Wyjazd szkoleniowy w Bieszczady

Transkrypt

1 LIPIEC 2006 Rok VIII Nr 7 (81) Tuczniki najlepszej jakości Marian Feliga (na zdjęciu) ze wsi Złota, gm. Rybno, prowadzi rodzinne 130-hektarowe gospodarstwo nastawione na chów trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. W ciągu 15 lat rozrosło się ono z zaledwie 11 ha do obecnej powierzchni. Teraz w gospodarstwie trwa modernizacja starych budynków inwentarskich. Gospodarowanie na kilkunastu działkach podraża koszty produkcji i jest trudne mówi rolnik. Nie narzekam jednak, bo i tak jestem zadowolony, że udało mi się kupić ziemię. Obecnie skończyła się możliwość powiększania produkcji. Produkcja trzody chlewnej w gospodarstwie Feligów bazuje na 150 maciorach. Linia mateczna krzyżówka wbp z pbz kryta jest najlepszym nasieniem wyselekcjonowanych knurów, w które rolnik zaopatruje się w Stacji Unasienniania Loch w Śmiłowie oraz w Mazowieckim Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt w Łowiczu. Najczęściej lochy kryte są hybrydem Pen Ar LAN P 76, który ma najlepsze parametry genetyczne. Potomstwo takich rodziców jest wolne od stresu i charakteryzuje się szybkim tempem przyrostu, przy jednoczesnym małym pobraniu paszy, a mięso jest pozbawione kwasowości. Dlatego jakość tuczników jest bardzo wysoka, za co gospodarz dostaje dodatkową premię. Tuczniki sprzedaje na wolnym rynku i do dużych zakładów produkcyjnych. DOKOÑCZENIE NA STR. II Programy rolnośrodowiskowe są programami unijnymi, których nadrzędnym celem jest zachęcenie rolników do prowadzenia działalności zgodnie z wymogami ochrony środowiska, a w szczególności: promocji systemów produkcji rolniczej przyjaznej dla środowiska, zachowania różnorodności biologicznej siedlisk półnaturalnych, w tym zasobów genetycznych w rolnictwie, zachowania i odtwarzania elementów krajobrazu rolniczego o znaczeniu ochronnym oraz kulturowym. Podstawę prawną wprowadzania programów rolnośrodowiskowych w Unii stanowi Rozporządzenie Rady nr 1257/99/ WE z 17 maja 1999 r. o rozwoju W dniach czerwca 2006 roku, realizując projekt Gdzie szukać pieniędzy na restrukturyzację i modernizację rolnictwa i obszarów wiejskich współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , Mazowiecka Izba Rolnicza zorganizowała dla swoich delegatów wyjazd studyjny w Bieszczady. Celem tego wyjazdu było poznanie, jak funkcjonują bieszczadzkie gospodarstwa ekologiczne, szczególnie te, które korzystają z programów rolnośrodowiskowych. Wyjazd szkoleniowy w Bieszczady obszarów wiejskich i nr 1750/99/ WE z 23 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wdrażania Rozporządzenia z 17 maja. Rolnictwo w Bieszczadach ma bardzo trudne warunki do rozwoju. Ponad 70% powierzchni Bieszczad zajmują lasy. Są gminy, w których prowadzi się bardzo niewiele upraw rolniczych. Jest trochę łąk i pastwisk służących jako zaplecze do hodowli bydła mlecznego i owiec. Dlatego często bieszczadzcy rolnicy korzystają z płatności programów rolnośrodowiskowych przeznaczonych na utrzymanie łąk i pastwisk, prowadzenie gospodarstw ekologicznych, hodowlę zwierząt. Niektórzy swoje gospodarstwo powiązali dodatkowo z prowadzeniem działalności agroturystycznej. DOKOÑCZENIE NA STR. IV V W NUMERZE: NA SŁOWACJI O NOWYCH ZAGROŻENIACH STR. II NISKI PLON BEZ REKOMPENSATY STR. III INFORMACJA Z DZIAŁALNOŚCI ZARZĄDU MAZOWIECKIEJ IZBY ROLNICZEJ CZERWIEC 2006 ROK STR. VI VII NIESKUTECZNE FUNGICYDY STR. VIII Spotkanie z nowościami Na polu doświadczalnym ta na rynku mówi. Stado jest dopiero tworzone, docelowo ma liczyć 20 matek. Po w ODR Poświętne w Płońsku w czasie czerwcowych Mazowieckich Dni Rolnictwa spoty- braliśmy po 7 zł za kg. Byłoby pół roku opasania, na jesieni za buhajki o wadze ok.300 kg kają się rolnicy z terenu kilku więcej, gdyby udało się tworzyć większe partie i nie trzeba sąsiednich powiatów. Wymieniają doświadczenia, poznają było korzystać z usług pośredników. Jednego buhajka przetrzymaliśmy do wiosny, do nowe odmiany i technologie wagi 500 kg i dodatkowo zarobiliśmy 200 zł. Nie warto było, uprawy roślin, dyskutują z doradcami. bo drożej kosztowało jego żywienie. Andrzej Chyczewski z Raciąża przekazał synowi Leszkowi za rentę strukturalną 27-hektarowe gospodarstwo, dopiero niedawno przestawione na bydło mięsne. Rozpoczynałem wszystko od zera zakupując cielę- Rozród bydła jest tak planowany, żeby wycielenia miały miejsce wczesną wiosną i żeby całe lato cielęta mogły chodzić z matkami na pastwisku. Potania to utrzymanie bydła, z wyjątkiem takiego jak obecnie okresu suszy, kiedy ilość trawy jest niewystarczająca i trzeba je dokarmiać w oborze. Oprócz wołowiny, z gospodarstwa na rynek trafiają także zboża paszowe: pszenżyto z ozimych oraz owies i jare mieszanki zbożowe. Do ODR w Poświętnem Andrzej Chyczewski przyjeżdża co roku, żeby zobaczyć na poletkach nowe odmiany zbóż i kolekcję odmian kukurydzy. Tutaj mogę porozmawiać z doradcami, którzy pomogą wybrać odmiany najodpowiedniejsze do moich warunków glebowych mówi. Jacek Grochowski ze Słończewa w powiecie pułtuskim też nie wyobraża sobie, by mógł nie odwiedzić Poświętnego, zresztą nie tylko w odświętne, czerwcowe Dni Otwarte, ale i na roboczo, kiedy potrzebuje zasięgnąć opinii w jakiejś gospodarskiej sprawie. Interesują mnie nie tylko odmiany, ale także nowe środki ochrony roślin oraz nowe oszczędne technologie nawożenia i ochrony zbóż. Takie, które pozwolą uzyskać dobry plon mniejszym kosztem, co ma znaczenie w sytuacji niskich cen ziarna w ostatnim czasie. Kiedy ma się 10-hektarowe gospodarstwo, trzeba tak gospodarować, żeby nakłady nie przekroczyły dochodów, o które coraz trudniej. Chowam trochę tuczników, odchowuję cielaki, uprawiam warzywa. Przydałoby się dokupić ziemi, ale nie ma gdzie, albo gdzieś dorobić, ale miejsc pracy nie ma. Uważam, że i takie niewielkie gospodarstwa, jak moje, powinny mieć szanse utrzymania się. Bo co stałoby się z ludźmi, gdyby przyszłość należała tylko do dużych? pyta rolnik z Pułtuskiego. EWA BANECKA

2 str. II lipiec 2006 MISTRZ AGROLIGI 2006 W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM Na terenie województwa mazowieckiego odbyła się w dniach 19,20 i 22 lipca 2006 roku lustracja gospodarstw i firm startujących w konkursie Mistrz Agroligi W wyniku przeglądu w kategorii Rolnik mistrzami województwa mazowieckiego zostali Anna i Ryszard Nowakowscy z Lewiczyna koło Belska Dużego, którzy prowadzą szkółkę drzew owocowych oraz uprawę zbóż. Wyróżnienie Wojewody Mazowieckiego otrzymali: Tadeusz Szymańczak, Skrzelew, gmina Szymanów uprawa kukurydzy na ziarno. Aldona i Sławomir Gnatowscy ze wsi Zawady Dworskie, Gołymin, którzy zajmują się hodowlą krów mlecznych i trzody chlewnej. Wyróżnienie Marszałka Województwa Mazowieckiego otrzymał Mieczysław Ostopowicz, Krzesk Królowa Niwa, gmina Zbuczyn Poduchowny, prowadzący produkcję aronii i pieczarek. W kategorii Firma Mistrzem Województwa Mazowieckiego zostały Zakłady Mięsne Piotrex, Węgrzynowo, Płoniawy. Zakłady prowadzą skup, ubój i obróbkę półtusz wieprzowych i wołowych. Wyróżnienie Wojewody Mazowieckiego otrzymała piekarnia GROMULSKI z Mińska Mazowieckiego, produkująca pieczywo i wyroby cukiernicze. Wyróżnienie Marszałka Województwa Mazowieckiego otrzymał Zakład Królewski & Panek Spółka jawna PPM Rolpot z Płocka, produkujący makarony. Leszek T. Szklarski Tuczniki najlepszej jakości DOKOÑCZENIE ZE STR. I Mam podpisane umowy z dwoma największymi odbiorcami z firmą Food Service w Rawie Mazowieckiej i Zakładami Mięsnymi Zbyszko mówi rolnik. Nie narzekam na zbyt, a do huśtawki cen na rynku wieprzowiny już się przyzwyczaiłem. Trzodę chlewną Marian Feliga utrzymuje w trzech chlewniach znajdujących się w różnych gospodarstwach. Również system ich utrzymania jest zróżnicowany. Na płytkiej ściółce przebywają maciory i prosięta, na głębokiej tuczniki. W jednej z chlewni trzodę utrzymuje się też na rusztach. Zdaniem gospodarza najlepszy sposób utrzymania zwierząt to płytka lub głęboka ściółka, bo wtedy łatwiej zapewnić im dobrostan. Natomiast biorąc pod uwagę pracochłonność, to zdecydowanie korzystniej wypada bezściołowy system utrzymania. Produkcja w gospodarstwie Feligów z roku na rok jest coraz mniej pracochłonna, dzięki wprowadzeniu prawie na każdym etapie produkcji automatyzacji. Jedynie więcej uwagi trzeba poświęcić prosiętom i ciężarnym maciorom. Marian Feliga uzyskuje bardzo dobre wyniki produkcyjne w chowie trzody chlewnej. Średnia mięsność w jego gospodarstwie wynosi 57%, a najlepsze sztuki osiągają nawet ponad 60%. Rocznie od Silosy to najtańszy i najlepszy sposób przechowywania ziarna maciory udaje się odchować średnio 20 prosiąt. Nie byłoby jednak dobrych efektów, gdyby nie współpraca z najlepszymi stacjami unasienniania loch, gdyby nie właściwe kojarzenie ras połączone z dobrym żywieniem. Na kilogram przyrostu zużywa się ok. 3 kg paszy. Można by ilość tę zmniejszyć, ale wiązałoby to się z większymi kosztami mówi rolnik. Większość pasz dla trzody produkuje się na miejscu w gospodarstwie. Są to przede wszystkim zboża, a z zakupu pochodzą koncentraty białkowe, otręby i dodatki mineralne. Zwierzęta w gospodarstwie sporadycznie chorują, głównie na zapalenie płuc. Dlatego obecnie stado poddawane jest uodparnianiu poprzez szczepienia. Natomiast na etapie odsadzenia odpada ok. 10% prosiąt. DOROTA PIKUŁA Fot. J. Zakrzewski Na Słowacji o nowych zagrożeniach Ivan Oravec prezes Słowackiej Izby Rolniczej i Przemysł u Spożywczego: Na Słowacji od 1990 roku pogłowie bydła zmniejszyło się z 1,7 mln sztuk do 560 tysięcy. Członkostwo w Unii Europejskiej nie zahamowało tego spadku. Kiedy w Brukseli domagałem się, aby początek interwencyjnego skupu zbóż przyspieszyć z 1 listopada na 1 października, to w odpowiedzi usłyszałem: jeśli macie kłopot z nadprodukcją i przechowywaniem, to przestańcie uprawiać zboża Nie tylko polscy rolnicy mają powody do narzekania. Także rolnicy na Słowacji nie są optymistami co do swojej przyszłości. A wszystko przez niekorzystne warunki wejścia Słowacji do Unii Europejskiej. Ale to już przeszłość, z którą trzeba się pogodzić. O wiele więcej niepokojów budzi to, co szykuje się pod angielską nazwą crosscompliance. To zasada wzajemnej zgodności, której wypełnienie będzie warunkiem otrzymania dopłat bezpośrednich. Tak ma być już od 2009 roku. Na przygotowanie się zostało niewiele czasu. A musimy zdawać sobie sprawę, że warunki, które będą wymagane przez zasadę cross-compliance są określone przez 14 unijnych dyrektyw i 4 rozporządzenia Rady UE. To ogromny obszar prawny, od wymagań rolnośrodowiskowych po dobrostan zwierząt i prowadzenie szczegółowej dokumentacji wszystkich czynności w gospodarstwie, które mogą mieć wpływ na środowisko. W Polsce tych wymagań nie spełni ponad milion gospodarstw. Nie ma też szans, że małe i średnie gospodarstwa są w stanie dostosować się do 2009 roku. Na przykład w województwie śląskim, według lekarzy weterynarii, tylko 15 proc. gospodarstw spełni te wymagania mówił Piotr Kufel, prezes Śląskiej Izby Rolniczej, która zorganizowała wyjazd delegacji polskich izb rolniczych na Słowację. W spotkaniu w dniach lipca w miejscowości Novot na Orawie wzięli udział przedstawiciele izb rolniczych województw: lubuskiego, dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego, małopolskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i mazowieckiego. Poza dyskusją z prezesem Słowackiej Izby Rolniczej i Przemysłu Spożywczego oraz szefem izby rolniczej na Orawie nasi rolnicy zwiedzili kilka gospodarstw specjalizujących się w chowie krów mlecznych i w hodowli owiec. Żadne z tych gospodarstw nie spełniało jeszcze wymagań cross-compliance. Dyskusja, momentami burzliwa, udowodniła po raz kolejny, że działacze izb rolniczych dzielą się na realistów i maksymalistów. Ci pierwsi są zwolennikami dochodzenia do celu małymi, ale pewnymi kroczkami. Natomiast ci drudzy chcieliby od razu osiągnąć od rządu i Brukseli gwarancję spełnienia ich żądań, co najczęściej kończy się całkowitą porażką. Taki podział był widoczny także podczas dyskusji o crosscompliance. Jedni proponowali, aby wystąpić za pośrednictwem polskiego rządu do Komisji Europejskiej i domagać się przesunięcia o kilka lat tych wymagań oraz zażądać dodatkowych funduszy z Unii Europejskiej na finansowanie niezbędnych inwestycji w gospodarstwach. Inni podkreślali, że ani na przesunięcie terminu, ani na dodatkowe pieniądze nie warto liczyć, bo na to nie zgodzi się Komisja Europejska. Pieniądze są już podzielone, a dodatkowej puli nie będzie. Rozsądniej zatem byłoby zająć się dopilnowaniem, aby procedury były prostsze i szybszy dostęp do pieniędzy unijnych i łatwiejszy dostęp do bezpłatnego doradztwa, którego rola będzie teraz kluczowa. Mówili o tym członkowie delegacji MIR: Andrzej Bruszewski wiceprezes i Tadeusz Szymańczak członek zarządu MIR. Obrady prowadzili Wiktor Szmulewicz p.o. prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych oraz organizator spotkania Piotr Kufel. Szerszą relację ze spotkania oraz reportaż z gospodarstw słowackich zamieścimy za dwa tygodnie w najbliższym numerze Polskiej Wsi comiesięcznym dodatku do Poradnika Rolniczego. WIESŁAW NOGAL Fot. autor Mazowiecka Izba Rolnicza zaprasza do siedziby Biura Warszawa Weso³a, ul. ó³kiewskiego 17 tel./fax (022) i (022) , weso@mir.pl Ciechanów ul. 17 Stycznia 7a tel. (023) fax (023) ciec@mir.pl oraz do Oddzia³ów Radom ul. Mokra 2 tel. (048) fax (048) rado@mir.pl Rol nik Ma zo wiec ki Mie siêcz nik Ma zo wiec kiej Izby Rol ni czej. Uka zu je siê ra zem z ty go dni kiem Po rad nik Rol ni czy. Re da gu je Ze spó³ Mazowieckiej Izby Rolniczej i Po rad ni ka Rol ni cze go. e-m ail: we so@mir.pl tel./fax (0 22) Telefon do re dak cji Po rad ni ka Rol ni cze go : (022) e-m ail: re dak cja@po rad nik.net.pl ISSN Na k³ad 10 tys. egz Ostro³êka pl. Gen. J. Bema 5 tel. (029) fax (029) ostr@mir.pl P³ock ul. Jachowicza 2 tel. (024) fax (024) ploc@mir.pl Siedlce ul. Gen. J. Bema 19 tel. (025) fax (025) sied@mir.pl Warszawa Weso³a ul. ó³kiewskiego 17 tel. (022) fax (022) weso@mir.pl

3 2006 lipiec str. III Ostatnie chude lata dla produkcji truskawek spowodowały zmniejszenie plantacji w naszym rejonie co najmniej o połowę, a stan ich zadbania pozostawia wiele do życzenia. Jeżeli ten rok nie pozwoli nadrobić powstałych strat, produkcja może upaść całkowicie mówił na mniej więcej 2 tygodnie przed zbiorami Marek Linkowski z powiatu mławskiego, właściciel 50-hektarowego gospodarstwa, a w nim 3,5-hektarowej truskawkowej plantacji. Za zbiór w tym roku trzeba było zapłacić 1,50 1,80 zł za łubiankę, a gdzie pozostałe koszty? Żeby rolnikowi coś zostało na czysto, przy plonie 10 ton z ha minimalna cena kg truskawek powinna wynieść 2 zł, gdy plon nie przekracza 5 ton, o żadnej opłacalności nie może być mowy. cenci sprzedający truskawki pośrednikom, w lepszej tacy jak ja, którzy dostarczają większych partii towaru bezpośrednio do Olsztynka i mogą, przynajmniej częściowo, negocjować cenę. Aż się prosi, żeby do negocjacji cenowych przystąpiła grupa, ale obowiązująca ustawa, a przede wszystkim zapis o podwójnym opodatkowaniu, nie sprzyja ich powstawaniu. nie na przyszłorocznych zbiorach. I w ten sposób koło niemożności się zamyka. Konieczne są rozwiązania systemowe, które wiązałyby plantatorów z zakładami przetwórczymi, również w roku urodzaju oraz zminimalizowanie importu, bo w przeciwnym przypadku o polskiej truskawce możemy zacząć mówić w czasie przeszłym. A byłoby szkoda, bo warunki do uprawy truskawek Niski plon bez rekompensaty Produkcja truskawek w okolicach Mławy przechodziła zmienne koleje losu. Dopóki istniał Hortex w Płońsku, plantatorzy zrzeszeni w nieformalnej grupie mieli przynajmniej możliwość zbycia owoców, której, po upadku firmy, zostali pozbawieni. Czwarty rok trwa współpraca z zakładami w Olsztynku, ale dotyczy tylko większych producentów, oferujących duże partie surowca dobrej jakości. Zniknięcie z rynku znaczącego odbiorcy nie pozostało bez wpływu na cenę. Kiedy pozostałe zakłady miały do dyspozycji więcej truskawek i innych owoców miękkich, zarówno krajowych, jak i z importu, zaczęły plantatorom mniej płacić. Nic dziwnego, że opłacalność plantacji siadła. Reszty dopełniła pogoda. W ubiegłym roku w okolicach Mławy truskawki wybił grad, Marek Linkowski uważa, że przy coraz niższej cenie skupu truskawek zaczyna się nie opłacać ponosić kosztów utrzymania plantacji w bieżącym plantacje osłabiła susza. Upał spowodował, że rośliny doznały szoku termicznego, czego następstwem był drastyczny spadek plonów, mimo że zapowiadał się rewelacyjny. Bałem się, że nie będę miał go gdzie sprzedać mówi Marek Linkowski a tymczasem zebrałem tylko ok. 25 proc. tej ilości, której się spodziewałem. Niskiego plonu, który nie wiem, czy wyniesie 5 ton/ha, nie zrekompensuje cena skupu. Na początku sezonu truskawkowego za kg owoców na skupie płacono ok. 1,70 zł plus VAT, a gdy zbiory się kończyły i truskawek jest mniej, cena wzrosła do 1,95 zł plus VAT. To z trudem pokryje poniesione nakłady, ale nie pozwoli na truskawkach zarobić. Problemem staje się niedobór rąk do pracy, bo rozwijający się mławski zakład LG ściągnął z regionu nadwyżki siły roboczej. Żeby mieć zapewniony zbiór, trzeba ludziom zaproponować dobrą płacę. W najgorszej sytuacji są drobni produ- Kiedy kolejny rok cena skupu truskawek jest niska, nie opłaca się ponosić kosztów utrzymania plantacji, co odbije się negatyw- są w naszym rejonie wymarzone dodaje plantator spod Mławy. Niedobrze, że cena, nawet w przybliżeniu, nie jest znana do samego rozpoczęcia skupu owoców. Rozmawiałem z prezesem zakładów w Olsztynku o ustalaniu ceny minimalnej, która pokryłaby koszty produkcji. W odpowiedzi usłyszałem, że ani zakład nie dojrzał do zawarcia takiej szczegółowej umowy, ani producenci. Widać, że trzeba jeszcze na to trochę czasu i takiej ustawy o grupach, która zachęcałaby do ich tworzenia. A także zrozumienia ze strony zakładów. Przetwórcy, którzy obecnie nie myślą o pozyskiwaniu polskiego surowca, muszą być świadomi, że po zlikwidowaniu plantacji truskawek na ich odbudowę trzeba będzie poczekać. Tekst i fot. E. BANECKA Niepewne ceny blokują inwestycje Daniel Gonta jest absolwentem Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Gruntowne rolnicze przygotowanie procentuje, bo we wsi określa się go mianem bystrego młodego rolnika. Wraz z żoną Justyną prowadzi w Młodzieszynie 12-hektarowe gospodarstwo warzywnicze. Warzywa są wrażliwe na niedobór wody. Panująca obecnie susza może znacznie obniżyć plon, dlatego plantacje nawadnia się mówi Daniel Gonta Gospodarstwo jest jeszcze nieduże mówi rolnik. Będę je w miarę możliwości powiększał. Obecnie na 5 ha uprawiam ziemniaki wczesne,2 3 ha zajmuje kapusta biała, a na pozostałym areale sadzę marchew i kapustę pekińską. Gospodarstwo Gontów jest rozdrobnione, co utrudnia prowadzenie w nim produkcji i podraża jej koszty. W uprawie warzyw rolnika stosunkowo wysokie koszty ponosi się na zakup nasion i rozsady oraz na zwalczanie chorób grzybowych. Dlatego gospodarz wybierając nasiona uwzględnia wielkość, wyrównanie i jakość plonu, odporność na choroby danej odmiany oraz starannie dobiera rodzaj zaprawy. Nie zawsze jednak zaprawianie nasion zabezpiecza młode rośliny przed chorobami i szkodnikami. Na przykład najpowszechniejszą chorobą rozsady i siewek warzyw jest zgorzel, która może powodować nierównomierne wschody i zamieranie roślin. Dlatego trzeba stosować dodatkowo opryski fungicydami. Plony warzyw w tym gospodarstwie są zróżnicowane. Średnie plony ziemniaka uzyskiwane przez rolnika wynoszą 35 t/ha, kapusty- 30 t/ha, a marchwi 45 t/ha. Plony nie są duże, ale uwzględniając niezbyt żyzne gleby, przeważające w gospodarstwie, nie mogę narzekać mówi rolnik. Gorzej bywa z ceną. Sadząc warzywa nigdy nie wiem, po ile je sprzedam, ani gdzie. Ta niepewność męczy i blokuje inwestycje w gospodarstwie. Daniel Gonta sprzedaje warzywa głównie na Rynku Hurtowym Bronisze i do pobliskich hurtowni. Wcześniej większość produkcji sprzedawał na rynek Wschodni. Z poprawną agrotechniką rolnik nie ma problemu. Nawożenie pod poszczególne warzywa ustala wyłącznie na podstawie analiz chemicznych gleby na zawartość składników pokarmowych i ph gleby. W małym gospodarstwie nie mogę sobie pozwolić na żaden przypadek, bo to znacznie obniża plony warzyw i zmniejsza opłacalność produkcji mówi Daniel Gonta. Warzywa preferują gleby cięższe, zasobne w składniki pokarmowe i substancję organiczną. Dlatego na glebach słabszych Fot. M. Kalinowski stosuję również nawóz organiczny, bo w przeciwnym razie plon będzie mały. Dodatkowo pod warzywa daję nawozy wieloskładnikowe i w razie potrzeby dokarmiam je dolistnie nawozami Plonvit i Symfo-vita. Nawozy Symfo-vita nie zawierają chlorków i sodu, a więc pierwiastków, na które wrażliwe są warzywa, natomiast dostarczają im niezbędnych mikroelementów i dają dobre efekty plonotwórcze. Rolnik nadmienia, że uprawa warzyw powinna być często lustrowana, gdyż pozwala w razie zaatakowania przez szkodniki szybko wykonać odpowiedni zabieg. Natomiast wszelkie zabiegi mechaniczne powinne być tak prowadzone, by nie uszkodzić delikatnego systemu korzeniowego i nie przewrócić słabo osadzonych w glebie roślin. Warzywa poza tym są wrażliwe na niedobór wody. Panująca obecnie susza może znacznie obniżyć plon, dlatego plantacje nawadnia się. Trzy komory z kontrolowaną atmosferą w gospodarstwie Gontów stwarzają idealne warunki do przechowywania warzyw. Można w każdej z nich przechować nawet 120 ton. Zainwestowałem przechowalnię z myślą o lepszej cenie i jakości warzyw mówi rolnik. Zdarzają się jednak lata, w których ceny warzyw z kontrolowanej atmosfery i tradycyjnej przechowalni nie różnią się. W ubiegłym roku, dla porównania, cena kapusty pekińskiej w grudniu była taka sama, jak w marcu. I jak tu mówić o opłacalności? zastanawia się rolnik. Na szczęście są lata, w których można zarobić na warzywach. DOROTA PIKUŁA Fot. Irecki

4 str. IV DOKOÑCZENIE ZE STR. I Dwa tego typu gospodarstwa odwiedzili mazowieccy rolnicy, to znaczy gospodarstwo agro-ekoturystyczne Dybasiówka w Lisznej i gospodarstwo agroturystyczne w Dołżycy prowadzone przez Jadwigę Wethacz. Ze względu na specyfikę położenia i walory krajobrazowe w Bieszczadach, agroturystyka ma szczególnie korzystne warunki do rozwoju. Stowarzyszenie Agroturystyczne Galicyjskie Gospodarstwa Gościnne Bieszczady zrzesza 273 gospodarstwa agroturystyczne. Ważnym punktem programu wyjazdu szkoleniowego były wizyty w gospodarstwach hodowlanych, czyli w gospodarstwie owczarskim Renaty Kozdęby w Lutowiskach i w zakładach prowadzących hodowlę konia huculskiego. Zwiedzono Zakład Zachowawczej Hodowli Konia Huculskiego BdPN w Wołosatem oraz Stadninę Koni Huculskich w Odrzechowej k. Rymanowa Zdroju. Podczas spotkań rolnicy pytali gospodarzy o wiele interesujących ich szczegółów. Przede wszystkim wielu interesowało się możliwością zakupu koni huculskich, za które można otrzymać płatności w ramach pakietu VII Programu Rolnośrodowiskowego obejmującego zachowanie lokalnych ras zwierząt gospodarskich. Takimi płatnościami objęte jest: bydło polskie czerwone, białogrzbiete liczebność stada co najmniej 4 krowy konie konik polski, hucuł, konik śląski i małopolski liczebność stada co najmniej 3 klacze owce rasy wrzosówka, świniarka, olkuska, polska owca górska odmiany barwnej, merynos barwny, uhruska, wielkopolska, żelaźnieńska, korideil, kamieniecka, pomorska liczebność stada co najmniej 5 matek owcy olkuskiej lub 10 matek owiec pozostałych ras, wpisanych do ksiąg zwierząt hodowlanych danej rasy. Roczna wysokość tych płatności wynosi: dla bydła 1080 zł/krowę; dla koni 1300 zł/klacz; dla owiec 310 zł/ matkę rocznie. lipiec 2006 w pełni wyposażonej kuchni. Atrakcją w gospodarstwie są koniki huculskie, przejażdżki bryczką i kuligi. Zainteresowani mają okazję zbierać runo leśne i zwiedzać okolice pod przewodnictwem gospodarzy. Gospodarstwo owczarskie w Lutowiskach W e wsi Lutowiska leżącej na obwodnicy bieszczadzkiej znajduje się gospodarstwo owczarskie Renaty Kozdęby, w którym stado podstawowe liczy 125 matek. budynków gospodarczych upadłego Iglopolu. Urządzono tu stajnię, magazyny na paszę i krytą ujeżdżalnię. Obecnie cała hodowla liczy około 60 sztuk koni, w tym 20 klaczy. Stosuje się tu wolny wypas. Konie pasą się luzem na pastwiskach aż do zimy. Fachową opiekę nad hodowlą w Wołosatem sprawuje Katedra Hodowli Koni Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie. Nazwa koni huculskich wywodzi się od miejscowej ludności górali ruskich Hucułów. Konie występowały na terenie Bukowiny oraz Karpat Wschodnich (tzw. Kar- Wyjazd szkoleniowy Oczywiście rolnik korzystający z płatności musi spełnić wiele wymogów, takich jak: 1. Przestrzeganie Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej. 2. Bydło, konie i owce wymienionych wyżej ras hodowane jako stada wydzielone lub jako uzupełnienie stad innych ras. 3. Wpis zwierząt do ksiąg hodowlanych i prowadzenie dokumentacji hodowlanej stada. 4. Kojarzenie klaczy z ogierami tej samej rasy. 5. Chów zwierząt czystorasowych, tylko w przypadku bydła polskiego czerwonego dopuszczalny jest 50-procentowy udział genotypu innej rasy czerwonej. Gospodarstwo agro-ekoturystyczne Dybasiówka w Lisznej J olanta i Sławomir Dybasiowie prowadzą 23-hektarowe (15 ha ziemi własnej i 8 ha dzierżawy) gospodarstwo ekologiczne. Rolnik prowadzący tego typu gospodarstwo musi przestrzegać wymogów Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej oraz zachować na terenie gospodarstwa powierzchnię trwałych użytków zielonych i ostoi dzikiej przyrody, tzw. użytków przyrodniczych (oczka wodne, zadrzewienia, miedze, torfowiska). Roczne płatności dla rolników ekologicznych w przeliczeniu na ha wynoszą: przy uprawach rolniczych (bez certyfikatu) 680 zł, przy uprawach rolniczych (z certyfikatem) 600 zł, dla trwałych użytków zielonych (bez certyfikatu) 330 zł, dla trwałych użytków zielonych (z certyfikatem) 260 zł, dla upraw warzywniczych (bez certyfikatu) 980 zł, dla upraw warzywniczych (z certyfikatem) 940 zł, dla upraw sadowniczych, w tym jagodowych (bez certyfikatu) 1800 zł, dla upraw sadowniczych, w tym jagodowych (z certyfikatem) 1540 zł. Państwo Dybasiowie prowadzą pensjonat posiadający 11 pokoi z 27 miejscami noclegowymi, w tym: jeden jednoosobowy, sześć dwuosobowych (trzy pokoje z własnymi łazienkami i trzy pokoje z łazienką na zewnątrz), dwa trzyosobowe i dwa czteroosobowe. Goście przebywający w gospodarstwie korzystają z żywności wyprodukowanej u państwa Dybasiów. W gospodarstwie są też zwierzęta: krowy mleczne, świnie, koniki polskie i huculskie. W okresie letnim goście mają możliwość jazdy konnej i przejażdżki bryczką, a w okresie zimowym mogą korzystać z kuligów i wyciągu narciarskiego. Dodatkową atrakcją Dybasiówki jest sąsiedztwo rzeki i lasów pełnych jagód i grzybów. W niewielkiej odległości od niej znajdują się trasy rowerowe i Zalew Soliński. Wizyta Pod Łopiennikiem G ospodarstwo agroturystyczne Jadwigi Wethacz w Dołżycy położone jest na znacznej wysokości. W dole znajduje się Dołżyca, osada leśno-letniskowa w dolinie rzeki Solinka na południowych stokach Łopiennika, przy szosie Wetlina Cisna. Położone na znacznej wysokości gospodarstwo Pod Łopiennikiem posiada 20 miejsc noclegowych. Pokoje gościnne są 2- i 3-osobowe. Jest też możliwość zakwaterowania w domkach letniskowych lub rozbicia własnego namiotu na polu namiotowym. Goście mogą korzystać ze smacznego wyżywienia, które serwuje pani domu lub przygotowywać posiłki w oddzielnej, Pani Kozdęba przekazała uczestnikom wyjazdu szkoleniowego informację nt. sytuacji na rynku owczarskim i funkcjonowania swojego gospodarstwa. W Bieszczadach najbardziej popularną rasą jest owca górska i czarnogłówka. Niestety, czasy świetności polskiego owczarstwa czyli lata 70. i 80. XX wieku, kiedy było ono bardzo dochodowym kierunkiem w polskim rolnictwie, należą już do przeszłości. Po wprowadzeniu gospodarki wolnorynkowej owczarstwo dotknął kryzys. Nikt nie potrzebuje wełny i skór. Także bardzo niewielu interesuje się mięsem. Dlatego wielu owczarzy nie widząc perspektyw rozwoju zlikwidowało swoje stada. W Bieszczadach dodatkowym zagrożeniem dla stad są wilki, które rozszarpują owce. Przykładowo u Renaty Kozdęby w ubiegłym roku wilki zagryzły aż 80 owiec. Hodowla Konia Huculskiego BdPN w Wołosatem Z akład Zachowawczej Hodowli Konia Huculskiego powstał w 1993 roku na bazie pat Lesistych) w górnym biegu Czeremoszu, Prutu, Putilly, Mołdawy, Suszawy i Tissy. Prawdopodobnie wywodzą się one od koni tatarskich, orientalnych, arabskich, tureckich i koni Przewalskiego. Rasa ta kształtowała się głównie pod wpływem środowiska: ostry klimat górski, niedobór paszy, prymitywne warunki bytowania. W Polsce hodowla hucułów rozwinęła się dopiero w 1891 roku, kiedy powstała stacja ogierów w Kossowie z ogierami huculskimi. Następna powstała w 1895 roku w Żabiem. Od roku 1899 w stacjach tych umieszczano wyłącznie konie huculskie. Hodowlą tych koni zainteresowało się Krakowskie Towarzystwo Rolnicze i Galicyjskie Towarzystwo Gospodarcze. Po I wojnie światowej galicyjska część Huculszczyzny znalazła się na terytorium Polski. Z przeprowadzonej rejestracji koni huculskich w 1924 roku przez zastępcę kierownika PSO w Sądowej Wiszni M. Hollandera wynika, że na tym terenie znajdują się 323 klacze huculskie. Z jego inicjatywy powstał Związek Hodowców Koni Rasy Huculskiej z siedzibą w Kossowie (reaktywowany w 1987 roku jako Związek Hodowców Koni Huculskich z siedzibą SO Klikowa, prezes Erwin Bohosiewicz).

5 2006 lipiec str. V Na światowym poziomie W w Bieszczady W 1953 roku SK Jodłownik przeniesiono do Tylicza k. Krynicy (67 koni, w tym 25 klaczy). W 1958 roku stadnina została przeniesiona do Siar k. Gorlic. Konie umieszczono w gospodarstwach: Sękowa, Glinnik Maranpolski (klacze i ogiery czołowe) i Jasionka (młodzież). W następnym roku stadnina posiadała 95 sztuk hucułów, w tym 31 klaczy i dwa ogiery (Wipczyj i Cedryt). Do 1985 etat klaczy wynosił tu 35 matek. Kryło je 5 ogierów (Jaśmin, Luzak, Marmur, Lemiesz, Dioryt). W 1985 roku hodowlę z Siar przeniesiono do Gładyszowa, który stał się największą stadniną koni huculskich w Polsce. Podczas pobytu w Odrzechowej mazowieccy rolnicy z dużym zainteresowaniem oglądali nowoczesną oborę wolnostanowiskową i nowoczesną halę udojową typu rybia ość na 24 stanowiska. Krowy w oborach podzielone są na 4 grupy żywieniowe. W jednej z nich nie stosuje się inseminacji. Kryje w sposób naturalny chodzący ze stadem uznany buhaj. Wszystkie krowy są oznakowane za pomocą chipu umieszczonego na pasie na szyi. Zawarty w nim numer identyfikacyjny krowy jest zczytywany przez liczne czujniki elektroniczne, m.in. przez ten umieszczony w boksie paszowym. Komputer dawkuje przy- Jeżeli dojarz stwierdzi na podstawie oględzin lub wskazań terminala, że krowie coś dolega, odpowiednim przyciskiem programuje jej oddzielenie w bramce selekcyjnej. Po doju krowy wychodzą specjalnym korytarzem z powrotem do obór. Po drodze przechodzą przez sterowaną automatycznie klatkę selekcyjną, w której zostają odłączone od stada krowy, wymagające wykonania planowych lub nagłych zabiegów weterynaryjnych czy zootechnicznych. O takiej potrzebie decyduje dojarz na podstawie oględzin zwierzęcia lub centralny komputer (zabiegi planowe). Od lat w Odrzechowej obok bydła filarem działalno- Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Odrzechowa Z akład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Odrzechowa posiada gospodarstwo o powierzchni 1500 hektarów. W gospodarstwie nie stosuje się żadnych nawozów mineralnych ani środków ochrony roślin. Od 1985 roku utrzymuje się tu konie huculskie oraz bydło. Jest tu 700 sztuk bydła simentalskiego i około 100 sztuk bydła mięsnego rasy hereford. Rasa simentalska jest najbardziej rozpowszechnioną w Europie rasą krów. Ojczyzną bydła simentalskiego jest Szwajcaria, w której simentale stanowią około 50% pogłowia. W Polsce chów bydła tej rasy rozpoczęto w drugiej połowie XIX wieku w rejonach południowowschodnich. W końcu XIX w. na ogólną ilość 43 obór zarodowych było 28 obór simentalskich. W latach w celu poprawy użytkowości mlecznej sprowadzono ze Szwajcarii, Rumunii, NRD, Węgier i RFN 30 buhajów i 718 jałowic. Później wielokrotnie jeszcze sprowadzano nasienie buhajów. Hala udojowa w Odrzechowej sługującą danej krowie porcję paszy. Dwa razy dziennie z obory krowy przechodzą do poczekalni, a dalej po 8 sztuk z każdej strony są wprowadzane do hali udojowej. Otwieranie i zamykanie przegród odbywa się automatycznie. W kanale hali udojowej dwaj dojarze w ciągu dwóch godzin są w stanie przeprowadzić dój całego stada. Przed dojem myją i dezynfekują wymiona. Po doju specjalnym preparatem pokrywają strzyki wymion zamykając dla bakterii kanał mleczny. Dojarze sterują urządzeniem za pomocą terminala umieszczonego na każdym stanowisku udojowym. Po zakończeniu doju aparaty udojowe samoczynnie odłączają się od wymienia. ści Zakładu są konie huculskie. Stadnina w Odrzechowej powstała w 1985 roku i jest drugą co do wielkości stadniną koni huculskich w Polsce. Aktualnie w Odrzechowej znajduje się 100 koni huculskich, w tym 32 matki. Przez cały okres wypasowy (od maja do października) dorastająca młodzież i matki z jeszcze nie odsadzonymi źrebakami przebywają na całodobowych olbrzymich górskich pastwiskach (ogierki na Polanach Surowicznych, klaczki na Zawojach). Taki rodzaj odchowu zapewnia rosnącym konikom wspaniały rozwój. Krystyna Tymińska iktor Grotowski (na zdjęciu) we wsi Justynów, gmina Młodzieszyn, prowadzi na 17 ha gospodarstwo rolne specjalizujące się w produkcji warzywniczej. Ponieważ nigdy nie pałał szczególną miłością do hodowli, a teren, na którym znajduje się gospodarstwo zawsze miał bogate tradycje warzywnicze, zdecydował się na ten właśnie kierunek produkcji. Uprawa warzyw odbywa się dwukierunkowo. Pierwszy to ich uprawa na potrzeby przemysłu przetwórczego, drugi to uprawa warzyw przeznaczonych do długiego przechowalnictwa. Oba kierunki nie kolidują ze sobą, a wręcz są pożądane. Na potrzeby przemysłu Wiktor Grotowski uprawia fasolkę szparagową w zależności od zamówień na 7 12 ha. Również wielkość zamówienia decyduje o areale uprawy szpinaku zazwyczaj nie przekracza jednak 1,5 ha. Natomiast z przeznaczeniem do przechowalnictwa uprawia się kapustę głowiastą białą, kapustę pekińską, brokuły i cebulę. Wymieniony powyżej asortyment przechowywany jest w komorach chłodniczych z kontrolowaną atmosferą, w pełni zautomatyzowanych, które pozwalają zapewnić warzywom idealne warunki przechowalnicze. Warzywa produkowane przez Wiktora Grotowskiego sprzedawane są kilku firmom zajmującym się ich przetwarzaniem. Przykładowo cebula odbierana jest przez zakład produkujący surówki dla sieci Mc Donald s, drugą firmą jest zakład odbierający kapustę białą, który zaopatruje jedną z większych sieci barów szybkiej obsługi. Firmy te stawiają duże wymagania producentom warzyw, co do ich jakości i warunków przechowywania. Również kapusta pekińska trafia od wielu już lat do tych samych odbiorców, w 70% na rynki zachodniej Europy, 30% na rynek wschodni. Znalezienie odbiorców nie było łatwe i wymagało wielu wysiłków. Dzięki nim udało mi się znaleźć odbiorców na zachodnich rynkach, bez konieczności korzystania z pośredników, którzy zazwyczaj zabierają znaczną część zysków. Było to możliwe oczywiście dzięki produkcji warzyw najwyższej jakości i przechowywaniu ich w idealnych warunkach. Inaczej ma się wschodni rynek, nie znając go, jego realiów, korzystam z firm pośredniczących w sprzedaży mówi rolnik. Budowa komór odbywała się systematycznie wraz ze wzrostem zainteresowania odbiorców. Zbudowanie i wyposażenie ich w najnowocześniejsze urządzenia to bardzo duży wydatek, dlatego ich budowa była wspomagana kredytem z linii dla młodego rolnika. Mówiąc o opłacalności należy brać pod uwagę poniesione nakłady na produkcję i przechowalnictwo. Dlatego też największy dochód przynosi produkcja kapusty głowiastej i kapusty pekińskiej. Pozostałe warzywa to oscylowanie w granicach bardzo dobrego oprocentowania bankowego mówi Wiktor Grotowski. Mniej dochodowe uprawy pracują dla upraw dających lepszy dochód. Dzieje się tak ze względu na to, że w okolicy bardzo trudno jest kupić obornik, dlatego też bardzo ważne jest stosowanie odpowiedniego płodozmianu dodaje. Produkując warzywa należy zaopatrywać się w najwyższej jakości nasiona. W przeciwnym wypadku trudno oczekiwać efektów. Dlatego też kupowane są nasiona wyłącznie kalibrowane, paszportowane, pochodzące od bezpośrednich importerów najlepszych firm na świecie. Są one oczywiście droższe, średnio o około 10 30% od nasion standardowych, ale ten wydatek się opłaca. Gospodarstwo posiada wszystkie niezbędne maszyny i urządzenia rolnicze najwyższej jakości, a co za tym idzie są bardzo drogie. Ale bez takich maszyn nie da się być profesjonalistą w uprawie najwyższej jakości warzyw. W parku maszynowym znajdują się m.in. Precyzyjne siewniki punktowe, sadzarki, kombajn do zbioru fasoli szparagowej, deszczownia itd. Tekst i fot: IRENEUSZ OLESZCZYŃSKI

6 str. VI lipiec 2006 Informacja z działalności Mazowieckiej Izby Rolniczej X Walne Zgromadzenie Mazowieckiej Izby Rolniczej dniu 12 czerwca 2006 W roku w Centrum Konferencyjnym BACCAR- LOCARIS, ul. Jagiellońska 73 w Warszawie, odbyło się X Walne Zgromadzenie Mazowieckiej Izby Rolniczej drugiej kadencji. W obradach uczestniczyli członkowie Walnego Zgromadzenia oraz zaproszeni goście: poseł na Sejm RP Mirosław Maliszewski; radca generalny Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Zofia Krzyżanowska; Krzysztof Czubak dyrektor ARR Oddziału Terenowego w Warszawie, Zofia Pilarczyk zastępca dyrektora ARR Oddziału Terenowego w Warszawie; Tadeusz Głuchowski, Jacek Krysicki, Marta Bonecka przedstawiciele Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Mazowieckiego Oddziału Regionalnego; Jerzy Sobociński zastępca dyrektora Departamentu Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego; Zofia Batorczak zastępca Mazowieckiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii, Paweł Jakubczak Wojewódzki Inspektorat Weterynarii; Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego reprezentował p.o. dyrektora MODR Jacek Malicki; Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie Tomasz Majewski. Członkowie Walnego Zgromadzenia MIR zgłaszali problemy i pytania, na które szczegółowo odpowiadali zaproszeni goście. Walne Zgromadzenie wysłuchało sprawozdania Zarządu MIR z działalności ustawowej i statutowej za 2005 rok oraz sprawozdania z wykonania budżetu za 2005 rok. Ponadto sprawozdanie z działalności za 2005 rok złożyła Komisja Rewizyjna MIR, która wystąpiła z wnioskiem do Walnego Zgromadzenia MIR o udzielenie absolutorium zarządowi za 2005 rok. Następnie Walne Zgromadzenie MIR podjęło następujące uchwały w sprawach: zatwierdzenia sprawozdania Zarządu za 2005 rok, zatwierdzenia sprawozdania Komisji Rewizyjnej za 2005 rok, zatwierdzenia sprawozdania finansowego oraz wykonania budżetu MIR za 2005 rok, udzielenia absolutorium Zarządowi Mazowieckiej Izby Rolniczej. Zarząd MIR przyjął do realizacji 18 wniosków Walnego Zgromadzenia MIR. Ponadto: W dniach czerwca 2006 roku, realizując projekt Gdzie szukać pieniędzy na restrukturyzację i modernizację rolnictwa i obszarów wiejskich praktyczne spotkania informacyjno-promocyjne dla rolników i mieszkańców wsi na Mazowszu współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , Mazowiecka Izba Rolnicza zorganizowała dla swoich delegatów wyjazd studyjny w Bieszczady. Celem tego wyjazdu było zapoznanie się z funkcjonowaniem gospodarstw ekologicznych, agroturystycznych, a także gospodarstw korzystających z programów rolnośrodowiskowych w Bieszczadach. Mazowieccy rolnicy odwiedzili gospodarstwo agro-ekoturystyczne Dybasiówka w Lisznej, gospodarstwo agroturystyczne w Dołżycy, prowadzone przez Jadwigę Wethacz oraz gospodarstwo Renaty Kozdęby w Lutowiskach zajmującej się hodowlą owiec mięsnych, w którym stado podstawowe posiada 125 matek owcy czarnogłówki. Ważnym punktem programu szkoleniowego były wizyty w zakładach hodowlanych. Zwiedzono Zakład Zachowawczej Hodowli Konia Huculskiego BdPN w Wołosatem, który został utworzony w 1993 roku w celu zachowania rasy konia huculskiego, Stadninę Koni Huculskich w Odrzechowej k/rymanowa Zdroju. Zakład Doświadczalny Odrzechowa działa na obszarze 1500 hektarów, wykorzystując swoje tereny do ekologicznej produkcji mleka i żywca utrzymując 100 koni huculskich, w tym 32 matek,700 sztuk bydła simentalskiego, około 100 sztuk bydła mięsnego rasy hereford i stado kilkudziesięciu macior. Wystąpienia Realizują c wniosek Walnego Zgromadzenia Mazowieckiej Izby Rolniczej, Zarząd MIR zwrócił się z prośbą do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Andrzeja Leppera o utworzenie siedziby Powiatowego Lekarza Weterynarii na terenie powiatu wołomińskiego i zabezpieczenie środków finansowych na ten cel. Uzasadnienie Obecnie lekarzem właściwym dla powiatu wołomińskiego jest Powiatowy Lekarz Weterynarii z siedzibą w Warszawie. Tego rodzaju sytuacja jest bardzo niekorzystna dla rolników z terenu powiatu wołomińskiego, czego dowodzą liczne sygnały, jakie docierają do Izby. Powiat wołomiński jest powiatem zdecydowanie dużym pod względem terytorialnym, a produkcja rolnicza stanowi główną formę działalności podejmowanej przez miejscową ludność. Szczególne miejsce wśród kierunków produkcji zajmuje produkcja zwierzęca, w tym przeważa chów krów mlecznych. Obowiązujące przepisy weterynaryjne powodują potrzebę dość częstego kontaktu rolników z lekarzem weterynarii. Rolnicy skarżą się na uciążliwości i koszty związane z dojazdami do Warszawy do siedziby Inspektoratu, szczególnie z gmin najbardziej oddalonych od Warszawy. Utworzenie siedziby Powiatowego Lekarza Weterynarii na terenie powiatu wołomińskiego byłoby zgodne z oczekiwaniami rolników oraz zapewniałoby możliwości właściwego wykonywania zadań inspekcji weterynaryjnej na terenie powiatu. Została wystosowana negatywna opinia do projektu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie sposobu ustalania i wysokości opłat za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną, sposobu i miejsc pobierania opłat oraz sposobu przekazywania informacji w tym zakresie Komisji Europejskiej, Proponuje się: I. 10 powinien otrzymać brzmienie: Opłaty za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną są: 1) pobierane w miejscu wykonania czynności gotówką; 2) jeśli zobowiązany do opłaty nie może tego uczynić, wnoszone na rachunek bankowy, wskazany przez powiatowego lekarza weterynarii, a w przypadku opłat: a) za przeprowadzenie weterynaryjnej kontroli granicznej przez granicznego lekarza weterynarii, b) za usługowe badania laboratoryjne przez wojewódzkiego lekarza weterynarii jeżeli są opłacane przelewem. Uzasadnienie Dowolność sposobu pobierania opłat dana powiatowemu lekarzowi weterynarii lub osobie przez niego upoważnionej powoduje dodatkowe uciążliwości dla rolnika, który zmuszony jest opuścić gospodarstwo, aby udać się na pocztę lub do banku, dokonać opłaty (czas, porto itp.) i dopiero w siedzibie inspekcji odebrać świadectwo (o czym w skardze rolników na działalność Powiatowego Lekarza Weterynarii w Zwoleniu). Proponowane rozwiązanie uniemożliwi podobne praktyki, upokarzające producentów zwierząt. II. W poz.1 Załącznika nr 1 do projektu rozporządzenia proponuje się nadać brzmienie: Poz. Rodzaj czynności Opłata w zł 1 Przeprowadzenie kontroli zwierząt w miejscu ich pochodzenia, przeznaczonych do wywozu lub handlu, a w przypadku koniowatych, również przemieszczania w innym celu wraz z wystawieniem wymaganych świadectw zdrowia (w przypadku zarejestrowanych koniowatych, informacji o stanie ich zdrowia) lub wystawienie wymaganych świadectw zdrowia: 1) od zwierzęcia: a) jak w projekcie b) jak w projekcie c) cielęcia (do 6 miesięcy życia), źrebięcia (do 12 miesięcy życia), z tym że minimalna opłata za kontrolę w danym roku kalendarzowym nie może być niższa niż 5,80 12,00 Uzasadnienie Wymagania weterynaryjne dla handlu bydłem zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 stycznia 2006 roku w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych w handlu bydłem i świniami (Dz.U. Nr 11, poz. 58), gdzie nakłada się obowiązek zaopatrzenia cielęcia do handlu w świadectwo zdrowia w celu potwierdzenia, iż pochodzi ono ze stada uznanego za urzędowo wolne od gruźlicy oraz enzootycznej białaczki bydła, w przypadku buhajów i brucelozy. Jak wiadomo, ewidencja zwierząt i stad ze stwierdzonymi wyżej wymienionymi chorobami znajduje się między innymi w powiatowym inspektoracie weterynarii i nie wymaga wizytacji gospodarstwa, jeśli nie wprowadzono do niego innych zwierząt, co też można stwierdzić w inspektoracie poprzez ustawowo zagwarantowany wgląd w system IRZ (Identyfikacja i Rejestracja Zwierząt), prowadzony przez Biura Powiatowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Niestety współpraca inspekcji weterynaryjnej z agencją prawie nie istnieje z braku zainteresowania inspekcji gromadzonymi tam danymi. Zasady wystawiania świadectw zdrowia reguluje ustawa z dnia 26 stycznia 2004 roku o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. Nr 33, poz. 287 z późn. zm.). W art. 26 ust. 5 pkt. 2 i 3 ww. ustawy zezwala się wystawiającemu świadectwo, aby tego dokonał na podstawie danych uzyskanych w wyniku realizacji programów monitorowania, planów badań kontrolnych oraz innych urzędowych kontroli przeprowadzonych przez uprawnione organy. Właściwie prowadzona ewidencja wyników badań monitoringowych oraz ustaleń kontroli urzędowych w gospodarstwach jest więc wystarczającą podstawą do wystawienia świadectwa dla cielęcia, jeśli jest ono wprowadzone do systemu IRZ. Jest to spełnienie wymogu, aby wystawiający świadectwo poświadczył dane, co do których posiada wiedzę. Są to więc czynności wyłącznie biurowe polegające na ewidencjonowaniu danych i korzystaniu z zasobów uzyskanych w wyniku działań urzędowych. Z uwagi na powyższe opłata za wystawienie świadectwa zdrowia dla cieląt przeznaczonych do handlu powinna być równa lub tylko nieznacznie wyższa niż inne opłaty od czynności administracyjnych. Obecność inspektora weterynarii lub osoby upoważnionej jednokrotnie w ciągu roku jest wystarczająca dla stwierdzenia stanu ewidencji zwierząt (prowadzenie rejestru, stan kolczyków i paszportów). Czasami i te dane są dostępne dla inspekcji w jej siedzibie, ponieważ bywają uzyskane przy innych kontrolach, np. nadanie certyfikatu dostawcy mleka. Stan obecny sankcjonu-

7 2006 lipiec str. VII Zarządu czerwiec 2006 rok Tylko kalibrowane Swoją przygodę z uprawą warzyw rozpoczął cztery lata temu, kiedy przejął ojcowiznę je pobyt inspektora w gospodarstwie tyle razy w roku, ilekroć do handlu jest przeznaczone cielę, a okres między transakcjami jest dłuższy niż 10 dni kalendarzowych (365:11= ok. 33). Samorząd rolniczy jest świadomy trudności organizacyjnych i finansowych inspekcji weterynaryjnej oraz problemów z wynagrodzeniem osób upoważnionych do czynności inspekcyjnych, lecz wobec narastających problemów finansowych producentów żywca utrzymywanie nonsensownej i kosztownej fikcji pod pretekstem kontroli jest amoralne. Zdajemy sobie sprawę również z dyskomfortu, jaki odczuwają lekarze weterynarii, których kwalifikacje i prestiż w środowisku wiejskim podważa sprowadzenie ich do roli poborcy absurdalnego podatku. Mając na względzie zarówno szczupłość kadr inspekcji (niektóre inspektoraty liczą 2 3 osoby), jak również uciążliwość proceduralną i finansową praktykowanych rozwiązań dla rolnika (zwłaszcza jeśli sprzedaje po jednym cielęciu kilka razy w roku) wnosimy o przyjęcie proponowanych zmian do projektu rozporządzenia. Stanowi to realizację wniosku IX Walnego Zgromadzenia MIR o obniżenie opłaty za świadectwa zdrowia wystawiane przez lekarzy weterynarii z 45,50 do 5,80 i wystawiania świadectwa dla cieląt bez konieczności odwiedzenia gospodarstwa przez lekarzy weterynarii. Poza tym: W dniu 2 czerwca 2006 roku na terenie Spółki URSUS w Warszawie odbyła się uroczystość, pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Andrzeja Leppera, z okazji wyprodukowania 1,5-milionowego ciągnika URSUS. Mazowiecką Izbę Rolniczą reprezentował Tadeusz Szymańczak. W 2006 roku URSUS świętuje 113 lat swojego istnienia. Powiązanego nie tylko z polskim rolnictwem, lecz również ze wzlotami i upadkami polskiego przemysłu czy przemianami politycznymi w kraju. Historia mechanizacji polskiego rolnictwa nierozerwalnie związana jest z historią Fabryki Ciągników Ursus i zaczyna się w 1893 roku, gdy trzech inżynierów i czterech przedsiębiorców zdecydowało się założyć przemysłowe towarzystwo udziałowe produkujące armaturę. Podobno kapitałem założycielskim były posagi ich córek. Znakiem fabrycznym stał się symbol P7P, co według przekazywanej przez pokolenia informacji oznaczało Posag Siedmiu Panien. Rozwój przemysłu traktorowego w Polsce zapoczątkowany został przez wydarzenie z 1922 roku budowę pierwszego ciągnika przeznaczonego dla rolnictwa o napędzie spalinowym. Miało ono miejsce w Zakładach Mechanicznych Ursus S.A. W dniach czerwca 2006 roku w Lublinie odbyło się Jubileuszowe XV Krajowe Forum Kobiet Wiejskich. Głównym organizatorem Forum była Lubelska Izba Rolnicza i Krajowa Rada Izb Rolniczych. Mazowiecką Izbę Rolniczą reprezentowały: Małgorzata Grabowska Rada Powiatowa MIR Powiatu Przasnyskiego; Elżbieta Podymniak Rada Powiatowa MIR Powiatu Kozienickiego. W dniu 19 czerwca 2006 roku w Departamencie Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego odbyło się spotkanie w sprawie koncepcji ochrony gruntów w województwie mazowieckim. Zarząd MIR reprezentowali: członek Zarządu MIR Tadeusz Szymańczak i dyrektor Biura MIR Anna Górska. W dniach czerwca 2006 roku Wojewódzka Komisja Konkursowa AGROLIGA 2006, w skład której wchodził także przedstawiciel Mazowieckiej Izby Rolniczej, dokonała wizytacji gospodarstw rolnych i firm zgłoszonych do konkursu Mistrza Agroligii 2006 województwa mazowieckiego. W dniach czerwca 2006 roku Wojewódzka Komisja Konkursowa Ogólnopolskiego Konkursu Bezpieczne Gospodarstwo Rolne, w skład której wchodził przedstawiciel Mazowieckiej Izby Rolniczej, dokonała wizytacji 13 gospodarstw rolnych, wyłonionych spośród 153 gospodarstw biorących udział w Konkursie na etapie gminnym. W dniu 23 czerwca 2006 roku w Auli Kryształowej SGGW odbyły się uroczyste obchody Jubileuszu 100-lecia utworzenia Wydziału Rolniczego oraz uroczystość nadania tytułu Doktora Honoris Causa prof. dr. hab. Mariuszowi Fotymie. W uroczystościach wziął udział Prezes MIR Wiktor Szmulewicz. Na bieżąco: Członkowie Zarządu MIR biorą udział w posiedzeniach Rad Powiatowych MIR. Mazowiecka Izba Rolnicza opiniuje przesyłane z Krajowej Rady Izb Rolniczych projekty ustaw i rozporządzeń dotyczących rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych. Zarząd opiniuje wnioski do Marszałka Województwa Mazowieckiego i Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi skierowane w trybie art.7 ust.2 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, w sprawie zmiany przeznaczenia gruntów rolnych kl. III i IV oraz leśnych na cele nieleśne, nie będących własnością Skarbu Państwa. Raz w tygodniu przekazywane są informacje cenowe, uzyskiwane od członków Rad Powiatowych MIR i członków Izby, do Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej. Ważne informacje! źródło: MRiRW W dniu 26 czerwca 2006 roku wicepremier, minister rolnictwa i rozwoju wsi Andrzej Lepper spotkał się z członkami Zarządu Krajowej Rady izb rolniczych. Przedstawiciele samorządu rolniczego poinformowali wicepremiera o bieżących problemach środowiska rolniczego i działalności izb rolniczych. Wicepremier Andrzej Lepper wnikliwie słuchał postulatów zgłaszanych pod adresem ministerstwa, a następnie przedstawił najważniejsze zagadnienia dotyczące funkcjonowania resortu. Zapowiedział powołanie specjalnych zespołów ds. monitorowania sytuacji w poszczególnych grupach problemowych. Dzięki temu rozwiązaniu, niezależnie od interdyscyplinarnych powiązań, będzie możliwe skupienie w jednym zespole wszystkich spraw dotyczących konkretnego problemu. Proponowane rozwiązanie jest rozwinięciem zapowiedzi szefa resortu rolnictwa Andrzeja Leppera o wyznaczeniu konkretnych osób odpowiedzialnych za konkretny temat. Konferencja prasowa wicepremiera Andrzeja Leppera W dniu 27 czerwca 2006 w ministerstwie rolnictwa odbyła się konferencja prasowa wicepremiera Andrzeja Leppera. Wicepremier Andrzej Lepper poinformował, że zostało przyjęte rozporządzenie Rady Ministrów, które ucina dotychczasowe spekulacje na temat paliwa rolniczego. Rozporządzenie przewiduje stawkę dopłaty do jednego litra paliwa w wysokości 45 gr., co w przeliczeniu na 1 ha wyniesie 38,70 zł. Przewidziana jest dopłata do ha. W budżecie państwa na ten cel zabezpieczona jest kwota 650 mln zł, z czego 13 mln zł przewidziane jest na pokrycie kosztów administracyjnych w gminach. Sprawa paliwa rolniczego jest więc zamknięta. Już wszystko jest jasne podkreślił wicepremier. Szef resortu rolnictwa odniósł się do problematyki biopaliw: Nowej ustawy jeszcze nie ma, ale założenia są takie, że rolnicy będą mogli produkować bez akcyzy do 100 litrów paliwa na potrzeby własne. Ministerstwo rolnictwa i Klub Samoobrony nie zgodzi się na to, aby rolnicy produkujący paliwo na własne potrzeby wpłacali kaucję. Przedstawiciele Komisji Europejskiej są już w Polsce i zajmują się sprawą zakazu eksportu do Rosji polskich produktów roślinnych i zwierzęcych. Eksperci unijni będą badać przede wszystkim procedury, protokoły spotkań i to, czy wymagania strony rosyjskiej są zgodne z umową dwustronną o współpracy między Unią a Rosją. O potrzebie wizyty eksperckiej rozmawiałem z komisarzem ds. zdrowia i ochrony konsumentów UE Markosem Kiprianu podczas posiedzenia ministrów rolnictwa krajów Unii Europejskiej w Luksemburgu. Komisarz obiecał mi, że eksperci do Polski przyjadą. I już u nas są poinformował wicepremier A. Lepper. Przedstawiciele UE będą przebywać w Polsce około 3 dni, a potem przygotują i przedstawią Komisji Europejskiej raport, który będzie podstawą do dalszych działań Komisji. My spełniliśmy wszystkie wymagania Rosji. Oczekiwań dotyczących kontroli lustrzanej na przejściu w Bezledach nie ma. Strona rosyjska oficjalnie nie stawia tych wymagań. Takie stanowisko wynika z mojej rozmowy z ambasadorem Rosji. Chcę jednak zaznaczyć, że inne państwa UE wpuściły do swoich zakładów mięsnych rosyjskich lekarzy weterynarii i celników i na podstawie ich kontroli realizowany jest eksport do Rosji. Nie jest to jakieś novum, żeby utrudnić eksport żywności z Polski zaznaczył szef resortu rolnictwa. Wicepremier oczekuje, że jeżeli okaże się, iż Rosja ma w stosunku do Polski wymagania ponad zapisy umowy, to Komisja Europejska odniesie się do tego. Gmina Młodzieszyn to teren, na którym istnieje wiele gospodarstw warzywniczych i sadowniczych. Piotr Winnicki z Młodzieszyna uprawia 12 ha ziemi, z czego 7 ha to grunty własne. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji warzywniczej.. Na posiadanym areale około 4 ha zajmują wczesne ziemniaki, na 2,5 ha uprawia kalafiory, na 2 ha cebulę,1,5 ha zajmuje uprawa brokułów,1 ha kapusta pekińska, po pół hektara zajmują por i seler. By produkować warzywa najwyższej jakości należy używać najlepszych nasion. Dlatego też mój rozmówca kupuje nieco droższe ale gwarantujące dobre plony nasiona kalibrowane. Nasiona kalafiora oraz brokułów, które dostarczane są zgodnie z podpisaną umową do Horteksu, otrzymuje bezpośrednio u odbiorcy. Pozostałe warzywa sprzedawane są na giełdzie w Broniszach. Ponieważ są to warzywa wysokiej jakości, gospodarz nie ma większych problemów z ich zbytem. Największą bolączką są ceny. O ile ceny w Horteksie są pewne, to na giełdzie już tak nie jest. Często to nabywca dyktuje cenę szczególnie w latach, kiedy warzyw jest bardzo dużo. Za niezły można uznać ubiegły rok, kiedy to całość wyprodukowanych warzyw została szybko sprzedana i to za dobrą cenę. Jaki będzie bieżący sezon zależy od pogody, a susza już czyni szkody na wielu uprawach w kraju. W gospodarstwie trwają obecnie prace związane z budową przechowalni na warzywa. Pozwoli ona w dobrych warunkach przechować towar i przygotować go na sprzedaż. Gospodarz z chęcią powiększyłby wielkość produkcji, ale brakuje chętnych do sprzedaży lub dzierżawy ziemi. Znajdując się w takiej sytuacji trudno snuć plany na przyszłość związane z rozwojem gospodarstwa. Należy skupić się na tym, co się posiada i maksymalnie wykorzystać swój potencjał. Tekst i fot. IRENEUSZ OLESZCZYŃSKI

8 str. VIII lipiec 2006 Przez wiele dziesiątków lat rejon Zakroczymia był największym zagłębiem cebulowym Polski. Działała tam jedna z najprężniejszych spółdzielni ogrodniczych obsługująca producentów warzyw, przede wszystkim gwarantująca im zbyt. Na przełomie lat 80. i 90. uprawa cebuli zaczęła zanikać, a jej miejsce powoli zajmowała cebula dymka. Obecnie w gminie Zakroczym ulokowane jest ok. 85 proc. krajowej produkcji dymki, która jest poszukiwana za granicą i w tych rejonach Polski, gdzie ze względów klimatycznych nie wychodzi uprawa cebuli z nasion. Zaczynaliśmy 30 lat temu od małej ilości dymki, a obecnie doszliśmy do 4 5 tys. ton produkcji rocznej informuje Adam Niewodzki prowadzący w Zakroczymiu hektarowe gospodarstwo warzywnicze. 6 lat temu powołaliśmy do życia zrzeszenie, do którego należy ok.50 osób,1/3 wszystkich producentów dymki w rejonie. Wkrótce przekonaliśmy się, że wspólnie jest dużo łatwiej rozwiązywać pojawiające się problemy. Jako zrzeszenie walczymy o wprowadzenie podstaw prawnych regulujących produkcję dymki, ponieważ okazało się, że nie jest ona ani warzywem, ani materiałem Dymka z Zakroczymia siewnym. A sprawa zaczęła się od tego, że Litwini kupujący od nas dymkę zażądali dokumentów kwalifikacyjnych, których Inspekcja Nasienna nie mogła wystawić bez wprowadzenia poprawki do ustawy o nasiennictwie i wydania na jej podstawie rozporządzenia resortu rolnictwa. Trwa jeszcze wymiana korespondencji między naszym zrzeszeniem a ministerstwem, ale wydaje się, że ostateczne załatwienie sprawy znajduje się na dobrej drodze. Nasza dymka dodaje pan Adam cieszy się coraz większym zainteresowaniem producentów cebuli. Zdobywamy nowe rynki w kraju i za granicą. Sprzedajemy dymkę do Anglii, na Litwę, Ukrainę, coraz więcej do Rumunii i innych krajów południowej Europy. Mimo że w przeciągu 10 lat cena zbytu nie zmieniła się, uprawa dymki jest jeszcze kierunkiem dochodowym. Średnio za kg otrzymujemy 4 zł, ale trzeba podkreślić, że jest to produkcja droga, bo kiedy przy uprawie zwykłej cebuli na ha wysiewa się 4 kg, to na dymkę ok.100 kg/ha. Kiedyś producenci w okolicy byli zdani na taką cenę, jaką zaoferuje kupiec, a teraz z cenową propozycją wychodzi zrzeszenie i pozostali wzorują się na nas. Wspólnie ponosimy koszty kwalifikowania dymki przez Inspekcję Nasienną, etykietowania i pakowania przy jej eksporcie, kupujemy środki chemiczne i nasiona, których rocznie w rejonie zużywa się ok.30 ton. Ważne jest też to, że nawzajem się edukujemy, bo produkcja dymki nie jest łatwa i wymaga dużo specjalistycznej wiedzy, głównie w zakresie ochrony i nawożenia. Widać z tego, że działanie w grupie jest dla producentów korzystne, brakuje nam jednak kropki nad i. Marzy nam się zorganizowanie centrum produkcji i dystrybucji dymki, w sposób logiczny zamykające cały cykl produkcji, a funkcjonujące jako przedsiębiorstwo. Ważne, żeby w jednym ręku znajdowały się wszystkie decyzje dotyczące sprzedaży, zawierania umów, negocjowania cen, oferowania partii jednolitego jakościowo towaru. Realizacja tego pomysłu jest trudna z dwóch powodów: braku dobrego prawa, a bardziej świadomości i zdecydowania, że warto tę współpracę doskonalić i dostosowywać do nowych warunków rynkowych, że istnieje konieczność wypełnienia przestrzeni, jaka powstała po upadku spółdzielni działających przed rokiem 1990 w otoczeniu rolnictwa. W ciągu minionych 15 lat przywykliśmy szukać rynków zbytu na własną rękę i dlatego dzisiaj trudno nam się pozbyć nawyku działania w pojedynkę, takiego bardzo indywidualnego podejścia do sprawy handlu. Wytworzyła sie niedobra sytuacja, gdy duży producent boi się małego, a drobny większego. Jestem przekonany, że powołane do życia przedsiębiorstwo zdobyłoby lepsze rynki, nawiązało korzystniejsze kontrakty niż każdy producent z osobna. Tekst i fot. E. BANECKA Nieskuteczne fungicydy Jan Madej spod Warki ma 15- hektarowy sad jabłoniowy, w którym produkuje owoce przy zastosowaniu integrowanych metod produkcji, co oznacza, że wykonuje tylko najpotrzebniejsze zabiegi ochrony przed chorobami i szkodnikami i co ważne przy użyciu wybranych, najbezpieczniejszych dla środowiska preparatów chemicznych. Ponieważ są to środki droższe niż inne, nie jest obojętna ich skuteczność. problem, podobnie jak fałszowanie paliw czy alkoholu. Produkcja środków chemicznych została zmonopolizowana przez firmy zachodnie, które dyktują warunki i, jak się okazało, nie są zainteresowane sprawdzaniem ich jakości. Kompleksowe rozwiązanie tej sprawy wymaga środków, m.in. na utworzenie specjalistycznych laboratoriów, gdyż większość obecnie istniejących jest sponsorowana przez firmy chemiczne i trudno w takiej sytuacji liczyć na ich obiektywność. Myślę, że i sadownicy zgodziliby się wziąć udział, również finansowy, w organizowaniu niezależnych laboratoriów. Moim zdaniem dodaje sadownik spod Warki nie możemy pozwolić dłużej się oszukiwać, bo brak reakcji powoduje nasilenie nieuczciwego procederu. Niższej skuteczności działania środków chemicznych nie można tłumaczyć ich nieumiejętnym stosowaniem, gdyż sadownicy są najbardziej wykształconą grupą producentów rolnych i braku wiedzy zarzucić im nie można. Sadownictwo nie otrzymało pomocy przedakcesyjnej, bezpośrednie dopłaty obszarowe wynoszą tylko ok.180 zł do hektara sadu i są niczym wobec wzrostu kosztów produkcji po wejściu Polski do UE. Żeby z tym działem nie stało się tak, jak ze szklarniami wokół Warszawy, których w wyniku nieuczciwej konkurencji pozostało tylko 10 proc. obawia się Jan Madej. Zanotowała: E. BANECKA Fot. Irecki Tymczasem mówi sadownik od kilku lat borykamy się z nierzetelnością ich producentów. Robione były indywidualne badania, które wykazały zaniżone ilości czynnika aktywnego, co zmniejszało skuteczność oprysków i powodowało konieczność wykonywania dodatkowych zabiegów lub zwiększenia dawki. Przy zmienionym składzie preparatu zamiast 1 kg/ha trzeba by zastosować 2 kg/ha, a to oznacza większe koszty i większe zagrożenie uszkodzenia owoców. A wiadomo, jakie straty powoduje niska skuteczność zabiegów ochronnych i jakie to ma znaczenie dla tak wysoko produkcyjnego regionu sadowniczego jak Grójeckie. W sytuacji, gdy dany preparat zwalczający dla przykładu parcha jabłoniowego nie zadziała, owoce są porażone i ich wartość rynkowa jest dużo niższa. Mam złe doświadczenie z preparatem Capitan i Zato. Ten ostatni przestał działać na parcha, mimo że zastosowałem, tak jak zalecali,5 6 oprysków w bloku. Po badaniu liści w laboratorium w Berlinie firma przyznała, że w niektórych sadach grzyb mógł uodpornić się na substancję czynną. Było to stwierdzenie po fakcie, bo koszty poniosłem, a efektu nie uzyskałem. Jeżeli w wyniku zastosowania serii zabiegów parch nie został skutecznie zwalczony, to zarodniki będą atakowały owoce w każdej chwili, gdy tylko wystąpią sprzyjające warunki atmosferyczne, co przyczyni się do podwyższenia kosztów ochrony chemicznej sadu i spowoduje obniżenie opłacalności, również w kolejnym sezonie wegetacyjnym. W moim gospodarstwie wydaje się rocznie na chemiczną ochronę sadu ok.40 tys. zł, a jeżeli będę zmuszony podwoić ilość oprysków, to produkcja, jaką prowadzę, na pewno stanie się nieopłacalna. Uważam, że zastrzeżenia co do jakości preparatów chemicznych dotyczą nie tylko nas sadowników, ale też producentów zbóż czy innych artykułów rolnych. Zdaję sobie sprawę, że jest to trudny i delikatny Zak ad Utylizacyjny SARIA Polska Sp. z o.o. Oddzia w D ugim Borku NIEODP ATNIE ODBIERA PAD E ZWIERZ TA obj te dop at z ARiMR, tj.: byd o (m ode i doros e) owce, kozy trzoda chlewna Odbiór pozosta ych zwierz t (konie, drób, inne) op aty indywidualnie ustalane ODBIÓR: LATEM w ci gu 24 h ZIM w ci gu 48 h ZG OSZENIA PRZYJMUJEMY POD NUMERAMI: po dodatkowo