Ocena efektywności i skuteczności projektów szkoleniowych w ramach PO KL w województwie śląskim

Transkrypt

1 Ocena efektywności i skuteczności projektów szkoleniowych w ramach PO KL w województwie śląskim Badanie ewaluacyjne współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Pomocy Technicznej PO KL

2 METODOLOGIA BADANIA

3 PROBLEMATYKA BADANIA ORAZ ZASTOSOWANE METODY BADAWCZE CEL GŁÓWNY: ocena efektywności i skuteczności szkoleo realizowanych w województwie śląskim CELE SZCZEGÓŁOWE: ocena jakości i trafności tematyki szkoleo, ocena efektywności i trwałości produktów projektów szkoleniowych, analiza ich przestrzennego zróżnicowania oraz oszacowanie zapotrzebowania szkoleniowego w kolejnej perspektywie finansowej ANALIZA DESK RESEARCH WYWIADY TELEFONICZNE CATI z uczestnikami projektów (n=521), pracodawcami (n=711) ANKIETA INTERNETOWA CAWI wśród instytucji szkoleniowych (n=393) BADANIE MIXED-MODE z beneficjentami projektów szkoleniowych (n=817) Wywiady jakościowe IDI z członkami KOP (n=16), przedstawicielami IP i IP2 PO KL (n=8) WYWIADY EKSPERCKIE ITI ze specjalistami ds. kapitału ludzkiego (n=6) ANALIZĘ OFERTY ŚLĄSKICH INSTYTUCJI SZKOLENIOWYCH (n=906) FGI z pracodawcami (n=5) i z beneficjentami (n=6)

4 WYNIKI BADANIA

5 OCENA JAKOŚCI SZKOLEŃ Kryteria brane pod uwagę przy wyborze wykonawcy szkoleo Sytuacje problemowe w realizacji projektów szkoleniowych Priorytet VI 0,0% 24,1% 21,8% 59,8% 65,5% 49,4% 92,0% Ogółem 0,6% 26,2% 20,9% 86,7% 67,8% 65,1% 51,0% Priorytet VI 22,0% 15,2% 6,8% 0,8% 1,5% 0,0% 3,0% 64,4% Ogółem 3,3% 1,4% 0,3% 3,0% 26,8% 20,7% 16,9% 53,8% Priorytet VII 25,3% 19,6% 0,5% 65,5% 59,8% 56,7% 91,2% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Priorytet VII 6,5% 2,6% 1,0% 4,8% 45,8% 29,7% 32,9% 21,0% 0% 20% 40% 60% 80% Nie było żadnych problemów 81,4% 74,3% 78,6% Priorytet VIII 57,1% 37,1% 25,7% 1,4% 80,4% 74,1% 62,0% Priorytet IX 43,7% 22,8% 18,4% 0,6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Cena usługi szkoleniowej Kompetencje kadry szkoleniowej Zakres doświadczenia Wykonawcy Zakres merytoryczny szkolenia Jakość bazy szkoleniowej Sposób certyfikacji przekazywanych umiejętności Nie wiem / trudno powiedzieć 43,2% 33,3% 23,4% Priorytet VIII 4,5% 25,2% 0,0% 0,0% 4,5% 57,6% 25,0% 13,3% Priorytet IX 1,9% 17,4% 1,1% 0,0% 0,4% 0% 20% 40% 60% 80% Zmiana terminów realizacji zadań w harmonogramie Problemy z rekrutacją uczestników Przesuwanie wcześniej ustalonych terminów szkoleń Trudności we współpracy pomiędzy osobami zaangażowanymi w organizację szkoleń Niedotrzymywane terminów ustalonych w harmonogramie projektu Niejasności w podziale zadań i odpowiedzialności za ich realizację Inne problemy

6 OCENA JAKOŚCI SZKOLEŃ Formuła realizacji zadao szkoleniowych a ocena ich jakości ,57 Szkolenia realizowała nasza organizacja bez zaangażowania podmiotów zewnętrznych 4,48 Część szkoleń realizowała nasza organizacja, a część zlecono podmiotowi zewnętrznemu 4,35 Realizację szkoleń zlecono podmiotowi zewnętrznemu 35,3% projektów szkoleniowych realizowanych było przez organizacje pozarządowe (NGO). Co trzeci projekt (33,3%) szkoleniowy realizowany był przez przedsiębiorstwo, a 26,1% projektów realizowane było przez jednostki samorządu terytorialnego (JST). REKOMENDACJA 1 Należy wprowadzić określone instrumenty odnoszące się do kwestii potencjału i doświadczenia beneficjentów, polegające na premiowaniu określonych elementów doświadczenia i potencjału realizatorów. Gdy działania szkoleniowe realizowane są w projekcie przez podmiot zewnętrzny kluczowe jest zobowiązanie beneficjentów do wyboru doświadczonych wykonawców szkoleń. Wsparcie szkoleniowe realizowane w formule voucherowej powinno być udzielane podmiotom spełniającym określone standardy świadczenia usług szkoleniowych.

7 OCENA JAKOŚCI SZKOLEŃ Udział w szkoleniach zawodowych i ogólnych oraz ich ocena 24% kurs umiejętności miękkich (4,07) 80% 60% 66,6% 4,26 4,44 4,55 4, ,9% szkolenia komputerowe (4,23) 40% 30,3% 3, ,1% szkolenia językowe (4,43) 20,9% kurs podstaw przedsiębiorczości (4,21) 20% 0% 2,1% 1,0% wyłącznie ogólne wyłącznie zawodowe ogólne i zawodowe nie wiem / trudno powiedzieć udział w szkoleniu przeciętna ocena ocena ogółem 2 1 7% kurs prawa jazdy (4,25) Pozostała tematyka: zarządzanie, księgowość, aktywizacja zawodowa (poszukiwanie pracy), zdrowie i uroda, kulinaria, rzemiosło, projekty UE. Tematyka realizowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL w województwie śląskim szkoleń o charakterze ogólnym jest bardzo zróżnicowana. Należy ocenić to zjawisko pozytywnie. Po lewej stronie wskazano najczęściej występujące szkolenia oraz ich ocenę w opinii uczestników.

8 OCENA JAKOŚCI SZKOLEŃ Forma prowadzonych szkoleń oraz ich ocena wśród uczestników Udział części teoretycznej w całości czasu szkolenia 100% 91,2% 89,3% 5 80% 60% 40% 4,43 4,30 4,33 4, ,1% 14,3% 15,3% 20% 0% 8,8% 10,7% tak nie tak nie udział w szkoleniach z zastosowaniem e-learningu udział w szkolenia z częscią praktyczną ,5% 35,8% do 25% czasu 26% - 50% czasu 51% - 75% czasu 76% czasu i więcej nie wiem / trudno powiedzieć udział w szkoleniach danego rodzaju przeciętna ocena REKOMENDACJA 2 W celu zapewnienia odpowiedniej metodyki pracy w ramach wspieranych przedsięwzięć szkoleniowych należy: (1) w przypadku procedury konkursowej zobowiązać projektodawców do pełniejszego opisu planowanej metodyki pracy oraz w większym stopniu uwzględniać na etapie oceny merytorycznej aspekt planowanej metodyki pracy, ze szczególnym uwzględnieniem doboru odpowiedniej metodyki pracy do specyfiki i potrzeb grupy docelowej, (2) promować dobre praktyki i nowe rozwiązania w zakresie metodyki.

9 OCENA JAKOŚCI SZKOLEŃ Ocena jakości szkoleń w aspektach związanych z bazą szkoleniową 5 4 4,53 4,56 4,33 4, wybór miejsca realizacji szkolenia materiały szkoleniowe i inne pomoce sala szkoleniowa sprzęt wykorzystywany podczas szkolenia REKOMENDACJA 3 Biorąc pod uwagę, że na etapie oceny wniosku nie ma realnej możliwości zweryfikowania deklarowanych przez wnioskodawcę informacji dotyczących bazy szkoleniowej wykorzystanej w planowanym projekcie, kwestię tę traktować należy raczej jako element oceny projektu w ramach procedur kontrolnych w trakcie lub po zakończeniu jego realizacji.

10 OCENA JAKOŚCI SZKOLEŃ Ocena jakości szkoleń pod względem kompetencji kadry szkoleniowej Ocena jakości szkoleń w aspektach związanych z kompetencjami kadry szkoleniowej 5 4,45 4,42 4,62 4,59 4,51 5 4,74 4, Priorytet VI Priorytet VII Priorytet VIII Priorytet IX Ogółem 1 wiedza osób prowadzących szkolenia sposób przekazywania wiedzy przez prowadzących REKOMENDACJA 4 Należy wprowadzić określone instrumenty odnoszące się do kwestii kwalifikacji i doświadczenia trenerów, polegające na premiowaniu określonych elementów doświadczenia i potencjału osób prowadzących szkolenia. Gdy działania szkoleniowe realizowane są przez podmiot zewnętrzny kluczowe jest zobowiązanie beneficjentów do wyboru wykonawców doświadczonych w przedmiocie szkolenia. Wsparcie szkoleniowe realizowane w formule voucherowej powinno być udzielane podmiotom posiadającym kadrę spełniającą określone wymogi dotyczące szkoleń w danym zakresie tematycznym.

11 OCENA JAKOŚCI SZKOLEŃ 60% Sposoby certyfikacji wiedzy i umiejętności nabywanej w ramach szkoleń 40% 20% 41,8% 22,5% 25,0% 20,7% 5,0% Priorytet VI 2,3% 0,0% 32,6% 18,2% 50,0% 59,1% Ogółem 1,8% 1,6% 23,4% 31,2% 50,6% 50,5% 0% certyfikatu nabycia konkretnej wiedzy/umiejętności wystawiony przez organizatora szkolenia certyfikatu nabycia konkretnej wiedzy/umiejętności wystawiony przez podmiot zewnętrzny zaświadczenie o udziale w szkoleniu uzyskanie dyplomu ukończenia kursu żadne z powyższych Priorytet VII 1,6% 1,6% 62,9% 47,4% 32,6% 26,5% 0% 20% 40% 60% 80% zaświadczenie o udziale w szkoleniu Priorytet VIII Priorytet IX 2,7% 0,0% 1,1% 3,8% 49,5% 36,0% 18,9% 40,5% 37,1% 26,1% 27,7% 66,7% certyfikat nabycia konkretnych umiejętności wystawiony przez organizatora certyfikat nabycia konkretnych umiejętności wystawiony przez podmiot zew. dyplom ukończenia kursu inna forma poświadczenia nie dokonywano potwierdzenia Forma potwierdzenia uczestnictwa w szkoleniu i/lub nabycia umiejętności i wiedzy, jaką zapewniano uczestnikom szkoleń 0% 20% 40% 60% 80%

12 OCENA JAKOŚCI SZKOLEŃ Przeciętna ocena rozpoznawalności i prestiżu certyfikatów wystawianych przez organizatora w opinii uczestników projektów szkoleniowych wyniosła 3,15 (na pięciostopniowej skali), nieco wyższa przeciętna ocena na poziomie 3,87 występuje w przypadku certyfikatów wystawianych przez podmiot zewnętrzny. Uczestnicy, którzy otrzymali oba certyfikaty ocenili ich poziom rozpoznawalności i prestiżu na 3, ,34 3,13 3,64 3,26 3,37 Rozpoznawalność i prestiż poszczególnych form potwierdzenia zdobytych umiejętności na rynku pracy w opinii realizatorów projektów Priorytet VI Priorytet VII Priorytet VIII Rozpoznawalność 4,09 3,72 3,67 3,87 4,20 3,70 3,70 3,44 3,35 3,11 4,21 3,99 3,90 3,53 4,10 Priorytet VI Priorytet VII Priorytet VIII Prestiż 3,94 3,65 3,87 3,49 4,30 3,62 3,60 3,23 3,25 3,33 4,16 3,74 3,67 3,62 4,22 2 Priorytet IX 3,98 3,75 3,57 3,72 4,29 Priorytet IX 3,95 3,76 3,58 3,45 4,14 1 Priorytet VI Priorytet VII Priorytet VIII Priorytet IX Ogółem Ocena poziomu rozpoznawalności i prestiżu certyfikatów w opinii uczestników 3,98 3,89 3,79 3,68 Ogółem 3,60 Ogółem 3,52 3,59 3,42 4,01 4, certyfikat nabycia konkretnych umiejętności wystawiony przez podmiot zewnętrzny certyfikat nabycia konkretnych umiejętności wystawiony przez organizatora zaświadczenie o udziale w szkoleniu dyplom ukończenia kursu inna forma poświadczenia

13 OCENA JAKOŚCI SZKOLEŃ Zakończenie szkolenia egzaminem końcowym REKOMENDACJA 5 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 58,4% 41,6% Szkolenia komercyjne egzamin brak egzaminu 46,1% 53,9% Szkolenia dofinansowane z EFS 57,1% Ogółem 42,9% Należy preferować te projekty, których udział w szkoleniu kończy się możliwością uzyskania certyfikatu potwierdzającego nabycie określonych kompetencji. Należy także w sposób jednoznaczny określić obszary wsparcia czy typy projektów, których wymogi lub preferencje dotyczące certyfikacji nie powinny obejmować (mowa o projektach miękkich oraz takich, które w większym stopniu są zorientowane na aktywizację społeczną niż zawodową). Wystarczającą formą dla tego typu projektów byłoby potwierdzenie uczestnictwa w szkoleniach, nie zaś potwierdzanie faktycznie nabytych umiejętności i wiedzy drogą certyfikacji.

14 OCENA JAKOŚCI SZKOLEŃ 80% 60% 59,4% 40% 27,7% 22,7% 40,4% Wskaźnik aktywizacji zawodowej osób niepracujących w chwili udziału w projekcie 20% 0% Priorytet VI Priorytet VII Priorytet IX ogółem REKOMENDACJA 6 Należy w odniesieniu do szkoleń adresowanych do osób pozostających bez zatrudnienia wymagać osiągania efektu zatrudnieniowego. Powinno to być powiązane z elementami projektu, które umożliwiają osiągnięcie rzeczonego efektu, tj.: powiązanie szkoleń z dotychczasowym profilem zawodowym i zasobami kompetencyjnymi uczestnika; ścisła współpraca z potencjalnymi pracodawcami zainteresowanymi zatrudnieniem osób o określonych kompetencjach; elastyczność w zakresie modyfikowania tematyki szkoleń w trakcie trwania projektu lub wręcz rezygnacja z formuły projektowej na rzecz form bardziej otwartych i elastycznych, np. wsparcia szkoleniowego w formie voucherów. Jednocześnie, efekt zatrudnieniowy nie powinien być traktowany jako niezbywalny element wszystkich przedsięwzięć szkoleniowych w przypadku wsparcia adresowanego, np. do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, czy długotrwale bezrobotnych należy w pierwszej kolejności skupić się na osiąganiu rezultatów o charakterze społeczno-aktywizacyjnym, a nie stricte zawodowym.

15 POŻĄDANE ZMIANY W SPOSOBIE FINANSOWANIA SZKOLEŃ 100% 80% 60% 40% 20% 0% 6,9% 10,6% 17,3% 14,0% 31,3% 20,0% Szkolenia dofinansowane z UE często dają tylko podstawową wiedzę, a wśród szkoleń komercyjnych jest więcej zajęć zaawansowanych. zecydowanie sie zgadzam Postawy uczestników wobec szkoleń dofinansowanych ze środków UE częściowo sie zgadzam i częściowo nie zgadzam zdecydowanie sie nie zgadzam 9,0% 12,3% 16,9% 12,3% 25,5% 24,0% Wśród szkoleń odpłatnych jest więcej kursów dających umiejętności poszukiwane przez pracodawców, aniżeli wśród szkoleń dofinansowanych z UE. raczej się zgadzam raczej się nie zgadzam trudno powiedzieć 9,4% 9,4% 16,1% 15,0% 33,6% 16,5% Oferta szkoleń komercyjnych jest znacznie bogatsza niż dofinansowanych z UE. 12,3% 11,5% 13,8% 13,8% 43,6% 5,0% Naprawdę wartościowe szkolenia dostępne są tylko odpłatnie. REKOMENDACJA 7 W przyszłym okresie finansowania jako jeden z instrumentów oferowania wsparcia szkoleniowego należy wprowadzić vouchery szkoleniowe, gł. w odniesieniu do szkoleń adresowanych do osób pracujących, w mniejszym zaś zakresie do osób bezrobotnych. Voucher pozwalałby na sfinansowanie udziału w szkoleniu oferowanym na rynku komercyjnym, poza formułą projektową. Jednocześnie należałoby w ramach wdrażania systemu voucherowego skonstruować określone mechanizmy ograniczające ryzyko nadużyć przy stosowaniu voucherów. Byłyby to przede wszystkim: określenie standardów świadczenia usług w formule voucherowej; certyfikacja podmiotów, które mogą świadczyć usługi szkoleniowe w formule voucherowej; częściowa partycypacja finansowa uczestnika / pracodawcy w koszcie szkolenia; kontrola szkoleń oferowanych w formule voucherowej, także z wykorzystaniem techniki tajemniczy klient.

16 POŻĄDANE ZMIANY W SPOSOBIE FINANSOWANIA SZKOLEŃ Badanie jakościowe wykazało, iż należy łączyć różne metody i narzędzia wsparcia, tj.: Szkolenia Staże i praktyki Wsparcie psychologiczne Wizyty studyjne Konferencje zakładające wymianę doświadczeń Coaching Mentoring Konsultacje eksperckie Doradztwo REKOMENDACJA 8 W przyszłym okresie finansowania należy stopniowo odchodzić od realizacji projektów szkoleniowych. Szkolenia powinny być traktowane jako jeden z elementów całościowego pakietu instrumentów wsparcia w obszarze wiedzy i kompetencji. W związku z powyższym, preferowane winny być te przedsięwzięcia, w których potencjalnie obecne są różne instrumenty wsparcia i po przeprowadzeniu wstępnej diagnozy danego uczestnika oferowana jest mu określona kombinacja dostępnych form pomocy. Jednocześnie kompleksowość ta powinna być realizowana w sposób sekwencyjny, tak by poszczególne instrumenty wsparcia były wprowadzane w odniesieniu konkretnego uczestnika dopiero po zastosowaniu innych form pomocy.

17 POŻĄDANE ZMIANY W SPOSOBIE FINANSOWANIA SZKOLEŃ Badanie jakościowe wykazało relatywnie niską jakość diagnoz przedprojektowych zawartych we wniosku o dofinansowanie krytykę wykorzystywania przez projektodawców ogólnodostępnych danych statystycznych, dotyczących poziomu regionalnego, a nie lokalnego REKOMENDACJA 9 Ze względu na występujący problem niskiej jakości diagnoz we wnioskach o dofinansowanie i ograniczenia w pogłębionym diagnozowaniu potrzeb konkretnych odbiorców wsparcia jeszcze przed faktyczną realizacją projektu należy wprowadzić w przypadku projektów konkursowych obligatoryjną dwuetapowość diagnozy: (1) diagnoza wstępna dotycząca wyboru grupy docelowej przeprowadzana na etapie wniosku o dofinansowanie, (2) diagnoza pogłębiona dotycząca wyboru instrumentów wsparcia dla wskazanej grupy docelowej przeprowadzana po rozpoczęciu realizacji projektu, ale podlegająca weryfikacji i akceptacji przez instytucję udzielającą wsparcia finansowego i nadzorującą realizację projektu.

18 POŻĄDANE ZMIANY W SPOSOBIE FINANSOWANIA SZKOLEŃ Problemy dotyczące procedury oceny i wyboru projektów do dofinansowania brak pełnego oglądu sytuacji przez osoby oceniające wnioski o dofinansowanie niemożność porównania ocenianego wniosku do pozostałych projektów niedostosowanie dokumentacji do różnorodności typów projektów uwzględniających szkoleniowy komponent wsparcia brak precyzyjnych dla osób oceniających wnioski o dofinansowanie - nadmierny subiektywizm dokonywanej oceny ograniczona elastyczność w ocenie projektu i nadmierna standaryzacja procesu oceny problem zaniżania stawek za realizację szkoleń i ograniczona użyteczność taryfikatora stawek szkoleniowych długość procesu oceny wniosków nieadekwatność i ograniczona użyteczność niektórych kryteriów wyboru projektów

19 POŻĄDANE ZMIANY W SPOSOBIE FINANSOWANIA SZKOLEŃ REKOMENDACJA 10 Uwzględniając zdiagnozowane problemy dotyczące procedury oceny i wyboru projektów do dofinansowania należy w szczególności rekomendować: 1. Wprowadzenie mechanizmu wzajemnych konsultacji pomiędzy członkami KOP dotyczących ogólnego charakteru, zakresu, skali, obszaru realizacji oraz budżetu przedłożonych projektów; przeprowadzenie pilotażu procedury oceny wniosków zakładającej dwuetapowość procesu, tj. oceny złożonych fiszek projektowych zawierających informację o ogólnym charakterze projektu oraz oceny wniosków o dofinansowanie złożonych w odniesieniu tylko do tych projektów, które przeszły wstępną weryfikację na etapie oceny fiszek projektowych. 2. Zróżnicowanie części merytorycznej wniosku o dofinansowanie przynajmniej w odniesieniu do poszczególnych Priorytetów. 3. Opracowanie szczegółowych wytycznych dotyczących: sposobu interpretowania określonych zapisów we wniosku o dofinansowanie, elementów, które muszą być zawarte w poszczególnych częściach wniosku o dofinansowanie. 4. Zwiększenie elastyczności w procesie oceny złożonych wniosków o dofinansowanie, dopuszczenie większej samodzielności osób oceniających (przy jednoczesnym określeniu wysokich wymagań merytorycznych na etapie naboru tych osób; zwiększenie elastyczności) np. poprzez wprowadzenie puli punktów do swobodnego rozdysponowania przez osobę oceniającą. 5. Wykorzystywanie taryfikatora stawek wyłącznie dla projektów standardowych i realizowanych na masową skalę, a przy szkoleniach innowacyjnych i specjalistycznych stosowanie zindywidualizowanego podejścia do oceny pod względem racjonalności finansowej. 6. Uproszczenie procedury oceny wniosków; wprowadzenie możliwości szybkiego trybu modyfikacji zapisów Planu Działań przed ogłoszeniem danego konkursu (w szczególności w odniesieniu do kryteriów strategicznych. 7. Wyeliminowanie kryteriów o ograniczonej użyteczności.

20 ZAPOTRZEBOWANIE SZKOLENIOWE W LATACH trudno powiedzieć inne transport języki obce zdobycie licencji, uprawnień obsługa maszyn nowości na rynku branżowym księgowość, finanse informatyka prawo, przepisy zarządzanie umiejętności miękkie sprzedaż 4,4% 3,8% 12,0% 36,3% 11,5% 4,4% 31,3% 3,8% 8,1% 19,4% Pracownicy biurowi 11,9% Pracownicy biurowi 5,4% 5,4% 16,3% 5,4% 18,8% 0,6% 5,4% Technicy i inny średni Technicy i inny średni personel personel 5,4% 0,6% 16,5% 5,4% 5,2% 5,4% 12,1% 16,5% 13,7% 22,0% 15,6% Specjaliści 6,3% Specjaliści 11,2% 11,5% 38,8% 8,1% 5,4% 5,4% 5,4% 5,2% 12,0% 11,9% 16,3% 19,4% 18,8% 16,5% 12,1% 16,5% 13,7% 22,0% 15,6% 6,3% 11,2% Pracownicy przy pracach prostych 31,3% 36,3% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 38,8% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1,4% 4,9% 6,8% 1,1% 1,1% 13,6% 22,6% 21,4% 14,6% 14,0% 7,2% 7,2% 22,6% 21,4% 6,8% 13,6% 5,8% 2,9% 28,2% 45,2% 42,8% Szkolenia, na które istnieje zapotrzebowanie w danych branżach Wśród osób, które chcą uczestniczyć w szkoleniach w ciągu najbliższych 2-3 lat, 23,6% respondentów wskazało, iż przydatne lub potrzebne byłyby szkolenia językowe, 15,3% odniosło się do szkoleń komputerowych lub informatycznych, a 10,7% respondentów chciałoby wziąć udział w szkoleniach dotyczących księgowości, finansów lub spraw kadrowych 9,7% 9,7% 4,8% Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy 9,7% i kierownicy Parlamentarzyści, wyżsi 10,0% urzędnicy i kierownicy 9,7% 66,6% 9,7% 33,9% 4,8% 9,7% 0% 20% 40% 60% 10,0% 80% Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 8,7% 2,9% 2,9% 14,4% 8,7% 30,7% 45,3% 66,6% 0% 20% 40% 60% 80%

21 ZAPOTRZEBOWANIE SZKOLENIOWE W LATACH Tematy szkoleń, na które będzie zapotrzebowanie w regionie w ciągu najbliższych 3 lat w opinii przedstawicieli śląskich instytucji szkoleniowych szkolenia zawodowe języki obce obsługa komputera umiejętności miękkie" prawo jazdy finanse, księgowość zakładanie i prowadzenie działalności gosp. zarządzanie inne szkolenia dot. usług zdrowotnych obsługa maszyn i urządzeń marketing, sprzedaż i obsługa klienta zarządzanie zasobami ludzkimi nie wiem inne 6,7% 5,2% 5,2% 4,7% 4,4% 3,4% 3,1% 2,1% 10,9% 13,7% 15,0% 19,2% 21,8% 30,3% REKOMENDACJA 11 W kontekście sugestii zgłoszonych przez różne kategorie uczestników badania, w przyszłym okresie finansowania należałoby przede wszystkim zapewnić dostępność następujących wariantów szkoleń: zaawansowane i dedykowane szkolenia językowe i informatyczne dla specjalistów; konkretne szkolenia zawodowe dla osób mających określone trudności na rynku pracy i relatywnie niski poziom wyjściowy kwalifikacji zawodowych; szkolenia z zakresu kompetencji miękkich, sprzedażowych i dot. obsługi klienta; szkolenia z zakresu ogólnej filozofii zarządzania projektami. 0% 10% 20% 30% 40%

22 ZAPOTRZEBOWANIE SZKOLENIOWE W LATACH W badaniu jakościowym zwrócono uwagę na nasycenie wsparciem szkoleniowym kategorii osób pozostających bez pracy oraz pracowników MŚP. Koncentracja projektów szkoleniowych w tych obszarach skutkuje występowaniem białych plam, którymi są obecnie organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego i duże firmy. Wydaje się, że przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 250 osób są w stanie samodzielnie finansować swoje działania szkoleniowe. Najpilniejsze wydaje się więc stworzenie w przyszłym okresie finansowania adekwatnej oferty szkoleniowej dla sektora samorządowego i pozarządowego. 50% 40% 30% 20% 10% 0% Zapotrzebowanie szkoleniowe dla pracowników ze względu na wielkość firmy 29,1% 33,3% 40% od 1 do 9 osób od 10 do 49 osób od 50 do 249 osób REKOMENDACJA 12 Uwzględniając doświadczenia z bieżącego okresu finansowania, w latach należy w taki sposób formułować kryteria i warunki dostępności wsparcia szkoleniowego, by nie miały one charakteru wykluczającego lub dyskryminującego organizacje pozarządowe i jednostki samorządu terytorialnego.

23 ZNACZENIE SZKOLEŃ DLA DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW zdecydowanie się nie zgadzam częściowo się zgadzam, częściowo się nie zgadzam zdecydowanie się zgadzam raczej się nie zgadzam raczej się zgadzam trudno powiedzieć Postawy pracodawców względem szkoleń Prowadzenie szkoleń zdaje egzamin w przedsiębiorstwach większych niż nasze. 27,1% 10,3% 22,3% 13,0% 21,0% 6,2% 39,0% Nie opłaca się inwestować w 15,7% 19,8% rozwój pracowników, Bez prowadzenia szkoleń 10,7% 23,7% ponieważ w każdej chwili nasze przedsiębiorstwo nie 28,9% 6,3% mogą oni odejść do miało by takiej pozycji na 11,6% 9,2% konkurencyjnej Prowadzenie firmy szkoleń zdaje egzamin w 10,3% rynku 27,1% jak dziś. 19,5% 2,1% 13,0% 22,3% przedsiębiorstwach większych niż nasze. 6,2% 19,8% 21,0% 13,5% Nie opłaca się inwestować w rozwój 39,0% 6,3% 23,7% pracowników, Podnoszenie ponieważ wiedzy w każdej i 1,4% chwili mogą 2,1% 9,2% Podnoszenie umiejętności wiedzy kadry i umiejętności 0,6% kadry 0,6% 1,4% 13,1% 22,9% 11,3% 77,6% 61,4% przedsiębiorstwa jest podstawą jest budowania 13,1% 0,7% Rozwój pracowników to strata 5,9% Inwestowanie podstawą budowania w rozwój kompetencji22,9% 0,9% 1,4% czasu 26,3% i pieniędzy. 0,9% konkurencyjności 61,4% 11,3% 59% pracowników jest ważnym zadaniem każdego 1,1% 3,7% przedsiębiorstwa 0,7% 0,6% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% Inwestowanie w rozwój kompetencji pracowników jest ważnym zadaniem każdego przedsiębiorcy. 1,4% 0,9% 11,3% 26,3% 1,1% 59% Szkolenia są zbędne, pracownicy lepiej uczą się poprzez praktykę i przykład bardziej doświadczonych współpracowników Szkolenie należy przeprowadzać tylko kiedy jest to absolutnie konieczne. 19,7% 15,4% 32,3% 13,3% 15,5% 4,0% 28,1% 16,3% 23,4% 10,6% 19,3% 2,2% W badaniu jakościowym zwrócono uwagę na wagę działań szkoleniowych w odniesieniu do młodych pracowników oraz potrzebę rozwijania w firmach stanowisk tzw. trenerów wewnętrznych. REKOMENDACJA 13 Należy promować i rozwijać politykę rozwijania kadr organizacji poprzez tzw. trenerów wewnętrznych, których rolą jest upowszechnianie wewnątrz firmy wiedzy i rozwiązań nabytych poza organizacją. 0% 20% 40% 60% 80% 0% 20% 40% 60% 80%

24 EFEKTYWNOŚĆ PROJEKTÓW SZKOLENIOWYCH Badanie jakościowe ujawniło dwojaki charakter projektów szkoleniowych finansowanych z EFS. 1 - występują projekty standardowe, o masowym zasięgu, gdzie jest duża konkurencja cenowa, ale nie generuje to problemów w realizacji projektów, gdyż nie wymagają one ani rozbudowanego zaplecza technicznego, ani bardzo wysoko specjalistycznej kadry trenerskiej. 2 istnieją projekty szkoleniowe o zaawansowanym i specjalistycznym charakterze. W ich przypadku dążenie do radykalnego obniżania kosztów skutkuje niejednokrotnie dużymi trudnościami w rekrutacji odpowiednio wykwalifikowanych trenerów. REKOMENDACJA 14 W celu rozwiązania problemów dotyczących efektywności kosztowej projektów, które zdiagnozowano w bieżącym okresie finansowania należy wprowadzić dwie ścieżki dofinansowania. Jedna dotyczyłaby standardowych szkoleń zawodowych, z zakresu umiejętności miękkich, czy też prostych kursów językowych lub komputerowych. W ramach tej ścieżki powinna obowiązywać ścisła taryfikacja stawek, a jednocześnie by wykorzystywać zidentyfikowany powyżej efekt skali należy, w miarę możliwości, odchodzić od formuły konkursowej i realizować duże projekty, np. na skalę subregionalną, prowadzone w formule systemowej i zapewniające określonym grupom docelowym dostęp do najbardziej poszukiwanych kompetencji. Ścieżka druga odnosiłaby się do szkoleń zindywidualizowanych (zamkniętych, dostosowanych do specyfiki danego przedsiębiorstwa) oraz najbardziej zaawansowanych i specjalistycznych. W tym przypadku tryb realizacji projektów powinien uwzględniać zarówno możliwość realizacji własnego projektu, jak i korzystanie ze szkoleń komercyjnych formule voucherowej. Jeśli natomiast chodzi o aspekt efektywności kosztowej, to w przypadku tej ścieżki należałoby zrezygnować z taryfikacji i indywidualnie oceniać każdy projekt / szkolenie dopuszczając dużą elastyczność kosztową, ale np. z uwzględnieniem określonego poziomu wkładu własnego beneficjenta.

25 DZIĘKUJEMY