ŁADUNEK AZOTU POCHODZĄCEGO ZE ŹRÓDEŁ ROLNICZYCH A ZMIANY UŻYTKOWANIA ZIEMI W DORZECZU GÓRNEJ WISŁY
|
|
- Agata Dąbrowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2007: t. 7 z. 2b (21) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2007 ŁADUNEK AZOTU POCHODZĄCEGO ZE ŹRÓDEŁ ROLNICZYCH A ZMIANY UŻYTKOWANIA ZIEMI W DORZECZU GÓRNEJ WISŁY Marek KOPACZ, Stanisław TWARDY, Marek KOSTUCH Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, Małopolski Ośrodek Badawczy w Krakowie Słowa kluczowe: obciążenie azotem pochodzenia rolniczego, użytkowanie ziemi, wskaźniki użytkowania S t r e s z c z e n i e W pracy przedstawiono relacje między wprowadzanym na powierzchnię zlewni ładunkiem azotu pochodzenia rolniczego a zmianami w użytkowaniu ziemi w dorzeczu górnej Wisły. Ładunek ten wynosił od kilkudziesięciu do stu kilkudziesięciu kilogramów na hektar użytków rolnych. W okresie ostatnich kilkunastu lat obserwuje się zmniejszanie ładunku tego składnika w najmniejszym zakresie w województwie świętokrzyskim, w największym w lubelskim. W całym dorzeczu górnej Wisły ładunek ten zmniejszył się do ok. 60% wartości z 1996 r. W ostatnich latach w dorzeczu górnej Wisły nastąpiły zmiany w strukturze użytkowania ziemi, w tym o kilka procent zmniejszyła się powierzchnia użytków rolnych, głównie gruntów ornych. W obrębie użytków zielonych zwiększyła się powierzchnia łąk kosztem pastwisk. Odnotowano relacje między wielkością generowanego ładunku azotu a strukturą użytkowania gruntów. Istotną korelację stwierdzono w 2005 r. dla przestrzennego zróżnicowania ładunku tego składnika. Zmniejszenie ładunku wiązało się ze zmniejszeniem powierzchni użytkowanej rolniczo. Ogólna tendencja zmian świadczy, że w najbliższych latach obciążenie azotem pochodzenia rolniczego może zostać ograniczone, chociaż już nie w takim stopniu, jak w ostatnich latach, szczególnie na przełomie tysiącleci. WSTĘP W Polsce Południowej w ciągu ostatnich kilkunastu lat istotnie zmieniła się struktura użytkowania obszarów rolniczych. Szczególnie widoczne jest to w terenach górskich, gdzie Adres do korespondencji: dr inż. M. Kopacz, Małopolski Ośrodek Badawczy IMUZ, ul. Ułanów 21b, Kraków; tel.: +48 (12) , imuzkrak@kki.pl
2 88 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie t. 7 z. 2b (21) intensywną działalność rolniczą ograniczono na korzyść działań rolnośrodowiskowych oraz dynamicznie rozwijających się usług turystycznych [TWARDY, KOPACZ, 2001]. Zmiany w użytkowaniu ziemi, w tym szczególnie w użytkowaniu rolniczym, wynikają między innymi z zaszłości spowodowanych kilkunastoletnim regresem ekonomiczno-społecznym w naszym kraju po 1989 r. W wielu regionach dotychczas utrzymuje się silna ekstensyfikacja produkcji rolniczej, a nawet całkowite zaniechanie tej produkcji. Nie pozostaje to obojętne dla jakości środowiska, w tym wód powierzchniowych [KOPACZ, 2004]. To z kolei pozostaje w ścisłym związku z zachodzącymi zmianami w zakresie źródeł oraz ilości generowanych zanieczyszczeń w górskich obszarach zlewniowych. Zanieczyszczenia powstają na danym obszarze głównie w związku ze stałym i okresowym pobytem mieszkańców oraz ich rolniczą i pozarolniczą działalnością gospodarczą. Rodzaj zanieczyszczeń różnicuje pośrednio struktura użytkowania ziemi, głównie proporcje między poszczególnymi kategoriami użytkowania i jego intensywnością. Celem pracy jest ocena zmian ilości ładunku azotu pochodzącego z działalności rolniczej w zależności od przeobrażeń zachodzących w strukturze użytkowania obszarów wiejskich, w tym szczególnie użytków rolnych oraz zalesienia. Przedstawione w niniejszym opracowaniu dane są wynikami pierwszego etapu badań nad relacjami w zakresie obciążenia zlewni azotem pochodzenia rolniczego. W kolejnej fazie prac przewiduje się poszerzenie analizy o dane dotyczące całkowitego ładunku azotu wynoszonego ze zlewni. Dopiero zestawienie obu informacji umożliwi oszacowanie ilości tego ładunku, w tym również pochodzącego ze źródeł pozarolniczych. OBSZAR BADAŃ Badania prowadzono w dorzeczu górnej Wisły po przekrój w Zawichoście (rys. 1). Zajmuje ono powierzchnię ok km 2 [Dorzecze..., 1991]. Dorzecze to jest najbogatszym w wodę obszarem naszego kraju, a łączna długość rzek i potoków wynosi ponad km. Cechą charakterystyczną dorzecza górnej Wisły jest nierównomierne rozłożenie zasobów wód powierzchniowych i ich duża zmienność w czasie. Asymetria sieci hydrograficznej dorzecza polega na większej zasobności i liczbie prawobrzeżnych górskich dopływów niż nizinnych lewobrzeżnych. Ważniejsze prawobrzeżne dopływy to: Raba, Dunajec, Wisłoka, San, a lewobrzeżne to między innymi Nida i Czarna. Największą powierzchnię mają San i Dunajec [Informacje...]. Omawiane dorzecze występuje na obszarze 5 województw, tj.: podkarpackiego (99,5% ogólnej powierzchni), małopolskiego (95%), świętokrzyskiego (64,5%), lubelskiego (11%) oraz śląskiego (10%). Łącznie dorzecze górnej Wisły obejmuje teren 63 powiatów, 456 gmin, z czego 41 gmin podzielonych jest granicą wododziału dorzecza. W obszarze dorzecza znajduje się ok. 120 miast, z czego 10 liczy więcej niż 50 tys. mieszkańców. Łącznie zamieszkuje tu ok. 5,9 mln ludzi (15% ludności kraju). Średnia gęstość zaludnienia wynosi 137 os km 2. Najwięcej ludzi zamieszkuje silnie uprzemysłowioną, zachodnią i północno- -zachodnią część dorzecza (379 os km 2 ), a najmniej północno-wschodnią (70 os. km 2 ).
3 M. Kopacz, S. Twardy, M. Kostuch: Ładunek azotu pochodzącego ze źródeł rolniczych Rys. 1. Dorzecze górnej Wisły po przekrój w Zawichoście Fig. 1. The upper Vistula basin (down to Zawichost gauge) MATERIAŁ I METODY BADAŃ Ocenę zmian ładunku azotu z uwzględnieniem struktury użytkowania ziemi przeprowadzono z wykorzystaniem tzw. wskaźników użytkowania. Dotychczas podobnego typu wskaźniki wyznaczano dla mniejszych zlewni, np. Grajcarka lub górnego Dunajca [KO- PACZ, TWARDY, 2006]. W niniejszej pracy znacznie rozszerzono obszar badań, zachowując jednak przyjęty sposób analizowania przestrzeni rolno-produkcyjnej. Informacje dotyczące struktury użytkowania ziemi zestawiono na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego oraz wojewódzkich urzędów statystycznych w układzie powiatowym, na bazie których wyznaczono wskaźniki użytkowania terenu W, będących przykładem tzw. wskaźników struktury [GREŃ, 1982; STANLEY, 1976]. Wskaźniki te określono w postaci średnich wagowych, przyjmując za wagi skwantyfikowane wartości, opisujące 5 dobranych odpowiednio kategorii użytkowania: 1) lasy, 2) grunty orne, 3) sady, 4) użytki zielone, 5) tereny zabudowane i nieużytki. Kolejność kategorii przyjęto od terenów o największych zdolnościach retencyjnych (lasy), którym przyporządkowano najmniejszą liczbę wagową, do obszarów o najmniejszych
4 90 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie t. 7 z. 2b (21) zdolnościach retencyjnych (zabudowa, infrastruktura drogowa, nieużytki), którym przyporządkowano największą wartość liczbową wag. W związku z tym duża wartość wskaźnika W oznacza teren o małych zdolnościach retencyjnych, natomiast mała obszary o dużych zdolnościach [KOPACZ, 2004]. Podobnie wyznaczono wskaźniki rolno-leśne W rl, w których uwzględniono zmiany (wartości wag) jedynie w zakresie użytków rolnych oraz obszarów zalesionych. Do określenia obciążenia zlewni azotem pochodzenia rolniczego posłużono się zaleceniami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska [2002], które jest polskim odpowiednikiem Dyrektywy 91/676/EEC..., nazywanej Dyrektywą Azotanową [Kryteria..., 2003; Rozporządzenie MŚ..., 2002]. Wartość ładunku azotu obliczono w układzie powiatowym za pomocą programu komputerowego MacroBil, opracowanego w Instytucie Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. Do obliczeń wymagane było wprowadzenie różnych danych z zakresu produkcji rolniczej w dorzeczu górnej Wisły, w tym powierzchni zasiewów (zbóż, strączkowych na ziarno, ziemniaków, roślin przemysłowych, pastewnych, kukurydzy itp.), poziomu nawożenia (NPK), pogłowia zwierząt gospodarskich, występujących typów obór, kategorii agronomicznych gleb i ich zasobności, a także ilości azotu wiązanego biologicznie przez rośliny oraz depozytu azotu atmosferycznego. W celu oceny stopnia zależności przeanalizowano także relacje między wartością wskaźników użytkowania terenu oraz ładunku azotu pochodzenia rolniczego. Wyznaczono do tego współczynniki korelacji (na poziomie istotności 95%) między dwoma ciągami liczbowymi zmianami procentowymi powierzchni poszczególnych kategorii użytkowania i zmianami (w kg ha 1 ) w obciążeniu azotem (różnice między latami 1996 i 2005). Wyznaczono także podobne współczynniki korelacji (między użytkowaniem a ładunkiem N) w układzie przestrzennym (zlewni II rzędu) dla 2005 r. Umożliwiło to wstępną ocenę, w jakim zakresie użytkowanie ziemi decyduje o charakterze i poziomie zanieczyszczeń azotem na poszczególnych obszarach zlewniowych. WYNIKI BADAŃ W okresie między 1996 a 2005 r. stwierdzono zmniejszenie obciążenia powierzchni terenu azotem pochodzącym z działalności rolniczej (rys. 2). Zmiany te w układzie wojewódzkim były zróżnicowane od 45 (woj. świętokrzyskie) do 51 kg N ha 1 użytków rolnych (woj. lubelskie). Na obszarze całej zlewni górnej Wisły ładunek ten zmniejszył się w ostatnim dziesięcioleciu średnio o 48 kg ha 1 użytków rolnych, czyli do ok. 60% wartości z 1996 r. Oceniając zmiany w wielkości obciążenia zlewni azotem rolniczym, należy przede wszystkim odnosić je do zmian strukturalno-użytkowych, które nastąpiły w ostatnich latach. Szczególnie istotne zaszły w zakresie użytkowania rolniczego, dokładniej struktury powierzchni użytków rolnych, w tym głównie proporcji gruntów ornych do użytków zielonych oraz tzw. terenów nieużytkowanych, w tym zabudowanych. Zmiany w strukturze użytkowania ziemi wskazują na zmniejszenie się powierzchni użytków rolnych, w tym również gruntów ornych (rys. 3). Powierzchnia użytków zielonych w niewielkim stopniu uległa zmianie, w ich obrębie zwiększyła się jedynie powierzchnia łąk kosztem pastwisk (rys. 4). Odnotowano zwiększenie powierzchni nieużytków oraz terenów zabudowanych. Wspomniane zmiany w znaczącej skali rozpoczęły się dopiero
5 M. Kopacz, S. Twardy, M. Kostuch: Ładunek azotu pochodzącego ze źródeł rolniczych Obciążenie N N, kg*ha kg ha -1 1 UR Load N, N kg*ha kg ha 1-1 AL AL lubelskie małopolskie podkarpackie śląskie świętokrzyskie dorzecze górnej Wisły Upper Vistula basin Rys. 2. Zmiany w obciążeniu azotem na terenie województw leżących na obszarze górnej Wisły Fig. 2. Changes of N loads in voivodships situated in the upper Vistula basin Użytkowanie % % powierzchni całkowitej Land use % of of total area Lata Years Rys. 3. Zmiany w użytkowaniu w latach (dorzecze górnej Wisły); 1 użytki rolne, 2 grunty orne, 3 użytki zielone, 4 zabudowa i nieużytki Fig. 3. Changes in land use in the years (upper Vistula basin); 1 agricultural lands, 2 arable lands, 3 grasslands, 4 urban development and wastelands
6 92 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie t. 7 z. 2b (21) Udział % powierzchni całkowitej Part % of total area Lata Years Rys. 4. Zmiany w użytkowaniu łąk i pastwisk w latach (dorzecze górnej Wisły); 1 łąki, 2 pastwiska Fig. 4. Changes in the area of meadows and pastures in the years (upper Vistula basin); 1 meadows, 2 pastures 16 4,8 Wskaźnik W W factor y = -0,03x + 4,7 R = 0, y = 0,18x + 12,7 R = 0,77 4,7 4,6 4,5 4,4 4,3 4,2 Wskaźnik Wrl Wrl factor Lata Years Rys. 5. Zmiany wskaźników użytkowania w latach (dorzecze górnej Wisły); 1 wskaźnik użytkowania W, 2 wskaźnik rolno-leśny W rl, 3 trend W, 4 trend W rl Fig. 5. Changes in the land use indices in the years (upper Vistula basin); 1 W land use factor, 2 W rl agriculture and forest factor, 3 W trend, 4 W rl trend 4,1
7 M. Kopacz, S. Twardy, M. Kostuch: Ładunek azotu pochodzącego ze źródeł rolniczych w latach Jedynie powierzchnia łąk w 1997 r. była większa, co najprawdopodobniej wynika z innej interpretacji kategorii użytkowych w tym roku przez GUS. W latach odnotowano zmiany wskaźników użytkowania (rys. 5). Wartość wskaźnika W, uwzględniającego m. in. powierzchnię zabudowy i nieużytków, zwiększyła się o ok. 17%, natomiast wskaźnika rolno-leśnego W rl zmniejszyła się o ok. 9%. W latach 1996 i 2005 nastąpiły zmiany w użytkowaniu oraz obciążeniu azotem pochodzenia rolniczego. Przedstawiono je w układzie województw (tab. 1). Obliczono także współczynniki korelacji (na poziomie istotności 95%) między obciążeniem a zmianami w użytkowaniu, w tym głównie powierzchni użytków rolnych (tab. 1). W odniesieniu do tzw. rolniczych kategorii użytkowania zależność była wprost proporcjonalna, a w przypadku zabudowy i nieużytków miała charakter odwrotnie proporcjonalny. Przestrzenne zróżnicowanie badanych parametrów w układzie zlewni II rzędu w 2005 r. przedstawiono w tabeli 2. Stwierdzono duże wartości współczynników korelacji głównie między ładunkiem azotu a powierzchnią użytków rolnych (0,74), w tym głównie gruntów ornych (0,80). W przypadku powierzchni leśnych wartość współczynnika korelacji była duża, ale ujemna ( 0,85), co potwierdza prośrodowiskową rolę zalesień. DYSKUSJA WYNIKÓW Ładunek azotu pochodzącego z produkcji rolniczej na obszarze dorzecza górnej Wisły wynosił od kilkudziesięciu do stu kilkudziesięciu kilogramów azotu na hektar użytków rolnych. Obserwuje się zmniejszenie ładunku tego składnika w czasie objętym badaniami w najmniejszym zakresie w województwie świętokrzyskim (o 45 kg N ha 1 UR), a w największym w lubelskim (51 kg ha 1 UR). W całym dorzeczu górnej Wisły jednostkowy ładunek azotu rolniczego zmniejszył się średnio o 48 kg. W dziesięcioleciu rejestrowano zmiany w strukturze użytkowania ziemi. Nie były one tak wyraźne, jak na obszarach karpackich [KOPACZ, TWARDY, 2006], niemniej odzwierciedlają ogólne trendy zmian strukturalnych w Polsce. Nastąpiło kilkuprocentowe zmniejszenie się powierzchni użytkowanych rolniczo, w tym szczególnie gruntów ornych. Świadczy o tym także zmniejszenie wartości wskaźnika rolno-leśnego, który był dodatnio skorelowany ze zmniejszeniem ładunku azotu pochodzącego z działalności rolniczej. W obrębie użytków zielonych zwiększyła się powierzchnia łąk kosztem pastwisk, tradycyjnie będących obszarami generowania ładunku tego składnika. Zauważa się także zwiększenie się powierzchni nieużytków, a także zabudowy, zobrazowane zwiększeniem wartości wskaźnika W, co w coraz większym stopniu przyczynia się do pogarszania się zdolności retencyjnych zlewni. Silna ujemna korelacja zwiększenia powierzchni nieużytków i zabudowy ze zmniejszeniem ładunku azotu pochodzącego z rolnictwa świadczy o tym, że część terenów rolniczych została w ostatnich latach przeznaczona pod zabudowę mieszkalno-infrastrukturalną, co częściowo przyczyniło się do ograniczenia zanieczyszczeń rolniczych. Nie oznacza to, że na tych terenach nie powstają zanieczyszczenia, często są one znacznie groźniejsze, gdyż pochodzą ze źródeł komunalno-bytowych, a nie wyłącznie rolniczych. Odnotowano relacje między ładunkiem azotu generowanym przez działalność rolniczą a strukturą użytkowania gruntów. Zależności te nie były tak istotne w czasie, jak w przestrzeni. Zauważalnie mniejszy ładunek azotu występował na obszarach, na których znacz-
8 Tabela 1. Różnice powierzchni zajmowanej przez poszczególne kategorie użytkowania ziemi i obciążeniem azotem między 1996 a 2005 r., % Table 1. Differences in the area occupied by the particular categories of land use and the load of nitrogen between 1996 and 2005, % Województwa Voivodships Użytki rolne Agricultural lands Grunty orne Arable lands Łąki Meadows Pastwiska Pastures Użytki zielone Grasslands Lasy Forests Inne Others Różnica w obciążeniu N Difference in N load Lubelskie 0,79 1,78 0,14 0,02 0,13 0,66 0,13 40 Małopolskie 3,69 6,91 6,10 2,12 3,98 1,59 5,28 35 Podkarpackie 2,99 3,16 1,92 1,71 0,21 2,91 0,07 39 Śląskie 3,30 8,20 5,22 0,28 4,94 0,21 3,51 38 Świętokrzyskie 5,42 6,43 1,44 0,93 0,51 1,21 4,20 35 Górna Wisła Upper Vistula 3,41 5,02 3,15 1,44 1,70 0,73 2,68 37 Współczynnik korelacji na poziomie istotności 95% Correlation coefficient at significance level 95% 0,89 0,57 0,27 0,47 0,12 0,28 0,81 94 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie t. 7 z. 2b (21)
9 Tabela 2. Zróżnicowanie ładunku azotu (kg ha 1 UR) oraz użytkowania ziemi (%) 2005 r. Table 2. Differentiation of nitrogen load (kg ha 1 AL) and land use (%) year 2005 Zlewnia II rzędu Second order basin Ładunek N N load Użytki rolne Agricultural lands Grunty orne Arable lands Sady Orchards Użytki zielone Grasslands Lasy Forests Inne Others użytkowanie ziemi w 2005 r. (% powierzchni całkowitej) land use in 2005 (% of total area) Breń 102,2 69,3 56,2 0,4 12,7 16,0 14,7 17,6 5,4 Czarna 90,4 59,9 45,7 1,9 12,3 26,5 13,6 16,1 4,7 Dłubnia 103,1 69,8 63,1 1,6 5,1 9,4 20,8 23,0 5,6 Dunajec 91,9 46,9 23,3 1,1 22,5 38,7 14,4 15,4 3,4 Koprzywianka 95,3 71,7 51,5 11,7 8,5 16,1 12,2 15,4 5,2 Łęg 83,3 53,6 32,0 0,3 21,3 35,4 11,0 13,1 4,0 Nida 94,7 61,9 48,1 0,6 13,2 24,8 13,3 16,0 4,9 Nidzica 120,7 78,2 69,7 0,6 7,9 9,0 12,8 16,9 6,2 Prądnik 112,2 65,3 56,4 2,6 6,3 8,2 26,5 27,2 5,1 Raba 97,0 53,4 30,6 2,0 20,8 34,1 12,5 14,3 3,9 Rudawa 114,8 52,2 44,3 1,4 6,5 19,7 28,1 27,7 4,3 San 87,9 51,0 35,5 0,6 14,9 39,6 9,4 12,0 4,1 Sanna 97,6 59,4 52,5 2,4 4,5 32,2 8,4 12,1 5,1 Skawa 81,9 47,4 31,3 0,4 15,7 39,9 12,7 14,4 3,8 Skawinka 101,9 58,8 43,1 1,3 14,4 23,7 17,5 19,1 4,5 Soła 78,2 37,4 21,2 0,7 15,5 45,9 16,7 17,0 3,1 Szreniawa 114,1 80,1 73,4 0,5 6,2 5,6 14,3 18,4 6,4 Trześniówka 82,3 45,7 25,3 0,6 19,8 37,0 17,3 17,8 3,4 Wisłoka 100,0 55,9 38,6 0,6 16,7 33,5 10,6 13,2 4,4 Współczynnik korelacji na poziomie istotności 95% Correlation coefficient at significance level 95% 0,74 0,80 0,04 0,66 0,85 0,41 0,56 0,76 W W rl M. Kopacz, S. Twardy, M. Kostuch: Ładunek azotu pochodzącego ze źródeł rolniczych... 95
10 96 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie t. 7 z. 2b (21) nie zmniejszyła się powierzchnia użytków rolnych, głównie intensywnie użytkowanych gruntów ornych. Świadczą o tym duże wartości współczynników korelacji dla obu kategorii gruntów (0,74 i 0,80 tab. 2). W przypadku użytków zielonych korelacja ta nie była już tak jednoznaczna, gdyż duża część zmian zaszła w ich obrębie zmniejszyła się powierzchnia pastwisk na rzecz często ekstensywnie użytkowanych obszarów kośnych. Na obszarach wiejskich dorzecza górnej Wisły, po okresie przejściowego ograniczenia użytkowania rolniczego, istnieją obecnie tereny, których struktura użytkowa ściśle koreluje z ładunkiem azotu pochodzącego z działalności rolniczej. PODSUMOWANIE I WNIOSKI Zaobserwowane zmniejszenie ładunku azotu wprowadzanego do zlewni ze źródeł rolniczych w dużej mierze wynika z przeobrażeń strukturalno-przestrzennych i ekonomicznych, które nastąpiły po 1989 r. podczas transformacji ustrojowej w Polsce. Ograniczenie produkcji rolniczej prowadziło bezpośrednio do zmniejszenia się powierzchni użytkowanych rolniczo. Zmiany w strukturze użytków rolnych nie wynikały bowiem ze zmian w wydajności lub np. przekształceń w kierunku rolnictwa ekologicznego (niskonakładowego), ale przede wszystkim wiązały się z trudną sytuacją ekonomiczną rolników oraz permanentnym brakiem rynków zbytu na płody rolne. Z tego względu taka tendencja może utrzymać się jeszcze przez najbliższe lata, szczególnie, że programy strukturalne Unii Europejskiej w zakresie rolnictwa są nastawione na wspieranie niskonakładowych form produkcji, często wręcz zachęcają do zaniechania użytkowania rolniczego, a w zamian np. zalesiania gruntów ornych. W niektórych gminach ładunek azotu rolniczego może się zwiększyć, np. w związku z powstawaniem nowych zakładów produkcji rolniczej. Nie przewiduje się jednak wzrostu zagrożeń w skali całego dorzecza w najbliższych latach. Podsumowując wyniki prac, można sformułować niżej podane wnioski. 1. Zarejestrowane zmiany w strukturze użytkowania ziemi, w tym głównie zmniejszenie powierzchni gruntów ornych, wpłynęło na ograniczenie tworzonych ładunków zanieczyszczeń, zwłaszcza azotu pochodzącego z działalności rolniczej. 2. Przedstawione wskaźniki użytkowania potwierdzają zróżnicowane cechy pojemności środowiskowej danego terenu. Mogą być również przydatne do oceny retencyjności zlewni jako ogólne wskaźniki. 3. Wyniki potwierdzają pozytywne oddziaływanie obszarów leśnych w ograniczaniu zanieczyszczeń obszarowych, co jest ważne ze względu na przewidywane dalsze zwiększenie lesistości, w warunkach równoczesnego stopniowego zmniejszania obciążenia całego dorzecza azotem rolniczym. LITERATURA Dorzecze górnej Wisły, Pr. zbior. Red. I. Dynowska, M. Maciejewski. Cz. 1. Warszawa Kraków: PWN ss GREŃ J., Statystyka matematyczna modele i zadania. Warszawa: PWN ss Informacje ogólne RZGW:
11 M. Kopacz, S. Twardy, M. Kostuch: Ładunek azotu pochodzącego ze źródeł rolniczych KOPACZ M., Koncepcja uproszczonego modelowania relacji zanieczyszczenie wód użytkowanie terenu w małych zlewniach górskich. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 4 z. 2a (11) s KOPACZ M., TWARDY S., Spatial and structural transformations in the Carpathian protected areas, against a background of qualitative changes of the water environment. Pol. J. Env. St. s Kryteria wyznaczania wód i obszarów wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu pochodzącymi ze źródeł rolniczych (na terenie RZGW w Krakowie). Opracowanie monograficzne, Pr. zbior. Kraków: RZGW ss. 93. MacroBil Program komputerowy służący do bilansowania składników nawozowych. Puławy: IUNG. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Dz. U nr 241 poz STANLEY G., Metody statystyki w geografii. Warszawa: PWN ss TWARDY S., KOPACZ M., Ocena ilościowo-jakościowych zasobów wodnych zlewni pokrytych trwałą szatą roślinną. W: Trwała okrywa roślinna jako podstawa zrównoważonego rozwoju rolnictwa w zlewniach karpackich. Kraków: IMUZ s Marek KOPACZ, Stanisław TWARDY, Marek KOSTUCH NITROGEN LOAD FROM AGRICULTURAL SOURCES AND CHANGES IN THE LAND USE IN THE UPPER VISTULA BASIN Key words: agriculture, land use, load of nitrogen, utilization factors S u m m a r y Relation between land use changes in the upper Vistula basin and the nitrogen input from agricultural sources has been presented in this paper. Generated nitrogen load varied in the range from a few dozen to hundred and several kilograms of N per 1 ha of agricultural land. However, the fall N load has been observed in the last several years. The smallest decrease was reported in the Świetokrzyski region, and the highest in the Lubelskie region. In the whole upper Vistula region N loads decreased to 60% of those in Changes in the land use structures have recently taken place in the upper Vistula basin including a several percent decrease of agricultural areas, mainly of arable lands. Within grasslands, the area of meadows increased at the expense of pastures. The relationship was found between the amounts of generated nitrogen load and land use structures. Significant correlation for this relationship was noted for the year The decline of N loads was connected with a decrease in agriculturally used areas. General tendency indicates a possibility of decreasing nitrogen loads of agricultural origin in the near future though it possibly won t be as remarkable as in the recent years, particularly at the turn of millennia. Recenzenci: prof. dr hab. Józef Koc prof. dr hab. Zdzisław Zabłocki Praca wpłynęła do Redakcji r.
12
ZMIANY UŻYTKOWANIA ZIEMI W ZLEWNI GÓRNEGO DUNAJCA W ASPEKCIE WYBRANYCH PARAMETRÓW JAKOŚCIOWYCH WÓD POWIERZCHNIOWYCH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2006: t. 6 z. 2 (18) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 191 202 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2006 ZMIANY UŻYTKOWANIA ZIEMI W ZLEWNI
Bardziej szczegółowoZachodniopomorskie rolnictwo w latach
Arkadiusz Malkowski Wydział Ekonomiczny Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Zachodniopomorskie rolnictwo w latach 2007-2017 16.10.2017 ROLNICTWO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA I ROZMIESZCZENIE GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH W POLSCE
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2008 Jan Kuś, Krzysztof Jończyk Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach CHARAKTERYSTYKA I ROZMIESZCZENIE GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH
Bardziej szczegółowoRegionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015
Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015 Hipoteza 1. Zasoby czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału) wyznaczają potencjał produkcyjny
Bardziej szczegółowoOcena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia
VI KONFERENCJA NAUKOWA WODA - ŚRODOWISKO - OBSZARY WIEJSKIE- 2013 Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia A. Kuźniar, A. Kowalczyk, M. Kostuch Instytut Technologiczno - Przyrodniczy,
Bardziej szczegółowoKOMBAJNY ZBOŻOWE W ROLNICTWIE POLSKIM W LATACH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie KOMBAJNY ZBOŻOWE W ROLNICTWIE POLSKIM W LATACH 1990 2009 Streszczenie W latach 1990
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZTWO PODLASKIE W LICZBACH RAPORT Z WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO LUDNOŚCI I MIESZKAŃ Kobiety Mężczyźni.
WOJEWÓDZTWO PODLASKIE W LICZBACH RAPORT Z WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO LUDNOŚCI I MIESZKAŃ 2002 Ludność według płci (w tys.) Razem 1208,6 -mężczyźni 591,2 -kobiety 617,4 W miastach (711,6): -mężczyźni
Bardziej szczegółowoAnaliza regionalnego zróżnicowania zmian w użytkowaniu gruntów w Polsce
16 Polish Journal of Agronomy, No. 10, 2012 Polish Journal of Agronomy 2012, 10, 16 20 Analiza regionalnego zróżnicowania zmian w użytkowaniu gruntów w Polsce Mariusz Matyka Zakład Systemów i Ekonomiki
Bardziej szczegółowoInstytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Bardziej szczegółowoOCENA POZIOMU PRODUKCYJNOŚCI I WYDAJNOŚCI W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH REGIONÓW POLSKI
Inżynieria Rolnicza 6(115)/2009 OCENA POZIOMU PRODUKCYJNOŚCI I WYDAJNOŚCI W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH REGIONÓW POLSKI Katarzyna Grotkiewicz, Rudolf Michałek Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki,
Bardziej szczegółowoOcena presji rolnictwa na zanieczyszczenia wód gruntowych azotanami w Polsce
Ocena presji rolnictwa na zanieczyszczenia wód gruntowych azotanami w Polsce Artur Łopatka Tamara Jadczyszyn Jan Jadczyszyn Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy Polska
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY
6. Konferencja Naukowa Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 27-28 listopada 2013 roku JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY dr inż. Sylwester
Bardziej szczegółowoUrząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce WIELKOPOLSKA w Europie WIELKOPOLSKA w Polsce Podział Administracyjny Województwa Wielkopolskiego Liczba
Bardziej szczegółowo66 Adam Harasim STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU
66 Adam Harasim STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XVII zeszyt 1 Adam Harasim Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB w Puławach UŻYTKOWANIE POWIERZCHNI ZIEMI
Bardziej szczegółowoAZOTANY W WODACH GRUNTOWYCH DORZECZA GÓRNEJ WISŁY PRÓBA OCENY ICH STĘŻENIA W ŚWIETLE WYTYCZNYCH DYREKTYWY AZOTANOWEJ
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2009: t. 9 z. 4 (28) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 87 101 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2009 AZOTANY W WODACH GRUNTOWYCH DORZECZA
Bardziej szczegółowoS T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Jan Jadczyszyn, Piotr Koza. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 27(1) 2011 9 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY I ZALESIENIA NA OBSZARACH PROBLEMOWYCH
Bardziej szczegółowoPODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie PODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010 Streszczenie W
Bardziej szczegółowoREALIZACJA PROGRAMU ROLNOŚRODOWISKOWEGO W POLSCE. Wstęp
STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW Realizacja programu ROLNICTWA rolnośrodowiskowego I AGROBIZNESU w Polsce Roczniki Naukowe tom XV zeszyt 2 271 Adam Pawlewicz, Piotr Bórawski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w
Bardziej szczegółowoINSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZNAWSTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD GLEBOZNAWSTWA EROZJI I OCHRONY GRUNTÓW
INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZNAWSTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD GLEBOZNAWSTWA EROZJI I OCHRONY GRUNTÓW OCENA ZMIAN UŻYTKOWANIA GRUNTÓW NA PRZESTRZENI OSTATNICH 40-50 LAT W OPARCIU O OPRACOWANY
Bardziej szczegółowoGospodarstwa rolne z obszarów o szczególnie dużej cenności przyrodniczej na tle gospodarstw pozostałych
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Gospodarstwa rolne z obszarów o szczególnie dużej cenności przyrodniczej na tle gospodarstw pozostałych Marek Zieliński
Bardziej szczegółowoZalesienia gruntów w Polsce w latach ,4 93,1 114,5 152,1 106,0 55,5 47,5 21,2 21,6 4,1 4,4 4,9 9,9 11,9 35,2 12,2 9,7 10,7 12,5 13,1 58,2
54 5. Tabele Zalesienia w Polsce w latach 945-2000 Tabela Lata (rok) Ogółem Grunty zalesione w tys. ha państwowe niepaństwowe przeciętnie w roku maksymalnie w roku 2 4 5 6 945-949 950-955 956-960 96-965
Bardziej szczegółowoROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2017 Głównego Urzędu Statystycznego opublikowany 15 stycznia 2018 r.) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW
Bardziej szczegółowoROLNICTWO W LICZBACH. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu Lubań, ul. Tadeusza Maderskiego 3 83-422 Nowy Barkoczyn tel. 58 326-39-00, fax. 58 309-09-45 e-mail: sekretariat@podr.pl, www.podr.pl ROLNICTWO W LICZBACH
Bardziej szczegółowoSzkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Przyrodnicze uwarunkowania do produkcji biomasy na cele energetyczne ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biogazu rolniczego Dr inż. Magdalena Szymańska
Bardziej szczegółowoROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2010 Głównego Urzędu Statystycznego) ROLNICZE UŻYTKOWANIE GRUNTÓW WEDŁUG WOJEWÓDZTW użytki
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ WÓD POWIERZCHNIOWYCH W TURYSTYCZNYCH OBSZARACH KARPAT ZACHODNICH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2008: t. 8 z. 2b (24) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 153 161 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2008 JAKOŚĆ WÓD POWIERZCHNIOWYCH W TURYSTYCZNYCH
Bardziej szczegółowoKomunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce
Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce Rok: 2015; okres: 09 (21.VI - 20.VIII) Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia
Bardziej szczegółowoWIELKOŚĆ PRODUKCJI ROŚLINNEJ A NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH
WIELKOŚĆ PRODUKCJI ROŚLINNEJ A NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH Dariusz Kwaśniewski Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki Uniwersytet Rolniczy w Krakowie XX Konferencja Naukowa POSTĘP
Bardziej szczegółowoŁADUNEK AZOTU Z NAWOZÓW NATURALNYCH NA OBSZARZE ZLEWNI GÓRNEJ WISŁY
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2011: t. 11 z. 1 (33) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 277 288 www.itep.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2011 ŁADUNEK AZOTU Z NAWOZÓW NATURALNYCH
Bardziej szczegółowoILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE PARKU CIĄGNIKOWEGO
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2008 Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wstęp ILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE
Bardziej szczegółowoWpływ użytkowania pastwisk górskich na stan jakościowy wód powierzchniowych 1
Łąkarstwo w Polsce (Grassland Science in Poland), 19, 16-178 Copyright by Polish Grassland Society, Poznań, 2016 PL ISSN 1506-5162 Wpływ użytkowania pastwisk górskich na stan jakościowy wód powierzchniowych
Bardziej szczegółowoPomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku. Trakt Św. Wojciecha 293, Gdańsk, tel , fax ,
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku Trakt Św. Wojciecha 293, 80-001 Gdańsk, tel. 58 326-39-00, fax. 58 309-09-45, e-mail: sekretariat@podr.pl, www.podr.pl Spis treści: INFORMACJE OGÓLNE 3-8
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka zlewni górmej Zgłowiączki (Kanału Głuszyńskiego)
Ogólna charakterystyka zlewni górmej Zgłowiączki (Kanału Głuszyńskiego) Zygmunt Miatkowski Karolina Smarzyńska IMUZ Falenty Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy Projekt finansowany przez
Bardziej szczegółowoWykorzystanie ziemi do celów rolniczych oraz związane z tym problemy i zagrożenia
Wykorzystanie ziemi do celów rolniczych oraz związane z tym problemy i zagrożenia Jerzy Wilkin Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN Ziemia rolnicza/ użytki rolne w Polsce GUS, 2016 Powierzchnia użytków
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Melioracje i Inżynieria Środowiska Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2012 Tom 6 Zeszyt 2 ADAM ZYDROŃ,
Bardziej szczegółowoROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2014 Głównego Urzędu Statystycznego) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW według
Bardziej szczegółowoFormy ochrony przyrody w powiecie kutnowskim. 15 grudnia 2017 roku
Formy ochrony przyrody w powiecie kutnowskim 15 grudnia 2017 roku Powiat kutnowski Położony jest w centrum kraju, w północnej części woj. Łódzkiego. Zajmuje powierzchnię 886 km2, co stanowi 4,9% powierzchni
Bardziej szczegółowoSanitacja jako istotny problem gospodarki wodnej w dorzeczu Górnej G
Sanitacja jako istotny problem gospodarki wodnej w dorzeczu Górnej G Wisły Małgorzata Owsiany Katarzyna Król Seminarium nt. Eko- sanitacji & Zrównoważonego Zarządzania Gospodarką Ściekową Kraków 18 grudnia
Bardziej szczegółowoKOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Instytut Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE
Bardziej szczegółowoPOWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW. Województwo
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2015 Głównego Urzędu Statystycznego opublikowany 15 stycznia 2016 r.) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW
Bardziej szczegółowoPOWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW. Województwo
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2016 Głównego Urzędu Statystycznego opublikowany 15 stycznia 2017 r.) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW
Bardziej szczegółowo296 Karol Kukuła, STOWARZYSZENIE Lidia Luty EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU
296 Karol Kukuła, STOWARZYSZENIE Lidia Luty EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 6 Karol Kukuła, Lidia Luty Uniwersytet Rolniczy w Krakowie DYNAMIKA WYPOSAŻENIA POLSKIEGO
Bardziej szczegółowoPOMORSKA WIEŚ DZISIAJ
POMORSKA WIEŚ DZISIAJ Nowoczesna, europejska i aktywna Lęborski Pucki Słupski Wejherowski Bytowski Człuchowski Chojnicki Kartuski Kościerski Starogardzki OBSZAR DZIAŁANIA 16 POWIATÓW Nowodworski Gdański
Bardziej szczegółowoROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2013 Głównego Urzędu Statystycznego)
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2013 Głównego Urzędu Statystycznego) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW według
Bardziej szczegółowoWaldemar Mioduszewski
PROBLEMY WDRAśANIA RAMOWEJ DYREKTYWY WODNEJ NA OBSZARACH WIEJSKICH Waldemar Mioduszewski Zakład Zasobów Wodnych Instytut Melioracji i UŜytków Zielonych Falenty, 05-090 Raszyn e-mail: w.mioduszewski@imuz.edu.pl
Bardziej szczegółowoProf.dr hab. Andrzej Kowalczyk. Dr Sylwia Kulczyk Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytet Warszawski
Ochrona i konserwacja wartości przyrodniczych Polski Wschodniej jako podstawa trwałego rozwoju Prof.dr hab. Andrzej Kowalczyk Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski Dr Sylwia
Bardziej szczegółowoWYPOSAŻENIE ROLNICTWA POLSKIEGO W ŚRODKI MECHANIZACJI W ŚWIETLE WYNIKÓW POWSZECHNYCH SPISÓW ROLNYCH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie WYPOSAŻENIE ROLNICTWA POLSKIEGO W ŚRODKI MECHANIZACJI W ŚWIETLE WYNIKÓW POWSZECHNYCH
Bardziej szczegółowoRolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego
Rolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego Marek Kalkowski 21.2.213 VI Polsko Niemiecki Dzień Rolnika Konferencja: Wymiana doświadczeń na temat zintegrowanej uprawy roślin Pasewalk, 21 luty
Bardziej szczegółowoROLNICTWO W LICZBACH. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu Lubań, ul. Tadeusza Maderskiego 3, 83-422 Nowy Barkoczyn tel. 58 326-39-00, fax. 58 309-09-45 e-mail: sekretariat@podr.pl, www.podr.pl ROLNICTWO W LICZBACH
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Elżbieta Cebulak KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO THE PRECIPITATION ON THE AREA OF CRACOW
Bardziej szczegółowoROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA
- 131 - Rozdział 8 ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA SPIS TREŚCI: 1. Zasoby rolniczej przestrzeni produkcyjnej ocena stanu istniejącego 2. Zagrożenia dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej 3. Cele polityki
Bardziej szczegółowoPomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku. Trakt Św. Wojciecha 293, Gdańsk, tel , fax ,
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku Trakt Św. Wojciecha 293, 80-001 Gdańsk, tel. 58 326-39-00, fax. 58 309-09-45, e-mail: sekretariat@podr.pl, www.podr.pl Spis treści Informacje ogólne 3 8
Bardziej szczegółowoOCHRONA UŻYTKÓW ZIELONYCH W PROGRAMACH ZALESIENIOWYCH I JEJ WPŁYW NA STRUKTURĘ UŻYTKOWANIA I LESISTOŚĆ W REGIONIE SUDETÓW
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2009: t. 9 z. 4 (28) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 37 46 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2009 OCHRONA UŻYTKÓW ZIELONYCH W PROGRAMACH
Bardziej szczegółowoKOMBAJNY ZBOŻOWE W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY
Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 KOMBAJNY ZBOŻOWE W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY Edmund Lorencowicz, Jarosław Figurski Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoOCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 9(134)/2011 OCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Krzysztof Kapela, Szymon Czarnocki Katedra Ogólnej Uprawy Roli, Roślin i Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoPLONOWANIE ZBÓŻ ORAZ TOWAROWOŚĆ PRODUKCJI ROLNICZEJ NA TLE WALORÓW OBSZARÓW WIEJSKICH W UJĘCIU REGIONALNYM
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 2b (12) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 57 67 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 PLONOWANIE ZBÓŻ ORAZ TOWAROWOŚĆ PRODUKCJI
Bardziej szczegółowoINTER-NAW. Wojciech Lipiński. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.
Budowa efektywnego modelu interaktywnego systemu wspierania decyzji agrochemicznych w celu optymalizacji nawożenia i ochrony wód przed zanieczyszczeniami pochodzenia rolniczego INTER-NAW Wojciech Lipiński
Bardziej szczegółowoBILANS AZOTU I FOSFORU W ROLNICZYCH OBSZARACH KARPACKICH O NIEKORZYSTNYCH WARUNKACH GOSPODAROWANIA
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2010: t. 10 z. 4 (32) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 225 236 Bilansowanie azotu oraz innych składników nawozowych w rolnictwie wykonuje się zasadniczo dwoma sposobami.
Bardziej szczegółowoProgram rolnośrodowiskowy. rodowiskowy dziś i jutro. Anna Klisowska. Falenty, grudnia 2010 r.
Program rolnośrodowiskowy rodowiskowy dziś i jutro Anna Klisowska Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament PłatnoP atności Bezpośrednich Falenty, 8-98 9 grudnia 2010 r. Zawartość prezentacji Programy
Bardziej szczegółowoS T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Krystyna Filipiak, Jan Jadczyszyn, Stanisław Wilkos
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 20 2010 31 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach WYKORZYSTANIE NIEKTÓRYCH DZIAŁAŃ Z OSI 2 PROW NA OBSZARACH PROBLEMOWYCH
Bardziej szczegółowoDr hab. inż. Andrzej MISZTAL, prof. UR
Dr hab. inż. Andrzej MISZTAL, prof. UR Urodzony 15 października 1947 r. w Jurkowie w województwie świętokrzyskim. Studia ukończył na Wydziale Rolniczym Akademii Rolniczej w Krakowie, uzyskując w 1973 r.
Bardziej szczegółowoPOZIOM I DYNAMIKA ZMIAN WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
InŜynieria Rolnicza 11/2006 Sławomir Kocira, Stanisław Parafiniuk Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Lublinie POZIOM I DYNAMIKA ZMIAN WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA
Bardziej szczegółowoArtur Łączyński Departament Rolnictwa GUS
Artur Łączyński Departament Rolnictwa GUS Plan wystąpienia Czynniki pływające na rolnictwo polskie od roku 2002 Gospodarstwa rolne Użytkowanie gruntów Powierzchnia zasiewów Zwierzęta gospodarskie Maszyny
Bardziej szczegółowo53 Analiza zmian struktury władania i użytkowania gruntów po transformacji ustrojowej w Polsce na przykładzie wybranych gmin Wielkopolski 1
ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 12. Rok 2010 909-925 53 Analiza zmian struktury władania i użytkowania gruntów po transformacji ustrojowej w Polsce
Bardziej szczegółowoZalesianie marginalnych gruntów rolnych finansowane z PROW
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Zalesianie marginalnych gruntów rolnych finansowane z PROW 2014-2020 Marek Zieliński 7.12.2017r. Plan prezentacji Wstęp
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Melioracje i Inżynieria Środowiska Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2011 Tom 5 Zeszyt 4 MAREK KOPACZ
Bardziej szczegółowoMarek KOPACZ, Stanisław TWARDY INTRODUCTION
JOURNAL OF WATER AND LAND DEVELOPMENT J. Water Land Dev. No. 15, 2011: 19 28 The land use changes in agricultural areas between 1980 and 2005 with particular emphasis on permanent grasslands an example
Bardziej szczegółowoJournal of Agribusiness and Rural Development
ISSN 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 2(12) 2009, 157-165 INTENSYWNOŚĆ ORGANIZACJI ROLNICTWA W POLSCE W LATACH 1996-2002 Małgorzata Polna Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Bardziej szczegółowoProblemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005
Problemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005 Jan Pawlak Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Katedra Elektrotechniki i Energetyki Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Bardziej szczegółowomapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),
IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich Polski (2478 ) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych ach aktualny stan zagrożenia suszą
Bardziej szczegółowoANALIZA WYPOSAŻENIA W CIĄGNIKI ROLNICZE WYBRANYCH GOSPODARSTW SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W CHOWIE BYDŁA MLECZNEGO
Inżynieria Rolnicza 1(119)/2010 ANALIZA WYPOSAŻENIA W CIĄGNIKI ROLNICZE WYBRANYCH GOSPODARSTW SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W CHOWIE BYDŁA MLECZNEGO Krzysztof Kapela Katedra Ogólnej Uprawy Roli, Roślin i Inżynierii
Bardziej szczegółowoProgram rolnośrodowiskowy (płatności rolnośrodowiskowe)
Program rolnośrodowiskowy (płatności rolnośrodowiskowe) 07.10.2006. Cele działania Poprawa środowiska przyrodniczego i obszarów wiejskich, w szczególności: 1) przywracanie walorów lub utrzymanie stanu
Bardziej szczegółowoSadzarki do ziemniaków i opryskiwacze w rolnictwie polskim
PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ PIR 212 (X XII): z. 4 (78) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s. 35 44 Wersja pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo ISSN 1231-93 Wpłynęło 7.9.212 r. Zrecenzowano 2.1.212 r. Zaakceptowano
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Informacja o wstępnych wynikach Powszechnego spisu rolnego 2010 Warszawa, 2011-06-30 Powszechny Spis Rolny z 2010 r. (PSR 2010) był pierwszym spisem realizowanym od czasu przystąpienia
Bardziej szczegółowoZakupy ciągników rolniczych w Polsce w ujęciu regionalnym
PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ PIR 2012 (VII IX): z. 3 (77) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s. 35 44 Wersja pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo ISSN 1231-0093 Wpłynęło 25.04.2012 r. Zrecenzowano 29.05.2012
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA W ZLEWNI GÓRNEGO DUNAJCA NA TLE PRZEOBRAŻEŃ SPOŁECZNO-STRUKTURALNYCH I JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2012 (VII IX): t. 12 z. 3 (39) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS ISSN 1642-8145 s. 103 121 pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach,
Bardziej szczegółowoWPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoRafał Pudełko Anna Jędrejek Małgorzata Kozak Jerzy Kozyra. Ocena potencjału nieużytkowanych gruntów rolnych w woj. pomorskim
Rafał Pudełko Anna Jędrejek Małgorzata Kozak Jerzy Kozyra Ocena potencjału nieużytkowanych gruntów rolnych w woj. pomorskim DANE klasoużytki EGiB (Ewidencja gruntów i budynków) I. dane wektorowe - przestrzenne
Bardziej szczegółowoPRZYCZYNY ZMIAN STĘŻENIA ZWIĄZKÓW AZOTU I FOSFORU W WODACH POWIERZCHNIOWYCH GÓRNEJ ZLEWNI SANU (PO PRZEKRÓJ W PRZEMYŚLU) W LATACH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2008: t. 8 z. 1 (22) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 185 196 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2008 PRZYCZYNY ZMIAN STĘŻENIA ZWIĄZKÓW
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE ZASOBÓW PRACY LUDZKIEJ W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH MAŁOPOLSKI
Inżynieria Rolnicza 10(108)/2008 WYKORZYSTANIE ZASOBÓW PRACY LUDZKIEJ W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH MAŁOPOLSKI Sylwester Tabor, Agnieszka Prusak Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoStan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.
Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. 6. Konferencja Naukowa "WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE" Falenty, 27 28 listopada 2013
Bardziej szczegółowoPerspektywy ograniczenia uzależnienia od pestycydów w Polsce dla poprawy stanu środowiska i gospodarki wiejskiej
Perspektywy ograniczenia uzależnienia od pestycydów w Polsce dla poprawy stanu środowiska i gospodarki wiejskiej Wiesław Podyma Departament Hodowli i Ochrony Roślin Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Bardziej szczegółowoWYPOSAŻENIE ROLNICTWA POLSKIEGO W ŚRODKI MECHANIZACJI NA TLE WYBRANYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ
Inżynieria Rolnicza 3(91)/27 WYPOSAŻENIE ROLNICTWA POLSKIEGO W ŚRODKI MECHANIZACJI NA TLE WYBRANYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ Jan Pawlak Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Instytut Budownictwa,
Bardziej szczegółowoZNACZENIE EKSTENSYWNEGO UŻYTKOWANIA ŁĄKOWO-PASTWISKOWEGO WE WDRAŻANIU ZASADY CROSS-COMPLIANCE NA OBSZARACH GÓRSKICH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2014 (IV VI). T. 14. Z. 2 (46) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS ISSN 1642-8145 s. 49 66 pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach,
Bardziej szczegółowoŁADUNEK SKŁADNIKÓW NAWOZOWYCH WNOSZONYCH Z OPADEM ATMOSFERYCZNYM NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI NA PRZYKŁADZIE PÓL DOŚWIADCZALNYCH W FALENTACH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2006: t. 6 z. specj. (17) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 23 27 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2006 ŁADUNEK SKŁADNIKÓW NAWOZOWYCH
Bardziej szczegółowoJournal of Agribusiness and Rural Development
ISSN 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 2(12) 2009, 85-92 ZMIANY INTENSYWNOŚCI ORGANIZACJI PRODUKCJI ROLNICZEJ W POLSCE * Jerzy Kopiński Instytut Uprawy Nawożenia i
Bardziej szczegółowoNAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH ROLNYCH O RÓŻNEJ WIELKOŚCI EKONOMICZNEJ
Inżynieria Rolnicza 1(126)/2011 NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH ROLNYCH O RÓŻNEJ WIELKOŚCI EKONOMICZNEJ Jarosław Figurski, Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,Uniwersytet
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE TECHNIK KOMPUTEROWYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 6(131)/2011 WYKORZYSTANIE TECHNIK KOMPUTEROWYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira, Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoJadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli
Plan rolno-środowiskowy. Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 sierpnia 2004 roku,
Bardziej szczegółowoAktualizacja mapy glebowo-rolniczej w oparciu o zobrazowania satelitarne i klasyfikację użytkowania ziemi Jan Jadczyszyn, Tomasz Stuczyński Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut
Bardziej szczegółowoKombajny do zbioru zbóż i roślin okopowych w rolnictwie polskim
PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ PIR 2012 (X XII): z. 4 (78) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s. 45 55 Wersja pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo ISSN 1231-0093 Wpłynęło 29.09.2012 r. Zrecenzowano 17.10.2012
Bardziej szczegółowoANALIZA ZMIAN STRUKTURY UŻYTKOWANIA GRUNTÓW W GMINACH O CHARAKTERZE TURYSTYCZNYM WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO
INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 3/IV/2012, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 99 108 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi Analiza zmian
Bardziej szczegółowoROLNICTWO W LICZBACH. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu Lubań, ul. Tadeusza Maderskiego 3, 83-422 Nowy Barkoczyn tel. 58 326-39-00, fax. 58 309-09-45 e-mail: sekretariat@podr.pl, www.podr.pl ROLNICTWO W LICZBACH
Bardziej szczegółowoSYTUACJA DOCHODOWA ROLNICTWA W KRAJACH EUROPY ŚRODKOWEJ I WCHODNIEJ THE INCOME SITUATION IN AGRICULTURE IN THE CEE COUNTRIES
Walenty Poczta 1 Anna Fabisiak 2 Katedra Ekonomiki Gospodarki Żywnościowej Akademia Rolnicza w Poznaniu SYTUACJA DOCHODOWA ROLNICTWA W KRAJACH EUROPY ŚRODKOWEJ I WCHODNIEJ THE INCOME SITUATION IN AGRICULTURE
Bardziej szczegółowoTECHNICZNE ŚRODKI PRACY W GOSPODARSTWACH O RÓŻNYM POZIOMIE DOSTOSOWANIA DO WYMOGÓW ROLNOŚRODOWISKOWYCH
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Sławomir Kocira Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Lublinie TECHNICZNE ŚRODKI PRACY W GOSPODARSTWACH O RÓŻNYM POZIOMIE DOSTOSOWANIA
Bardziej szczegółowoOcena jakości wody górnej Zgłowiączki ze względu na zawartość związków azotu
Ocena jakości wody górnej Zgłowiączki ze względu na zawartość związków azotu Zygmunt Miatkowski Karolina Smarzyńska Jan Brzozowski IMUZ Falenty W-P OBw Bydgoszczy IBMER Warszawa Projekt finansowany przez
Bardziej szczegółowoKomunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce
Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce Raport III (21.IV - 20.VI.2015) Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia
Bardziej szczegółowoWskaźniki bazowe związane z celami
Wskaźniki bazowe związane z celami Załącznik 7 Wskaźnik 1 UE-25 gospodarczy Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca w PPS, wyrażony jako średniej, UE-25 = 100, średnia z 3 lat Średnia z lat 2003 2003 46,9
Bardziej szczegółowoLUBELSKA IZBA ROLNICZA
LUBELSKA IZBA ROLNICZA EWIDENCJA ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH ZWIĄZANYCH Z NAWOŻENIEM AZOTEM Nazwisko i imię Miejscowość... Gmina.. Nr Ewid. Gosp.. Ewidencja powinna być przechowywana co najmniej przez okres
Bardziej szczegółowoEkonometryczna analiza popytu na wodę
Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Ekonometryczna analiza popytu na wodę Jednym z czynników niezbędnych dla funkcjonowania gospodarstw domowych oraz realizacji wielu procesów technologicznych jest woda.
Bardziej szczegółowo