DEKADA HANDLU - DEKADA POHiD

Transkrypt

1 DEKADA HANDLU - DEKADA POHiD

2

3

4

5 DEKADA HANDLU - DEKADA POHiD

6 Wydawca Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji ul. Krzywickiego 34/ Warszawa Tel +48 (22) Faks +48 (22) pohid@pohid.pl Redakcja merytoryczna Renata Juszkiewicz Maria Andrzej Faliński Realizacja CMedia Dziękujemy wszystkim, którzy wiedzą i doświadczeniem przyczynili się do powstania tej księgi.

7 Spis treści WSTĘP 9 1. PODSUMOWANIE 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD 10 Czym jest POHiD 10 Na tle dekady 13 Członkostwo WPŁYW DZIAŁALNOŚCI FIRM CZŁONKOWSKICH POHiD NA POLSKĄ GOSPODARKĘ 20 Modernizacja to my ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPOŁECZNA POHiD POLSKI HANDEL DETALICZNY Rynek sprzedaży detalicznej produktów FMCG 29 Konsolidacja 31 Struktura handlu produktami FMCG 36 Hurt FMCG 42 Co dalej w FMCG? 44 Drogerie 45 Sklepy odzieżowe i obuwnicze 48 Sklepy RTV, AGD i IT 49 Markety budowlane 50 Sklepy z wyposażeniem wnętrz 51 Centra handlowe 51 Podsumowanie CZŁONKOWIE POHiD 54 7

8

9 WSTĘP Szanowni Państwo! W maju 2010 roku minęła dekada działalności Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji. Wypełniła ją praca na rzecz obrony interesów sektora handlu. Nadrzędnym celem naszej działalności jest reprezentacja członków wobec organów władzy publicznej oraz innych organizacji reprezentujących środowiska gospodarcze i konsumenckie. POHiD bardzo szybko stał się platformą integrującą środowiska gospodarcze. Prowadzi dialog z przedstawicielami wszystkich segmentów naszego sektora, organizacjami producentów i organizacjami o charakterze ogólnogospodarczym. Jesteśmy partnerem ekspertów ekonomicznych i dziennikarzy, aktywnie obecnym w dialogu władzy publicznej z przedsiębiorcami. Występujemy w obronie interesów przedsiębiorców, komentujemy i opiniujemy rozwiązania prawne i administracyjne. POHiD jest motorem działań na rzecz poprawy uwarunkowań dla rozwoju handlu w Polsce poprzez interpretację i sposób implementacji prawa unijnego i nowych przepisów narodowych. Walczy z niejednolitą interpretacją przepisów i głównymi barierami w działalności operacyjnej handlu, które dotyczą wszystkich uczestników rynku handlowego, bez względu na rodzaj formatu. W tym zakresie podejmuje szereg inicjatyw i działań, poprzez dialog z władzą publiczną, konsultacje polityki inwestycyjnej, tworzenie prawa na rzecz całego sektora. Działania POHiD mają na celu usuwanie barier biurokratycznych, uproszczenia procedur i ułatwianie procesu inwestycyjnego dla całego sektora handlu w Polsce, POHiD realizuje unijną preferencję tworzenia dobrego prawa oraz prowadzi dialog w sprawie interpretacji i sposobów implementacji prawa unijnego i nowych przepisów narodowych, działając autonomicznie, jak również w strukturach PKPP i EuroCommerce. Handel jest jednym z największych pracodawców, dającym miejsca pracy ok. 2 mln osób i wspólnie z sektorem usług generuje ok. 20% PKB. Za tym idą miejsca pracy, koniunktura gospodarcza, inwestycje, eksport, dobrobyt i komfort życia Polaków. Z 10-letnim bagażem doświadczeń nasza Organizacja deklaruje dalsze działania na rzecz całego handlu w Polsce. Renata Juszkiewicz Prezes Zarządu POHiD 9

10 1 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD 1. Czym jest POHiD Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji jest organizacją pracodawców działających w branży handlu detalicznego lub hurtowego. Za swój cel nadrzędny uważa reprezentację interesów swoich członków wobec organów władzy publicznej oraz innych organizacji reprezentujących środowiska gospodarcze i konsumenckie. Działa na rzecz ochrony wolnej konkurencji i swobodnego dostępu do rynku wszystkich podmiotów gospodarczych w Polsce. POHiD na co dzień współpracuje z innymi podmiotami, w szczególności z małymi i średnimi przedsiębiorstwami handlowymi i produkcyjnymi oraz organizacjami skupiającymi środowiska handlowe, takimi jak Naczelna Rada Zrzeszeń Handlu i Usług czy też organizacjami pracodawców np. Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych Lewiatan. Najwyższym organem Związku Pracodawców POHiD jest Walne Zgromadzenie, które tworzą wszyscy członkowie Związku. Organami zarządzającymi POHiD są Zarząd, Prezydium Zarządu oraz Prezes Zarządu, który stoi na ich czele i kieruje pracami Związku. Ponadto w skład organów związku wchodzi Komisja Rewizyjna nadzorująca sprawy finansowe organizacji. Bieżącą pracą Biura POHiD kieruje Dyrektor Generalny podlegający bezpośrednio Prezesowi Zarządu. POHiD działa poprzez komitety i grupy robocze: Komitet Prawny działa na rzecz likwidowania barier biurokratycznych i tworzenia tzw. dobrego prawa. Zajmuje się zagadnieniami regulującymi warunki prowadzenia handlu oraz dba o dobro konsumentów. Współpracuje z krajowymi i europejskimi instytucjami publicznymi oraz niezależnymi ekspertami. Andrzej Dzięciołowski - Przewodniczący Komitetu Jakości Komitet Jakości zajmuje się kwestiami kategoryzacji, standaryzacji produktów oraz bezpieczeństwem i jakością żywności. Ściśle współpracuje z inspekcjami państwowymi i ministerstwami, opiniuje i monitoruje akty prawne dotyczące tych zagadnień. W ramach Komitetu organizowane są merytoryczne szkolenia i warsztaty dla członków (np. dotyczące znakowania żywności, zafałszowanych produktów itp.). Cały czas w pracy Komitetu jest położony nacisk na podnoszenie kwalifikacji poprzez szkolenia i informowanie na bieżąco o zmianach w prawie żywnościowym. Komitet Jakości stanowi najlepszy przykład intensywnej współpracy konkurujących ze sobą firm w kwestii prokonsumenckiej, jaką jest jakość i bezpieczeństwo produktów trafiających na półki placówek handlowych. Na licznych spotkaniach z organami kontroli urzędowej są wymieniane informacje służące stałemu poprawianiu jakości produktów i omawiane są nie tylko wyniki kontroli i ewentualne zagrożenia, ale również procedury kontroli, które należy na tyle uprościć, aby spełniały swoją rolę przy jak najmniejszym obciążeniu administracyjnym. Komitet pracuje również nad procedurami kryzysowymi, aby móc jak najszybciej reagować na sytuacje dotyczące zagrożenia bezpieczeństwa klientów sieci handlowych. Komitet wdraża i propaguje nowoczesne systemy utrzymania jakości, tj. IFS czy BRC. Komitet wykazuje dużą elastyczność i jest wizytówką wspólnej pracy firm członkowskich w Organizacji. 10

11 1 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD Lesław Kański - Przewodniczący Komitetu Prawnego Komitet Prawny działa na rzecz likwidowania barier biurokratycznych i tworzenia tzw. dobrego prawa. Zajmuje się zagadnieniami regulującymi warunki prowadzenia handlu oraz dba o dobro konsumentów. Aktywnie reaguje na nowe inicjatywy ustawodawcze zajmując wobec nich stanowisko i przekazując uwagi na kolejnych etapach prac legislacyjnych. Komitet formułuje pisma do właściwych organów władzy publicznej mające na celu wyjaśnienie wątpliwości wokół regulacji istotnych dla handlu detalicznego. We wszystkich tych kwestiach współpracuje z krajowymi i europejskimi instytucjami publicznymi, takimi jak organy administracji rządowej i samorządowej wszystkich szczebli oraz niezależnymi ekspertami, zarówno ze świata nauki, jak i uznanych kancelarii prawnych. Dla firm członkowskich stanowi też cenne forum wymiany doświadczeń w zakresie stosowania nowych regulacji prawnych, jak i bieżącej praktyki. Ten ogólny opis nie oddaje w pełni specyfiki pracy Komitetu, który de facto jest zaangażowany we wszystkie rodzaje aktywności Organizacji. Działania Komitetu obejmują zarówno monitoring problemów legislacyjnych istotnych dla branży i prowadzenia działalności firm członkowskich, jak i sprawy związane z aspektami prawnymi działalności samej Organizacji. Prace Komitetu Prawnego mają charakter aktywny, często inicjujący działania POHiD. Komitet propaguje nowe rozwiązania regulujące otoczenie prawne handlu detalicznego poprzez działania o charakterze edukacyjnym czy medialnym. Niewątpliwie przed tym Komitetem stają ciągle nowe wyzwania, tj. współpraca nie tylko z krajowymi instytucjami administracji publicznej, ale również coraz bardziej intensywna współpraca z unijnymi instytucjami tworzącymi prawo europejskie w zakresie ważnym dla handlu. Komitet Jakości zajmuje się kwestiami kategoryzacji, standaryzacji produktów oraz bezpieczeństwem i jakością żywności. Ściśle współpracuje z inspekcjami państwowymi i ministerstwami, monitoruje akty prawne dotyczące tych zagadnień. W ramach Komitetu organizowane są merytoryczne szkolenia i warsztaty (np. dotyczące znakowania żywności, zafałszowanych produktów itp.). Komitet Public Relations. Jego podstawowym zadaniem jest budowanie pozytywnego i zachęcającego do współpracy wizerunku branży, przedstawianie wkładu branży w polską gospodarkę oraz pokazanie jej zaangażowania społecznego (czyli promowanie praktyk CSR). Grupa Bezpieczeństwa przedmiotem jej zainteresowania są kwestie bezpieczeństwa konsumentów, placówek handlowych i płatności elektronicznych, oraz zagadnienia kradzieży i ograniczania strat. Efektywnie współpracujemy z instytucjami publicznymi odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo obywateli oraz ekspertami. Grupa Finansowa zajmuje się zagadnieniami dotyczącymi szeroko pojętych finansów, m.in. prawem podatko- 11

12 1 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD wym, akcyzą, elektronicznymi systemami płatniczymi, elektronizacją operacji finansowych i przechowywania wymaganych prawem dokumentów. Najważniejszy projekt grupy to doprowadzenie do zwiększenia konkurencji na krajowym rynku kart płatniczych poprzez redukcję opłaty transferowej Interchange. Grupa ds. Środowiska zajmuje się monitorowaniem i opiniowaniem projektów aktów prawnych regulujących ochronę środowiska i gospodarkę odpadami, promowaniem racjonalnych rozwiązań w zakresie ochrony środowiska z punktu widzenia przedsiębiorstw. Działa na rzecz ograniczenia nakładania zbędnych obowiązków biurokratycznych na firmy oraz dba o wprowadzanie obowiązków ekologicznych uwzględniających realia ekonomiczne. Grupa Non-Food pracuje nad kwestiami dotyczącymi prawa i standardów obowiązujących w stosunku do wyrobów przemysłowych certyfikacji, jakości i bezpieczeństwa produktów. POHiD realizuje cele i zadania statutowe poprzez m.in. udział w procesach legislacyjnych poprzez wydawanie organom urzędowym opinii w sprawach związanych z sektorem handlu i dystrybucji, jak również analizę i upublicznianie wszelkich kwestii będących w interesie sprzedaży towarów konsumpcyjnych. POHiD stanowi platformę do dyskusji w ważnych dla branży tematach, poprzez m.in. organizację spotkań i konferencji oraz współpracę i uczestnictwo w spotkaniach i konferencjach organizowanych przez inne podmioty w sprawach dotyczących sektora handlu i dystrybucji. W ciągu 10 lat działalności POHiD w istotny sposób przyczynił się do powstania w Polsce zintegrowanego systemu handlu i dystrybucji oraz do usprawnienia systemu artykulacji interesów środowiska gospodarczego zarówno w stosunku do publicznych instytucji polskich, jak i zagranicznych. Renata Juszkiewicz Przewodnicząca Komitetu Public Relations Do najważniejszych zadań Komitetu Public Relations należy kreowanie pozytywnego wizerunku branży. Jako platforma dialogu i współpracy firm członkowskich, realizuje projekty przekazujące opinii publicznej, instytucjom państwa, organizacjom pozarządowym oraz różnorodnym środowiskom społecznym wiedzę na temat modernizującej roli nowoczesnej dystrybucji w Polsce. Niekwestionowanym wnioskiem z prac tego komitetu jest stwierdzenie, że nie byłoby polskiej transformacji bez inwestycji zagranicznych w nowoczesny handel i to przesłanie stanowi kluczowy element w komunikacji z zewnętrznym otoczeniem Organizacji. Komitet PR jest także miejscem, gdzie firmy dzielą się opiniami i doświadczeniem w zakresie społecznej odpowiedzialności, wypracowując idee, projekty i strategie wspólnej realizacji konkretnych działań w wielu sferach odpowiedzialnego biznesu. Komitet PR współuczestniczy w budowaniu przyjaznych i wzajemnie korzystnych relacji POHiD z organizacjami producentów, konsumentów, organizacjami małych i średnich firm handlowych oraz innymi organizacjami pożytku publicznego. 12

13 1 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD Na tle dekady Powołanie do życia POHiD przypadło w momencie, gdy rozpoczęła się dekada najbardziej dynamicznego rozwoju sieciowej sprzedaży detalicznej. Wówczas też przesądzony został kierunek ewolucji rynku hurtowego. Wiadomym się stało, że modernizacja gospodarki narodowej spełni się w znacznym stopniu dzięki rozwojowi nowoczesnych systemów dystrybucyjnych. Na początku dekady znaczyło to przede wszystkim spełnienie się kalendarza integracyjnego, który zamykało polskie wejście do UE. Na naszych oczach i wraz z wrastaniem POHiD w rzeczywistość publiczną spełniał się scenariusz polskich historycznych 5 minut. Handel odgrywał w tych procesach wiodącą rolę, nie tylko stymulując rewolucję jakościową w produkcji, nie tylko wprowadzając i wypełniając praktyką europejskie zasady konkurencji, ale i dokonując rewolucji konsumenckiej. Ta rewolucja to masowa konsumpcja i świadomość kluczowej roli konsumenta, jako początku wszystkich sukcesów. Po latach gospodarki niedoboru masowym przekonaniem stało się, że królem rynku jest ten, który płaci, a sprawiając sobie satysfakcję konsumpcyjną, puszcza w ruch rynkową maszynerię. Oczywiście czas początków POHIDu to czas społecznego uświadomienia sobie nadziei, ale i czas głośnego upublicznienia się obaw, konfliktów i zagrożeń, kojarzonych z handlem nowoczesnym i w ogóle z procesem modernizacyjnym. To wówczas przecież rodziły się złe stereotypy o handlowych firmach inwestorów zagranicznych. Kolejne lata demistyfikowały te przekonania, ale nie stało się to ot tak samo z siebie. Sprostanie złym opiniom i przekazanie prawdy o nowoczesnym handlu do obiegu publicznego, zakomunikowanie jej władzom państwowym, opinii środowisk gospodarczych było warunkiem powodzenia całego procesu modernizacyjnego. I misji tej komunikacji podjęła się nowa organizacja. Dziś wiemy, że formułowane wówczas oskarżenia i głęboko zakorzenione obawy nie potwierdziły się, ale trzeba było nad tym systematycznie i solidnie pracować. POHiD zrodził się więc, by argumentować i informować, konsultować i prowadzić dialog ze wszystkimi, by w efekcie wskazać na zalety dokonującej się modernizacji gospodarczej. Ukazując nierestrykcyjność polityki i prawodawstwa odnoszącego się do handlu, POHiD wskazywał, u swego zarania oraz w trakcie trwania całej dekady, na zbiór warunków powodzenia procesów transformacyjnych i skutecznego wejścia Polski do UE (notabene przedstawianego przez niektóre ruchy społeczne w podobnie kasandrycznym świetle, jak nowoczesny handel). Handel nowoczesny zatem, modernizacja i UE stanęły jakby w jednym szeregu szeregu zwycięskich adherentów idei modernizacyjnej i integracji Polski z europejską rodziną. Powstająca organizacja miała dwa podstawowe, rzec można aksjomatyczne i ściśle siebie warunkujące, zadania: przede wszystkim przezwyciężyć nieufność i wykreować warunki do jak najszerzej rozumianego dialogu; z każdym, i na każdy temat. Dialog miał uwiarygodnić ogólnospołeczne korzyści z rozwoju nowoczesnej dystrybucji i przyciągnąć do handlu nowoczesnego inne środowiska, by w trakcie dyskusji kreować optymalne warunki konkurowania i współpracy biznesowej. Ale i tu wyrasta drugie zadanie trzeba było wykreować efektywną postać specyficznego konsensu zakładających organizację firm, na co dzień ze sobą konkurujących na polskim i nie tylko rynku. Chodziło bowiem o wyprowadzenie przed nawias spraw wspólnych, nie stanowiących o sile rynkowej konkurujących ze sobą założycieli oraz o stworzenie mechanizmu 13

14 1 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD kompromisowej zgody na wspólne działanie i udzielenie mandatu do pracy biura, działającego na rzecz wszystkich członków. Nie wystarczył do tego konsensualnie zorientowany statut, to był warunek ważny, ale nie wystarczający. Chodziło o praktykę współdziałania konkurentów, i praktykę udzielania zaufania zespołowi POHiD, pracującemu z innymi organizacjami. Eduardo Madeira Lopes - Prezes POHiD w latach Z wielkim zadowoleniem przyjąłem zaproszenie Zarządu POHiD na Galę Jubileuszową z okazji obchodzonego przez nią 10-lecia działalności, w której z pewnością weźmie udział szereg osobistości ze świata polityki i biznesu związanych z polską branżą dystrybucji. Ich udział będzie stanowił podkreślenie wagi dotychczasowych działań podejmowanych przez członków organizacji oraz ich wkładu w unowocześnienie branży. Podejmując nowe wyzwania stawiane przed polskim przemysłem spożywczym, promują oni rozwój konkurencyjności, udoskonalanie i różnicowanie oferty oraz wynikające z tego korzyści dla konsumentów, wprowadzanie nowych technologii i stwarzanie nowych możliwości na rynku pracy dla polskiej młodzieży. Reasumując, wszystkie te czynniki stanowią istotny wkład w rozwój polskiej gospodarki, jaki dokonuje się w ostatnich latach. Na dowód powyższego można przytoczyć konkretne dane dotyczące ewolucji zachodzącej w różnych dziedzinach. Mam tu na myśli powierzchnię sprzedaży, liczbę pracowników i placówek. W czerwcu 2000 roku członkowie POHiD dysponowali odpowiednio m 2 powierzchni, pracowników i 950 sklepami, zaś obecnie liczby te wynoszą m 2, pracowników i sklepów. Powyższe dane wymagają głębszej refleksji i z pewnością stanowią przedmiot zadowolenia tych, którzy wnieśli swój wkład w utworzenie organizacji, która ostatecznie ukonstytuowała się 26 maja 2000 roku. Akt założycielski został podpisany przez: Ahold Polska Sp. z.o.o., reprezentowaną przez Grzegorza Dudziaka Auchan Polska Sp. z.o.o., reprezentowaną przez Patricka Longueta Carrefour Polska Sp. z.o.o., reprezentowaną przez Philippe a Auvieux Geant Polska Sp. z.o.o., reprezentowaną przez Philippe a Alarcona Globi Polska Sp. z.o.o., reprezentowaną przez Jacques a Dome HIT Centrala Polska Sp. z.o.o., reprezentowaną przez Johammesa Soupina Jeronimo Martins Dystrybucja Sp. z.o.o., reprezentowaną przez Eduardo Madeirę Lopesa Metro AG, reprezentowaną przez Karla Josefa Bauma OBI Centrala Systemowa Sp. z.o.o., reprezentowaną przez Adama Dziurdzia Tesco Polska Sp. z.o.o., reprezentowaną przez Iwonę Szczepańską Minęło dziesięć lat, a ja wspominam ze wzruszeniem wyzwanie, któremu stawiłem czoła w połowie 1999 roku, kiedy pełniłem funkcję Prezesa APED Portugalskiego Stowarzyszenia Firm Dystrybucyjnych. Zwrócili się wówczas do mnie panowie Alexandre Soares dos Santos i Pedro Soares dos Santos, Prezes i Dyrektor Generalny Grupy Jerónimo Martins SGPS, SA, proponując podjęcie kroków koniecznych do założenia podobnego stowarzyszenia w Polsce. 14

15 1 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD Jego celem miało być między innymi reprezentowanie interesów branży nowoczesnej dystrybucji, śledzenie procesu błyskawicznego rozwoju rynku polskiego, jak również wspieranie integracji Polski z Unią Europejską. Dzięki znajomości różnych podmiotów, które w tamtym okresie były już obecne na rynku polskim, skorzystałem z możliwości wynikających z pełnienia przeze mnie funkcji wiceprezesa Eurocommerce w Brukseli i zwróciłem się do moich kolegów Karla-Josefa Bauma z Metro AG i Lucy Neville z Tesco, już obecnych w Polsce, którzy z entuzjazmem przyjęli pomysł, zachęcając mnie do kontynuowania działań oraz zgłaszając gotowość do współdziałania w koniecznym zakresie. Z kolei Jérôme Bédier z Francuskiej Izby Przemysłowo-Handlowej skontaktował mnie z firmami francuskimi już obecnymi na tym obszarze. Z radością przyjąłem wsparcie i zaangażowanie ze strony wszystkich założycieli przyszłej POHiD. Jeśli jednak państwo pozwolą, chciałbym szczególnie podkreślić udział Karla-Josefa Bauma i Iwony Szczepańskiej z Tesco Polska. Karl Josef Baum pojechał wówczas do Portugalii, aby przeanalizować i omówić opracowany przez nas projekt statutu, zaś Iwona wykazała niezwykły entuzjazm i osobiste poświęcenie, zasługując na słowa najwyższego uznania. Pierwsza z tych osób umożliwiła nawiązanie kontaktu z innymi firmami niemieckimi, jak również udostępniła biura Metro Group w Warszawie, byśmy mogli odbywać tam spotkania robocze, aż do momentu, gdy wynajęliśmy obiekt na ul. Krzywickiego 34. Zawsze też mogliśmy liczyć na nieocenioną pomoc Renaty Juszkiewicz, dyrektora przedstawicielstwa Metro Group w Polsce i obecnej Prezes POHiD. Pamiętam, jak bardzo ucieszyliśmy się wówczas, gdy nasz Sekretarz Generalny Maria Andrzej Faliński poinformował nas o zatwierdzeniu i wpisaniu do rejestru statutu POHiD. Równie entuzjastyczne nastroje panowały nieco później, podczas obrad naszego pierwszego zgromadzenia i wyborów pierwszego Zarządu. Wówczas to wszyscy uczestnicy powierzyli mi zaszczytną funkcję pierwszego Prezesa Zarządu. Moim zadaniem było również prowadzenie wszystkich działań mających na celu zaprezentowanie POHiD różnym instytucjom polskim i europejskim, podmiotom gospodarczym działającym na rynku polskim, konsumentom i środkom masowego przekazu. Były to trzy lata wielkiego entuzjazmu, które wzbogaciły mnie bardzo pod względem zawodowym. Mogliśmy wtedy liczyć na zaangażowanie i współpracę wszystkich naszych członków zjednoczonych w tworzeniu niezbędnej infrastruktury mającej służyć realizacji celów statutowych. Przejawiało się to konkretnie w tworzeniu komitetów i grup roboczych odpowiedzialnych za realizację szeregu zadań. Siedem lat temu uznałem, że przyszedł czas na zakończenie działalności zawodowej. Szczególnie mam tu na myśli obowiązki wynikające z pełnienia funkcji wymagających pełnego zaangażowania i dyspozycyjności. Teraz mogę już poświęcić się realizacji tego wszystkiego, co przez te wszystkie lata było odkładane na później z powodu braku czasu i możliwości. Mimo to nie przestałem śledzić działalności prowadzonej przez POHiD, ciesząc się jej sukcesami, jak również rozwojem polskiego rynku dystrybucji w szczególności oraz polskiej gospodarki w ogóle. Jestem przekonany, że POHiD będzie kontynuować działalność ku zadowoleniu swoich członków oraz, że osoby, które zarządzają organizacją, będą wiedzieć, podobnie jak to było w przeszłości, skąd czerpać energię niezbędną do dynamicznego rozwoju i odnoszenia dalszych sukcesów na rynku polskim i europejskim. 15

16 1 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD Organizacja podjęła się zorganizowania dialogu pomiędzy konkurującymi firmami członkowskimi, tworząc komitety i grupy robocze dla spraw wspólnych. Dzięki ich pracy mechanizm budowy dialogu zadziałał na zewnątrz, gdzie do dziś funkcjonują różne formy dialogu z organizacjami handlowych firm małych i średnich, firm sieciowych o polskim kapitale, a także organizacji środowisk producentów, reprezentujących interesy o przeciwnie skierowanym wektorze swych sił rynkowych. POHiD zdecydowanie wkroczył do mediów oraz stosunkowo szybko znalazł się na liście organizacji konsultujących działania organów władzy państwowej stanowiącej i wykonawczej. Szybko też stało się tak, że nikt w Polsce nie zajmował się koncepcjami rozwoju handlu bez udziału POHiD, podobnie jak nikt nie podejmował debaty publicznej o handlu, z pominięciem naszej organizacji. Nie było więc działem przypadku, że już w 2002 roku w kategorii inne POHiD uzyskał od redakcji miesięcznika Handel, Koronę Handlu, które to wyróżnienie jury uzasadniło krótko i wyraźnie za skuteczny lobbing na rzecz dobrego prawa gospodarczego i tworzenie forum dialogu dla spraw dla handlu ważnych. POHiD powstał z udziałem firm polskich, choć stanu tego nie udało się utrzymać. Generalnie jest więc tak, że o ile firmy polskie, handlujące na różnych powierzchniach, sprostały wyzwaniu konkurencyjnemu firm z zagranicy, o tyle rosnące ich znaczenie (wbrew kasandrycznym prognozom początku dekady) i siła rynkowa nie przekładają się na decyzje o wspólnej reprezentacji publicznej, którą przecież POHiD realizu- Francois Colombie - Prezes POHiD w latach Mijająca dekada to czas szybkiego wzrostu nowoczesnego segmentu handlu detalicznego. To także czas wzrostu konkurencji na całym rynku sektorowym. W warunkach silnej rywalizacji dokonały się znaczące inwestycje, szereg firm się połączyło, niektóre opuściły rynek Polski, inne nań weszły ogólnie jednak mieliśmy do czynienia z szybkim wzrostem. Pamiętajmy też, że pomimo czarnych scenariuszy rynek pozwolił rozwinąć się silnemu partnerowi i konkurentowi w postaci sieci handlowych o kapitale polskim. Utrzymał sie także w dobrym stanie i rozwinął segment handlu tradycyjnego, spiętego różnymi systemami koncentrującymi jego potencjał. Inwestorzy zagraniczni zainicjowali szybki proces modernizacji, a wyzwanie to podjął z sukcesem cały sektor handlu. Polski konsument skorzystał bodaj najbardziej na dokonującej się w mijającej dekadzie rewolucji handlowej. Potwierdzają to nie tylko statystyki wzrostu sprzedaży (w dekadzie ona się podwoiła), ale i badania satysfakcji oraz struktury zakupów w Polsce. Co na tym tle zrobił POHiD? Przede wszystkim stał się forum dialogu dla różnych środowisk i organizacji gospodarczych. Okazaliśmy się ważnym partnerem władzy publicznej w pracach legislacyjnych i koncepcyjnych, stając zawsze w obronie deregulacji i uwalniania rynku. Z tym założeniem wspieraliśmy i współtworzyliśmy proces wejścia Polski do UE. POHiD od pierwszego dnia swego istnienia wspierał rozwój gospodarki, sprzyjał modernizacji, walczył w obronie swobody rynku; uczynił także wiele na rzecz jego harmonizacji z rynkiem wspólnotowym. POHiD, jednocząc konkurentów w imię lepszych i racjonalniejszych warunków gospodarowania i konkurencji, wywarł znaczący wpływ na całą gospodarkę, prawo, kulturę gospodarczą i wzrost poziomu życia. To były owocne lata i dobry przyczółek dla dalszej pracy na rzecz rynku narodowego i wspólnotowego. 16

17 1 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD Zbigniew Jarzyna - Prezes Naczelnej Rady Zrzeszeń Handlu i Usług POHiD ma już 10 lat gratulujemy. W tym czasie krajobraz naszego sektora zmienił się nie do poznania, podobnie jak zmieniły się organizacje reprezentujące jego segmenty. Dziś nie jest możliwe mówić o handlu bez POHiD-u, ani też bez jubilata nie da się mówić o tworzeniu prawa lub znaleźć debatę o handlu pomijającą go. POHiD powstał, działa, jest skuteczny i fachowy, co mój segment rynku, czyli handlowe firmy małe i średnie, nie zawsze cieszy. POHiD bywa naszym przeciwnikiem, choć trzeba przyznać, że w sprawach ogólnosektorowych jest partnerem skłonnym do współpracy, nie stroniącym od wspólnie wykonanych ekspertyz, dokumentów i spotkań fachowców. Jesteśmy partnerami w trudnej sztuce reprezentacji interesów i łączy nas obopólna gotowość do poszukiwania płaszczyzn współpracy i dialogu. Polski rynek wytworzył mechanizmy współistnienia handlu wielkiego i drobnego, i to jest nasza specyfika oraz powód do dumy. Będziemy współdziałać i gdy trzeba spierać się. Rynek pomieści wszystkich, ale tylko wtedy, gdy będzie mógł się rozwijać. A na tym zależy i nam, i POHiD-owi, choć pewnie inaczej ów rozwój sobie wyobrażamy. Raz jeszcze gratulujemy owocnej dekady. je z oczywistym powodzeniem i korzyścią dla wszystkich uczestników segmentu handlu nowoczesnego. Zmiana tego stanu rzeczy to zarazem wyzwanie i przedmiot koniecznej oraz gruntownej analizy przyczyn. Dobrym po temu początkiem stać się może wgląd w doświadczenie członkowskie w PKPP Lewiatan, do którego POHiD wstąpił w połowie dekady oraz w EuroCommerce, w którym czy to ciesząc się statusem stowarzyszenia, czy też pełnego członkostwa POHiD jest od 2003 roku. Dobre doświadczenia w integracji pionowej mogą pomóc w znalezieniu skutecznego modus integrandi dla poziomego poszerzenia członkowskiego spectrum reprezentacji handlu nowoczesnego. W strukturach pionowych, federujących różne środowiska, rolę lepiszcza nie jedynego, ale bodaj najważniejszego odgrywa zasób eksperckiej wiedzy o handlu, o prawie go regulującym, standardach profesjonalizmu handlowego, itp. Może więc gdzieś tu leży kamień filozoficzny poszerzenia bazy reprezentacji segmentu handlu nowoczesnego w Polsce? Patrząc na proces rozwoju sektora handlu, na tryb pracy komitetów roboczych POHiD, na projekty wieloorganizacyjne, w których POHiD uczestniczy, na częste osamotnienie i nieporadność publiczną firm spoza naszej organizacji, fachowość w reprezentacji wydaje się być warunkiem dla poszerzenia bazy koniecznym, ale oczywiście niewystarczającym. Sektor jest potężny i dobrze zrównoważony. Rozwijają się obiekty wielkie, średnie i małe; działa kapitał polski, mieszany i zagraniczny; mnożą się i nie dominują w swoich rynkach relewantnych najróżniejsze formaty handlowe i firmy. Handel staje się perłą w koronie gospodarki narodowej. Może więc następna dekada to pora na adekwatne poszerzenie reprezentacji? Dr Maria Andrzej Faliński - Dyrektor Generalny POHiD 17

18 1 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD Członkostwo POHiD jest członkiem dwóch organizacji PKPP Lewiatan i EuroCommerce. Obie poszerzają spectrum środków oddziaływania na otoczenie polityczno-ekonomiczne i opinię publiczną, choć czynią to w różnych wymiarach, zdefiniowanych przez charakter członkostwa i i cele statutowe. PKPP jest organizacją ogólnogospodarczą, jednoczącą związki pracodawców wszystkich branż i sektorów, by nie tylko wesprzeć swych członków w ich sprawach specyficznych, ale i po to, by zdefiniować, wszechstronnie rozpoznać tzw. kwestie horyzontalne (tyczące wszystkich lub przynajmniej wielu branż) oraz sformułować postulaty wobec władzy i opinii publicznej. Ów statutowy wspólny mianownik PKPP wyraźnie widać w spełnianiu się członkostwa POHi- D-u. Konfederacja organizacji pracodawców wspiera nasze postulaty branżowe, dodając swe umocowania prawnostatutowe (np. pozycja w dialogu trójstronnym), wsparcie eksperckie (możność tworzenia wielobranżowych zespołów konsultacyjno-eksperckich), siłę przebicia w kwestiach realizacji projektów public affairs (pozycja organizacji konsultującej i uczestniczącej w najważniejszych projektach strategicznych rządu), autorytet w opinii publicznej i instytucjach publicznych (organizacja, której opinia i zajęte stanowisko jest zawsze ważnym głosem w debatach publicznych i podczas prac zespołów konsultacyjnych w instytucjach rządowych oraz w komisjach i podkomisjach parlamentu). Cenne jest najbardziej to, że członkowie Konfederacji mogą uczestniczyć w każdym z jej projektów oraz mogą postulować zajęcie się przez Konfederację sprawami uznanymi przez nich za istotne tak branżowo, jak i horyzontalnie. POHiD z możliwości tych korzysta i odnosi oczekiwane korzyści, szczególnie w kwestii oddziaływania na proces legislacyjny, w którym nader często pojawiają się projekty i sytuacje wymagające wsparcia interesów sektora handlu. EuroCommerce sprofilowany jest wyraźnie sektorowo, jako organizacja narodowych organizacji sektora handlu, krajów członkowskich UE, takoż i krajów aspirujących do członkostwa, z której to możliwości korzystał POHiD jako członek stowarzyszony, w latach , by z wejściem Polski do UE stać się pełnym członkiem tej Konfederacji. Misja EuroCommerce u niejako sama definiuje się w jego statusie organizacji afiliowanej przy Komisji Europejskiej. Scala on specyfiki rynków narodowych, transponuje na możliwie wspólny pogląd i postulat wobec instytucji i opinii publicznej całej wspólnoty, by w efekcie sformułować i bronić poglądu handlu na sprawy ogólnogospodarcze i społeczne oraz uświadamiać władzom i opinii publicznej specyficzne interesy sektora, jego rolę w gospodarce i budowie ogólnego dobrobytu obywateli UE. W wielu sprawach pomoc ekspercka, znajomość treści i intencji działań politycznych i legislacyjnych w instytucjach UE, pomogły POHiD ustrzec swoich członków i cały sektor handlu przed populistycznymi zamysłami polityków i niektórych środowisk gospodarczych. Prace zespołów roboczych i komitetów EuroCommerce pozwalają mieć wgląd nie tylko w to, czym zajmuje się i jak tym zajmuje się UE, ale i w specyficzne rozwiązania i koncepcje poszczególnych rynków narodowych, siłą rzeczy przenikające do debat i dokumentów przygotowywanych w EuroCommerce oraz przesyłanych do stosownych instytucji wspólnotowych. Oba członkostwa bezdyskusyjnie wskazują na okoliczność, że w przypadku reprezentacji interesów konkurujących podmiotów sektora lub branży, w sposób trudny, ale dobitny przejawia się stara prawda, że w jedności siła warto też dodać i mądrość. Widać to najwyraźniej w działaniu na rzecz racjonalnych i społecznie pożądanych warunków dla firm handlowych i ich klientów. 18

19 1 10 LAT DZIAŁALNOŚCI POHiD Dr Henryka Bochniarz Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan 10 lat aktywności POHiD wyróżnia się pięknym dorobkiem na tle niedawno świętowanego 20-lecia polskiej transformacji. W biznesie jednak liczy się potencjał, aktywność i skuteczność, czego nie można POHiD-owi odmówić. Ogromna liczba inicjatyw regulacyjnych (w zakresie prawa konsumenckiego, deregulacji rynku, wdrażania standardów jakościowych, wdrażania unijnych rozwiązań systemowych), aktywność w mediach idące w tysiące komentarze i opinie, a w setki artykuły publicystyczne i debaty radiowo-telewizyjne świadczą o roli organizacji. Nie do pominięcia jest udział POHiD-u w szeregu konferencji i seminariów. POHiD, jako kluczowy członek PKPP Lewiatan, niemal od początku z nami blisko i merytorycznie współpracuje, ale, organizacja to ludzie. Spośród managerów firm-członków POHiD i ze środowisk eksperckich, projekty i struktury organizacji zaangażowały wiele wybitnych osób ludzi o uznanym autorytecie w kraju i w Europie. Wreszcie i nie zapominajmy o tym POHiD to reprezentacja pracodawców, zatrudniających łącznie blisko 170 tys. ludzi. Dr Rainhardt Freiherr von Leoprechting - Prezydent EuroCommerce Mam wielki zaszczyt i zarazem przyjemność złożyć Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji gratulacje z okazji 10 rocznicy jej istnienia, która przypada w tym roku. EuroCommerce od samego początku z wielkim zainteresowaniem i uznaniem śledziła postęp, jaki POHiD poczynił w swoim rozwoju i w jaki sposób polski sektor handlu zmierzył się z wyzwaniami związanymi z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. EuroCommerce aktywnie wspierał proces harmonizacji polskiego prawa handlowego ze standardami unijnymi. Obserwowaliśmy rozwój POHiD-u promującego wizerunek nowoczesnego handlu poprzez podejmowane inicjatywy. Cele, jakie stawia sobie POHiD, oraz jego misja zawsze sprzyjały rozwojowi swobodnej konkurencji gospodarczej oraz zapewnieniu dostępu do rynku wszystkim operatorom przedsiębiorstw w Polsce, dzięki czemu w ostatecznym rozrachunku korzyść odnoszą konsumenci. Dziś nie ulega wątpliwości, iż POHiD przyczynił się w znacznym stopniu do rozwoju gospodarczego Polski oraz modernizacji polskiego rynku handlu detalicznego. Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji zaistniała na początku XXI wieku, w okresie niosącym wielkie wyzwania dla Polski, która przechodziła wówczas proces gwałtownej modernizacji gospodarki. Działania sprzyjające rozwojowi eksportu, wspieraniu uczciwej konkurencji, dostępowi do możliwości finansowania i możliwości inwestycyjnych zaowocowały powstaniem realnych możliwości rozwoju dla wszystkich przedsiębiorstwo. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, POHiD stał się członkiem EuroCommerce. Obecnie organizacje realizują te same cele, czyli dostęp do swobodnego rynku wewnętrznego bez barier oraz w sprzyjającym rozwojowi przedsiębiorczości środowisku, które jest wolne od nadmiernych i hamujących rozwój przepisów. Priorytet stanowi zapewnienie równych warunków i możliwości wszystkim uczestnikom rynku oraz zwalczanie wszelkiego rodzaju monopoli z korzyścią dla przedsiębiorców i konsumentów. W imieniu EuroCommerce oraz wszystkich naszych członków chciałbym życzyć POHiD-owi dalszych nieprzerwanych sukcesów w promowaniu sektora handlu i działań na rzecz całego sektora handlu w Polsce. 19

20 2 WPŁYW DZIAŁALNOŚCI FIRM CZŁONKOWSKICH POHiD NA POLSKĄ GOSPODARKĘ 2. Modernizacja to my Transformacja w Polsce dokonała się nie tylko poprzez zmiany systemowe, administracyjno-prawne, ale także poprzez właściwe wykorzystanie ich do realizacji materialnego i mentalnego przełomu w życiu kraju. Nie jest przesadą powiedzieć, że polski marsz ku nowoczesności, znaczonej członkostwem w UE oraz wynikami ekonomicznymi rynku narodowego, nie dokonałby się tak szybko bez inicjującego zmiany wejścia inwestorów zagranicznych oraz mądrego partnerstwa konkurencyjnego ze strony polskich przedsiębiorców i władz firm państwowych. Powstał elastyczny, rozwijający się równomiernie i szybko rynek wewnętrzny, na którym popyt podtrzymuje pozytywne tendencje, wbrew turbulencjom światowej gospodarki. O tym rynku, jego kształcie i elastyczności zadecydował w ogromnej mierze handel detaliczny, który swą pozycję systemową zajął nie tylko dzięki zmasowanym inwestycjom firm zagranicznych, ale i dzięki skutecznej odpowiedzi konkurencyjnej firm polskich, które tej ekspansji sprostały i dziś odgrywają porównywalnie istotną rolę. Jest rzeczą historycznego zbiegu okoliczności, że POHiD zrzesza firmy handlu sieciowego o kapitale zagranicznym; w ramach organizacji pozostaje około połowy tych firm, choć ich znaczenie w funkcjonowaniu sektora handlu, a szczególnie w kanale nowoczesnym, jest dalece istotniejsze. To właśnie te firmy podjęły wysiłek inwestycyjny, uruchamiając i dynamizując rozwój całego mechanizmu sprzedaży detalicznej. Dziś ich wkład inwestycyjny w rozwój sektora to już około 10 mld euro (począwszy od roku 1994), zatrudnienie przekraczające już 150 tys. osób (wobec ok. 450 tys. w całym segmencie tzw. nowoczesnego handlu). Są u nas giganty, które zatrudniają po ok. 30 tys. osób, otrzymujących unikalne umiejętności i kwalifikacje zawodowe, wzbogacając nie tylko aktualnego pracodawcę, ale i podnosząc potencjał ludzkiego kapitału Polski. Zmiana historyczna, dokonująca się w Polsce, to także zmiana krajobrazu handlowego, nasycającego się nowoczesnymi obiektami, w czym firmy POHiD mają decydujący udział, jako operatorzy większości hipermarketów, supermarketów i sklepów dyskontowych, a także użytkownicy lub współwłaściciele wielu wielofunkcyjnych centrów handlowych. Pośród ponad 300 hipermarketów czynnych w Polsce, ok. 2/3 to obiekty naszych członków; pośród ok supermarketów różnej wielkości, nasze firmy prowadzą ok obiektów; w rynku dyskontów, dziś szacowanym na ok obiektów, ok 80% to obiekty naszych członków. POHiD to także około 50 hal Cash&Carry i znacznie ponad 2000 sklepów formatu convenience. To nasi członkowie zapoczątkowali ewolucję rynku ku konsumpcyjnej obfitości, dając materialne podstawy pod zmianę mentalności konsumenckiej, opartą o świadomość wyboru obiektu, produktu, kategorii cenowo-jakościowej. Z kraju permanentnego niedoboru i załatwiania niezbędnych produktów, staliśmy się krajem obfitości rynkowej i świadomego wyboru zakupowego. Handel to potężna siła wiązania różnych sektorów, branż, grup i firm. Dzięki rewolucji handlowej w Polsce szybko rozwijały się centra logistyczne, specjalistyczny transport, wyposażenie różnorodnych obiektów w osprzęt i urządzenia podtrzymujące jakość produktów i efektywne nimi zarządzanie. Dokonała się rewolucja w zakresie informatyki użytkowej na skalę porównywalną do efektów wdrożenia sieci telefonicznych GSM lub elektronizacji i informatyzacji sektora finansowego. W kraju, w którym jeszcze dwadzieścia lat temu wśród opakowań królował szary papier, gazeta i tektura, funkcjonuje jeden z najnowocześniejszych w Europie przemysłów opakowaniowych, wraz z systemami recyklingu, utylizacji, ekologicznej produkcji i montażu. 20

21 2 WPŁYW DZIAŁALNOŚCI FIRM CZŁONKOWSKICH POHiD NA POLSKĄ GOSPODARKĘ Poprzez wymagania jakościowe oraz standaryzację dostaw, a przede wszystkim poprzez wytworzenie ogromnego ssania popytowego, polski sektor produkcyjny dokonał rewolucji konsolidacyjnej, technologicznej, marketingowej, głównie w zakresie przetwórstwa szeroko rozumianej żywności. Ponad dwustumiliardowy rynek żywności w Polsce w ok. 90% zaopatrywany jest przez polskie firmy! Rewolucja jakościowa, standaryzacyjna, opakowaniowa, marketingowa otworzyła rynki eksportowe w obrocie wspólnotowym i pozawspólnotowym. Handel i firmy POHiD mają w tym swój ogromny systemowy i systemotwórczy udział. Niestety nadal w zbyt małym stopniu docenia się wpływ sektora handlu i jego organizacji na przebudowę i optymalizację rozwiązań prawnych definiujących zasady i ramy konkurencji, produkcji, relacji z konsumentem, administrację itd. POHiD położył tu znaczące zasługi, działając na rzecz harmonizacji przepisów sektorowych z europejskim acquis, czy też we współdziałaniu z instytucjami publicznymi opiniując projekty prawa gospodarczego. Handel i jego najnowocześniejsza część, czyli firmy zrzeszone w POHiD, to liczący się współtwórca polskiego sukcesu transformacyjnego, z czego organizacja czerpie dumę i inspirację do dalszej pracy ku urzeczywistnieniu swych statutowych celów. Prof. dr hab. Jerzy Hausner Kierownik Katedry Gospodarki i Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Awans gospodarczy społeczeństw zawsze zaczyna się od handlu. Nie dlatego, że handel jest tak zyskowny. Rzecz w tym, że uruchomienie działalności handlowej nie wymaga dużego kapitału. Tu może spróbować i się sprawdzić prawie każdy. Od upadku handlu zaczyna się też zazwyczaj zastój w gospodarce. Tę prawidłowość w historii gospodarczej Polski przedstawiają takie pojęcia, jak bitwa o handel i uliczne szczęki. Duży obrót, mały zysk to święta zasada handlowców, która oznacza przecież, że handel nakręca i podtrzymuje koniunkturę gospodarczą. Gdy się zastanawiamy, dlaczego Polska stała się w 2009 r. zieloną wyspą Europy, dlaczego polska gospodarka uchroniła się przed recesją, to najprostsza i najcelniejsza odpowiedź jest następująca: siadła co prawda i u nas produkcja przemysłowa oraz budowlana, spadł też eksport, ale handel się kręcił i to dobrze. Nasz wzrost podtrzymał głównie krajowy popyt konsumpcyjny. Polacy nie zwątpili, kupowali i wszyscy wyszli na tym dobrze. Nie raz w naszej historii handel i jego nowe formy stawały się pretekstem do wywoływania strachów na Lachów. W roli złego wilka niektórzy politycy i publicyści lubią obsadzać obecnie wielkie sieci handlowe. Wielkomiejskie centra handlowe są przez nich widziane jako siedlisko zła, do którego masowo ciągną naiwni maluczcy. Przez to puste są rzekomo świątynie sztuki. No cóż, nasze nomen omen galerie handlowe są współczesnymi rynkami, na których spotykają się dzisiejsi konsumenci i obywatele. Tam, gdzie rynek i ludzie, tam rozwijała się równolegle aktywność bankowa i usługowa, ale też pojawiała się rozrywka i sztuka. Ludzie handlowych galerii nie opuszczą, bo niby gdzie wygodniej byłoby im robić zakupy. Zatem jeśli ktoś chce im zaproponować coś ambitniejszego, to musi przyjść tam, gdzie one i oni są. A przynajmniej się od czasu do czasu pojawić. Telewizja też ogromnie zmieniła nasze nawyki i przyzwyczajenia, ale jej jakoś nikt nie chce zburzyć. 21

22 2 WPŁYW DZIAŁALNOŚCI FIRM CZŁONKOWSKICH POHiD NA POLSKĄ GOSPODARKĘ Prof. dr hab. Tomasz Domański Katedra Marketingu Międzynarodowego i Dystrybucji, Uniwersytet Łódzki Rola organizacji branżowych w sektorze handlu Organizacje branżowe mogą i powinny odgrywać ważną rolę w integracji środowiska firm z danego sektora. W przypadku sektora przedsiębiorstw handlowych czynnik ten ma szczególne znaczenie. Sektor handlu w Polsce, w okresie ostatnich 20 lat, uległ bowiem radykalnej zmianie. Oznacza to, iż w jego strukturze pojawiły się zupełnie nowe firmy krajowe oraz zagraniczne, a zarazem zupełnie nowe wyzwania w zakresie rozwoju oraz zarządzania tego typu firmami. Branża przedsiębiorstw handlowych jest branżą bardzo innowacyjną, a zarządzanie nią wymaga rozwoju sieci kontaktów pomiędzy różnymi partnerami oraz budowania między nimi wzajemnego zaufania. Organizacje branżowe mogą odegrać tutaj bardzo pozytywną rolę w zakresie budowania oraz utrwalania standardów i norm regulujących wzajemną współpracę stron. Reprezentacja branżowa przedsiębiorstw handlowych ma także ogromną rolę do spełnienia w zakresie upowszechniania wiedzy na temat najlepszych praktyk oraz najlepszych standardów zachowań przedsiębiorstw. Firmy handlowe winny się bowiem uczyć przede wszystkim od siebie, upowszechniając najlepsze wzorce obsługi klienta i przejmując najlepsze cechy swych konkurentów branżowych. Organizacje branżowe za pośrednictwem szeregu konferencji oraz szkoleń mogą doskonale realizować ten cel. Organizacja branżowa jest także doskonałym forum dla budowania relacji partnerskich oraz dla kreowania dialogu i dyskusji w ramach branży. Jako reprezentacja środowiska ma ona szczególną rolę do odegrania jako lobby na rzecz tworzenia dobrego prawa - gwarantującego jej dynamiczny i nieskrępowany rozwój, a także tworzącego ramy dla zaspokajania w najlepszy sposób potrzeb oraz interesów klienta. Prof. dr hab. Witold M. Orłowski Dyrektor Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej, Główny Doradca Ekonomiczny PricewaterhouseCoopers W ciągu minionego dziesięciolecia w polskiej gospodarce zachodziły gwałtowne, fundamentalne zmiany. Rosła wydajność i konkurencyjność, poprawiały się kwalifikacje pracowników, organizacja pracy, zarządzanie firmami. Zmiany te nie ominęły również handlu. Krok po kroku powstawał handel nowoczesny, stanowiący ważną gałąź gospodarki, przyczyniający się do ogólnego postępu ekonomicznego. Jego rola nie ograniczała się tylko do dostarczania konsumentom coraz lepszych, łatwiej dostępnych towarów. Zmiany zachodzące w handlu stanowiły potężny bodziec do modernizacji całej gospodarki, przyczyniały się do wzrostu presji konkurencyjnej na rynku, a w ślad za tym do poprawy efektywności całej gospodarki. Oczywiście każda gwałtowna zmiana prowadzi też do nieuniknionych napięć. Rosnąca presja konkurencyjna dobra dla konsumenta stanowi wyzwanie dla wielu dostawców towarów i usług. Szybkie zmiany strukturalne są problemem dla tych, którzy nie umieją się do nich dostosować. Rosnąca rola konsumpcji w naszym życiu każe często zadawać pytania o kierunek zmian zachowań ludzkich. I tam właśnie, gdzie pojawiały się napięcia, POHiD spełniał swoją pożyteczną rolę forum dyskusyjnego o przyszłości konsumenta, handlu, o jego roli w gospodarce. I taka rolę powinien spełniać dalej, bo proces zmian w polskiej i światowej gospodarce wcale się nie zakończył. 22

23 2 WPŁYW DZIAŁALNOŚCI FIRM CZŁONKOWSKICH POHiD NA POLSKĄ GOSPODARKĘ Doc. dr Urszula Kłosiewicz-Górecka Zastępca Dyrektora ds. Koordynacji Badań w Instytucie Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur 10 lat pracy POHiD dla sfery handlu w Polsce Z Polską Organizacją Handlu i Dystrybucji (POHiD) współpracuje Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur (d. IRWiK) niemalże od pierwszych dni funkcjonowania tej ważnej dla sfery handlu w Polsce organizacji zrzeszającej firmy detaliczne i dystrybucyjne. Aż trudno uwierzyć, że już mija w tym roku 10 lat funkcjonowania POHiD-u wypełnionych pracą na rzecz modernizacji polskiego rynku detalicznego. Działania przedstawicieli Zarządu, jak i poszczególnych Członków organizacji, zawsze silnie związane były z ochroną wolnej konkurencji i swobodnego dostępu do rynku wszystkich podmiotów gospodarczych. Charakterystyczne dla POHiD-u są działania na rzecz poprawy uwarunkowań dla rozwoju handlu w Polsce. Są one związane z usuwaniem barier biurokratycznych i podejmowaniem inicjatyw zmierzających do upraszczania procedur i ułatwiania procesu inwestycyjnego w sferze handlu. Na uwagę zasługują, szczególnie w ostatnich latach, działania podejmowane w kierunku budowy dobrych relacji z innymi podmiotami, w szczególności z małymi i średnimi przedsiębiorstwami handlowymi, a także produkcyjnymi oraz organizacjami skupiającymi środowiska handlowe. W efekcie nawet małe przedsiębiorstwa handlowe we współpracy ze światowymi liderami sfery handlu podnoszą jakość świadczonych usług oraz zmieniają swój wizerunek. Konsekwentna popularyzacja zasad nowoczesnej dystrybucji, w której POHiD ma znaczący udział, przyczyniła się nie tylko do rozwoju w Polsce handlu sieciowego, ale też przyspieszenia procesów integracji wśród małych firm handlowych. Stopniowo ich wyróżnikiem stało się efektywne zarządzanie zasobami materialnymi i pozamaterialnymi, kreowanie oferty asortymentowej zwiększającej satysfakcję klienta i przynoszącej korzyści ekonomiczne dla firmy. Instytut ceni sobie współpracę z Polską Organizacją Handlu i Dystrybucji, która związana jest z wymianą informacji o pojawiających się nowych zjawiskach w handlu i reakcjach przedsiębiorstw na powstające nowe uwarunkowania prawne, ekonomiczne, społeczne. Za owocne dla rozwoju handlu w Polsce uznajemy wspólnie zorganizowane seminaria i konferencje, których efektem były pogłębione dyskusje o stanie i kierunkach rozwoju handlu, mające swój wyraz również w formie publikacji zwartych. Są one przedmiotem studiów nie tylko pracowników naukowych i młodzieży akademickiej, ale służą również przedstawicielom urzędów centralnych i terenowych kreujących w Polsce politykę wobec handlu. Proszę przyjąć wyrazy uznania dla dotychczasowej działalności i wkładu w podnoszenie znaczenia sfery handlu dla rozwoju rynków lokalnych i gospodarki Polski. Życzę satysfakcji w dalszej pracy nad poprawą uwarunkowań rozwoju biznesu w sferze handlu i wielu inicjatyw budujących dobre relacje między partnerami, pozwalające czerpać radość i chęć do dalszego działania. 23

24 3 ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPOŁECZNA POHiD 3. Odpowiedzialne społecznie prowadzenie wielkiej firmy handlowej, podobnie jak dostrzeganie przez taką firmę spraw rozwiązywalnych tylko w ramach wspólnego wysiłku całej branży, jest wyzwaniem uświadamianym i podjętym przez firmy członkowskie POHiD oraz samą organizację. Wielki handel sieciowy musi się wykazać szczególną wrażliwością i świadomością spraw, za które trzeba wziąć odpowiedzialność, dążąc do zysku ekonomicznego. Sprawia to jego skala i to że wikła on w orbitę swego oddziaływania wiele różnorodnych dziedzin i aspektów życia społecznego, ekonomicznego, kulturalnego, artystycznego. Rzecz w swym założeniu jest prosta: działać tak, by nie zachowywać się jak przysłowiowy słoń w składzie porcelany, czyli przewidywać potencjalne zagrożenia dla kwestii pozaekonomicznych w swoim otoczeniu i wnętrzu, przeciwdziałać negatywom realizacji zysków, szukać współpracy z otoczeniem, zamiast prób zdominowania go i podporządkowania swoim celom biznesowym. W teorii wydaje się to oczywiste, ale w praktyce jest to zadanie trudne, wieloetapowe, wymagające wypracowania specyficznej strategii biznesowej, komunikacyjnej, zarządczej, wreszcie specyficznego stosunku i procedur współegzystencji w otoczeniu i z otoczeniem. Firmy POHiD podjęły ten wysiłek i realizują go na szeregu pól swej aktywności. Przede wszystkim w zakresie pozyskiwania i doskonalenia możliwości zawodowych i szans życiowych swych zasobów ludzkich. Wszyscy członkowie Organizacji podejmują bardzo zróżnicowane działania w zakresie budowania więzi z otoczeniem społecznym. Żyją jego sprawami, wspierają różnorodne formy kooperacji społecznej i integracji od udziału w inicjatywach charytatywnych, po tworzenie instytucji i platform dialogu społecznego w firmie i poza firmą. Dzieje się to z udziałem najróżnorodniejszych form komunikacji na wszystkich szczeblach organizacji życia społecznego: od rodziny i kręgu koleżeńskiego, poprzez poziom lokalny i państwowy aż po poziom ogólnoeuropejski. Sferą szczególną, i zarazem najtrudniejszą do ogarnięcia działaniami systemowymi, jest stworzenie i doskonalenie szczególnych warunków kreowania wartości dodanej: do firmy, do jej wizerunku, do brandu produktów, do świadomości klienta i partnera biznesowego. Chodzi o odpowiedzialną politykę jakości, bezpieczeństwo pracy, produktu i transakcji, o etykę zawodu i jego etos, o kulturę i godność pracy oraz o odpowiedzialność za uczciwe robienie interesów z firmą i branżą. To praca nad praktyką budowania reputacji i korzystania z niej. Wreszcie sfera ostatnia w tym wyliczeniu odpowiedzialne korzystanie ze środowiska i troska o nie niejako bezinteresowna, czyli realizowana poza nawiasem korzystania z gruntu, wody, powietrza, zieleni, klimatu, itp. Firmy członkowskie POHiD świadomie i z myślą o ochronie środowiska naturalnego, wybierają techniki tworzenia i eksploatacji obiektów, odpowiednio postępują z produktami i odpadami po nich, racjonalnie 24