PED nowa i powracająca (emerging and re-emerging) choroba świń. Andrzej Kowalczyk Puławy

Transkrypt

1 PED nowa i powracająca (emerging and re-emerging) choroba świń Andrzej Kowalczyk Puławy

2

3 PED Epidemiczna biegunka świń - Porcine Epidemic Diarrhea 1. Choroba wirusowa, wysoka zaraźliwość 2. Dotyczy przede wszystkim prosiąt osesków wysoki współczynnik śmiertelności 3. Nie wpływa na bezpieczeństwo żywności 4. Ma przebieg podobny do TGE 5. Powoduje ogromne straty w Amerykach (maj 2013) i Azji 2012) 6. Jest zagrożeniem dla Europy

4 (Foto. Dr. Marlin Hoogland) (Foto. Dr. Matt Ackermann) Ostra postać PED wodnista biegunka, ze sporadycznie towarzyszącymi wymiotami

5

6 Straty w budżecie narodowym po pojawieniu się PED w USA (Derald Holtkamp, ISU) Lochy zakażone Straty w produkcji prosiąt Liczba loch w sektorach zarodowych 5,850,000 Procent sektorów zarodowych z PED 50% Liczba loch w sektorach zarodowych z PED 2,925,000 Liczba odsadzonych prosiąt/lochę/rok 24 Okres w którym obserwowano straty od wystąpienia PED 5 tygodni Straty w rocznej produkcji prosiąt 9.6% Liczba padłych prosiąt/lochę/rok po wybuchu PED 2.31 Całkowita liczba padnięć prosiąt/rok/ po wybuchu PED 6,750,000 Straty w budżecie Wartość rynkowa 1 odsadzonego prosięcia $45.00 Łączna strata ekonomiczna w produkcji prosiąt/rok $303,750,000

7 PEDV 1.Biologia 2.Etiologia 2. Występowanie 3. Patogeneza 4. Diagnostyka 5. Zwalczanie

8 Wirion nm Otoczka z białkami powierzchniowymi korona Pojedyncza nić RNA Pleomorfizm Żródło: CDC Pathology of US Porcine Epidemic Diarrhea Virus Strain PC21A in Gnotobiotic Pigs

9 Alphacoronavirus: TGEV, PRCV, PEDV Coronaviridae Deltacoronavirus: PDCoV Betacoronavirus: PHEV

10 PED - etiologia Czynnik etiologiczny: Alfacoronavirus lub Deltacoronavirus z rodziny Coronaviridae w USA i Azji występują oba szczepy; W Europie przede wszystkim Alfacoronavirus. Stwierdzono krzyżową odporność między dwoma wariantami PEDV (serotypami).

11

12 USA 99,6% Chiny Europe, Niemcy Korea, Chiny 97,1%

13 Stabilność wirusa PED Stabilny w ph między 5-9 Przeżywalność wirusa w temp. pokojowej 7-10 dni Umiarkowana stabilność w C Inaktywacja przy: C / 30 min 71.1 C / 10 min (Źródło: Thomas et al Evaluation of time and temperature sufficient to inactivate PEDV in swine feces on metal surfaces. Proceedings IPVS Congress, Cancun. p249.)

14 PEDV - stabilność w gnojowicy 1/4 badanych próbek gnojowicy >5 tygodni po zakażeniu (S. Goyal et al, UMN) 2/15 badanych próbek gnojowicy > 4 miesiącach po zakażeniu (Swine Vet Center, MN)

15 Minimalna dawka zakaźna Miano wirusa(tcid 50 /ml) Liczba świń zakażonych/liczba świń inokulowanych Prosięta 5 dniowe Prosięta 3 tygodniowe 5 x 10 2 (Ct=24.2) 5/5 (100%) 6/6 (100%) 5 x /5 (100%) 6/6 (100%) 5 x 10 0 (Ct=31.4) 5/5 (100%) 6/6 (100%) 5 x /5 (100%) 0/6 (0%) 5 x 10-2 (Ct= 37.6) 5/5 (100%) 0/6 (0%) 5 x /5 (25%) 0/6 (0%) 5 x 10-4 (Ct>45) 1/5 (25%) 0/6 (0%) Każdej świnie zostało podane doustnie 10ml płynu zawierającego odpowiednią dawkę wirusa (miano). Badano kał na obecność wirusa przez 7 DPZ oraz badano surowice na obecność przeciwciał po 21 DPZ. (Źródło: JQ Zhang and Q ISU)

16 PED występowanie We Włoszech, Francji, Holandii i w Niemczech ogniska PED w Swoiste dla PEDV przeciwciała stwierdzano w co piątej badanej fermie w Niemczech. 3 ogniska na Ukrainie - 30,000 padnięć wśród prosiąt - "As this is the China/US strain of the virus, not the ordinary strain of Europe, it will act as a novel virus and European pigs will have no previous protection," stressed Dr Carr. W Polsce obserwowano objawy kliniczne choroby nie prowadzono badań; nie wyizolowano wirusa ani nie szukano przeciwciał.

17 Song, Park, Virus Genes (2012) 44:

18 PED - patogeneza Źródłem wirusa są zwierzęta chore siejące PEDV z kałem i bezobjawowi nosiciele. Po zakażeniu doustnym wirus dociera do jelit gdzie namnaża się intensywnie w enterocytach prowadząc do zniszczenia kosmków jelitowych.

19 Objawy kliniczne BARDZO KRÓTKI okres inkubacji wirusa (<24 godz) Wszystkie grupy wiekowe są wrażliwe na zakażenie ~100% śmiertelność w przypadkach ostrych (stada naiwne) Najczęściej obserwowane objawy: Apatia, brak apetytu Sporadyczne wymioty Ostra wodnista biegunka (średnio w 6-7 DPZ) Śmiertelność u nowonarodzonych oraz u odstawionych prosiąt (30-100%) Starsze zwierzęta: 1-3% śmiertelności Zahamowanie wzrostu w grupach warchlaków tuczników (10-12% następstw choroby) Stopniowy powrót do stanu sprzed zachorowania w 6-18 tygodni

20 Przebieg choroby jest związany z wiekiem badania kliniczne noworodki (jednodniowe) osowiałość/anoreksja/gorączka wodnista biegunka po 24godz od zakażenia w całej populacji wychudzenie/odwodnienie padnięcia obserwowane po 72 godzinach PZ prosięta odsadzone (3tygodniowe) osowiałość/anoreksja/brak gorączki biegunka po 2-3 DPZ sporadyczne wymioty 3-4DPZ ostra wodnista biegunka 4-6 DPZ wyzdrowienie w 8 DPZ, sporadyczne biegunki; całkowite wyzdrowienie w 10DPZ brak przyrostu masy ciała w 1 tyg (Źródło: JQ Zhang and Q ISU)

21 PED - klinika Tuczniki - przemijająca biegunka i brak apetytu. Lochy depresja, utrata apetytu, u niektórych przemijająca biegunka. We wszystkich grupach wiekowych wraz z upływem czasu od wprowadzenia PEDV nasilenie objawów oraz straty ulagają wyraźnemu zmniejszeniu..

22 PED - patogeneza PEDV stwierdza się w jelitach już w 1-2 dni po zakażeniu. Najwięcej wirusa w jelitach 8 dni p.i. Obecność wirusa w jelitach do ~30 dni p.i. W węzłach chłonnych do 1 miesiąca po infekcji, w ślinie przez 3-4 tygodnie.

23 Czy prosięta przestają siać wirusa gdy ustąpi biegunka? - Nie 100 % dodatnich próbek w PCR DPZ

24 Czy kał i jelito cienkie są jedynym Wiremia materiałem do badań diagnostycznych? - Nie Od 1 do 7 DPZ Poziom porównywalnie niski Jelito grube oraz żołądek wirus wykrywany do 14DPZ Inne tkanki: węzły chłonne krezkowe (wysoki poziom) nerka, śledziona, serce oraz płuca Wirus wykrywany 7-14 dpz

25 PED - sekcja Całkowite odwodnienie, rozdęte, przekrwione jelita cienkie, wypełnione płynną treścią o zabarwieniu jasnożółtym. W żołądku niestrawiony skrzep mleka.

26 DIAGNOSTYKA PED

27 Wykrywanie materiału genetycznego PEDV Test Real-Time RT-PCR

28 Wykrywanie materiału genetycznego PEDV Wartość Ct PCR DPZ

29 Wykrywanie antygenu PEDV immunohistochemia

30 Obecność przeciwciał po zakażeniu PEDV (IgG) IFA SN miano DPZ

31 Wykrywanie przeciwciał wobec PEDV Test ELISA

32

33 Materiał do diagnostyki PED Kał do około 30 DPZ Wiremia Od 1 do 7 DPZ Poziom porównywalnie niski Jelito grube oraz żołądek wirus wykrywany do 14DPZ Inne tkanki: węzły chłonne krezkowe (wysoki poziom) nerka, śledziona, serce oraz płuca Wirus wykrywany 7-14 dpz

34 PED immunoprofilaktyka W USA firmy B-I oraz Zoetis opracowały i aktualnie rejestrują inaktywowane szczepionki przeciwko PED. Szczepionki te w niektórych stanach US są już na podstawie specjalnego zezwolenia z dobrym efektem wykorzystywane. Szczepionki - produkowane lokalnie- od 2 lat stosuje się w Azji

35 PED immunoprofilaktyka tzw feedback Zakażenie homologicznym szczepem 49 dni po infekcji pierwotnej nie prowadzi do reinfekcji (szanse na b. dobrą szczepionkę) Odporność po zakażeniu nie dłużej niż 5 7 miesięcy.

36 36 W USA w profilaktyce stosuje się doustne podawanie lochom zmielonych jelit pobranych od padłych prosiąt

37 PED - postępowanie Jak najszybciej doprowadzić do zakażenia całego stada. Nie dopuścić do powstania subpopulacji świń wrażliwych na infekcję. Loszki wprowadzane do stada przed integracja zakazić /zaszczepić i wprowadzić po 3-4 tygodniach. W przypadku immunizacji prośnych loch - materiałem biologicznym Nie należy podawać żywego wirusa lochom później niż 10 dni przed porodem

38 USA 99,6% Chiny Europe, Niemcy Korea, Chiny 97,1%

39 Dzień 0 Dzień 2 Dzień 3 Dzień 7, 20 świń

40 PED - postępowanie Czynnikiem wprowadzającym do stada b. często jest zanieczyszczona nim pasza lub środki transport. Wykazano, że próbki powietrza zanieczyszczonego PEDV są infekcyjne (EFSA, 2014). Nie prawdziwe są informacje wskazujące, że plazma krwi może być wektorem PEDV. W wielu badaniach wykluczono by przemysłowo produkowana, rozpyłowo suszona plazma krwi mogła być wektorem PED (Segales i wsp. 2014, Passick i wsp. 2014, EFSA 2014.).

41

42 Dziękuję

43