. Obecny stan prawny podważa zaufanie obywateli i dużej części przedsiębiorców (prowadzących apteki i niezależne hurtownie) do

13 12 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY państwa, ponieważ nakłada obowiązki, których nie można zrealizować, a w odniesieniu do pacjentów przyznaje prawa, które nie mogą być zrealizowane. Jeżeli wytwórca lub importer produktów leczniczych nie ma obowiązku zapewnienia przedsiębiorcom prowadzącym hurtownie farmaceutyczne stałych dostaw refundowanych produktów leczniczych, to nakładanie obowiązków w tym zakresie na hurtownie i apteki nie ma sensu. Poprawka Naczelnej Izby Aptekarskiej wzbudziła ostry sprzeciw organizacji reprezentujących producentów leków innowacyjnych. Odrzucona została na posiedzeniu sejmowej Komisji Zdrowia w dniu 19 marca 2015 r. Przeciwko przyjęciu poprawki głosowali posłowie Platformy Obywatelskiej. Odrzucone propozycje poprawek zgłoszone przez NIA, a poparte przez posłów Prawa i Sprawiedliwości, zamieszczone zostaną w sprawozdaniu Komisji Zdrowia jako wnioski mniejszości. Po raz kolejny rządzący postanowili, że o kształcie i sposobie dystrybucji leków w Polsce decydować będą duże koncerny farmaceutyczne oraz wybrane przez nie hurtownie farmaceutyczne i stworzone przez nie sieci aptek. Po raz kolejny potwierdzono, że na rynku leków nie ma w Polsce rządów prawa, lecz mamy rządy silniejszego. Retransmisja posiedzenia Komisji Zdrowia w dniu 18 marca 2015 r. (wystąpienie przedstawicieli NIA pod koniec posiedzenia komisji około godz ): 79A4FC1257E04003EC397 Retransmisja posiedzenia Komisji Zdrowia w dniu 19 marca 2015 r. (wystąpienie przedstawicieli NIA na początku posiedzenia komisji): 7F3D8CC1257E0D00386EED Eugeniusz Jarosik Biuro Prasowe Naczelnej Izby Aptekarskiej

14 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 13 Posłowie PO, PSL i SLD odrzucili w głosowaniu sejmowym propozycje zmian w poselskim projekcie nowelizacji Ustawy - Prawo farmaceutyczne, zgłoszone w celu zagwarantowania aptekom i ich pacjentom stałego i równego dostępu do leków refundowanych. Podczas 90. posiedzenia Sejmu RP (8-9 kwietnia 2015 r.) rozpatrywane było sprawozdanie sejmowej Komisji Zdrowia o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2997). Komisja Zdrowia zgodnie z art. 43 ust. 3 regulaminu Sejmu przedstawiła w sprawozdaniu cztery wnioski mniejszości, dotyczące zmian zaproponowanych przez Naczelną Izbę Aptekarską w celu zapewnienia hurtowniom farmaceutycznym i aptekom, a w konsekwencji ich pacjentom, stałego i równego dostępu do leków ratujących zdrowie i życie (vide - zapis przebiegu posiedzenia Komisji Zdrowia w dniu 18 marca 2015 r.: Sejm7.nsf/biuletyn.xsp?skrnr=ZDR-181 oraz zapis przebiegu posiedzenia sejmowej Komisji Zdrowia w dniu następnym, czyli 19 marca: Wnioski te zgłosili posłowie Prawa i Sprawiedliwości. Posłowie Platformy Obywatelskiej, Polskiego Stronnictwa Ludowego i Sojuszu Lewicy Demokratycznej podczas głosowania w Sejmie 9 kwietnia nie poparli wniosków mniejszości. Opowiedzieli się oni przeciw rozwiązaniom mającym umożliwić polskim aptekom realizowanie gwarantowanych ustawowo świadczeń zdrowotnych w postaci zaopatrywania pacjentów w leki refundowane. 8 kwietnia 2015 r. Sejm RP debatował nad sprawozdaniem sejmowej Komisji Zdrowia o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw. Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawił poseł Czesław Hoc, który poparcie dla projektu ustawy uzależnił od przyjęcia czterech poprawek zgłoszonych jako wnioski mniejszości. Poprawka najbardziej istotna jest zbieżna z propozycją Naczelnej Rady Aptekarskiej, tj. by podmiot odpowiedzialny, wytwórca bądź im-

15 14 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY porter produktów leczniczych zapewnił przedsiębiorcy prowadzącemu hurtownię farmaceutyczną stałe dostawy refundowanych produktów leczniczych objętych zakresem posiadanego przez przedsiębiorcę zezwolenia w ilości niezbędnej do zaspokojenia potrzeb pacjentów. Pozostałe poprawki dotyczą obligatoryjnego cofnięcia przez głównego inspektora farmaceutycznego zezwolenia na prowadzenie innych hurtowni farmaceutycznych prowadzonych przez przedsiębiorcę, któremu cofnięto zezwolenie, oraz, podobnie, obowiązkowego cofnięcia zezwolenia przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego na prowadzenie innych aptek lub punktów aptecznych prowadzonych przez podmiot, któremu cofnięto zezwolenie powiedział poseł Hoc. Jego wystąpienie dostępne jest na stronie: nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=90&dzien=1&wyp=114&view=1 Na uwagę zasługuje również wystąpienie w trakcie debaty sejmowej posła Marka Gosa (PSL): Projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne i innych ustaw, który ma na celu ograniczenie eksportu, nie poprawi dostępności leków dla pacjentów, ponieważ błędnie wskazuje tylko eksport jako źródło problemów z dostępnością leków, podczas gdy według mnie prawdziwe przyczyny braku ich dostępności leżą po stronie arbitralnych ograniczeń dostaw ustanawianych przez producentów. Mam na to dowody. Nie dysponujemy żadnymi przeprowadzonymi analizami dotyczącymi prawdziwych przyczyn braku leków na rynku, tymczasem dane sprzedażowe jednoznacznie wskazują, że tą przyczyną jest nie tylko eksport, lecz także ograniczenie dostaw przez producentów. Dla przykładu podam kilka nazw leków powszechnie uważanych za eksportowane w największych ilościach. Nie są one dostępne na rynku, ponieważ konsekwentnie od czerech lat, od 2011 r. producenci zmniejszają ich dostawy na rynek, przy czym brak tu uzasadnienia, jeżeli chodzi o zmiany zachorowalności. Są to dane IMS Poland. Chodzi tu chociażby o Clexane. Odnotowano tu spadek sprzedaży o 14%, ograniczenie dostępności dla pacjentów o 9% oraz zmniejszenie eksportu o 21% - tak więc nie jest to przyczyna braku Clexane. W przypadku kolejnego środka przeciwastmatycznego nastąpił

16 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 15 spadek sprzedaży o 77%, jego dostępność dla pacjentów ograniczono o 78%, a poziom eksportu obniżono o 72%. Jeżeli chodzi o Fragmin, odnotowano spadek sprzedaży o 43%, ograniczenie dostępności o 56% oraz zmniejszenie eksportu o 32%. Szanowni państwo, w związku z powyższym konieczne jest uregulowanie kwestii obowiązku producenta dotyczącego dostarczenia wystarczających ilości leków hurtowniom i aptekom na terenie całego kraju po to, by podmioty te mogły realizować ciążące na nich obowiązki w zakresie dostaw leków. To, że nie ma takich regulacji, oraz to, że doprowadzono do reglamentacji produktów, którą stosowały na dodatek wybrane hurtownie, stanowiło przyczynę braku leków w aptekach i powstanie odwróconego łańcucha dystrybucji, o czym już dziś rozmawialiśmy, na czym również koncentrowały się wypowiedzi moich przedmówców powiedział poseł Gos. Jego wystąpienie dostępne jest na stronie sejmowej: =90&dzien=1&wyp=115&view=1 Głosowanie odbyło się 9 kwietnia 2015 r. Najpierw głosowano nad przyjęciem pierwszego wniosku mniejszości: «w art. 1 w pkt 6 po lit. a dodać lit. aa w brzmieniu: aa) po ust. 1 dodaje się ust. 1a 1f w brzmieniu: 1a. W celu realizacji obowiązków nałożonych na przedsiębiorcę prowadzącego hurtownię farmaceutyczną, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i art. 36z ust. 1, podmiot odpowiedzialny, wytwórca lub importer produktów leczniczych obowiązani są samodzielnie lub z udziałem innych uprawnionych podmiotów zapewnić przedsiębiorcy prowadzącemu hurtownię farmaceutyczną stałe dostawy refundowanych produktów leczniczych, objętych zakresem posiadanego przez przedsiębiorcę zezwolenia, w ilości niezbędnej do zaspokajania potrzeb pacjentów. 1b. Ilość niezbędna do zaspokajania potrzeb pacjentów, o której mowa w ust. 1a, to łączna ilość produktów leczniczych wynikająca z zamó-

17 16 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY wień aptek i punktów aptecznych, potwierdzonych receptami lekarskimi albo zapotrzebowaniami, o których mowa w art. 96 ust. 1 pkt 3. 1c. Produkty lecznicze, o których mowa w ust. 1a, przeznaczone przez podmiot odpowiedzialny, wytwórcę lub importera na zaspokojenie stałych dostaw refundowanego produktu leczniczego w celu zaspokojenia potrzeb pacjentów nie podlegają eksportowi lub wywozowi oraz dostarczane są wyłącznie podmiotom które nabywają je w celu zaspokojenia potrzeb pacjentów i złożą zamówienie, o którym mowa w ust. 1d. 1d. Zamówienie dotyczące refundowanych produktów leczniczych dokonywane w celu zaspokojenia potrzeb pacjentów zawiera oświadczenie, że objęte zamówieniem produkty lecznicze nabywane są w tym celu. 1e. Odmowa dostawy refundowanego produktu leczniczego dopuszczalna jest wyłącznie po wykonaniu zobowiązania dotyczącego wielkości rocznych dostaw, określonego we wniosku o objęcie refundacją, o którym mowa w art. 25 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. 1f. Odmowa, o której mowa w ust. 1e, wymaga uzasadnienia. Do odmowy stosuje się przepisy art. 37z ust. 5 i 7., ;». Wynik głosowania nr 26: głosowało 435 posłów; za 150, przeciw 274, wstrzymało się 11,nie głosowało 25. Wyniki indywidualne (jak głosowali poszczególni posłowie) dostępne są na stronie sejmowej: /90_26/$file/glos_90_26.pdf W głosowaniu nr 27 odrzucono drugi wniosek mniejszości w brzmieniu: «w art. 1 w pkt 9 w lit. d w ust. 4c wyrazy może cofnąć zastąpić wyrazem cofa ;».

18 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 17 Wynik głosowania nr 27: głosowało 437 posłów; za 157, przeciw 269, wstrzymało się 11,nie głosowało 23. Wyniki indywidualne głosowania dostępne są na stronie sejmowej: W głosowaniu nr 28 odrzucono trzeci wniosek mniejszości: «w art. 1 w pkt 15 w lit. c w art. 103 ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Wojewódzki inspektor farmaceutyczny w przypadku cofnięcia zezwolenia z przyczyn określonych w ust. 1, cofa zezwolenia na prowadzenie innych aptek lub punktów aptecznych prowadzonych przez przedsiębiorcę, któremu cofnięto zezwolenie. ;». Wynik głosowania nr 28: głosowało 436 posłów; za 149, przeciw 273, wstrzymało się 14,nie głosowało 24. Wyniki indywidualne głosowania dostępne są na stronie sejmowej: W głosowaniu nr 29 odrzucono czwarty wniosek mniejszości: «w art. 1 w pkt 21, w art. 127c w ust. 3 po pkt 2 dodać pkt 2a w brzmieniu: 2a) podmiot odpowiedzialny, wytwórca lub importer produktów leczniczych, który nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 78 ust. 1a lub 1c;». Wynik głosowania nr 29: głosowało 434 posłów; za 150, przeciw 269, wstrzymało się 15,nie głosowało 26. Wyniki indywidualne głosowania dostępne są na stronie sejmowej:

19 18 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Należy przypomnieć, że propozycje regulacji zapewniających hurtowniom farmaceutycznym i aptekom, a w konsekwencji polskim pacjentom, stały i równy dostęp do leków ratujących zdrowie i życie Naczelna Izba Aptekarska zgłosiła w październiku 2014 r. podczas prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Poprawki NIA zaakceptowali członkowie sejmowej podkomisji nadzwyczajnej. Poparł ją również podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Igor Radziewicz- -Winnicki. Niestety, regulację tę odrzucono na posiedzeniu sejmowej Komisji Zdrowia. Posłowie Platformy Obywatelskiej uczestniczący w pracach tej komisji, w tym pełniąca obecnie funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia Beata Małecka-Libera, publicznie zapewniali przedstawicieli NIA, że rozwiązania popierane przez samorząd aptekarski zawarte zostaną w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne i niektórych innych ustaw. Tymczasem w zapowiadanym projekcie nowelizacji, który pojawił się w Sejmie w grudniu 2014 r., pominięty został problem zapewnienia wszystkim hurtowniom farmaceutycznym i aptekom, a w konsekwencji wszystkim pacjentom, stałego i równego dostępu do leków refundowanych. Propozycje poprawek zgłaszane przez przedstawicieli NIA na posiedzeniach sejmowej podkomisji nadzwyczajnej i Komisji Zdrowia nie uzyskały poparcia strony rządowej i zostały odrzucone przez posłów rządzącej koalicji. Eugeniusz Jarosik Biuro Prasowe Naczelnej Izby Aptekarskiej

20 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 19 W zgodzie z sumieniem felieton Prezesa NRA Jednym z priorytetów naszego samorządu jest obrona statusu farmaceuty jako osoby wykonującej zawód zaufania publicznego, którego obowiązują, wypracowane przez pokolenia, zasady etyki ogólnoludzkiej. Stale też musimy podkreślać zadania apteki jako placówki ochrony zdrowia publicznego, utrwalając w świadomości społecznej obraz apteki przyjaznej pacjentowi, w której otrzyma nie tylko lek ratujący zdrowie i życie, ale także niezbędną poradę udzielaną w ramach sprawowanej przez farmaceutę opieki farmaceutycznej. Naczelna Izba Aptekarska radykalnie nie zgadza się z opiniami sprowadzającymi funkcję aptekarza do sprzedawcy produktu leczniczego, wykonującego zawód w aptece postrzeganej jako sklep z lekami, miejsce specyficznego handlu, co ma uzasadniać według reprezentujących ten sposób myślenia brak możliwości powoływania się przez farmaceutów na prawo do sprzeciwu sumienia. Farmaceuta to ( ) handlowiec, który powinien troszczyć się o sprzedaż produktów, którymi handluje mówi prof. Magdalena Środa w rozmowie z portalem medexpress.pl, opublikowanej 20 marca 2015 r. Na pytanie dziennikarza, który ubolewa, że to właśnie aptekarz decyduje, czy sprzedać np. tabletkę «dzień po» i komu, prof. Środa odpowiada: To oczywiście sprawa, która powinna być dla nas alarmująca, bo to łamie prawa obywatelskie. Nie mówiąc nic o prawach rynku. To jest postawa ideologiczna, serwilistyczna (wobec Kościoła), konformistyczna, a apteka nie powinna być miejscem obrony ideologii, lecz miejscem specyficznego handlu. Najlepiej jest bojkotować takie apteki, dokładnie tak jak kiedyś bojkotowało się miejsca, które przez nadmierną ideologizację ograniczały prawa osób korzystających z nich. Mnie to przypomina segregację rasową w Stanach Zjednoczonych (zamiast «Czarnych nie obsługujemy» farmaceuci mówią «niekatolików nie obsługujemy»).

21 20 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Ten fragment wywiadu doskonale pokazuje poziom debaty toczonej w przestrzeni publicznej na temat praw człowieka i podstawowych wolności, a także etycznych podstaw zawodu aptekarskiego i preferencji aksjologicznych farmaceutów. Prof. Środa należy do tych etyków-ideologów, których pseudofilozoficzne wywody służą wspieraniu określonej opcji światopoglądowej i politycznej, niczym nie różniąc się od propagandy w czasach PRL. Refleksja etyczna w takim ujęciu zamienia się w oręż ideologiczny pod sztandarami jedynie słusznej ideologii, której wyznawcą jest środowisko prof. Środy, członkini Europejskiego Instytutu Równości Gender w Wilnie. Właśnie z tej perspektywy prof. Środa, Europejczyk Roku 2010, zarzuca farmaceutom, bezpodstawnie ferując sądy uogólniające, postawę konformistyczną i serwilistyczną! Trudno pojąć, jakie jest źródło totalnej krytyki aptekarzy i napięcia emocjonalnego towarzyszącego rozważaniom prof. Środy, postawy jakże odległej od przymiotów, które cenimy u ludzi nauki i autorytetów życia publicznego. Może prof. Środa nie ma właściwego rozeznania (wiedzy), przez co utraciła zdolność do krytycznej analizy i syntezy? W takim razie mielibyśmy do czynienia ze skrajną arogancją i intelektualną kompromitacją. Jeśli jednak jest to działanie celowe, wymierzone przeciwko 30 tysiącom polskich farmaceutów, to pojawia się problem odpowiedzialności moralnej za zło wyrządzone takim nierozważnym postępowaniem i ewidentnie krzywdzącymi nasze środowisko sądami. Etycy przyjmujący błędnie, że farmaceuta to tylko sprzedawca leków, kwestionują jednocześnie niezależność zawodową i kompetencje moralne osób wykonujących zawód aptekarski. W tej wypaczonej perspektywie sumienie jawi się przede wszystkim jako kategoria religijna, którą w ogóle nie powinno się posługiwać w sferze publicznej. Etycy głoszący odmienne poglądy, na przykład prof. Jacek Hołówka, przyznają, że klauzula sumienia jest potrzebna i powinna obowiązywać, gdyż bez takich rozwiązań z ludzi zostaną uczynione roboty. Takie stanowisko zbieżne jest z rezolucją Rady Europy przyjętą przez Zgromadzenie Parlamentarne 7 października 2010 roku, która wzywa do respektowania prawa pracowników medycznych, w tym farmaceu-

22 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 21 tów, do klauzuli sumienia. W rezolucji Prawo do sprzeciwu sumienia w ramach legalnej opieki medycznej podkreślono, że pracownicy służby zdrowia mogą odmówić wykonania bądź udzielenia pomocy w dokonaniu aborcji, poronienia czy eutanazji. Rezolucja nr 1763 wyraźnie potwierdza, że mają oni prawo powstrzymania się od przeprowadzenia działań, które mogłyby spowodować śmierć zarodka lub płodu ludzkiego. Zadania, związane z wykonywaniem zawodu farmaceuty, które mają na celu ochronę zdrowia publicznego i służenie pacjentowi profesjonalną wiedzą i doświadczeniem, czynią bezzasadną każdą próbę uprzedmiotowienia roli aptekarza i odmawiania mu prawa do sprzeciwu sumienia. Klauzula sumienia należy do indywidualnych praw i nie jest sprawą przywileju nadanego społecznie. Aptekarz ma do niej prawo jak każdy inny człowiek (art. 53 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że każdemu obywatelowi zapewnia się wolność sumienia i religii ), ale również jako osoba wykonująca zawód szczególnego zaufania społecznego, gwarantująca swoim postępowaniem ochronę zdrowia i życia człowieka. Taką postawę wzmacnia ślubowanie, jakie musi złożyć farmaceuta, w stosunku do którego podjęta została uchwała przez Naczelną Radę Aptekarską albo okręgową radę aptekarską o przyznaniu prawa wykonywania zawodu. Zgodnie z ustawą o izbach aptekarskich ślubuje on sumiennie, gorliwie i z należytą starannością wykonywać swoje obowiązki, mając zawsze na uwadze dobro pacjenta, wymogi etyki zawodowej i obowiązujące prawo, a także zachować tajemnicę zawodową, zaś w postępowaniu swoim kierować się zasadami godności, uczciwości i słuszności. Z punktu widzenia zasad etyki zawodowej na szczególną uwagę zasługuje art. 3 Kodeksu Etyki Aptekarza Rzeczypospolitej Polskiej z 2012 roku, stanowiący, że każdy aptekarz, będąc osobiście odpowiedzialnym za wykonywaną pracę, jest wolny w podejmowaniu swoich zachowań, zgodnie ze swym sumieniem i współczesną wiedzą medyczną. Kodeks precyzuje, że ani mechanizmy rynkowe, a więc i prawa rynku, o których mówi prof. Środa, ani naciski społeczne lub wymagania administracyjne nie zwal-

23 22 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY niają aptekarza z przestrzegania zasad etyki zawodu. Nikt nie może też nakłaniać go do sprzeniewierzenia się temu, co stanowi istotę zawodu: Salus aegroti suprema lex. dr Grzegorz Kucharewicz Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Źródło: Przedruk za: Aptekarz Polski Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej 103(81e) marzec Przypominamy o obowiązku informowania OIA o zmianach w zatrudnieniu farmaceutów. Zgodnie z Art i 3 ustawy o izbach aptekarskich: 2. Wpisowi na listę członków okręgowej izby aptekarskiej podlegają wszystkie osoby wykonujące zawód farmaceuty na terenie danej izby. 3. Osoba, która uzyskała zezwolenie na prowadzenie apteki lub hurtowni, lub kierownik państwowej jednostki organizacyjnej prowadzącej aptekę lub hurtownię są obowiązani zawiadomić właściwą okręgową izbę aptekarską, najpóźniej w ciągu 7 dni, o rozpoczęciu i zaprzestaniu pracy przez osobę wymienioną w ust. 2.

24 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 23 Ogólnopolskie Stowarzyszenie Farmaceutów Perspektywa 2030 Warszawa, dn. 10 kwietnia 2015 r. Pan prof. dr hab. JANUSZ PLUTA Prezes Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego W związku z opublikowaniem na stronie internetowej artykułu dotyczącego nowopowstałego Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Farmaceutów Perspektywa 2030, zrzeszającego farmaceutów pracujących w aptekach sieciowych na terenie całego kraju, zwracam się do Pana Prezesa z pytaniem, czy Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne wspiera działalność tego stowarzyszenia? W artykule Perspektywa 2030: apteki sieciowe stowarzyszyły się, opublikowanym na stronie internetowej pl dnia 25 marca 2015 r. wskazano, że Od siedmiu lat samorządem aptekarskim rządzą głównie farmaceuci będący właścicielami aptek. Większość władz izb aptekarskich prowadzi politykę, w której nie ma miejsca na dialog. W Sejmie i w mediach wypowiadają się w imieniu wszystkich członków samorządu, choć ich opinie nierzadko są rozbieżne z naszymi. Nie reprezentują naszych interesów. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Farmaceutów «Perspektywa 2030» chce to zmienić, m.in. wzmacniając reprezentację farmaceutów pracujących w aptekach sieciowych we władzach samorządu aptekarskiego. Będzie ono dążyć do przyznania w organach izb aptekarskich co najmniej 50 proc. miejsc farmaceutom, którzy nie są właścicielami aptek i co najmniej 40 proc. miejsc kobietom. We wskazanym artykule można przeczytać, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Farmaceutów Perspektywa 2030 za swój cel statuto-

25 24 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY wy przyjęło również podnoszenie standardów kształcenia studentów farmacji i szkolenia podyplomowego farmaceutów we współpracy z Polskim Towarzystwem Farmaceutycznym i uczelniami medycznymi oraz promowanie w społeczeństwie opieki farmaceutycznej. Stowarzyszenie Perspektywa 2030 zobowiązało się do realizacji zapisów dokumentu PTFarm, zatytułowanego Perspektywy rozwoju farmacji w Polsce do roku 2030, zbudowania platformy integrującej wokół tego dokumentu środowisko farmaceutów oraz zbudowania fundamentów współpracy z właścicielami sieci aptecznych i środowiskiem akademickim. Ostry sprzeciw samorządu aptekarskiego budzi wypowiedź prezesa stowarzyszenia dr. Marka Malinowskiego, który stwierdził, że Ważną kwestią, która wymaga naszego zaangażowania, jest dostosowanie obowiązującego prawa do realiów. Chodzi m.in. o zniesienie fikcyjnego obowiązku wykonywania leków recepturowych we wszystkich aptekach. Zgodnie z art. 87 ust. 2 pkt. l ustawy Prawo farmaceutyczne apteki ogólnodostępne przeznaczone są do zaopatrywania ludności w produkty lecznicze, leki apteczne, leki recepturowe, wyroby medyczne i inne artykuły, o których mowa w art. 86 ust. 8. Obowiązujące obecnie przepisy nie różnicują aptek ogólnodostępnych na te, które zaopatrują pacjentów w leki recepturowe i te, które leków recepturowych nie wykonują. Apteka jest placówką ochrony zdrowia publicznego, w której oprócz wydawania produktów leczniczych i wyrobów medycznych, sporządzane są leki recepturowe, leki apteczne, a także udzielane są informacje o produktach leczniczych i wyrobach medycznych. Trudno więc mówić o zniesieniu fikcyjnego obowiązku wykonywania leków recepturowych we wszystkich aptekach, skoro obowiązek taki wynika z obowiązujących przepisów prawa. Proszę więc Pana Prezesa o odpowiedź, czy Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne popiera ideę zniesienia fikcyjnego, zdaniem

26 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY stowarzyszenia Perspektywa 2030, obowiązku wykonywania leków recepturowych we wszystkich aptekach. Samorząd aptekarski dąży do wzmocnienia pozycji farmaceuty poprzez wprowadzenie do porządku prawnego zasady apteka dla aptekarza lub spółki aptekarzy, gwarantującej niezależność wykonywania zawodu farmaceuty (zawodu zaufania publicznego) od przedsiębiorcy właściciela apteki. Naczelna Izba Aptekarska wielokrotnie była informowana przez aptekarzy pracujących w aptekach sieciowych o praktykach, do których są oni zmuszani przez tzw. menagerów aptek. Tymi praktykami są np. tzw. sprzedaże przykasowe, paragonówki, a także inne praktyki godzące w niezależność wykonywania zawodu farmaceuty. Od tych czynności uzależnione jest uposażenie aptekarzy zatrudnionych w tych aptekach, a niejednokrotnie zależy od nich również możliwość utrzymania stanowiska pracy. Programy kreowane przez właścicieli podmiotów sieciowych, nazywane opieką farmaceutyczną, w rzeczywistości są świecą dymną dla praktyk uniemożliwiających niezależne wykonywanie zawodu farmaceuty. Przedstawiając powyższe, proszę Pana Prezesa o przekazanie stanowiska Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego w poruszonych kwestiach. Niezwykle istotna jest dla samorządu aptekarskiego odpowiedź na pytanie, czy PTFarm wspiera działalność stowarzyszenia, którego spojrzenie na najważniejsze cele środowiska aptekarskiego pozostaje w sprzeczności z poglądami prezentowanymi przez samorząd aptekarski. 25 Z wyrazami najwyższego szacunku dr Grzegorz Kucharewicz Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej

27 26 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Samorząd zawodowy farmaceutów w Polsce ankieta Prezesi Rad OIA /wszyscy/ Warszawa, dn. 31 marca 2015 r. W związku z wnioskami kierowanymi do prezesów rad okręgowych izb aptekarskich przez osoby uczestniczące w badaniu obejmującym ankietę pt. Samorząd zawodowy farmaceutów w Polsce ankieta, kierowanym przez dr hab. Agnieszkę Zimmermann, w imieniu Prezydium Naczelnej Rady Aptekarskiej informuję, że forma i treść ankiety została oceniona podczas posiedzenia Prezydium NRA, które zapoznało się także ze stanowiskami prezentowanymi przez przedstawicieli poszczególnych okręgowych izb aptekarskich. Prezydium NRA stoi na stanowisku, że farmaceuci zrzeszeni w samorządzie aptekarskim nie powinni uczestniczyć w prowadzonym badaniu i zaproponowanej ankiecie. Niezależnie od zastrzeżeń do sposobu sformułowania niektórych pytań w ankiecie (przykładem jest pytanie o ocenę działań NIA w zakresie współpracy i współdziałania z wymienionymi w kwestionariuszu podmiotami), co musi w naszej ocenie prowadzić do wypaczenia wyniku badania, Prezydium NRA podziela pogląd, że z uwagi na fakt, iż badanie miało być prowadzone wśród członków samorządu aptekarskiego, koniecznym było uprzednie przedstawienie Naczelnej Izbie Aptekarskiej celu badania, zakresu ankiety oraz trybu jej rozpowszechnienia. Przede wszystkim należy wskazać, że nie wiemy, jaki jest problem poznawczy, jakiego rodzaju wiedzę chce się dzięki temu narzędziu badawczemu zdobyć. Nie wiemy także, jakie są kryteria doboru próby badawczej (czy ma ona być reprezentatywna, czy nie i jeśli tak, to ze względu na jakie zmienne) oraz jak opracowywane będą uzyskane w badaniu odpowiedzi respondentów. Nie wiemy, na

28 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 27 przykład, czy autorzy badania, decydując się na wykorzystanie ankiety internetowej, byli świadomi, że w ten sposób eliminują z próby badawczej tę część respondentów, która mniej sprawnie posługuje się internetem (np. osoby starsze wiekiem). W związku z tym pojawiają uzasadnione obawy, że nie będzie można określić, w jakim zakresie uzyskane w badaniu opinie faktycznie odpowiadają rozkładowi poglądów w badanej populacji. Istnieje ryzyko tzw. skrzywienia grupy (sampling bias) w stronę nadreprezentacji takich respondentów, którzy na przykład z powodu frustracji lub niezadowolenia są bardziej skłonni skorzystać z możliwości wypowiedzenia się na temat funkcjonowania samorządu. Analiza wewnętrzna samego kwestionariusza ankiety wskazuje na wyraźny brak doświadczenia autorów kwestionariusza ankiety w konstrukcji tego rodzaju narzędzia badawczego, objawiający się między innymi tym, że: Nie wyszczególniono we wprowadzeniu, kto jest zleceniodawcą (w odróżnieniu od realizatora) badania oraz do jakich celów wykorzystane zostaną uzyskane dzięki badaniu wyniki. Nie zamieszczono informacji na temat możliwości zapoznania się respondentów z wynikami badania, a z treści kwestionariusza wynika, że badani mogą być tymi wynikami szczególnie zainteresowani. W kwestionariuszu tzw. pytania metryczkowe (dotyczące cech społeczno-demograficznych badanego przemieszane są z pytaniami właściwymi, co uważa się za błąd w konstrukcji narzędzia, gdyż kolejność zadawania pytań może mieć wpływ na uzyskiwane odpowiedzi. Z tego powodu wszystkie pytania metryczkowe zazwyczaj umieszcza się na końcu kwestionariusza. Po szczegółowym zapoznaniu się z ankietą Prezydium NRA podziela stanowisko Okręgowej Izby Aptekarskiej w Łodzi, że zaproponowana metoda badawcza wyklucza równość stron, tj. badacza i respondenta. Osoba, od której oczekuje się wypełnienia ankiety, nie ma możliwości zapoznania się z treścią wszystkich pytań zawartych w an-

29 28 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY kiecie przed podjęciem decyzji o przystąpieniu do badania i o udzieleniu odpowiedzi na zawarte w ankiecie pytania. Uważamy, że ujawnianie treści kolejnego pytania pod warunkiem udzielenia odpowiedzi na pytania wcześniejsze kłóci się z poszanowaniem autonomii respondenta, który o zakresie badania dowie się dopiero po zrealizowaniu interesu badacza, czyli po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie pytania zawarte w ankiecie. Z powyższych powodów proszę o wstrzymanie się z dystrybucją ankiety, a także proszę o poinformowanie członków samorządu o niniejszym stanowisku Prezydium NRA. dr Grzegorz Kucharewicz Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej List do Studenckiego Koła Naukowego Prawa Farmaceutycznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Członkowie Studenckiego Koła Naukowego Prawa Farmaceutycznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Warszawa, dn. 31 marca 2015 r. Podzielam pogląd przedstawiony w skierowanym do mnie piśmie członków Koła Naukowego Prawa Farmaceutycznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (ze względu na brak podpisów, nie wiem, kto konkretnie wyraża opinie zawarte w tym piśmie), że istnieje uzasadniona konieczność aktywizacji społeczności farmaceutów i zwiększenia zainteresowania losem naszego zawodu oraz działalnością własnego samorządu zawodowego. Inne myśli zawarte w piśmie wymagają jednak wyjaśnienia i sprostowania.

30 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY W związku z wysuwanymi w piśmie zarzutami pragnę zdecydowanie podkreślić, że Naczelna Izba Aptekarska nie ma zamiaru wpływać na niezależność badawczą samodzielnego pracownika nauki (a taki zarzut pod adresem samorządu pojawia się w piśmie), mamy natomiast prawo i obowiązek wypowiedzieć się na temat prowadzonego badania, zwłaszcza że dotyczy ono samorządu aptekarskiego, skierowane jest do jego członków, a ankieta ma być rozpowszechniana za pośrednictwem struktur samorządowych. Nikt nie może ograniczyć naszego prawa do wolności wypowiedzi i formułowania ocen krytycznych w tym zakresie. Być może niektórzy członkowie Koła Naukowego zajmą się działalnością naukową i będą ją prowadzić zgodnie z regułami poprawności metodologicznej i warsztatowej. Dwa podstawowe kryteria oceny metodologicznej to trafność i rzetelność. Trafność określa w jakim stopniu badacz faktycznie bada to, co zamierzał zbadać, na przykład, czy bada zjawisko jakości funkcjonowania instytucji czy też wyobrażenia pewnego środowiska na temat jakości funkcjonowania tejże instytucji. Rzetelność to parametr określający stopień powtarzalności uzyskiwanych wyników. Im wyższa trafność i rzetelność danego badania, tym większa jest jego wartość poznawcza. (...) (podano argumenty, które prezentujemy w piśmie powyżej skierowanym do Prezesów OIA. Red.). (...) Na zakończenie pragnę odnieść się do fragmentu pisma członków Koła Naukowego, którzy piszą: Prośba Pana Prezesa NIA o dodatkowe wyjaśniania, skierowana do Dziekanów Wydziałów Farmaceutycznych w sprawie tychże badań, napełnia nas pewną konsternacją. Pismo NIA w tej sprawie nie zostało wystosowane do dziekanów, nie mogło zatem napełnić konsternacją członków Koła Naukowego. Życzę Państwu satysfakcji ze studiowania na Wydziale Farmaceutycznym GUM i zapraszam po ukończeniu studiów do pracy w samorządzie aptekarskim. 29 dr Grzegorz Kucharewicz Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej

31 30 WIADOMOŚCI WIADOMOŚCI Z posiedzenia Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie Na posiedzeniu Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie w dniu 13 kwietnia 2015 r. podjęto uchwały w sprawach wydania prawa wykonywania zawodu, wpisania oraz skreślenia z listy członków LOIA, przedłużenia okresu edukacyjnego oraz stwierdzenia rękojmi należytego prowadzenia apteki dla kandydatów na kierowników. Wydano opinie dotyczące otrzymania zezwolenia na prowadzenie apteki przez: mgr farm. Teresę Górecką-Jałochę w Świdniku, ul. Targowa 9, Apteka Internetowa Centrum Lublin w Lublinie, ul. Onyksowa 7/U1, mgr farm. Różę Cękalską, mgr farm. Annę Suracką-Chojęta w Chełmie, ul. Słowackiego 33, Żaro Sp. z o.o., Lublin, ul. Kunickiego 141, Żaro Sp. z o.o., Lublin, ul. Wyżynna 41, Bogumiłę Szczygieł, w Józefowie nad Wisłą, ul. Opolska 13 lok. 2. red. Panu mgr farm. Michałowi Grzegorczykowi wyrazy najszczerszego współczucia, wsparcia i otuchy w tych trudnych chwilach, po śmierci Brata w imieniu członków Lubelskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej składa Prezes ORA w Lublinie

32 WIADOMOŚCI 31 KALENDARIUM PRAC PREZESA ORAZ CZŁONKÓW OKRĘGOWEJ RADY APTEKARSKIEJ W LUBLINIE KWIECIEŃ 2015 r odbyło się posiedzenie Komisji ds. prawa wykonywania zawodu i rękojmi. W posiedzeniu udział wzięli: dr n. farm. Tomasz Baj przewodniczący, mgr farm. Tomasz Barszcz, mgr farm. Krzysztof Przystupa członkowie. Komisja po zapoznaniu się z dokumentami, pozytywnie zaopiniowała 16 wniosków kandydatów na kierowników aptek odbyło się spotkanie kierowników aptek ogólnodostępnych z udziałem Zastępcy Głównego Inspektora Farmaceutycznego mgr farm. Zbigniewa Niewójta, Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Grzegorza Kucharewicza, Vice Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Marka Jędrzejczaka, Naczelnika Wydziału Gospodarki Lekami Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ mgr farm. Dagmary Marczewskiej odbyło się posiedzenie Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie, w trakcie którego rozpatrzono: 23 wnioski o przyznanie prawa wykonywania zawodu, 1 wniosek o wpisanie na listę członków LOIA, 3 wnioski o skreślenie z listy członków LOIA, 2 wnioski o przedłużenie okresu edukacyjnego, 18 wniosków o stwierdzenie rękojmi należytego prowadzenia apteki, 6 wniosków o wydanie opinii w sprawie otrzymania zezwolenia na prowadzenie apteki.