Kartografia i fotogrametria po deregulacji, czyli jak dojechać bez trzymanki Agnieszka Buczek, Waldemar Klocek Polska Geodezja Komercyjna

Transkrypt

1 Uprawnienia zawodowe kartografa i fotogrametry Wrocław Pawłowice, 6-7 maja 2013 r. Kartografia i fotogrametria po deregulacji, czyli jak dojechać bez trzymanki Agnieszka Buczek, Waldemar Klocek Polska Geodezja Komercyjna

2 Czy uprawnienia z kartografii i fotogrametrii są potrzebne? Debaty przedderegulacyjne. Różne poglądy nawet wewnątrz branży. Głos kartografów i fotogrametrów. Otwarcie zawodu geodety w trzech zakresach pomiary podstawowe, redakcja map i teledetekcja niewiele zmieni prognozują rozmówcy serwisu Gazeta.pl. Prodziekan Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Akademii Górniczo- Hutniczej prof. Edward Preweda zwraca uwagę, że deregulacja dotknie tylko niewielką grupę specjalistów, stąd rynku nie zaleją geodeci amatorzy. Uważa również, że o ile egzamin na uprawnienia jest w wielu przypadkach zbyteczny, to rezygnacja z obowiązkowych...

3 Czy uprawnienia z kartografii i fotogrametrii są potrzebne? Zasłyszane: W dzisiejszym świecie robienie map straciło na ważności, można je generować w locie. Technologie fotogrametryczne tak przyspieszyły, że człowiek jest niemal półautomatycznym operatorem urządzeń i oprogramowania. A uprawnienia i tak nie dowodzą pewności wykonanych dzieł. To nie jest prawda! Takie opinie mogą wynikać z faktu niezrozumienia zagadnień objętych specjalistyczną wiedzą z zakresu kartografii i fotogrametrii, które nie sprowadzają się li tylko do resymbolizacji baz danych i wydruków pseudomap, czy też do posiadania kamer, skanerów czy właściwego oprogramowania Uprawnienia nie dają gwarancji ale dają szansę na przyzwoitość opracowań.

4 Dlaczego specjalizacje w geodezji? Dziedzina Geodezji i kartografii jest bardzo szeroka, dlatego konieczna jest specjalizacja wybranych zagadnień, wśród nich kartografii i fotogrametrii. Kartografia (GIS) Fotogrametria i teledetekcja Kartografia i fotogrametria może sprawiać wrażenie wykraczania poza geodezję, szczególnie przy wąskim rozumieniu geodety jako klasycznego mierniczego. Produkty obu specjalizacji są jednak wykorzystywane w całym spektrum zagadnień branżowych, bardziej lub mniej świadomie.

5 Od czego wszystko się zaczyna? Bazowa rola produktów fotogrametrycznych i kartograficznych Ortofotomapy czy Numeryczne Modele Terenu są podstawą tworzenia i aktualizacji obiektów przestrzennych oraz bazą źródłową dla modelowania różnych zjawisk. Bazy danych topograficznych, w tym BDOT, stanowią usystematyzowane źródło informacji terenowej dla całego kraju i są podstawą dla specjalistycznych systemów, w tym systemów zarządzania kryzysowego. Stanowią kluczowy wsad do analiz przestrzennych i symulacji na wszystkich szczeblach administracji.

6 Co to jest kartografia? Kartografia jest dziedziną wiedzy, która zajmuje się modelowaniem informacji przestrzennej oraz jej obrazowaniem geowizualizacją. Przedmiotem zainteresowania kartografii jest zarówno opis świata rzeczywistego, organizowanie informacji dotyczących tego opisu w bazach danych przestrzennych, jak i zasady wizualizacji danych geograficznych oraz ich udostępniania, z uwzględnieniem aspektów psychologicznych ich odbioru (percepcja). (Gotlib, Olszewski, 2010) BDOT Kartografia to nie tylko mapy (cyfrowe czy analogowe). Kartograf musi rozumieć otaczającą nas rzeczywistość, żeby przetworzyć ją na poprawnie zorganizowane obiekty, z uwzględnieniem ich rozmieszczenia, wzajemnych relacji, dominacji, pokazać przestrzennie różne zjawiska, czyli stworzyć właściwe (merytorycznie i informatycznie) struktury informacyjne, a następnie prawidłowo je zobrazować.

7 Czy kartografia i fotogrametria są łatwe? Uprawnienia 6 i 7 obejmują jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin, m.in. projektowanie i tworzenie baz danych przestrzennych, GIS/SIP, NMT, modelowanie różnorakich zjawisk odniesionych przestrzennie, generalizację, technologię satelitarną, laserową, internetową, mobilną, geowizualizację, a zatem wymagają szerokiej wiedzy merytorycznej oraz wysokiej kultury technologicznej. Warsztat pracy kartografa i fotogrametry ciągle ewoluuje na skutek zawrotnych zmian technologicznych i jest wysoce skomplikowany, dodatkowo często wymaga wiedzy z innych branż przy tworzeniu opracowań specjalistycznych. Nie sposób też zapisać wszystkich zasad i reguł, wiele z nich zależy od badanego charakteru przestrzeni i wymaga interpretacji podpartej wiedzą i doświadczeniem. To wszystko sprawia, że specjalista, oprócz gruntownej wiedzy teoretycznej, dostępu i osiągnięcia wysokiej kultury technologicznej, musi odbyć wieloletnią praktykę. Uprawnienia 6 i 7, choć nawet wśród branży są mało popularne i nie zawsze utożsamiane z zawodem geodety, to należą do najtrudniejszych w geodezji i kartografii!

8 Jak po deregulacji utrzymać przyzwoity poziom w kartografii i fotogrametrii? Rola uczelni Proponowana procedura nadawania uprawnień opiera się tylko o wykształcenie i praktykę. Uczelnie muszą podjąć wyzwanie ostatecznej edukacji. Czy w dobie komercjalizacji uczelni, ciągłego ograniczania liczby godzin, minimalizowania praktyk zawodowych, udźwignięcie tego obowiązku będzie graniczyło z cudem? Apelujemy do władz uczelni o szczególną dbałość o kartografię i fotogrametrię, oraz o takie przeorganizowanie programów studiów, żeby nie tylko z nazwy legitymowały do nadania uprawnień, ale przede wszystkim żeby obligowały do pełnego przekazania tej szczegółowej wiedzy i jej egzekwowania na dobrym poziomie. Uczelnie muszą też przekazywać wiedzę prawną oraz praktyczne zasady funkcjonowania Służby Geodezyjnej i Kartograficznej i państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

9 Czego oczekują firmy komercyjne od uczelni kształcących kartografów i fotogrametrów? W związku z dużą podażą absolwentów teoretycznie firmom powinno być dobrze. Czemu tak nie jest? Liczba nie przeradza się w jakość, wręcz przeciwnie, obserwujemy spadek poziomu wykształcenia. O czym trzeba pamiętać? 1. O dostosowywaniu programów nauczania do potrzeb rynku. 2. O stosownej ilości zajęć praktycznych. 3. O szczególnym potraktowaniu specjalności kartografia i GIS oraz fotogrametria. 4. Nowoczesna kartografia to wiele zagadnień, które powinny przełożyć się na konkretne przedmioty i większą liczbę godzin (pozyskiwanie danych topograficznych, projektowanie baz danych i systemów GIS, rejestry referencyjne, analizy przestrzenne, generalizacja, zasady redakcji map, ). 5. O większej liczbie zajęć z pogranicza informatyki i telekomunikacji. 6. O większym nacisku na oprogramowanie specjalistyczne wykorzystywane w GIS. 7. O przekazaniu wiedzy z zakresu prawa. 8. O zajęciach z zakresu zarządzania projektami. 9. O wadze umiejętności identyfikacji ryzyk i rozwiązywania problemów.

10 Jak po deregulacji utrzymać przyzwoity poziom w kartografii i fotogrametrii? Rola praktyki zawodowej Praktyka zawodowa obejmuje wykonanie prac geodezyjnych i kartograficznych z odpowiedniego zakresu pod kierunkiem osoby posiadającej właściwy zakres uprawnień zawodowych. Gdzie udać się na praktykę? Ile czasu potrzeba aby wypełnić dziennik praktyk? Co z praktyką nabytą przed ustawą?

11 Czego jeszcze oczekują firmy komercyjne od absolwentów? pracowałem tu i tam umiem całkiem dużo czy to wystarczy? Wiedza nabyta na studiach jest bardzo, ważna a przyzwoity jej poziom istotny do osiągnięcia zatrudnienia. Wiedza w parze z doświadczeniem to rarytas. Jednak czasem i to może nie wystarczyć. Bardzo ważne są również zdolności, cechy osobowości, wiedza pokrewna, zaangażowanie

12 Czego jeszcze oczekują firmy komercyjne od absolwentów? Pracowników produkcyjnych można podzielić na wykonawców, specjalistów i liderów. Od wykonawcy oczekujemy przyzwoitej wiedzy i dobrej organizacji pracy. Wykonawców jest więcej, niż wynikałoby to z potrzeb rynku. Specjalista oprócz wysokiej wiedzy, dużego doświadczenia i uprawnień zawodowych, musi umieć identyfikować i rozwiązywać problemy. Dobry specjalista poradzi sobie na rynku pracy. Najbardziej poszukiwani na rynku są liderzy, a więc osoby na dobrym poziomie wiedzy i praktyki z predyspozycjami do kierowania zespołem, dobrą organizacją pracy, znajomością technik zarządzania projektami, łatwością interpersonalną, kreatywnością, dobrą znajomością aktów prawnych, wyjątkowym zaangażowaniem i lojalnością oraz umiejętnością tworzenia i przetwarzania różnego typu dokumentacji.

13 Jak uniknąć zagrożeń, czyli jak zadbać o kluczowe rejestry danych przestrzennych? Kartografowie i fotogrametrzy wykonują prace niezbędne dla obronności kraju, w tym na terenach zamkniętych, tworzą rejestry publiczne, na podstawie których podejmowane są ważne decyzje w czasie sytuacji kryzysowych, działań ratunkowych, policyjnych i militarnych; na których opiera się wiele aspektów z życia społecznego i gospodarczego, np. planowanie przestrzenne, ochrona przyrody, nawigacja lotnicza, morska, lądowa, przedsiębiorczość, edukacja i wiele innych. Dlatego prace takie powinny być prowadzone przez wykwalifikowane osoby, posiadające odpowiednią wiedzę i doświadczenie. przykład: WYNIKI MODELOWANIA NMT + + HYDRAULICZNEGO I INNNE BDOT ortofotomapy MAPA ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO MAPA RYZYKA POWODZIOWEGO Marginalizowanie znaczenia kartografa i fotogrametry stanowi zagrożenie bezpieczeństwa publicznego, spowolnienie rozwoju gospodarczego oraz pogorszenie jakości życia poprzez zgodę na obniżenie jakości kluczowych rejestrów zawierających dane przestrzenne!

14 Podsumowanie 1. Zachwiana jest relacja pomiędzy nauczaniem a zapotrzebowaniem na specjalistów, ciągle brakuje fachowców w wybranych dziedzinach. 2. Konieczne jest kompleksowe łączenie wiedzy w ramach specjalności (np. geoinformatyka/geomatyka wymaga wiedzy co najmniej z kartografii/gis, fotogrametrii, informatyki). 3. Uprawnienia 6 i 7 należą do najtrudniejszych w geodezji i kartografii. Fakt ten wynika z szerokiego spektrum zagadnień merytorycznych, które obejmują, oraz zawrotnego trendu technologicznego, czy wreszcie konieczności znajomości innych dziedzin pokrewnych. 4. Do osiągnięcia miana specjalisty nie wystarczy opanowanie instrumentów i oprogramowania. 5. Bez solidnej praktyki nie nabierze się wymaganej wiedzy i opartej o nią mądrości. 6. W związku ze zmianą postępowania kwalifikacyjnego na uczelniach ciąży ogromna odpowiedzialność za edukację w tych asortymentach. 7. Nie wiadomo na kim ciąży odpowiedzialność za praktykę zawodową i doświadczenie. 8. Stworzenie i utrzymanie systemów i serwisów opartych o technologię GIS zawsze wymaga obok obsługi informatycznej również zaangażowania kartografów. 9. Specjaliści od tworzenia i przetwarzania danych odniesionych przestrzennie są i będą poszukiwani na rynku, nie tylko wśród firm geodezyjnych 10. Konieczna wydaje się również edukacja w kierunku właściwego rozumienia definicji i oczekiwań związanych z nowoczesną kartografią. 11. Uczelnie powinny szeroko promować nauczanie z zakresu GIS wśród innych branż i proponować tego typu zajęcia innym wydziałom. W przeciwnym razie utracimy wpływ na jego kształtowanie, zwłaszcza że już dzisiaj obserwujemy rozwój dziedziny GIS na kierunkach informatycznych i telekomunikacyjnych. 12. Dla pracodawców równie ważne są walory osobowości absolwenta, inteligencja, kreatywność, łatwość w kontaktach, zdolności przywódcze, zaangażowanie, odpowiedzialność i lojalność.

15 Podsumowanie Rzeczywistości ustawowej nie zmienimy, ale możemy i musimy się do niej przygotować, tak aby wbrew politycznym eksperymentom z dzieckiem i wanienką dojechać do celu, jakim są przyzwoite opracowania kartograficzne i fotogrametryczne. Przed komisją kwalifikacyjną trudne zadanie Jak zweryfikować wiedzę i doświadczenie jedynie na podstawie nowych kryteriów? Przed całym środowiskiem zadanie arcytrudne Jak najmniej stracić po deregulacji?

16 Uprawnienia zawodowe kartografa i fotogrametry Wrocław Pawłowice, 6-7 maja 2013 r. Dziękujemy i trzymamy kciuki! W prezentacji wykorzystano materiały z przedderegulacyjnych wystąpień SKP i PGK, opracowanie Oczekiwania i życzenia w stosunku do absolwentów kierunku geodezja i kartografia (Głogowski, Buczek; 2010) oraz grafiki z Internetu. Agnieszka Buczek, Waldemar Klocek Polska Geodezja Komercyjna