JAK TANIO KUPIĆ - DOBRE OKNA? - Skondensowany poradnik dla oszczędnych.

Transkrypt

1 JAK TANIO KUPIĆ - DOBRE OKNA? - Skondensowany poradnik dla oszczędnych. Spis treści 1. TANIO - Co to oznacza? KUPUJEMY OKNA - Jak się w tym poruszać? DOBRZY PRODUCENCI - Jak ich znaleźć? DREWNIANE CZY PCW - Co wybrać? WŁAŚCIWOŚCI OKIEN - Jakie okna wybrać? Przenikalność ciepła Uw a Czy sami możemy obliczyć Uw? b Ile zaoszczędzimy na 0,1 współczynnika Uw? Wodoszczelność Nieosłonięte Przepuszczalność powietrza a Zła wentylacja Jak temu zapobiec? Odporność na obciążenia wiatrem Nośność urządzeń zabezpieczających Właściwości akustyczne Siły operacyjne Odporność na wielokrotne otwieranie i zamykanie Odporność na włamanie Właściwości szyb zespolonych Przenikalność światła Przenikalność energii słonecznej RODZAJE OKIEN Okna aluminiowe Okna drewniane Okna PCW WYBIERAMY WYKONAWCĘ Od czego zacząć? Zapytanie ofertowe przykład MONTAŻ OKIEN Ciepły czy standardowy? GWARANCJA A gdy wyskoczy jakiś problem? PODSUMOWANIE - czy musi to być tak skomplikowane? 10.1 Czy wybór idzie uprościć?

2 JAK TANIO KUPIĆ - DOBRE OKNA? Skondensowany poradnik dla oszczędnych TANIO - Co to oznacza? Z góry uprzedzam tanio nie znaczy najtańsze okno. Tanio oznacza umiejętność wybrania z pośród wielu propozycji na rynku takie, które będą odpowiadać naszym wymaganiom a jednocześnie nie przepłacać. Tanio również możemy kupować produkty wysokiej jakości z wyższej półki i na tych produktach możemy zaoszczędzić relatywnie najwięcej. By świadomie wybrać interesujący nas produkt, potrzebna jest nam elementarna wiedza na ten temat. I temu poświęcony będzie nasz poradnik. Tym którzy nie zdecydują się na poznawanie tajników okiennej techniki, wychodząc z założenia drogie to dobre - (moim zdaniem około 5% klientów) gratuluje pozycji społecznej (finansowej). Nie popełnią zasadniczego błędu (pod względem parametrów technicznych) dokonując takiego właśnie wyboru, choć biorąc pod uwagę uwarunkowania domu lub mieszkania, może się okazać że nie wszystkie zakupione parametry okna są im potrzebne np. odporność na włamanie klasy WK-2 na 4-piętrze w bloku, lub przepuszczalność energii słonecznej szyby g =50% w oknach usytuowanych na północnej elewacji budynku. Istnieją również tacy klienci którzy uważają że dobre okna to tanie okna (około 60%) Czyli najważniejszą pożądaną cechą naszych okien ma być niska cena, na ogół ze względu na ograniczony budżet domowy. Również nie popełnią większego błędu kierując się tym właśnie kryterium np przy wymianie okien starych na nowe, ponieważ każde oferowane na rynku okno będzie lepsze od starego, a najtańsze nie koniecznie musi oznaczać złe. Nie ma się co dziwić klientom indywidualnym, gdy inwestorzy instytucjonalni wydatkując publiczne pieniądze, precyzując specyfikacje istotnych warunków do zamówień publicznych, tak samo podchodzą do zagadnienia, ustalając najważniejsze kryterium przetargu jako najniższa cena - 100%. Świadczy to o słabej kompetencji urzędników, ale również o kiepskiej komunikacji producentów okien z potencjalnymi klientami. Te dwa skrajne punkty widzenia biorą się najczęściej z naszej niewiedzy, braku dążenia do niej a producenci i sprzedawcy na pewno nie będą nam w tym pomagać koncentrując się na promowaniu własnego wyrobu. Ponieważ ci pierwsi mogą wybrać okna o tych samych właściwościach lecz tańsze, drudzy mogą znaleźć okna w podobnej cenie lecz o lepszych parametrach co da im wymierne korzyści w okresie eksploatacji (np koszty ogrzewania). Lecz jak napisałem nie popełniają oni zasadniczego błędu. Ci pierwsi otrzymują bardzo dobry produkt za wysoką cenę (ktoś musi zapłacić za rozwój branży okiennej). Drudzy otrzymują nowe okno z pewnością o dużo lepszych właściwościach od dotychczasowych, dopuszczone do stosowania w budownictwie, zakładam że nie istnieją na rynku polskim okna bez odpowiednich aprobat technicznych, certyfikatów, deklaracji zgodności i obowiązkowych badań dopuszczających do stosowania w budownictwie. Obie grupy klientów kierują się również (a jakże) walorami estetycznymi okien co nie jest bez znaczenia (niektórzy walorami pani sprzedawczyni) lecz o gustach nie będziemy dyskutować w naszym poradniku.

3 Istnieje jeszcze grupa klientów (około 20%) którzy nie znając danej branży z góry odrzucają najtańsze i najdroższe oferty. Jest to najbardziej logiczne podejście i może oznaczać najbardziej ekonomiczne przy założeniu że otrzymamy wyrób o żądanych przez nas właściwościach. I tymi zasadami powinni kierować się inwestorzy publiczni. Na tym można by było zakończyć nasz poradnik, ale pozostaje jeszcze grupa klientów która chce świadomie wydać swoje ciężko zarobione pieniądze i skroić okna na miarę swoich potrzeb. Z wyniku matematycznego wydawać by się mogło iż poradnik ten skierowany jest do wąskiej grupy (około 15%) konsumentów wyrobu budowlanego jakim jest okno. Nie jest tak, każdy potencjalny klient znajdzie w nim ważne informacje potwierdzające własną technikę wyboru lub jego weryfikację i dla nich właśnie jest przeznaczony nasz skondensowany poradnik dla oszczędnych ( bardzo skondensowany!!! ). Dobra rada dla oszczędnych: Tanio oznacza umiejętność wybrania z pośród wielu propozycji na rynku takie, które będą odpowiadać naszym wymaganiom a jednocześnie nie przepłacać. Tanio również możemy kupować produkty wysokiej jakości z wyższej półki i na tych produktach możemy zaoszczędzić relatywnie najwięcej KUPUJEMY OKNA Jak się w tym poruszać? Przede wszystkim czego nie powinniśmy robić: Nie zaczynajmy (nieprzygotowani) od wizyty w salonie sprzedaży okien z pytaniem panie (pani) a po ile te okna możemy się wtedy ze 100% pewnością spodziewać następującego dialogu: Klient dzień dobry Sprzedawca - dzień dobry Klient jest dobrze, odpowiedział myśli Sprzedawca czym mogę służyć? - Klient głupie pytanie, przecież to nie jest piekarnia, mogą być kłopoty kontentuje ale mama mówili że najlepiej prosto z mostu więc wali - ile będzie mnie kosztowała wymiana okna? Sprzedawca - Jakiego okna? - odpowiedz pytająca. Klient precyzuje jak najlepiej potrafi czyli do bloku - po chwili, widząc nietęgą minę sprzedawcy dodaje do kuchni - z uśmiechem na twarzy, nie drwiącym lecz szczerym zadowoleniem z siebie że tak precyzyjnie potrafi określić swoje potrzeby. Sprzedawca dwuskrzydłowe czy jednoskrzydłowe? - zamiast odpowiedzi pada niestety następne pytanie. Klient tu nie ma wątpliwości, łatwe pytanie dwuskrzydłowe odpowiada, upewniając się w swojej niekwestionowanej wiedzy na temat okien, uśmiecha się jeszcze szerzej. Sprzedawca niestety, nie docenia tego, odpowiadając również pytająco jakie to okno ma wymiary? Klient no w tym miejscu troszkę się zorientował że przyszedł nieco nieprzygotowany, no ale jak już jest to brnie dalej, szkoda drogi no, ale, ja, chciałem, poznać, cenę taką mniej-więcej - kłamie, nie dając tego poznać po sobie, bo całkiem inny cel mu przyświecał przed wejściem do sklepu i choć nie podjął jeszcze decyzji o zakupie to chciał się dowiedzieć ile ta inwestycja będzie kosztowała, ale jakoś trzeba wybrnąć z sytuacji. Sprzedawca a jaki jest mniej-więcej wymiar okna? - nadal odpowiada pytająco. Klient no tego już za wiele, przecież to on jest fachowcem i to on powinien odpowiadać na nasze pytania a nie tylko zadawać pytania i to jakieś dziwne - przemilczał to - i wznosząc się na wyżyny swojej inteligencji doprecyzował takie typowe, jak wszystkie, na osiedlu - tu podaje precyzyjnie nazwę ulicy przy której mieszka niekiedy wraz z numerem domu - ul. Barania 1 - no teraz jak nie będzie wiedział ile kosztuje moje okno, to z niego fachowiec jak z koziej d...- rajzen tasia (tu winny

4 jestem tłumaczenie rajzen tasia - fonetycznie - znaczy torba podróżna) i pójdę do innego salonu myśli. Sprzedawca już nie musi myśleć, już wie, że ma do czynienia z kompletnie zielonym klientem i zrobi wszystko żeby tego klienta nie wypuścić z salonu bez przynajmniej umówienia się na pomiar, opowiadając najczęściej stertę bzdur na temat okien, klient z otwartą buzią, stwierdza a jednak z niego jest dobry fachowiec, jaką ma niesamowitą wiedzę, po jakimś czasie podejmuje decyzję - tak to jest dobry wybór i umawia się na pomiar. Coś wam to przypomina? Owszem, już słyszeliśmy coś podobnego, chyba w telewizji, tak... Podobnie brzmi popularny skecz kabaretowy o temacie przychodzi facet do faceta z zamiarem zakupu drzwi - dobre - a jakie życiowe, mamy to na co dzień, gdy dwóch dyletantów dyskutuje na tematy o których nie ma zielonego pojęcia. Nie lepiej jest na szczytach władzy np w Sejmie oj, jakich my tam mamy teraz fachowców od bezpieczeństwa lotnictwa Tak to był kabaret moralnego niepokoju a my mamy na co dzień w branży okiennej kabaret marketingowego niepokoju. Niepokój mój budzi poziom wiedzy na temat okien sprzedawców a co przekłada się bezpośrednio na poziom wiedzy klientów. Generalnie gospodarka rynkowa polega na swobodnym równoważeniu popytu (klient) z podażą (producent, handel). Nie oszukujmy się - producenci kierują się zasadą tanio wyprodukować, drogo sprzedać, handlowcy tanio kupić, drogo sprzedać. My jako klienci dlaczego mieli byśmy być gorsi, chcemy tanio kupić produkt dobrej jakości. Jako konsumenci, odbiorcy finalni produktu, finansujemy cały proces gospodarczy z podatkiem VAT włącznie. Dlatego jesteśmy najważniejszą częścią gospodarki rynkowej, hamujemy niekontrolowany (nieuzasadniony) wzrost cen oraz wymuszamy coraz wyższą jakość produktu. A że wychodzi nam to dobrze niech świadczy fakt iż obecnie okna, choć o dużo lepszych właściwościach niż dawniej (lata 90-te) są od nich tańsze. Dlatego generalnie handel wytoczył przeciwko nam potężne działa (wspierane naukowo) w postaci: systemów sprzedaży, technik sprzedaży, socjotechnik, reklamy, publik relations itp. Czyli szeroko pojęty marketing i to marketing chce nas oszukać, nie w znaczeniu kłamać (choć i do tego niekiedy się posuwa) lecz w znaczeniu mówiąc to co jest wygodne, chcąc wcisnąć nam swój produkt jako ten jedyny, najlepszy. Najczęściej zdarza się to w czasopismach branżowych oraz internecie gdzie fachowe artykuły na dany temat są de facto sponsorowanymi, ukierunkowanymi na konkretne rozwiązanie technologiczne lub wręcz producenta. Utworzono nawet oficjalne szkoły oszustwa (marketingu) następnym krokiem równowagi rynkowej powinny byś szkoły obrony przed napastliwą agresją marketingu na klienta. Niestety w tym punkcie gospodarka rynkowa się nie równoważy. Nawiasem mówiąc, ciekawe co stoi na przeszkodzie żeby po dwudziestu latach od zmiany ustroju politycznego oraz wprowadzenia gospodarki rynkowej, wprowadzić do szkół podstawowych i średnich przedmiot związany z podstawami ekonomi, rachunkowości i marketingu w celu zwiększenia świadomości potencjalnych klientów, ponieważ klientami jesteśmy wszyscy, przez całe życie, niezależnie czy prowadzimy działalność gospodarczą czy nie. Powiem więcej uważam iż uczeń kończący gimnazjum powinien umieć wypełnić PIT podatkowy oraz rozumieć wszystkie dane składowe na niego wpływające ponadto rozumieć dlaczego płaci się podatki i co się z nimi dzieje. Tu dodam iż państwo polskie (jako system gospodarczy) nie ma oporów a wręcz nakłada obowiązek aby uczeń klasy pierwszej gimnazjum sam rozliczał się z dochodu jakim jest np. stypendium naukowe lecz jak to uczynić by świadomie dokonać tego obowiązku już nie uczy zrzucając tą odpowiedzialność na rodziców. Program matematyki w gimnazjum jest wystarczający aby przełożyć go na praktyczne wykorzystanie nawet w rachunkowości uproszczonej małego podmiotu gospodarczego co pozytywnie odbiło by się w przyszłości na świadomości młodego człowieka o gospodarce rynkowej nie tylko jako przyszły przedsiębiorca lecz jako stały uczestnik procesu gospodarczego jakim klient. Ponieważ obecnie poziom wiedzy o rachunkowości niekturych właścicieli nawet sporych rozmiarów firm jest zatrważający.

5 Niestety obecnie naszą jedyną obroną jest czytanie między wierszami oraz tego co jest pisane drobnym drukiem. Nie zawsze to wystarcza, ale powszechnie wiadomo że najlepszą obroną jest atak. Atakować możemy naszą wiedzą oraz znajomością tematu. Doskonale zdaję sobie sprawę z tego że nie jesteśmy w stanie doktoryzować się w każdej dziedzinie lecz możemy przyjąć pewien poziom wartości. Uważam że poziom cenowy zakupu okien oraz okres ich użytkowania, powinien nas do tego zmobilizować. W kontakcie z użytkownikami zakupionych już nowych okien w naszej świadomości utrwalają się nic nie mówiące nam slagony marketingowe producentów i sprzedawców okien, łatwe do mycia (brak rowków), ilość komór, ciepła szyba, profil, system itp. To te stare dobrze zakorzenione w świadomości potencjalnych klientów. Oraz energooszczędne, aktywne, pasywne, bezołowiowe itp. To nowe lecz również nic nie mówiące nam hasła. Świadczy to o słabej kompetencji sprzedawców lub celowej dezinformacji klienta. Nie powinniśmy zadawać pytań standardowych (do tego są przygotowani) lecz konkretnych, często niewygodnych dla sprzedającego ale do tego potrzebna jest nam przynajmniej podstawowa znajomość tematu. Czym kierują się sprzedawcy? Chcą (jak dorastające panienki) byśmy zakochali się w ich produkcie. Definicja zakochania w handlu (i nie tylko) jest to chwilowy zanik zdrowego rozsądku. Nie pozwólmy się zakochać od pierwszego wejrzenia, bądźmy rozsądni i pozostańmy na flirtowaniu ze sprzedawcą a miłość niech przyjdzie później w długoletnim okresie użytkowania. Choć jest to uczucie wzniosłe i nie koniecznie kończące się porażką życiową, lecz w momencie zakupu niepożądane (może za wyjątkiem zakupu dzieł sztuki). Nie dziwmy się sprzedawcom, są od tego by sprzedać nam swój produkt do tego są przygotowani i szkoleni oraz z tego są rozliczani. Na pewno nie są szkoleni (ponieważ nie leży to w ich interesie) w celu pomocy nam w obiektywny sposób wybranie właściwego produktu znajdującego się na rynku (a to leży właśnie w naszym, klienta interesie) skupiając się jedynie na podkreślaniu walorów własnych produktów. Trudno dotrzeć do rzetelnych i obiektywnych danych dotyczących danej branży z prostego powodu nie ma organizacji która miała by w imieniu klientów występować oraz co najważniejsze finansować poczynania dążące do obiektywnego spojrzenia na daną branżę gospodarki całościowo bo choć jesteśmy najważniejszą częścią gospodarki rynkowej to działamy indywidualnie nie zespołowo. Dlatego właśnie porównywanie poszczególnych ofert jest takie trudne i nikt nam w tym nie pomaga, sami musimy się z tym uporać. Właśnie dlatego w tym poradniku dla oszczędnych chciałbym choć w niewielkim stopniu w miarę możliwości to ułatwić nie preferując żadnego systemu oraz podejść demaskatorsko do całej branży okiennej. Pamiętam radość z mojej strony gdy pojawiły się ubezpieczeniowe biura brokerskie które miały mi w fachowy sposób pomóc w skomplikowanym wyborze właściwej oferty ubezpieczeniowej. Jakież było moje rozczarowanie gdy stwierdziłem iż broker zamiast ułatwić mi poruszanie się w zawiłym świecie ubezpieczeń proponował mi ofertę z której miał najwyższą prowizję. Czy mnie to dziwi? Nie, upewnia mnie to tylko w przekonaniu że pozostajemy sami w kwestii podejmowania decyzji o zakupie i aby co nieco zaoszczędzić musimy się nie źle przygotować i poświęcić temu nieco więcej czasu, żeby wybrać najkorzystniejszą ofertę w relacji ceny do jakości. Właśnie wybór relacji ceny do jakości jest najtrudniejszy. Szukając tych cech z osobna nie przedstawia problemów ale już w zestawieniu relacji do siebie i owszem, nawet bardzo. Nie ma większego problemu w wyborze drobnych artykułów codziennego użytku jeśli nie spełni pokładanych w nim funkcji jakościowych po prostu następnym razem już tego nie kupimy zastępując innym i choć irytacja pozostaje to niewielka cena tego produktu oraz krótki okres użytkowania pozwala nam to przeżyć. Gorzej gdy cena to kilka tysięcy złotych a przewidywany okres użytkowania 25 lat, wtedy dużo gorzej zniesiemy gorycz popełnionego błędu wyboru. Powszechnie używane w handlu (również okiennym) hasło nie kupisz Mercedesa za cenę Malucha jest świętą prawdą. Uważam jednak że nie ma to dosłownego przełożenia na branżę okienną, ponieważ nie istnieją aż takie różnice techniczne oraz ich właściwości, pomiędzy poszczególnymi systemami okiennymi znajdującymi się na rynku. Co najwyżej poruszamy się w

6 zakresie Mercedes klasy A do klasy S. Przy założeniu że Ferarii okienne nie zostało jeszcze wymyślone a Maluch to nasze stare okno, przeznaczone do wymiany. Istnieją przecież jeszcze produkowane przez zakłady Deimler AG (producenta Mercedesa ) lecz sprzedawane pod własną marką, samochody klasy luksusowej Maybach porównać je możemy (na dzień dzisiejszy) do okien aktywnych najnowszej generacji o współczynniku przenikalności cieplnej całego okna Uw mniejszym od 0,8 W/m2K przeznaczone dla domów pasywnych, oraz samochody Smart (również produkowane przez Deimler AG ) mające specyficzne właściwości i przeznaczenie, umownie porównamy go do okien starszego typu. Wykonanych z profil PCW 3-komorowych o głębokości zabudowy do 60mm z szybą Ug=2,9 W/m2K dający nam współczynnik dla całego okna Uw > 2,6 W/m2K (standard lat 90-tych) które nadal mogą mieć swoje zastosowanie np. nieogrzewane altanki, piwnice, pomieszczenia gospodarcze, garaże lub przegrody wewnętrzne i takie okna teoretycznie powinny być najtańsze. Dlaczego teoretycznie? Ponieważ na rynku znajdziemy okna produkowane na bazie profili 5-cio komorowych o głębokości zabudowy około 70mm Uf = 1,4 W/m2K co w zestawieniu z szybą Ug = 1,0 W/m2K daje wynik przepuszczalności cieplnej Uw < 1,3 W/m2K (obecny standard) w niższej cenie, to dlaczego mamy inwestować w stare konstrukcje o współczynniku Uw = 2,6 W/m2K. O ile na podłodze każdego garażu mile widziany byłby Mercedes klasy S, to w otworach okiennych tegoż garażu (nieogrzewanego) już nie koniecznie. Jest to pozytywne rozumowanie, bo teoretycznie zawęża nam pole poszukiwań i że: Jakiegokolwiek wyboru dokonamy tak i tak Mercedesa mamy!!! Świadomie naraziłem się tym stwierdzeniem niektórym producentom którzy uważają że ich okna (drogie) to Mercedesy a reszta (tańsze) to Maluchy Słowo Mercedes w moich rozważaniach ma nam się kojarzyć z bardzo dobrą jakością wyrobu i o takich oknach mówimy. Samo drogie nie daje nam pewności że są lepsze dowiedzmy się w czym są lepsze i najważniejsze - ile to lepsze kosztuje. Na cenę okna, tak jak na każdy produkt, składają się: (M- materiał) + (R robocizna) + (KO - koszty ogólne) + (Z zysk) = Cena netto Cena jest sumą tych wszystkich składowych, a najważniejszym parametrem w budowaniu konkurencyjnej ceny jest wydajność produkcji (byle nie odbywało się to kosztem jakości). Zdarza się, że w niektórych zakładach produkcyjnych wartość M-materiału do produkcji okna przekracza wartość ceny sprzedaży gotowego okna w innym zakładzie. Niemożliwe? Możliwe. Jak to jest możliwe? Duże zakłady produkcyjne wytwarzające rocznie i więcej okien potrafią wynegocjować dużo lepsze ceny na komponenty do produkcji okien, niektóre częściowo same je wytwarzają np.: profil okienny PCW, szyby zespolone. Powoduje to znacznie niższe koszty M-materiałowe, a duża wydajność automatycznych linii produkcyjnych obniża koszty jednostkowe R-robocizny oraz KO- kosztów ogólnych co w połączeniu z minimalnym narzutem Z-zysku daje w konsekwencji cenę niższą, od niejednego zakładu produkcyjnego w pozycji M-materiał, wytwarzającego rocznie okien,. I ci krzyczą najgłośniej że ich okna to Mercedesy w rzeczywistości właściwości ich okien są porównywalne (o ile badania takie są wykonane, ponieważ koszty tych badań dodatkowo zwiększają koszty ogólne produkcji), a wyższą cenę trzeba jakoś uzasadnić bliżej nieokreśloną super jakością Mercedesa. Inna rzecz gdy stosują najnowsze rozwiązania technologiczne które siłą rzeczy są droższe a produkowane okna mają właściwości przewyższające standardowe, ale my musimy wiedzieć ile nas te ponad przeciętne właściwości kosztują i czy nie przekraczają korzyści płynących z tych

7 rozwiązań. Samo często używane hasło przez producentów nie oszczędzaj na oknach mnie nie przekonuje ponieważ używają go wszyscy producenci nowych technologii budowlanych, a już z realnym wyliczeniem korzyści z tego płynących, mają kłopoty lub delikatnie mówiąc są zafałszowane i aż ciśnie się na usta drugi, niepublikowany człon tego hasła bo my chcemy na tym dobrze zarobić. Niedawno ukończyłem budowę domu, więc nieco wiem, ponieważ interesowałem się różnymi technologiami w budownictwie a że tylko najbogatsi mogą sobie pozwolić na to żeby nie liczyć kosztów budowy domu, skrupulatnie liczyłem każdą wydaną złotówkę. Napływ nowych technologi w budownictwie jest tak szybki że jak już zdecydujemy się na któreś rozwiązanie to niedługo wchodzą nowe lepsze rozwiązania a zastosowane przez nas nagle stają się tańsze i nigdy nie zaznamy pełnej satysfakcji z podjętego wyboru. W roku 2001 zakładałem stolarkę okienną wybrałem najkorzystniejszą osiągalną w owym czasie system PCV 3-komorowy z szybami U=1,1 W/m2K daje to przenikalność cieplną całego okna na poziomie Uw=1,4 W/m2K. Obecnie w tej cenie mógłbym otrzymać okna o współczynniku Uw=0,8 W/m2K. I teraz pytanie czy to jest już wystarczający powód żeby te okna wymieniać? Na to pytanie odpowiedzcie sobie sami i to dwa razy. Najpierw teraz, następnie po przeczytaniu całego poradnika. Najczęściej zdarza się tak że inwestor, zdający sobie sprawę z ogromnych kosztów budowy domu, zaczyna oszczędzać już na wstępie w fazie wyboru projektu domu. Wybiera typowy projekt gotowy raczej pod względem estetycznym niż funkcjonalnym, bez części kosztorysowej a o projekcie wnętrza nie wspominając. Zaoszczędzenie kilku tysięcy złotych (w stosunku do całościowego kosztu budowy domu jest to przysłowiowa kropla w morzu ) na tym etapie inwestycji skutkować może jedynie negatywnymi konsekwencjami takiej decyzji. Najczęstszym mankamentem projektów gotowych jest przewymiarowanie otworów okiennych tak jakby projektanci nie mieli dostępu do granicznych wymiarów tolerancyjnych produkowanych okien, co jest nieprawdą ponieważ dostęp mają. Więc dlaczego notorycznie przekraczają nie tylko wymiary okien typowych lecz maksymalne wymiary konstrukcyjne okien wynikające z możliwości technologicznych, nie tyle ze sztywności ramiaków z których jest wykonane okno co z możliwości systemów okuciowych przenoszenia coraz większych obciążeń związanych z ciężarem szyb. Oczywiście niektóre z nich idzie wykonać lecz należy wtedy sięgnąć po specjalne konstrukcje profili, okuć i wzmocnień co wiąże się z wyższą ceną nawet o 100%. Z kolei przeprojektowanie projektu również wiąże się z dodatkowymi kosztami. Indywidualny projekt lub dostosowany projekt typowy dokładnie spełniający nasze gusty i potrzeby wraz z dobrze dobraną stolarką okienną oraz częścią kosztorysową zdecydowanie ułatwi realizację inwestycji i obniży koszty budowy. Przeciętni inwestorzy mogą sobie pozwolić jedynie na niektóre wybrane przez siebie, dobrze skalkulowane elementy ekstrawagancji lub najnowszych technologii związanych z wysoką ich ceną. Ilu ludzi musi kupić nową (drogą) technologię? Aby ją przetestować. Następnie trzeba ją dopracować i dostosować do powszechnego zaakceptowania i w rezultacie doprowadzić do standardowego stosowania w przystępnej cenie. Dobrym przykładem może tu być szybki rozwój elektroniki oraz cen z nią związanych. Pamiętam jeszcze jak się pojawiły (w latach 70-tych) pierwsze telewizory kolorowe kosztowały wtedy równowartość rocznej przeciętnej pensji obecnie za taką możemy kupić nowy samochód. Oraz nie tak dawno (lata 90-te) gdy telewizor plazmowy kosztował 70000,- zł a w promocji dodawano gratis samochód Matiz wart wtedy około 30000,-zł. Z kolei w branży AGD zauważamy nacisk na nowy design (to dobrze bo wszyscy chcemy żeby przedmioty nas otaczające były nie tylko funkcjonalne ale też ładne) oraz dokładanie mniej lub bardziej przydatnych funkcji elektronicznych. Lecz ich okres użytkowania zmniejsza się zatrważająco. Pamiętam czasy gdy lodówki, piekarniki działały lat, żelazka, miksery, odkurzacze podobnie ponad to można je było naprawiać. Obecnie naszpikowane elektroniką mają żywotność o wiele krótszą a naprawy ze względu na modułową budowę są zupełnie nieopłacalne lepiej kupić nowy produkt i o to chodzi ale nie nam oczywiście lecz producentom. Często elementy robocze (np. Zębatki) stosuje się plastikowe zamiast metalowych celowo zmniejszając żywotność

8 produktu. W branży okiennej nam to na razie nie grozi wszystkie nowe (prawie wszystkie) rozwiązania poprawiają jakość produktu oraz podnoszą jego właściwości lecz czym jesteśmy dalej (np. Z przepuszczalnością cieplną) tym korzyści są mniejsze. Nie łudźmy się że producenci wprowadzając na rynek nowy produkt myślą tylko o nas, żeby żyło nam się przyjemnie, zdrowo i oszczędnie (jak nas o tym przekonują w reklamach). Myślą przede wszystkim o tym (często dobrym rozwiązaniu) ile maksymalnie można na nim zarobić, często zafałszowując wyliczenia korzyści dla nas płynące, przejmują je w całości. Dopiero pod wpływem konkurencji rynkowej spuszczają z tonu i zaczyna to być opłacalne dla nas, konsumentów. Dobra rada dla oszczędnych: Nawet najlepsze materiały składowe okna nie gwarantują nam dobrego produktu finalnego. Dlatego dobre okna, produkują dobrzy producenci DOBRZY PRODUCENCI Jak ich znaleźć? Technologia produkcji okien z drewna jest dość skomplikowana i czasochłonna co ma swoje odniesienie w cenie. Okna z drewna produkowane są praktycznie od zawsze od wieków nie było alternatywy dla tego surowca, szkoły przygotowują stolarzy do produkcji, a wyższe uczelnie specjalistów technologii drewna zapewniając ciągłe doskonalenie procesu produkcyjnego oraz podwyższanie ich właściwości. Problem zaczyna się wtedy (jak wszędzie) gdy ktoś na jakimś etapie produkcji chce na czymś za bardzo zaoszczędzić. Jeśli chodzi o PCW produkcja jest dość prosta, pozwala przyuczyć nowego pracownika nawet w kilka minut na niektóre stanowiska procesu produkcyjnego np. cięcie i montaż wzmocnień stalowych, zgrzewanie, zakładanie uszczelek itp. Dlatego zawsze uważałem, że standardowe, prostokątne okna (dotyczy PCW) mogły by wykonywać małpy (po niewielkiej tresurze). Może i tak by się stało, lecz za mało jest na świecie treserów małp, a i małp coraz mniej, w dodatku pod ochroną a obrońcy praw zwierząt twierdzą że nie wolno ich wykorzystywać do prac fizycznych. Nawiasem mówiąc szkoda że obrońcy praw człowieka nie dbają tak o nasze interesy. Widocznie dlatego jedna z większych firm okiennych w Polsce sprowadziła do pracy Filipińczyków (o tajnych, nieudanych, negocjacjach z małpami niestety nie słyszałem) Lecz na pewno żaden zakład produkcyjny nie obejdzie się bez doświadczonych pracowników na poszczególnych etapach toku produkcyjnego z szefem produkcji na czele, poprzez techników, technologów a na kontrolerach jakości oraz doświadczonych montażystach kończąc, którzy o oknach wiedzą wszystko, stanowiąc trzon każdego zakładu i od nich zależy w głównej mierze jakość produktu finalnego. Ponieważ nie było i nie ma specjalistycznych szkół przygotowujących pracowników do produkcji okien PCW cała branża rozwijała się ewolucyjnie na zasadzie migracji pracowników oraz uczenia się na błędach. Ten okres jednak mamy już za sobą i obecnie producenci bardzo dobrze znają technologię produkcji okien PCW. Dba o to bardzo duża rzesza inżynierów i techników ze strony systemodawców, którzy ciągle pracują nad poprawieniem ich właściwości oraz przekazywania tej wiedzy wraz z całą technologią producentom poprzez szkolenia oraz bieżącą opiekę nad producentami. Obecnie okna (w dużych zakładach) produkowane są na zautomatyzowanych liniach produkcyjnych sterowanych cyfrowo. Skraca to nakład czasu pracy na jednostkę co powoduje obniżenie kosztów produkcji. Minimalizuje to błędy ludzkie, oraz powoduje że okna coraz rzadziej są dziełem sztuki rękodzielniczej (a jak to bywa ze sztuką: sztukmistrzów jest wielu, arcydzieł... mniej) a coraz bardziej stają się produktem przemysłowym o bardzo powtarzalnych cechach właściwych, zwanych potocznie jakością. Sztuką w branży okiennej są i najprawdopodobniej pozostaną okna o konstrukcjach nietypowych

9 np. koła, łuki, trapezy, trójkąty itp. Jest to produkcja na stanowiskach specjalnych, powinna być wykonywana przez najlepszych fachowców w branży, o ile dany zakład takowych posiada. Precyzja, dokładność oraz czas poświęcony na wykonanie nietypowej konstrukcji ma swoje odzwierciedlenie w cenie (około +100%). Generalnie jakość produkowanych obecnie w Polsce okien bardzo się poprawiła i jest na wysokim światowym poziomie. Skończyły się czasy tzw. garażowych produkcji okien PCW z początku lat 90-tych gdzie zgrzewarkę do naroży zastępowało urządzenie skonstruowane z dwóch żelazek do prasowania (widziałem takie cuda na własne oczy) a reszta procesu produkcyjnego wykonywana była ręcznie. Czy nie da się tak wykonać okna? Da się i nie jedno takie okno najprawdopodobniej funkcjonuje do dnia dzisiejszego lecz trudno tu mówić o jakości czyli powtarzalności cech właściwych. Niektórzy z takich garażowych producentów zniknęli bezpowrotnie, inni przekształcili się w całkiem dobrze wyposażone przedsiębiorstwa. Czym jest jakość? Jakość jest bezwzględną niezawodnością eksploatacji w określonym czasie i w określonych warunkach (docelowo dożywotnio) nie mylić z dożywotnością danego produktu ponieważ koniec życia niektórych produktów kończy się po wyjściu ze sklepu. Udokumentowany okres użytkowania okien PCW w Polsce wynosi 35-lat na zachodzie 50-lat lecz ze względu na brak możliwości wykonania konserwacji (odnowienia, nadgryzionego zębem czasu, profilu PCW ) w dość kiepskim stanie. Jeśli chodzi o okna drewniane nawet 100-lat ( przy systematycznej konserwacji raz na 5-lat!!!) zachowane w doskonałym stanie choć nie spełniających obecnych standardów pod względem właściwości. Dobra rada dla oszczędnych: Jednakże polecałbym szukać producenta Twoich okien wśród firm które posiadają aktualny certyfikat wdrożenia i stosowania procedur norm zarządzania jakością ISO 9001 lub Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP). Nigdy nie daje nam to 100-procentowej gwarancji ale pozwala na osiągnięcie wysokiej pewności że firma przywiązuje wagę do tego zagadnienia i wie co należy robić, by ją osiągnąć DREWNIANE CZY PCW - Co wybrać? Odwieczne (a dosłownie półwieczne, pierwsze okno PCW powstało w 1956 roku ) wręcz hamletowskie pytanie - drewno czy PCW? Pod względem technicznym obecne przepisy nie odróżniają różnic materiałowych z którego zostało wykonane okno, tylko ze względu na przebadane właściwości. Dobra rada dla oszczędnych i nie oszczędnych: No i teraz cała prawda, uwaga!!! Najlepsze okna wykonane są z : WŁAŚCIWOŚCI OKIEN oraz SYMPATII I MOŻLIWOŚCI FINANSOWYCH 5. - WŁAŚCIWOŚCI OKIEN - Jakie okna wybrać? Wszystkie okna niezależnie od materiału z którego zostaną wykonane (drewno,pcw,aluminium) będą miały takie same właściwości lecz w różnym stopniu spełnione.