Innowacyjnośd w szkole klucz do innowacyjnej gospodarki

Transkrypt

1 Innowacyjnośd w szkole klucz do innowacyjnej gospodarki Pomysłowośd, kreatywnośd, innowacyjnośd to cechy od wieków napędzające cywilizacyjny rozwój ludzkości. To właśnie dzięki nim, czasami bez wystarczających środków wręcz w przysłowiowej szopie, rodziły się koncepcje i wynalazki o epokowym znaczeniu. Współczesne znaczenie tych cech, w otaczającym nas świecie rewolucji technologicznej, ciągle wzrasta. Znalezienie skutecznych dróg ich rozwoju w edukacji szkolnej może więc mied kluczowe znaczenie dla przyszłości i konkurencyjności naszej gospodarki. W tym kontekście szczególnie istotna rola przypada szkolnictwu zawodowemu, bo właśnie ono ma szanse kształtowad przyszłych, twórczych innowatorów dla polskiego przemysłu i biznesu. Jakich powinniśmy szukad dróg, by w pełni wykorzystad możliwości szkoły w rozwijaniu tych cech u uczniów? Aby móc w pełni odpowiedzied na to pytanie musimy sobie najpierw zdad sprawę z tego, czym jest innowacyjnośd i kreatywnośd?: - Spotyka się różne definicje tych określeo wyjaśnia nam Leszek Nowaczyk, prezes Stowarzyszenia Wspierania Rozwoju Poznawczego Akson - niemniej w tym przypadku pod pojęciem kreatywności powinniśmy rozumied umiejętnośd wymyślania oryginalnych rozwiązao problemów, czy też dokonywania wynalazków, całkowicie nowych lub wzorowanych na rzeczach już istniejących, ale w innych kontekstach. Innowacyjnośd niekiedy jest rozumiana jako tworzenie czegoś nowego, wtedy będzie bardzo bliska kreatywności, niekiedy zaś jako zastosowanie czegoś nowego w praktyce. Jeśli chcemy odróżniad kreatywnośd od innowacyjności użyjmy tego drugiego znaczenia. Wtedy nawet jeśli ktoś nie będzie za bardzo kreatywny, to może byd innowacyjny, interesując się np. nowinkami technologicznymi i wdrażając je u siebie w szkole lub w przedsiębiorstwie. Do innowacyjności dróg prowadzi wiele trzeba je przejśd O potrzebie kształtowania w szkolnictwie zawodowym kreatywności i innowacyjności uczniów mówi się już od wielu lat. Do niedawna jednak ilośd pozytywnych przykładów tego typu działao w szkołach powiązana była bezpośrednio przede wszystkim z ilością emocjonalnie bardzo zaangażowanych w swoją pracę pasjonatów-pedagogów - nauczycieli i dyrektorów szkół. A więc w skali ogólnej, statystycznie rzecz ujmując niewielu. Pewien przełom nastąpił jednak w ostatniej dekadzie. Dynamiczny rozwój ekonomiczno-społeczny i chęd dorównania do światowych standardów, a także otwarte możliwości czerpania dobrych wzorców wypracowanych wcześniej w innych krajach, inspirują do poszukiwao dróg pozwalających te standardy osiągad. Nie bez znaczenia jest też finansowa pomoc świadczona nam w ramach Unii Europejskiej, bez której realizacja wielu innowacyjnych projektów była by bardzo utrudniona lub wręcz niemożliwa. Jednym z bezpośrednich, wartych odnotowania w tym miejscu przykładów jest projekt Innowacyjna Szkoła Zawodowa realizowany w latach na terenie

2 województwa opolskiego, dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, Działanie 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego. Cel projektu - podniesienie atrakcyjności i jakości procesu kształcenia w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, osiągnięto poprzez szereg działao wprowadzających do szkół innowacyjne, atrakcyjne dla uczniów, a zarazem skuteczne formy nauczania. Projekt wspierał programy rozwojowe szkół, ukierunkowane na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów oraz podnoszenie jakości procesu kształcenia z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi ICT. W zakresie merytorycznym obejmował on przygotowanie nauczycieli do prowadzenia lekcji oraz zajęd dodatkowych dla uczniów, oraz służył opracowaniu nowych projektów międzyprzedmiotowych z wykorzystaniem technik informatycznych, multimedialnych, a także nowoczesnych technologii pozyskiwania i przetwarzania informacji. W ramach projektu nauczyciele przeprowadzili łącznie dla ponad 1000 uczniów z 25 szkół o profilu zawodowym dodatkowe zajęcia w formie kształcenia modułowego. Tematy modułów: "Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi ICT w nauczaniu" i "Kształcenie z wykorzystaniem formy WEBQUEST". W każdej ze szkół nauczyciele przeprowadzili dla uczniów 20-godzinne zajęcia pozalekcyjne według własnego scenariusza wypracowanego podczas warsztatów metodycznych. W sumie w szkołach objętych projektem dało to 2400 dodatkowych godzin dydaktycznych. Zajęcia te poprzedzono w każdej szkole warsztatami dla nauczycieli przedmiotów zawodowych, których zadaniem było opracowanie przez nauczycieli i zrecenzowanie przez specjalistów scenariuszy zajęd w formie kształcenia modułowego. Dodatkowo 100 uczniów uczestniczyło w ramach projektu w 4-tygodniowych stażach i praktykach zagranicznych realizowanych w wybranych, nowoczesnych firmach na terenie Niemiec. Grupa 40 najbardziej aktywnych uczniów wraz z nauczycielami uczestniczyła w targach nowych technologii CeBIT-Hannover 2012 w Niemczech. Dla ponad 400 uczniów zorganizowano również dwie konferencje poświęcone planowaniu kariery zawodowej. Ponadto dla wszystkich uczniów w szkołach uczestniczących w projekcie przeprowadzono konkurs ph. "Mam wizję - mam plan", w którym uczestnicy tworząc 3-osobowe zespoły zakładali wirtualne firmy. Opracowywali szczegółowy i przemyślany biznesplan wraz z dokładnym planem zainwestowania zł wirtualnych środków, planowali konieczne działania marketingowe budujące wizerunek firmy (w tym logotyp, materiały promocyjne i multimedialny spot reklamowy), a także robili wywiad z prawdziwym przedsiębiorcą w swojej branży. Na specjalnie przygotowanej w tym celu platformie dydaktycznej wirtualne firmy reklamowały się oraz przedstawiały swoje biznesplany. Jury konkursu, składające się z wybranych opolskich przedsiębiorców, kierując się realizacją zadao konkursowych oraz prowadzonym rankingiem głosowao internautów, wyłoniło zwycięzców. Najlepsze okazały się: firma ZŁOTY LIŚD założona przez uczniów z Zespołu Szkół w Głuchołazach oraz dwie firmy uczniów z Zespołu Szkół Rolniczych w Prudniku klub fitness ANADA i firma rolna PRZYJAZNA WIEŚ.

3 Kadra szkół biorących udział w projekcie, w ramach utworzonego "Klubu Dyrektora Szkoły Zawodowej" uczestniczyła w wyjazdach studyjnych, konferencjach i spotkaniach z zaproszonymi specjalistami. Dla nauczycieli i dyrektorów zorganizowano również konferencję promującą nowe technologie w edukacji. Projekt podsumowany został wspólnym happeningiem w centrum Opola, gdzie, oprócz popularyzacji osiągnięd projektowych, wszystkie szkoły miały możliwośd promowania swoich placówek przed licznie zabraną publicznością i mieszkaocami miasta. Obecnie zawiązana przy tej okazji współpraca szkół o profilu zawodowym z terenu województwa jest kontynuowana w ramach kolejnego projektu unijnego pn. "Sied współpracy na rzecz nowoczesnej szkoły zawodowej". Największym i najbardziej znanym przedsięwzięciem popularyzującym w naszym kraju kreatywne i innowacyjne wzbogacanie programów szkolnych są prowadzone corocznie od 2006 roku ogólnopolskie konkursy Innowacyjny Nauczyciel i Innowacyjna Szkoła. Oba konkursy organizowane są w ramach międzynarodowego programu Partners in Learning (Partnerstwo dla Przyszłości) firmy Microsoft, a współorganizatorami na terenie Polski są: Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowao Komputerów w Warszawie (publiczna placówka doskonalenia nauczycieli prowadzona przez Samorząd Województwa Mazowieckiego) oraz Wydawnictwo Głos Nauczycielski. Celem zarówno programu, jak i konkursów, jest aktywne propagowanie i upowszechnianie uczenia przy wykorzystywaniu narzędzi informatycznych i technologii, bez których nie można sobie wyobrazid współczesnej edukacji oraz przygotowania młodych ludzi do ich przyszłych sukcesów zawodowych. Podobnie jak i w innych krajach polskie wersje konkursów kierowane są do wszystkich rodzajów szkół i nauczycieli wszystkich przedmiotów. Uczestnictwo w konkursie polega na przedstawieniu zrealizowanego z grupą uczniów, w ramach zajęd szkolnych, projektu edukacyjnego. Przedstawiony w prezentacji projekt powinien dotyczyd wdrożenia nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych w pracy dydaktycznej realizowanej w ramach dowolnego przedmiotu. Projekt powinien byd zweryfikowany praktycznie podczas zajęd szkolnych, co musi byd uwidocznione w prezentacji. Zwycięzcy edycji krajowych, oprócz cennych nagród, otrzymują zaproszenie do udziału w europejskim lub światowym forum innowacyjnych nauczycieli, gdzie prezentują swoje prace i osiągnięcia. Jest to także świetna okazja do poznania pomysłów realizowanych przez innych nauczycieli z całego świata. W ramach programu dostępny jest także pełen inspiracji portal dzięki któremu nauczyciele mają dostęp do praktycznych materiałów dydaktycznych, scenariuszy lekcyjnych, dobrych praktyk czy bezpłatnych narzędzi informatycznych stosowanych przez edukatorów na całym świecie. Tworzy to idealne narzędzie dla wszystkich tych nauczycieli, którzy wierzą, że dzisiejsza szkoła nie może się opierad jedynie na książkowej wiedzy, wykładzie, kredzie i tablicy. Niezwykle istotnym elementem programu jest drugi etap obu konkursów, podczas którego uczestnicy spotykają się na Ogólnopolskim Forum Innowacyjnych Nauczycieli i Szkół. Prezentują tu swoje projekty i zapoznają z pomysłami innych. Ta wielostronna wymiana doświadczeo i inspiracji jest czynnikiem bardzo motywującym do dalszych działao

4 i poszukiwania jeszcze bardziej kreatywnych rozwiązao. Forum jest doskonałą okazją do porozmawiania o szkole prowadzonej w nowoczesny sposób, w której dyrektor pełni rolę inicjatora innowacyjności zarówno w obszarze dydaktyki jak i administracji. Dodatkowym celem spotkania jest bowiem także dyskusja nad nowoczesnymi metodami zarządzania szkołą przy wykorzystaniu technologii komunikacyjnej używanej w biznesie. Tego typu nowe podejście do prowadzenia placówek oświatowych nie tylko ułatwia w szkole komunikację i realizację zadao przez dyrekcję, ale daje także oszczędnośd czasu i szkolnego budżetu oraz pozwala nauczycielom na bezpośrednie zaangażowanie. Finały konkursów z nadaniem wyłonionym laureatom tytułów Innowacyjnego Nauczyciela i Innowacyjnej Szkoły odbywają się w Dniu Edukacji Narodowej, podczas tradycyjnej gali, w trakcie której ogłaszane są wyniki. W 2012 roku na pierwszych miejscach w kategorii szkół ponadpodstawowych uplasowali się reprezentanci szkół o profilu zawodowym. Laureatem konkursu Innowacyjny Nauczyciel 2012 został Tomasz Magnowski za projekt Wystawa interaktywna - mózg realizowany przez Zespół Szkół Technicznych im. T. Kościuszki z Radomia. Tytuł Innowacyjnej Szkoły 2012 na najwyższym stopniu podium przypadł natomiast Zespołowi Szkół Elektryczno-Elektronicznych im. prof. Janusza Groszkowskiego w Radomsku za projekt Solidarnośd między pokoleniami Juniorzy i Seniorzy w akcji. - Wykorzystanie nowych technologii w edukacji pozwala znaleźd wspólny język z młodzieżą twierdzi Tomasz Magnowski, Innowacyjny Nauczyciel 2012 z ZST w Radomiu Pozwala wzbudzid zainteresowanie uczniów omawianym tematem poprzez przyciągnięcie uwagi również formą, a nie tylko treścią. Dzięki temu zainteresowaniu daje możliwośd skutecznego motywowania młodzieży do poszerzania wiedzy i rozwijania umiejętności. Laureat zwyciężył w kategorii szkół ponadpodstawowych przedstawiając w konkursie zrealizowany razem ze swoimi uczniami projekt interaktywnej wystawy, pozwalającej na zgłębianie tajników ludzkiego umysłu. Nowatorski pomysł i zrealizowane własnoręcznie przez uczniów eksponaty zostały bardzo dobrze ocenione przez komisję konkursową i przez pozostałe ekipy. Zespół Szkół Technicznych im. Tadeusza Kościuszki w Radomiu to już od kilku lat jedna ze szkół wiodących prym na rynku edukacyjnym w zakresie nowoczesnych technologii informacyjnych. Każdego roku wprowadza nowe rozwiązania starając się byd zawsze na bieżąco z najnowszymi osiągnięciami rynku IT. Mocno rozwija współpracę z wiodącymi firmami sektora przemysłu nowoczesnych technologii. Stawia na rozwój i doskonalenie umiejętności kadry. Rozwija systematycznie kontakty międzynarodowe, inicjując współpracę ze szkołami europejskimi. Udostępnia swoje doświadczenia i wiedzę zainteresowanym odbiorcom na przykład instytucjom edukacyjnym. Stawia na solidne przygotowanie swoich uczniów do uczestnictwa w społeczeostwie informacyjnym. Ściśle współpracuje z władzami miasta oraz wspiera wdrażanie umowy o współpracy pomiędzy programem Partners in Learning a władzami miasta Radomia. - Program Partners in Learning to sztandarowy projekt wspierający pedagogów, szkoły i władze w efektywnym przygotowywaniu uczniów do zaistnienia za kilka lat na rynku

5 pracy podkreśla Jacek Murawski, Dyrektor Generalny polskiego biura Microsoft - Jeśli edukacją zajmują się osoby, które są nie tylko przygotowane merytorycznie, ale też robią to z pasją, innowacyjnie, to należy im pomagad i to docenid. To od nich zależy w ogromnej mierze przyszłośd naszych dzieci. Dlatego od lat angażujemy się w projekty edukacyjne, a także współpracujemy z władzami, aby zmiany w Polsce przygotowywane były w sposób systemowy. W całym naszym programie uczestniczy już ponad cztery miliony nauczycieli i pedagogów ze 115 krajów. To tworzy ogromny potencjał doświadczeo z których możemy korzystad dla rozwoju innowacyjności w polskiej edukacji. Wyobraźnia ważniejsza niż wiedza Świat wokół nas zmienia się coraz szybciej. Nader często zdarza się przecież, że to, czego uczymy się w szkole dziś, już jutro staje się nieaktualne. Dlatego nieodłącznym elementem kształcenia innowacyjnego powinno byd uczenie kreatywności, umiejętności i chęci samodzielnego rozwijania wiedzy wyniesionej ze szkoły oraz twórczego rozwiązywania napotykanych problemów. Kreatywnośd staje się dziś kluczem do życiowego sukcesu, a przecież, o czym nie wszyscy wiedzą, jest umiejętnością, której w dużym stopniu także można się nauczyd! Świadomośd tego faktu nie jest jednak wiedzą powszechną. Nadal pokutuje stare przekonanie, że kreatywnośd to cecha wrodzona i na takich przesłankach opierał się też dotychczasowy, tradycyjny system edukacyjny preferujący pamięciowe wkuwanie nad twórczym i poznawczym zrozumieniem. Dlatego tak istotne i ważne są obecnie wszelkie inicjatywy zmieniające to podejście i zmierzające do uczenia oraz rozwijania w młodych ludziach właśnie kreatywności. Znaczenie rozwijania kreatywności w edukacji jest na szczęście coraz szerzej dostrzegane. Od kilku lat działa też Polskie Stowarzyszenie Kreatywności skupiające w swoich szeregach wiele autorytetów naukowych i stawiające sobie za jeden z głównych celów działania pracę na rzecz kreatywnej edukacji. Działania te jednak, jakkolwiek godne poparcia, jak do tej pory, skupiają się na sferze teoretycznej i owocują głównie spotkaniami oraz konferencjami o stosunkowo niedużym i akademickim zasięgu. Jest jednak szansa zmiany - Stowarzyszenie we wrześniu 2012 r we współpracy z British Council zorganizowało międzynarodową konferencję Kreatywnośd i przedsiębiorczośd w edukacji - od teorii do praktyki". W ramach inicjowanego międzynarodowego Projektu CENTRES mają zamiar byd z jednej strony projektem badawczym, z drugiej też próbą kreowania polityki edukacyjnej, która będzie wpływad na zainteresowanie tematem kreatywności i przedsiębiorczości jak największej liczby osób w krajach biorących udział w projekcie. W Polsce projekt chce promowad nowy wymiar edukacji, która wychodzi poza mury szkoły, jest z jednej strony przygodą, z drugiej ma swój wymiar użyteczności publicznej. W założeniu grupy uczniowskie pod opieką nauczyciela mają przejśd przez cały etap organizowania lokalnego działania takiego jak np. pokaz mody, festiwal teatralny czy filmowy, benefis lokalnego artysty lub koncert muzyczny. Działanie takie pozwoli młodym ludziom inaczej spojrzed na mechanizmy biznesowe, będzie kształcid sprawności i umiejętności typowe dla postaw przedsiębiorczych.

6 Uczniowie poznają motywy aktywności gospodarczej, sporządzą biznes plan przedsięwzięcia, będą pozyskiwad partnerów dla swoich działao. Odwołaniem do pozytywnego przykładu bezpośrednich, realizowanych już działao w zakresie uczenia młodzieży kreatywności może natomiast byd z pewnością inicjatywa konkursu Odyseja Umysłu realizowanego przez fundację Odyssey of the Mind Polska, pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Idea tego konkursu jest także międzynarodowa, a w Polsce realizowana już od prawie 20 lat. Celem programu opracowanego w latach 70-tych ub.w. w USA i realizowanego w formie corocznych narodowych i międzynarodowych konkursów, jest rozwój zdolności twórczych, jakie posiada każdy młody człowiek. Jest to rozwijanie kreatywnego i krytycznego myślenia poprzez angażowanie grup uczestników w proces twórczego rozwiązywania problemów rozbieżnych, czyli takich, które rozwiązad można na wiele sposobów. Program zachęca uczestników do działania w duchu innowacji, przełamywania schematów i przyzwyczajeo, ale także w duchu kooperacji z otwartością na pomysły i opinie innych. Uczestnicy pracują w 5-7 osobowych drużynach pod opieką specjalnie przeszkolonego trenera, którego zadaniem jest integrowanie grupy oraz organizacja i moderowanie jej pracy. Zasadą jest, że trener inspiruje, ale nie wyręcza uczestników w poszukiwaniu rozwiązao. Drużyny, tworzone rówieśniczo (w 4 grupach wiekowych) w szkołach lub innych placówkach oświatowych, mają kilka miesięcy czasu (od jesieni do wiosny) na wspólny wybór jednego z 5 podanych przez organizatorów problemów, zaprojektowanie i przygotowanie jego rozwiązania. Uczestnicy razem analizują, zastanawiają się, wybierają najlepsze koncepcje i opracowują prezentację na konkurs. Wiosenne finały stawiają przed zespołem dodatkowe zadanie-niespodziankę, czyli problem, który drużyna musi rozwiązad w ciągu kilku minut przed jury posługując się, na zasadzie improwizacji, zasadami kreatywnej współpracy przyswojonymi w poprzednich miesiącach. Najlepszych 110 zespołów wyłonionych w eliminacjach regionalnych spotyka się później w finale ogólnopolskim, a laureaci reprezentują Polskę w finale międzynarodowym odbywającym się corocznie w USA. Od czasu pierwszej polskiej edycji konkursu wzięło w nim udział w sumie już kilkanaście tysięcy uczestników, a laureaci z naszego kraju już 17 razy (!) zwyciężali w finale międzynarodowym zdobywając tytuł Mistrzów Świata i Złoty Puchar. 12-krotnie wywalczyli też srebrne medale, a 7 razy brązowe. Więcej sukcesów odnieśli do tej pory jedynie gospodarze Amerykanie oraz Chioczycy. Te sukcesy świadczą o potencjale, na który mogli byśmy liczyd, gdyby udało się pracę na rozwijaniem kreatywności uczniów szerzej upowszechnid w szkołach i w programach edukacyjnych. W minionej edycji konkursu ( ) wzięło udział 2153 uczestników 321 drużyn ze 186 szkół z terenu całego kraju. To, co prawda, aż 30-procentowy wzrost w stosunku do poprzedniej edycji, ale nadal kropla w morzu możliwego potencjału, na którego uruchomienie zasługują tego typu inicjatywy. - Ten program propaguje edukację w jej najlepszym wydaniu, czyli poprzez zabawę. Ma niepowtarzalną atmosferę i daje młodym ludziom możliwośd swobodnego wydobycia z pokładów fantazji i pomysłowości tego, co najlepsze. Trenerowi daje natomiast możliwośd stymulacji młodzieży w tym procesie. Czy może byd coś lepszego dla pedagoga? pyta

7 Małgorzata Włodarczyk, matematyk z zespołu szkół S.T.O. w Łodzi, a zarazem trener Odysei Umysłu Z satysfakcją patrzyłam, jak grupa nastolatków o różnych charakterach i temperamentach, staje się drużyną współpracującą i mobilizująca się nawzajem. Jak ich indywidualne cechy stają się atutami całego zespołu, a jednocześnie oni sami przejmują pozytywne wzorce między sobą i wzajemnie inspirują do poszukiwao najlepszych rozwiązao. Realizacja programu oznacza poszerzenie oferty edukacyjnej o zajęcia zapewniające uczniom wszechstronny rozwój i nowe umiejętności. Placówka zaproponowad może aktywnośd doskonalącą zdolności i postawy niezbędne we współczesnym społeczeostwie i pożądane na rynku pracy w tym wszystkie kompetencje kluczowe w rozumieniu zalecenia Parlamentu i Rady Europejskiej. Program kształci zdolności rozumowania naukowego, rozwiązywania problemów i konwersji wiedzy teoretycznej na praktykę wskazanych jako deficytowe u polskich uczniów w raporcie Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów (PISA) z 2006 r. Innowacyjne nauczanie to przede wszystkim zaangażowany, kreatywny nauczyciel To właśnie dlatego elementem koniecznym tej innowacyjno-szkolnej układanki jest odpowiednie kształcenie nauczycieli i inspirowanie ich do aktywnego, twórczego podejścia w realizowaniu programów szkolnych. To nauczyciel, w sposób naturalny, ma szansę pełnid rolę przewodnika w poznawaniu tajemnic otaczającego nas świata, w którym technologie i nowe wyzwania towarzyszą nam na każdym kroku. Jeśli potrafi wykonywad swój zawód z pasją i zaangażowaniem, ma wszelkie atuty, by zyskad u młodzieży autorytet przenoszący jego pasję i zainteresowania na uczniów. To najlepszy sposób zarażenia ich zainteresowaniem, chęcią poznania i szerszego zgłębienia tematu. To także pierwszy i najbardziej naturalny krok w rozwijaniu ich kreatywności. Korzystanie z nowych technologii zupełnie zmienia podejście do tradycyjnych metod nauczania i otwiera całkowicie nowe perspektywy nie tylko przed uczniami, ale i przed pedagogiem. Nauczyciele, także ci realizujący do tej pory swoją zawodową misję bez angażowania się w metody aktywne, chcąc obecnie nadążyd za wkraczającymi do szkoły nowymi technologiami podnoszą swoje kwalifikacje i zdobywają cenne doświadczenie. Presja innowacyjnych, kreatywnych kolegów i odnoszone przez nich sukcesy zawodowe zaczynają powoli narzucad dominujący ton. - Współczesna szkoła powinna odejśd od nauczania, w którym zaangażowanie ucznia ogranicza się często do przyswojenia, zaznaczmy to wyraźnie, nietrwałych i często niezrozumiałych treści, pozwalających uzyskad pozytywną ocenę mówi Krzysztof Nowak, nauczyciel z Choszczna, posiadacz tytułu Innowatora w Nauczaniu - To dlatego w projekcie Podróż dookoła świata, realizowanym nie tylko z uczniami, ale i 18 nauczycielami z naszej szkoły, wykorzystaliśmy platformę e-learningową. Nasza podróż z wykorzystaniem nowych technologii nabrała zupełnie nowego wymiaru, stała się pasjonująca i ciekawa, a uczniowie w jej trakcie przeżyli prawdziwą przygodę dodaje - Uczniowie na co dzieo otoczeni są przecież nowymi technologiami, jednak te służą im najczęściej jedynie jako ciekawa forma rozrywki. Wykorzystanie technologii w trakcie lekcji może angażowad młodzież podobnie jak wciągające ją gry komputerowe. Nauczyciel ma wtedy dużo szersze możliwości przekazania i egzekwowania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w późniejszym rozwoju.

8 Tendencje te widzą również władze oświatowe i samorządowe placówki kształcenia nauczycieli. Coraz szerzej w proponowanych kursach i szkoleniach pojawiają się tematy stawiające na rozwój innowacyjności i kreatywności. Najczęściej i najskuteczniej dzieje się to oczywiście w oparciu o projekty dofinansowywane z EFS. Bardzo dobrym przykładem takich działao może byd realizowany przez Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli system szkoleo kadr pedagogicznych prowadzony w ramach projektu Mazowieckie Centra Talentu i Kultury (Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Działanie 9.1.2). W ramach projektu MSCDN będzie stale rozwijał kompetencje nauczycieli. Przewidziano realizowane w oparciu o profesjonalną kadrę trenerską szkolenia: kurs przygotowujący do realizacji programu Klucz do uczenia się, trening twórczości, kursy rozwijające umiejętności nowoczesnej pracy z uczniami, kurs tutoringu, cykle wykładów i seminariów dla nauczycieli uczniów uczestniczących w projekcie. Bardzo dużą pozytywną rolę w innowacyjnym kształceniu kadr nauczycielskich szkolnictwa zawodowego spełniają też realizowane pod egidą Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji projekty z cyklu Leonardo da Vinci Transfer Innowacji. Promują one innowacyjne podejście do edukacji i doskonalenia zawodowego w taki sposób, aby systemy kształcenia jak najpełniej odpowiadały potrzebom rynku pracy i z tego względu znajdują się w strefie szczególnych zainteresowao naszego szkolnictwa zawodowego. Projekty transferu innowacji to projekty współpracy wielostronnej polegające na przenoszeniu na nowy grunt innowacyjnych rozwiązao i produktów w celu podniesienia jakości kształcenia i szkolenia zawodowego. W toku międzynarodowej współpracy partnerzy adaptują sprawdzone za granicą pomysły pod kątem merytorycznym, językowym, kulturowym i prawnym oraz wdrażają je w kolejnych krajach, sektorach lub dla nowych grup odbiorców. Innym, bardzo ciekawym pomysłem innowacyjnego rozwijania metod edukacji nauczycieli oraz uczniów w szkołach o profilu zawodowym jest udział szkół w tzw. klastrach (regionalnych skupiskach wzajemnie powiązanych firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji, także naukowych i oświatowych). Przykładem może byd tutaj Zespół Szkół Chemicznych im. M. Skłodowskiej-Curie w Krakowie, który uczestniczy w pracach krakowskiego klastra firm chemicznych i biotechnologicznych pn. LifeScience. - Udział w klastrze jest dla nas bardzo cennym doświadczeniem przydatnym zarówno nauczycielom, jak i uczniom mówi dyrektor szkoły, Elżbieta Ramatowska Możliwośd bieżącego kontaktu z wiodącymi w naszej branży firmami, instytutami naukowymi i badawczymi, a także uczelniami, uczestnictwo w regionalnych konferencjach tych firm i instytucji daje nam bezpośredni, aktualny dostęp do najnowszej wiedzy i stosowanych technologii. Ma to bardzo duże znaczenie i dla nauczycieli bo pozwala na bieżąco aktualizowad wiedzę przedmiotową, ale też i dla uczniów bo daje ogromny zasób ciekawej, praktycznej wiedzy zawodowej niedostępnej w książkach, a także umożliwia preorientację co do rynku zatrudnienia po skooczeniu szkoły i weryfikację ewentualnych przyszłych planów co do miejsca podjęcia pracy. A z konkretów: dzięki udziałowi w klastrze nasi uczniowie mieli na przykład okazję zwiedzid profesjonalne, znakomicie wyposażone laboratorium badawcze

9 jednego z czołowych w branży instytutów, który jako placówka naukowo-badawcza jest oczywiście całkowicie dla postronnych niedostępny. Uważam, że udział w pracach klastrów może dad szkołom możliwośd zupełnie nowej jakości w realizacji programu nauczania. Podobnego zdania są również dyrektorzy szkół uczestniczących w działaniach Pomorskiego Klastra ICT: Zespołu Szkół Łączności im. Obrooców Poczty polskiej w Gdaosku, Zespołu Szkół Ekonomicznych w Starogardzie Gdaoskim i Zespołu Kształcenia Zawodowego w Tczewie. Tu także za najważniejsze korzyści dla uczestniczących szkół uważany jest bieżący kontakt z wiodącymi w branży firmami i instytucjami, co owocuje często dodatkową bezpośrednią współpracą szkół z potencjalnymi przyszłymi pracodawcami ich uczniów. Podkreślany jest również bieżący, aktualny dostęp do najnowszej wiedzy, co przy bardzo szybko rozwijających się i zmieniających technologiach w branży ICT, jest szczególnie ważne. Czy w świetle przytoczonych przykładów możemy się już uważad za społeczeostwo innowacyjne? Kiedy będziemy mogli uznad, że nasz system edukacji zawodowej nie tylko akceptuje, ale jest programowo nastawiony na wychowywanie w szkołach kreatywnych innowatorów?... Jeżeli dzisiejsi uczniowie nauczą się myśled w sposób twórczy i będą konsekwentnie realizowad swoje pomysły zrozumieją, że napotkany problem to wyzwanie, a nie przeszkoda. Jeśli przekonają się, że warto robid użytek z własnej wyobraźni będą gotowi do pracy w zawodach, które jeszcze nie istnieją i korzystania z technologii, które dopiero zostaną wynalezione. Ale ten czas jest jeszcze przed nami