Organizatorzy zastrzegają sobie możliwość zmian w programie.

Transkrypt

1 Program Inauguracja Forum: Wizje świata bez granic. Szaleństwo, tyrania, sztuka Zenon Waldemar Dudek, red. nacz. ALBO albo. Problemy psychologii i kultury Sesja I Społeczności utopijne od starożytności do współczesności dr hab. prof. UWM Lech Ostasz Fenomen duchowości ateistycznej dr Tomasz Olchanowski Dyskusja przerwa Sesja II Światy równoległe i progi świadomości w psychologii procesu dr Bogna Szymkiewicz Okrążanie centrum w bezgranicznym świecie Zenon Waldemar Dudek Dyskusja przerwa obiadowa Sesja III Przekraczanie granic w religiach nepalskich jako przejaw (nie)tolerancji dr hab. Jacek Sieradzan Wydizajnować wszystko. O przekraczaniu granic w praktykach i ideologii dizajnerów dr hab. Paweł Możdżyński Dyskusja przerwa Sesja IV Szaleństwo logos geniusz: przemoc kompromisu Wojciech Mackiewicz Pomiędzy szaleństwem a mistyką. William Blake i jego wizjonerska twórczość Krzysztof Dyga przerwa Sesja V Bezkresna narracja. Przekraczanie granic światów dr hab. prof. UwB Czesław Dziekanowski Dyskusja i zakończenie Forum Organizatorzy zastrzegają sobie możliwość zmian w programie.

2 Organizatorzy ǿǿ ǿǿ ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury Redakcja ALBO albo. Problemy psychologii i kultury Komitet organizacyjny ǿǿ ǿǿ ǿǿ Przewodniczący Zenon Waldemar Dudek Sekretarz Jakub Karpowicz Członkowie Joanna Karpowicz, prof. dr hab. Ewa Machut Mendecka, Błażej Sołyga Rada Naukowa ALBO albo ǿǿ Przewodnicząca prof. dr hab. Alina Motycka ǿǿ Wiceprzewodniczący dr hab. prof. UwB Czesław Dziekanowski ǿǿ Członkowie prof. dr hab. Czesław Nosal, dr hab. prof. UMFC Tadeusz Kobierzycki, dr Jerzy Tomasz Bąbel Zespół Redakcji ALBO albo ǿǿ Redaktor naczelny Zenon Waldemar Dudek ǿǿ Zastępca redaktora naczelnego prof. dr hab. Ewa Machut Mendecka ǿǿ Sekretarz Redakcji Joanna Karpowicz ǿǿ Członkowie Dariusz Misiuna, dr Tomasz Olchanowski Historia Forum Inspiracji Jungowskich ǿ ǿ I Forum 1995 Psychologiczne problemy współczesności ǿ ǿ II Forum 1996 Sny współczesnej kultury ǿ ǿ III Forum 1997 Osobowość i rozwój ǿ ǿ IV Forum 1998 Mity a świat współczesny ǿ ǿ V Forum 2000 Kultura na progu XXI wieku ǿ ǿ VI Forum 2001 Fenomen Junga ǿ ǿ VII Forum 2002 Oblicza tożsamości ǿ ǿ VIII Forum 2003 Symbole Europy ǿ ǿ IX Forum 2004 Psychologia kultury w czasie próby ǿ ǿ X Forum 2005 Inteligencja archetypów ǿ ǿ XI Forum 2006 Jung a Freud ǿ ǿ XII Forum 2007 Nieświadomość i dusza ǿ ǿ XIII Forum 2008 Europa wielokulturowa ǿ ǿ XIV Forum 2009 Idee i ideologie ǿ ǿ XV Forum 2010 Punkty zwrotne ǿ ǿ XVI Forum 2011 Doświadczenia graniczne i transkulturowe ǿ ǿ XVII Forum 2012 Małe i wielkie inicjacje ǿ ǿ XVIII Forum 2013 Wizje świata bez granic Projekt logo Forum Krzysztof Figielski Archiwalne materiały forum.eneteia.pl

3 Wprowadzenie Wizje świata bez granic. Szaleństwo, tyrania, sztuka Zenon Waldemar Dudek Gdyby drzwi percepcji zostały otwarte, wszystko zaczęłoby się człowiekowi wydawać takie, jakie jest nieskończone. A. Houxley, Drzwi percepcji Temat 18 Forum Inspiracji Jungowskich nie odwołuje nas do żadnej określonej przestrzeni sam w sobie nie ma granic, a jednym z wiodących tematów, który będzie się niewątpliwie przewijał na konferencji, są granice psychiczne i społeczne, realne i wyobrażone, sankcjonowane i niesankcjonowane, służące życiu i rozwojowi człowieka, jak też przyczyniające się do jego destrukcji i śmierci. Do nieodłącznych przejawów bezgranicznego myślenia, polegającego na anulowaniu granic w ludzkiej psyche, co jest dobrze udokumentowane w prahistorii i historii człowieka, należy szaleństwo (lub obłęd) ludzkiego rozumu. Rozum, który wydaje się być niezwykłym wytworem ewolucji i ma służyć zapanowaniu nad naturą, popada w szaleństwo, zaciera granice poznania, myli języki i znaczenia, tworzy prywatne mity, próbuje wcielić w życie boskie, urojone zasady, nazywając je prawdą, dobrem, zbawieniem, najlepszą odpowiedzią. Na gruncie jednostkowym nad utopią, którą tworzy szalony umysł, potrafili ongiś zapanować szamani, dziś szaleńcami zajmują się psychiatrzy i psychoterapeuci, nazywając różnego typu obłęd nerwicą, chorobą psychiczną, schizofrenią, depresją, anoreksją, osobowością borderline. Ale utopie zaznaczają też swoją obecność na gruncie społecznym, mamią ludzi wygodnym życiem i konsumpcją w państwie ziemskim, duchowym, wirtualnym. Utopie potrafią wyzwolić w ludzkim mózgu odpowiednią ilość endorfin, które zmieniają nie tylko percepcję rzeczywistości, ciała, bólu, zmęczenia, ale także odbiór lęku, tego, co nieznane, szczęścia, choroby czy śmierci. Oczarowany umysł przestaje widzieć granice jest gotowy skoczyć w przepaść, obnażać się publicznie, kłamać w obliczu oczywistych faktów, zabijać, znęcać się, zdradzać przyjaciół, szydzić z ludzkiego cierpienia, wywołać rewolucję. Utopie potrzebują szaleńców, ludzi z dziecięcym umysłem, jak też żądnych władzy tyranów bezwzględnych cyborgów w ludzkim ciele, którzy potrafią manipulować zachowaniem mas, indywidualną wolą bądź umysłem jednostek i społeczeństw. Umysł tyrana rodzi się tak jak dawniej w tzw. normalnej, jak też anormalnej rodzinie; inspirują go dziś telewizja, gry komputerowe, Internet. Ludzie oczarowani szalonymi wizjami tworzą dzisiejszy globalny świat, panują w świecie nowoczesnych mediów, mają wpływ na edukację, kulturę, politykę, świat finansów, uczestniczą w kolonizowaniu współczesnego Dzikiego Zachodu, terra nova współczesnego świata cyberprzestrzeni. Poruszamy się po świecie nowoczesnych technologii, które kreują nowy gatunek wizjonera charyzmatyków polityki, reklamy, psychomanipulacji, postmodernistycznej nauki, religii i sztuki. Bycie wizjonerem i szaleńcem, który nie uznaje granic, to wyższa ranga społeczna, bycie normalnym, który szanuje granice, to degradacja. Normą tworzonego naprędce świata bez granic są prowokacyjne dzieła sztuki, szaleństwo informacji w mediach, krzykliwe odkrycia naukowe obwieszczające nowe, rajskie rozwiązania, nowinki technologiczne, które obiecują, że można ignorować lub ominąć naturę i stworzyć wirtualną bezgraniczną cywilizację albo zaimplantować kod DNA a nawet ludzką świadomość na dysku komputera. Nowe pokolenia już na progu życia są przyzwyczajane do zgody na inwazję obcych i przypadkowych treści, które wdzierają się do umysłu drogą telewizji, telefonii, Internetu, wszelkiego typu reklamy, manipulacji medialnej i politycznej. Jednostka nie zna często autora tych treści ani celu, jaki im prześwieca. Anonimowość, wrażeniowość przekazywanych informacji na przemian z nudą, samotnością i alienacją tworzą rytm dzisiejszej komunikacji, są codzienną normą życia pod presją świata bez granic. Chwilowość przeżywania nie jest tylko doświadczeniem nastolatków z koncertu czy dyskoteki, ale staje się normą społecznych systemów komunikacji, zarządzania, świata biznesu i międzynarodowych korporacji. Zmysłowy obrazek narzuca się wyobraźni, żądając natychmiastowej reakcji. Umysł, świadomość, indywidualność, doświadczenie całego życia i tradycja nie mają w tym świecie wiele do powiedzenia; tyrania szalonych wrażeń wywołuje do odpowiedzi popęd, sztuczną reakcję, nawyk, chwilowe, stworzone ad hoc i zmanipulowane emocje. Na namysł i wewnętrzny dialog ze sobą nie ma dziś czasu. Bodziec i reakcja zachodzą podprogowo. A jest to czas rozumu i techniki. A co się dzieje ze starym umysłem obywatela świata bez granic, oderwanego od wielowiekowej tożsamości Europejczyka? Czy ma coś do powiedzenia jego stary mózg, który powinien pamiętać jeszcze okruchy wiedzy ze starożytnego Egiptu, Izraela, Grecji czy Rzymu? Czy dzisiejszy człowiek potrafi nawiązać dialog z archetypami tkwiącymi u podstaw jego umysłu, historii i dawnej kultury, która zrodziła i kształtowała przodków? 4 5

4 Dziś młodzi ludzie nie słuchają opowiadań mądrych starych ludzi, ale śledzą nieustannie ekran całego świata, tworzą alternatywne społeczności lokalne i grupy interesów. Tworzą alternatywne przyjaźnie, alternatywne rodziny, w działaniu i planach życiowych wzorują się na celebrytach. Żyjemy w świecie bez granic i kulturze bez granic, a naszymi przewodnikami są wizjonerzy, szaleńcy, sztuka inicjacyjna, guru Wschodu, przeszkoleni w manipulacji pseudocharyzmatyczni ludzie mediów i polityki, którzy opanowali sztukę tworzenia wizji i obrazowej narracji. Wielkim odkryciem epoki medialnej jest prawda narracyjna, której rozwinięciem staje się prawda wizyjna. Oszustwo, manipulacja wyobraźnią, osobistą wolnością, kreowanie podprogowej percepcji, kradzież tożsamości są normalnym zadaniem specjalistów od reklamy, PR, marketingu, doradców politycznych i szefów działów personalnych. Wizjonerzy nowego świata wymyślają co roku inne programy socjalne, edukacyjne i sposoby leczenia. Jak w tym bezgranicznym świecie odnajduje się sztuka, która potrafiła być barometrem czasów, jak też wizjonerem przyszłości? Potrafiła leczyć zranioną duszę i wskazywać pośrednie drogi, które pomagały w przemianie człowieka. Czy dziś sztuka jest zdolna skłonić umysł jednostki do świeżego odczytania archetypów i zauważenia piękna, prawdy i dobra? Czym dziś jest zabawą, wypowiedzą duszy i zmysłów czy obrazowym językiem międzynarodowym globalnego świata? Jak sztuka odnajduje swe miejsce w bezgranicznej cyberprzestrzeni, skoro jej naturalną cechą jest przekraczanie granic i tworzenie światów możliwych? W referatach 18 Forum proponujemy uczestnikom dyskusję nad problemami i zagadnieniami, które mają inspirować do refleksji nad człowiekiem i kulturą w czasach cybernetycznej i technologicznej transformacji. Współczesny homo culturalis mierzy się z niezwykłym bogactwem doświadczeń zwyczajnych i granicznych, które go nie zmieniają, nie inicjują do dorosłego świata, są jedynie materiałem do manipulacji lub konsumpcji. Dziś ten człowiek, mimo ogromnej ruchliwości, pozostaje zbyt długo dzieckiem szukającym celu i samego siebie bądź staje się osamotniałym nomadem wędrującym po wirtualnej Sieci w poszukiwaniu domu, ojczyzny, drugiego człowieka, tożsamości. Wędrując w stronę bezgranicznego świata psyche, kultury i cyberprzestrzeni, staje się szaleńcem, który przestał widzieć granice, stracił zdolność wyznaczania granic tam, gdzie są one potrzebne. To jednak wizja pesymistyczna. Jung widzi w człowieku i kulturze wielkie możliwości kompensacji, odradzania się i samoregulacji. Człowiek ginie, ale ponadczasowy duch ma moc wznoszenia się ponad ograniczenia. Zenon Waldemar Dudek Psychologia mitów greckich Prawda symboli i archetypów Zenon Waldemar Dudek. Rozmawia Maja Jaszewska Inspiracją powstania książki stały się rozmowy poświęcone psychologicznej interpretacji mitów greckich publikowane cyklicznie na łamach miesięcznika Zwierciadło. Na publikację składa się poszerzona wersja tych rozmów, uzupełniona do dwunastu tematów mitologicznych. Symbole mitów greckich, odczytane na nowo w oparciu o myśl Junga, uzmysławiają nam ich psychologiczną mądrość. Tradycja grecka legła u podstaw nowożytnej kultury europejskiej, dlatego może być traktowana jako źródło zrozumienia duszy współczesnego Europejczyka, żyjącego w epoce techniki, wymiany kulturowej i światopoglądowej oraz konfrontacji z cywilizacją globalnego świata. Umysł starożytnych Greków ujmuje psychologiczne prawdy w formie symboli, których archetypowe znaczenie pozwala zrozumieć nie tylko uniwersalne duchowe wyzwania stojące przed człowiekiem w każdej epoce, ale także ułatwia analizę zjawisk kultury, w której dziś żyjemy. planowane wydanie: marzec/kwiecień 2013, oprawa miękka, ISBN Władza i anarchia (2/2011) król, tyrania, Zeus i Prometeusz W zeszycie m.in.: Patriarchalna władza nad dzieckiem a proces jego krzywdzenia (P. Karpowicz), Symbole i retoryka arabskiej wiosny 2011 roku (E. Machut Mendecka), Współczesne czarownice (A. Muszyńska), Środki psychodeliczne ogólny model działania i implikacje socjokulturowe (B. Celmer), Cybernetyka między filozofią a techniką (R. Piotrowski), Problem Edypa, Cień Lajosa i wyzwanie Sfinksa (T. Olchanowski), Pech czy los? Mądra Elżunia (J. Wais), Krew i słowa. O pozornym zwycięstwie Heinricha Himmlera nad Magnusem Hirschfeldem (P. Fijałkowski) planowane wydanie: marzec 2013, ss. 206, oprawa miękka, ISSN Podstawy Psychologii Junga Od psychologii głębi do psychologii integralnej Zenon Waldemar Dudek Pierwsze polskie syntetyczne opracowanie psychologii analitycznej Carla G. Junga oraz wybranych inspiracji jungowskich we współczesnej psychologii i psychoterapii. Prezentuje podstawowe koncepcje psychologiczne Junga, m.in. teorie ekstrawersji i introwersji, typów psychicznych, kompleksów i archetypów nieświadomości zbiorowej, koncepcję Cienia, psychologię kobiecości i męskości, proces indywiduacji. Książka dla zainteresowanych psychologią głębi, psychoanalizą, psychoterapią, psychologią kultury. 2006, ss. 347, oprawa miękka, wydanie drugie, seria Biblioteka Jungowska, ISBN

5 Sesja I Społeczności utopijne od starożytności do współczesności Lech Ostasz Najpierw zostanie przedstawione pojęcie utopii (wraz z definicją). Następnie zostanie omówionych kilka przyczyn koncypowania i prób realizowania projektów utopijnych. Jako jedna z głównych przyczyn zostanie wskazana chęć ucieczki od świata, w którym narasta potocznie rozumiane szaleństwo. Gdy jednostki szalone w coraz większym zakresie dominują w życiu społecznym, w oficjalnej kulturze, pozostali albo mogą z nimi tworzyć kruchy i tymczasowy kompromis, albo z nimi walczyć, albo uciekać; jeśli nie ma miejsca, by oddalić się, pozostaje tworzenie enklaw. Najwięcej miejsca zostanie poświęcone przeglądowi dorobku utopii, począwszy od doniesień starożytnych (Hekatajos, Platon, Euhemer, Blojusz), przez utopijne ruchy mające znaczący komponent religijny (Amalryk z Bene, katarzy), po społeczności utopijne XIX, XX i XXI wieku (Onejda, społeczności hipisowskie, radykalne wsie ekologiczne, kibuc, Damanhur). Na koniec referent zastanowi się nad sensem utopijności dla duchowego, psychicznego i społecznego funkcjonowania współczesnego człowieka. (Definicja utopii, którą przyjmujemy, brzmi: Poszukiwanie i/lub podjęcie się stworzenia miejsca do życia i formy współbycia, które są wyraźnie lepsze niż zastane lub najlepsze z możliwych, i których jeszcze nie ma lub nie ma w wystarczającym zakresie. Cechą główną jest familiaryzm, intymność i nierzadko erotyczność, rozszerzone na małą lub średnią grupę akrewniaczą. Inną cechą jest oczywiście przynajmniej częściowy brak własności prywatnej, w tym również rodzinnej). Fenomen duchowości ateistycznej Tomasz Olchanowski Autor wystąpienia jest przekonany, że duchowość stanowi fundament umysłu i materii, a tym samym przekracza podział na to, co duchowe i materialne. W związku z tym można powiedzieć, że duch i materia nie są jednym, ale też nie są od siebie różne. Zdaniem profesora D.T. Suzukiego słynnego propagatora buddyzmu zen intuicja duchowa pozwala dostrzec tę paradoksalną prawdę. Głębia tej intuicji wchłania w siebie doświadczenie zmysłowe, myślenie, uczucie, rozpuszcza granicę między podmiotem i przedmiotem, ja i światem. Jest to doświadczenie mistyczne, dostępne jednostkom niezależnie od ich światopoglądu i wszelkich kulturowych uwarunkowań. To archetypowe przeżycie towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów, jednak na ogół było wiązane z występującą na danym obszarze tradycją religijną i wyrażane w charakterystycznym dla danej tradycji języku. W wieku XX i XXI niezwykle sugestywne opisy własnych doświadczeń mistycznych znajdziemy w dziełach ateistów. Doświadczenia te uruchamiały proces wyzwalania się od narzuconej w dzieciństwie wiary religijnej bądź też poprzedzały decyzję o porzuceniu własnej kultury i podróży w nieznane. Głównymi bohaterami wystąpienia będą: André Comte Sponville autor książki Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga, filozof, materialista, racjonalista humanista, wychowany po chrześcijańsku (do 18. roku życia gorliwy katolik), oraz Stephen Batchelor, autor Wyznań buddyjskiego ateisty, w których opisał swą podróż duchową od hipisa, przez mnicha buddyjskiego, do ateisty. I tak jak Comte Sponville nie tak rzadko odwołuje się do Freuda, tak u Batchelora znajdziemy wiele inspiracji jungowskich (przechodził analizę pod okiem Dory Kalff, buddystki, uczestniczki spotkań Eranosa, uczennicy Emmy Jung, autorki metody analizy zwanej terapią w piaskownicy (sandplay). Świadomość Lech Ostasz Pedagogika a nieświadomość Pytanie o świadomość dotyka zagadnień z pogranicza filozofii, antropologii, psychologii, a także psychiatrii i medycyny. Wymaga wszechstronnej wiedzy o danych i możliwościach teoretycz Tomasz Olchanowski Głównym celem monografii jest zwrócenie uwagi na doniosłość koncepcji Junga dla współczesnej nego ich ujmowania z zakresu ludzkiej percepcji, myślenia, życia afektywnego, funkcjonowania pedagogiki, szczególnie w zakresie relacji pedagogicznych. Spojrzenie przez pryzmat procesów mózgu i ciała oraz innych doświadczeń, w które angażuje się świadomość człowieka. Książka nieświadomych na współzależność samowychowania i wychowania pozwoliło autorowi rozwinąć stanowi oryginalne opracowanie interdyscyplinarnego zagadnienia, w którym autor zebrał dostępną dziś wiedzę na temat świadomości i ujął ją w szerokich ramach teoretycznych. Zrobił to zagadnienie w oparciu nie tylko o Jungowską psychologię analityczną, ale też klasyczną psychoanalizę, psychologię egzystencjalną i ewolucyjną oraz psychopedagogikę buddyjską. Wśród rozpatrywanych zagadnień: indywiduacja a ideologizacja, pedagogia a inicjacja, rodzina jako środo zarówno kompetentnie, jak i z polotem. Jest to książka, która będzie służyć nie tylko studentom i naukowcom, ale także osobom poszukującym tego, co duchowe. wisko inicjacyjne, alienacja, autoanaliza, samooszustwo, los, samowyzysk, pedagogika głębi. 2012, ss. 204, oprawa miękka, seria Antropologia, ISBN planowana data wydania: marzec/kwiecień 2013, oprawa miękka, ISBN

6 Sesja II Światy równoległe i progi świadomości w psychologii procesu Bogna Szymkiewicz Dzisiejsza rzeczywistość wymaga nowych sposobów radzenia sobie z granicami. Tracą ostrość tradycyjne wzorce ról i postaw; zacierają się granice między dobrem i złem; zmieniają się normy i wartości. W psychologii procesu mówimy o trzech poziomach rzeczywistości. Percepcja wyłania się z najgłębszego z nich niepodzielonego, niedającego się wyrazić słowami poziomu Esencji. Drugi to Kraina snów obszar doświadczeń subiektywnych, snopodobnych. Trzeci poziom, nazywany Rzeczywistością uzgodnioną, obejmuje to, co uznajemy za realne, istniejące obiektywnie. Doświadczenie jest w ciągłym ruchu, lecz progi zbudowane z przekonań zatrzymują je w określonych miejscach. Progi utrzymują tożsamość, ale jednocześnie nie dopuszczają do zmian, które są nam potrzebne. Praktyka psychologii procesu wykorzystuje koncepcję trzech poziomów rzeczywistości do pracy wokół progów, granic i napięć między stronami w psychice, w relacjach międzyludzkich i w świecie. Zranione stany świadomości O bólu, złości i nieświadomym używaniu siły w relacjach Bogna Szymkiewicz Książka zajmuje się psychologicznymi i terapeutycznymi aspektami subiektywnego doświadczenia zranienia. Poczucie zranienia występuje zwłaszcza w bliskich relacjach, powodując zerwanie więzi. W miejsce osób pojawiają się negatywne role (oprawcy, ofiary, mściciela, terrorysty, prześladowcy i in.), którym towarzyszy zraniony stan świadomości. W analizie problemu autorka opiera się na psychologii zorientowanej na proces Arnolda Mindella. Przedstawia m.in. teoretyczne ujęcie problematyki zranionych uczuć, doświadczenie zranienia, dynamikę wewnętrznych przeżyć, typowe wzorce komunikacji w stanie zranienia (zranione stany świadomości), wskazuje możliwości nawiązania głębszych kontaktów dzięki poznaniu zranionych uczuć, otwarciu na doświadczenie zranienia, nabyciu efektywnych sposobów komunikowania własnych doświadczeń urazowych. Książka wypełnia znaczną lukę w dziedzinie psychologii doświadczeń urazowych i ich terapii. 2006, ss wkładka kolor, oprawa miękka, seria Ścieżki Psychoterapii, ISBN Okrążanie centrum w bezgranicznym świecie Zenon Waldemar Dudek Człowiek potrzebuje centrum, które wyznacza jego miejsce na ziemi, ale też celu, który staje się sensem jego życia. Czy psychologia nowożytna zajmuje się z uwagą analizą centrum życia psychicznego i sensem życia człowieka w globalnym świecie? Teorie głównego nurtu psychologii raczej we fragmentaryczny sposób badają i fragmentarycznie opisują zjawiska i procesy psychiczne, gubiąc z oczu całość i głębię psychicznego doświadczenia. W przeciwieństwie do nich Jung mówi o potrzebie budowania zintegrowanej osobowości, która potrafi określić indywidualne centrum i umie trwale zlokalizować linię życia w przestrzeni społecznej i kulturowej. Mówi o celach życiowych, realizacji posiadanych talentów i możliwości, które przyniosą osobistą satysfakcję i będą pożyteczne dla innych. W ten sposób przypomina starożytną naukę o duszy i archetypach jako wzorcach psychicznego przeżywania oraz pojmowania siebie i świata. Wiedza ta jest dziś niezwykle przydatna podczas poruszania się po bezgranicznym świecie doznań w mgławicy informacji, które wciągają umysł ludzki w pędzący strumień wirtualnej rzeczywistości. Człowiek z natury jest bezgraniczny, gdyż wyłania się z chaosu, a jego matką jest nieświadomość, ale tworzona przez niego kultura, wiedza społeczna i tradycja wychowują go do widzenia i respektowania granic nie tylko realnych, materialnych, ale także ukrytych, oznakowanych abstrakcyjną myślą, wiedzą, wyobraźnią i moralnymi ograniczeniami. Źródłem wiedzy o granicach jest dla dziecka rodzic i system edukacji. Kiedy dziecko buntuje się i podąża wbrew wytyczonym przez dorosłych granicom, buduje nowe światy, które definiują rzeczywistość inaczej niż tradycja. Ślady dziecięcej duszy u osoby dorosłej w zderzeniu z realnością mogą z jednej strony owocować duchowością, kreatywnością, artystyczną wyobraźnią, która znosi sztuczne granice, a z drugiej kreować utopijną ideologię, pseudomistyczną fascynację czy totalitarną moralność, która zabrania myśleć indywidualnie i indywidualnie dochodzić wewnętrznej prawdy. Na bazie dziecięcej bezgranicznej fantazji rodzą się projekty komunistyczne i nacjonalistyczne, religie naukowe, ideologie polityczne i tyranie społeczne, które stawiają sztuczne granice prowadzące do wypaczenia, szaleństwa i zniewolenia umysłu człowieka. Jednym z projektów pracy z szalonym, skłonnym do totalitaryzmu umysłem, który nie umie dostrzegać granic niezbędnych, a wprowadza granice tam, gdzie zamieniają się one w cierpienie, destrukcję i śmierć, jest idea pracy 10 11

7 terapeutycznej oparta na wyobraźni, odwołująca się do teorii archetypów Junga. Polega ona na okrążaniu problemu, tak aby odnaleźć centrum, a jednocześnie wędrować po spiralnej drodze w poszukiwaniu celu. Była ona ona znana już w starożytności jako circumambulatio medytujących mnichów. Tego typu metody respektują zasadę wieloetapowej pracy z umysłem i mają zastosowanie nie tylko w psychoterapii, ale także w wychowaniu i kształtowaniu kreatywności dorosłego człowieka. Są to w szczególności swobodne skojarzenia, aktywna wyobraźnia, amplifikacja, analiza mitu personalnego. Psychologia kultury Doświadczenia graniczne i transkulturowe Zenon Waldemar Dudek, Andrzej Pankalla Autorzy książki psycholog i psychiatra podejmują teoretyczne i praktyczne aspekty psychologii kultury, nowej subdyscypliny badań nad kulturowym podłożem życia psychicznego i relacją psyche kultura. Opracowanie zagadnień psychologiczno kulturowych nawiązuje do publikacji w ALBO albo. Podejmuje m.in. takie kwestie, jak: kryzys psychologii akademickiej, badania jakościowe w psychologii, przeżycia graniczne, perspektywa psycho kulturowa, głębinowa psychologia kultury, relacja psyche kultura, wyobraźnia mityczna i in. Książka dla zainteresowanych współczesną psychologią, psychoterapią, antropologią kulturową, zagadnieniami cywilizacji i kultury, postmodernizmem i postscjentyzmem. 2008, ss. 479, oprawa twarda, wydanie drugie, seria Psychologia Kultury, ISBN Persona (1/2009) maska, manipulacja, PR W zeszycie m.in.: Persona w dramacie indywiduacji (Z.W. Dudek), Role i ich znaczenie (A. Bielańska), Więcej światła! (J.T. Bąbel), Uwięzienie w personie (T. Olchanowski), Psychologiczne dylematy mężczyzn. Wzory, typy, identyfikacje i role (T. Kobierzycki), Ja indywidualne i ja społeczne w poezji Maliki al Asimi (E. Machut Mendecka), U zarania psychologii osobowości. Gordon W. Allport (A. Jastrzębski OMI), Rozwój badań nad nieświadomością w ramach XIX wiecznej psychologii (D. Liszka), Mała Encyklopedia Psychologii Głębi: Persona. Twarze osobowości (Z.W. Dudek). ss. 147, oprawa miękka, ISSN Przekraczanie granic w religiach nepalskich jako przejaw (nie)tolerancji Jacek Sieradzan Sesja III Do religii nepalskich zaliczają się głównie hinduizm i buddyzm. Cechą charakterystyczną religijności hinduskiej w Nepalu jest jego powiązanie z życiem codziennym. Zważywszy na wielość rozmaitych kultów i częstość świąt religijnych, religie w Nepalu stanowią integralną część życia społecznego. Religia jest praktykowana nie tylko w świątyniach czy okręgach sakralnych, ale także na ulicy czy na podwórkach, gdyż miejsca kultu są wszechobecne. Miniobiekty kultowe stoją na ulicach i podwórkach. Religijność nepalska jest specyficzna, ponieważ religie koegzystują obok siebie bez widocznej wrogości (przypadek świątyni Tary/Ganeśi w Parphing). Buddyjskie świątynie Wadżrajogini w Kathmandu i Sankhu są modelowym przykładem zatarcia granic między hinduizmem a buddyzmem. Obustronna tolerancja ma jednak swoje granice i niuanse. Polegają one: z na tym, że rząd nepalski traktuje buddyzm jako część hinduizmu, z na ukastowieniu tantrycznego buddyzmu z Patanu, z na utożsamianiu przez hinduistów bóstw hinduskich i buddyjskich, z na tym, że hinduistyczny kult Kumari jest utrzymywany głównie przez buddystów, z na zakazie wstępu do niektórych świątyń (lub części świątyń) hinduskich dla niehinduistów czy buddyjskich dla osób niebędących Newarami. Z jednej strony granice między światami buddyjskim i hinduskim albo nepalskim i nienepalskim w Nepalu są dokładnie wyznaczone. Z drugiej strony mają one charakter płynny, czyli liminalny. Sokrates nieznany. Studia o recepcji postaci Sokratesa Jacek Sieradzan To pierwsza z dwóch książek autora o Sokratesie, jednym z najbardziej znanych filozofów starożytnych. Według analiz autora opisy Sokratesa przez starożytnych (Platon, Ksenofont, Arystofanes, Polikrates, Arystoksenos) są w znacznej mierze tworami ich wyobraźni. O samym Sokratesie nie wiemy nic pewnego, ponieważ sam niczego nie napisał. Ze starożytnych tekstów o nim wyłania się obraz człowieka zainteresowanego nie tylko filozofią, ale także praktykami religijno magicznymi. To postać mistagoga, hierofanty inicjującego uczniów w misteria i ezoterykę: Sokrates ucztujący, medytujący i czczący bogów, nauczający i boski. Dla Greków tamtych czasów te obrazy stanowiły organiczną jedność. 2011, ss. 565, oprawa miękka, seria Antropologia, ISBN

8 Sesja IV Wydizajnować wszystko. O przekraczaniu granic w praktykach i ideologii dizajnerów Paweł Możdżyński Dizajn XXI wieku nie ogranicza się bynajmniej do sfery projektowania produktów sprzedawanych przez wielkie korporacje. Każda granica terminologiczna czy definicyjna, która jest przyjmowana w ramach środowiska dizajnerów lub jest narzucana dizajnowi z zewnątrz, ulega natychmiastowemu przekroczeniu. Współcześni dizajnerzy chcą projektować wszystkie sfery życia indywidualnego i zbiorowego. Dizajn dziś ma odnosić się do natury (eco design), ma być sferą projektowania społeczeństwa (social design), przyszłości (design for future), emocji i myśli (emotional design, design thinking). Nowe wypowiedzi liderów tego środowiska objawiają, że każdy jest dizajnerem, bowiem wszystko jest dizajnem każda czynność przecież podlega jakiejś formie projektowania (np. obiad). W tej wizji nawet to, co inni nazywają metodami rozwoju duchowego, jest promowane na warsztatach projektowania siebie. Pozostaje otwartym pytanie o to, czy współczesny dizajn zrodzi nowe, nieznane dotąd formy wolności czy totalitaryzmu. Wystąpieniu będzie towarzyszył pokaz slajdów ukazujący przykłady dzieł/ produktów dizajnerów. Psychoanaliza kultury (1/2011) popęd i duch, sublimacje i inicjacje W zeszycie m.in.: Emocjonalna fala surfingowa. Emocje i dyskurs psychologiczny w sztukach plastycznych XX i XXI wieku (P. Możdżyński), O pojęciach duszy w XX wieku (R. Piotrowski), Hiob i bohaterowie baśni (J. Wais), Mitologiczne źródła hermetyzmu jako forma wyobraźni symbolicznej (M. Olejnik), Rozpuszczanie świata albo gnoza Durrella, gnoza Hillmana (T. Stawiszyński), Intuicja i introwersja w literaturze arabskiej (E. Machut Mendecka), Percepcja i partycypacja twórczość i religijność (T. Kobierzycki), Plagiat jako problem filozoficzny (M. Miedziński), Prawosławna koncepcja człowieka (H. Paprocki). ss. 188, oprawa miękka, ISSN Szaleństwo logos geniusz: przemoc kompromisu Wojciech Mackiewicz Wystąpienie ma na celu charakterystykę podstawowych podobieństw i różnic między ogólnie rozumiana normą i jej aberracją, tj. szaleństwem. Czy jest możliwe znalezienie płaszczyzny porozumienia z obszarem, który z definicji stanowi obszar jakościowo odmienny od przyjętej normy? W ślad za francuskim myślicielem Michelem Foucault będę poszukiwał w historii myśli europejskiej momentu, w którym nastąpiło rozdzielenie na Rozum i szaleństwo. Okres przed rozdzieleniem stanowił bowiem koegzystencje owych dwóch stanów, które późniejsza myśl traktuje biegunowo odmiennie. W ślad za Foucaultem chcę przedstawić elementy charakterystyczne każdej z epok historycznych: antyku, w którym każda z miejscowości miała swojego szaleńca, i było to stanem powszechnym; średniowiecza, które piętnowało wszelką inność; renesansu z jego statkami szaleńców (wysyłanie szaleńców na odległe wody obrazuje to choćby słynny obraz H. Bosha); klasycyzmu, w którym nastąpiło wielkie zamknięcie, będące momentem powstania ośrodków penitencjarnych; oraz nowoczesności, w której mają miejsce próby zrozumienia szaleństwa. Wystąpienie ma również na celu wykazanie postępowania wobec szaleństwa szczególnego rodzaju, mianowicie geniuszu. Czy jest możliwość nawiązania dialogu między tymi trzema stanowiskami? Czy dyktatura normy, logiki, języka pozwala na to, aby Rozum zamilkł i aby szaleństwo przemówiło swoim językiem? Czy próby nawiązania kontaktu podejmowane są tylko ze strony Rozumu? Obłęd i geniusz (3/2004) Dajmonion, mózg, historia W zeszycie m.in.: Geniusz i obłęd jako składniki obrazu świata (Z.W. Dudek), Antonina Artauda koncepcja teatru świętego (R. Pyżalska), Alfred Kubin. Po tej i po tamtej stronie (E. Obarski), Psychiatria kulturowa (K. Moskwa), Korzenie osobowości Junga (K. Pajor), Dajmonion a kompleks (T. Olchanowski), Kairos i pogoń za wiatrem (R. Kozłowski), Wacław Niżyński geniusz tańca (T. Nasierowski), Surrealista, czyli obłąkany (M. Cywińska Dziekońska), Optyczne metafory a mózg jako hologram (M. Harciarek). ss. 150, oprawa miękka, ISSN

9 Sesja V Pomiędzy szaleństwem a mistyką. William Blake i jego wizjonerska twórczość Krzysztof Dyga Referat stanowi próbę interdyscyplinarnego podejścia do postaci i twórczości Williama Blake a, angielskiego artysty i mistyka z przełomu Oświecenia i Romantyzmu. Obecnie można zauważyć gwałtowny wzrost zainteresowania twórcą i jego dziełem. Próbie odpowiedzi zostanie poddane pytanie o przyczyny jego kontrowersyjnego zachowania i wizjonerskiej twórczości. Pierwszą część prezentacji stanowić będzie krótkie przedstawienie postaci Blake a. Następnie zostaną omówione możliwe wytłumaczenia jego zachowania (w tym twórczości) w świetle psychopatologii i psychologii analitycznej. Osobne miejsce należy się twórczości Williama Blake a. Podczas wystąpienia zaprezentowana zostanie symbolika jego prac oraz główne założenia filozoficzne, czy nawet w pewnym sensie psychologiczne. Całość zostanie zestawiona z psychologią analityczną Carla Gustava Junga, przede wszystkim jego koncepcją Jaźni oraz archetypów. Bezkresna narracja. Przekraczanie granic światów Czesław Dziekanowski Przychodzimy na świat nieświadomie i przez to komfortowo, choć niektórzy wierzą, że jednak towarzyszy temu jakiś uraz nazywają go traumą narodzin. A więc ledwo zaistnieliśmy, a już jesteśmy ofiarą. Czy musimy się z tej rany leczyć? Niekoniecznie, w każdym razie u progu naszego bytowania czyha na nas śmierć. Rodzimy się dla życia, ale skądinąd wiemy, że samo rodzenie (się) obarczone jest ryzykiem. Z powodu tej niewiadomej powstaje napięcie, którego drugim biegunem jest nadzieja. Tymczasem ryzyko podbija stawkę. Jeśli wszystko z narodzinami jest w porządku, spada napięcie. Natomiast gdy wydarza się dramat, a może nawet tragedia, słowem, gdy coś biegnie nie po naszej myśli, uderzamy w lament. Zaczynamy mieć pretensję do nadziei, że nas ogłupiła i że w sumie jest iluzją, tak jak całe nasze życie. Mówimy sobie, gdybyśmy wiedzieli co nas czeka, że taka będzie rzeczywistość, jaka jest, nie dopuścilibyśmy do jej wydarzenia się. I to jest dopiero złudzenie. My, tak słabi, chcemy mieć przemożny wpływ na własne narodziny, a pośrednio na całą przeszłość. Nie ma większej iluzji, niż mniemać, że można pretendować do bycia Panem Dnia Wczorajszego. Psychopatologia a religia Strukturalne zbieżności pomiędzy zaburzeniami psychicznymi a religią Damian Janus Tematem książki są związki zjawisk psychopatologicznych z religią. Treści religijne są analizowane jako symboliczne i syntetyczne przedstawienie najważniejszych składowych życia psychicznego. Autor omawia problematykę zaburzeń psychicznych (nerwice, zaburzenia osobowości, psychozy, anoreksja), wybranych objawów (urojenia, halucynacje) oraz patologicznych struktur psychicznych, opierając się na neopsychoanalizie i podejściu egzystencjalnym. Książka zawiera bogaty materiał z praktyki klinicznej autora oraz jego własne refleksje teoretyczne (m.in. koncepcja zwijania i partycypacji). Książka dla zainteresowanych psychologią religii, psychoanalizą, psychiatrią, psychoterapią, doświadczeniem religijnym, duchowością. 2004, ss. 326, oprawa miękka, seria Ścieżki Psychoterapii, ISBN Bezkresna narracja Czesław Dziekanowski Literatura w tej książce chce być eksperymentem, rozmową do utraty tchu, bezkresną narracją. Filozofia słowa ukazuje w niej absolutną prawdę czasu w symultanicznych odsłonach. Tekst mierzy się z całym językiem, zwycięża go chwilami, to znów mu ulega. Eseje pełne narracji pędzą przez czas, dostają zmarszczek, odkrywają młodość świata, który już jest, choć jeszcze nie powstał. Dramat odsłania symultaniczną prawdę dialogu świadomości z nieświadomością, dobra ze złem, chwili z wiecznością. W jej biegunowym napięciu można doświadczyć, jak przez zmarszczki czasu odsłania się Absolut. Napięcie, które nie ma końca w czasie, a jedynie w wieczności. Poradzić sobie z paradoksem czasu, to znaczy uratować się od śmierci, zła, nieistnienia. Kolejne słowa wędrujące w czasie i bezczasie. 2013, ss. 451, oprawa miękka, seria Psychologia Literatury, ISBN

10 Informacje o prelegentach Zenon Waldemar Dudek specjalista psychiatra, zajmuje się psychoterapią indywidualną, psychologią osobowości i psychologią kultury; autor artykułów, opracowań i książek z zakresu psychologii głębi, zwłaszcza psychologii jungowskiej, oraz psychoterapii i psychologii kultury m.in. Psychologia integralna Junga (1995; 2006), Jungowska psychologia marzeń sennych (1997; 2007; 2010), Podstawy psychologii Junga (2002; 2006). Współautor książki Psychologia kultury. Doświadczenia graniczne i transkulturowe (2005; 2008) oraz podręcznika psychoterapii Psychoterapia. Teoria (2005) i Psychoterapia. Szkoły i metody (2011). Współredaktor zbioru tekstów Spotkania z Jungiem (2007). Redaktor naczelny i wydawca ALBO albo. Problemy psychologii i kultury. Krzysztof Dyga 1985, komparatysta (praca licencjacka nt. Williama Blake a) i psycholog in spe (obecnie V rok; w trakcie pisania pracy magisterskiej nt. poczucia tożsamości u osób z diagnozą choroby afektywnej dwubiegunowej). Zainteresowania naukowe: psychologia kliniczna, osobowości i różnic indywidualnych, psychoterapia, psychologia analityczna, psychologia religii, religioznawstwo i mistycyzm. W obecnym roku koordynuje Sekcję Psychologii Duchowości Koła Naukowego Studentów Psychologii UJ, w ramach której współorganizuje ogólnopolską konferencję Duchowość a terapia (druga edycja w maju 2013). Członek nadzwyczajny Polskiego Towarzystwa Psychologicznego i członek zwyczajny Polskiego Stowarzyszenia Studentów i Absolwentów Psychologii, w obrębie którego kieruje świeżo utworzoną przezeń Sekcją Psychologii i Psychopatologii Religii. Od połowy roku 2012 pracuje wolontaryjnie na różnych oddziałach ogólnopsychiatrycznych. Czesław Dziekanowski pisarz, psychoanalityk, badacz procesu twórczego, autor metody autointerpretacyjnej w analizie twórczości literackiej. Opublikował powieści: Zaklęte światło (1971; 2004), Selekcjoner (1980), Frutti di mare (1990; 2005), Projektantka intymności (1995), Zaproszenie (1998), Jasnogród (2000), Taniec z nieświadomością (2003), Szkoła wojny (2007). Autor rozpraw: Człowiek wygrany w psychologii humanistycznej (1988), Proza życia w śmierci (1990), W imię Ojca i Syna (1993), Życie jaśnie pana (1994), Życie w śmierci (1995), Rozmowy o świadomości literackiej (2006), Poszukiwanie źródeł kreatywności (2011), Bezkresna narracja (2013). Kieruje Zakładem Psychoanalizy i Myśli Humanistycznej na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku. Prowadzi zajęcia z psychoanalizy sztuki i twórczego pisania. Wojciech Mackiewicz doktorant filozofii (Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Wrocławski). Zainteresowania: współczesna filozofia francuska, fenomenologia, epistemologia, hermeneutyka, ontologia, filozofia starożytna. Przygotowuje dysertację doktorską Problem cielesności we współczesnej filozofii francuskiej: Foucault Merleau Ponty Ricoeur. Autor artykułów i tekstów w pracach zbiorowych. Paweł Możdżyński dr hab., socjolog, pracuje w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW. Jego badania skupiają się nad liminalnością, przekraczaniem granic oraz obecnością sacrum we współczesnych sztukach plastycznych. Publikuje między innymi w Dyskursie, Societas/Communitas, Albo albo. Jego ostatnia książka Inicjacje i transgresje. Antystruktualność sztuki XX i XXI wieku w oczach socjologa została wydana w 2011 roku w Wydawnictwach Uniwersytetu Warszawskiego. Tomasz Olchanowski dr nauk humanistycznych, adiunkt w Zakładzie Psychoanalizy i Myśli Humanistycznej Uniwersytetu w Białymstoku Zainteresowania Autora koncentrują się na zagadnieniach historii kultury i rozwoju cywilizacji, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucji psychicznej człowieka, źródłach filozofii, problematyce przemiany duchowej. Autor książek: Jungowska interpretacja mitu ojca w prozie Brunona Schulza (2001), Psychologia pychy (2003), Duchowość i narcyzm (2006), Wola i opętanie (2008, wyd. II poszerzone 2010) i kilkudziesięciu artykułów z tego zakresu. W przygotowaniu pozycja Pedagogika a nieświadomość (marzec/kwiecień 2013). Lech Ostasz studiował psychologię i filozofię w Lublinie (KUL), następnie sześć lat przebywał we Freiburgu i Monachium, gdzie odbył studia doktoranckie i obronił doktorat. Od 1990 roku wykładał na uniwersytetach: UJ w Krakowie, UG w Gdańsku, UWM w Olsztynie i WSP w Łodzi. Jego główny wkład do filozofii obejmuje opracowanie psychoterapii filozoficznej, antropologii ogólnej, ontologii i metafizyki. Jacek Sieradzan, Bogna Szymkiewicz 18 19

11 Jacek Sieradzan historyk religii, buddolog, tłumacz. Autor wielu przekładów z literatury buddyjskiej i poezji współczesnej, m.in. Buddyzm (1987), Drogi karmy i ścieżka Dharmy. Antologia poezji buddyjskiej Ameryki (1993), Śmierć i umieranie. Tradycja tybetańska (1994), Buddyjska wizja śmierci i umierania (1997), Życie po życiu w Tybecie (1997), oraz zbiorów esejów: Starożytna mądrość a nauka współczesna (1993), Buddologia w Polsce (1993), Przekroczyć próg mądrości (1997). Autor trylogii o szaleństwie religijnym: Szaleństwo w religiach świata (2005) oraz Od kultu do zbrodni: Ekscentryzm i szaleństwo w religiach w XX wieku (2006), niewydanego słownika Boskie szaleństwo oraz książek Jezus Magus. Pierwotne chrześcijaństwo w kręgu magii (2006), Sokrates magos (2011), Sokrates nieznany (2011). Bogna Szymkiewicz dr psychologii. Pracuje w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW. Posiada licencję terapeutyczną i trenerską wydaną przez Research Society of Process Oriented Psychology w Zurychu. Prowadzi psychoterapię indywidualną i terapię par oraz warsztaty szkoleniowe i rozwojowe (również w Rosji, Niemczech i USA). Wraz z Tomaszem Teodorczykiem i Barbarą Zuest (Szwajcaria) kieruje Programem Licencyjnym Akademia Pracy z Procesem, prowadzącym do uzyskania międzynarodowej licencji terapeutycznej w zakresie psychologii procesu. Jest redaktorką antologii Po drugiej stronie kłopotów. Psychologia procesu w teorii i praktyce (w przygotowaniu nowe poszerzone wydanie), autorką książki Zranione stany świadomości oraz współautorką książki Deeper into the Soul. Beyond Dementia and Alzheimer s towards Forgetfulness Care. ALBO albo ukazuje się od 1991 roku. Prowadzi kilka działów przybliżających współczesną wiedzę o psychologii, sztuce i kulturze. Każdy z nich koncentruje się na wybranych dziale nauk humanistycznych. Zależy nam na przekraczaniu granic dyscyplin i zbliżeniu wiedzy humanistycznej i przyrodniczej, aby w swobodnym biegu refleksji człowiek był lepiej zrozumiany w całej swojej złożoności ponad podziałami. Obok wiedzy historycznej i współczesnych badań jest miejsce na poezję, opowiadania, sztuki plastyczne. Poza artykułami naukowymi, prezentujemy eseje na ważne tematy, myśli, aforyzmy, a także sprawozdania z ciekawych wydarzeń, konferencji, recenzje, dyskusje. Stałe działy ALBO albo z Jungowskie inspiracje z Od psychologii do autopsychoterapii z Archetypy w kulturze z Nasze tożsamości z Dialog kultur z Z poetyki archetypów z Na granicy epok z Forum psychologii kultury Pismo interdyscyplinarnych poszukiwań Istnieje od 1991 roku (do 1998 roku ALBO albo. Inspiracje jungowskie ) ul. Zwierzyniecka 8A/21, Warszawa tel , , fax e mail: albo@eneteia.pl; księgarnia internetowa: sklep.eneteia.pl Informacja dla osób zainteresowanych publikowaniem tekstów w ALBO albo Przyjmujemy materiały w wersji elektronicznej. Objętość tekstów do 15 stron (ok znaków na stronie, licząc znaki odstępu, przypisy amerykańskie ). Artykuły są recenzowane, po zakwalifikowaniu do druku przed publikacją teksty przesyłamy do autoryzacji. Autorzy otrzymują 2 egzemplarze pisma. Uwaga! Prosimy autorów o nadsyłanie streszczeń tekstów w języku polskim i angielskim ( znaków; maks. 1/3 strony) oraz słów kluczy

12 Prenumerata ALBO albo 2013 Tematy ALBO albo Zapraszamy stałych i nowych Czytelników czasopisma ALBO albo do prenumeraty rocznika W ramach nowej formuły otrzymają Państwo dwa numery tematyczne z bezpłatną dostawą za jedyne 49 zł. Prenumerata czasopisma wiąże się z następującymi przywilejami: z pierwszeństwo w otrzymywaniu aktualnych zeszytów z dodatkowy 10% rabat na pozycje opublikowane przez wydawnictwo ENETEIA z udział w losowaniu zestawów nagród książkowych z rabat na udział w XIX Forum Inspiracji Jungowskich (8 marca 2014) z Kalendarz ALBO albo w prezencie. Prenumeratę można zamówić: z w księgarni internetowej sklep.eneteia.pl, także przez , telefon i fax z następnie dokonując wpłaty 49 zł na numer konta: Wydawnictwo ENETEIA ul. Zwierzyniecka 8A/21, Warszawa (z dopiskiem Prenumerata ALBO albo 2013 ) Instytucjom oferujemy faktury terminowe. Tematy ALBO albo 2013 (półrocznik) MAŁE I WIELKIE INICJACJE (1/2013) rodzina, społeczeństwo, kultura POSTJUNGIŚCI (2/2013) awangarda, kontynuatorzy, indywidualiści Terminy zamykania numerów dla osób zainteresowanych publikowaniem tekstów: z 1/ z 2/ Planowane wydanie zeszytów rocznika 2011 oraz 2013: z 2/2011 marzec 2013; 3 4/2011 czerwiec 2013 (zeszyt podwójny) z 1/2013 wrzesień 2013; 2/2013 grudzień Uwaga: roczniki ALBO albo 2010 oraz 2012 nie ukazały się. Psychoanaliza kultury (1/2011) popęd i duch, sublimacje i inicjacje władza i anarchia (2/2011) król, tyrania, Zeus i Prometeusz Jedność przeciwieństw. Jung nieznany (3 4/2011) enancjodromia, dobro i zło, Czerwona Księga PERSONA (1/2009) maska, manipulacja, PR ANDROGYNIA MIŁOŚĆ I CIAŁO (2 3/2009) dialog płci, gender, erotyka, celibat MITY POLSKIE (4/2009) mityczni bohaterowie, stereotypy narodowe KULTURY świata (1/2008) globalizacja a tożsamość, mity świata, przenikanie kultur PSYCHOLOGIA NARODÓW (2/2008) walka ras, religie i symbole narodowe, tożsamości lokalne WYKLUCZENIE (3/2008) rywalizacja i tolerancja, piętno społeczne, zły inny IDEE I FANTAZMATY (4/2008) wielkie idee, ideologie, umysł urojony Psychologia rodziny (1/2007) ojcostwo, macierzyństwo, mity rodzinne Cywilizacja i płeć (2/2007) płeć psychologiczna, homokultura, cywilizacja pornograficzna Bohaterowie i autorytety (3/2007) lider, idol, charyzma AnioŁowie i demony (4/2007) duchy, świeci, zaświaty, kult przodków Bogaty wybór zeszytów ALBO albo Księgarnia internetowa sklep.eneteia.pl

13 Nowości wydawnicze Nowości wydawnicze Psychodrama i techniki niewerbalne red. Jerzy Pawlik Publikacja omawia szeroko diagnostyczne i terapeutyczne znaczenie psychodramy oraz zasady funkcjonowania małej grupy opartej na psychodramie. Uzupełnia ona inne rodzaje leczenia, w tym analityczną psychoterapię indywidualną (psychodrama z jednym pacjentem) i grupową. Zastosowanie tej formy pracy wobec różnego rodzaju grup terapeutycznych dowiodło, że improwizowana spontaniczna gra w trakcie psychodramy ma niezwykłą siłę oddziaływania i służy realizacji celów psychoterapeutycznych. W oparciu o konkretny kliniczny materiał autorzy przybliżają psychoterapeutom i osobom szkolącym się w psychoterapii proces grupowy w trakcie psychodramy, występujące w nim trudności, przejawy oporu i destrukcyjnych obron. Druga część książki skupia się na niewerbalnych technikach psychoterapii, ich aspekcie diagnostycznym i terapeutycznym, omawia organizację sesji terapeutycznej opartej na technikach niewerbalnych, trudności w pracy z grupą, które można rozwiązywać przy pomocy technik niewerbalnych, jak trudność we współpracy i komunikacji w grupie, ekspresję uczuć agresywnych i rywalizacyjnych i in. Wartościowa pozycja dla szerokiego kręgu czytelników zainteresowanych pracą z grupami w dziedzinach pedagogiki specjalnej, profilaktyki społecznej i szeroko rozumianą teorią i praktyką psychoterapii. 2012, ss. 275, oprawa miękka ze skrzydełkami, seria Ścieżki Psychoterapii, ISBN Edukacja i terapia przez sztukę Arteterapia w świetle teorii doznań transakcyjnych Tomasz Rudowski Arteterapia to dziedzina wiedzy rozwijająca się na pograniczu pedagogiki, psychologii i sztuki. Jej istotą jest lecznicze oddziaływanie na system psychiczny oraz na określone formy zachowania poprzez zastosowanie środków artystycznych. Autor rozważa teoretyczne, metodyczne, praktyczne i aksjologiczne aspekty arteterapii oraz jej zastosowanie w świetle swojej teorii doznań transakcyjnych. W tym ujęciu edukacja i terapia przez sztukę prowadzą do zmian w samoświadomości osoby zaburzonej, skłaniając ją do odkrywania nowych wartości artystyczno estetycznych, poznawczo intelektualnych, filozoficznych, etycznych i duchowych. W swoich rozważaniach autor nawiązuje do teorii dezintegracji pozytywnej Kazimierza Dąbrowskiego oraz teorii samoświadomości Zbigniewa Zaborowskiego. 2013, ss wkładka kolor, oprawa miękka, seria Akademicka, ISBN Tożsamość i narracje w relacjach rodzinnych Anna Cierpka Tożsamość człowieka, opowieść o sobie powstaje w relacjach z osobami znaczącymi, w ich ewaluacjach i sposobach rozumienia rzeczywistości jest zanurzona w systemie rodzinnych znaczeń. Niniejsza monografia zawiera teoretyczną refleksję i przegląd badań autorki na temat kształtowania się tożsamości narracyjnej w rodzinie oraz szczegółową analizę narracji tożsamościowych w cyklu życia rodziny. Jest jednocześnie zaproszeniem do dyskusji na temat istoty formowania się tożsamości jednostki, ważnych elementów kontekstowych jej konstruowania i związanych z tym możliwości wspierania osoby w konstruktywnej reorganizacji opowieści o sobie. 2013, ss. 257, oprawa miękka, seria Akademicka, ISBN Kultura arabska Mity, literatura, polityka Ewa Machut Mendecka Do istoty kultury arabskiej prowadzą wciąż obecne w życiu współczesnych Beduinów wzorce plemienne, wyrażające się w decyzjach, w tym politycznych, plemiennych naczelników, a także normy życia religijnego islamu, choć również chrześcijaństwa. Fenomen kultury arabskiej przybliża refleksja nad człowiekiem i jego czasem zagadnienia do ujęcia w kategoriach psychologii Carla Gustava Junga, ze szczególnym uwzględnieniem funkcji psychicznych: myślenia, uczucia, percepcji i intuicji. Koncepcje te znajdują potwierdzenie w dziesiątkach manifestacji wynikających z codziennego życia i obrazów rysujących się w mediach i w literaturze. Człowiek ten to, z jednej strony, racjonalista, nastawiony na postęp i rozwój ojciec rodziny, przedsiębiorca, polityk, z drugiej mistyk, odwołujący się do pokładów własnego życia wewnętrznego i zbratany z przyrodą. To bojownik walczący o swój kraj z kolonializmem i neokolonializmem, gospodarz tak gościnny, że odda duszę i mienie swoim gościom, kiedy indziej nieufny krytyk lawinowego zainteresowania Wschodem. Na obrzeżach miast i pustyń zachowuje swój magiczny świat jak skarb w otchłani stechnicyzowanej kultury, zarazem wkracza z całą siłą w sferę nowoczesnej myśli. Staje się aktywnym współtwórcą aulamy globalizacji, którą tu i teraz, już w wieku XXI, wzbogaca swoją żywotnością, inspirując rewolucje 2011 r. fenomen na miarę współczesnej historii powszechnej. 2012, ss. 452, oprawa miękka, seria Pytania o Kulturę, ISBN Atrakcyjne rabaty, wysyłka gratis od 100 zł Księgarnia internetowa sklep.eneteia.pl

14 Nowości wydawnicze Akademicki podręcznik psychoterapii Ruch myśli Teksty trochę filozoficzne Zofia Rosińska Wbrew skromnym zapowiedziom Autorki, znajdujemy w tym zbiorze esejów wszystko, co niezbędne dla poważnego filozofowania: świadectwo wewnętrznego doświadczenia, analizę zjawisk kultury, refleksje nad wielkimi wartościami ludzkiego życia: miłością, darem, wiernością czy pięknem. Książka inspiruje do myślenia i zaprasza czytelnika do wspólnego poszukiwania znaczeń istotnych pojęć określających kondycję ludzką. W ślad za profesor Zofią Rosińską zastanawiamy się nad fenomenem religii, mitu, poznania, sztuki, kultury, pamięci, szeroko rozumianej intuicji czy myślenia w kategoriach aksjologicznych. Godne uwagi są także jej wnikliwe komentarze do poglądów wybitnych myślicieli i pisarzy, których łączyła próba zrozumienia tego, co w człowieku najbardziej interesujące i wartościowe: jego duchowych przeżyć o normatywnym i poznawczym charakterze oraz jego kulturowych doświadczeń. Joanna Górnicka Kalinowska, profesor Uniwersytetu Warszawskiego 2012, ss. 384, oprawa miękka, seria Paradygmaty, ISBN Zagłada chorych psychicznie. Pamięć i historia red. Tadeusz Nasierowski, Grażyna Herczyńska, Dariusz Maciej Myszka Los osób z zaburzeniami psychicznymi podczas II wojny światowej jak dotąd nie znalazł adekwatnego odzwierciedlenia w pamięci społecznej w Polsce. Chorzy psychicznie stanowili pierwszą grupę ofiar, która doświadczyła wszystkich, zastosowanych później przez nazistów, metod eksterminacji, w tym zabijania za pomocą gazu. Ich zagłada była wydarzeniem samoistnym, miała swe źródło w ideologii nazistowskiej, która przejęła modne wówczas idee eugeniczne i idee darwinizmu społecznego. Chorzy byli mordowani ze względu na swoją chorobę: zaburzenia psychiczne, ich przynależność etniczna nie miała znaczenia. Intencje sprawców, brutalność, przemysłowy charakter mordów oraz uniwersalność wydarzeń łączy zagładę osób chorych psychicznie z Holocaustem. 2012, ss. 582, oprawa twarda, ISBN Las idzie Tomasz Bohajedyn Kolejna książka poetycka w dorobku Tomasza Bohajedyna. Wyciąłem z gazety zdjęcie przedstawiające Indian z Puszczy Amazońskiej jednych z ostatnich, którzy zobaczyli białych ludzi pierwszy raz w życiu. Oczywiste skojarzenie, jakie się nasuwa, to myśl, że tym przerażonym ludziom, nad którymi latał helikopter, wydaje się, że zobaczyli boga Boga, który niesie im prawdziwe nieszczęście zakazany im owoc pojęcie czasu. 2012, ss wkładka kolor, oprawa miękka, seria Archetypy Wyobraźni, ISBN Psychoterapia. Problemy pacjentów red. Lidia Grzesiuk, Hubert Suszek Piąty tom stanowi opracowanie zagadnień psychoterapii poszerzające wiedzę opracowaną w poprzednich trzech tomach podręcznika akademickiego. Wśród poruszonych tematów znajdują się: psychoterapia osób z zaburzeniami neurotycznymi i związanymi ze stresem, psychoterapia osób z zaburzeniami afektywnymi, dwa podejścia do psychoterapii osób z zaburzeniami osobowości, psychoterapia osób chorych psychosomatycznie i somatycznie, psychoterapia osób z problemami seksualnymi, psychoterapia osób psychotycznych, uzależnienie od substancji psychoaktywnych oraz psychoterapia osób uzależnionych, psychoterapia osób z zaburzeniami jedzenia, psychoterapia osób po doświadczeniu traumy złożonej, psychoterapia dzieci i ich rodzin. 2011, ss. 532, oprawa twarda, seria Akademicka, ISBN Psychoterapia. Szkoły i metody red. Lidia Grzesiuk, Hubert Suszek Szósty tom podręcznika pogłębia zagadnienia teorii i metod psychoterapii. Poszerza problematykę opracowaną w zakresie głównych szkół i nurtów w tomie Psychoterapia. Teoria o takie ujęcia, jak psychoanaliza brytyjska i francuska, terapia postjungowska, metapoznawcza, Ericksonowska, Mindella, terapie postmodernistyczne czy psychoterapia pozytywna. Wśród omawianych metod są: metody narracyjne i dialogowe, hipnoza, trans hipnotyczny i metafory w terapii Ericksonowskiej, trening relaksacji, praca z podosobowościami czy interwencje z udziałem zwierząt. 2011, ss. 719, oprawa twarda, seria Akademicka, ISBN Psychoterapia. Pogranicza red. Lidia Grzesiuk, Hubert Suszek Tematyka siódmego tomu odnosi się do granicznych obszarów i zagadnień psychoterapii. Są w nim poruszone problemy związków psychoterapii z filozofią, neurobiologią, religiami, zjawiskami kultury. Omawiane są oddziaływania, które nie są psychoterapią lub odbiegają od klasycznego jej rozumienia, jak choreoterapia, terapia tańcem i ruchem, coaching, ustawienia systemowe według Hellingera, warsztaty umiejętności społecznych, terapia filozoficzna, trening mindfulness, wywiad motywujący, oddziaływania psychologiczne wobec sportowców. 2012, ss. 802, oprawa twarda, seria Akademicka, ISBN Pozostałe tomy: Teoria (t. 1), Praktyka (t. 2), Badania i szkolenie (t. 3), Integracja (t. 4) Promocyjne pakiety tomów sklep.eneteia.pl

15 Notatki