PL B1 (13) B 1 A61B 10/00 G06F 19/00 A61B 8/08 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B 1 (21) Numer zgłoszenia: Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: Rzeczypospolitej Polskiej ( 5 1 ) IntCl6: A61B 8/08 A61B 10/00 G06F 19/00 (54)Urządzenie do ustalania optymalnego terminu porodu (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 19/93 (73) Uprawniony z patentu: Klimek Rudolf, Kraków, PL Klimek Marek, Kraków, PL (72) Twórcy wynalazku: Rudolf Klimek, Kraków, PL Marek Klimek, Kraków, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: W U P 11/95 (74) Pełnomocnik: Palka Grażyna, PHZ POLSERVICE PL B1 1 Urządzenie do ustalania optym alnego term inu porodu noworodk a, zaw iera ją c e na w ejściu u k ład w p ro w ad zan ia d an y ch zw iązan y ch z para- (57) m etrem w zrostu płodu, do którego jest dołączony układ w yznaczania wartości ch arak tery sty czn ej dla p rzew id y w a n eg o term in u porodu, do k tó rego jest dołączony na w yjściu układ w skazujący tę wartość, znam ienne tym, że w układ zie (2) w p ro w ad zan ia d an y ch zaw iera u kład (10) z ad aw an ia w artości p aram etru d la b ad an ej p ierw szej w arto ści ( P 1) p aram etru i po u pływ ie okresu czasu (Δt) p rzy n ajm n iej dru g iej zm ierzonej w artości (P 2 ) p aram etru, w raz z u k ład em (1 2 ) z ad aw an ia czasu d o rejestracji okresu czasu (Δt) w zględnie czasó w ( t 1, t2 ) w y zn aczający ch ten o k res, przy czy m je d n o w y jście układu (10) zadaw ania wartości param etru i układu (12) zadaw ania czasu jest dołączo n e d o p am ięci p o m o c n ic z e j (1 6 ) um ieszczonej w u k ład zie (4 ) w y znaczania w artości, a d ru g ie ich w y jście je s t d o łączo n e do je d n e g o w ejścia układu steru jąceg o (22) u m ieszczo n eg o w u k ład zie (4) w y zn aczan ia w artości, drugie w ejście u k ład u ste ru jąceg o (2 2 ) je s t d o łączo n e do układ u w y b ierająceg o (14) param etr wzrostu płodu, um ieszczonego w układzie (2) w prow adzania danych n ato m iast je d n o w y jście układ u steru jąceg o (22) je s t d o łączona do pam ięci p o m o cn iczej (1 6 ), a d ru g ie w y jście układu ste ru jąceg o (22) jest d o łączo n e do u m ieszczo n eg o w u k ład zie (4) w y zn aczan ia w artości układu o b lic z e n io w eg o (1 8 ) do o b liczan ia, n a p o d staw ie p ierw szej i drugiej w artości ( P 1, P 2 ) param etru i o k resu czasu (Δt), p rędkości (ν) przy ro stu p aram etru (P ; A, B,...,F ) i d o u m ieszczo n eg o w u k ład zie (4) w y zn aczan ia w arto ści an alizatora (20) do ustalania, na podstaw ie prędkości (ν) przyrostu param etru (P, A, B,..,F ) jed n e j z w a rto śc i ( P 1, P 2 ) p aram etru i k o ńcow ej w artości optym alnej (P opt) param etru, przy czym w ejście układu obliczeniow ego (18) jest dołączone do pam ięci p o m o cn iczej (16), a w y jście u kładu o b liczenio w eg o (18) jest d o łączo n e do je d n e g o w e jścia analizato ra (20), k tó rego w yjście jest d o łączone d o je d n e g o w ejścia w sk aźn ik a (24) k o ńcow ej w artości optym alnej (P o p t) p aram etru, u m ie sz czonego w u k ład zie w sk azującym (6 ), którego drugie wejście jest dołączone do w yjścia układu sterującego (22) i połączonych z tym w y jściem w ejść układ u o b lic z e n io w eg o (18) i an alizato ra (20), a dru g ie w ejście a n a lizato ra (2 0 ) je s t d o łączo n e do elem en tu (19) nastaw y w artości końcowej um ieszczonego w układzie (2) w prow adzania danych FIG. 1

2 Urządzenie do ustalania optymalnego terminu porodu Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie do ustalania optymalnego terminu porodu noworodka, zawierające na wejściu układ wprowadzania danych związanych z parametrem wzrostu płodu, do którego jest dołączony układ wyznaczania wartości charakterystycznej dla przewidywanego terminu porodu, do którego jest dołączony na wyjściu układ wskazujący tę wartość, znamienne tym, że w układzie (2) wprowadzania danych zawiera układ (10) zadawania wartości parametru dla badanej pierwszej wartości (P1) parametru i po upływie okresu czasu (Δt) przynajmniej drugiej zmierzonej wartości (P2) parametru, wraz z układem (12) zadawania czasu do rejestracji okresu czasu (Δt) względnie czasów (t1, t2) wyznaczających ten okres, przy czym jedno wyjście układu (10) zadawania wartości parametru i układu (12) zadawania czasu jest dołączone do pamięci pomoc - n iczej (16) umieszczonej w układzie (4) wyznaczania wartości, a drugie ich wyjście jest dołączone do jednego wejścia układu sterującego (22) umieszczonego w układzie (4) wyznaczania wartości, drugie wejście układu sterującego (22) jest dołączone do układu wybierającego (14) parametr wzrostu płodu, umieszczonego w układzie (2) wprowadzania danych, natomiast jedno wyjście układu sterującego (22) jest dołączona do pamięci pomocniczej (16), a drugie wyjście układu sterującego (22) jest dołączone do umieszczonego w układzie (4) wyznaczania wartości układu obliczeniowego (18) do obliczania, na podstawie pierwszej i drugiej wartości (P1, P2) parametru i okresu czasu (Δt), prędkości (ν) przyrostu parametru (P; A, B,...,F) i do umieszczonego w układzie (4) wyznaczania wartości analizatora (20) do ustalania, na podstawie prędkości (ν) przyrostu parametru (P; A, B,...,F), jednej z wartości (P1, P2) parametru i końcowej wartości optymalnej (Popt) parametru, przy czym wejście układu obliczeniowego (18) jest dołączone do pamięci pomocniczej (16), a wyjście układu obliczeniowego (18) jest dołączone do jednego wejścia analizatora (20), którego wyjście jest dołączone do jednego wejścia wskaźnika (24) końcowej wartości optymalnej (Popt) parametru, umieszczonego w układzie wskazującym (6), którego drugie wejście jest dołączone do wyjścia układu sterującego (22) i połączonych z tym wyjściem wejść układu obliczeniowego (18) i analizatora (20), a drugie wejście analizatora (20) jest dołączone do elementu (19) nastawy wartości końcowej, umieszczonego w układzie (2) wprowadzania danych. 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że do układu sterującego (22) jest dołączony także układ przełączający (21) umieszczony w układzie (2) wprowadzania danych dla przełączania między wprowadzaniem danych dla pierwszej wartości (P1) parametru i przynajmniej dla drugiej wartości (P2) parametru. 3. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że układ (10) zadawania wartości parametru zawiera pierwszy układ (24) zadawania pierwszej wartości (P1) parametru i drugi układ (26) zadawania drugiej wartości (P2) parametru. 4. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że układ (12) zadawania czasu jest przystosowany do zadawania okresu czasu (Δt) równego co najmniej jeden tydzień. 5. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że analizator (20) zawiera pamięć tablic do pamiętania kombinacji wartości prędkości (v) przyrostu, wartości (P1, P2) parametru i końcowej wartości optymalnej (Popt) parametru. 6. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że analizator (20) zawiera układ liczący (32) do obliczania danej wartości na podstawie kombinacji prędkości (v) przyrostu wartości (P1, P2) parametru i końcowej wartości optymalnej (Popt) parametru. 7. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że do układu (4) wyznaczania wartości jest dołączony diagnostyczny ultrasonograf (36), który zawiera układ pomiarowy (46) do pomiaru parametrów (P; A, B,...,E). 8. Urządzenie według zastrz. 7, znamienne tym, że układ wskazujący (6) stanowi monitor (44) ultrasonografu (36).

3 Urządzenie według zastrz. 7 albo 8, znamienne tym, że układ pomiarowy (46) jest przystosowany do pomiaru jako parametru (P; A, B,...,E) odstępu miedzy dwiema kreskami pomiarowymi nastawianymi na monitorze (44). 10. Urządzenie według zastrz. 7 albo 8, znamienne tym, że układ pomiarowy (46) jest przystosowany do pomiaru jako parametr (P; A, B,...,E) pola powierzchni, którego obrzeże jest wyznaczone przez kreski pomiarowe. 11. Urządzenie według zastrz. 7 albo 8, znamienne tym, że układ pomiarowy (46) jest przystosowany do pomiaru jako parametr (P; A, B,...E) natężenia przepływu krwi * * * Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do ustalania optymalnego terminu porodu noworodka, które zawiera układ do wprowadzania danych dla specyficznego parametru rozwoju płodu, połączony z nim układ, który na podstawie tego parametru określa wartość charakterystyczną dla optymalnego terminu porodu oraz układ wskazujący tę wartość. Określenie terminu porodu stanowi ważną diagnozę stawianą podczas ciąży. Pomiar i wyznaczenie jednego albo wielu parametrów specyficznych dla wzrostu w ostatnim trymestrze okresu ciąży umożliwia wywnioskowanie najbardziej prawdopodobnego terminu porodu. Przewidywany termin porodu jest np. wielkością istotną dla podjęcia terapii w okresie ciąży. Jest on również podstawą do ewentualnego wywołania porodu. Przewidywany termin porodu jest dzisiaj w znacznym stopniu wyznaczany na podstawie badania płodu za pomocą ultrasonografu. Mierzy się wówczas parametry specyficzne dla rozwoju płodu jak np. średnicę głowy, obwód piersi, brzucha lub długość kości udowej. Na podstawie zmierzonych wartości określa się następnie przy pomocy tablic lub tabeli okres ciąży, np. tydzień trwania ciąży, przy czym za podstawę przewidywanego terminu porodu brany jest 40 tydzień ciąży. W nowoczesnych ultrasonografach na podstawie jednego lub wielu wartości parametru określa się i wskazuje wartość istotną dla przewidywanego terminu porodu. Może to być zarówno liczbowe wskazanie aktualnego tygodnia trwania ciąży jak i podanie kalendarzowego terminu porodu. Wyznaczony w ten sposób przewidywany termin porodu nie odpowiada według najnowszej wiedzy rzeczywistej dojrzałości płodu (porównaj np. raport wewnętrzny dla potrzeb Międzynarodowej Federacji Ginekologicznej (FIGO) Rudolfa Klimka "Ultrasonografia w kategoriach biologicznego i kalendarzowego okresu ciąży" z roku 1991). W przypadku powoli rozwijającego się płodu jego rozwój w 40 tygodniu ciąży może zgodnie z powyższym nie być jeszcze zakończony, podczas gdy dla płodu rozwijającego się szybciej celowym może się okazać wywołanie porodu jeszcze przed 40 tygodniem ciąży. Rzeczywisty termin porodu może znacznie odbiegać od terminu przewidywanego, przy czym normalne odchylenie może wynieść ± 3 tygodnie w stosunku do wartości średniej 40 tygodni. Należy przy tym jednak podkreślić, ze jeszcze 5 % porodów występuje poza tą granicą. Mimo tego w najczęstszych przypadkach można i tutaj mówić o normalnym przebiegu ciąży. Te statystyczne odchylenia terminu porodu od wartości średniej jak również statystyczna niepewność zmierzonego parametru płodu podczas ciąży stwarzają dużą niepewność przy określaniu przewidywanego terminu porodu. Urządzenie według wynalazku w układzie wprowadzania danych zawiera układ zadawania wartości parametru dla badanej pierwszej wartości parametru i po upływie okresu czasu przynajmniej drugiej zmierzonej wartości parametru, wraz z układem zadawania czasu do rejestracji okresu czasu względnie czasów wyznaczających ten okres. Jedno wyjście układu zadawania wartości parametru i układu zadawania czasu jest dołączone do pamięci pomocniczej umieszczonej w układzie wyznaczania wartości, a drugie ich wyjście jest dołączone do jednego wejścia układu sterującego umieszczonego w układzie wyznaczania wartości. Drugie wejście układu sterującego jest dołączone do układu wybierającego parametr wzrostu płodu, umieszczonego w układzie wprowadzania danych. Natomiast jedno wyjście układu sterującego jest dołączone do pamięci pomocniczej, a drugie wyjście układu sterującego jest dołączone do

4 umieszczonego w układzie wyznaczania wartości układu obliczeniowego do obliczania, na podstawie pierwszej i drugiej wartości parametru i okresu czasu, prędkości przyrostu parametru i do umieszczonego w układzie wyznaczania wartości analizatora do ustalania, na podstawie prędkości przyrostu parametru, jednej z wartości parametru i końcowej wartości optymalnej parametru. Wejście układu obliczeniowego jest dołączone do pamięci pomocniczej, a wyjście układu obliczeniowego jest dołączone do jednego wejścia analizatora, którego wyjście jest dołączone do jednego wejścia wskaźnika końcowej wartości optymalnej parametru, umieszczonego w układzie wskazującym, którego drugie wejście jest dołączone do wyjścia układu sterującego i połączonych z tym wyjściem wejść układu obliczeniowego i analizatora. Drugie wejście analizatora jest dołączone do elementu nastawy wartości końcowej, umieszczonego w układzie wprowadzania danych. W drugim przykładzie wykonania urządzenia według wynalazku do układu sterującego jest dołączony także układ przełączający umieszczony w układzie wprowadzania danych dla przełączenia między wprowadzaniem danych dla pierwszej wartości parametru i przynajmniej dla drugiej wartości parametru. W trzecim przykładzie wykonania urządzenia według wynalazku układ zadawania wartości parametru zawiera pierwszy układ zadawania pierwszej wartości parametru i drugi układ zadawania drugiej wartości parametru. Układ zadawania czasu jest przystosowany do zadawania okresu czasu równego co najmniej jeden tydzień. Korzystnie analizator zawiera pamięć tablic do pamiętania kombinacji wartości prędkości przyrostu, wartości parametru i końcowej wartości optymalnej parametru. W czwartym przykładzie wykonania urządzenia według wynalazku analizator zawiera układ liczący do obliczania danej wartości na podstawie kombinacji prędkości przyrostu wartości parametru i końcowej wartości optymalnej parametru. Korzystne jest, gdy do układu wyznaczania wartości jest dołączony diagnostyczny ultrasonograf, który zawiera układ pomiarowy do pomiaru parametrów. Układ wskazujący stanowi monitor ultrasonografu. Układ pomiarowy jest przystosowany do pomiaru jako parametru: odstępu między dwiema kreskami pomiarowymi nastawianymi na monitorze albo pola powierzchni, którego obrzeże jest wyznaczone przez kreski pomiarowe, albo też natężenia przepływu krwi. Zaletą wynalazku jest skonstruowanie urządzenia, które umożliwia dokładniejsze wyznaczenie oczekiwanego terminu porodu jak również optymalnego terminu porodu. Optymalny termin porodu wyznacza czas, w którym płód osiągnął optymalną dojrzałość. Na podstawie różnych parametrów można określić optymalny termin porodu przy czym odchylenia między terminami porodu obliczonymi niezależnie mogą wskazywać na zakłócenia w rozwoju płodu. Przy wbudowaniu urządzenia do ustalania optymalnego terminu porodu do ultrasonografu zostaje wyeliminowana potrzeba ręcznego wprowadzania danych, co może być źródłem błędów. Ponadto optymalny termin porodu można wtedy szybciej wyznaczyć. Dzięki wynalazkowi można także określić wartości parametru specyficznego dla wzrostu na podstawie anatomii. Pole powierzchni określa bardzo dokładnie wartość parametru specyficznego dla wzrostu. Istnieje też możliwość wykorzystania np. przepływu krwi przez łożysko do określenia optymalnego terminu porodu. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia pierwszy przykład wykonania urządzenia do ustalania optymalnego terminu porodu w schemacie blokowym, fig. 2 - drugi przykład wykonania urządzenia do ustalania optymalnego - terminu porodu w schemacie blokowym, fig. 3 - trzeci przykład wykonania urządzenia do ustalania optymalnego terminu porodu w schemacie blokowym, fig. 4 - urządzenie do ustalania optymalnego terminu porodu, wbudowane do ultrasonografu i fig. 5 - zależność funkcjonalną między parametrem specyficznym dla wzrostu płodu a optymalnym terminem porodu. Figura 1przedstawia pierwszy przykład wykonania urządzenia do ustalania optymalnego terminu porodu w postaci schematu blokowego. Układ 2 wprowadzania danych służy do wprowadzania specyficznego parametru wzrostu płodu. Z układem 2 wprowadzania danych jest

5 połączony układ 4 wyznaczania wartości, który przy pomocy tego parametru wyznacza wartość charakterystyczną dla ustalenia optymalnego terminu porodu. W celu wskazania wartości oznaczającej tydzień trwania ciąży, na który przypada optymalny termin porodu, układ 4 wyznaczania wartości jest połączony z układem wskazującym 6. Układ 2 wprowadzania danych zawiera układ 10 zadawania wartości parametru, przy pomocy którego wprowadza się pierwszą wartość P 1parametru, a po upływie określonego czasu - drugą wartość P2 parametru. Oprócz układu 10 zadawania wartości parametru układ 2 wprowadzania danych zawiera układ 12 zadawania czasu, za pomocą którego można zadawać czasy t 1, t2 pomiaru, w których są mierzone wartości P 1, P2 parametru. Układ 2 wprowadzania danych zawiera także układ wybierający 14 do wybierania danego parametru spośród wielu parametrów A, B... Parametrami specyficznymi dla wzrostu są np. obwód A głowy, obwód B w piersiach, obwód C w pasie, długość D kości udowej albo wartość E oksytocynazy. Ponadto za pomocą układu wybierającego 14 dokonuje się wyboru parametru utworzonego przez syntezę wielu innych parametrów celem ustalenia optymalnego terminu porodu. Układ 4 wyznaczania wartości zawiera pamięć pomocniczą 16 połączoną z układem 10 zadawania wartości parametru i układem 12 zadawania czasu i służącą do zapamiętywania zadanych wartości P 1, P 2, t1, t2. Z pamięcią pomocniczą 16 jest połączony układ obliczeniowy 18, który na podstawie wartości P 1, P2 parametru i okresu czasowego Δt = t 1- t2 oblicza prędkość v przyrostu parametru. Ponieważ druga wartość P2 parametru jest zawsze większa od pierwszej wartości P 1 parametru, układ obliczeniowy 18 może automatycznie przyporządkować wprowadzone wartości parametru odpowiednim wartościom P 1, P2 parametru. To samo dotyczy czasów t 1, t2 pomiaru. Na podstawie prędkości v przyrostu parametru, jednej z wartości P 1 lub P2 parametru oraz końcowej wartości optymalnej parametru Popt, analizator 20 połączony z układem obliczeniowym 18 tworzy wartość charakterystyczną dla optymalnego terminu porodu. W przykładzie wykonania z fig. 1, zostaje wskazany cyfrowo tydzień ciąży, w którym ma nastąpić optymalny termin porodu. Wartość ta może być wskazywana przez wskaźnik 24 końcowej wartości optymalnej Popt parametru, umieszczony w układzie wskazującym 6 i połączony z analizatorem 20. Końcową wartość optymalną Popt parametru można zadawać za pomocą elementu 19 nastawy wartości końcowej, ponieważ wartość ta może zależeć np. od warunków życia ciężarnej. Do sterowania przepływem danych i do aktywizacji poszczególnych układów funkcjonalnych wewnątrz urządzenia służy układ sterujący 22. Jako dane wejściowe do układu sterującego 22 doprowadza się sygnały sterujące dostarczane z układu wybierającego 14, układy 10 zadawania wartości parametru i układu 12 zadawania czasu. Z nich natomiast tworzy się sygnały sterujące dla pamięci pomocniczej 16, układu obliczeniowego 18, analizatora 20 i układu wskazującego 6. W przypadku drugiego przykładu wykonania urządzenia, przedstawionego na fig. 2 za pomocą układu przełączającego 21 podejmuje się w wyniku operacji ręcznej decyzję, czy zadana zostanie pierwsza wartość P 1 parametru czy druga wartość P2 parametru. Oprócz tego ten drugi przykład wykonania odpowiada pierwszemu. W przedstawionym na fig. 3 przykładzie wykonania urządzenia układ 2 wprowadzania danych zawiera pierwszy układ 24 zadawania wartości parametru oraz drugi układ 26 zadawania wartości parametru. Przynależny do układu 2 wyznaczania wartości układ zadawania czasu jest również podzielony na pierwszy układ 28 zadawania czasu i drugi układ 30 zadawania czasu. Pierwszy układ 24 zadawania wartości parametru oraz pierwszy układ 28 zadawania czasu służą do zadawania wartości P 1parametru zmierzonego w pierwszym czasie t 1pomiaru oraz wartości tego czasu t 1. Analogicznie drugi układ 26 zadawania wartości parametru i drugi układ 30 zadawania czasu służą do zadawania wartości P2 parametru zmierzonego po upływie pewnego czasu od czasu t 1, w czasie t2 oraz wartości tego czasu t2. Tak jak w przykładach wykonania na fig. 1 i 2, w przykładzie wykonania na fig. 3 zadane wartości przechowuje się w pamięci pomocniczej 16. Z wprowadzonych wartości oblicza się w układzie obliczeniowym 18 zarówno różnicę wartości P 1 i P2 parametru, jak też różnicę czasów t 1, t2 (Δt). Wyznaczoną na tej podstawie prędkość v przyrostu, jedną wartość P 1 albo P2 parametru i jeden czas t 1 albo t2 doprowadza się do układu liczącego 32 w celu obliczenia optymalnego, kalendarzowego terminu

6 porodu. Zależność funkcjonalna między jedną z wartości P 1albo P2 parametru, jednym z czasów t 1 albo t2, prędkością v przyrostu parametru i końcową wartością optymalną Popt zostaje zapamiętana dla każdego parametru A, B... w pamięci stałej. Konieczność ręcznej operacji zadawania danych jest wyeliminowana w przypadku, gdy urządzenie do ustalania optymalnego terminu porodu jest sprzężone, zgodnie z fig. 4, ze zwykłym medycznym ultrasonografem lub tworzy z nim jedną całość. Zaznaczony linią przerywaną, w postaci schematu blokowego, zwykły ultrasonograf 36 zawiera sondę 38 do wysyłania i odbierania sygnałów ultradźwiękowych 39, która jest połączona z układem nadawczo-odbiorczym 40, który przesyła odebrane sygnały odbite do układu 42 przetwarzania obrazu. Monitor 44 zamienia dane obrazu pochodzące z układu 42 przetwarzania obrazu na informacje w postaci widzialnych obrazów. Do układu 42 przetwarzania obrazu jest dołączony układ pomiarowy 46 służący do pomiarów anatomicznych na podstawie obrazu przekrojowego lub do pomiaru prędkości przepływu krwi. Wartości te, zostają wpisane jako wartości P 1, P2 parametru do pamięci pomocniczej 16, a następnie dalej przetworzone w sposób opisany powyżej. Informacja czasowa t 1, t2 pochodzi z kalendarza elektronicznego 47 wbudowanego w ultrasonograf 36. Ponadto w ultrasonografie 36 można dokonać identyfikacji pacjentki tak, że zmierzone i zapamiętane wartości przyporządkowane zostają określonej pacjentce. Dalsze przetwarzanie odbywa się w sposób opisany w oparciu o fig. 1. Jednak w odróżnieniu do fig. 1 wartość w postaci tygodnia porodu względnie daty porodu jest wskazywana nie przez oddzielny układ wskazujący, lecz na ekranie monitora 44. W tym celu do układu 42 przetwarzania obrazu doprowadza się końcową wartość optymalną Popt parametru i optymalny termin porodu. Zależności funkcjonalne między przebiegiem parametru specyficznego dla wzrostu w okresie ciąży, w tym przypadku obwodu HC głowy, a optymalnym terminem porodu zostaną opisane poniżej w oparciu o fig. 5. Na osi odciętych są zaznaczone tygodnie GW trwania ciąży, a na osi rzędnych - obwód HC głowy w cm. Średni, to znaczy optymalny obwód HC głowy w chwili narodzenia wynosi 34 cm i jest przedstawiony w postaci linii poziomej 50. Amplituda odchyleń statycznych ± 2 cm jest podana za pomocą punktów 52 i 54. W przypadku pierwszej ciężarnej zmierzono np. w 28 tygodniu GW ciąży wartość P 11 parametru a w 29 tygodniu - wartość P21 parametru. Iloraz przyrostów ΔP/Δt daje nachylenie czyli prędkość v 1 wzrostu obwodu Hc głowy. Drogą doświadczalną dowiedziono, że obwód HC głowy powiększa się liniowo ostatnim trymestrze ciąży. Na podstawie prędkości v wzrostu, jednej wartości P 11 lub P21 parametru i wartości optymalnej Popt można wyliczyć okres czasu, po upływie którego obwód głowy osiągnie wartość średnią. W ten sposób jako optymalny termin porodu można podać 43 tydzień ciąży. W przypadku drugiej ciężarnej w 31 tygodniu ciąży zmierzono wartość P 12 parametru, natomiast w 33 tygodniu - wartość P22 parametru. Odpowiadająca temu prędkość wzrostu równa Δ2 = ΔP/Δt określa również jako optymalny termin porodu 43 tydzień ciąży. Oba przykłady obrazują także jeszcze jedną zaletę tej metody postępowania, mianowicie ustalenie optymalnego albo najbardziej prawdopodobnego terminu porodu bez znajomości rzeczywistego okresu ciąży. Określa się tylko interesujący nas, rzeczywisty okres czasu aż do chwili porodu. Na przykładzie pierwszej ciężarnej można rozpoznać, że od wartości P12 drugiego pomiaru do optymalnego terminu porodu pozostaje jeszcze 14 tygodni, podczas gdy w przypadku drugiej ciężarnej od wartości P22 do optymalnego terminu porodu pozostaje jeszcze 10 tygodni. Jest to oparte o znany fakt, że biologiczny wiek ciąży, to znaczy tygodnie pozostałe do optymalnego terminu porodu są decydującym miernikiem dojrzałości płodu. Pozostałe linie nieciągłe podają cały zakres, w którym znajduje się końcowa wartość optymalna Popt parametru z 95% prawdopodobieństwem. Punkty końcowe wszystkich linii podają termin narodzin, który z prawdopodobieństwem 95% leży między 37 a 43 tygodniem ciąży, jak to przedstawia linia 50.

7 FIG. 1

8 FIG. 2 FIG. 3

9 FIG

10 FIG. 5 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 1,50 zł