Tematy do matury ustnej z języka polskiego w roku szkolnym 2014/2015 w Zespole Szkół nr 4 w Nowym Sączu

Transkrypt

1 - 1 - Tematy do matury ustnej z języka polskiego w roku szkolnym 2014/2015 w Zespole Szkół nr 4 w Nowym Sączu I. Literatura 1. Doświadczenia wojenne jako temat, motyw i źródło inspiracji artystycznych. Zaprezentuj temat na wybranych 2. Obraz chłopów polskich. Dokonaj analizy tematu, odwołując się do literatury różnych epok. 3. Na wybranych przykładach literackich przedstaw człowieka jako istotę poszukującą prawdy o świecie. 4. Wolność przywilej czy przekleństwo? Przedstaw temat w oparciu o utwory z literatury polskiej i obcej różnych epok. 5. Omów motyw snu w literaturze i jego funkcje na wybranych tekstach literackich. 6. Ukaż portret bohatera tragicznego w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do trzech wybranych utworów. 7. Zaprezentuj mit o Prometeuszu i jego literackie przetworzenia. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok literackich. 8. Ukaż motyw podróży w literaturze różnych epok. Odwołując się do wybranych tekstów zaprezentuj, w jaki sposób podróż w przestrzeni staje się pretekstem do odbycia podróży w głąb siebie. 9. Ukaż portret władcy i jego funkcję w budowaniu przesłania utworu. Rozwiń temat w oparciu o wybrane teksty literackie różnych epok. 10. Przedstaw cechy i funkcjonowanie etosu rycerskiego w kilku wybranych utworach literackich różnych epok. 11. Przedstaw funkcje motywu śmierci w literaturze średniowiecza. Omów zagadnienie na kilku wybranych 12. Ukaż uczucie miłości jako siłę zdolną nadać sens ludzkiemu życiu i przekształcić człowieka. Odwołaj się do kilku utworów z literatury polskiej i powszechnej. 13. Literackie portrety zakochanych. Przedstaw na wybranych przykładach z różnych epok. 14. Odwołując się do kilku wybranych przykładów literackich, przedstaw troskę polskich pisarzy i poetów o losy Ojczyzny. 15. Zaprezentuj ciekawe motta, tytuły i sceny finałowe. Wykaż na podstawie kilku celowo wybranych utworów funkcje, jakie pełnią w dziele literackim. 16. Ukaż obraz Boga, świata i człowieka utrwalony w liryce. Omów zagadnienie odwołując się do wierszy epoki renesansu i baroku (oraz jeśli zechcesz liryki współczesnej). 17. Przedstaw system wartości wyznawany przez twórcę w jego dziełach literackich. Omów zagadnienie na wybranych 18. Omów nawiązania do romantyzmu w epokach późniejszych. Odwołaj się do wybranych przykładów. 19. Nasz naród jak lawa? pozytywistyczny i modernistyczny obraz społeczeństwa. Omów na wybranych przykładach dzieł z wymienionych epok. 20. W co wierzyli bohaterowie literatury? Zanalizuj wybrane utwory z epoki Młodej Polski i Dwudziestolecia międzywojennego, w których nadzieja okazała się motywem działania i sensem życia postaci. 21. Księża pisarzami. Omów tematykę ich twórczości na wybranych 22. Przedstaw mit sarmacki i portrety Sarmatów w literaturze różnych epok. Rozważ zagadnienie w oparciu o znane ci utwory. 23. Przedstaw różne koncepcję ludzkiego życia i szczęścia w literaturze. Odwołaj się do dwóch, trzech wybranych epok literackich.

2 Przedstaw bohaterów samotnych z wyboru lub konieczności. Omów kreację i funkcję tego typu postaci literackich w wybranych utworach różnych epok. 25. Scharakteryzuj funkcje motywu snu i widzenia w wybranych dziełach literackich. Odwołaj się do dzieł literackich różnych epok. 26. Omów konwencje literackie wykorzystywane do przedstawiania obrazu wsi. Odwołaj się do wybranych utworów z różnych epok. 27. Przedstaw zaścianek i dwór szlachecki jako przestrzeń kulturową w literaturze polskiej. Omów temat na przykładzie wybranych dzieł. 28. Zaprezentuj motywy tyrtejskie w literaturze. Omów temat w oparciu o wybrane przykłady utworów literackich. 29. Jakie znasz zjawy, duchy, upiory w literaturze? Jakie pełnią funkcje? Omów temat odwołując się do wybranych utworów z różnych epok. 30. Ukaż rolę miłość w życiu bohatera literackiego. Przedstaw zagadnienie na przykładach wybranych utworów różnych epok. 31. Zaprezentuj obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze - omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 32. Omów funkcjonowanie motywu sumienia w literaturze, odwołując się do wybranych utworów różnych epok. 33. Zaprezentuj literacki topos: świat jako teatr. Przedstaw zagadnienie na kilku wybranych przykładach z różnych epok. 34. Rozważ problem etycznych powinności rządzących wobec narodu i Ojczyzny. Odwołaj się do twórczości kilku pisarzy. 35. Zaprezentuj wielkie karty naszej historii utrwalone w różnych gatunkach zapisu literackiego. Przedstaw temat na kilku wybranych 36. Ukaż trudne pojęcie tolerancji. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich z różnych epok. 37. Zaprezentuj portret inteligenta w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich różnych epok. 38. Zaprezentuj problem konfrontacji marzeń o ojczyźnie z rzeczywistością od idealizacji do negacji. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok literackich. 39. Ukaż relacje między rodzicami a dziećmi. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów z literatury pięknej. 40. Wykaż, że powieść to zwierciadło przechadzające się po ulicy. Odwołując się do utworów z różnych epok literackich, udowodnij, że są one wiernym i realistycznym obrazem rzeczywistości, w której powstały. 41. Ukaż bunt, walkę i opozycję jako postawę niezgody na otaczający świat. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literatury polskiej i obcej. 42. Nie ma zbrodni bez kary omów temat zwracając uwagę na sposób jego ujęcia w kilku wybranych utworach literackich różnych epok. 43. Przedstaw zagadnienie wierności i zdrady w decyzjach moralnych bohaterów literackich. Odwołaj się do kilku wybranych przykładów. 44. Ukaż różne sposoby przedstawiania miasta w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów. 45. Ukaż wybory moralne bohaterów literackich. Omów temat na wybranych 46. Różne wizje młodości i dążeń w literaturze pięknej. Omów na wybranych 47. Literackie portrety kobiet. Przedstaw na wybranych przykładach sposoby kreacji i ich funkcje. 48. Od Rolanda do Judyma. Literacki portret idealistów na przestrzeni epok. Przedstaw na wybranych

3 Różne ujęcia motywu buntu i pokory w literaturze. Przedstaw temat na wybranych 50. Średniowieczny asceta, renesansowy humanista i barokowy Sarmata. Omów na wybranych przykładach wzorce osobowe kreowane przez twórców epoki staropolskiej. 51. Funkcja motywu zła w literaturze różnych epok. Omów temat na wybranych 52. Od herosa do pantoflarza. Przedstaw portret mężczyzny w wybranych utworach literatury polskiej i obcej. 53. Zaprezentuj zjawisko tak zwanej literatury faktu i ukaż je na wybranych przykładach literatury polskiej XX wieku. 54. Bohaterowie literaccy, którzy mogą być wzorem dla współczesnego człowieka. Przedstaw temat na wybranych 55. Różnorodne ujęcia motywu śmierci w literaturze wybranych epok. Omów na wybranych 56. Literatura polska wobec Holokaustu. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów literackich. 57. Przedstaw moralny wymiar przeżycia wojennego w poezji Baczyńskiego i Różewicza. Porównaj postawy obu pisarzy, odwołując się do wybranych utworów. 58. Święci o Bogu i święci bez Boga. Ukaż relacje człowiek Bóg w wybranych utworach literackich różnych epok. 59. Ukaż Sądecczyznę w polskiej geografii życia literackiego i kulturalnego (zjawiska, grupy, postaci). Przywołaj wybrane przykłady i uzasadnij wybór. 60. Literatura fantastyczna i historyczna jako dwa sposoby mówienia o rzeczywistości. Omów na wybranych 61. Portret Żyda w literaturze polskiej. Przedstaw na wybranych 62. Bunt, walka i opozycja jako postawy niezgody na otaczający świat. Omów temat, analizując wybrane przykłady literackie. 63. Różne portrety matek. Zanalizuj temat na wybranych przykładach literackich różnych epok. 64. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze motywu cierpienia. Przedstaw temat w oparciu o znane utwory. 65. Tęsknota za krajem jako temat, motyw i źródło inspiracji artystycznych. Omów zagadnienie w oparciu o analizę wybranych utworów. 66. Dziecko jako bohater literacki. Zaprezentuj temat na wybranych przykładach z różnych epok. 67. Literatura i jej wpływ na bohatera. Dokonaj analizy tematu, odwołując się do tekstów różnych epok. 68. Omów funkcjonowanie motywu labiryntu, analizując wybrane przykłady literackie. 69. Wpływ choroby na życie człowieka. Przedstaw temat w oparciu o utwory z literatury polskiej i obcej różnych epok. 70. Przedstaw sposoby kreowania w literaturze bohaterów, dla których najważniejszy jest honor. Omów temat na wybranych 71. Wojna jako czas pogardy dla człowieka. Zaprezentuj temat na wybranych 72. Różne rodzaje bezdomności. Dokonaj analizy tematu, odwołując się do tekstów literatury polskiej i obcej. 73. Podróże kształcą. Zaprezentuj motyw wędrówki w literaturze w oparciu o wybrane przykłady literackie.

4 - 4 - II. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Zwyczaje i obyczaje w literaturze i sztuce. Zaprezentuj temat w oparciu o wybrane przykłady. 2. Obraz szlachcica w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów temat, analizując wybrane dzieła różnych epok. 3. Różne sposoby przedstawiania wielkich bohaterów w literaturze i sztuce. Rozwiń temat, odwołując się do przykładów różnych epok. 4. Różne sposoby ujęcia motywu domu w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów temat, przywołując przykłady z różnych epok. 5. Motyw młodości i jego funkcje literaturze oraz sztuce. Omów temat, przywołując przykłady literackie i malarskie. 6. Ukaż sposoby funkcjonowania motywu vanitas w literaturze i malarstwie XVI i XVII wieku. Przedstaw zagadnienie na wybranych 7. Przedstaw różne koncepcje i obrazy Boga zawarte w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 8. Odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich Młodej Polski, zaprezentuj sposób kreowania i funkcje pejzażu tatrzańskiego. 9. Przedstaw funkcjonowanie motywu młodości w literaturze i filmie. Odwołaj się do kilku przykładów. 10. Przedstaw różne ujęcia anioła w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na wybranych 11. Ukaż obecność i funkcje kiczu w literaturze i sztuce. Odwołaj się do kilku wybranych przykładów. 12. Ukaż heroizację polskich czynów zbrojnych w literaturze i w malarstwie. Omów temat na wybranych 13. Szary człowiek też jest bohaterem na wybranych przykładach przedstaw współczesne literackie i filmowe wizerunki takiego bohatera. 14. Analizując wybrane przykłady tekstów kultury przedstaw temat artystycznego ujęcia macierzyństwa w literaturze, malarstwie (lub rzeźbie) oraz filmie. 15. Ukaż motyw tańca w literaturze i malarstwie. Omów temat na wybranych 16. Ukaż złożony problem języka filmu i języka literatury. Porównaj jedno wybrane dzieło literackie z jego filmową adaptacją (lub ekranizacją) i oceń ją. 17. Zaprezentuj różnorodne wizerunki dziecka w literaturze i malarstwie XIX wieku. Omów temat, analizując wybrane przykłady. 18. Ukaż totalitaryzm w literaturze, sztuce i malarstwie. Omów sposoby jego przedstawiania w wybranych tekstach kultury. 19. Ukaż różne realizacje motywu miłości w literaturze i sztuce. Przedstaw temat na wybranych 20. Przedstaw obrazy wsi w literaturze i sztuce różnych epok. Odwołując się do wybranych przykładów, rozwiń podany temat. 21. Ukaż literaturę i sztukę w konfrontacji z ludzkim cierpieniem. Rozważ zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów 22. Ukaż wpływ orientalizmu na literaturę i sztuki piękne. Omów i scharakteryzuj zjawisko na podstawie wybranych tekstów kultury. 23. Ukaż różne ujęcia motywu powrotu w literaturze i w filmie. Odwołaj się do kilku tekstów kultury. 24. Ukaż przedstawienia Sądu Ostatecznego w literaturze i malarstwie. Odwołaj się do kilku wybranych przykładów. 25. Porównaj sposoby przedstawiania wojny w utworach malarskich, rzeźbie i literaturze. Omów temat na wybranych

5 Zaprezentuj sposoby przedstawiania dzieci w wybranych nowelach pozytywistycznych i w malarstwie Stanisława Wyspiańskiego, odnosząc się do wybranych przykładów. 27. Ukaż rolę i znaczenie różnych symbolów w sztuce i literaturze młodopolskiej. Omów zagadnienie na kilku wybranych 28. W oparciu o wybrane przykłady z literatury i filmu przedstaw wpływ totalitaryzmu na jednostkę i społeczeństwo. 29. Ukaż filmy A. Wajdy jako interpretacje arcydzieł literatury polskiej. Przedstaw temat na wybranych 30. Zaprezentuj uprzedmiotowienie człowieka jako ważne zagadnienie w literaturze i sztuce współczesnej. Omów zagadnienie na wybranych 31. Przedstaw artystyczne ujęcie macierzyństwa w literaturze i sztuce. Przeanalizuj temat na wybranych 32. Wielkie bitwy historii w literaturze, malarstwie i filmie. Omów temat na wybranych 33. Twórca i jego dzieło. Zaprezentuj temat, odwołując się do przykładów z literatury i malarstwa. 34. Duchy, zjawy i inne postaci fantastyczne w literaturze i sztuce. Omów temat, analizując wybrane przykłady. 35. Różne sposoby ukazania portretu Żyda w literaturze i sztuce. Zaprezentuj temat, analizując wybrane przykłady. 36. Różne sposoby przedstawiania rodziny. Rozwiń temat, analizując wybrane dzieła literackie i malarskie. 37. Motyw Arkadii w literaturze i sztuce. Omów temat na wybranych 38. Przedstaw różne wizerunki pielgrzyma w literaturze i innych dziedzinach sztuki, analizując wybrane przykłady. 39. Klasycyzm w kulturze późniejszych epok. Zaprezentuj temat, analizując wybrane dzieła literackie, malarskie i rzeźbiarskie. 40. Funkcjonowanie motywu ojca w wybranych epokach. Rozwiń temat, odwołując się do przykładów z literatury i malarstwa. 41. Ważne wydarzenia historyczne jako źródło inspiracji dla twórców. Omów temat, przywołując przykłady literackie i malarskie. 42. Różne sposoby wykorzystania motywu burzy w literaturze i malarstwie epoki romantyzmu. Określ je, odwołując się do wybranych dzieł. 43. Przenośnia, aluzja, symbol jako sposoby komunikowania się twórcy z odbiorcą. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich i malarskich. III. Język 1. Rola środków stylistycznych w wybranych utworach młodopolskich. Omów zagadnienie na wybranych 2. Przedstaw wpływ mitologii i Biblii na słownictwo i frazeologię języka polskiego. Zanalizuj zgromadzony materiał językowy. 3. Zaprezentuj i scharakteryzuj gatunki publicystyki prasowej. Odwołaj się do przykładów ze współczesnych czasopism. 4. Ukaż język w służbie satyry dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych 5. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych. 6. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość.

6 Przedstaw językowe środki perswazji w reklamie. Zaprezentuj wybrane przykłady z radia, telewizji lub prasy. 8. Zaprezentuj wybrane szyldy i reklamy w twoim mieście. Dokonaj ich analizy językowej, odwołując się do wybranych przykładów. 9. Ukaż rolę języka potocznego w kreowaniu współczesnej kultury. Dokonaj analizy zgromadzonego materiału językowego. 10. Scharakteryzuj język kilku wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter. 11. Scharakteryzuj język Twoich rówieśników. Zaprezentuj zagadnienie na podstawie analizy zgromadzonego materiału językowego. 12. Omów rodzaje i funkcje frazeologizmów w wybranych sloganach reklamowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń zjawisko. 13. Omów zjawisko stylizacji biblijnej i przedstaw jej funkcje w utworach literackich różnych epok. Rozwiń temat odwołując się do wybranych przykładów. 14. Ukaż funkcję języka nagłówków prasowych. Omów zagadnienie na wybranych 15. Ukaż stylizację językową jako sposób kreowania świata przedstawionego. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literatury polskiej z różnych epok. 16. Przedstaw różne sposoby użycia gwary ludowej. Omów temat na przykładzie wybranych utworów artystycznych. 17. Zaprezentuj przykłady języka wybranej grupy zawodowej. Scharakteryzuj go na zebranym materiale językowym. 18. Czym jest komizm językowy? Omów i scharakteryzuj sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 19. Jak oceniasz język współczesnych komentarzy sportowych? Omów i scharakteryzuj zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 20. Ukaż twórcze wykorzystanie stylów funkcjonalnych (np. urzędowego, potocznego) w poezji polskiej XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych 21. Przedstaw etymologię nazw kilkunastu miejscowości powiatu nowosądeckiego. Zanalizuj zebrany materiał językowy. 22. Słowa-klucze w literaturze. Określ ich funkcje w twórczości wybranego autora. Komisja humanistyczna