Outsourcing elektroenergetyczny

Transkrypt

1 Outsourcing elektroenergetyczny ( Energetyka Cieplna i Zawodowa nr 3/2007) Autor: Marcin Rogosz Wykorzystywanie zasobów zewnętrznych oraz zlecanie wyspecjalizowanym podmiotom procesów niezbędnych dla funkcjonowania własnego przedsiębiorstwa staje się w obecnych czasach bardzo popularne. Outsourcing (OU) szeroko rozwinął się w usługach ochroniarskich, prawniczych, informatycznych czy księgowych. Najczęstszą przyczyną wprowadzenia praktyk outsourcingowych jest chęć obniŝenia kosztów. TakŜe w elektroenergetyce coraz więcej spółek przekonuje się do korzystania z usług firm zewnętrznych. Zakres zlecanych czynności jest róŝny i zaleŝy od indywidualnych potrzeb zleceniodawcy. Najczęściej jednak outsourcing elektroenergetyczny skupia się na przejęciu czynności związanych z odpowiednim zarządzaniem zakupem energii elektrycznej, a celem jest wypracowanie jak największych oszczędności z tego tytułu. Outsourcing elektroenergetyczny jest bardzo wygodną formą współpracy dla przedsiębiorców. Przede wszystkim koszty współpracy są bardzo niskie. Dzieje się tak, gdyŝ w wielu przypadkach wynagrodzeniem pobieranym przez firmy OU jest część uzyskanych oszczędności. MoŜna powiedzieć, Ŝe zlecając przejęcie gospodarki elektroenergetycznej firmie zewnętrznej, nie powoduje się konieczności poniesienia dodatkowych kosztów związanych z kontraktem. Teoretycznie usługa jest darmowa, gdyŝ zapłatę stanowi część zaoszczędzonych pieniędzy, które i tak musielibyśmy wydać w zakładzie energetycznym (ZE). Ponadto naleŝałoby nadmienić, Ŝe przedsiębiorca korzystający z usług OU nie ponosi ryzyka kosztów pozyskania pracowników oraz ich szkolenia. Ma do dyspozycji wyspecjalizowany personel. Mając w ofercie korzystną propozycję generowania oszczędności oraz pobieranie wynagrodzenia z części tego, co się zaoszczędzi, wydawałoby się, Ŝe nawiązanie współpracy z potencjalnym klientem to sprawa bardzo prosta. Niestety, nie jest tak kolorowo jakbyśmy sobie tego Ŝyczyli. Od pierwszego kontaktu do podpisania umowy wiedzie bardzo długa droga. Bywa, Ŝe początek współpracy zaczyna się od uświadomienia odbiorcy, Ŝe zapisy umowy, jaką ma podpisaną z lokalnym ZE, moŝna zmienić w zakresie dotyczącym np. grupy przyłączeniowej, grupy taryfowej oraz mocy umownej. Kolejnym krokiem jest wytłumaczenie powyŝszych terminów. Oczywiście nie mogę tutaj uogólniać i twierdzić, Ŝe wszyscy odbiorcy w Polsce nie znają się na gospodarce elektroenergetycznej. Są tacy, którzy świetnie radzą sobie ze wszystkimi zagadnieniami związanymi z gospodarowaniem energią, a o swoich układach pomiarowych mogą powiedzieć bardzo duŝo. Z rozmów z odbiorcami moŝna wywnioskować, Ŝe czują oni bardzo duŝy respekt do ZE. Jest to jeden z większych problemów stojących na drodze do podpisania kontraktu. A nie wyłączą mi prądu?" - to jedno z najczęściej zadawanych mi pytań. Zdarza się, Ŝe powodem, dla których odbiorca nie decyduje się na zawarcie umowy OU, jest twierdzenie, Ŝe przez to pogorszą się jego stosunki z ZE, pomimo Ŝe ich kontakt ogranicza się tylko do comiesięcznego regulowania rachunków.

2 Inaczej jest, gdy w grę wchodzą przedsiębiorstwa aktywnie szukające oszczędności. Z usług OU moŝe korzystać kaŝdy odbiorca. Nie ma tu podziałów na wielki czy drobny odbiór. Oszczędności, jakie mogą przynieść działania firmy zewnętrznej, zaleŝą głównie od charakteru punktów odbioru, zainstalowanych odbiorników, czasu pracy, ilości zuŝywanej energii, jak równieŝ połoŝenia geograficznego odbiorcy (oszczędności generowane na zmianie grupy taryfowej np. na Pomorzu mogłyby się okazać chybione lub przynosiłyby duŝo mniejsze efekty, gdybyśmy zastosowali ten sam szablon w stolicy lub na Śląsku). ObniŜenie kosztów energii elektrycznej i usług przesyłowych poprzez odpowiednie zarządzanie ich zakupem moŝe przynieść średnio od 3% do 20% oszczędności w wydatkach na energię elektryczną. Zakres współpracy w pierwszej fazie obejmuje przede wszystkim przeprowadzenie kalkulacji oszczędności i określenie: co, gdzie i jak naleŝałoby zmienić, aby osiągnąć efekty w postaci mniejszych kosztów. Konieczny jest właściwy dobór parametrów zakupu energii elektrycznej, jak równieŝ określenie optymalnych wartości mocy umownych dla danego przyłącza. Przeprowadzona kalkulacja, której wynikiem jest szacowana wartość oszczędności, stanowi podstawę do realizacji wprowadzania zmian. WdraŜanie projektu to jedna z bardziej pracochłonnych czynności, a czas wdraŝania zaleŝy od ilości punktów odbioru. Biorąc pod uwagę odbiorcę rozproszonego, którego liczba przyłączy wynosi ponad 400, da się załoŝyć, Ŝe wdroŝenie wszystkich zakładanych zmian moŝe potrwać nawet pół roku.

3 Wysyłając wniosek dotyczący zmian spodziewamy się, Ŝe odpowiedź ze strony ZE powinna nadejść po okresie ok. dwóch tygodni do miesiąca. Zdarza się niestety i tak, na szczęście sporadycznie, Ŝe odpowiedzi trzeba samemu sobie szukać dzwoniąc po róŝnych działach ZE i dopytując się o swoje. Zazwyczaj bezproblemowo i płynnie zmiany przebiegają w około 80% rozpatrywanych przyłączy. Pozostałym 20% z róŝnych przyczyn naleŝy poświęcić więcej czasu. Są regiony w Polsce, w których ZE wymagają od odbiorcy przygotowania układu pomiarowego do rozliczania w systemie strefowym. Sporadycznie bywają teŝ sytuacje, w których ZE wymaga dostosowania układu do rozliczania w strefach (tablica pod licznik sterujący), po czym okazuje się, Ŝe niepotrzebnie wydaliśmy pieniądze na modernizację, bo został zamontowany nowoczesny licznik elektroniczny wyposaŝony w układ mierzący we wszystkich strefach czasowych. Ostatnio pojawiły się problemy ze znalezieniem wykonawcy prac modernizacyjnych. Brakuje dobrych firm elektroinstalatorskich, a te, które działają na rynku, kaŝą czekać z uwagi na nadmiar zleceń. Pocieszeniem jest fakt, iŝ opłaca się czekać. Dla wspomnianych wcześniej 400 punktów odbioru korzystne było wprowadzenie zmian w około 250. Dla przyłączy zoptymalizowanych, za cały rok 2006, udało nam się wypracować około zł oszczędności. Kwota ta stanowiła oszczędność rzędu 5% wszystkich wydatków na energię elektryczną. Biorąc pod uwagę tylko przyłącza zoptymalizowane, opłaty za energię obniŝyliśmy o ok. 11%. Rok 2006 cieszył się wysokim uznaniem naszych klientów. Liczba przyłączy, które nadzorujemy, przekroczyła sumę Oszczędności, jakie wygenerowaliśmy dokonując zmian grup przyłączeniowych, grup taryfowych, mocy umownych, sięgnęły kwoty zł. Do tego naleŝałoby doliczyć około zł oszczędności pochodzących z kompensacji energii biernej.

4 W łącznych wydatkach na energię elektryczną oszczędności osiągnęły poziom 4,88%, a interpretując tylko te przyłącza, w których przeprowadzane były zmiany, moŝemy się pochwalić oszczędnościami na poziomie 6,6%. Oczywiście nie ma czegoś z niczego. Inwestycje, jakie naleŝało przeprowadzić, pochłonęły kwotę około zł, z czego zdecydowaną większość stanowił zakup baterii kondensatorów. W skład 2200 przyłączy wchodzą odbiory o bardzo zróŝnicowanym poziomie poboru energii elektrycznej. Rozliczane są one prawie we wszystkich grupach taryfowych począwszy od C11, a skończywszy na B23. Największy udział mają obiekty z V grupy przyłączeniowej rozliczane w taryfie C12a. Akurat tak się złoŝyło, Ŝe jest ona najkorzystniejsza. Zestawienie wszystkich punktów odbioru danego klienta oraz prowadzenie systematycznej aktualizacji danych wiąŝe się ze stworzeniem pomocnej i czytelnej bazy. Do niedawna wszystkie informacje zawieraliśmy w arkuszach kalkulacyjnych, które niebezpiecznie się rozrastały, tworząc obszerne pliki. Dlatego teŝ, w dobie ogólnodostępnego Internetu, zdecydowaliśmy się na stworzenie bazy w formie serwisu internetowego. Dostęp, zabezpieczony oczywiście logiem i hasłem, mają do niej wyłącznie wyszczególnione osoby. Serwis zawiera aktualne dane, jak równieŝ pełną historię zuŝyć, opłat, wygenerowanych oszczędności z całego okresu współpracy. Zdecydowaliśmy się takŝe na zawarcie najwaŝniejszych informacji charakteryzujących przyłącze. Analizując ceny energii i stawki przesyłu zawarte w taryfach obecnych, jak i tych z lat minionych moŝna zauwaŝyć, Ŝe konieczny jest stały nadzór nad wprowadzonymi ulepszeniami. Zmiany, które opłaciło się wprowadzić w roku 2006, niekoniecznie muszą przynosić korzyści w roku Jak wiadomo, taryfy i ich zapisy zmieniają się raz do roku. Wraz z pojawieniem się nowej taryfy zachodzi konieczność przeanalizowania tego, co dokonało się w latach poprzednich. Powodem są nie tylko zmieniające się ceny energii i przesyłu. Wprowadzony przez ENION w 2006 roku nowy szablon stref czasowych w poszczególnych grupach taryfowych spowodował, Ŝe dla wielu odbiorców rozliczanie w dotychczasowych taryfach okazało się nieopłacalne. TakŜe zapis o sposobie naliczania kar umownych za przekroczenie mocy umownej w erze liczników elektronicznych, umoŝliwiających sumaryczny pomiar mocy przekroczonych, nabrał wymiernego znaczenia. Chcąc uniknąć dodatkowych opłat, moce naleŝy dobierać z większą rozwagą i dokładnością. Outsourcing elektroenergetyczny to nie tylko odpowiedni dobór parametrów zakupu. Rozpatrując przyłącza od strony technicznej wychodzą na jaw nieścisłości związane m.in. z: niezgodnością zabezpieczeń z obowiązującą umową; błędnymi wskazaniami liczników bądź zacinaniem się zegarów sterujących; nieścisłościami w rozliczaniach spowodowanych niejednokrotnie czynnikiem ludzkim.

5 Jak wiadomo, 1 lipca 2007 r. będzie momentem całkowitego uwolnienia się rynku energii. Po tej dacie powinien praktycznie przestać istnieć rynek regulowany, a kaŝdy odbiorca będzie miał moŝliwość swobodnego wyboru sprzedawcy energii elektrycznej.

6 NaleŜy sobie jednak zdawać sprawę, Ŝe istnieje grono ludzi w ogóle nie zorientowanych w tym temacie. Grafikowanie, Rynek Bilansujący, TPA to terminy znane osobom z branŝy elektroenergetycznej, a nie potencjalnemu Kowalskiemu". Raczej nie spodziewałbym się sytuacji, by odbiorcy masowo zaczęli dowolnie zmieniać swojego dostawcę. Raczej będą to wyjątki. Podobna sytuacja miała miejsce po 1 lipca 2004, gdy odbiorcy uprawnieni do zakupu energii zarówno na rynku regulowanym, jak i konkurencyjnym, pozostali przy tym pierwszym. Garstka tych, którzy weszli na rynek, odnosiła na nim sukcesy lub poraŝki, które bądź umacniały ich w słuszności podjętych decyzji, bądź powodowały rezygnację z tej formy zakupu. Przygotowanie układów pomiarowo-rozliczeniowych do swobodnego korzystania z rynku nie naleŝy do najtańszych. Do tego dochodzą koszty sprzętu, oprogramowania, wyszkolenia i utrzymania działu zajmującego się zakupem energii. W bilansie rocznym moŝe okazać się, Ŝe zamiast zaoszczędzić, dołoŝyliśmy do interesu. Nie naleŝy teŝ zapominać o ryzyku, jakie niesie za sobą udział w rynku. Wygodnym dla odbiorcy powinna być moŝliwość wynegocjowania z dostawcą ceny energii, po której będzie dokonywał zakupu. Jej wysokość określana byłaby na podstawie charakteru odbioru, ilości zuŝywanej energii oraz stopnia ryzyka niezbilansowania. Wtedy efekty udziału odbiorcy w rynku będą mniejsze, ale uniknie dodatkowych kosztów. Miejmy nadzieję, Ŝe potencjalny odbiorca energii elektrycznej odnajdzie w tym wszystkim swoje miejsce. Na pewno dogodnym dla niego rozwiązaniem będzie skorzystanie z usług firmy OU, która odpowiednio zajmie się jego gospodarką elektroenergetyczną.