RAPORT TEN PRZYGOTOWANY ZOSTAŁ DO UśYTKU TGPE, PTEZ ORAZ IGCP. 18 maja 2011 r. Salans, D. Oleszczuk Kancelaria Prawnicza sp. k.

Transkrypt

1 PRZEGLĄD PRAWODAWSTWA KRAJOWEGO W CELU OKREŚLENIA ZAKRESU NIEZBĘDNYCH NOWELIZACJI ORAZ WSKAZANIA KONIECZNOŚCI POWSTANIA NOWYCH KRAJOWYCH AKTÓW PRAWNYCH WDRAśAJĄCYCH IED RAPORT TEN PRZYGOTOWANY ZOSTAŁ DO UśYTKU TGPE, PTEZ ORAZ IGCP 18 maja 2011 r. EM&CA S.A. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy; ul. Wiejska 20, Warszawa tel.: (022) fax: (022) Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy; XII Wydział Gospodarczy, Nr KRS , Kapitał zakładowy: zł - wpłacony w całości. NIP: ; Regon: , Salans, D. Oleszczuk Kancelaria Prawnicza sp. k. Zarejestrowana przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, KRS: , NIP: AŁMA-ATA BAKU BARCELONA BERLIN BRATYSŁAWA BRUKSELA BUKARESZT BUDAPESZT FRANKFURT HONGKONG ISTAMBUŁ KIJÓW LONDYN MADRYT MOSKWA NOWY JORK PARYś PEKIN PRAGA SANKT PETERSBURG SZANGHAJ WARSZAWA Warsaw

2 SPIS TREŚCI 1. ZAKRES REGULACJI IMPLEMENTOWANYCH DO DYREKTYWY 2010/75/UE KATALOG REGULACJI KRAJOWYCH IMPLEMENTUJĄCYCH DYREKTYWY UCHYLONE PRZEZ DYREKTYWĘ 2010/75/UE Regulacje za pomocą których implementowano Dyrektywę IPPC Katalog regulacji Zakres regulacji wymagających zmiany i uzasadnienie potrzeby nowelizacji Regulacje za pomocą których implementowano Dyrektywę LCP Katalog regulacji Zakres regulacji wymagających zmiany i uzasadnienie potrzeby nowelizacji Regulacje za pomocą których implementowano Dyrektywę WI Katalog regulacji Zakres regulacji wymagających zmiany i uzasadnienie potrzeby nowelizacji Regulacje za pomocą których implementowano Dyrektywę LZO Katalog regulacji Zakres regulacji wymagających zmiany i uzasadnienie potrzeby nowelizacji Regulacje za pomocą których implementowano Dyrektywy TiO Katalog regulacji Zakres regulacji wymagających zmiany i uzasadnienie potrzeby nowelizacji ZAKRES EWENTUALNYCH NOWYCH REGULACJI ZWIĄZANYCH Z DYREKTYWĄ 2010/75/UE...20 Warsaw strona 2 z 22

3 LISTA SKRÓTÓW I DEFINICJI TERMIN ZNACZENIE BAT Dyrektywa 2010/75/UE lub IED Dyrektywa IPPC Dyrektywa LCP Dyrektywa WI Dyrektywa LZO Dyrektywa 78/176/EWG Dyrektywa 82/883/EWG Najlepsze dostępne techniki, które zostały zdefiniowane w art. 3 pkt 10 Dyrektywy 2010/75/UE. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (wersja przekształcona); Dz. Urz. UE L 334 z , str. 17. Dyrektywa 2008/1/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 stycznia 2008 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Wersja skonsolidowana); Dz. Urz. UE L 24 z , str. 8. Dyrektywa 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z duŝych instalacji spalania; Dz. Urz. WE L 309 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.6 str Dyrektywa 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów; Dz. Urz. WE L 332 z , str. 91, Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.5 str Dyrektywa Rady 1999/13/WE z dnia 11 marca 1999 r. w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej uŝyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach; Dz. Urz. WE L 85 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.4 str Dyrektywa Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 54 z , str. 19; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.1 str. 71. Dyrektywa Rady 82/883/EWG z dnia 3 grudnia 1982 r. w sprawie procedur nadzorowania i monitorowania środowiska naturalnego w odniesieniu do odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 378 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie Warsaw strona 3 z 22

4 wydanie specjalne, rodz. 13, t.6 str Dyrektywa 92/112/EWG Dyrektywy TiO2 PPK POŚ Traktat Akcesyjny lub TA UOOŚ Dyrektywa Rady 92/112/EWG z dnia15 grudnia 1992 r. w sprawie procedur harmonizacji programów mających na celu ograniczanie i ostateczną eliminację zanieczyszczeń powodowanych przez odpady pochodzące z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 409 z , str. 11; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.2 str Dyrektywa 78/176/EWG, Dyrektywa 82/883/EWG oraz Dyrektywa 92/112/EWG. Przejściowy plan krajowy, o którym mowa w art. 32 Dyrektywy 2010/75/UE. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska; tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. Traktat Akcesyjny z 16 kwietnia 2003 r., Dz. Urz. UE L 236 z 23 września 2003 r. str. 17. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko; Dz. U. Nr 199, poz z późn. zm. Warsaw strona 4 z 22

5 1. ZAKRES REGULACJI IMPLEMENTOWANYCH DO DYREKTYWY 2010/75/UE Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych 1 (dalej: Dyrektywa 2010/75/UE ) przekształca w jeden akt prawny siedem dotychczas obowiązujących dyrektyw tj.: (i) dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z dnia 15 stycznia 2008 r. dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli 2 (dalej: Dyrektywa IPPC ); (ii) dyrektywie 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z duŝych instalacji spalania 3 (dalej: Dyrektywa LCP ); (iii) (iv) dyrektywie 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów 4 (dalej: Dyrektywa WI ); dyrektywie 1999/13/WE w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej uŝyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach 5 (dalej: Dyrektywa LZO ); oraz trzech dyrektyw związanych z produkcją dwutlenku tytanu tj.: (v) (vi) dyrektywie Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu 6 (dalej: Dyrektywa 78/176/EWG ); dyrektywie Rady 82/883/EWG z dnia 3 grudnia 1982 r. w sprawie procedur nadzorowania i monitorowania środowiska naturalnego w odniesieniu do odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu 7 (dalej: Dyrektywa 82/883/EWG ); 1 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (wersja przekształcona); Dz. Urz. UE L 334 z , str Dyrektywa 2008/1/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 stycznia 2008 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Wersja skonsolidowana); Dz. Urz. UE L 24 z , str Dyrektywa 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z duŝych instalacji spalania; Dz. Urz. WE L 309 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.6 str Dyrektywa 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów; Dz. Urz. WE L 332 z , str. 91, Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.5 str Dyrektywa Rady 1999/13/WE z dnia 11 marca 1999 r. w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej uŝyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach; Dz. Urz. WE L 85 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.4 str Dyrektywa Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 54 z , str. 19; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.1 str Dyrektywa Rady 82/883/EWG z dnia 3 grudnia 1982 r. w sprawie procedur nadzorowania i monitorowania środowiska naturalnego w odniesieniu do odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 378 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 13, t.6 str Warsaw strona 5 z 22

6 (vii) dyrektywie Rady 92/112/EWG z dnia 15 grudnia 1992 r. w sprawie procedur harmonizacji programów mających na celu ograniczanie i ostateczną eliminację zanieczyszczeń powodowanych przez odpady pochodzące z przemysłu ditlenku tytanu 8 (dalej: Dyrektywa 92/112/EWG ). Dyrektywa 2010/75/UE weszła w Ŝycie 6 stycznia 2011 r., przy czym w odniesieniu do transpozycji jej przepisów do krajowego porządku prawnego państw członkowskich oraz uchylenia przepisów ww. dyrektyw, w Dyrektywie 2010/75/UE przewidziano rozbudowane przepisy przejściowe (art ). 8 Dyrektywa Rady 92/112/EWG z dnia15 grudnia 1992 r. w sprawie procedur harmonizacji programów mających na celu ograniczanie i ostateczną eliminację zanieczyszczeń powodowanych przez odpady pochodzące z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 409 z , str. 11; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.2 str Warsaw strona 6 z 22

7 2. KATALOG REGULACJI KRAJOWYCH IMPLEMENTUJĄCYCH DYREKTYWY UCHYLONE PRZEZ DYREKTYWĘ 2010/75/UE 2.1. Regulacje za pomocą których implementowano Dyrektywę IPPC Katalog regulacji Wymagania Dyrektywy IPPC zostały przetransponowane do polskiego prawa: (1) ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 9 oraz ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw 10. Ustawy te określają podstawowe uwarunkowania prawne dla procedury postępowania w sprawie wydania pozwolenia zintegrowanego; dodatkowe wymagania w tym zakresie określają następujące akty prawne: (2) ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko 11 ; (3) ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska 12 ; (4) ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne 13 ; (5) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach 14 ; (6) ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego 15 ; (7) ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji 16 ; (8) ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej 17 ; (9) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 18 ; 9 T.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. 10 Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz z późn. zm. 11 Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz z późn. zm. 12 T.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287 z późn. zm. 13 T.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz z późn. zm. 14 T.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz z późn. zm. 15 T.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz z późn. zm. 16 Dz. U. z 2004 r. Nr 281, poz z późn. zm. 17 Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz Warsaw strona 7 z 22

8 (10) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 roku w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości 19 ; (11) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku 20 ; (12) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko 21 ; (13) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie naleŝy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 22 ; (14) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych mas substancji, które mogą być odprowadzane w ściekach przemysłowych 23 ; (15) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu 24 ; (16) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 kwietnia 2003 r. w sprawie rodzajów instalacji, dla których prowadzący mogą ubiegać się o ustalenie programu dostosowawczego 25 ; (17) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2002 r. w sprawie wysokości opłat rejestracyjnych 26 ; (18) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 września 2003 r. w sprawie późniejszych terminów do uzyskania pozwolenia zintegrowanego 27 ; (19) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny 28 ; 18 Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz z późn. zm. 19 Dz. U. z 2002 r. Nr 122, poz Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz Dz. U. z 2010 r. Nr 213, poz Dz. U. z 2006 r. Nr 137, poz. 984 z późn. zm. 23 Dz. U. z 2004 r. Nr 180, poz Dz. U. z 2008 r. Nr 47, poz Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz Dz. U. z 2002 r. Nr 190. poz Dz. U. z 2003 r. Nr 177, poz Dz. U. z 2002 r. Nr 191, poz Warsaw strona 8 z 22

9 (20) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów 29 ; (21) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów 30. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji zostanie zastąpione przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji, które opublikowane zostało w Dz. U. z 10 maja 2011 Nr 95, poz To ostatnie rozporządzenie wejdzie w Ŝycie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia tj. 24 maja 2011 r. (z wyj 33 ust. 5 pkt 1, który wchodzi w Ŝycie z dniem 1 lipca 2012 r.) Zakres regulacji wymagających zmiany i uzasadnienie potrzeby nowelizacji (1) Przepisy przejściowe i wprowadzające Przepisy dotyczące zagadnień regulowanych dotychczas przez Dyrektywę IPPC zamieszczone zostały w szeregu przepisów oraz w załącznikach do Dyrektywy 2010/75/UE. Dyrektywa 2010/75/UE wprowadziła znaczące zmiany w stosunku do dotychczasowej regulacji objętej zakresem Dyrektywy IPPC. Zgodnie z art. 80 Dyrektywy 2010/75/UE, państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzenia w Ŝycie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania art. 2, art. 3 pkt 8, 11-14, 18-23, 26-30, 34-36, 37, art. 4 ust. 2 i 3, art. 10, art. 12 ust. 1 lit e), art. 14 ust. 1 lit. c) ppkt (ii), art. 14 ust. 1 lit. d), e) h), art. 14 ust. 3, 4 i 7, art. 15 ust. 3, 4 i 5, art. 16, art. 17, art. 21 ust. 5, art. 22, art. 23, art. 24, art. 27, art. 29, art. 30 ust. 2, 3 i 4, 7 i 8, art , art. 38, art.. 39, art. 40 ust. 2 i 3, art. 42, art. 70, art. 72, załącznika I pkt 5, 6.1 lit c), 6.4 lit. b), 6.10 i 6.11, załącznika II, załącznika V i załącznika VI, do dnia 7 stycznia 2013 r. Zwrócić przy tym naleŝy uwagę na szereg reguł zawartych w art. 82 Dyrektywy 2010/75/UE odnoszących się do szczególnych terminów stosowania implementowanych zmian, które będą musiały znaleźć odzwierciedlenie w zmianach legislacyjnych. PoniŜej przedstawiono najwaŝniejsze zmiany wynikające z Dyrektywy 2010/75/UE, które nie mają swojego odpowiednika w Dyrektywie IPPC oraz w prawie krajowym i których implementacja wymaga dostosowania prawa krajowego. Wskazano równieŝ proponowane przepisy aktów prawnych prawa krajowego, których zmiana umoŝliwi implementację nowych przepisów. 29 Dz. U. z 2002 r. Nr 220, poz z późn. zm. 30 Dz. U. z 2003 r. Nr 61, poz. 549 z późn. zm. Warsaw strona 9 z 22

10 (2) Przepisy IED determinujące konieczność zmiany ustawy Prawo ochrony środowiska W zakresie uregulowanym dotychczas Dyrektywą IPPC, wprowadzone zostały przez Dyrektywę 2010/75/UE następujące regulacje, których implementacja wymagać będzie zmiany ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 31. Zmiany te obejmują: - poszerzenie w stosunku do Dyrektywy IPPC zakresu stosowania instrumentu przeciwdziałania zanieczyszczeniom, jakim jest najlepsza dostępna technika (wymagać to będzie zmiany przepisów ww. ustawy w zakresie udzielania pozwoleń zintegrowanych), - wprowadzenie nowych definicji legalnych oraz modyfikację definicji dotychczasowych, - wprowadzenie nowych obowiązków sprawozdawczych dla prowadzących instalacje objęte Dyrektywą 2010/75/UE (w wymienionej ustawie uzasadniona moŝe okazać się zmiana zakresu dodatkowych obowiązków związanych z prowadzeniem instalacji), - prowadzenie obowiązku corocznych kontroli instalacji objętych Dyrektywą 2010/75/UE (wymagać będzie wprowadzenia zmian w zakresie zasad prowadzenia instalacji, jak równieŝ przyznania odpowiednich kompetencji stosownym organom kontrolnym, jak np. Inspekcji Ochrony Środowiska), - zwiększenie znaczenia BREF-ów (dokumentów referencyjnych BAT) przy określaniu warunków pozwoleń - dopuszczalne wielkości emisji określane w pozwoleniach zintegrowanych powinny być zgodne z wartościami podanymi w dokumentach referencyjnych BAT (BREF) powinno się dokonać zmian przywołanej ustawy w zakresie zasad udzielania pozwoleń zintegrowanych oraz treści tych pozwoleń, - ustanowienie dodatkowych warunków, jakim powinny odpowiadać wnioski o wydanie pozwolenia zmiany powinny znaleźć odzwierciedlenie w przepisach regulujących zawartość wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego, - ustanowienie reguł odnoszących się m.in. do sytuacji, kiedy pozwoleniem objęte są co najmniej dwie instalacje, do zakończenia działalności objętej pozwoleniem, do moŝliwości określenia przez właściwy organ dopuszczalnych wartości emisji powinno znaleźć odzwierciedlenie w przepisach regulujących treść pozwolenia zintegrowanego, - zmiana reguł dotyczących postępowania w przypadku zaistnienia awarii lub wypadku mających znaczący wpływ na środowisko powinna znaleźć odzwierciedlenie w odpowiednim dostosowaniu przepisów ww. ustawy dotyczących awarii. (3) Przepisy zaostrzające standardy emisji 31 T.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. Warsaw strona 10 z 22

11 Dyrektywa 2010/75/UE dokonała zaostrzenia standardów emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu od 2016 r. Skutkować to powinno dokonaniem zmian w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 32, zastępującym rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 33 w odniesieniu do tych standardów. Ustanowione zostały takŝe tymczasowe odstępstwa dotyczące działających duŝych obiektów energetycznego spalania. Odstępstwa te powinny znaleźć odzwierciedlenie poprzez ustanowienie okresów przejściowych w przepisach ustanawiających nowe standardy emisyjne z uwzględnieniem szczegółowych mechanizmów regulujących przesłanki i warunki korzystania z derogacji. (4) Wprowadzenie mechanizmu krajowego planu przejściowego Do wdroŝenia Przejściowego Planu Krajowego konieczne będzie zarówno uchwalenie nowej ustawy, która zasadniczo opierać się moŝe na rozwiązaniach przedstawionych w projekcie ustawy o systemie bilansowania i rozliczania wielkości emisji dwutlenku siarki (SO 2 ) i tlenków azotu (NO X ) dla duŝych źródeł spalania (projekt dostępny na stronie Ministerstwa Środowiska) wraz z aktami wykonawczymi jak równieŝ wydanie przez Radę Ministrów przepisów wykonawczych na podstawie ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych lub innych substancji. (5) Odstępstwa od nowych standardów emisji Dyrektywa 2010/75/UE ustanawia cały system okresów przejściowych na drodze do osiągnięcia wymaganych pułapów emisji, i tak wprowadza: - tymczasowe odstępstwa dotyczące działających duŝych obiektów energetycznego spalania, - derogacje dla małych systemów wydzielonych, pozwalające na czasowe zwolnienie takich systemów z przestrzegania dopuszczalnych poziomów emisji, - derogacje dla zakładów zasilających sieci ciepłownicze, pozwalające na czasowe zwolnienie takich zakładów z obowiązku przestrzegania dopuszczalnego poziomu emisji. Przepisów pozwalających na powyŝsze odstępstwa nie ma obecnie w krajowym porządku prawnym, stąd teŝ dla realizacji tych odstępstw konieczne będzie dokonanie stosownej zmiany prawa. (6) Nowe rodzaje działalności mogące powodować zanieczyszczenie środowiska oraz substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 32 Dz. U. z 2011 Nr 95, poz Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz z późn. zm. Warsaw strona 11 z 22

12 Dyrektywa 2010/75/UE w punktach 1.4 b), 3.1 c), 5.1 a), c), d), e), h), k), 5.3 a) ppkt (iii), (iv), (v), 5.5, 5.6, 6.1 c), 6.4 b) ppkt (iii), 6.10, 6.11, załącznika I dokonała rozszerzenia katalogu rodzajów działalności mogących powodować zanieczyszczenie środowiska. Zmiana ta oznacza konieczność odpowiedniego dostosowania przepisów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 roku w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości 34. W odniesieniu do substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego Dyrektywa 2010/75/UE w załączniku II w części Woda w punkcie 13 dodaje nowe substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego. Wymaga to odpowiedniego dostosowania przepisów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie naleŝy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 35. (7) Nowe regulacje dotyczące spalarni odpadów Omawiana dyrektywa wprowadza nowe regulacje dotycząca funkcjonowania spalarni i współspalarni odpadów. Na gruncie prawa polskiego kwestie te regulowane są przepisami ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach 36 i ustawa ta wymagać będzie odpowiednich zmian. (8) Geologiczne składowanie dwutlenku węgla Dyrektywa 2010/75/UE ustanawia reguły zobowiązujące w pewnych okolicznościach operatora obiektu energetycznego spalania do analizy warunków dotyczących składowania i transportu dwutlenku węgla oraz modernizacji instalacji pod kątem jego wychwytu. W Dyrektywie IPPC i polskim prawie krajowym brak jest przepisu będącego odpowiednikiem ustanowionych regulacji, stąd teŝ konieczne będzie ustanowienie takich reguł. Nowe przepisy mogą zostać wprowadzone do ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze 37, co do zmiany której toczą się obecnie prace legislacyjne ewentualnie do ustawy Prawo ochrony środowiska w zakresie warunków udzielania pozwoleń zintegrowanych Regulacje za pomocą których implementowano Dyrektywę LCP Katalog regulacji Wymagania Dyrektywy LCP zostały przetransponowane do polskiego prawa: 34 Dz. U. z 2002 r. Nr 122, poz Dz. U. z 2006 r. Nr 137, poz. 984 z późn. zm. 36 T.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz z późn. zm. 37 T.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz Warsaw strona 12 z 22

13 (1) ustawą z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 38 ; (2) ustawą z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne 39 ; (3) ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej 40 ; (4) ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji 41 ; (5) ustawą z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji 42 ; (6) ustawą z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska 43 ; (7) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 44 ; (8) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody 45 ; (9) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia i innych danych oraz terminów i sposobów ich prezentacji Zakres regulacji wymagających zmiany i uzasadnienie potrzeby nowelizacji Przepisy szczególne dotyczące duŝych obiektów energetycznego spalania (LCP) zamieszczone zostały głównie w Rozdziale III (art ) oraz w Załączniku V Dyrektywy 2010/75/UE. Dyrektywa 2010/75/UE wprowadziła istotne modyfikacje w stosunku do dotychczasowej regulacji dotyczącej LCP. Są to w szczególności, regulacje dotyczące zasad łączenia, dopuszczalnych wielkości emisji, stopni odsiarczania, przejściowego planu krajowego, derogacji naturalnych, derogacji dla małych systemów wydzielonych oraz derogacji dla zakładów zasilających sieci ciepłownicze oraz nowe regulacje dotyczące monitorowania 38 T.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. 39 T.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm. 40 Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz Dz. U. z 2004 r. Nr 281, poz z późn. zm. 42 Dz. U. z 2009 r. Nr 130, poz z późn. zm. 43 T.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287 z późn. zm. 44 Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz z późn. zm. 45 Dz. U. z 2008 r. Nr 206, poz Dz. U. z 2008 r. Nr 215, poz Warsaw strona 13 z 22

14 emisji i zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji. Istotne jest równieŝ, iŝ w niniejszym zakresie szerokie uprawnienia do określenia szczegółowych przepisów wykonawczych przyznano Komisji Europejskiej, która ma przedstawić stosowne wnioski ustawodawcze nie później niŝ 7 lipca 2011 r. Zgodnie z art. 80 państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzenia w Ŝycie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania m.in. 28 i 29, art. 30 ust. 1, 2, 3, 4, 7 i 8, art. 31, 32, 33, 34, 35, 36, 38 i 39, art. 40 ust. 2 i 3 oraz Załącznika V, które to przepisy regulują wymagania dotyczące LCP do dnia 7 stycznia 2013 r. Zgodnie z tabelą korelacji do przepisów, które dotychczas nie miały swojego odpowiednika w Dyrektywie WI naleŝy art. 29 ust. 1 i 3, art. 30 ust. 2, 3, 4, 7 i 8, art , 38 ust. 2, 3, 4, 7 zd. drugie, 8 i 9, art. 39, 40 ust. 2 i 3 art. 41 oraz niektóre części załącznika V Dyrektywy 2010/75/UE. W tym teŝ zakresie konieczne będzie dokonanie odpowiednich zmian w polskim prawie krajowym. W związku z powyŝszym konieczna wydaje się zmiana przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska, rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 47, zastępującym rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody, rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia i innych danych oraz terminów i sposobów ich prezentacji. Implementacja rozwiązań dotyczących zaostrzonych wymagań emisyjnych oraz przejściowego planu krajowego wiązać się moŝe z koniecznością przyjęcia nowej regulacji ustanawiającej krajowy system handlu emisjami dwutlenku siarki oraz tlenków azotu (szczegóły omówiono poniŝej) Regulacje za pomocą których implementowano Dyrektywę WI Katalog regulacji Wymagania Dyrektywy WI zostały przetransponowane do polskiego prawa: (1) ustawą z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 48 ; (2) ustawą z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska 49 ; (3) ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne 50 ; 47 Dz. U. z 2011 Nr 95, poz T.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. 49 T.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287 z późn. zm. Warsaw strona 14 z 22

15 (4) ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach 51 ; (5) ustawą z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego 52 ; (6) ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej 53 ; (7) ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw 54 ; (8) rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać raport o bezpieczeństwie zakładu o duŝym ryzyku 55 ; (9) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie naleŝy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 56 ; (10) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 57 ; (11) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody 58 ; (12) rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów 59 ; (13) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia i innych danych oraz terminów i sposobów ich prezentacji 60 ; 50 T.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz z późn. zm. 51 T.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz z późn. zm. 52 T.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz z późn. zm. 53 Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz Dz. U. z 2005 r. Nr 175, poz z późn. zm. 55 Dz. U. z 2003 r. Nr 104, poz. 970 z późn. zm. 56 Dz. U. z 2006 r. Nr 137, poz. 984 z późn. zm. 57 Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz z późn. zm. 58 Dz. U. z 2008 r. Nr 206, poz Dz. U. z 2002 r. Nr 37, poz. 339 z późn. zm. 60 Dz. U. z 2008 r. Nr 215, poz Warsaw strona 15 z 22

16 (14) rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych Zakres regulacji wymagających zmiany i uzasadnienie potrzeby nowelizacji Przepisy szczególne dotyczące spalarni odpadów oraz współspalarni odpadów zamieszczone zostały w Rozdziale IV (art ) oraz w Załączniku VI Dyrektywy 2010/75/UE. Dyrektywa 2010/75/UE wprowadziła pewne modyfikacje w stosunku do dotychczasowej regulacji dotyczącej spalarni odpadów oraz współspalarni odpadów. Są to głównie zmiany redakcyjne, regulacje dotyczące sposobu rozumienia (definicji spalarni odpadów oraz współspalarni odpadów), zmiany w zakresie monitorowania oraz zmiany dotyczące dopuszczalnych wielkości emisji. Zgodnie z art. 80 państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzenia w Ŝycie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania m.in. art. 42, art. 43, art. 45 ust. 1 oraz załącznika VI część 1 lit. b), część 4 pkt 2.2, 2.4, 3.1 i 3.2, część 6 pkt 2.5 i 2.6 oraz część 8 pkt 1.1 lit. d), które to przepisy regulują wymagania dotyczące spalarni odpadów i współspalarni odpadów do dnia 7 stycznia 2013 r. Zgodnie z tabelą korelacji do przepisów, które dotychczas nie miały swojego odpowiednika w Dyrektywie WI naleŝy art. 42 ust. 1 akapit drugi do piątego, art. 49, załącznik VI: część 1 lit b), część 4 pkt 2.4 i pkt 3.2 oraz część 6 pkt 2.5 akapit drugi Dyrektywy 2010/75/UE. W tym teŝ zakresie konieczne będzie dokonanie odpowiednich zmian w polskim prawie krajowym. W związku z powyŝszym konieczna wydaje się zmiana przepisów ustawy o odpadach oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 62, zastępującym rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody Regulacje za pomocą których implementowano Dyrektywę LZO Katalog regulacji Wymagania Dyrektywy LZO zostały przetransponowane do polskiego prawa: (1) ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach 63 ; (2) ustawą z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 64 ; 61 Dz. U. z 2003 r. Nr 8, poz. 104 z późn. zm. 62 Dz. U. z 2011 Nr 95, poz T.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz z późn. zm. Warsaw strona 16 z 22

17 (3) ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej 65 ; (4) ustawą z 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach 66 ; (5) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 67 ; (6) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody 68 ; (7) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu Zakres regulacji wymagających zmiany i uzasadnienie potrzeby nowelizacji Przepisy szczególne dotyczące LZO zamieszczone zostały w Rozdziale V (art ) oraz w Załączniku VII Dyrektywy 2010/75/UE. Dyrektywa 2010/75/UE wprowadziła niewielkie zmiany w stosunku do dotychczasowej regulacji dotyczącej LZO. Są to głównie zmiany redakcyjne oraz regulacje dotyczące implementacji wymogów dotyczących LZO. Zgodnie z art. 80 państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzenia w Ŝycie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania art. 58, art. 59 ust. 5, art. 63, art. 65 ust. 3 załącznika VII część 4 pkt 2, część 5 pkt 1, części 7 pkt 3, które regulują wymagania dotyczące LZO do dnia 7 stycznia 2013 r. Przy czym zgodnie z art. 82 Dyrektywy 2010/75/UE art. 58, art. 59 ust. 5 oraz załącznik VII część 4 pkt 2 stosuje się od dnia 1 czerwca 2015 r. Do przepisów, które dotychczas nie miały swojego odpowiednika w Dyrektywie LZO naleŝy art. 59 ust. 5, art. 61, art. 63 ust. 1 Dyrektywy 2010/75/UE. W tym teŝ zakresie konieczne będzie dokonanie odpowiednich zmian w polskim prawie krajowym. W odniesieniu do art. 59 ust. 5 oraz art. 61 Dyrektywy 2010/75/UE konieczna wydaje się zmiana przepisów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody T.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. 65 Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz Dz. U. z 2011 r. Nr 63, poz Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz z późn. zm. 68 Dz. U. z 2008 r. Nr 206, poz Dz. U. z 2008 r. Nr 47, poz Dz. U. z 2008 r. Nr 206, poz Warsaw strona 17 z 22

18 W zakresie konieczności implementacji art. 63 ust. 1 Dyrektywy 2010/75/UE zmianie powinny podlegać przepisy Rozdziału 6 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji Regulacje za pomocą których implementowano Dyrektywy TiO Katalog regulacji Wymagania Dyrektywy TiO2 zostały przetransponowane do polskiego prawa: (1) ustawą z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 72 ; (2) ustawą z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska 73 ; (3) ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne 74 ; (4) ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej 75 ; (5) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów 76 ; (6) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 października 2002 r. w sprawie składowisk odpadów oraz miejsc magazynowania odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów 77 ; (7) rozporządzenie Ministra Środowiska z 21 października 2002 r. w sprawie odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów, które nie mogą być unieszkodliwiane przez ich składowanie 78 ; (8) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny 79 ; 71 Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz z późn. zm. 72 T.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. 73 T.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287 z późn. zm. 74 T.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz z późn. zm. 75 Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz Dz. U. z 2003 r. Nr 61, poz. 549 z późn. zm. 77 Dz. U. z 2002 r. Nr 176, poz Dz. U. z 2002 r. Nr 180, poz Dz. U. z 2002 r. Nr 191, poz Warsaw strona 18 z 22

19 (9) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie naleŝy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 80 ; (10) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 81 ; (11) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu 82 ; (12) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody Zakres regulacji wymagających zmiany i uzasadnienie potrzeby nowelizacji Przepisy szczególne dotyczące Dyrektyw TiO2 zamieszczone zostały w Rozdziale VI (art ) oraz w Załączniku VIII Dyrektywy 2010/75/UE. Zgodnie z art. 80 państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzenia w Ŝycie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania art. 69, art. 70 oraz załącznika VIII część 1 pkt 1 i 2 lit. c), część 2 pkt 2 i 3, oraz część 3, które regulują wymagania dotyczące TiO2 do dnia 7 stycznia 2013 r. Do przepisów, które dotychczas nie miały swojego odpowiednika w Dyrektywach TiO2 naleŝy art. 70 ust. 2 zdanie drugie i art. 70 ust. 3 Dyrektywy 2010/75/UE. Przepis art. 70 ust. 2 zdanie drugie Dyrektywy 2010/75/UE stanowi, Ŝe monitorowanie emisji do powietrza w celu weryfikacji zgodności z warunkami pozwolenia musi obejmować co najmniej monitorowanie emisji określone w załączniku VIII część 3 do tej dyrektywy. Z kolei załącznik ten w części 3 wskazuje emisje związków podlegające ciągłemu monitorowaniu. Natomiast art. 70 ust. 3 Dyrektywy 2010/75/UE wskazuje na normy, zgodnie z jakimi naleŝy przeprowadzać ten monitoring. Zarówno przytoczony obowiązek, normy zgodnie z którymi powinien zostać wykonany, jak i rodzaje związków powinny zostać odzwierciedlone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody Dz. U. z 2006 r. Nr 137, poz. 984 z późn. zm. 81 Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz z późn. zm. 82 Dz. U. z 2008 r. Nr 47, poz Dz. U. z 2008 r. Nr 206, poz Dz. U. z 2008 r. Nr 206, poz Warsaw strona 19 z 22

20 3. ZAKRES EWENTUALNYCH NOWYCH REGULACJI ZWIĄZANYCH Z DYREKTYWĄ 2010/75/UE W związku z wejściem w Ŝycie Dyrektywy 2010/75/UE i koniecznością jej implementacji do polskiego systemu prawnego, oraz koniecznością dojścia przez Polskę do ustalonych w Traktacie Akcesyjnym pułapów emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu rozwaŝa się wprowadzenie systemu handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu. Obecnie obowiązujące regulacje zawarte w ustawie z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji 85 oraz przepisy ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji 86, przepisy nowej ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (ustawa niepublikowana) jak równieŝ inne regulacje ustanawiające wymogi w zakresie ograniczenia emisji nie dają jednak moŝliwości zbudowania optymalnego systemu dla źródeł objętych pułapami emisyjnymi w odniesieniu do istniejących zobowiązań w zakresie ograniczenia emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu. Potencjalnym mechanizmem, na który wskazuje się w analizach dotyczących wypełnienia tych zobowiązań jest krajowy handel uprawnieniami do emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu. Generalnie przyjąć moŝna, iŝ modyfikacja dotychczas obowiązujących regulacji dotyczące handlu emisjami dwutlenku węgla i dostosowanie tych regulacji na potrzeby handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu nie byłoby najlepszym rozwiązaniem. Handel emisjami dwutlenku węgla jest systemem wspólnotowym i jest realizowany na terenie całej UE. Handel emisjami dwutlenku siarki i tlenków azotu (bilansowanie i rozliczanie wielkości emisji SO 2 i NO X ) z załoŝenia prowadzony byłby wyłącznie na obszarze Polski. Z uwagi na tą odrębność regulacji, nie moŝna tych zagadnień zawrzeć w jednej ustawie. W tej sytuacji z systemowego (a nie merytorycznego) punktu widzenia, wydaje się, Ŝe dobrym rozwiązaniem mogłaby być odrębna ustawa, regulująca ściśle określoną grupę emisji, i substancji zanieczyszczających powietrze jak równieŝ dotycząca innych okresów czasowych obowiązywania. Taka ewentualna ustawa wprowadzać mogłaby nowe rozwiązania dotyczące sposobu bilansowania emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu z duŝych źródeł spalania (wprowadzenie systemu opartego na handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu). Nowa dodatkowa ustawa mogłaby obejmować regulacje dotyczące: (i) zasad funkcjonowania systemu bilansowania i rozliczania emisji dwutlenku siarki i emisji tlenków azotu wprowadzanych do powietrza przez duŝe źródła spalania; (ii) zadań Krajowego ośrodka bilansowania i zarządzania emisjami; (iii) obowiązków operatorów eksploatujących duŝe źródła spalania. 85 Dz. U. z 2004 r., Nr 281, poz z późn. zm. 86 Dz. U. z 2009 r. Nr 130, poz z późn. zm. Warsaw strona 20 z 22

21 Przykład takiego podejścia zawarto w projekcie ustawy o systemie bilansowania i rozliczania wielkości emisji dwutlenku siarki (SO 2 ) i tlenków azotu (NO X ) dla duŝych źródeł spalania 87. Aktualnie trudno przesądzić jednak o tym czy krajowy system handlu emisjami dwutlenkiem siarki (SO 2 ) i tlenkami azotu (NO X ) będzie miał mocne uzasadnienie. Istotnym argumentem przemawiającym przeciwko wprowadzeniu tego systemu pozostaje bowiem niepewność co do poziomu sumarycznej emisji która byłaby ewentualnie przedmiotem takiego handlu. Wpływ na to mają stale prowadzone inwestycje skutkujące spadkiem emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu. Niski wolumen takiego ewentualnego handlu niewątpliwie podwaŝa sensowność wprowadzania tej dodatkowej regulacji. Uzasadnienie do projektu ustawy o systemie bilansowania i rozliczania wielkości emisji dwutlenku siarki (SO 2 ) i tlenków azotu (NO X ) jedynie w bardzo pobieŝny sposób przedstawia analizy co do takich przyszłych poziomów emisji. Wprowadzenie nowego mechanizmu, w postaci krajowego handlu emisjami, który niewątpliwie generował będzie znaczne koszty zarówno po stronie operatorów jaki i po stronie administracji powinno opierać się na bardzo dokładnych danych przedstawiających konsekwencje finansowe oraz faktyczne tego instrumentu. Dotychczasowe uzasadnienie w tym zakresie nie jest zadowalające i przekonujące. Dodatkowo naleŝy zwrócić uwagę, na to iŝ prace nad wdroŝeniem krajowego systemu handlu emisjami trwają juŝ bardzo długo. Właściwie to juŝ ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 281, poz z późn. zm.) stwarzała zaląŝki tego systemu. Przepisy te pozostały jednak martwe. Oczywistym jest, Ŝe takie wieloletnie przesunięcie terminu wdroŝenia mechanizmu ewentualnego krajowego systemu handlu emisjami skutkuje zupełnie inną oceną celowości jego wprowadzenia. NaleŜy zdawać sobie sprawę, iŝ za mniej więcej półtora roku tj. od 1 stycznia 2013, zaczną obowiązywać bardzo restrykcyjne regulacje dotyczące wspólnotowego systemu handlu emisjami (m.in. dwutlenku węgla i podtlenku azotu). Regulacje te niewątpliwie mogą wpłynąć na istotną zmianę struktury wytwarzania oraz poziomu emisji nie tylko gazów objętych wspólnotowym systemem handlu emisjami (UE ETS) lecz równieŝ pośrednio na poziom emisji (a właściwie spadek emisji) dwutlenku siarki i tlenków azotu. Ewentualna nowa regulacja dotycząca handlu emisjami dwutlenku siarki i tlenków azotu powinna bardzo dokładnie przeanalizować konsekwencje wprowadzenia restrykcyjnych mechanizmów UE ETS będą bowiem one wpływać w sposób pośredni równieŝ na poziomy emisji objęte ewentualnym systemem krajowym co moŝe powodować zakłócenia modelowego kształtu systemu handlu krajowego. Kwestia ta moŝe być dodatkowym argumentem przemawiającym przeciwko dodatkowej regulacji krajowej dotyczącej SO 2 i NO X. Na dzień dzisiejszy moŝna bowiem stwierdzić, iŝ konsekwencje wprowadzenia trzeciej fazy UE ETS nie są dokładnie rozpoznane. Tym bardziej trudno jest ocenić jakie skutki na sektor energetyczny wywrzeć moŝe kumulacja krajowych i wspólnotowych mechanizmów handlu emisjami. Wszystko to moŝe w konsekwencji negatywnie odbić się na pozostałych branŝach przemysłu. 87 Projekt dostępny na stronie Ministerstwa Środowiska. Warsaw strona 21 z 22

22 Z jednej bowiem strony naleŝy dąŝyć do wypełnienia zobowiązań emisyjnych z drugiej nie powinno się nakładać na operatorów obowiązków które mogą być realizowane innymi metodami lub stać się zbyt cięŝkie lub niemoŝliwe do wypełnienia. Jak z powyŝszego wynika przed wprowadzeniem ewentualnego systemu krajowego handlu emisjami, konieczna jest dalsza dogłębna weryfikacja i aktualizacja wcześniej wykonanych opracowań dotyczących przyszłych emisji SO 2 i NO X zarówno pod kątem ich poziomu, wolumenu uprawnień skierowanych do ewentualnego handlu jaki i kosztów i faktycznych następstw wprowadzenia dodatkowych i kumulatywnych mechanizmów handlu emisjami. W kontekście ewentualnego krajowego systemu handlu emisjami SO 2 i NO X nie moŝna teŝ zapominać o analizie istniejących mechanizmów derogacyjnych oraz o analizie mechanizmów elastycznych wprowadzonych przez Dyrektywę 2010/75/UE, których konsekwencje na dzień dzisiejszy nie są do końca jasne. Wprowadzenie ewentualnych dodatkowych mechanizmów w postaci krajowego handlu emisjami powinno zostać poprzedzone dogłębną analizą zapisów Dyrektywy 2010/75/UE. Pamiętać naleŝy równieŝ o dodatkowych regulacjach które na podstawie tej dyrektywy przyjmować będzie w dalszej przyszłości Komisja Europejska. Doświadczenie pozyskane chociaŝby na gruncie UE ETS uczy, Ŝe dodatkowe regulacje które Komisja Europejska przyjmuje w ramach mechanizmu delegowanych przez dyrektywę kompetencji znacznie wypaczają i zaostrzają niejednoznaczne zapisy dyrektyw. RozwaŜając moŝliwość wprowadzenia ewentualnego krajowego systemu handlu emisjami w kontekście implementacji Dyrektywy 2010/75/UE naleŝy zdawać sobie sprawę z tego, iŝ mechanizm handlu krajowego nie jest mechanizmem, przewidzianym w tej Dyrektywie i nie jest konieczny do wypełnienia jej postanowień. Wprowadzenie krajowego handlu emisjami moŝna analizować w kontekście funkcjonowania jednego z instrumentów przewidzianych w Dyrektywie 2010/75/UE tj. w kontekście przejściowego planu krajowego jako mechanizm dodatkowy za pomocą którego w realizacji tego planu wykorzystywano by bilansowanie emisji na poziomie wszystkich obiektów zgłoszonych do PPK. Warsaw strona 22 z 22