Niemiecki rynek gazu. Power Ring Paul A. Wolters E.ON Ruhrgas AG

Transkrypt

1 Niemiecki rynek gazu Power Ring 2006 Paul A. Wolters E.ON Ruhrgas AG

2 E.ON Ruhrgas AG gaz: przesył i obrót mld kwh mld Nowa definicja przesyłu od roku 2003 S 2598 Seite 2

3 E.ON Ruhrgas AG sprzedaż za granicę 135 w mld kwh Eksport do Wlk. Brytanii, Danii, Liechtensteinu, Belgii, Luksemburga, Francji, Włoch, Polski, Austrii, Szwecji, Szwajcarii i Węgier % 7.4 % 10.9 % 10.6 % % % Udział gazu sprzedawanego za granicę w łącznym przesyle E.ON Ruhrgas S 5613 Seite 3

4 Struktura przemysłu gazu ziemnego w Niemczech (schematycznie) 10 krajowych producentów gazu Import z: NL N RF DK GB 17 firm obrotu gazem (w tym 9 firm importowych) 692 firm dystrybucji gazu sprzedaż użytkownikom krajowym (krajowe obiekty mieszkalne, handlowe, przemysłowe, elektrownie) eksport 806 Seite 4

5 Dostawy gazu ziemnego w Europie rozwój sytuacji mld m³ 535 7% 11% 26% 14% 6% 8% 28% % 8% 12% 9% 25% 12% 4% 7% 23% 11% 11% 11% 24% 11% 5% 19% 22% 10% 11% 7% 23% 9% 16% % 18% 18% 19% Dane wstępne za 2005 r. *) z tego: Nigeria 3%, Katar 3% Podstawa importu: ilości zakontraktowane i możliwe przedłużenie umów Rosja bez ilości przesyłanych gazociągiem północnym, uwzględnionych w projektach zaawansowanych braki w zaopatrzeniu projekty zaawansowane pozostały import spoza UE* Algieria Rosja Norwegia pozostały obrót wewn. UE Holandia produkcja własna na potrzeby krajowe udział gazu skropl. (w imporcie) Uwaga: Malta i Cypr nie otrzymują dostaw gazu ziemnego S2308_30m3

6 Zależność od importu gazu ziemnego w 25 państwach UE S FIN 81% 60% 49% Źródło: Międzynarodowa Agencja ds. Energii, World Energy Outlook, 2004 IRL P GB E F DK NL D B L PL CZ SK A H SLO I M EST LV LT GR S 5611 CY

7 Bilans gazu ziemnego Federacji Rosyjskiej w 2005r.* mld m³ (20 C) eksport 640.8* zużycie krajowe (w tym paliwa gaz.) WNP import magazynowanie B 859a * Łączna produkcja rosyjska (Gazprom i inni) dane wstępne, w części szacunkowe S 859a

8 System gazociągów podmorskich gazu norweskiego złoża gazu gazociągi granice stref na Morzu Północnym St.Fergus Frigg pipeline Vesterled Frigg Statfjord Gullfaks Troll Oseberg Heimdal Sleipner Åsgard Kollsnes Bergen Kårstø St avanger Draupner Statpipe Langeled Ekofisk- Area Europipe II Franpipe Zeepipe Ormen Lange Nyhamna Europipe I Oslo Copenhagen Easington Bacton Interconnector London BBL Norpipe Dornum Emden Balgzand The Hague Zeebrugge Essen Dunkerque S 1840e1 Berlin

9 Skroplony gaz ziemny dla Europy von Norwegen mld. m³/rok dostawy 2005 : 47,97 mld. m³ import 2010 : 94 mld. m³ 3,5 Enel von Trinidad von Nigeria Milford Haven El Ferrol Bilbao 1,58 4 Barcelona Sines Sagunto Huelva 21,79 Cartagena ,4 Isle of Grain 13,25* Montoir Fos-sur-Mer Arzew Skikda 3,11 Zeebrügge La Spezia 2,5 10 Rovigo Brindisi 1 Revithoussa 0,46 Marmara Ereglisi 5 4,88 Aliaga von Ägypten, Oman, Qatar, Jemen von Ägypten, Abu Dhabi, Oman, Qatar, Brunei, Malaysia Marsa el Brega Quelle: Cedigaz davon 3,5 Mrd. m³/a aus Nigeria über Montoir für Enel / Italien S 2313

10 Trendy w zużyciu energii pierwotnej w Niemczech mtoe % 4.7% 5.3% 12.6% 12.5% 10.0% 11.6% 11.2% 10.7% 13.1% 12.9% 11.3% 37.4% 36.0% 37.7% % 2.7% 11.6% 10.8% 38.1% % 12.3% 6.7% 38.0% inne en jądrowa węgiel brun. węgiel kam. ropa gaz ziemny 21.7% 22.7% 25.0% 28.6% 31.5% (podstawa prognoz) Źródło: IV Raport Energetyczny / 2005 (EWI / PROGNOS AG) S 3446a Seite 10

11 Emisje w ramach Protokołu z Kioto w Niemczech 100% 90% CO 2 insgesamt 80% 79% Ziel bis % NO 2 60% 50% CH Quelle: Nationale Kommunikation der BRD an die UNFCCC, April 2005, 2004 Schätzung S 6105

12 Trendy w zużyciu gazu ziemnego w Niemczech mld m³ % 12.6% 87 14% 14% % 20.3% % 24.7% % 29.9% inne 24.5% 25% 20.3% 18.8% 17.6% elektrownie przemysł 48.9% 47% 44.3% 40.5% 36.5% obiekty mieszk. i handlowe (podstawa prognoz) (S) Źródło: IV Raport Energetyczny / 2005 (EWI / PROGNOS AG) S 3444a Seite 12

13 Wprowadzenie: niemiecka ustawa energetyczna z 2005 r. Wdrożenie 2-giej Dyrektywy Gazowej doprowadziło do zmiany podstaw funkcjonowania niemieckiego sektora regulacji energii Niemiecka ustawa energetyczna z 2005 r. wprowadziła istotne nowe instrumenty dla sektora energetycznego, takie jak np: Regulator (Bundesnetzagentur) Nowe zasady dostępu do gazu od października 2006 Rozporządzenie w sprawie systemu motywacyjnego od 2007/08

14 Sytuacja: zasady rozdziału ( unbundling ) Rozdział Rozdział Rozdział Rozdział prawny organizacyjny informacyjny księgowy Operatorzy systemów przes stycznia 2006 Operatorzy syst. dystr. (> lipca stycznia 2006 klientów) Operatorzy syst. dystr. (< wyłączeni wyłączeni + 1 stycznia 2006 customers)

15 Różne procedury określania taryf sieciowych Przesył ponadregionalny (E.ON GT): taryfy rynkowe powiadomienie o obliczeniu taryfy rynkowej: 1 stycznia 2006 proces trwa; do tej pory wyjaśniono listę pytań organu regulacyjnego (BNetzA). Właściwość taryf rynkowych oceniona zostanie na podstawie benchmarkingu Dystrybucja regionalna (FGN, EVG): taryfy kosztowe wejściowe/wyjściowe Zgłoszenie nowych taryf w BNetzA do 1 lutego Dotychczas: wstępne określanie przez BNetzA. Kontrowersyjna dyskusja nad niektórymi wytycznymi do obliczeń Dystrybucja lokalna (Thüga): taryfy kosztowe Ta sama procedura i dyskutowane punkty co w przypadku dystryb. regionalnej Nieznany termin końcowego zatwierdzenia

16 Obliczenia w oparciu o koszty: proces dwuetapowy Oparte o koszty opłaty za dostęp do sieci są zwykle określane dwuetapowo: Określenie dopuszczalnych dochodów Określenie konkretnych opłat na podst. dopuszcz. dochodów Dopuszczalne dochody obliczane są tak, by umożliwić firmie pokrycie następujących trzech pozycji ( elementów konstrukcji ): Amortyzacja + Zwrot + z kapitału Koszty operacyjne Seite 16

17 Rozporządzenie dot. systemu motywacyjnego w Niemczech wytyczne w świetle treści EnWG 1 z 2005r. BNetzA 2 zaproponował koncepcję wdrożenia, która przedstawiona została rządowi federalnemu 30 czerwca 2006 następny krok: wydanie przez rząd federalny rozporządzenia na podstawie proponowanej koncepcji, pod warunkiem uzyskania zgody Bundesrat 3 Rozporządzenie w sprawie systemu motywacyjnego ma wejść w życie 1 stycznia 2008 (termin nie jest pewny) 1 niemiecka ustawa w sprawie przemysłu energetycznego 2 niemiecki kodeks taryf dla sieci gazowych 3 izba wyższa parlamentu niemieckiego Seite 17

18 Rozporządzenie w sprawie systemu motywacyjnego: koncepcja podstawowa koszty doch. górna granica dochodów górna granica dochodów górna granica dochodów CPI wskaźnik cen towarów konsumpcyjnych X stopień wydajności koszty rzeczywiste zysk dodatkowy koszty rzeczywiste zysk dodatkowy czas górna granica dochodu określona przez regulatora spadek z biegiem czasu zysk = zysk x za poprzedni rok (1+CPI-X) motywacja przez oddzielenie dochodów od kosztów motywacja dla firm do obniżenia kosztów poniżej określonego poziomu okresowe dostosowanie tak, by dochód odzwierciedlał koszty rzeczywiste dodatkowa korzyść dla konsumenta Seite 18

19 Rozporządzenie w sprawie systemu motywacyjnego: propozycja regulatora niemieckiego Okresy regulacyjne 3-5 lat. Szacunek kosztów: początkowa redukcja nadmiernych kosztów Indywidualny czynnik X Ocena efektywności na podstawie dwóch różnych metod Spadek opex uważa się za nieefektywny w ciągu 3 lat. Spadek amortyzacji i kosztów kapitałowych uważa się za nieefektywny w ciągu 6-8 lat. Ogólny czynnik X 1,5 2,0 % (wzrost wydajności gospodarki) Rozporządzenie dotyczy też jakości: premie/kary (na początku tylko dla sieci elektroenergetycznych) Seite 19

20 Podstawowe wymogi nowych zasad dostępu do gazu Wprowadzenie obszarów rynkowych Pionowe łączenie sieci /sieci niższego szczebla będących własnością operatorów różnych sieci Potrzebne są tylko dwie umowy do transportu gazu z punktu wejścia do punktu wyjścia w ramach rynku. Transport nie opiera się na transakcjach. Wirtualny punkt handlowy (VP) Na każdym obszarze rynkowym stworzony zostanie wirtualny punkt handlowy, gdzie możliwy będzie handel mocami lub gazem (podobnie do TTF, NBP) Zmiana dostawcy (zasada bagażu ) nowy dostawca będzie dziedziczyć moce starego dostawcy według zasady bagażu od punktu wyjścia do wirtualnego punktu handlowego

21 Obecni operatorzy obszarów rynkowych Bayerngas: 1 BEB Transport: 2 E.ON Gas Transport: 4 Erdgas Münster Transport: 1 EWE AG: 1 Gas-Union Transport: 1 Gas de France Deutschland: 1 GVS & ENI: 1 Ontras: 1 RWE Transportnetz: 3 Wingas Transport: 3

22 Podstawowe wymogi nowych zasad dostępu do gazu (4) dostęp do sieci Model wejścia/wyjścia Model dwóch umów wejście TSO VP umowa na wejściu punkt wejścia TSO VP wyjście wejście umowa na wyjściu RTSO/DSO RTSO/DSO wyjście LDC LDC

23 . Dziękuję za uwagę