1.1. SPIS TREÂCI 1. PRZEWODNIK Spis treêci Autorzy Wykaz autorów Informacje o autorach 1.3. ObjaÊnienia piktogramów

Transkrypt

1 PRZEWODNIK Cz Êç 1, rozdzia 1, str SPIS TREÂCI 1. PRZEWODNIK 1.2. Autorzy Wykaz autorów Informacje o autorach 1.3. ObjaÊnienia piktogramów 2. SIECI WYSOKIEGO NAPI CIA 2.1. Wprowadzenie Poj cia i definicje Wymagania i przepisy dotyczàce sieci elektroenergetycznych Rozporzàdzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegó owych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego Klasyfikacja sieci Sposoby pracy punktu neutralnego sieci wysokiego napi cia Uk ady sieci elektroenergetycznych Charakterystyka elektroenergetyki krajowej 2.2. Zasady obliczeƒ sieciowych Wprowadzenie Obliczanie elementów schematów zast pczych Obliczanie strat i spadków napi cia oraz dobór przekroju przewodów i kabli Obliczanie strat mocy i energii Obliczenia niezawodnoêci uk adów sieciowych paêdziernik 2008

2 Cz Êç 1, rozdzia 1, str. 2 PRZEWODNIK Poj cia i definicje Obliczanie wspó czynnika zawodnoêci uk adów sieciowych Obliczenia zwarciowe Rodzaje, przyczyny i skutki zwarç Ogólne wytyczne obliczeƒ zwarciowych Przebieg pràdu zwarciowego i jego wielkoêci charakterystyczne Obliczanie charakterystycznych wielkoêci zwarciowych Zasady uwzgl dniania wp ywu silników Obliczanie impedancji zwarciowych elementów uk adu Obliczenia ekonomiczne Wp yw oporu cieplnego otoczenia na obcià alnoêç pràdowà linii kablowych WN 3. PROCEDURY LOKALIZACYJNE 3.1. Wprowadzenie Poj cia i definicje 3.2. Lokalizacja przedsi wzi ç inwestycyjnych Lokalizacja na podstawie ustaleƒ miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Lokalizacja na podstawie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (ulic) 3.3. Decyzja o Êrodowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacj przedsi wzi cia 3.4. Uzyskiwanie pozwolenia na budow 3.5. Oddawanie do u ytkowania obiektów budowlanych 3.6. Zamówienia sektorowe Zamówienia publiczne zwiàzane z siecià energetycznà Prawa wykonawcy i obowiàzki zamawiajàcego Specyfikacja istotnych warunków zamówienia na pe nienie nadzoru inwestorskiego nad oprawà elektrycznà stadionu 3.7. Przy àczanie i zasilanie obiektów budowlanych i budynków z sieci elektroenergetycznej koncesjonowanie i taryfowanie energii elektrycznej. Podstawowe uk ady pomiarowe paêdziernik 2008

3 PRZEWODNIK Cz Êç 1, rozdzia 1, str Wprowadzenie Przy àczanie do sieci elektroenergetycznej Dostarczanie energii elektrycznej Standardy jakoêciowe 4. DOKUMENTACJA TECHNICZNA 4.1. Dokumentacja techniczna obiektu elektroenergetycznego 4.2. Poj cia i definicje Wzory formularzy 4.3. Etapy projektowania 4.4. Projektowanie Projekt budowlany Projekt wst pny Wymagania oraz za o enia dotyczàce formy projektu budowlanego Projektowanie linii elektroenergetycznych Projektowanie linii o napi ciu powy ej 1 kv Projektowanie linii elektroenergetycznych WN Forma projektu budowlanego 5. BADANIA ODBIORCZE I EKSPLOATACYJNE 5.1. Podstawy prawne Podstawa prawna eksploatacji instalacji i urzàdzeƒ elektrycznych 5.2. Ogólne zasady organizacji badaƒ 5.3. Wymagane uprawnienia i minimalna liczba osób wykonujàcych prace kontrolno-pomiarowe Zasady udzielania uprawnieƒ kwalifikacyjnych E i D Szczegó owa tematyka egzaminu kwalifikacyjnego dla osób zajmujàcych si eksploatacjà urzàdzeƒ, instalacji i sieci energetycznych na stanowisku dozoru w zakresie elektroenergetycznym Szczegó owa tematyka egzaminu kwalifikacyjnego dla osób zajmujàcych si eksploatacjà urzàdzeƒ, instalacji i sieci energetycznych na stanowisku eksploatacji w zakresie elektroenergetycznym

4 Cz Êç 1, rozdzia 1, str. 4 PRZEWODNIK Wzory wniosków o sprawdzeniekwalifikacji Terminy wa noêci uprawnieƒ Jednostki upowa nione do wydawania uprawnieƒ Wzór Êwiadectwa kwalifikacyjnego 5.4. Kontrola metrologiczna przyrzàdów pomiarowych 5.5. Dok adnoêç pomiarów 5.6. Zakres, terminy badaƒ i dokumentacja wyników 6. URZÑDZENIA ROZDZIELCZE 6.1. àczniki elektroenergetyczne wysokiego napi cia Wprowadzenie Klasyfikacja àczników wysokiego napi cia i ich podstawowe dane znamionowe Parametry stabilnego wy adowania ukowego uk elektryczny i zasady jego gaszenia w obwodach pràdu przemiennego Przepi cia àczeniowe na stykach àczników elektroenergetycznych zagadnienia wybrane Przebiegi àczeniowe i przepi cia podczas wy àczania pràdów zwarciowych Wy àczniki wysokiego napi cia techniki gaszenia uku i budowa Informacje wst pne Wy àczniki z SF Wy àczniki pró niowe Wy àczniki ma oolejowe Wy àczniki pneumatyczne Wy àczniki magnetowydmuchowe Roz àczniki wysokiego napi cia Wprowadzenie Roz àczniki izolacyjne wysokiego napi cia Styczniki wysokiego napi cia Od àczniki, uziemniki i zwierniki wysokiego napi cia Bezpieczniki wysokiego napi cia 6.2. Transformatory elektroenergetyczne Wprowadzenie Podstawowe parametry i w aêciwoêci transformatorów Stany transformatorów

5 PRZEWODNIK Cz Êç 1, rozdzia 1, str Schematy zast pcze transformatorów Zmiana napi cia transformatorów Straty mocy w transformatorze Kryteria doboru transformatorów Eksploatacja transformatorów w stacjach elektroenergetycznych Wybrane zagadnienia dotyczàce eksploatacji transformatorów Transport i monta transformatorów Za àczanie i wy àczanie transformatorów Obs uga transformatorów w eksploatacji Badania techniczne transformatorów Oznaczanie transformatorów Transformatory w stacjach elektroenergetycznych Transformatory blokowe Transformatory i autotransformatory sieciowe najwy szych napi ç Transformatory sieciowe wysokich napi ç Transformatory sieciowe Êrednich napi ç Transformatory rozdzielcze SN/nn 6.3. Rozdzielnice Êredniego napi cia Wprowadzenie Poj cia i definicje Parametry techniczne rozdzielnic Êredniego napi cia Rozdzielnice z izolacjà powietrznà rozwiàzania konstrukcyjne Rozdzielnice z izolacjà SF6 rozwiàzania konstrukcyjne Wymagania bezpieczeƒstwa ochrona przed dzia aniem uku elektrycznego Parametry techniczne rozdzielnic Êredniego napi cia 6.4. Energetyczne kondensatory mocy Wprowadzenie Kompensacja mocy biernej Sstuczne sposoby ograniczania mocy biernej Dobór baterii kondensatorów wysokiego napi cia do kompensacji mocy biernej Ogólna charakterystyka baterii kondensatorów Przyk adowe rozwiàzania konstrukcyjne baterii kondensatorów

6 Cz Êç 1, rozdzia 1, str. 6 PRZEWODNIK Przebiegi àczeniowe baterii kondensatorów samotnych i dzielonych Zjawiska rezonansów równoleg ych i szeregowych w uk adach z baterià kondensatorów Baterie kondensatorów wysokiego napi cia w stacjach elektroenergetycznych Eksploatacja baterii kondensatorów wysokiego napi cia w stacjach elektroenergetycznych 7. INSTALACJE ELEKTROENERGETYCZNE 7.1. Wprowadzenie Pojecia i definicje Podstawowa klasyfikacja Wymagania podstawowe dla stacji elektroenergetycznych Podstawowe aparaty elektryczne w stacjach elektroenergetycznych 7.2. Uk ady po àczeƒ stacji elektroenergetycznej Wprowadzenie Klasyfikacja uk adów po àczeƒ stacji elektroenergetycznej Typowe rozwiàzania pól rozdzielczych Uk ady szynowe Uk ady bezszynowe 7.3. Typowe uk ady rozdzielni Wprowadzenie Rozdzielnie 110 kv Rozdzielnie 20 KV 7.4. Rozwiàzania konstrukcyjne stacji i rozdzielni Wprowadzenie Rozdzielnie 110 kv Prefabrykowane stacje SN 7.5. POotrzeby w asne stacji Wprowadzenie Uk ady zasilania urzàdzeƒ potrzeb w asnych pràdu przemiennego Sposoby zasilania urzàdzeƒ potrzeb w asnych pràdu przemiennego Dobór transformatorów potrzeb w asnych

7 PRZEWODNIK Cz Êç 1, rozdzia 1, str Uk ady zasilania rozdzielni potrzeb w asnych pràdu sta ego Baterie akumulatorów w stacjach Wybrane urzàdzenia potrzeb w asnych stacji Przeglàd potrzeb w asnych w rzeczywistych obiektach 7.6. Eksploatacja stacji elektroenergetycznej Wprowadzenie Dokumentacja techniczna i prawna stacji Wybrane zagadnienia dotyczàce eksploatacji stacji 8. LINIE NAPOWIETRZNE 8.1. Wprowadzenie Podstawy prawne Pojecia i definicje 8.2. Bezpieczeƒstwo energetyczne Wprowadzenie Stan techniczny istniejàcych sieci linii elektroenergetycznych 8.3. Linie napowietrzne wyposa one w przewody izolowane Wprowadzenie Budowa linii 8.4. Wybór tras linii Wprowadzenie Warunki terenowe i awaryjnoêç linii 8.5. Uziemienia w liniach energetycznych napowietrznych Rodzaje uziemieƒ W aêciwoêci uziemieƒ Metody pomiarowe Pomiar rezystywnoêci gruntu, metoda Wennera Pomiar opornoêci uziemienia metodà technicznà Pomiar opornoêci uziemienia metodà kompensacyjnà Pomiar impedancji uziemienia metodà udarowà Zasady wykonywania pomiarów rezystancji uziemieƒ Mierniki do pomiaru w aêciwoêci statycznych uziemieƒ

8 Cz Êç 1, rozdzia 1, str. 8 PRZEWODNIK Miernik do pomiaru w aêciwoêci udarowych uziemieƒ 9. LINIE KABLOWE 9.1. Elektroenergetyczne linie kablowe Êredniego napi cia Kable elektroenergetyczne wysokiego napi cia w Êwietle norm polskich, europejskich i mi dzynarodowych Poj cia i definicje Oznaczenia literowe i cyfrowe typu kabli Kable Êredniego napi cia (SN) Badania wytrzyma oêci elektrycznej kabli elektroenergetycznych WN Osprz t elektroenergetycznej linii kablowej Po àczenia i zakoƒczenia y kabli Budowa linii kablowych Wprowadzenie Wybór i przygotowanie trasy linii kablowej Uk adanie kabli Obliczenia i dobór elementów linii kablowej Uk adanie kabli wymagania szczegó owe Urzàdzenia do wykonywania linii kablowych Lokalizacja zwarç i przerw w procesie produkcji kabli i przewodów Odbiór linii kablowych Wprowadzenie Odbiory cz Êciowe Odbiór koƒcowy Próba napi ciowa pow ok kabli Badania napi ciowe linii kablowych Eksploatacja linii kablowych SN Poj cia i definicje Podstawy prawne Zasady eksploatacji linii kablowych SN (wymagania ogólne) Dokumentacja eksploatacyjna linii kablowych Przyj cie linii kablowej do eksploatacji Utrzymanie linii kablowych Ruch linii kablowych

9 PRZEWODNIK Cz Êç 1, rozdzia 1, str Ocena stanu technicznego linii kablowej Pomiary eksploatacyjne Konserwacje, naprawy i remonty Zasady bezpieczeƒstwa pracy Wykorzystanie diagnostyki opartej na pomiarze wy adowaƒ niezupe nych do zarzàdzania siecià kablowà Êredniego napi cia Rozwój techniki kablowej Nadprzewodniki niskotemperaturowe LTS w technice kablowej Nadprzewodniki wysokotemperaturowe HTS w technice kablowej Przysz y rynek kabli HTS. Porównanie kabli HTS i XLPE 9.2. Projektowanie linii kablowych SN Dobór kabla Zestawienie podstawowych materia ów Wybór trasy linii kablowej Uzgadnianie i zatwierdzanie dokumentacji Uzgodnienia w trakcie projektowania Uzgodnienia koƒcowe 9.3. Budowa linii kablowych Opracowanie technologii uk adania kabli Budowa, projektowanie i produkcja y roboczych kabli elektroenergetycznych Wytrzyma oêç mechaniczna przepustów kablowych z tworzyw sztucznych 9.4. Uk ady zasilania sieci Êredniego napi cia automatyka SZR Struktura sieci SN Uk ady automatyki SZR 9.5. Elektroenergetyczne linie kablowe wysokiego napi cia Projektowanie i budowa elektroenergetycznych linii kablowych 110 kv w aspekcie za o eƒ normy N SEP-E-004. Optymalizacja obcià alnoêci pràdowych linii kablowych Wprowadzenie Obcià alnoêç pràdowa i êród a strat mocy w liniach kablowych przy napi ciu przemiennym

10 Cz Êç 1, rozdzia 1, str. 10 PRZEWODNIK Sposoby ograniczenia strat pràdowych Analiza porównawcza obcià alnoêci d ugotrwa ej linii kablowej dla wybranych uk adów kabli oraz po àczeƒ i uziemieƒ y powrotnych Przyk ad obliczeƒ zale noêci zwiàzanych z obcià alnoêcià d ugotrwa à kabli elektroenergetycznych WN Analiza porównawcza obcià alnoêci pràdowej przyk adowej linii kablowej przy ró nych konfiguracjach kabli oraz po àczeƒ i uziemieƒ y powrotnych Przyk ad obliczenia obcià alnoêci dla danej technologii u o enia Przyk adowe normatywne obcià alnoêci kabli elektroenergetycznych Zagro enia i sposoby ograniczenia zak óceƒ od linii kablowych WN Przyk adowy dobór przekroju y y powrotnej w kablach elektroenergetycznych Znakowanie kabli wysokiego napi cia 10. OCHRONA PRZECIWPORA ENIOWA Wprowadzenie Poj cia i definicje Zagro enie pora eniowe w obiektach elektroenergetycznych wysokiego napi cia Skutki pzep ywu pràdu przez cia o cz owieka Prawdopodobieƒstwo pora enia pràdem elektrycznym w obiektach wysokiego napi cia Podstawowe kryteria zagro enia pora eniem elektrycznym Ogólne zasady tworzenia systemu bezpieczeƒstwa elektrycznego Ârodki ochrony podstawowej w instalacjach wysokiego napi cia Zasady realizacji ochrony przy uszkodzeniu w instalacjach elektroenergetycznych wysokiego napi cia Ârodki ochrony

11 PRZEWODNIK Cz Êç 1, rozdzia 1, str Pierwotna konfiguracja uziomu Parametry elektryczne uziemieƒ Zasady ograniczania zagro enia pora eniowego przy uszkodzeniu Zapobieganie zagro eniom wywo anym napi ciem uziomowym przenoszonym na tereny zewn trzne Projektowanie instalacji uziemiajàcej stacji elektroenergetycznych Za o enia projektowe Wtórne kryteria skutecznoêci ochrony przy uszkodzeniu Schemat blokowy projektowania instalacji uziemiajàcej stacji 11. OCHRONA ODGROMOWA I PRZEPI CIOWA Wprowadzenie Poj cia i definicje Nara enia piorunowe i napi ciowe Wy adowania piorunowe i ich parametry Przepi cia bezpoêrednie i indukowane Przepi cia wewn trzne Napi cia i przepi cia standardowe Charakterystyki wytrzyma oêciowe izolacji OdpornoÊç udarowa i statyczna uk adów powietrznych OdpornoÊç innych uk adów izolacyjnych Ârodki ochrony Podzia Êrodków ochrony Urzàdzenia os onowe Urzàdzenia do ograniczania przepi ç Inne urzàdzenia i sposoby do ograniczania przepi ç Zasady stosowania Êrodków ochrony Uregulowania standardowe Uziemieniowe warunki pracy sieci Dobór i instalowanie ograniczników przepi ç Ochrona linii elektroenergetycznych Ochrona odgromowa stacji napowietrznych Ochrona stacji napowietrznych od przepi ç Koordynacja izolacji Wprowadzenie Charakterystyka metody deterministycznej

12 Cz Êç 1, rozdzia 1, str. 12 PRZEWODNIK Charakterystyka metody statystycznej pe nej Charakterystyka metody statystycznej uproszczonej Standardowa procedura koordynacyjna Wprowadzenie Napi cia i przepi cia reprezentatywne U rp Wytrzymywane napi cia koordynacyjne U cw Wymagane napi cia wytrzymywane U rw Znormalizowane napi cia wytrzymywane U w Zagro enie i ochrona stacji wn trzowych Wprowadzenie Zagro enie stacji i potrzeba ochrony Oszacowanie komponentów ryzyka Wprowadzenie Oszacowanie liczby trafieƒ Oszacowanie prawdopodobieƒstwa uszkodzeƒ Oszacowanie strat Kryterium stosowania ochrony Ârodki ochrony i ich dobór 12. ODDZIA YWANIE PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH Wprowadzenie Poj cia i definicje Zjawiska towarzyszàce pracy obiektów elektroenergetycznych wysokiego napi cia Pole elektromagnetyczne w sàsiedztwie obiektów elektroenergetycznych wysokiego napi cia Pole elektryczne Pole magnetyczne Kszta towanie rozk adu pola elektromagnetycznego Obszar ograniczonego u ytkowania w otoczeniu obiektów elektromagnetycznych Oddzia ywanie pól elektromagnetycznych na organizmy ywe Wprowadzenie Oddzia ywanie Êrodowiska na zdrowie cz owieka Efekty biologiczne i ryzyko zdrowotne w polu elektromagnetycznym

13 PRZEWODNIK Cz Êç 1, rozdzia 1, str Ochrona przed oddzia ywaniem pól elektromagnetycznych w normach, przepisach i zaleceniach Ochrona przed oddzia ywaniem pól elektromagnetycznych 50 Hz w dokumentach ró nych krajów Ochrona przed oddzia ywaniem pól elektromagnetycznych w dokumentach krajowych Kszta towanie rozk adu pola wokó obiektów elektroenergetycznych Badania pól w sàsiedztwie obiektów elektroenergetycznych Obiekty elektroenergetyczne jako êdród o ha asu Ha as spowodowany pracà linii Ha as spowodowany pracà stacji Badania zagro enia ha asem wytwarzanym przez obiekty elektroenergetyczne Ocena zagro enia ha asem linii wed ug normy PN-N Ocena zagro enia ha asem w oparciu o metodyk referencyjnà Wprowadzenie Lokalizacja punktów pomiarowych i warunki wykonywania pomiarów Wykonanie pomiarów 13. BEZPIECZE STWO PRACY Wprowadzenie Poj cia i definicje Procedury przygotowania prac pod napi ciem Instrukcje prac pod napi ciem Schematy i charakterystyka metod pracy pod napi ciem Bezpieczeƒstwo pracy przy urzàdzeniach elektroenergetycznych powy ej j kv Obowiàzki prawne Ogólne zasady dobrej eksploatacji Zagro enia i ryzyko Klasyfikacje pracowników Klasyfikacja bezwy àczeniowych technik eksploatacji urzàdzeƒ Wprowadzenie

14 Cz Êç 1, rozdzia 1, str. 14 PRZEWODNIK Bezpieczeƒstwo pracy dobór pracowników do prac elektrycznych Wprowadzenie Kryteria doboru pracowników do prac elektrycznych Charakterystyka najwa niejszych czynników zwiàzanych z wiedzà, umiej tnoêciami i doêwiadczeniem stosowane w doborze pracowników Komentarz do technicznych aspektów zwiàzanych z kwestiami kompetencji Bezpieczeƒstwo elektryczne powy ej 1 kv Ogólne zasady wykonywania pomiarów Przyrzàdy i pomiary wielkoêci elektrycznych Pomiary rezystancji przewodów i uzwojeƒ Pomiary rezystancji izolacji Ochrona przeciwpora eniowa Ochrona przez zastosowanie urzàdzenia II klasy ochronnoêci Ochrona za pomocà separacji elektrycznej Pomiar rezystancji izolacji stanowiska Nieuziemione po àczenia wyrównawcze miejscowe Sprawdzenie dzia ania wy àczników ró nicowopràdowych Badania i pomiary eksploatacyjne w urzàdzeniach o napi ciu powy ej 1 kv Rezystancja uziomu