Nieustanny rozwój. Dolna Saksonia kraj związkowy pełen ambicji

Transkrypt

1 Nieustanny rozwój Dolna Saksonia kraj związkowy pełen ambicji

2 Nota redakcyjna Wydawca: Innovatives Niedersachsen GmbH Schillerstraße 32, Hanower Osoba odpowiedzialna w znaczeniu prawa prasowego: dr Stefan Franzke Pomysł i redakcja: Mediavanti OHG Donnerschweer Straße 90, Oldenburg Projekt i wykonanie: STOCKWERK2 GmbH Donnerschweer Straße 90, Oldenburg Druk: gutenberg beuys feindruckerei gmbh Hans-Böckler-Straße 52, Hanower/Langenhagen Wydanie: styczeń 2013

3 Jesteś eś we właściwym miejscu Oslo Sztokholm Dublin Londyn Hanower Berlin Warszawa Paryż Witamy w Dolnej Saksonii! Rzym Madryt Ateny 3

4 Opinie Tutaj kształtowana jest przyszłość przemysłu środków transportu

5 Opinie Bardzo cenię w Dolnej Saksonii, że pomysly przeksztalcaja sie tutaj w ciekawe innowacje oraz produkty poszukiwane na całym świecie. prof. dr Martin Winterkorn prezes zarządu firmy Volkswagen AG 5

6 Opinie Tutaj cumują największe statki z całego świata

7 Opinie W Dolnej Saksonii podoba mi się morze. Długie wybrzeże Morza Północnego oraz wyjątkowy port głębokomorski dla kontenerowców w Wilhelmshaven czynią z Dolnej Saksonii jeden z najważniejszych regionów branży morskiej w Niemczech. Mamy dostęp do niewyczerpanych możliwości dla handlu i logistyki. Emanuel Schiffer Prezes zarządu grupy Eurogate 7

8 Opinie Tutaj nie brakuje sprzyjających wiatrów

9 Opinie Nie tylko tutejsza siedziba główna Enercon sprawia, że nasza fi rma czuje się bardzo związana z Dolną Saksonią. Ten kraj związkowy jest pionierem w branży alternatywnych źródeł energii, a zwłaszcza energii wiatrowej. W wielu regionach naszego kraju często wieje silna bryza, a to najlepsza podstawa do inwestycji w elektrownie wiatrowe. Hans-Dieter Kettwig Prezes firmy Enercon GmbH 9

10 Nieustanny rozwój km² Przyszłość Mieszkańcy: 7,9 mln Stolica kraju związkowego: Hanower Gęstość zaludnienia: 10 mieszkańców Prawie 10 procent ludności Niemiec żyje w Dolnej Saksonii. 166 na km²

11 Dolna Saksonia w liczbach Oldenburg mieszkańców Wilhelmshaven mieszkańców Lüneburg mieszkańców Hanower mieszkańców Wolfsburg mieszkańców Lingen mieszkańców Osnabrück mieszkańców Hildesheim mieszkańców Brunszwik mieszkańców Getynga mieszkańców Salzgitter mieszkańców 11

12 Nieustanny rozwój odwiedzających uczestniczyło w 2012 roku w TARGACH HANOWERSKICH. Są to największe na świecie targi przemysłowe. W grupie osób odwiedzających około 95 procent stanowią fachowcy z branży, a co piąty odwiedzający jest przedstawicielem kadry zarządzającej w fi rmie lub jej właścicielem. Nowy Jork 6000 km z 90 krajów Warszawa 850 km Istambuł 2000 km Paryż 650 km 12 Kapsztad 9600 km Bezpośrednie połączenia do miast krajach w z portu lotniczego w Hanowerze

13 Dolna Saksonia w liczbach ok. 200 mld Wartość dodana brutto Gospodarka Dolnej Saksonii ma niemal 9-procentowy udział w niemieckiej wartości dodanej brutto. Do tego wyniku najbardziej przyczyniają się zlokalizowane na terenie Dolnej Saksonii fi rmy, takie jak Volkswagen AG, Continental AG, TUI AG, Salzgitter AG oraz grupa Bosch. 44 laureatów nagrody Nobla Badania i nauka odgrywają w Dolnej Saksonii istotną rolę. 44 laureatów nagrody Nobla współpracuje lub współpracowało z Uniwersytetem im. Georga Augusta w Getyndze. W pierwszej połowie XX wieku była to szkoła wyższa, której nazwę najczęściej kojarzono z nagrodą Nobla. James Franck Nagroda Nobla z fi zyki, 1925 Peter Debye Nagroda Nobla z chemii, 1936 Max Born Nagroda Nobla z fi zyki, 1954 Bert Sakmann Nagroda Nobla z medycyny,

14 Dziesięć dobrych powodów Co przemawia na naszą korzyść

15 Dziesięć dobrych powodów Nowoczesne technologie dla branży energetycznej Dolna Saksonia to pionier w dziedzinie odnawialnych źródeł energii. To najważniejszy region Niemiec pod względem rozwoju i budowania elektrowni wiatrowych oraz największy producent energii wiatrowej w skali całego kraju. Dolnosaksońskie przedsiębiorstwa oferują całe spektrum usług: od sterowania instalacjami i ich konserwacji aż po magazynowanie energii. Miejsce spotkań ludzi z całego świata Dolna Saksonia to miejsce najważniejszych w skali globalnej imprez targowych: TARGI HANOWERSKIE jako największa impreza prezentująca osiągnięcia przemysłu oraz targi CeBIT, które pełnią tę samą rolę w branży informatycznej. Także inne przedsięwzięcia, takie jak AGRITECHNICA, EuroBLECH lub BIOTECHNICA to znane imprezy ułatwiające wymianę kontaktów i nawiązywanie korzystnych relacji biznesowych. Sprzyjające warunki dla przedsiębiorczych Dolna Saksonia ma wiele do zaoferowania nowo powstającym fi rmom: sprzyjający klimat gospodarczy, atrakcyjne programy wsparcia, znakomite doradztwo. Zlokalizowane na obszarze całego kraju związkowego oddziały centrów technologii i innowacji są stabilnym fi larem wsparcia dla gospodarki. Ten wysiłek organizacyjny się opłacił, co dziesięć minut w Dolnej Saksonii powstaje nowe przedsiębiorstwo. Dobra komunikacja Dolna Saksonia zajmuje obszar o powierzchni km². Odpowiada to mniej więcej powierzchni Danii lub Holandii. Mimo to można powiedzieć, że wszędzie jest blisko dzięki nowowczesnej, gęstej sieci komunikacji drogowej, kolejowej i wodnej. Tutaj krzyżują się najważniejsze szlaki komunikacyjne Europy, a port lotniczy w Hanowerze i port morski J ade WeserPort w Wilhelmshaven zapewniają połączenia z całym światem. Tygiel przedsiębiorczości: co dziesięć minut w Dolnej Saksonii powstaje nowa firma. 15

16 Nieustanny rozwój Zdrowie przede wszystkim Dolnosaksońskie fi rmy z branży ochrony zdrowia i spożywczej stawiają na najnowocześniejsze technologie. Obie branże mają ogromne znaczenie, nie tylko dla lokalnej populacji. Nowoczesne tec hnologie medyczne, innowacyjny przemysł spożywczy oraz zoptymalizowane rolnictwo w Dolnej Saksonii znacząco przyczyniają się do trwałej poprawy jakości życia. Z Dolnej Saksonii na cały świat Miejsce startu: Dolna Saksonia! Małe i średnie przedsiębiorstwa swoimi produktami i usługami odważnie zdobywają kolejne rynki międzynarodowe i skutecznie konkurują z dużymi koncernami. Innowacje nie mają granic. Dlatego auta, maszyny rolnicze i instalacje elektrowni wiatrowych z Dolnej Saksonii są doceniane przez klientów z całego świata. Dotyczy to także nasion, aparatów słuchowych i najnowocześniejszych urządzeń laserowych. Poczucie szczęścia: mieszkańcy Dolnej Saksonii zaliczają się do najszczęśliwszych w Niemczech. Kraj związkowy w ciągłym ruchu Dolna Saksonia porusza świat. Swoją siedzibę mają tutaj globalni producenci z branży samochodowej, stoczniowej i lotniczej. Volkswagen buduje samochody przyszłości, stocznia Meyer woduje najnowocześniejsze i największe statki rejsowe pływające po morzach całego świata. Na lotnisku doświadczalnym w Brunszwiku w tunelu aerodynamicznym testuje się nowe samoloty. 16 Mała ojczyzna dla ludzi z naukowym zacięciem Dolnosaksońskie szkoły wyższe oraz instytuty pozauniwersyteckie pracują nad kwestiami istotnymi dla naszej przyszłości. Badania dotyczą m.in. problemów z zakresu przemysłu środków transportu, pozyskiwania energii i biomedycyny. Ponadto, tego typu badania są podejmowane przez liczną grupę przedsiębiorstw. W Dolnej Saksonii nauka i gospodarka intensywnie ze sobą współpracują.

17 Dziesięć dobrych powodów Komfortowe miejsce do życia Jakość życia w Dolnej Saksonii charakteryzuje się wysokim standardem. Ten kraj związkowy oferuje wszystko, czego potrzeba mieszkańcom. W miastach tętni życie, a oferta kulturalna i gastronomiczna zadowoli najbardziej wyrafi nowany gust. Poza miastem króluje natura, przestrzeń i wiejska idylla. Dla z ainteresowanych istnieje możliwość uprawiania jeździectwa lub gry w golfa. Ludziom się tutaj podoba. Dlatego zaliczają się do najszczęśliwszych mieszkańców Niemiec. Urlop? Tylko tutaj! Blisko do morza i do gór Średniogórza Dolna Saksonia to jedyny niemiecki kraj związkowy, który może zaoferować obydwie formy wypoczynku. Na turystów czekają piękne obszary Gór Smolnych (Harz) i Wezerskich, Pustać Lüneburska oraz Park Narodowy Watty Morza Polnocnego. Każdego roku mnóstwo wczasowiczów wybiera Dolną Saksonię jako cel podróży. I jest to słuszny wybór! 17

18 Przemysł środków transportu W drodze ku przyszłości

19 Branże przyszłości Marki i spółki należące do koncernu Volkswagen Dolna Saksonia to kraj stawiający na innowacje. Dobrym tego przykładem jest przemysł środków transportu. Firmy takie jak Volkswagen, Continental i stocznia Meyer to znani na całym świecie liderzy w swojej branży. Tutaj wytwarza się samochody sprzedawane na wszystkich kontynentach oraz statki rejsowe pływające po morzach i oceanach całego świata. Innym przykładem fi rmy z siedzibą w Dolnej Saksonii jest Premium Aerotec światowy lider w branży materiałów i systemów do produkcji samolotów. Inteligentne auta Najważniejsze produkty eksportowe przemysłu środków transportu Dolnej Saksonii (w mld euro) 1,5 Maszyny rolnicze 2,6 Pojazdy ciężarowe i specjalne 3,3 Urządzenia do pozyskiwania i rozdziału energii 6,9 Podwozia, karoserie, silniki Pojazdy osobowe i kempingowe 18,5 Około jedna trzecia dolnosaksońskich towarów eksportowych pochodzi z branży środków transportu. Źródło: NORD/LB Co będzie jutro? Jak będzie odbywać się sterowanie ruchem w przyszłości? Co zrobić, aby nasze pojazdy były jeszcze bezpieczniejsze? Który rodzaj napędu ma najmniejszy wpływ na środowisko? Dolna Saksonia odpowiada na te i na wiele innych pytań. W Dolnosaksońskim Centrum Badawczym Techniki Pojazdowej (Niedersäch sisches Forschungszentrum Fahrzeugtechnik) grupa inżynierów pracuje nad autem, które będzie samodzielnie (bez udziału kierowcy) nawigować i poruszać się po drogach. Jak to możliwe? Dzięki inteligentnej komunikacji z innymi pojazdami oraz otoczeniem. W fi rmie Bosch w Hildesheim opracowano technologię, która automatycznie wyłącza napęd w przypadku stwierdzenia czerwonego światła sygnalizacji świetlnej. Będzie ona zastosowana już niedługo w co drugim nowym pojeździe produkowanym w Europie. Także w przypadku pojazdów elektrycznych Dolna Saksonia oferuje innowacyjne rozwiązania. Firma Johnson Controls z Hanoweru dostarcza małogabarytowe, a jednocześnie bardzo wydajne akumulatory do aut elektrycznych. To pewne: dla przemysłu środków transportu Dolna Saksonia to optymalny wybór. Tutaj już dziś tworzy się przyszłościowe rozwiązania z zakresu transportu. Region miejski obejmujący Hanower, Brunszwik, Getyngę i Wolfsburg stanowi wzór doskonałego wykorzystania pojazdów elektrycznych. Ponad 100 przedsiębiorstw i centrów badawczych, skupionych w znanym w Europie klastrze CFK Valley, pracuje nad rozwojem i produkcją szczególnie lekkich tworzyw sztucznych dla branży samochodowej i lotniczej wzmocnionych włóknem węglowym (CFK). 19

20 Energia Energia wiatrowa na wysokich obrotach

21 Branże przyszłości Instytuty badań nad źródłami energii w Dolnej Saksonii 1 2 ForWind, Oldenburg Centrum badań nad energią wiatrową W Dolnej Saksonii nie pogodzono się z uzależnieniem od ropy naftowej jako nośnika energii. Dlatego powstała tutaj jedna z pierwszych farm wiatrowych w Niemczech i wcześnie zaczęto korzystać z biogazu. Technologie z Dolnej Saksonii tworzą podstawy do pozyskiwania energii w sposób przyjazny dla klimatu. Przykładem jest fi rma Enercon, która w branży energii wiatrowej jest zawsze o krok przed konkurencją. To ona wyprodukowała jako pierwsza elektrownię wiatrową bez przekładni. Przedsiębiorstwa Norddeutsche Seekabelwerke z Nordenham oraz Nexans z Hanoweru dostarczają kable przesyłające pozyskaną energię wiatrową do sieci zasilającej Deutsches Windenergie-Institut (Niemiecki Instytut Energii Wiatrowej DEWI), Wilhelmshaven Usługi związane z pozyskiwaniem energii wiatrowej DEWI-Offshore and Certification Centre GmbH, Cuxhaven Usługi związane z pozyskiwaniem energii wiatrowej Institut für Solarenergieforschung (Instytut Badań nad Energią Słoneczną ISFH), Hameln Centrum badań nad energią słoneczną Energie-Forschungszentrum Niedersachsen (Centrum Badań nad Pozyskiwaniem Energii Dolna Saksonia EFZN), Goslar Pozyskiwanie i wykorzystanie energii Clausthaler Umwelttechnik-Institut (Instytut Technologii Ekologicznych w Clausthal CUTEC), Clausthal Technologie związane ze środowiskiem oraz energią Fernwärme-Forschungsinstitut (Instytut Badań nad Sieciami Ciepłowniczymi), Hanower Technologie związane z sieciami ciepłowniczymi Institut für Bauforschung (Instytut Badań nad Budownictwem), Hanower Badania dla przemysłu budowlanego i mieszkaniowego Inne wyzwania dla branży energetycznej Istnieje wiele kwestii związanych z branżą energetyczną, zwłaszcza z zakresu energii wiatrowej. Na przykład: co zrobić z przestarzałymi elektrowniami wiatrowymi? Należy je zastąpić nowszymi i bardziej wydajnymi. Dolnosaksońskie fi rmy, takie jak IFE Eriksen, Windwärts oraz PNW Wind AG, oferują fachowy demontaż starych instalacji oraz projektowanie i wykonanie nowych. Energy & Meteo, fi rma z Oldenburga, zapewnia nawet precyzyjne prognozy dotyczące wiatrów na terenie danej farmy. Ich technologia jest od dawna wykorzystywana w Australii, Kanadzie oraz USA. Sytuacja jest jasna: przy przekształcaniu siły wiatru i natury w energię na pewno wykorzystywane są techno logie z Dolnej Saksonii. EWE AG, Enercon GmbH i E.ON Avacon AG to trzy dolnosaksońskie przedsiębiorstwa, które należą do 10 największych firm branży energetycznej. Kamienie milowe rozwoju branży energetycznej w Dolnej Saksonii 1858 Pierwsze na świecie udane wiercenie w poszukiwaniu ropy naftowej w Wietze w pobliżu Celle W fi rmie Enercon w miejscowości Aurich zostaje opracowana pierwsza elektrownia wiatrowa Oldenburg staje się pierwszym dużym niemieckim miastem zaopatrywanym w gaz ziemny Alpha Ventus, pierwsza morska farma wiatrowa w Niemczech zaczyna dostarczać prąd. 21

22 Rolnictwo i przemysł spożywczy Technologie rolnicze dla świata

23 Branże przyszłości Dolnosaksoński eksport produktów przetwórstwa rolno-spożywczego (w mln euro) Źródło: LSKN 2311 AGRITECHNICA to odbywająca się w Hanowerze największa na świecie impreza wystawiennicza przemysłu rolniczego. Osoby odwiedzające pochodzą z następujących regionów: Ameryka Północna Niemcy odwiedzających UE Europa Wschodnia 5100 pozostałe kraje Europy Dolna Saksonia jako kraj rolniczy jest spichlerzem Niemiec. Tradycyjne rolnictwo już dawno przekształciło się w wydajny przemysł rolny. Tutaj nie tylko uzyskuje się dobre plony, ale także przetwarza je w wysokowartościowe produkty spożywcze, a następnie pakuje i dystrybuuje. Stosuje się przy tym innowacyjne procesy oraz zaawansowane technologie. Pracę usprawniają także automatyczne roboty do prac polowych. Wyprodukowano w Dolnej Saksonii symbolem jakości Technologie z Dolnej Saksonii trafi ają na pola i pod strzechy budynków gospodarczych rolników z całego świata. Umożliwiają wydajną i ekonomiczną produkcję żywności na wszystkich kontynentach. Wyprodukowano w Dolnej Saksonii to potwierdzenie jakości, które dotyczy także fi rmy Big Dutchman, światowego lidera w produkcji sterowanych komputerowo systemów hodowlanych. Przedsiębiorstwa takie jak Grimme, Kotte lub Amazonen Werke dostarczają maszyny rolnicze do ponad 100 krajów. Grupa KWS to czwarty największy producent nasion na świecie. Kwestiami związanymi z zapewnieniem żywności w przyszłości zajmują się naukowcy z Niemieckiego Instytutu Technologii Żywności (Deutsches Institut für Lebensmittel technik). Opracowuje się tam m.in. metody ograniczające i spowalniające psucie się produktów spożywczych. To pewne: dzięki nowoczesnym maszynom rolniczym, inteligentnym systemom hodowlanym oraz innowacyjnym metodom upraw Dolna Saksonia stwarza nowe perspektywy dla przemysłu rolniczego. Źródło: AGRITECHNICA Ameryka Południowa i Środkowa 2500 Afryka 1170 Azja 4200 Oceania 900 Dolna Saksonia to najważniejszy region rolniczy Niemiec. Gospodarka rolna i produkcja żywności wraz z powiązanymi sektorami zapewniają pracę i dochody dla około ludzi. 23

24 Zdrowie W służbie ludzkości

25 3Źródło: BMWi Branże przyszłości Klaster naukowy w Dolnej Saksonii 1 2 Hearing4all słuch dla każdego Uniwersytet w Oldenburgu, Wyższa Szkoła Medyczna w Hanowerze REBIRTH od biologii regeneracyjnej do terapii rekonstrukcyjnej Wyższa Szkoła Medyczna w Hanowerze Badania mikroskopowe (zakres nanometryczny) i psychologia molekularna mózgu Uniwersytet im. Georga Augusta w Getyndze Niemcy to drugi najważniejszy eksporter wyrobów medycznych. Dolna Saksonia ma w tym swój duży udział. USA 30,9% Niemcy 14,6% Pozostałe kraje 49% Japonia 5,5% Nie wszyscy mogą cieszyć się dobrym słuchem. A przecież ten zmysł bardzo ułatwia nam życie. Kto dobrze słyszy, bez problemu odnajduje się w otoczeniu, reaguje na zachodzące zdarzenia oraz łatwo komunikuje się z innymi ludźmi. W samych tylko Niemczech żyje około 15 mln ludzi mających problemy ze słuchem. Dolna Saksonia ma dla nich dobre wieści. Audiolodzy pracują tutaj nad innowacyjnymi aparatami słuchowymi. Z dużym sukcesem, ponieważ technologie z Dolnej Saksonii już dziś wykorzystuje się w 80 procentach wszystkich aparatów słuchowych oraz w implantach Cochlea na całym świecie. Szybka zmiana Branża medyczna w Dolnej Saksonii to jedna z branż przyszłości, w której w minionych latach zaszły ogromne zmiany. Widać to wyraźnie na przykładzie fi rmy Ottobock. Ta rodzinna fi rma dolnosaksońska wspiera osoby niepełnosprawne, opracowując i dostarczając zaawansowane technologicznie protezy. Sterowanie protezami odbywa się za pomocą sygnałów myślowych. Nawet sportowcy biorący udział w paraolimpiadzie korzystają ze sztucznych kończyn fi rmy Ottobock. Naukowcy z Wyższej Szkoły Medycznej w Hanowerze opracowali zastawkę serca, która rośnie wraz z organizmem. Dzięki temu dzieci z wadami serca nie muszą przechodzić kolejnych operacji. Sartorius, koncern z siedzibą w Getyndze, to międzynarodowy lider w branży sprzętu laboratoryjnego oraz farmaceutyków. Opracował ekologiczną technologię pozwalającą na badanie jakości wody pitnej oraz stopnia skuteczności instalacji odpylających. To już oczywistość: jeśli osoba, której amputowano nogę, może znowu chodzić, a osoba niedosłysząca może ponownie rozróżniać dźwięki, niemal pewne jest, że zastosowano technologie z Dolnej Saksonii. W Dolnej Saksonii około osób jest zatrudnionych w branży medycznej i wytwarza rocznie wartość dodaną brutto w wysokości ok. 14 miliardów euro. 25

26 Morze i wybrzeże Zawsze blisko wody

27 Branże przyszłości Najważniejsze towary przeładowywane w dolnosaksońskich portach morskich Źródło: Seaports of Niedersachsen Odległość do otwartego morza najważniejszych portów dla kontenerowców w obszarze północnym (w milach morskich) 7 JadeWeserPort Wilhelmshaven kontenery Brake zboża, pasze, produkty stalowe Cuxhaven materiały budowlane, pojazdy ciężarowe Emden pojazdy ciężarowe, podzespoły elektrowni wiatrowych Leer zboża, artykuły żywnościowe, materiały budowlane Nordenham węgiel, drewno, produkty stalowe Oldenburg zboża, pasze, materiały budowlane Papenburg części statków, torf, materiały budowlane Stade boksyt, tlenek glinu, płynne chemikalia Wilhelmshaven ropa naftowa, węgiel, materiały budowlane Rotterdam JadeWeserPort Wilhelmshaven Jedyny na terenie Niemiec port głębokowodny został otwarty we wrześniu 2012 roku. Przy nadbrzeżu o długości 1,7 km w porcie JadeWeserPort w Wilhelms haven największe kontenerowce świata mogą cumować w celu rozładunku i załadunku. Terminal obsługuje przeładunek towarów na samochody ciężarowe, pociągi lub mniejsze statki. Towary są dalej transportowane do Europy Północnej, Wschodniej i Środkowej. Porty dla morskich farm wiatrowych Oprócz niepowtarzalnego terminalu dla kontenerowców Dolna Saksonia dysponuje dalszymi dziewięcioma lokalizacjami na wybrzeżu. Stamtąd transportuje się na przykład podzespoły do dużych morskich elektrowni wiatrowych (t.zw. technologia Offshore) usytuowanych na Morzu Północnym. Specjalne statki transportowe zostały oczywiście wyprodukowane w dolnosaksońskich stoczniach. W najbliższych latach produkowane będą również statki do poszukiwania złóż oraz do wydobywania ropy i gazu znajdujących się na trudno dostępnych i pokrytych lodem terenach. W takich przypadkach należy zastosować zupełnie nowe technologie wiercenia i tłoczenia. Krajowy Urząd ds. Nauk Geografi cznych i Surowców w Hanowerze oraz Instytut Technologii Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego przy Uniwersytecie Technicznym w Claus thal prowadzą w tym zakresie badania o znaczeniu międzynarodowym. Nie ulega wątpliwości: Dolna Saksonia optymalnie wykorzystuje potencjał morskiego wybrzeża. Port JadeWeserPort w Wilhelmshaven to okno na cały świat. Morska energia wiatrowa należy do najważniejszych elementów gospodarki morskiej. Antwerpia 43 Hamburg 70 Bremerhaven 31 Nowe kontenerowce pływające między Europą a Dalekim Wschodem mają długość 400 metrów, zanurzenie 16 metrów i transportują około kontenerów. Port Jade- WeserPort w Wilhelmshaven może je przyjmować niezależnie od przypływu lub odpływu. 27

28 Perspektywy Kuźnia najlepszej kadry zarządzającej

29 Perspektywy Szkolnictwo wyższe Dolnej Saksonii koncentrują się na przyszłości. Na wszystkich uczelniach wspierany jest rozwój innowacyjnych pomysłów, a przyszłe kadry zarządzające zdobywają umiejętności przydatne w praktyce. Silne partnerstwo nauki i gospodarki to podstawa wspólnego działania. Uniwersytet Techniczny w Brunszwiku UT w Brunszwiku konsekwentnie koncentruje się na następujących obszarach: transport i przemysł środków transportu, budownictwo, środowisko, biomedycyna oraz techniki komunikacyjne i informacyjne. W centrach naukowych Dolnosaksońskiego Centrum Badawczego Techniki Pojazdowej, Lotnisku Badawczym, Interdyscyplinarnym Centrum Biologii Systemowej w Brunszwiku oraz Centrum Technologii Procesów Farmaceutycznych pracuje wielu naukowców, a ich odkrycia znajdują zastosowanie w praktyce. Open Hybrid LabFactory w Wolfsburgu to kolejne centrum naukowe, w którym trwają badania nad produkcją zintegrowanych struktur hybrydowych. Tutaj przedstawiciele branży spotykają się z naukowcami ze szkół wyższych i dyskutują o koncepcjach dotyczących wytwarzania lekkich konstrukcji w procesie produkcji pojazdów. Uniwersytet im. Georga Augusta w Getyndze Ten najstarszy i największy uniwersytet w Dolnej Saksonii od wielu lat należy do 100 najlepszych uczelni wyższych na świecie. Dzięki utworzeniu własnego podmiotu zajmującego się transferem technologii spółki MBM ScienceBridge GmbH uczelnia konsekwentnie realizuje cele transferu i komercjalizacji innowacji akademickich z dziedzin neuro nauki, kardiologii, bioróżnorodności i badań nad pozyskaniem energii. W ten sposób jako innowacja Getyngi powstała dystrybuowana przez fi rmę Pfl eiderer wyjątkowo lekka płyta materiałowa BalanceBoard produkowana w sposób uwzględniający zasady zrównoważonego rozwoju. Uniwersytet Techniczny w Clausthal UT w Clausthal wcześniej koncentrował się na górnictwie, ale od lat 60. ubiegłego wieku nacisk położono na inżynierię materiałową, budowę maszyn, badania nad pozyskaniem energii oraz techniki symulacyjne. Obecnie takie koncerny, jak ExxonMobil lub RWE, są powiązane z uczelnią poprzez dualne programy wsparcia, szukając sposobów na zastosowanie wyników badań w gospodarce. VW w 2013 roku otworzy instalację odcynkowującą (recykling cynku), którą opracowano właśnie w Clausthal. Uniwersytet Leibniza w Hanowerze W swoich badaniach Uniwersytet Leibniza skupia się na kwestiach, w których może poszczycić się osiągnięciami na poziomie krajowym i międzynarodowym: m.in. fi zyce, budowie maszyn, technologiach biomedycznych oraz energii wiatrowej. Tutaj, w centrum naukowym Forschungszentrum Küste, naukowcy mają do dyspozycji największy na świecie kanał falowy. Transfer wiedzy do przemysłu odbywa się nie tylko dzięki współpracy z fi rmami, takimi jak Volkswagen Nutzfahrzeuge, Continental czy MTU Aero Engines oprócz tego tworzone są podmioty specjalizujące się w transferze innowacyjnych rozwiązań. Na przykład fi rma Tutao GmbH oferuje pierwszy na świecie całkowicie bezpieczny system obsługi poczty za pomocą przeglądarki internetowej. Wyższa Szkoła Medyczna w Hanowerze Ta uczelnia została utworzona w latach 60. minionego wieku jako druga uczelnia medyczna w Dolnej Saksonii. Oprócz tradycyjnej edukacji medycznej i stomatologicznej prowadzone są badania na temat chorób infekcyjnych i immunologii, transplantologii oraz komórek macierzystych, a także z dziedziny technologii biomedycznych. Laboratoria Wyższej Szkoły Medycznej dostarczyły wielu innowacyjnych rozwiązań klinicznych: fi rma corlife wszczepia dzieciom opracowane tutaj zastawki serca, które rosną wraz z organizmem. Dzięki temu zbędne są kolejne operacje. 29

30 Nieustanny rozwój Wyższa Szkoła Weterynarii w Hanowerze współpracy z regionalnymi i międzynarodowymi partnerami. Najstarsza uczelnia weterynaryjna w Niemczech zalicza się do najlepszych tego typu na świecie. Obecnie wyróżnia ją doskonała współpraca z uczelniami z innych krajów, a także z przedsiębiorstwami i innymi podmiotami z branży przemysłowej. Do sukcesów uczelni należą znaczące odkrycia z obszarów medycyny chorób infekcyjnych, neurologii oraz jakości produktów spożywczych. Całkiem niedawno opracowano metodę, która pozwala w krótkim czasie zmierzyć stężenie bakterii i pleśni w powietrzu. Szybka analiza przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa ludzi i zwierząt. Uniwersytet w Hildesheim Uniwersytet w Hildesheim to znaczący ośrodek kształcenia nauczycieli na terenie Dolnej Saksonii ze wzgledu na swoją mocną stronę w pedagogice i kulturoznawstwie. Koncentracja nie tylko na obszarze integracji nauczania, ale także na naukach przyrodniczych i środowiskowych, informatyce gospodarczej oraz uczeniu maszynowym stanowi podstawę do Uniwersytet Leuphana w Lüneburgu Lüneburski Uniwersytet Leuphana oferuje nowatorskie kierunki studiów obejmujące takie zagadnienia, jak zasady zrównoważonego rozwoju, przedsiębiorczość, szkolnictwo i kulturoznawstwo. Studenci mogą samodzielnie dobierać poszczególne moduły szkoleniowe. Ponadto uniwersytet skutecznie wspiera połączenie nauki z miejscowym przemysłem dzięki takim projektom jak inkubator innowacji Innovations- Inkubator Lüneburg. Uniwersytet Carla von Ossietzkiego w Oldenburgu Oprócz szkolenia kadry nauczycielskiej uczelnia skupia się na przyszłościowych zagadnieniach, takich jak badania nad pozyskaniem energii, oceanografi a, informatyka, neurosensoryka i bioróżnorodność. Także w dziedzinie badań nad słuchem z powodzeniem dokonano transferu wiedzy do gospodarki. Już w 2004 roku fi rma Siemens Audiologische Technik wprowadziła na rynek aparat 30

31 Perspektywy obuuszny, który powstał w oparciu o pracę zespołu naukowców z uniwersytetu oraz pracowników Siemensa. W 2012 roku zespół otrzymał Niemiecką Nagrodę Przyszłości (Deutscher Zukunftspreis). W zimowym semestrze roku akademickiego 2012/13 rozpoczęła swoją działalność ponadgraniczna organizacja szkolenia medycznego European Medical School (EMS). Uniwersytet w Osnabrück Młody, zaangażowany i skoncentrowany na jakości oto cechy zespołu z uniwersytetu w Osnabrück. Oferta szkoleniowa jest szeroka i stawia na wysoką jakość badań. Ich przedmiotem są kognitywistyka, migracje, prawo europejskie oraz środowisko. Podkreślić należy także interdyscyplinarność badań i nauki. Ponadto uniwersytet aktywnie współpracuje z przedsiębiorstwami i instytucjami, dzięki czemu studenci mają szansę na zdobycie doświadczenia zawodowego. Uniwersytet w Vechta Pierwotnie uczelnia pedagogiczna teraz koncentruje się na obszarach nauk przyrodniczych, gerontologii i teologii katolickiej. Od ponad 10 lat Centrum Badań nad Zaufaniem pracuje nad zależnościami między innowacjami a zaufaniem w gospodarce. Przy współpracy przedsiębiorstw opracowywane są narzędzia do diagnozowania i budowy zaufania wewnątrz przedsiębiorstwa oraz w stosunku do klientów i partnerów biznesowych. Dolnosaksońska Wyższa Szkoła Techniczna Dolnosaksońska Wyższa Szkoła Techniczna (NTH) powstała jako połączenie trzech uczelni o profi lu technicznym z Brunszwiku, Clausthal oraz Hanoweru. Wytycza nowe kierunki badań i koncentruje się na gospodarczym wykorzystaniu prac naukowych z obszarów inżynierii, architektury, informatyki, nauk przyrodniczych oraz matematyki. Oprócz zaprezentowanych tutaj uniwersytetów w Dolnej Saksonii jest jeszcze około 20 uczelni wyższych o różnym profi lu nauczania, które wyróżniają się wyjątkowo skutecznym powiązaniem nauki i praktycznych badań. Należy tu wspomnieć o kolejnych sześciu placówkach Instytutu Maksa Plancka oraz trzech Instytutu Fraunhofera, a także o Niemieckim Centrum Lotnictwa i Astronautyki oraz Centrum Badań nad Chorobami Infekcyjnymi Helmholtza. Instytut Maksa Plancka, chemia biofi zyczna: Instytut Maksa Plancka, dynamika i samoorganizacja: Instytut Maksa Plancka, medycyna eksperymentalna: Instytut Maksa Plancka, fi zyka grawitacyjna: Instytut Maksa Plancka, badania nad układem słonecznym: Instytut Maksa Plancka, badania nad społeczeństwem wieloreligijnym i wieloetnicznym: Instytut Fraunhofera, badania nad technologiami drzewnymi: Instytut Fraunhofera, technologie obróbki powierzchniowej i warstwowej: Instytut Fraunhofera, toksykologia i medycyna eksperymentalna: Niemieckie Centrum Lotnictwa i Astronautyki: Centrum Badań nad Chorobami Infekcyjnymi Helmholtza: 31

32 Nieustanny rozwój Badania na światowym poziomie Także pozauniwersyteckie ośrodki badawcze z Dolnej Saksonii cieszą się międzynarodową renomą. Oto trzy przykłady: Jak funkcjonuje żywy organizm? Ta kwestia zaprząta umysły naukowców z Instytutu Maksa Plancka Chemii Biofi zycznej w Getyndze. To m.in. właśnie tam został opracowany mikroskop STED o bardzo dużej rozdzielczości, który umożliwia wgląd do żywej komórki i który jest obecnie powszechnie stosowany na całym świecie w badaniach neurologicznych oraz komórkowych. Firma Leica, lider przemysłu optycznego, uczyniła z niego swój główny produkt. Cichy, bezpieczny i o niskiej emisji substancji szkodliwych takie cechy powinien wykazywać samolot przyszłości. Inżynierowie w Niemieckim Centrum Lotnictwa i Aeronautyki opracowują potrzebne technologie, korzystając z wyjątkowych tunelów aerodynamicznych. Tutaj można na przykład dokładnie przetestować zachowanie samolotu przy prędkości bliskiej lub przekraczającej prędkość dźwięku, a także przeprowadzić symulację szybkiego pociągu następnej generacji. W Instytucie Maksa Plancka, gdzie prowadzi się badania nad układem słonecznym, opracowuje się specjalistyczne oprzyrządowanie dla sond kosmicznych na przykład sejsmometr, który zostanie wykorzystany podczas kolejnej misji na Marsa organizowanej przez NASA, kamery do badania Tytana, księżyca Saturna, lub chmur i wiatrów Wenus. A kiedy sonda Solar Orbiter poleci w 2017 roku w stronę słońca, na jej pokładzie będzie znajodować się oprzyrządowanie opracowane w tym instytucie, na przykład magnetograf, który poprzez atmosferę gwiazdy będzie badał jej powierzchnię. 32

33 Perspektywy Współpraca międzynarodowa Osoby kontaktowe w Dolnej Saksonii Niedersächsisches Ministerium für Wirtschaft, Arbeit und Verkehr Friedrichswall Hannover Tel.: info@mw.niedersachsen.de Do głównych zadań Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Transportu należą: polityka w zakresie przemysłu i technologii, obszar usług oraz polityka rynku pracy i transportu. Najważniejsze obszary koncentracji działań to: innowacje, technologie przyszłościowe, kwalifi kacje personelu oraz tworzenie nowoczesnej infrastruktury. Innovationszentrum Niedersachsen Strategie und Ansiedlung GmbH (IZ) Schillerstraße Hannover Tel.: info@nds.de Centrum Innowacji to spółka utworzona przez kraj związkowy Dolna Saksonia. Jej celem jest wspieranie współpracy z gospodarką. Świadczy usługi doradztwa i wspiera przedsiębiorstwa krajowe i zagraniczne podczas zakładania fi rm w Dolnej Saksonii. Tutaj zainteresowani znajdą profesjonalne porady dotyczące zakładania nowych przedsiębiorstw, fi lii i realizacji inwestycji. Zespół ekspertów zna doskonale szerokie spektrum branż, doradza podczas realizacji projektów, bada możliwości lokalizacyjne i nawiązuje kontakty między odpowiednimi partnerami. Niedersachsen Global GmbH (NGlobal) Osterstraße Hannover Tel.: info@nglobal.de Spółka Niedersachsen Global (NGlobal) wspiera małe i średnie przedsiębiorstwa z Dolnej Saksonii w ich działaniach mających na celu skuteczne rozpoczęcie ekspansji na rynki międzynarodowe. NGlobal organizuje delegacje handlowe, imprezy dotyczące handlu zagranicznego oraz utrzymuje sieć przedstawicielstw w 13 krajach. NGlobal ściśle współpracuje ze spółką użyteczności publicznej Management Akademie Niedersachsen gemeinnützige GmbH (DMAN), której zadaniem jest pogłębianie kwalifi kacji pracownikow i kadry zarzadzajacej do skutecznego dzialania na rynku miedzynarodowym. Przedstawicielstwa Dolnej Saksonii na świecie Aby wspierać internacjonalizację przedsiębiorstw z Dolnej Saksonii, utworzono światową sieć przedstawicielstw i partnerstw. Działania sieci koordynuje Kancelaria Premiera Dolnej Saksonii. Brazylia Osoba kontaktowa: Ricardo Castanho Niedersachsen Business Center Brasilien c/o Deutsch-Brasilianische Industrie-und Handelskammer São Paulo Rua Verbo Divino, 1488 BR São Paulo SP Brazylia Tel.: Faks: awi@ahkbrasil.com Chiny Osoba kontaktowa: Patrick Gu, Baojun Wang Repräsentanz des Landes Niedersachsen in China 15/F China Insurance Building 166 Lujiazui East Road Shanghai Chiny Tel.: Faks: gu@niedersachsen-in-china.com wang@niedersachsen-in-china.com Z prowincją Anhui rozpoczęto współpracę partnerską w 1984 roku. 33

34 Nieustanny rozwój Indie Osoba kontaktowa: Sudhir Patil Repräsentanz des Landes Niedersachsen in Indien c/o Hannover Milano Fairs India Pvt Ltd No 13/16, Vatika Business Centre (Wing B, 7th Floor) Supreme Business Park Hiranandani Gardens, Powai Mumbai Tel.: Faks: Kuba i Panama Osoba kontaktowa: Dieter Kipp Niedersächsischer Partner in Kuba und Panama Calle 3ra. No. 24 e / C y Final, La Puntilla, Miramar, Playa, Ciudad de La Habana Kuba Tel.: Faks: dieterkipp@niedersachsen.cu Polska Osoba kontaktowa: Patrycja Kosta Przedstawicielstwo Dolnej Saksonii w Polsce c/o Sales Desk Polen, ul. Słomińskiego 15/ Warszawa Polska Tel.: bzw Faks: kosta@niedersachsen.com.pl Od 1993 roku istnieje partnerska współpraca między Dolną Saksonią a województwami wielkopolskim i dolnośląskim. Rosja Osoba kontaktowa: Anna Urumyan Vertretung des Landes Niedersachsen in Russland 1. Kasatschi Pereulok Nr Moskwa Federacja Rosyjska Tel.: bzw Faks: anna.urumyan@nglobal.ru Dolna Saksonia utrzymuje relacje partnerskie z zachodniosyberyjskim obszarem Tjumen od 1992 roku oraz z regionem Perm u stóp gór Ural od 1993 roku. Arabia Saudyjska Osoba kontaktowa: Benjamin Godel Niedersachsen Business Center Brasilien c/o German Saudi Arabian Liaison Offi ce for Economic Affairs (GESALO) P.O. Box 61695, Rijad Królestwo Arabii Saudyjskiej Tel.: Faks: godel@ahk-arabia.com Skandynawia Osoba kontaktowa: Benny Egholm Sørensen Niedersächsischer Partner in Skandinavien c/o SØRENSEN - Connecting Markets ApS Centervej 2E 6000 Kolding Dania Tel.: Faks: bes@connecting-markets.com RPA Osoba kontaktowa: Lars Koenig Niedersächsischer Partner in Südafrika P.O. Box 2106, Beacon Bay 5205 RPA Tel.: Faks: Lars.Koenig@mi.niedersachsen.de Od 1995 roku istnieje partnerstwo między Dolną Saksonią a Prowincją Przylądkową Wschodnią. Turcja Osoba kontaktowa: Wolfgang Wanja Niedersächsischer Partner in der Türkei c/o GLS Global Logistics Consulting Services Havaalani Yolu IDTM EGS Business Park Çarsi Blok Kat 1 No Yesilköy / Bakirköy / Istanbul 34

35 Ilustracje Turcja Tel.: Faks: USA Osoba kontaktowa: Silke Miehlke Repräsentanz des Landes Niedersachsen in den USA c/o German American Chamber of Commerce of the Southern US 1170 Howell Mill Rd., Suite 300 Atlanta, GA USA Tel.: Faks: Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar, Oman Osoba kontaktowa: Maximilian Bossdorf Repräsentanz des Landes Niedersachsen in den VAE, Katar, Oman c/o Deutsch-Emiratische Industrie- und Handelskammer Abu Dhabi Mall, The Towers at Trade Center, East Tower, 1st fl oor, Offi ce No. 104 P.O. Box Abu Dhabi, Zjednoczone Emiraty Arabskie Tel.: Faks: Inne regiony partnerskie Dolnej Saksonii Francja Od 1985 roku utrzymywane są stosunki partnerskie między Dolną Saksonią a Górną Normandią, r egionem administracyjnym w północnej Francji. Należy podkreślić współpracę w obszarze alternatywnych źródeł energii. Japonia Od 2007 roku istnieje partnerstwo między Dolną Saksonią a prefekturą Tokushima w zachodniej Japonii. Firma Volkswagen AG to największy importer samochodów w Japonii. Holandia Od kilkudziesięciu lat Dolna Saksonia utrzymuje ścisłe relacje ze swoim zachodnim sąsiadem, Holandią, m.in. poprzez współpracę w regionie Ems-Dollart oraz dzięki programowi EUREGIO. Ilustracje Tytuł: Muzeum i park rozrywki Autostadt w Wolfsburgu Strona 4: istockphoto.com, Jostaphot Strona 5: Volkswagen AG Strona 6: getty images, Lee Harvey Strona 7: Eurogate Strona 8: getty images, LifesizeImages Strona 9: Enercon GmbH Strona 11: OTM, Verena Brandt; Wilhelmshaven Touristik & Freizeit GmbH, Björn Lübbe; Hannover Marketing & Tourismus GmbH; Lüneburg Marketing GmbH; Autostadt Wolfsburg; Osnabrück; Hildesheim Marketing; Getynga, Angelika Daamen; Salzgitter; Brunszwik, Gisela Rothe; Stadt Lingen (Ems) Strona 13: Muzeum i park rozrywki Autostadt w Wolfsburgu; Bosch; Uniwersytet w Getyndze Strona 14: istockphoto.com, eva serrabassa Strona 15: Enercon GmbH; Deutsche Messe Hannover; istockphoto.com, Johnny Greig, gremlin; Strona 16: istockphoto.com, darren baker, Jacob Wackerhausen; Innovatives Niedersachsen Strona 17: Lüneburger Heide GmbH; istockphoto.com, Franky De Meyer Strona 18: Tobias Trapp Strona 20: Grupa BARD, Jens Meier Strona 22: Amazone Strona 24: istockphoto.com, Nicolas Loran Strona 26: JadeWeserPort Realisierungs GmbH & Co. KG Strona 28: istockphoto.com, urbancow Strona 30: Uniwersytet Carla von Ossietzkiego w Oldenburgu Strona 32: Innovatives Niedersachsen 35

36