APLIKACJE PRAWNICZE. w pytaniach i odpowiedziach. Tom 2. Katarzyna Czajkowska-Matosiuk TOM wydanie APLIKACJE PRAWNICZE. C.H. Beck. 10.

Transkrypt

1 Przystêpujesz wkrótce do trudnego egzaminu na aplikacje: radcowsk¹, adwokack¹ lub notarialn¹? Nie masz doœæ czasu na d³ugie i teoretyczne podrêczniki? Je eli tak, to masz przed sob¹ pierwsz¹ na rynku publikacjê, której celem jest szybkie powtórzenie materia³u przed tymi konkretnymi egzaminami. W dwóch tomach otrzymujesz skondensowan¹ wiedzê z kilkunastu dziedzin prawa. Zawarty tu materia³ z wielu dzia³ów prawa pomaga zdaæ egzamin na aplikacje: radcowsk¹, adwokack¹ i notarialn¹. Tom 1 obejmuje: prawo konstytucyjne, prawo cywilne, postêpowanie cywilne, prawo Unii Europejskiej. Katarzyna Czajkowska-Matosiuk APLIKACJE PRAWNICZE APLIKACJE PRAWNICZE w pytaniach i odpowiedziach Tom 2 obejmuje: prawo gospodarcze, prawo spó³ek handlowych, prawo upad³oœciowe, prawo restrukturyzacyjne, prawo administracyjne, postêpowanie administracyjne, prawo karne, postêpowanie karne, prawo i postêpowanie w sprawach wykroczeñ, prawo pracy, prawo korporacji prawniczych. TOM 2 Nowe, zmienione 10 wydanie zawiera: pytania egzaminacyjne z ostatnich lat, szczegó³owe omówienia poszczególnych zagadnieñ, przy ka dym zagadnieniu pytania, które pojawi³y siê dotychczas na egzaminach, a tak e pytania, które mog¹ paœæ w tym roku. Autentyczne pytania egzaminacyjne s¹ odpowiednio usystematyzowane i zaktualizowane. Pod ka dym pytaniem znajdziesz odpowiedzi (w tym tê prawid³ow¹), podstawê prawn¹ i dok³adne omówienie ca³ego zagadnienia. 10. wydanie ISBN Cena: 149,00 z³ w pytaniach i odpowiedziach Tom 2 Aktualizacja dostêpna na: w zak³adce Aktualizacje/Aplikacyjna. dz.handlowy@beck.pl tel.: , fax: ? K. Czajkowska-Matosiuk C.H.Beck 10. wydanie C.H. Beck

2 Aplikacje prawnicze w pytaniach i odpowiedziach Tom 2

3

4 APLIKACJE PRAWNICZE w pytaniach i odpowiedziach Tom wydanie

5 Opracowanie zawiera zmiany opublikowane w Dz.U. z 2016 r. poz. 50 Aktualizacja do dnia egzaminu w 2016 r. dostêpna na stronie w zak³adce AKTUALIZACJE APLIKACYJNA. Wydawca: Joanna Ablewicz Wydawnictwo C.H.Beck 2016 Informacje Wydawcy: Opracowanie stanowi jedynie pomoc dla kandydatów przy przygotowaniach do egzaminów konkursowych na aplikacje prawnicze. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za zmiany wynikaj¹ce z nowelizacji powo³ywanych w ksi¹ ce przepisów. Bêdziemy wdziêczni za wszelkie uwagi i sugestie skierowane pod adresem: joanna.ablewicz@beck.pl Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Sk³ad i ³amanie: DTP Art Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Wstęp... Wykaz skrótów... IX XI DZIAŁ I. PRAWO GOSPODARCZE... 1 Zagadnienie 1. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej... 1 Zagadnienie 2. Rejestrowanie przedsiębiorców (CEIDG i KRS)... 8 Zagadnienie 3. Koncesje i zezwolenia Zagadnienie 4. Regulowana działalność gospodarcza Zagadnienie 5. Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych Dział II. Prawo spółek handlowych Zagadnienie 1. Uwagi ogólne Zagadnienie 2. Charakterystyka spółek osobowych Zagadnienie 3. Charakterystyka spółek kapitałowych Zagadnienie 4. Spółka jawna Zagadnienie 5. Spółka partnerska Zagadnienie 6. Spółka komandytowa Zagadnienie 7. Spółka komandytowo-akcyjna Zagadnienie 8. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Zagadnienie 9. Spółka akcyjna Zagadnienie 10. Transformacje w spółkach Zagadnienie 11. Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową Dział III. Prawo upadłościowe Zagadnienie 1. Uwagi ogólne Zagadnienie 2. Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości Zagadnienie 3. Skutki ogłoszenia upadłości Zagadnienie 4. Postępowanie upadłościowe prowadzone po ogłoszeniu upadłości Zagadnienie 5. Lista wierzytelności Zagadnienie 6. Układ w upadłości Zagadnienie 7. Likwidacja masy upadłości Zagadnienie 8. Postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej Dział IV. Prawo restrukturyzacyjne Zagadnienie 1. Przepisy ogólne Zagadnienie 2. Sąd i sędzia-komisarz Zagadnienie 3. Nadzorca i zarządca Zagadnienie 4. Uczestnicy postępowania Zagadnienie 5. Układ

7 Spis treści VI Zagadnienie 6. Przepisy ogólne dotyczące postępowania restrukturyzacyjnego Zagadnienie 7. Postępowanie o zatwierdzenie układu Zagadnienie 8. Przyspieszone postępowanie układowe Zagadnienie 9. Postępowanie układowe Zagadnienie 10. Postępowanie sanacyjne Zagadnienie 11. Zakończenie i umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego DZIAŁ V. PRAWO ADMINISTRACYJNE Zagadnienie 1. Samorząd terytorialny Zagadnienie 2. Plan zagospodarowania przestrzennego Zagadnienie 3. Prawo budowlane Zagadnienie 4. Prawo geodezyjne i kartograficzne Zagadnienie 5. Gospodarka nieruchomościami Zagadnienie 6. Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców DZIAŁ VI. POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE Zagadnienie 1. Uwagi ogólne Zagadnienie 2. Postępowanie Zagadnienie 3. Sądownictwo administracyjne DZIAŁ VII. PRAWO KARNE Zagadnienie 1. Uwagi ogólne Zagadnienie 2. Formy popełnienia przestępstwa Zagadnienie 3. Zbieg przestępstw i przepisów ustawy Zagadnienie 4. Wyłączenie odpowiedzialności karnej Zagadnienie 5. Kary Zagadnienie 6. Środki karne Zagadnienie 7. Sądowy wymiar kary Zagadnienie 8. Powrót do przestępstwa Zagadnienie 9. Poddanie sprawcy próbie Zagadnienie 10. Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych Zagadnienie 11. Środki zabezpieczające Zagadnienie 12. Przedawnienie Zagadnienie 13. Zatarcie skazania Zagadnienie 14. Pojęcia z zakresu prawa karnego DZIAŁ VIII. POSTĘPOWANIE KARNE Zagadnienie 1. Uwagi ogólne Zagadnienie 2. Sąd Zagadnienie 3. Strony, obrońcy, pełnomocnicy Zagadnienie 4. Czynności procesowe Zagadnienie 5. Świadkowie, pokrzywdzony Zagadnienie 6. Biegli, tłumacze, specjaliści Zagadnienie 7. Środki przymusu Zagadnienie 8. Postępowanie przed sądem I instancji

8 Spis treści Zagadnienie 9. Postępowanie odwoławcze Zagadnienie 10. Postępowanie przyspieszone Zagadnienie 11. Nadzwyczajne środki zaskarżenia Zagadnienie 12. Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia Zagadnienie 13. Postępowanie karne w sprawach międzynarodowych Zagadnienie 14. Europejski nakaz aresztowania DZIAŁ IX. PRAWO I POSTĘPOWANIE W SPRAWACH WYKROCZEŃ Zagadnienie 1. Uwagi ogólne Zagadnienie 2. Kary, środki karne i zasady ich wymiaru Zagadnienie 3. Podstawowe pojęcia prawa wykroczeń Zagadnienie 4. Poszczególne grupy wykroczeń Zagadnienie 5. Postępowanie w sprawach o wykroczenia Zagadnienie 6. Nadzwyczajne środki zaskarżenia DZIAŁ X. PRAWO PRACY Zagadnienie 1. Podstawowe pojęcia i zasady prawa pracy Zagadnienie 2. Nawiązanie stosunku pracy Zagadnienie 3. Umowa o pracę Zagadnienie 4. Ustanie stosunku pracy Zagadnienie 5. Stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę Zagadnienie 6. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia Zagadnienie 7. Obowiązki pracodawcy i pracownika Zagadnienie 8. Odpowiedzialność w stosunkach pracy Zagadnienie 9. Czas pracy Zagadnienie 10. Urlopy pracownicze Zagadnienie 11. Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem Zagadnienie 12. Zatrudnianie pracowników młodocianych Zagadnienie 13. Bezpieczeństwo i higiena pracy Zagadnienie 14. Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy DZIAŁ XI. PRAWO KORPORACJI PRAWNICZYCH Część I. Prawo o adwokaturze Zagadnienie 1. Wykonywanie zawodu adwokata Zagadnienie 2. Izby adwokackie Zagadnienie 3. Organy adwokatury Zagadnienie 4. Lista adwokatów Zagadnienie 5. Aplikacja adwokacka Zagadnienie 6. Odpowiedzialność dyscyplinarna Część II. Ustawa o radcach prawnych Zagadnienie 1. Wykonywanie zawodu radcy prawnego Zagadnienie 2. Uprawnienia do wykonywania zawodu radcy prawnego Zagadnienie 3. Aplikacja radcowska Zagadnienie 4. Samorząd radców prawnych Zagadnienie 5. Odpowiedzialność dyscyplinarna VII

9

10 Wstęp Drogi Czytelniku! Książka, którą przekazujemy do Twoich rąk, jest efektem osobistych przygotowań Autorki do egzaminów na aplikacje. Powstała na podstawie setek zaktualizowanych notatek, aktów prawnych i wykładów. Opracowanie to zawiera systematyczne omówienie węzłowych zagadnień tych dziedzin prawa, których znajomość wymagana jest na egzaminach na aplikacje: radcowską, adwokacką, notarialną. Zostało ono pomyślane jako materiał pomocniczy do usystematyzowania wiedzy zdobytej w trakcie studiów. Prezentowana książka (opracowanie) adresowana jest w pierwszej kolejności do osób, które przystępują do egzaminów na aplikacje: radcowską, adwokacką i (lub) notarialną i z tą myślą została skonstruowana. Może również jednak służyć studentom prawa i aplikantom jako pomoc przy powtarzaniu materiału. Pragnę w tym miejscu podziękować wszystkim osobom, które przyczyniły się do powstania tej książki, a przede wszystkim mojemu Mężowi i Rodzicom za zachętę do podjęcia pracy nad stworzeniem takiego opracowania, niezwykle cenną pomoc techniczną oraz wsparcie w trakcie pisania. Katarzyna Czajkowska-Matosiuk IX

11

12 Wykaz skrótów Akty prawne AdmRządWojU... ustawa z r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 525 ze zm.) DrPublU... ustawa z r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 460 ze zm.) EgzAdmU... ustawa z r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz ze zm.) EmRentyFUSU... ustawa z r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.) FundU... ustawa z r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 40) GospNierU... ustawa z r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz ze zm.) InforPublU... ustawa z r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz ze zm.) KC... ustawa z r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) KK... ustawa z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KKS... ustawa z r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.) KP... ustawa z r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz ze zm.) KPA... ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 23) KPK... ustawa z r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KPW... ustawa z r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 395 ze zm.) KRO... ustawa z r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2082) KrRejSU... ustawa z r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz ze zm.) KRSU... ustawa z r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. Nr 126, poz. 714 ze zm.) KSH... ustawa z r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.) KW... ustawa z r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz ze zm.) KWU... ustawa z r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 707 ze zm.) XI

13 Wykaz skrótów OrdPodU... XII NielU... ustawa z r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 382 ze zm.) NIKU... ustawa z r. o Najwyższej Izbie Kontroli (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1096) ObPolU... ustawa z r. o obywatelstwie polskim (Dz.U. z 2012 r. poz. 161 ze zm.) OchrKonkurU... ustawa z r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 184 ze zm.) ustawa z r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) PCzCywU... ustawa z r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 626 ze zm.) PDoFizU... ustawa z r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) PDoPrU... ustawa z r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.) PodLokU... ustawa z r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 849 ze zm.) PPU... ustawa z r. o przedsiębiorstwach państwowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.) PrAdw... ustawa z r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 615 ze zm.) PrBud... ustawa z r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.) PrGeod... ustawa z r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 520 ze zm.) PrNot... ustawa z r. Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 164 ze zm.) PrOchrŚr... ustawa z r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.) ProkU... ustawa z r. o prokuraturze (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 270, poz ze zm.) PrPostSądAdm... ustawa z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) PrRestr... ustawa z r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2015 r. poz. 978) PrSpółdz... ustawa z r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 21) PrStow... PrUpad... ustawa z r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1393) ustawa z r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 233 ze zm.) PrUSA... ustawa z r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz ze zm.) PrUSP... ustawa z r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 133 ze zm.)

14 Wykaz skrótów PrWeksl... ustawa z r. Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.) PrywKomerU... ustawa z r. o komercjalizacji i prywatyzacji (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 747 ze zm.) PrZamPubl... ustawa z r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2164) PrZgrom... ustawa z r. Prawo o zgromadzeniach (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1485) PSpDarU... ustawa z r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 86 ze zm.) RadcyU... ustawa z r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 507 ze zm.) SamGminU... ustawa z r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz ze zm.) SamPowU... ustawa z r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz ze zm.) SamWojU... ustawa z r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1392) ScalWymGrU... ustawa z r. o scalaniu i wymianie gruntów (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 700 ze zm.) SNU... ustawa z r. o Sądzie Najwyższym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 499 ze zm.) SwobGospU... ustawa z r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) SysUbSpołU... ustawa z r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.) SzkolWyżU... ustawa z r. Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) ŚwRodzU... ustawa z r. o świadczeniach rodzinnych TKU... (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.) ustawa z r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. z 2015 r. poz ze zm.) TSU... ustawa z r. o Trybunale Stanu (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 925 ze zm.) WłLokU... ustawa z r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1892) ZagosPrzestrzU... ZasiłkiU... ZNKU... ustawa z r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 199 ze zm.) ustawa z r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.) ustawa z r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz ze zm.) Inne skróty art.... artykuł bhp... bezpieczeństwo i higiena pracy XIII

15 Wykaz skrótów CEIDG... Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej Dz.U.... Dziennik Ustaw FRD... Fundusz Rezerw Demograficznych KEL... Kodeks Etyki Lekarskiej KERP... Kodeks Etyki Radcy Prawnego KPPUE... Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej KRRP... Krajowa Rada Radców Prawnych MSiG... Monitor Sądowy i Gospodarczy nast.... następny Nr... numer NRA... Naczelna Rada Adwokacka OIRP... okręgowa izba radców prawnych ORA... okręgowa rada adwokacka OSPiKA... Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowej PiP... Państwo i Prawo poz.... pozycja Prok. i Pr.... Prokuratura i Prawo r.... rok RP... Rzeczpospolita Polska RPO... Rzecznik Praw Obywatelskich RPP... Rada Polityki Pieniężnej s... strona SE... spółka europejska t.j... tekst jednolity ust.... ustęp ze zm.... ze zmianami ZN... Zgromadzenie Narodowe XIV

16 DZIAŁ I. PRAWO GOSPODARCZE Pojęcie prawa gospodarczego Prawo gospodarcze publiczne to system zasad i norm prawnych regulujących proces gospodarowania (działalność gospodarczą), a w szczególności oddziaływanie państwa na gospodarkę. Zagadnienie 1. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej Pytanie: Przedsiębiorca będący osobą fizyczną może podjąć działalność gospodarczą: a. po zakończeniu przygotowań do jej prowadzenia bez uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, B. wyłącznie po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, C. w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Odp. C; art. 14 ust. 1 SwobGospU Omówienie: UWAGI OGÓLNE Zakres przedmiotowy Ustawa z r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) reguluje: 1) podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz 2) zadania organów w tym zakresie. Definicja działalności gospodarczej Zgodnie z art. 2 SwobGospU działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Wyłączenie spod rygorów SwobGospU Artykuł 3 SwobGospU wymienia rodzaje działalności gospodarczej, które są wyłączone spod rygorów ustawy i do których nie stosuje się jej przepisów. Dotyczy to: 1) działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie: a) upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, 1

17 Dział I. Prawo gospodarcze b) ogrodnictwa, c) warzywnictwa, d) leśnictwa, e) rybołówstwa śródlądowego; 2) świadczenia w gospodarstwach rolnych usług związanych z pobytem turystów, takich jak: a) wynajmowanie przez rolników pokoi, b) sprzedaż posiłków domowych, c) inne usługi związane z pobytem turystów oraz 3) wyrobu win przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz ze zm.). 4) działalności rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c PDoFizU. Wskazane powyżej rodzaje działalności stanowią działalność gospodarczą, lecz podlegają przepisom odrębnych ustaw. Definicja przedsiębiorcy Zgodnie z art. 4 SwobGospU przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, ale nie spółkę cywilną. Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych: 1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych: 1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych: 1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro. Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty. Przy jego obliczaniu nie uwzględnia się pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, urlopach na 2

18 Zagadnienie 1. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich i urlopach wychowawczych, a także zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. Zasada swobody działalności gospodarczej Zgodnie z art. 6 SwobGospU podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Właściwy organ nie może żądać ani uzależnić swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa. ZASADY PODEJMOWANIA I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Wpis do rejestru i ewidencji Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą: 1) w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej osoby fizyczne albo 2) po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (art. 14 ust. 1 SwobGospU). Jednak spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców. Należy pamiętać, że art. 14 SwobGospU nie stosuje się, w przypadku gdy ustawy uzależniają podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej od obowiązku uzyskania przez przedsiębiorcę koncesji albo zezwolenia, o którym mowa w art. 75 SwobGospU. W przypadku przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, podejmujących działalność gospodarczą wiążącą się z obowiązkiem uzyskania przez przedsiębiorcę wpisu w rejestrze działalności regulowanej, stosuje się przepis art. 65 SwobGospU. Co do zasady organ prowadzący, na podstawie przepisów regulujących daną działalność gospodarczą, rejestr działalności regulowanej, dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania tej działalności. Oświadczenie składa się na piśmie do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej. Jednak przedsiębiorca podlegający wpisowi do ewidencji może złożyć wniosek wraz z oświadczeniem również we właściwym organie ewidencyjnym, wskazując organ prowadzący rejestr działalności regulowanej. Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku. Zawieszenie działalności przez przedsiębiorcę Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy (art. 14a ust. 1 SwobGospU). Jeżeli działalność gospodarcza wykonywana jest w formie spółki cywilnej, zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach. Z kolei przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w różnych formach prawnych może zawiesić wykonywanie działalności w jednej z tych form. 3

19 Dział I. Prawo gospodarcze Okres zawieszenia może być oznaczony w dniach, miesiącach albo miesiącach i dniach. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca: 1) ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, 2) ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, 3) ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie, 4) ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej, 5) wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa, 6) ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej, 7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą. Zawieszenie oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku. W stosunku do zobowiązań o charakterze publicznoprawnym zawieszenie wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej. Zawiesić wykonywanie działalności w celu opieki nad dzieckiem może: 1) przedsiębiorca niezatrudniający pracowników, 2) prowadzący działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy; może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres: a) do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5. roku życia, b) do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia, w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Z tego uprawnienia przedsiębiorca może korzystać jednorazowo w całości lub w nie więcej niż 4 częściach. Numer identyfikacji podatkowej (NIP) Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany: 1) umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz 2) posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym. 4

20 Zagadnienie 1. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej Numer identyfikacji podatkowej (NIP) umożliwia identyfikację przedsiębiorcy w poszczególnych urzędowych rejestrach. Zasady wykonywania działalności gospodarczej Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach: 1) uczciwej konkurencji, 2) poszanowania dobrych obyczajów oraz 3) słusznych interesów konsumentów. Obowiązki przedsiębiorcy Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące: 1) ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej oraz 2) ochrony środowiska. Uprawnienia zawodowe Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych. Informacje o towarze, dane firmy Przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie, instrukcji lub do dostarczenia w inny, zwyczajowo przyjęty, sposób pisemnych informacji w języku polskim: 1) określających firmę producenta i jego adres, a także państwo siedziby wytwórcy, jeżeli ma on siedzibę poza terytorium państw członkowskich UE i państw EFTA, 2) umożliwiających identyfikację towaru, chyba że przeznaczenie towaru jest oczywiste. Powyższa zasada nie dotyczy środków spożywczych w rozumieniu rozporządzenia (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.Urz. UE L Nr 31 ze zm., s. 1). Sprzedaż bezpośrednia i na odległość Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych: 1) firmy przedsiębiorcy, 2) numeru identyfikacji podatkowej (NIP), 3) siedziby i adresu przedsiębiorcy. Zasady płatności Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy: 1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz 5