Kravchenko K. A.,Vlaschenko A. S., Gukasova A. S.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Kravchenko K. A.,Vlaschenko A. S., Gukasova A. S."

Seweryn Lis
7 lat temu
Przeglądów:

1 Międzywydziałowe naukowo-badawcze laboratoria Badań bioróżnorodności i rozwoju ochrony przyrody, Kharkov, Ukraine. shusha-kravcheneo@rambler.ru Metodyka inwentaryzacji i monitoringu nietopierzy (Chiroptera, Mammalia) z użyciem ultra-cienkich sieci na terenach obszarów chronionych (parki narodowe, rezerwaty) Kravchenko K. A.,Vlaschenko A. S., Gukasova A. S. 1

Podstawowe podejścia do badań nietoperzy Powiązane z kryjówkami Nie powiązane z kryjówkami Kontaktowe Bezpośrednie odłowy (pułapka harfova, pułapka plastikowa) Bezpośrednie odłowy

2 Podstawowe podejścia do badań nietoperzy Powiązane z kryjówkami Nie powiązane z kryjówkami Kontaktowe Bezpośrednie odłowy (pułapka harfova, pułapka plastikowa) Bezpośrednie odłowy (pułapka harfova, pułapka mobilna, sieć) Dystansowe Wizualne liczenie w kryjówkach; Liczenie kolonii przy wylocie; Szacowanie wg masy guano; Kamera termowizyjna. Badania akustyczne 2

3 3

4 4) Strefa czarnobylska, las mieszany sosnowodębowy Tereny badań 5) PN Smolenskoje poozerje, las jodłowo mieszany 3) PN «Galickij», las bukowy pogórza Karpat 2) Rezerwat przyrody «Jariomovskoje», zalewowy las dębowy 1) PN «Gomolszanski lasy», wyżynny las klonowo-lipowo -dębowy 4

5 Wstępne rozpoznanie, wyjazdy w maju lub czerwcu; Opis metodyki inwentaryzacji Wybór działki o powierzchni ha, w obrębie której będzie 9 lub 10 punktów odłowów; Rozmieszczenie punktów odłowów w różnych biotopach, np.: trzy brzeg zbiornika wodnego (R1-3), trzy las (F1-3) i trzy granica lasu i zbiornika wodnego (Fed 1-3); Przykład rozmieszczeń punktów odłowów 5

6 2 kolejne serie odłowów w lipcu; Opis metodyki inwentaryzacji Za każdym razem postawiono sieci w tych samych miejscach; Odłowy w ciągu całej nocy; Odłowione osobniki wsadzono do płóciennych woreczków i zostawiono przy sieci; Ustalono gatunek, płeć, wiek, status rozrodczy itd. 6

7 b/h indeks Wybór czasu prowadzenia inwentaryzacji Młode osobniki już zaczynają latać, ale jeszcze nie zaczęła się jesienna migracja U=20, p=0.009; Największa ilość pozytywnych odłowów (powyżej 80%) zarejestrowano w lipcu, sierpniu oraz czerwcu U=20, p=0.007; PN «Gomolszanski lasy», r. 7

8 Mapa terenu badań, północnowschodnia część PN «Gomolszanski lasy», kropkami zaznaczone są miejsca rozmieszczeń sieci 8 w lipcu 2008

9 PN Galickij lipiec 2010 Miejsca lokalizacji sieci i numeracja: F leśne drogi i polany; R brzeg rzeki; Fed skraj lasu; S obszar zaludniony. Schemat 3:3:3:1, razem 10 punktów 9

10 Strefa czarnobylska lipec 2010 Miejsca lokalizacji sieci i numeracja: F polany leśne; Fr drogi leśne; R mosty na rzekach; Fed skraj lasu. Schemat 3:2:3:1 razem 9 punktów 10

11 NP Smolenskoje poozerje lipec 2010 Miejsca lokalizacji sieci i numeracja: F polany leśne; L brzegi jezior; Fed skraj lasu. Schemat 3:3:3 razem 9 punktów 11

12 Główny wskaźnik w technice odłowów czas eksponacji sieci 12

13 Wyniki inwentaryzacji fauny nietoperzy Teren Rok Liczba odłowionych osobników 1 PN «Gomolszanskije lasy» Liczba odłowionych gatunków Liczba nowych gatunków dla terenu Rezerwat przyrody «Jariomowskoje» (badania prowadzono pierwszy raz) 3 PN «Galickij» PN «Smolenskoje poozerje» Strefa czarnobylska Razem: osobników 17 gatunków; 748,25 godzin 13

14 Podstawowe parametry monitoringu letniej populacji nietoperzy 1. Skład gatunkowy; 2. Względna obfitość gatunków; 3. Status rozrodczy gatunku; 4. Proporcje płci wśród dorosłych i młodych osobników; 5. Ogólna wartość b/h indeksu (wszystkie osobniki / całkowity czas eksponowania sieci); 6. Wartość b/h indeksu dla każdego gatunku (wszystkie osobniki wybranego gatunku / całkowity czas nocy podczas których był on odłowiony); 14

15 liczba osobników liczba gatunków Dynamika kumulacji liczby wykrytych gatunków w stosunku do liczby odłowionych osobników Dla każdego terenu badań odłow 1-6 odłow 1-9 odłow 1-12 odłow 1-15 odłow 1-18 odłow Osobniki: Gatunki: Osobniki: Gatunki: Gomolsza Jariomowka Galicz Czernobyl Smolensk Gomolsha Jariomowka Galicz Czernobyl Смоленск 15

16 Względna obfitość gatunków nietoperzy 16

17 Wartość b/h dla pięciu terenów badań 17

18 b/h indeks na badanych terenach Calkowity czas eksponuwania sieci Galicz Czernobyl Smolensk Gomolsza Jariomowka 132,5 god. 139 god. 111 god. 126,5 god. 108,5 god. 18

19 Proporcja płci wśród młodych osobników N. noctula * n=58 самцы самки * самцы самки * n=255 самцы самки * самцы самки n=2 n=166 n=239 самцы самки *statystycnie nie rózni się 1:1(p < 0,05) 19

20 Proporcja płci wśród doroslych osobników N.noctula n=44 самки самцы самки самцы n= самки самцы n=10 n=167 n=

21 n=34 n=19 n=27 самки самцы Proporcja płci wśród doroslych osobników P. nathusii 21

22 Proporcja grup płciowo-wiekowych u nietoperzy * * * * * * * * * * * * * * * sad 22

23 Status rozrodczy gatunków 2 6 Ряд2 Ряд Ряд2 Ряд не размножаются размножаются

24 Wyniki rozpoczętego programu monitoringu nietoperzy 24

25 Wyniki powtórnej inwentaryzacji nietoperzy na terenie PN «Gomolszanski lasy», 2011 % 72,8 0,6 ndtii 0,7 10,59,4 entonii M. dasycneme 0,2 0,2 0,6 0,7 2,4 leisleri Względna obfitość gatunków 48,6 2,0 M. brandtii M. daubentonii octula 10,59,4 15,5 9,5 N. leisleri maeus 2,4 2,0 48,6 20,0 N. noctula athusii 72,8 4,2 P. pygmaeus 15,5 9,5 20,0 P. nathusii 4,2 0,0 0,2 1,0 0,4 0,6 0,0 0,6 0,6 0,0 0,2 1,0 0,4 0,6 0,0 0,6 0,6.kuhlii P.kuhlii otinus E. serotinus urinus V. murinus Pl. auritus 25 auritus

18 B/h indeks dla czterech gatunków N.noctula nietoperzy 16 14 12 b/h indeks b/h indeks 10 8 6 4 2 0 6 5 4 3 2 2008 2011 P.

26 18 B/h indeks dla czterech gatunków N.noctula nietoperzy b/h indeks b/h indeks P.pygmaeus Mediana 25%-75% Min-Maks b/h indeks indeks P. nathusii Mediana 25%-75% Min-Maks Mediana 25%-75% Min-Maks 26

27 Wartość b/h indeksu dla gatunków dominantów (M. daubentonii & N. noctula) 27

28 5 miejsc monitoringu co roku, 15 - po trzech latach i monitoring - start! 28

29 Podziękowania Za współpracę i pomoc: Кosenkovu G.L. Zastępca Dyrektora ds. Naukowych PN «Smolenskoje poozerje»; Gaschak S.P. Zastępca Dyrektora ds. Naukowych Międzynarodowego Czarnobylskiego Laboratorium Radioekologicznego; Buczko В.В. Kierownik działu badań naukowych PN «Galicki». Wszystkim, którzy uczestniczyli w badaniach terenowych: Priluckomu О.,Sudakowoj M., Krivachizej M., Elaginoj D, Kusniezu A., Bezrukowu W., Nagornomu E.; Za pomoc w zakresie zabezpieczania sieciami: Vasenkovu D.A.. Badania wpierane przez: 2010r. - Bat Conservation International (Student Scholarship Program) i Sigma XI; 2011r. - Nagroda rządu Petersburga, Rosja. 29

Podobne dokumenty

Jesienna aktywność nietoperzy W Jaskini Szachownica. Maurycy Ignaczak Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, Zduńska Wola

Jesienna aktywność nietoperzy W Jaskini Szachownica Maurycy Ignaczak Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, Zduńska Wola Jesienna aktywność nietoperzy w Jaskini Szachownica Zjawisko zwiększonej,