LEGIONOWSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I INNYCH UZALEŻNIEŃ NA ROK 2006

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr XLII/547/2006 Rady Miasta Legionowo z dnia 25 stycznia 2006 r. LEGIONOWSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I INNYCH UZALEŻNIEŃ NA ROK 2006 ROZDZIAŁ I DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE MIASTA LEGIONOWO. Program zawiera zadania związane z prowadzeniem profilaktyki i rozwiązywaniem problemów alkoholowych i innych uzależnień oraz problemów wynikających z przemocy domowej w oparciu o zadania własne gminy, wyznaczone ustawą z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości, przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2002 r. Nr 147, poz z późn. zm) oraz ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr.180, poz. 1493). Gmina Legionowo zakwalifikowana jako jedna z 71 gmin miejskich włączonych do Ogólnopolskiej Sieci Gmin Wiodących w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych jest partnerem Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Warszawie w kreowaniu i monitorowaniu lokalnych strategii z zakresu polityki wobec alkoholu. Przedstawiany program jest zgodny z Rekomendacjami Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Określa on warunki, cele, zadania i przyporządkowane im działania, formułowane w oparciu o dostępne zasoby występujące na terenie Legionowa. Biorąc pod uwagę uwarunkowania, program ten wyznacza zadania możliwe do zrealizowania po dokonaniu analizy warunków sprzyjających realizacji i zagrożeń społecznych. Główne czynniki wspierające realizację zadań Programu: 1. Gromadzone środki finansowe w ramach Funduszu Przeciwdziałania Alkoholizmowi. 2. Integracja środowiska działającego na rzecz rozwiązywania problemów społecznych. 3. Wzrost zainteresowania społeczeństwa zdrowym stylem życia, wynikający z realizacji programów promocji zdrowia, kampanii społecznych i edukacyjnych, działalności marketingowej i reklamowej. 4. Moda na naśladowanie korzystnych wzorców kulturowych czerpanych ze środków komunikacji masowej, stymulująca korektę zachowań i postaw społecznych. Uwarunkowania planowanych działań: 1. Możliwość dotarcia do dzieci i młodzieży za pośrednictwem szkół i innych placówek opiekuńczo-wychowawczych. W mieście znajdują się wszystkie typy placówek edukacyjnych i opiekuńczo-wychowawczych: żłobek, przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły

2 ponadgimnazjalne (licea, licea profilowane, szkoła zawodowa), zespół szkół specjalnych, niepubliczna szkoła podstawowa, niepubliczne gimnazjum, niepubliczne liceum, prywatny zespół szkół policealnych, zakład doskonalenia zawodowego (szkoły dla dorosłych), prywatna szkoła wyższa. 2. Doświadczona kadra pedagogiczna, zwiększająca się liczba nauczycieli dyplomowanych i mianowanych. 3. Zwiększający się potencjał specjalistów pracujących w samorządzie lokalnym, który może być wykorzystywany do współorganizacji pracy profilaktycznej i edukacyjnej. 4. Funkcjonowanie organizacji pozarządowych, programów pracy środowiskowej i programów socjoterapeutycznych dla dzieci, młodzieży oraz rodziców mających problemy alkoholowe, świetlic środowiskowych: Środowiskowego Ogniska Wychowawczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, Ogniska Wychowawczego Legionowskiego Centrum Charytatywno-Opiekuńczego Caritas Diecezji Warszawsko-Praskiej, Świetlicy Profilaktycznej przy Szkole Podstawowej nr 2, Klubu uczniowskiego w Szkole Podstawowej nr 2, Samorządowego Środowiskowego Programu Przyjaciel Dzieci i Młodzieży, Ośrodka Pomocy w Wychodzeniu z Bezdomności Wspólny Dom prowadzonego przez Stowarzyszenie Pomocy im. św. Franciszka, parafii, udzielających wsparcia duchowego i katolickich ruchów młodzieżowych skupiających młodych ludzi. 5. Funkcjonowanie Poradni Rodzinnej, Poradni Terapii Uzależnień i Współuzależnień od Alkoholu, Punktu Konsultacyjnego Przemoc w Rodzinie, Punktu Konsultacyjnego Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Poradni dla Młodzieży z Zachowaniami Ryzykownymi. 6. Funkcjonowanie systemu pomocy społecznej wspomagającej finansowo i rzeczowo rodziny ubogie, wyrównującego deficyty materialne rodzin: Ośrodka Pomocy Społecznej, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. 7. Otwartość samorządu legionowskiego na współpracę z organizacjami pozarządowymi. 8. Istnienie Młodzieżowej Rady Miasta Legionowo, reprezentującej potrzeby i dążenia młodych legionowian. Szansą może być również właściwe określenie zakładanych celów, ustalenie i wyznaczenie priorytetowych zadań, które dzięki systemowemu podejściu, mogą przynieść oczekiwane rezultaty. Najważniejsze, ograniczające słabe strony uwarunkowań realizacji zadań: 1. Brak lokali na funkcjonowanie klubów młodzieżowych. 2. Ograniczone środki finansowe, brak zabezpieczenia finansowego na pokrycie części kosztów planowanych zamierzeń zespołów strategicznych. 3. Brak systemu prawnego zobowiązującego Gminę do powstania zespołów interdyscyplinarnych, działających na rzecz rozwiązywania problemów społecznych. 4. Niedostateczna świadomość społeczna, powodująca brak przyzwolenia na konieczność angażowania się ludzi w rozwiązywanie problemów innych, nie zachęcająca na ingerowanie ludzi będących obserwatorami w przypadkach występowania sytuacji kryzysowych oraz w różnych sytuacjach zagrożenia i popełniania przestępstw i wykroczeń związanych z alkoholem. 5. Brak systemu wymuszającego na lekarzach zajęcie się przypadkami podejrzenia o stosowanie przemocy domowej oraz szkodliwego spożywania napojów alkoholowych przez pacjentów. 6. Brak lub niedostateczna współpraca w zakresie współdziałania i przekazywania informacji między służbami, instytucjami zajmującymi się rozwiązywaniem sytuacji kryzysowych.

3 Diagnoza środowiska społecznego Legionowa Liczba osób zameldowanych na pobyt stały w Legionowie wg stanu na dzień r. wynosi Liczba osób w przedziale wiekowym od 6 do 19 la t- to jest wielkość populacji szczególnie objęta ochroną gminy przez uzależnieniami wynosi 7.540, zaś osób w wieku do 24 roku życia zameldowanych w Legionowie jest W szkołach zatrudnionych jest ok. 500 nauczycieli. Zagrożenia społeczne, dotyczące szczególnie postaw i zachowań młodzieży były przedmiotem szczegółowych badań w 2000 r., 2003 r. i w 2005 r., zaś wnioski płynące z tych badań stanowią cenny element diagnozy sytuacji społecznej mieszkańców Legionowa. SYTUACJA RODZINNA BADANYCH UCZNIÓW Większość badanych uczniów jest zadowolona z atmosfery panującej w ich domu. Zdecydowana większość badanych uczniów pochodzi z rodzin, w których obydwoje rodzice pracują zawodowo. Obydwoje rodziców niepracujących zawodowo posiada 5,6% wszystkich badanych. Duża część badanych dobrze ocenia warunki materialne swojej rodziny. Wśród badanych respondentów rodzeństwo posiada ponad 80%. SYTUACJA SZKOLNA Wyniki w nauce Badani uczniowie uczą się średnio - w ubiegłym roku najczęściej uzyskiwaną średnią ocen była średnia mieszcząca się w przedziale 3,0 3,9. W przypadku ocen z zachowania jedna trzecia uczniów uzyskała ocenę dobrą. Co trzeci uczeń uzyskał ocenę bardzo dobrą, a co dziesiąty ocenę poprawną, podobny odsetek ocenę wzorową. Prawie wszyscy uczniowie zadeklarowali wolę kontynuowania nauki Większość badanych respondentów uważa, że są lubiani w szkole. Niemal połowa wszystkich badanych uczniów twierdzi, że atmosfera w szkole jest różna czasami dobra, czasami zła. PSYCHOLOGICZNO SPOŁECZNE ASPEKTY SYTUACJI ŻYCIOWEJ BADANYCH UCZNIÓW Ponad połowa badanych jest zadowolona ze swojego życia. Więcej niż jeden na trzech uczniów twierdzi, że bywa różnie i czasami jest zadowolony, czasami nie jest zadowolony z życia. Najbardziej zaufaną osobą, do której zwróciliby się w razie problemów jest matka twierdzi tak ponad połowa badanych. 40% wskazało na kolegę lub koleżankę, a ok. jedna piąta zapytałoby o radę rodzeństwo lub ojca. Pedagog szkolny ani razu nie został wskazany jako osoba, do której zwracają się młodzi ludzie ze swoimi problemami. Jeśli chodzi o formy spędzania wolnego czasu to największy odsetek badanych deklaruje aktywne uprawianie sportu i jazdę na rowerze jako główne formy spędzania wolnego czasu (przynajmniej raz w tygodniu). Połowa uczniów w wolnej chwili poświęca się swojemu hobby. Połowa badanych deklaruje, że podczas typowego dnia w tygodniu ogląda telewizję przynajmniej 2 godziny. Co piąty respondent twierdzi, że ogląda telewizję około godziny dziennie. Trzy czwarte uczniów spędza czas przed komputerem grając w gry komputerowe/gry internetowe. 11,2% badanych nigdy nie czyta książek dla przyjemności.

4 Zdecydowana większość badanych deklaruje, że są wierzący, zaś nie przyznaje się do wiary w Boga co 25 osoba PRZEMOC NA TERENIE SZKOŁY LUB W NAJBLIŻSZYM OTOCZENIU Co trzeci uczeń doświadczył jakiejś formy przemocy na terenie szkoły. Do najczęściej wymienianych aktów przemocy należą: kradzież, inne formy agresji i chuligaństwa niż wymienione w ankiecie, zniszczenie jakiegoś wartościowego przedmiotu. Większość uczniów deklaruje, że wie do jakiej osoby lub organizacji powinien zwrócić się ktoś, kto stał się ofiarą przemocy w szkole lub w jej najbliższym otoczeniu. POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW 71% badanych uczniów deklaruje przynajmniej jednorazowe zapalenie papierosa. Najwięcej uczniów po raz pierwszy sięgnęło po tę używkę w wieku 11 lat lub wcześniej (prawie co piąty uczeń), co wskazuje na wysoką dostępność papierosów dla młodych ludzi. O szkodliwości palenia zdecydowanie częściej przekonane są dziewczyny niż chłopcy. W ciągu ostatniego miesiąca w grupie uczniów deklarujący, że palili przynajmniej 20 razy znalazł się co 6 badany. Mimo to większość badanych zdaje sobie sprawę, że nawet sporadyczne palenie jest szkodliwe dla zdrowia. POSTAWY WOBEC PICIA ALKOHOLU Alkohol jest powszechną używką w badanym środowisku. Zdecydowana większość uczniów zna już jego smak. Okazuje się, że ponad połowa badanych przynajmniej raz upiła się alkoholem, a tylko co trzeci twierdzi, że nigdy nie miało to miejsca, mimo że próbowali alkoholu. 35% uczniów twierdzi, że picie jest wbrew moim zasadom, 33% nie pije z powodów religijnych. W badanej grupie najwięcej jest osób, które swój pierwszy kontakt z alkoholem miały w wieku 15 lat (co czwarty uczeń) i w wieku 14 lat (co piąty). Odsetek uczniów, którzy przyznali, że w ciągu życia pili przynajmniej 20 razy wynosi 43%. Ponad połowa badanych przyznała, że piła alkohol w ciągu ostatniego miesiąca przed badaniem. W ciągu ostatniego miesiąca przed badaniem upił się co 4 uczeń. Niemal 90% badanych jest zdania, że niektóre skutki picia są okropne, a także że picie szkodzi zdrowiu. Natomiast sytuacje związane z utratą kontroli nad zachowaniem, czy piciem w odniesieniu do samych badanych nie zostały uznane za bardzo prawdopodobne. Dwie trzecie badanych przyznaje się, że przeważnie pije alkohol u kogoś w domu i na świeżym powietrzu: na ulicy, w parku. Co trzeci przyznaje, że najczęściej pije u siebie w domu i tylko niewielu mniej, że w barze lub pubie i na dyskotece. Dwa najczęściej wymieniane przez badanych sposoby zaopatrywania się w alkohol, to pomoc pełnoletnich kolegów (66,7%) ankietowanych i kupno w sklepie (ponad połowa respondentów). Ankietowani twierdzą, że zdobycie alkoholu jest bardzo łatwe. 32% młodzieży nigdy nie zdarzyło się upić. Co dziesiąty uczeń twierdzi, że upiło się więcej niż 20 razy w życiu, natomiast 5 osób z grona badanych upiło się w ciągu ostatniego miesiąca więcej niż 20 razy. W 2005 r. PBS Sopot dokonała Ogólnopolskiego Badania Wzory konsumpcji w Polsce w latach Badania te, po prezentacji Ministrowi Zdrowia zostaną opublikowane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Ocena ważności problemów społecznych: Po bezrobociu, spadku stopy życiowej i przemocy na ulicach, picie alkoholu przez młodzież zostało zauważone przez społeczeństwo jako naczelny problem społeczny. Alkohol jest również wskazywany jako jeden z trzech głównych czynników ryzyka chorób oraz jest bezpośrednim powodem prawie 2 mln zgonów osób rocznie w skali globalnej.

5 84% dorosłych Polaków przyznaje się do picia alkoholu. 15% społeczeństwa stanowią abstynenci (nie piją w ciągu ostatnich 12 miesięcy) Średnie roczne spożycie w litrach 100 % alkoholu wynosi szacunkowo 9-12 litrów na osobę. Notuje się wzrost spożycia napojów alkoholowych aż o 40%. Piwo stanowi jeszcze najmocniejszą pozycję w strukturze spożycia, lecz struktura ta się niezmiernie zmieniła, niestety na korzyść napojów spirytusowych. Następuje więc powrót do struktury picia z lat 80 i początku lat 90 XX wieku. 10% osób to jest 3 mln Polaków pije powyżej 12 litrów na osobę. 16% to jest 5 mln osób pije ryzykownie ( nie są to osoby uzależnione). Populacje osób, u których występują różne kategorie problemów alkoholowych (dane szacunkowe opracowane przez Państwową Agencję Rozwiązywanie Problemów Alkoholowych) W Polsce 38,6 mln W mieście 100 tys. mieszk. Liczba osób uzależnionych od alkoholu Dorośli żyjący w otoczeniu alkoholika (współmałżonko wie, rodzice) Dzieci wychowujące się w rodzinach alkoholików Ofiary przemocy domowej w rodzinach z problemem alkoholowym ok. 2% populacji ok. 800 tys. ok osób ok. 4% populacji ok. 1,5 mln ok osób ok. 4% populacji ok. 1,5 mln ok osób 2/3 osób dorosłych oraz 2/3 dzieci z tych rodzin Razem ok 2 mln osób: dorosłych i dzieci ok osób:dorosłych i dzieci W Polsce funkcjonuje grup samopomocowych Anonimowych Alkoholików oraz 792 grupy Al-Anon. W Legionowie funkcjonuje 9 grup AA oraz 3 grupy Al-Anon. W samym Legionowie w 2005 r. szacować można, że żyje przeszło osób u których stwierdza się zespół zależności alkoholowej, do 4000 osób współuzależnionych, którzy wraz z alkoholikiem doświadczają szkód zdrowotnych i społecznych. Osoby te ponoszoną ogromne straty rozwojowe we wszystkich aspektach życia społecznego ugruntowując, z pokolenia na pokolenie, postawy bezradności życiowej i utrwalając zaniedbania w rodzinie. Nadużyciem alkoholu jest każde picie przez osoby niepełnoletnie. Według danych Komendy Powiatowej Policji w Legionowie w pierwszym półroczu 2005 r. zatrzymano 37 osób nieletnich znajdujących się pod wpływem alkoholu, 22 osoby nietrzeźwe kierujące pojazdami mechanicznymi oraz 83 nietrzeźwych rowerzystów. Jeden nietrzeźwy kierowca spowodował wypadek, zaś 7 było sprawcami kolizji. Legionowscy policjanci przeprowadzili 126 interwencji domowych dokonanych przez osoby nietrzeźwe w związku z przemocą w rodzinie. Ogólna ilość interwencji dotycząca osób nietrzeźwych wynosi 1082.

6 Informacje dotyczące pomocy osobom uzależnionych od alkoholu w Poradni Terapii Uzależnień i Współuzależnień od Alkoholu w Legionowie.: łącznie w Poradni zarejestrowanych jest 270 pacjentów udział z zajęciach grupy wstępnej w okresie jej funkcjonowania w 2005 r. wzięło 38 osób uzależnionych, w tym 19 osób ukończyło grupę, z czego 13 kontynuuje leczenie w grupie podstawowej i zapobiegania nawrotom picia z programu pracy z osobami współuzależnionymi od alkoholu skorzystało 10 osób terapią podstawową, w grupie bezsilności i w grupie destrukcji objętych było 25 pacjentów, w terapii ponadpodstawowej, w grupie zapobiegania nawrotom picia uczestniczyło 30 osób, w terapii indywidualnej konstruktywnego motywowania uczestniczyło 270 osób. Z Funduszu Przeciwdziałania Alkoholizmowi finasowane były poradni dwie grupy : Grupa Edukacyjna dla Osób Współuzależnionych oraz Grupa Wstępna dla Osób Uzależnionych. W Punkcie Konsultacyjnym Przemoc w Rodzinie w trzech kwartałach 2005 r. porady uzyskało 140 osób indywidualnych i 20 rodzin. Zgłaszały one problem doznawania różnych form przemocy domowej: psychicznej, fizycznej i zaniedbywania potrzeb egzystencjalnych. Praca z klientem miała na celu danie wsparcia psychicznego i nauczenie umiejętności społecznych niezbędnych do życia. W Poradni Rodzinnej w Legionowie w 2005 r z pomocy skorzystało 57 osób, gdzie z psychologiem omawiana była sytuacja kryzysowa występująca w rodzinie oraz plan działań naprawczych, w zakresie komunikacji partnerskiej. Klienci ci otrzymali również ofertę bezpłatnego uczestnictwa w dalszej terapii w profesjonalnym ośrodku warszawskim Stowarzyszenia Psychologów Chrześcijańskich. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych prowadziła Punkt Konsultacyjny dla osób nadużywających alkoholu i członków ich rodzin. W Punkcie zarejestrowane są 989 osoby. W 2005 r. zgłoszonych zostało 120 nowych osób nadużywających alkoholu. W tym okresie Komisja wysłała 590 wezwań do osób mających problem alkoholowy lub członków ich rodzin. Na spotkania Komisji zgłosiło się 175 osób. Ponadto Komisja prowadziła rozmowy z 135 rodzinami osób nadużywających alkoholu, a 31 razy interweniowała w miejscach zamieszkania osób nadużywających alkohol i stosujących przemoc w rodzinie. Komenda Powiatowa Policji w Legionowie przysłała 197 wniosków o podjęcie interwencji wobec osoby nadużywającej alkoholu. 34 wnioski zgłoszone zostały przez rodziny, a 44 zgłoszonych przez inne organizacje. Komisja skierowała 13 wniosków do Sądu Rejonowego w Legionowie o zobowiązanie klienta do podjęcia leczenia uzależnienia i wskazanie stacjonarnego lub niestacjonarnego zakładu lecznictwa odwykowego. W Sądzie Rejonowym w Legionowie toczą się 23 postępowania wykonawcze w sprawach wniesionych przez Komisję o nałożenie obowiązku podjęcia leczenia odwykowego w latach poprzednich. Łącznie trwają 36 postępowania dotyczące klientów Komisji. Ewaluacja dotychczas prowadzonych działań wskazuje na wiele deficytów występujących u mieszkańców Legionowa w zakresie niektórych umiejętności społecznych, które prowadzić mogą do podejmowana przez nich, różnych działań problemowych. Mając na względzie dobro i zdrowie mieszkańców Legionowa oraz świadomość że łatwiej zapobiegać niż rozwiązywać istniejące już problemy, dążyć się będzie do tworzenia systemu spójnych działań profilaktycznych, mających na celu wzmocnienie czynników chroniących od uzależnienia i zmniejszających czynniki ryzyka w podejmowaniu niewłaściwych zachowań. Czynniki ryzyka to cechy indywidualne lub warunki środowiska, których występowanie jest związane z zagrożeniami dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania społecznego jednostki (poziom bezrobocia, przestępczości, jakości szkolnictwa, uregulowań prawnych, dostępności

7 substancji psychoaktywnych w społeczności lokalnej, czynniki rodzinne poziom wsparcia emocjonalnego, spójność praktyk wychowawczych). Skuteczne działania profilaktyczne powinny być nastawione na wzmacnianie czynników chroniących, definiuje się, że są to przede wszystkim: - silne więzi emocjonalne z rodzicami, - zainteresowanie nauką szkolną, - regularne praktyki religijne, - poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów społecznych, - przynależność do pozytywnej grupy rówieśniczej, modelującej właściwe wzorce zachowań młodych ludzi. Z uwagi na istniejące zjawiska zewnętrzne takie jak lobby reklamowe i biznesowe, zainteresowane uczestniczeniem w zyskach płynących z obrotu alkoholem, jak również naciski ze strony niewłaściwych grup rówieśniczych, które pociągają młodego człowieka, bierze się pod uwagę, że młodzież nie zostanie w pełni zabezpieczona przed pokusami problemowych zachowań. Biorąc powyższe pod uwagę dążyć będziemy do skoordynowanych działań na możliwych płaszczyznach realizacji. Przedstawione powyżej uwarunkowania i zagrożenia czynników społecznych stanowią uzasadnienie do kontynuowania Legionowskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Innych Uzależnień w 2006 r. ROZDZIAŁ II CELE I ZAŁOŻENIA PROGRAMU 1. CELE PROGRAMU 1. Podniesienie jakości życia społecznego mieszkańców Legionowa. 2. Zapobieganie powstawania problemów wynikających z nadużywania alkoholu - opóźnienie wieku inicjacji oraz ograniczenie spożycia napojów alkoholowych poprzez skuteczne działania wychowawcze i profilaktyczne, skierowane głównie do młodzieży. 3. Zmniejszanie skali problemów dotykających rodziny, wynikających z podejmowania różnych zachowań patologicznych przede wszystkim przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, która stosowana jest szczególnie wobec słabszych członków rodziny (dzieci, kobiet i osób starszych) oraz budowanie skutecznych procedur kontroli społecznej nad szkodliwymi formami postępowania osób. 4. Zwiększenie umiejętności i zasobów społecznych niezbędnych do radzenia sobie z istniejącymi problemami życiowymi oraz wdrożenie form profilaktyki, kierowanej w szczególności do dzieci i młodzieży, opartej o kształtowanie dojrzałych postaw i wartości. 5. Promocja zdrowego stylu życia. 6. Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa mieszkańców. 7. Zwiększenie poziomu integracji społeczności lokalnej.

8 Zadania programowe realizowane będą w trzech obszarach: profilaktyka zachowań ryzykownych, leczenie i ograniczanie szkód zdrowotnych, diagnoza lokalna, ewaluacja działań. 2. ADRESACI DZIAŁAŃ PROGRAMU 1. Dzieci i młodzież (w tym z rodzin dysfunkcyjnych). 2. Rodzice dzieci. 3. Kadra pedagogiczna szkół. 4. Psycholodzy, terapeuci, lekarze. 5. Pracownicy i członkowie organizacji pozarządowych działających na rzecz rozwiązywania problemów uzależnień i przemocy w rodzinie. 6. Sprzedawcy napojów alkoholowych. 7. Kierowcy zatrzymani za jazdę w stanie nietrzeźwości. 8. Kandydaci na kierowców w szkołach nauki jazdy. 9. Pozostała społeczność lokalna. 3. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Koordynatorem programu jest Kierownik Referatu Zdrowia Publicznego i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Legionowo, który realizuje założenia programu wraz: z pozostałymi pracownikami Referatu, Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, powołaną Zarządzeniem Prezydenta Miasta Legionowo, do której zadań należy w szczególności: a) inicjowanie zadań własnych Gminy Legionowo w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom i rozwiązywania problemów alkoholowych, b) prowadzenie konsultacji indywidualnych z osobami zgłaszającymi się z problemem alkoholowym własnym i rodzinnym, c) prowadzenie rozmów motywacyjnych do podjęcia leczenia uzależnienia i życia w trzeźwości, d) podejmowanie czynności zmierzających do wydania przez sąd, orzeczenia wobec osób uzależnionych, obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu, e) prowadzenie kontroli przestrzegania warunków sprzedaży napojów alkoholowych w Legionowie, pod kątem przestrzegania ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w zakresie nie sprzedawania alkoholu niepełnoletnim i nietrzeźwym. f) wydawanie opinii o zgodności lokalizacji punktów sprzedaży napojów alkoholowych z uchwałami Rady Miasta Legionowo. Ustala się wynagrodzenie dla członka MKRPA na poziomie 13% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2006 r. Wynagrodzenie to przysługuje za udział w posiedzeniu Komisji, która odbywa się na terenie Urzędu Miasta, po godzinach pracy, lub za udział w kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych, na podstawie listy obecności członków Komisji. innymi podmiotami, instytucjami, organizacjami pozarządowymi współpracującymi z samorządem legionowskim takimi jak: szkołami legionowskimi, Sądem Rejonowym, Komendą Powiatową Policji, Strażą Miejską, Poradnią Terapii Uzależnień i Współuzależnień od Alkoholu, grupami ruchu samopomocowego AA, Al-Anon, oddziałami terapii uzależnień w Warszawie, Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Mazowieckim

9 Centrum Zdrowia Publicznego, Mazowieckim Centrum Polityki Społecznej, zakładami opieki zdrowotnej, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Towarzystwem Przyjaciół Dzieci Środowiskowym Ogniskiem Wychowawczym, Oddziałem Miejskim Polskiego Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii, Caritas Diecezji Warszawsko-Praskiej, Stowarzyszeniem Pomocy im. św. Franciszka i innymi podmiotami, przyczyniającymi się do prowadzenia zadań w tym zakresie. 4. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Źródłem finansowania zadań są środki finansowe budżetu Gminy pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. ROZDZIAŁ III ZADANIA WŁASNE GMINY W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA UZALEŻNIENIOM I ODPOWIADAJĄCE IM DZIAŁANIA DO REALIZACJI Zadanie 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od alkoholu. 1. Realizacja programów dodatkowych, nie finansowanych przez NFZ, przeznaczonych dla pacjentów w poradni legionowskiej, pracującej na rzecz rozwiązywania problemów osób uzależnionych i współuzależnionych. 2. Doposażenie placówek terapeutycznych w Legionowie w materiały edukacyjne niezbędne dla pacjentów oraz w sprzęt potrzebny do prowadzenia zajęć z osobami uzależnionymi i współuzależnionymi. 3. Dofinansowanie do szkoleń dla osób po przebytej terapii, mających na celu ugruntowanie alkoholików w trzeźwości. 4. Wspieranie działań terapeutycznych świadczonych dla bezdomnych mężczyzn i kobiet przez Stowarzyszenie Pomocy im. św. Franciszka. 5. Prowadzenie Punktu Konsultacyjnego przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 6. Kierowanie osób zajmujących się realizacją zadań w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień na szkolenia i inne formy spotkań związanych z podnoszeniem kwalifikacji. 7. Wspieranie działań na rzecz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu, przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu. 8. Dofinansowanie szkoleń, pobytów terapeutycznych osób współuzależnionych (szczególnie dzieci). 9. Finansowanie badań wykonywanych przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu lecznictwa wobec osób, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego i społecznego. Zadanie 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 1. Prowadzenie Punktu Konsultacyjnego "Przemoc w Rodzinie", w którym udzielana jest pomoc psychologiczna, dająca wsparcie psychiczne oraz pomoc umożliwiająca większe radzenie sobie z istniejącymi problemami bytowymi i społecznymi zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

10 2. Uruchomienie całodobowego punktu interwencji kryzysowej na terenie Ośrodka dla Bezdomnych Kobiet prowadzonego przez Stowarzyszenie Pomocy im. św. Franciszka w Legionowie. W punkcie świadczona będzie całodobowa pomoc kobietom z dziećmi, doświadczającym przemocy domowej, której źródłem najczęściej jest nadużywanie alkoholu. 3. Współpraca z podmiotami prowadzącymi działalność związaną z prowadzeniem interwencji wobec osób znajdujących się w kryzysie psychicznym. 4. Dofinansowanie działań i programów związanych z opieką psychologiczną dla rodzin dotkniętych problemem przemocy realizowanych przez Poradnię Rodzinną przy współpracy organizacyjnej i finansowej z Parafią św. Jana Kantego w Legionowie. 5. Prowadzenie przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Punktu Konsultacyjnego, funkcjonującego w Urzędzie Miasta Legionowo, w ramach którego prowadzi się poradnictwo w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 6. Współpraca z Centrum Szkolenia Policji w Legionowie w zakresie funkcjonowania przyjaznego miejsca rozmów i przesłuchań przeznaczonego dla dzieci doznających przemocy. 7. Koordynowanie działań dotyczących pomocy ofiarom przemocy, poprzez współpracę z Komendą Powiatową Policji, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, przedstawicielami zakładów opieki zdrowotnej, Sądem Rejonowym, szkołami oraz organizacjami pozarządowymi realizującymi programy przeciwdziałania przemocy domowej. 8. Opracowywanie materiałów informacyjnych o możliwościach uzyskania pomocy w Legionowie. 9. Prowadzenie kampanii dotyczących zespołu dziecka krzywdzonego, z przeznaczeniem dla wychowawców przedszkoli, nauczycieli i lekarzy. 10.Wspieranie i podnoszenie kwalifikacji osób pracujących na rzecz ofiar i sprawców przemocy domowej, poprzez organizowanie, bądź finansowanie szkoleń. Zadanie 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w szczególności dla dzieci i młodzieży. 1. Dofinansowanie, koordynacja oraz nadzór nad realizacją programów profilaktycznych w legionowskich szkołach i programach pracy środowiskowej. 2. Prowadzenie dla uczniów szkół posiadających zdiagnozowane deficyty emocjonalno-społeczne, zajęć socjoterapeutycznych. 3. Zwiększenie dostępności pomocy psychologicznej w zakresie diagnozowania problemów emocjonalnych i psychicznych dzieci i młodzieży w przypadku występowania dysfunkcyjnych zachowań. 4. Promowanie programów opierających się na pracy liderów młodzieżowych w środowisku rówieśniczym (szkoły, programy pracy środowiskowej). 5. Prowadzenie ewaluacji i badań skuteczności oddziaływań profilaktycznych. 6. Promowanie nowych bardziej skutecznych strategii profilaktycznych. 7. Organizowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży również w czasie wakacji i ferii zimowych, poprzez zapewnienie możliwości uczestniczenia w różnych formach zainteresowań na terenie szkół i świetlic, klubów sportowych, boisk sportowych, przy współpracy z Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji, Miejskim Ośrodkiem Kultury i Spółdzielnią Mieszkaniową Lokatorsko- Własnościową. 8. Współorganizowanie z Miejskim Ośrodkiem Kultury w Legionowie podwórkowej akcji wakacyjnej, przeznaczonej dla dzieci spędzających wakacje w codziennych środowiskach. 9. Dofinansowanie profilaktycznych i terapeutycznych obozów i wyjazdów dla dzieci i młodzieży z programem przeciwdziałającym zachowaniom problemowym (piciu alkoholu, braniu narkotyków, agresji). 10.Organizowanie wypoczynku letniego z programem profilaktycznym i terapeutycznym przeznaczonego dla dzieci z rodzin ubogich, szczególnie zagrożonych zachowaniami ryzykownymi, w formie kolonii profilaktycznych. 11.Prowadzenie świetlicy profilaktycznej na terenie Szkoły Podstawowej nr 2, która przeznaczona jest dla dzieci z dysfunkcjami osobistymi, a jej funkcjonowanie ma na celu korektę zachowań

11 ryzykownych oraz pogłębienie motywacji do podejmowania właściwych wyborów życiowych. 12.Współorganizowanie Klubu Uczniowskiego funkcjonującego w Szkole Podstawowej nr 2, którego zadaniem jest realizacja z podopiecznymi zajęć z elementami socjoterapii, mająca na celu wzmacnianie umiejętności społecznych. 13.Prowadzenie na terenie Zespołu Szkół świetlicy profilaktycznej przeznaczonej dla uczniów Gimnazjum nr 4, której celem jest zapobieganie niedostosowaniu społecznemu dzieci i młodzieży oraz pomoc rodzicom mającym trudności w wychowywaniu dzieci. 14.Współfinansowanie i wspieranie organizacyjne ognisk przeznaczonych dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, ubogich, zlokalizowanych na terenie osiedla przy ul. Polskiej Organizacji Wojskowej oraz w centralnej części miasta na terenie osiedli mieszkaniowych. 15.Kontynuowanie środowiskowej pracy wychowawczej w ramach Programu Przyjaciel Dzieci i Młodzieży, przeznaczonego dla młodzieży zagrożonej, potrzebującej wsparcia terapeutycznego, poprzez organizowanie różnych form spędzania czasu młodzieży (zajęcia sportowe, socjoterapeutyczne, uczące umiejętności społecznych). 16.Doposażenie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Legionowie w literaturę z zakresu problemów alkoholizmu i problematyki uzależnień. 17.Wyposażanie biblioteczki znajdującej się w Referacie Zdrowia Publicznego i Spraw Społecznych, w literaturę fachową, udostępnianą specjalistom pracującym na rzecz profilaktyki. 18.Udzielanie wsparcia finansowego w formie pomocy materialnej uczniom pochodzącym z rodzin ubogich, niewydolnych wychowawczo. 19.Finansowanie profilaktycznych zajęć pozalekcyjnych, szczególnie sportowych, realizowanych w szkołach w/g przyjętej od lat zasady, że zajęcia te muszą być integralnym elementem szkolnego programu profilaktyki i bazują na skutecznych strategiach profilaktycznych tj. - modelowaniu zachowań trenera, podejmowaniu właściwych osobistych decyzji, zmianie przekonań normatywnych, ukazaniu autorytetu trenera i rozwijaniu właściwych zainteresowań młodego człowieka. 20.Dożywianie dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo terapeutycznych i socjoterapeutycznych. 21.Wspieranie zintegrowanych działań profilaktycznych, oddziałujących na główne czynniki chroniące przed podejmowaniem czynów ryzykownych tj. - kształtowanie silnej więzi rodzinnej, rozwijanie zainteresowań nauką szkolną i rozwojem osobistym, wzmacnianie skłonności do respektowania norm i poszanowania wartości uznanych przez społeczeństwo, dążenie do zintegrowania podopiecznych z tymi wartościami. 22.Dofinansowanie imprez ogólnomiejskich promujących zdrowy styl życia i właściwe wzorce rodzinne, patriotyczne i społeczne. 23.Dofinansowanie koncertów dla mieszkańców miasta traktowanych jako promocja bezpiecznej zabawy bez środków psychoaktywnych. 24.Prowadzenie szkoleń dla sprzedawców napojów alkoholowych, uczących asertywnego sposobu odmawiania sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim. 25.Prowadzenie szkoleń dla kandydatów na kierowców w szkołach nauki jazdy, w ramach programu psycho-korekcyjnego, ugruntowywującego zasadę trzeźwości za kierownicą. 26.Podtrzymywanie integracji osób zajmujących się profilaktyką (szczególnie pedagogów, nauczycieli i kuratorów ds. nieletnich) realizujących programy pracy opiekuńczo-profilaktycznej. 27.Dokonanie zakupów materiałów edukacyjnych i sprzętu, niezbędnych do realizacji programów profilaktycznych i terapeutycznych, również imprez profilaktycznych dla mieszkańców miasta. Zadanie 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych i przemocy w rodzinie. Wspieranie działalności różnych podmiotów służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych i przemocy w rodzinie.

12 Udzielanie wsparcia finansowego i organizacyjnego podmiotowi na podstawie złożonych projektów, zgodnie z zasadami określonymi ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zadanie 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. W przypadku stwierdzenia złamania przepisów prawa, Gmina występować będzie do Sądu Rejonowego w charakterze oskarżyciela publicznego. Podejmować się będzie kontrolę punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz różne akcje na rzecz kształtowania właściwych postaw, reagowania w sytuacjach sprzedaży alkoholu nietrzeźwym i niepełnoletnim. Zadanie 6. Prowadzenie działań związanych z reintegracją społeczną osób uzależnionych od alkoholu. Zadanie to może być realizowane poprzez dofinansowanie podmiotów prowadzących zatrudnienie socjalne osób uzależnionych od alkoholu, będących mieszkańcami Miasta Legionowo, którzy zakończyli program psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego, co ma na celu nie tylko zatrzymanie picia, ale także modyfikowanie wzorców niewłaściwego funkcjonowania psychologicznego i emocjonalnego podopiecznych, jak również przywrócenie ich do właściwego egzystowania w społeczeństwie. ZAKOŃCZENIE Prowadzenie działań na rzecz mieszkańców Legionowa w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przemocy w rodzinie, będzie odbywać się w oparciu o wyznaczone kierunki, z wyznaczeniem kluczowych szans tkwiących w środowisku Legionowa.