Już w 2006 roku Weltumspannend Arbeiten próbował wprowadzić ideę Szkoły Związkowej do Mołdawii poprzez współpracę przy drobnych projektach.

Transkrypt

1 Przykłady działań solidarnościowych 1. KLINIKA SOLIDARNOŚCI Wprowadzona w czasie kryzysu grecka neoliberalna polityka oszczędnościowa szczególnie uderzyła w służbę zdrowia. Jedna trzecia mieszkańców Grecji nie ma ubezpieczenia zdrowotnego. Pacjenci otrzymują tylko pełnopłatne leki, w szpitalach brakuje bandaży, strzykawek i lekarstw. Przychodnię w Salonikach (w północnej Grecji) założyli jesienią 2011 roku zaangażowani związkowcy z sektora społecznego i służby zdrowia. Klinika Solidarności jest projektem politycznym. Poza czynną pracą w samej przychodni jej członkowie przeciwstawiają się także cięciom w świadczeniach socjalnych, prawicowemu ekstremizmowi i rasizmowi. Przychodnia działa w pomieszczeniach Generalnej Konfederacji Greckich Pracowników, prowadzą ją lekarze, pielęgniarki oraz terapeuci, którzy samodzielnie nią administrują. Po opiekę medyczną zgłasza się tu do stu pacjentów dziennie. Poza tym Klinika Solidarności oferuje darmowe szczepienia dla dzieci, a także prowadzi aptekę, gdzie pacjenci otrzymują darmowe leki. Od marca 2013 roku austriacki związek zawodowy ÖGB oraz organizacja Weltumspannend Arbeiten zbierają pieniądze na sfinansowanie dalszego działania Kliniki Solidarności (w ciągu 8 miesięcy zebrano około euro). Postanowiliśmy wesprzeć ten projekt, bo daje możliwość pokazania na konkretnym przykładzie, dokąd prowadzą fałszywe priorytety w polityce. Ubożenie całego społeczeństwa nie jest tylko greckim zjawiskiem stwierdził Wolfgang Greif, sekretarz międzynarodowy ÖGB. 2. SZKOŁA ZWIĄZKOWA Republika Mołdawii jest jednym z najbiedniejszych krajów w Europie. Dlatego tym ważniejsze jest tu wzmacnianie pozycji pracowników, szczególnie że co czwarty mieszkaniec wyjeżdża z kraju do pracy za granicą i przysyła pieniądze rodzinie w Mołdawii. Wpływy od emigrantów przekraczają PKB republiki. Już w 2006 roku Weltumspannend Arbeiten próbował wprowadzić ideę Szkoły Związkowej do Mołdawii poprzez współpracę przy drobnych projektach. Od tamtej pory trzykrotnie udało się zorganizować i sfinansować wizyty studyjne delegatów związków zawodowych. We wrześniu 2012 r. rozpoczęto jednoroczny pilotażowy kurs szkoleniowy Szkoły Związkowej w Institul Muncii w Kiszyniowie. W czerwcu 2013 r. 18 uczestników z siedmiu różnych związków zawodowych zostało pierwszymi absolwentami Szkoły Związkowej. Reakcje uczestników były bez wyjątku pozytywne, większość z nich poleciła szkolenie swoim kolegom. We wrześniu 2013 rozpocznie się kolejny jednoroczny kurs.

2 Pierwszy rok Szkoły Związkowej był wielkim sukcesem, szczególnie dla zespołu Institul Muncii, który odpowiadał za przeprowadzenie kursu. Zespół wykazał się ogromnym zaangażowaniem i gotowością do pójścia nową drogą. 3. SUKCES STRAJKU BUŁGARSKICH KOLEJARZY DZIĘKI SILNEMU MIĘDZYNARODOWEMU POPARCIU ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH I DETERMINACJI BUŁGARSKICH ZWIĄZKÓW ORAZ STRAJKUJĄCYCH W październiku 2011 r. minister finansów Simeon Diankow podał, że całkowity dług Bułgarskich Kolei Państwowych (BDZ) wynosi 771 milionów lewów (392,7 mln euro). Wcześniej, we wrześniu 2011 r., ogłoszono, że Bank Światowy wstrzymał pakiet ratunkowy dla BDZ o wartości 600 milionów lewów (305,6 mln euro), wynegocjowany w grudniu 2010 roku, dopóki rząd nie zmniejszy kosztów personelu na kolei o 30 procent. W tym celu w październiku rząd ogłosił program reform i cięć, które obejmowały: zwolnienie 2000 pracowników; zawieszenie 138 połączeń i sprzedaż aktywów nieoperacyjnych, takich jak budynki, wagony pasażerskie i towarowe; podwyżki opłat za przejazd o 15% dla przejazdów komercyjnych i 9% dla innych usług; sprzedaż przewozów towarowych. Dwa związki zawodowe reprezentujące pracowników kolejnictwa w Bułgarii CITUB oraz CL Podkrepa chciały ustanowienia nowej umowy zbiorowej, ale zarząd BDZ konsekwentnie odmawiał jej zatwierdzenia. Obstawał przy swoim planie zwolnienia 2000 pracowników i zawieszenia około 150 pociągów w ramach programu oszczędnościowego. Po niepowodzeniu negocjacji na wysokim szczeblu, CITUB i CL Podkrepa wezwały pracowników BDZ do bezterminowego strajku, który rozpoczął się 24 listopada 2011 r. i objął cały ruch kolejowy na osiem godzin dziennie. Strajk trwał 23 dni i zmienił się w najdłuższy i największy strajk kolejarzy od lat 20. XX wieku. Aby zażegnać strajk, BDZ zaczęło stosować metody, które lekceważyły przepisy prawa pracy i łamały wewnętrzny regulamin porządkowy kolei. Pomyślne zakończenie strajku nie byłoby możliwe bez wsparcia Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (EKZZ, European Trade Union Confederation ETUC), Europejskiej Federacji Pracowników Transportu (European Transport Federation ETF) oraz Międzynarodowej Federacji Pracowników Transportu (International Transport Workers Federation ITF). Organizacje te wysyłały pisma do zarządu BDZ i bułgarskiego rządu, protestując przeciwko stosowanym metodom i domagając się rozpoczęcia przez BDZ otwartego dialogu z pracownikami i związkami zawodowymi w celu wynegocjowania warunków akceptowanych przez obie strony. Najważniejszego wsparcia udzielił wiceprzewodniczący EKZZ Józef Niemiec, który przyjechał do Sofii, aby osobiście przekazać strajkującym pełne poparcie EKZZ. Podczas swojego pobytu interweniował na wielu poziomach: - przemawiał do strajkujących w ich codziennym punkcie zbiórki na dworcu Sofia Centralna i wyrażał solidarność wszystkich europejskich pracowników transportu ze strajkiem BDZ. Wzywał do przestrzegania praw pracowników w Bułgarii i ochrony miejsc pracy oraz respektowania porozumień między związkami zawodowymi a pracodawcami.

3 - Spotkał się z przedstawicielami zarządu BDZ i wyraził swoje zaniepokojenie łamaniem praw pracowniczych. - Wystąpił w bułgarskiej telewizji publicznej i radiu, gdzie mówił w wywiadach o powadze sytuacji na kolei, czym udało mu się przyciągnąć uwagę społeczeństwa. Strajk oficjalnie zakończył się 20 grudnia 2011 r., kiedy po ośmiogodzinnych negocjacjach podpisano nową umowę zbiorową. Porozumienie gwarantowało lepsze warunki pracy i większe możliwości konsultacji ze związkami w sprawie realizacji zapisów społecznych. Pensje pracowników miały pozostać niezmienione do 1 czerwca 2012 r. Uzgodniono, że po tej dacie zostanie wprowadzony system premiowy, podobny do działającego już w bułgarskim sektorze administracji publicznej. Strajk pokazał siłę przetargową związków zawodowych oraz potęgę międzynarodowej solidarności. 4. SIEĆ ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH EURONEMAN Z pomocą FES oraz wileńskiego biura ITUC/PERC związki zawodowe z terenów nadgranicznych Polski, Litwy, Białorusi i obwodu kaliningradzkiego założyły w 2004 r. sieć związków zawodowych euroregionu Niemen, nazwanej siecią EuroNeman od łączącej je rzeki Niemen (Neman, Nemunas). Powstała Międzyregionalna Rada Niezależnych Związków Zawodowych Euroregionu Niemen, której celem jest zbudowanie kontaktów i ścisłej współpracy między sektorami: edukacji, przemysłu naftowego, górnictwa, leśnictwa, przemysłu chemicznego w ramach współpracy transgranicznej opartej na dialogu społecznym. Współczesna globalizacja gospodarki i jednocześnie sytuacji pracowników wymaga solidarności i współpracy pracowników i związków zawodowych. Ze względu na międzynarodowy charakter wielu przedsiębiorstw i firm jednocześnie należy rozwijać taką ponadnarodową współpracę między pracownikami. Doświadczenia w zakresie poparcia solidarnościowego pokazują skuteczność wspólnych akcji (np. współpraca polskich i niemieckich związków zawodowych w rozwiązywaniu konfliktów między pracodawcami a pracownikami w firmie Selgros). Likwidacja granic UE daje pracownikom mobilność, która ułatwia kontakty. Szczegółowe cele działalności sieci EuroNeman: 1. Stworzenie bliskich kontaktów na skalę międzynarodową między poszczególnymi branżami. 2. Zacieśnianie kontaktów między związkami zawodowymi w zakresie wymiany grup związkowych, okazjonalnych spotkań oraz kultury i sportu. 3. Promowanie najlepszych praktyk dialogu społecznego i opracowanie metod prowadzenia tego dialogu w sposób ciągły. 4. Opracowanie sposobów prowadzenia międzynarodowych akcji solidarnościowych wspierających interesy pracowników na terenach euroregionu Niemen. 5. Przygotowanie akcji solidarnościowej w wypadku zagrożenia interesów pracowników; omawianie możliwości i form prowadzenia wspólnych przedsięwzięć i działań zespołowych w ramach Światowego Dnia Godnej Pracy itd. 6. Opracowanie sposobów przyciągnięcia do związków nowych członków, z uwzględnieniem uwarunkowań społecznych w poszczególnych krajach. Wprowadzenie najlepszych praktyk

4 dialogu społecznego i opracowanie metod prowadzenia ciągłego dialogu między związkiem zawodowym a pracodawcą. Grupa docelowa: Członkowie polskiej Solidarności, litewskiego LPSK, białoruskiego BNP, KOFP z obwodu kaliningradzkiego oraz polskiej FZZ. Osoby i struktury wspierające: Przedstawiciele jednostek samorządowych wspierających współpracę transgraniczną (takich jak samorządy Druskiennik, Kowna, Sejn, Grodna). 5. WSPÓŁPRACA POMIĘDZY ZWIĄZKAMI BUŁGARII I RUMUNII Cel: Stworzenie po obu stronach granicy sieci wykwalifikowanych doradców, którzy udzielaliby informacji i porad w zakresie prawa pracy, warunków pracy i życia oraz możliwości zatrudnienia w regionie nadgranicznym. Zaangażowane organizacje: CNS Cartel Alfa Krajowa Konfederacja Związków Zawodowych Cartel Alfa (Confederatia Nationala Sindicala Cartel Alfa) oraz Konfederacja Niezależnych Związków Zawodowych Bułgarii. Wydarzenia: Rumuńska Krajowa Konfederacja Związków Zawodowych Cartel Alfa oraz Konfederacja Niezależnych Związków Zawodowych Bułgarii położyły podwaliny pod współpracę regionalną w celu stworzenia programu usług w zakresie wzajemnych porad prawnych i praktycznego wsparcia dla pracowników z Rumunii i Bułgarii oraz utworzenia międzyregionalnych rad i centrów doradczych udzielających użytecznych informacji pracownikom w obu krajach. Krajowa Konfederacja Związków Zawodowych Cartel Alfa oraz Konfederacja Niezależnych Związków Zawodowych Bułgarii uważa partnerstwa transgraniczne za przydatne i cenne węzły kontaktowe między pracodawcami poszukującymi pracowników, zarówno na szczeblu regionalnym, jak i ogólnokrajowym, oraz partnerami społecznymi. Konsultanci takich centrów doradczych udzielą specjalistycznych rad i wskazówek dotyczących praw i obowiązków pracowników, którzy mieszkają w jednym kraju, a pracują w drugim. Główne cele to: - udzielanie potencjalnie mobilnym pracownikom informacji i porad dotyczących dostępnych miejsc pracy oraz warunków pracy i życia w Europejskim Obszarze Gospodarczym; - pomoc pracodawcom chcącym rekrutować pracowników z innych krajów; - udzielanie wsparcia i rad pracownikom i pracodawcom w regionach nadgranicznych. 6. STWORZENIE SIECI EUROPEJSKICH ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH NA RZECZ OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA I PRAW PRACOWNICZYCH WŚRÓD PRACOWNIKÓW MIGRUJĄCYCH Zaangażowane organizacje:

5 CNS Cartel Alfa Krajowa Konfederacja Związków Zawodowych, Rumunia DEOK, Cypr NKOS, Słowacja MCL, Włochy PODKREPA CL, Bułgaria LDF, Litwa KAP, Czechy ETOK, Estonia Członkowie tego porozumienia mają dołożyć wszelkich starań w celu ochrony prawa do swobodnego przepływu pracowników, koordynacji programów ubezpieczeń społecznych oraz zasady wzajemnego uznania. Związki oraz organizacje pracowników migrujących mają do odegrania istotną rolę w promowaniu zasady równego traktowania wszystkich pracowników i przestrzegania praw pracowniczych, a działając w ramach tej sieci mogą tę rolę skuteczniej wypełniać. Związki zawodowe działają m.in. w następującym zakresie: - znajdowanie sposobów organizacji pracowników migrujących, w tym tych niemających legalnej pracy; - domaganie się wdrożenia i pełnego przestrzegania międzynarodowych standardów pracy, umów zbiorowych i konwencji międzynarodowych; - zainicjowanie polityki i praktyki regulacji praw pracowniczych i poprawy jakości inspekcji pracy; - wymaganie od rządów, pracodawców i innych interesariuszy zastosowania innych modeli integracji pracowników migrujących. Mechanizmy udzielania wsparcia, informacji i porad: Sieć na rzecz pracowników migrujących zachęca wszystkie większe związki zawodowe do tworzenia mechanizmów udzielania wsparcia, informacji i porad pracownikom migrującym, zarówno z Europy, jak i krajów innych niż europejskie. Ponadto, w ramach działań w sieci, związki podejmują inicjatywy i opracowują biznesplan w celu: - uświadomienia pracownikom migrującym, w którym kraju istnieje lepsze ustawodawstwo dotyczące pracy; - stworzenia usług doradczych i pomocowych oraz odpowiednich, efektywnych mechanizmów; - wprowadzenia innowacji i restrukturyzacji ram instytucjonalnych aktywnych członków związku.