Polskie Stowarzyszenie Ratowników Medycznych

Transkrypt

1 Stanowisko Polskiej Rady z dnia 16 listopada 2016 roku w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw z dnia 14 października 2016 roku. Polska Rada, po zapoznaniu się z projektem ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw poniżej przedstawia stanowisko w sprawie rzeczonego projektu. Przekazany do konsultacji zewnętrznych projekt ustawy wprowadza wiele pozytywnych zmian w zakresie organizacji i funkcjonowania systemu PRM. Pozytywnie oceniamy zaproponowane zmiany dotyczące braku konkursów na udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu ratownictwa medycznego oraz brak prywatnych podmiotów. Jednocześnie popieramy zawarte w projekcie rozwiązania organizacyjne dotyczące dyspozytorni medycznych. Dyspozytor medyczny jest newralgicznym elementem systemu i to właśnie od jego decyzji zależy, jak zadziałają poszczególne jego elementy. Zasadne wydaje się wprowadzenie monitorowania i doskonalenie tego istotnego obszaru systemu PRM, dlatego pozytywnie oceniamy utworzenie Krajowego Centrum Monitorowania Ratownictwa Medycznego, nadzorowanego przez Ministra właściwego do spraw zdrowia. Lokalizacja KCMRM w Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym zapewni realizacje powierzonych zadań w sposób skuteczny ze względu na merytoryczne przygotowanie i zaangażowanie osób odpowiedzialnych za jego utworzenie. Stoimy na stanowisku, że Lotnicze Pogotowie Ratunkowe jest jedyną jednostką mogącą, skutecznie realizować zadania powierzone KCMRM. Środowisko z zadowoleniem przyjęło zapisy dotyczące wprowadzenia motocyklowych zespołów ratownictwa medycznego, rejestru lokalizacji AED oraz zwiększenia minimalnego składu osobowego zespołów ratownictwa medycznego z dwóch do trzech osób. 1

2 Pozytywnie oceniamy działania dotyczące likwidacji specjalistycznych zespołów ratownictwa medycznego. Utrzymanie lekarza systemu w formie dodatkowej osoby w ZRM z założeniem ciągłego obniżania wymagań dla lekarza systemu jest zdecydowanie działaniem niewłaściwym. Nie mniej jednak uważamy za zasadne utworzenie rozwiązania w oparciu o system randezvous z zastrzeżeniem wymagań dla lekarza jedynie na poziomie posiadania tytułu specjalisty z medycyny ratunkowej. Wiele kontrowersji w środowisku ratowników medycznych wzbudził zapis, dotyczący wykonywania zadań ratownika medycznego i dyspozytora medycznego jedynie w ramach stosunku pracy. Środowisko nie jest przeciwne takiemu zapisowi, ale mając na uwadze proponowane przez Ministra Zdrowia minimalne wynagrodzenie przewidziane dla naszej grupy zawodowej oraz zwiększony skład osobowy ZRM obawiamy się zmniejszenia zarobków. 2

3 Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw z dnia 14 października 2016 roku Art. 2 ust. 1 ppkt. 3) proponujemy wykreślić w całości. Postulujemy o utworzenie odrębnego aktu prawnego dotyczącego zawodu ratownika medycznego, w którym zapisy nowelizowanej ustawy dotyczące wykonywania zawodu ratownika medycznego zostaną zawarte. Art. 3 pkt. 1 proponujemy w brzmieniu: Dysponent jednostki podmiot leczniczy w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, który realizuje zadania tylko z zakresu ratownictwa medycznego. Upaństwowienie systemu ratownictwa medycznego nie powinno zostać ograniczone tylko do wyeliminowania prywatnych podmiotów z systemu. Z pewnością nie rozwiąże to problemu odpowiedniego poziomu jakości udzielanych świadczeń oraz nadzoru nad nimi w zespole ratownictwa medycznego. Proponowany zapis ma na celu utworzenie wojewódzkich stacji ratownictwa medycznego. Takie rozwiązanie powinno być rozwiązaniem przejściowym do momentu utworzenia centralnego Systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. Pozwoli to również na bezpośrednie finansowanie ratownictwa medycznego. Proponujemy dodać Art. 10k ust. 1 i 2 w brzmieniu: 1. Dysponent powołuje i odwołuje osobę odpowiedzialną za funkcjonowanie zespołów ratownictwa medycznego zwaną dalej koordynatorem zespołów ratownictwa medycznego. 2. Koordynatorem zespołów ratownictwa medycznego może być wyłącznie osoba posiadająca 5-letnie doświadczenie oraz posiadająca tytuł zawodowy licencjata wymagany dla ratownika medycznego. 3

4 Z uwagi na brak ustawy o zawodzie ratownika medycznego, o utworzenie której postulujemy, wnioskujemy o dokonanie zapisu w nowelizowanej Ustawie zawierającego funkcję koordynatora zespołów ratownictwa medycznego pełniącego nadzór bezpośrednio nad udzielaniem świadczeń przez ratowników medycznych oraz organizującego pracę ratownikom medycznym. Ratownicy medyczni obecnie są najliczniejszą grupą zawodową w medycynie ratunkowej, a po znowelizowaniu procedowanej Ustawy będą stanowili jeszcze większą grupę zawodową udzielającą świadczeń w postaci medycznych czynności ratunkowych. Dlatego wnioskujemy aby osobą bezpośrednio nadzorującą pracę ratowników medycznych był ratownik medyczny z wyższym wykształceniem oraz doświadczeniem zawodowym. Art. 12f w brzmieniu: Koszty doskonalenia zawodowego będą finansowane ze środków budżetu Państwa. Rozporządzenie w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego z dnia 20 kwietnia 2016 r. (Dz.U. poz. 587) znacznie poszerzyło uprawnienia ratownika medycznego w zakresie samodzielnego udzielania świadczeń, tym samym zwiększając odpowiedzialność wykonywania tego zawodu i konieczność częstszej aktualizacji wiedzy, przy jednoczesnym braku wzrostu nakładów finansowych na ratownictwo medyczne. Konieczność ciągłego podnoszenia kwalifikacji jest bardzo kosztowne, a przy obecnym poziomie finansowania oraz projektowanej zmianie art. 36 pkt. 1a mówiącym o konieczności zatrudnienia na podstawie stosunku pracy utrudni lub wręcz uniemożliwi dopełnienia tego obowiązku przez wielu ratowników medycznych. Art. 21 ust. 3 pkt. 3 Obszar działania w proponowanej zmianie art. 21 ust. 3 pkt 3 nie określono czego dotyczy obszar działania. Proponujemy w art. 2 dodać pkt. 21 w brzmieniu Obszar działania zasięg działania zespołu ratownictwa medycznego, motocyklowego zespołu ratownictwa medycznego, lotniczego 4

5 zespołu ratownictwa medycznego określony w wojewódzkim planie działania systemu państwowego ratownictwa medycznego. Art. 25a, ust. 5 proponujemy zapis: Kierownikiem dyspozytorni medycznej może być osoba, która ukończyła co najmniej studia I stopnia na kierunku pielęgniarstwo i posiada kwalifikacje dla pielęgniarki systemu lub uzyskała co najmniej tytuł zawodowy licencjata wymagany dla ratownika medycznego, posiadająca co najmniej 5-letnie doświadczenie w zakresie przyjmowania i obsługi powiadomień o zdarzeniach lub osoba posiada kwalifikacje dla pielęgniarki systemu lub ratownika medycznego, która ukończyła co najmniej studia I stopnia z nauk o zarządzaniu, posiadająca co najmniej 5-letnie doświadczenie w zakresie przyjmowania i obsługi powiadomień o zdarzeniach. Projekt ustawy w art. 25a, ust. 6, pkt 4 przewiduje nadzór kierownika dyspozytorni medycznej nad pracą dyspozytorów medycznych, w szczególności przez dokonywanie analizy prowadzonych przez nich działań. Posiadanie przez kierownika dyspozytorni medycznej 3- letniego doświadczenia w zakresie przyjmowania i obsługi powiadomień o zdarzeniach jest niewystarczające do oceny pracy innych dyspozytorów medycznych. Jednocześnie zapis dotyczący wymagań, by kierownik dyspozytorni medycznej posiadał ukończone studia II stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub tytuł zawodowy licencjata wymagany dla ratownika medycznego spowodować może, że osoby dziś pełniące funkcję kierowników dyspozytorni nie będą mogli pełnić tej funkcji po dniu 30 czerwca 2017 roku. Uważamy za zasadne utrzymanie wymagań dotyczących wykształcenia na poziomie - co najmniej studia I stopnia na kierunku pielęgniarstwo oraz kwalifikacje dla pielęgniarki systemu lub tytuł zawodowy licencjata wymagany dla ratownika medycznego. Dodatkowo proponujemy zapis dotyczący możliwości pełnienia funkcji kierownika dyspozytorni medycznej przez osoby posiadające kwalifikacje dla pielęgniarki systemu lub ratownika medycznego, które ukończyły co najmniej studia I stopnia z nauk o zarządzaniu. 5

6 Art. 25a, ust. 6, pkt 4 proponujemy zapis: bieżący nadzór nad pracą dyspozytorów medycznych ze szczególnym uwzględnieniem jakości prowadzonych rozmów; decyzji podejmowanych w zakresie dysponowania ZRM; obsługi zdarzeń o charakterze mnogim/masowym. Zapis nadzór nad pracą dyspozytorów medycznych, w szczególności przez dokonywanie analizy prowadzonych działań oraz odsłuch prowadzonych rozmów dotyczy głównie oceny przyjmowania zgłoszeń. Szczegółowej oceny wymagają również działania dyspozytorów medycznych w zakresie dysponowania ZRM, jak również obsługi zdarzeń o charakterze mnogim/masowym. Art. 25a, ust. 6, pkt 5 dodać zapis: dokonywanie oceny i analizy zadań dyspozytorów medycznych na podstawie formularza oceny dyspozytora medycznego. Mając na uwadze efektywność oceny dyspozytorów medycznych uważamy za właściwe ujednolicenie wytycznych dotyczących oceny dyspozytorów medycznych na terenie całego kraju. Dysponenci posiadający dyspozytornię medyczną, jak i kierownicy dyspozytorni medycznych powinni posiadać jednolity formularz oceny dyspozytora medycznego z wytycznymi dotyczącymi oceny z uwzględnieniem jej częstotliwości i zakresu w jakim ocena powinna być prowadzona. Właściwe wydaje się również powołanie nadrzędnej jednostki monitorującej pracę dyspozytorów medycznych na terenie całego kraju. Dyspozytor medyczny to newralgiczny element systemu PRM. Powołanie nadrzędnej jednostki monitorującej pracę dyspozytorów medycznych pozwoliłoby na podejmowanie działań po zakończonej ocenie dyspozytora medycznego oraz na prowadzenie jednolitych kursów doskonalących. Dokonywanie oceny jedynie przez kierownika dyspozytorni medycznej wiąże się z ryzykiem braku obiektywizmu i brakiem uruchamianych mechanizmów działań korygujących w sytuacji wystąpienia niezgodności. 6

7 Art. 25a, ust. 7, proponujemy zapis: Dysponent zespołów ratownictwa medycznego posiadający dyspozytornię medyczną może zatrudnić zastępcę kierownika dyspozytorni medycznej, którym może być wyłącznie osoba, która ukończyła co najmniej studia I stopnia na kierunku pielęgniarstwo i posiada kwalifikacje dla pielęgniarki systemu lub uzyskała co najmniej tytuł zawodowy licencjata wymagany dla ratownika medycznego, posiadająca co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie przyjmowania i obsługi powiadomień o zdarzeniach lub osoba posiada kwalifikacje dla pielęgniarki systemu lub ratownika medycznego, która ukończyła co najmniej studia I stopnia z nauk o zarządzaniu, posiadająca co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie przyjmowania i obsługi powiadomień o zdarzeniach. Roczne doświadczenie zastępcy kierownika dyspozytorni medycznej jest niewystarczające do pełnienia tej funkcji. Zasadne wydaje się również ujęcie wymagań dotyczących wykształcenia na poziomie studiów I stopnia. Art. 25a, ust. 9, proponujemy zapis: Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia: 1) organizację i sposób funkcjonowania dyspozytorni medycznych; 2) wymagania dla stanowisk pracy dyspozytorów medycznych ze szczególnym uwzględnieniem ich funkcjonalności i zasad ergonomii; 3) formularz oceny dyspozytora medycznego. Uważamy za właściwe określenie przez Ministra właściwego do spraw zdrowia nie tylko organizacji i sposobu funkcjonowania dyspozytorni medycznej ale również formularza oceny dyspozytora medycznego. Jednocześnie widzimy potrzebę opracowania jednolitych wymagań dla stanowiska pracy dyspozytora medycznego. Praca dyspozytora medycznego jest pracą bardzo odpowiedzialną i obciążającą psychicznie. Dyspozytor medyczny wykonuje swoje 7

8 zadania podczas 12- godzinnego dyżuru, w pozycji siedzącej na stanowisku wyposażonym w monitor komputerowy. Opracowanie jednolitych rekomendacji dla stanowiska pracy dyspozytora medycznego zapewni dyspozytorom medycznym właściwe warunki pracy, tak by wykonywali powierzone im zadania w sposób efektywny. Wymagania powinny dotyczyć wielkości i wysokości pomieszczeń, w których tworzone są dyspozytornie medyczne z uwzględnieniem ilości stanowisk przewidzianych do obsługi powiadomień o zdarzeniach, jak również ich wyposażenia. Wprowadzenie jednolitych rekomendacji jest istotne ze względu na trwający proces konsolidacji dyspozytorni medycznych na terenie kraju i braku jednolitych wytycznych. Jednocześnie uważamy, że zasadne byłoby utworzenie centralnej jednostki podległej Ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, która prowadziłaby nadzór nad dyspozytorniami medycznymi na terenie całego kraju, jak również systemem SWD PRM oraz zajmowałaby się szkoleniem i doskonaleniem zawodowym dyspozytorów medycznych. Art. 26, ust. 2b, pkt 2, proponujemy zapis: spełnia co najmniej wymagania, o których mowa w art. 26 ust. 2 Wprowadzenie zapisu dotyczącego wymogu wykształcenia dla dyspozytora głównego (studia drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub tytuł zawodowy licencjata wymagany dla ratownika medycznego) skutkował będzie brakiem możliwości pełnienia tej funkcji przez osoby wykonujące aktualnie zadania kierowników zmiany/koordynatorów dyspozytorni medycznych ze względu na brak wymaganego wykształcenia. Uważamy za właściwe utrzymanie wymagań wynikających z art. 26, ust. 2. Art. 26, ust. 2b, pkt 3, proponujemy zapis: posiada co najmniej 7-letnie doświadczenie na stanowisku dyspozytora medycznego Posiadanie co najmniej 7-letniego doświadczenia na stanowisku dyspozytora medycznego jest wystarczająco do pełnienia funkcji dyspozytora głównego. Zapis przez okres co najmniej 8

9 7 ostatnich lat była zatrudniona na stanowisku dyspozytora medycznego eliminował będzie osoby, które zrezygnowały z pracy na stanowisku dyspozytora medycznego na rzecz pracy w ZRM lub innej, a rozważają możliwość powrotu do pracy na stanowisku dyspozytora medycznego i posiadają predyspozycję do wykonywania zadań dyspozytora głównego. Art. 26, ust. 2c, proponujemy zapis: Zastępcą głównego dyspozytora medycznego może być wyłącznie osoba spełniająca co najmniej wymagania, o których mowa w art. 26 ust. 2 oraz posiadająca co najmniej 5-letnie doświadczenie na stanowisku dyspozytora medycznego. Proponowane 3-letnie doświadczenie jest niewystarczające do pełnienia funkcji zastępcy dyspozytora głównego. Art. 27, ust. 5, pkt 1, proponujemy zapis: przyjmowania oraz obsługi zgłoszeń alarmowych i powiadomień o zdarzeniach przez dyspozytora medycznego z uwzględnieniem instruktażu pierwszej pomocy. Z danych zebranych w 2014 roku wynika, że w Polsce w systemie PRM zadania dyspozytora medycznego wykonuje 1865 osób z czego aż 375 dyspozytorów medycznych pełni funkcję na podstawie art. 58 ust. 3 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Mając na uwadze bezpieczeństwo pacjentów uważamy za zasadne opracowanie w oparciu o aktualną wiedzę medyczną instruktażu pierwszej pomocy będącego integralną częścią procedur wspomagających podjęcie decyzji przez dyspozytora medycznego. Art. 26. ust. 2, pkt 3 proponujemy zmianę zapisu w brzmieniu: przez okres co najmniej 5 lat była zatrudniona przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w pogotowiu ratunkowym, szpitalnym oddziale ratunkowym, oddziale anestezjologii i intensywnej terapii, izbie przyjęć szpitala lub dyspozytorni medycznej. 9

10 Mając na uwadze dużą liczbę dyspozytorów medycznych posiadających wykształcenie ratownika medycznego, którzy wykonywali zadania dyspozytora medycznego przed wejściem w życie ustawy o PRM proponujemy dodać zapis lub dyspozytorni medycznej. Rzeczona grupa dyspozytorów medycznych żywi obawę, że w sytuacji przerwania pracy na stanowisku dyspozytora medycznego lub zmiany pracodawcy brak wymaganego 5-letniego doświadczenia przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w pogotowiu ratunkowym, szpitalnym oddziale ratunkowym, oddziale anestezjologii i intensywnej terapii lub izbie przyjęć szpitala uniemożliwi im dalsze wykonywanie zadań dyspozytora medycznego. Art. 26 ust. 2 d) ppkt. 3) proponujemy w brzmieniu: współpraca z lekarzem konsultantem ratownictwa medycznego Dodać ppkt. 7) w brzmieniu: współpraca z wojewódzkim koordynatorem ratownictwa medycznego Błąd redakcyjny lekarz koordynator ratownictwa medycznego w myśl nowelizowanej ustawy zastąpiony zostanie wojewódzkim koordynatorem ratownictwa medycznego. Z oczywistych przyczyn główny dyspozytor będzie zobowiązany do współpracy z lekarzem konsultantem ratownictwa medycznego oraz wojewódzkim koordynatorem ratownictwa medycznego co należy zapisać w projekcie. Art. 32 ust. 1 pkt 2 proponujemy w brzmieniu: Zespoły ratownictwa medycznego będące samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej realizującym zadania tylko z zakresu ratownictwa medycznego. Uzasadnienie analogiczne jak w pkt. 2) dotyczącym art. 3 pkt.1 10

11 Art. 32b proponujemy wykreślić w całości. W naszej ocenie zapis dotyczący możliwości realizowania transportów międzyszpitalnych przez zespoły ratownictwa medycznego negatywnie wpłynie na płynność realizacji zadań z zakresu ratownictwa medycznego, a w konsekwencji na zagrożenie zdrowia i życia pacjentów z uwagi na opóźnienia czasu dotarcia do miejsca zdarzenia. Warto zauważyć, że obecnie na wolnym rynku funkcjonuje znaczna ilość przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie transportu sanitarnego, dlatego postulujemy o całkowite wykreślenie tego zapisu z projektu ustawy. Art. 36 ust. 1a proponujemy w brzmieniu: Osoby, o których mowa w ust. 1, mogą być zatrudniane u dysponenta jednostki, o której mowa art. 32 ust 1 pkt.2, na podstawie stosunku pracy lub zawartej umowy cywilno-prawnej. Dodać ust. 1b w brzmieniu: Minister właściwy ds. Zdrowia określi w formie rozporządzenia minimalną stawkę godzinową za wykonywanie świadczeń z zakresu ratownictwa medycznego przez ratownika medycznego na podstawie umowy cywilno-prawnej. Proponowany zapis ograniczy możliwość pracy ratownikowi medycznemu w systemie PRM tylko do jednego miejsca zatrudnienia. Wzrost wymagań zawartych zarówno w procedowanej ustawie oraz ostatnia aktualizacja rozporządzenia w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego z dnia 20 kwietnia 2016 r. (Dz.U. poz. 587) nakłada (w obecnym kształcie) konieczność samodzielnego finansowania przez ratowników medycznych zarówno kształcenia w formie doskonalenia zawodowego, jak i podyplomowego. Co więcej, poszerzenie kompetencji ratowników medycznych podnosi wiąże się również ze wzrostem ewentualnych roszczeń. Dlatego uważamy, że ograniczenie wykonywania zawodu ratownika medycznego tylko do stosunku pracy z jednoczesnym brakiem utworzenia centralnego Systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego i brakiem 11

12 centralnie ustalonej regulacji zarobków spowoduje zmniejszenie uposażeń ratowników medycznych, a w konsekwencji obniżenie jakości udzielanych przez ratownika medycznego świadczeń. Art. 49 proponujemy w brzmieniu: 1. Wojewoda zawiera umowę z dysponentami zespołów ratownictwa medycznego na realizację zadań z zakresu ratownictwa medycznego 2. Środki na finansowanie umów, o których mowa w ust. 1 Wojewoda przekazuje bezpośrednio dysponentowi zespołów ratownictwa medycznego. Postulujemy o docelowe utworzenie Centralnego Systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. Rozwiązaniem tymczasowym byłoby utworzenie wojewódzkich stacji ratownictwa medycznego finansowanych bezpośrednio przez Wojewodę. Art. 57. Proponujemy wykreślić w całości Projektowana nowelizacja Ustawy zakłada likwidację zespołów specjalistycznych. Brak jest podstaw do poduszczenia funkcjonowania w systemie państwowego ratownictwa medycznego lekarzy innych specjalności niż medycyna ratunkowa. 12