Sprawdzian z przyrody na rozpoczęcie nauki w szóstej klasie szkoły podstawowej

Transkrypt

1 Wypełnia uczeń Kod ucznia Sprawdzian z przyrody na rozpoczęcie nauki w szóstej klasie szkoły podstawowej Przyrodo, witaj! Informacje dla ucznia 1. Sprawdź, czy sprawdzian ma 9 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod. 3. Przeczytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. 4. Rozwiązania zadań zapisz długopisem lub piórem. Nie używaj korektora. 5. W zadaniach, w których są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D, wybierz tylko jedną i zamaluj na karcie odpowiedzi kratkę z odpowiadającą jej literą, np. gdy wybierzesz odpowiedź A : 6. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź, np. Czas pracy: 45 minut Liczba punktów do uzyskania: Rozwiązania zadań, w których należy samodzielnie sformułować odpowiedź, zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreśl. Powodzenia! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011

2 Informacja do zadań od 1. do 5. Przyroda w szóstej klasie szkoły podstawowej Przyrodo, witaj! Gospodarka pasterska rozwija się na terenach, które nie nadają się pod uprawę ze względu na ich położenie w trudno dostępnych, górskich obszarach oraz ubogą glebę. W Polsce wypas prowadzony jest między innymi na łąkach w Beskidach, Bieszczadach oraz na halach w Tatrach. Najczęściej wypasa się owce, kozy i krowy. Trudno dokonać oceny wpływu wypasu na środowisko naturalne, ponieważ zaprzestanie wypasu powoduje zarastanie łąk i powstawanie lasu. Giną wtedy rzadkie, chronione gatunki roślin charakterystyczne dla tatrzańskich hal oraz beskidzkich łąk, degradacji ulegają łąkowe zespoły roślinne. Rozpoczyna się wtedy proces sukcesji* prowadzący do powstania zbiorowisk leśnych. Jeśli obszary dawnych łąk zostaną pokryte przez roślinność leśną, to niemożliwe jest odtworzenie bogatych gatunkowo łąk o zróżnicowanej strukturze. Natomiast wypas prowadzony zbyt intensywnie niszczy strukturę łąk, powstają muliste, rozdeptane miejsca przy wodopojach, wydepczyska na drogach przepędu zwierząt, a także koszary, czyli miejsca, w których nocują owce zamknięte na ograniczonej przestrzeni. Takie działania powodują intensywne nawożenie odchodami zwierząt, ale również niszczenie roślinności. Pojawiają się wtedy obce zespoły roślinności, tzw. psiary, z dominującym szczawiem alpejskim, który zachwaszcza pastwiska. Dlatego obecnie w parkach narodowych stosuje się tzw. wypas kulturowy, czyli kontrolowany wypas owiec na wybranych obszarach. *sukcesja zmiana jednego rodzaju zbiorowiska roślinnego na inne, np. przekształcenie łąki w las, jeziora w podmokłą łąkę. 1. Wypas w Polsce jest najczęściej prowadzony A. na żyznych glebach. B. w górskim terenie. C. na wydmach. D. w lasach. 2. Wydepczyska i koszary A. korzystnie wpływają na strukturę łąk. B. powodują w sposób pośredni zachwaszczanie łąk. C. powodują zmniejszenie ilości dostarczanego nawozu. D. systematycznie podnoszą jakość uzyskiwanego siana. 3. Wypas kulturowy owiec prowadzony w Tatrach A. niszczy naturalne łąki wysokogórskie. B. ma zapobiegać zarastaniu hal i polan. C. nie ma żadnego wpływu na roślinność hal. D. odbywa się na wszystkich halach na dużą skalę. 2 wrzesień 2011

3 4. Szczaw alpejski A. dominuje na naturalnych łąkach wysokogórskich. B. jest cenną rośliną występującą na pastwiskach. C. powoduje zachwaszczanie pastwisk. D. rośnie tylko przy wodopojach. 5. Pozytywnym skutkiem wypasu owiec na halach jest Przyroda w szóstej klasie szkoły podstawowej Przyrodo, witaj! A. powstawanie rozdeptanych, mulistych miejsc przy wodopojach. B. zachowanie zróżnicowanej strukturalnie roślinności. C. stopniowe zarastanie lasem łąk wysokogórskich. D. powstawanie obcych zespołów roślinności. 6. Organizmami samożywnymi nie są: A. brzoza, dąb, wierzba. B. leszczyna, sosna, grab. C. huba, muchomor, rydz. D. trzcina, modrzew, jodła. 7. Twój cień w południe słoneczne jest A. najdłuższy w ciągu dnia i wskazuje kierunek południowy. B. najkrótszy w ciągu dnia i wskazuje kierunek południowy. C. najdłuższy w ciągu dnia i wskazuje kierunek północny. D. najkrótszy w ciągu dnia i wskazuje kierunek północny. 8. Które zdanie dotyczące oddychania komórkowego jest prawdziwe? A. Oddychanie komórkowe zachodzi tylko u zwierząt. B. W oddychaniu komórkowym uwalniana jest energia. C. Oddychanie komórkowe polega na wytwarzaniu tlenu. D. Do oddychania komórkowego potrzebny jest dwutlenek węgla. 9. Do podanych elementów budowy komórki dopasuj właściwe opisy. Wpisz obok numerów odpowiednie oznaczenia literowe. I. ściana komórkowa II. cytoplazma III. chloroplast A. zawiera zielony barwnik potrzebny do fotosyntezy B. jest sztywna i nadaje kształt komórce roślinnej C. gromadzi wodę i substancje szkodliwe D. wypełnia wnętrze komórki I II III wrzesień

4 Informacja do zadania 10. i 11. Akademia Młodych Przyrodników Program wykładów Godzina rozpoczęcia Czas trwania Tytuł 9:30 45 minut Tornada i trąby powietrzne 10:30 60 minut Jak powstają wulkany? 11:15 45 minut Podróż do wnętrza Ziemi 12:15 40 minut Dlaczego rzeka wylewa? 10. Aby dowiedzieć się o przyczynach powodzi, należy uczestniczyć w wykładzie, który rozpoczyna się o godzinie A. 9:30 B. 10:30 C. 11:15 D. 12: Który wykład trwał najkrócej? A. Tornada i trąby powietrzne B. Jak powstają wulkany? C. Podróż do wnętrza Ziemi D. Dlaczego rzeka wylewa? 12. Do podanych opisów krajobrazów dopisz poprawną nazwę krainy geograficznej występującej w Polsce. I. Charakterystyczne dla tej niziny są płytkie i szerokie doliny rzeczne oraz równinne tereny otoczone wysoczyznami. Występuje tam Puszcza Kampinoska. II. Są to góry wysokie z graniami, turniami oraz żlebami. Można tam spotkać kozice i świstaki. III. Na tej wyżynie występują skały lessowe, z których tworzą się bardzo urodzajne gleby czarnoziemy. Dominuje tam krajobraz rolniczy. IV. Na tej wyżynie występują liczne jaskinie, wapienne ostańce oraz źródła krasowe. 4 wrzesień 2011

5 13. Uzupełnij schematyczny rysunek przedstawiający proces fotosyntezy, wpisując podane w ramce wyrazy we właściwe miejsca. tlen cukier energia słoneczna woda 14. Oceń prawdziwość zdań. Obok każdego zdania wpisz literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeżeli jest fałszywe. Siekacze mają ostre krawędzie i służą do rozcierania pokarmu. Płaskie i szerokie zęby trzonowe rozcierają pokarm. Ostre kły służą do rozrywania pokarmu na części. 15. Po zakończeniu okresu dojrzewania płciowego A. będziesz musiał zacząć pracować. B. staniesz się mniej sprawny fizycznie. C. nie będziesz musiał słuchać rodziców. D. twój organizm będzie gotowy do rozmnażania. wrzesień

6 16. Pieczywo, ryż, kasze A. dostarczają organizmowi przede wszystkim materiałów budulcowych. B. dostarczają tzw. pustych kalorii oraz bardzo tuczą. C. to ważne źródło witamin zawartych w tłuszczach. D. to ważne źródło energii w postaci skrobi. 17. Do podanych stolic dopasuj nazwy państw. Wpisz obok liczb właściwe oznaczenia literowe. I. Mińsk II. Kijów III. Bratysława A. Czechy B. Ukraina C. Słowacja D. Białoruś I II III 18. Jacek śledził wędrówkę żuka po łące i wykonywał notatki. Który zapis jest zgodny ze szkicem drogi pokonanej przez żuka? N A. SW, NW, W, S, NE B. NE, NW, E, S, SE C. NW, NE, W, S, SE D. SE, SW, E, S, SW 19. Oceń prawdziwość zdań. Obok każdego zdania wpisz literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe lub literę F, jeżeli jest fałszywe. Na rysunku poziomicowym przedstawiającym wzgórze wartości oznaczające wysokość wzrastają ku środkowi. Stok stromy na rysunku poziomicowym rozpoznamy po znacznie oddalonych od siebie poziomicach. Wysokość bezwzględna szczytu jest prawie zawsze większa od wysokości względnej. 6 wrzesień 2011

7 20. Bartek wybiera się z rodzicami na pieszą wycieczkę. Na mapie w skali 1 : długość trasy wynosi 15 cm. Jaką odległość w terenie pokona chłopiec? Wynik podaj w kilometrach. Zapisz wszystkie obliczenia. Odpowiedź: Informacja do zadania 21. i Rysunek poziomicowy przedstawia A. wzgórze. B. pagórek. C. kotlinę. D. dolinę. 22. Z punktu A do punktu B prowadzą dwie drogi. Podaj numer trasy wybranej przez osobę, która nie chce pokonywać dużych różnic wysokości. wrzesień

8 23. Zachęć kolegę do aktywnego wypoczynku. W swojej wypowiedzi uwzględnij pozytywny wpływ ruchu na zdrowie i dobre samopoczucie. Informacja do zadania 24. i 25. Jogurt to produkt fermentacji mlekowej uzyskiwany przez wprowadzenie do wyjałowionego mleka bakterii Streptococcus thermophilus oraz Lactobacillus bulgaricus. Najczęściej stosuje się mleko krowie, chociaż jogurt można uzyskać z każdego rodzaju mleka. Produkcję jogurtu prowadzi się w temperaturze 45 C przez co najmniej kilka godzin. Bakterie jogurtowe przekształcają zawarty w mleku cukier (laktozę) w kwas mlekowy, powodując zakwaszenie mleka, a także jego ścinanie. Niekiedy do jogurtu wprowadza się probiotyki wówczas uzyskiwany produkt określany jest jako bio-jogurt. Często jogurt jest wzbogacany różnymi dodatkami smakowymi. Spożywanie jogurtu wpływa bardzo korzystnie na organizm człowieka. 24. Dopisz do każdej odpowiedzi pytanie, tak by powstała logiczna całość. Pytanie: Jogurt jest wytwarzany najczęściej z mleka krowiego. Pytanie: Nazywa się bio-jogurt. 25. Wyjaśnij, jaką rolę w procesie produkcji jogurtu odgrywają bakterie. 8 wrzesień 2011

9 KARTA ODPOWIEDZI Wypełnia uczeń Wypełnia nauczyciel Kod ucznia Nr zad Odpowiedzi Nr zad. Nr kryt. Liczba punktów I 12 I 13 I 14 I 17 I 19 I 20 I II 22 I 23 I 24 I 25 I SUMA PUNKTÓW: Źródło ilustracji: wrzesień