Wizja klastrów i polityki klastrowej w Polsce do 2020 wersja II
|
|
- Marcin Sadowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wizja klastrów i polityki klastrowej w Polsce do 2020 wersja II materiał ekspercki do dyskusji na III spotkaniu Grupy roboczej ds. polityki klastrowej w ramach przedsięwzięcia Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Polskie klastry i polityka klastrowa Wizja polskich klastrów i ich rozwoju W roku 2020 w Polsce istnieje od kilku do kilkunastu rozpoznawalnych w skali międzynarodowej klastrów 1 tj. specjalizacji gospodarczych, które gromadzą istotny potencjał gospodarczy i naukowy wyznaczający międzynarodową konkurencyjność krajowej gospodarki. Oprócz tego istnieją konkurencyjne klastry o znaczeniu krajowym, regionalnym lub lokalnym. Wszystkie te klastry tj. działające w nich firmy i inne podmioty charakteryzują się wysoką produktywnością, innowacyjnością i konkurencyjnością. Wiodące klastry konkurują w skali globalnej i mają wymiar międzynarodowy tj. skupione w nich firmy uczestniczą intensywnie w wymianie handlowej (duży udział eksportu) oraz międzynarodowych łańcuchach wartości (powiązaniach kooperacyjnych). Także inne podmioty funkcjonujące w tych klastrach, takie jak jednostki naukowo-badawcze i uniwersytety, uczestniczą w międzynarodowych sieciach powiązań. Klastry występują zarówno w sektorach tradycyjnych 2, jak i wysokich technologii 3. Te pierwsze, silniej zakorzenione w dotychczasowej strukturze gospodarki, mają relatywnie wyższą masę krytyczną liczoną liczbą firm i zatrudnionych pracowników oraz wielkością przychodów. Te drugie, będące często nowymi, rozwijającymi się specjalizacjami gospodarczymi, charakteryzują się natomiast wysoką dynamiką przyrostu nowych firm oraz wysoką dynamiką wzrostu przychodów. Generalnie klastry a dokładniej działające w nich firmy charakteryzują się wyższą niż przeciętna produktywnością będącą pochodną wdrażania różnego typu innowacji i nowych technologii oraz lepszego wykorzystania dostępnych zasób publicznych i prywatnych. Dzięki efektowi koncentracji potencjału, klastry osiągają wysoki stopień synergii działających w nich podmiotów. Interakcje i sieciowanie pomiędzy klastrami prowadzi także do powstawania nowych innowacji unowocześniania klastrów tradycyjnych i powstawania nowych klastrów (specjalizacji gospodarczych). 1 Klaster to geograficzne skupisko wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji w poszczególnych dziedzinach, jednocześnie współdziałających i konkurujących ze sobą. Powiązanie firm i instytucji należy rozumieć jako pewną specjalizację gospodarczą, czy też profil działalności związany z określonym produktem końcowym lub usługą. Dlatego też w tekście zamiennie używa się sformułowań: klaster, skupisko i specjalizacja gospodarcza. 2 Np.: przemysł spożywczy, drzewno-meblarski, itp. 3 Np.: telekomunikacja, elektronika, instrumenty medyczne itp.
2 Cechą charakterystyczną wiodących klastrów są: wyższa intensywność prac badawczorozwojowych i wykorzystywania wiedzy oraz silne interakcje pomiędzy firmami a uczelniami i jednostkami badawczo-rozwojowymi (w tym: przepływy pracowników i wiedzy, wspólne projekty B+R, współpraca i komunikacja, itp.). Interakcje te stymulują innowacyjność firm klastra oraz umożliwiają komercjalizację technologii i wiedzy, co z kolei przekłada się na wysoką produktywność i konkurencyjność międzynarodową. Wpływają także na lepsze dostosowanie kształcenia i realizowanych badań do potrzeb gospodarki. Uczelnie i jednostki B+R wchodzące w skład tych klastrów charakteryzują się wysoką konkurencyjnością, realną gotowością do współpracy z firmami oraz odpowiednim zapleczem kadrowym i infrastrukturalnym do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych. Klastry rozwijają się dzięki inwestycjom prywatnym realizowanym przez działające w nich firmy (także firmy zagraniczne lokujące się w danych skupiskach). Istotne dla ich rozwoju są także inwestycje publiczne w infrastrukturę (w tym badawczą i edukacyjną) i inne zasoby (wiedza, kapitał ludzki itp.), których masa krytyczna została uzyskana dzięki wykorzystaniu funduszy strukturalnych oraz krajowych środków publicznych w latach Parki przemysłowe i technologiczne dostarczają wysokiej jakości infrastruktury niezbędnej do prowadzenia działalności gospodarczej. Także specjalne strefy ekonomiczne (często zintegrowane z parkami naukowo-technologicznymi) wspierają rozwój klastrów przyciągając inwestycje zagraniczne, w tym w centra B+R. Wspomniane inwestycje publiczne stymulują krajowe i zagraniczne inwestycje prywatne. Jednocześnie istotne znaczenie dla rozwoju klastrów miało i ma także umiejętne łączenie środków publicznych i prywatnych (np. w obszarze edukacji, czy realizacji prac naukowych i badawczo-rozwojowych). Istotną przesłanką rozwoju klastrów było funkcjonowanie inicjatyw klastrowych i koordynatorów klastrów 4. Instytucje te stworzyły warunki dla definiowania, koordynowania i wdrażania różnego rodzaju działań i projektów istotnych dla rozwoju klastrów (w tym np. wspólnej infrastruktury, programów rozwoju kapitału ludzkiego itp.) oraz zwiększenia interakcji pomiędzy podmiotami funkcjonującymi w tych skupiskach, co prowadziło do większej liczby wspólnych przedsięwzięć, powiązań kooperacyjnych itp.). Instytucje te poprzez kreowanie współpracy przedsiębiorców i instytucji otoczenia takich jak ośrodki naukowo-badawcze, czy jednostki samorządu terytorialnego przyczyniły się także do budowy kapitału społecznego niezbędnego dla rozwoju klastrów. Koordynatorzy pełnili także funkcje stymulowania działalności innowacyjnej podmiotów działających w klastrach. W niektórych klastrach instytucje te nadal funkcjonują, w przypadku innych uzyskany wysoki poziom interakcji, współpracy i koordynacji działań powoduje, że nie są one potrzebne jako specjalne formalne instytucje. W części klastrów koordynatorzy przestali być instytucjami otoczenia biznesu współfinansowanymi ze środków publicznych i przekształcili się w podmioty świadczące na zasadach komercyjnych wyspecjalizowane usługi na rzecz innych podmiotów działających w klastrze. W innych nadal pełnią rolę wyspecjalizowanych instytucji otoczenia zapewniających koordynację, integrację 4 Inicjatywę klastrową należy definiować jako formę organizacyjną gromadzącą kluczowych graczy klastra na rzecz jego rozwoju, w tym także jako pewną formułę partnerstwa, która służy uzgadnianiu działań istotnych dla rozwoju danego klastra. Koordynatorem klastra jest podmiot (stąd także określenie organizacja klastrowa), który organizuje i animuje rozwój interakcji, powiązań i współpracy w klastrze, a także świadczy wyspecjalizowane usługi na rzecz firm i innych podmiotów działających w danym skupisku. Mianem koordynatora (zamiennie z animatorem) określa się także osobę fizyczną, która pełni powyższe funkcje.
3 i dostarczanie informacji, lub ewoluują w kierunku branżowych agencji rozwoju regionalnego.
4 Polityka klastrowa służąca realizacji wizji klastrów w Polsce Biorąc pod uwagę zarysowaną powyżej wizję klastrów, polityka klastrowa jest polityką rozwoju prowadzącą do unowocześnienia i modernizacji struktury polskiej gospodarki. Stymuluje ona rozwój istniejących specjalizacji gospodarczych oraz wzmacnia procesy powstawania nowych, prowadząc w konsekwencji, do powstania dynamicznych klastrów (charakteryzujących się wysokim poziomem interakcji i koordynacji działań podmiotów w nich funkcjonujących oraz wysokim poziomem innowacyjności), które będą motorami rozwoju kraju, jak i poszczególnych regionów. Rozwój tych klastrów prowadzi do podniesienia produktywności, wartości dodanej i zaawansowania technologicznego polskich przedsiębiorstw oraz zwiększenia liczby innowacyjnych produktów i usług oferowanych przez nie na rynku krajowym i międzynarodowym. Tak zdefiniowana polityka rozwoju bazująca na klastrach realizuje cel wzmacniania innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki oraz jest zgodna z projektem Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2020, koncepcją smart specialisation 5 oraz unijną strategią Europa Operacyjne cele polityki rozwoju bazującej na klastrach są następujące: - skoncentrowanie i lepsze ukierunkowanie prorozwojowych inwestycji publicznych, w tym nakładów na badania i rozwój, w ramach skupisk (klastrów), które wykazują duży potencjał rozwoju i mogą tworzyć silne specjalizacje gospodarcze kraju i poszczególnych regionów (polityka ta powinna jednocześnie mobilizować inwestycje prywatne w ramach tych skupisk); ten cel jest realizowany przez skierowanie wsparcia przede wszystkim bezpośrednio do aktorów klastra (tj. przedsiębiorstw i instytucji otoczenia takich jak uczelnie, jednostki badawczo-rozwojowe, szkoły, wyspecjalizowane instytucje otoczenia biznesu i inne oraz konsorcja tych podmiotów); - wzmacnianie interakcji, współpracy, zaufania oraz dialogu i koordynacji w ramach skupisk przedsiębiorstw i instytucji otoczenia; narzędziem realizacji jest stymulowanie - głównie z poziomu regionalnego - powstawania i funkcjonowania inicjatyw klastrowych i koordynatorów klastrów; ten cel może być realizowany w wymiarze bardziej horyzontalnym i pośrednio będzie także prowadzić do lepszego ukierunkowania (wykorzystania) środków publicznych; - podniesienie skłonności do współpracy, zaawansowania biznesu, innowacyjności, intensywności powiązań kooperacyjnych i działalności badawczo-rozwojowej, umiędzynarodowienia oraz eksportu przedsiębiorstw działających w klastrach; te cele będą także wyznacznikami dla działalności koordynatorów klastrów. Przyjęcie zasady koncentracji i koordynacji różnych polityk i instrumentów publicznych (np. nakładów na infrastrukturę, B+R, czy edukację) wokół wybranych (akredytowanych), wiodących klastrów (specjalizacji gospodarczych) bazuje na założeniu, że inwestowanie ograniczonych środków publicznych w ramach skupisk przedsiębiorstw jest bardziej efektywne i przynosi więcej tzw. efektów zewnętrznych (externalities), niż horyzontalna 5 Zalecana przez Komisję Europejską koncepcja rozwoju, zgodnie z którą każdy kraj/region powinien skoncentrować swoje wysiłki i zasoby na określonej, niewielkiej liczbie priorytetów (specjalizacji gospodarczych), w których posiada rzeczywiste kompetencje i zasoby oraz może osiągnąć doskonałość i konkurencyjność w skali globalnej.
5 dystrybucja tych środków. Koncentracja środków służy także zbudowaniu niezbędnej masy krytycznej, która będzie umożliwiać konkurowanie w skali globalnej. Polityka taka służy również mobilizacji realnych inicjatyw klastrowych. Istotnym celem polityki rozwoju bazującej na klastrach jest zapewnienie, że otoczenie danego klastra, zwłaszcza w zakresie w jakim jest ono kształtowane przez środki i polityki publiczne, będzie jak najlepiej dostosowane do potrzeb rozwojowych firm tworzących dany klaster (np. dzięki celowym inwestycjom samorządu lokalnego, czy zmianie profilu nauczania lokalnej szkoły/uczelni). Polityka ta nie generuje więc nowych wydatków publicznych, ale prowadzi do ich lepszego, bardziej efektywnego alokowania. Zakłada ona także pełniejsze wykorzystanie krajowej infrastruktury badawczej, zwłaszcza finansowanej z funduszy strukturalnych. W tym celu polityka rozwoju bazująca na klastrach tworzy mechanizmy umożliwiające ukierunkowywanie różnego rodzaju nakładów publicznych 6 alokowanych w gospodarce, zarówno z poziomu krajowego, jak i regionalnego, na realizację działań i przedsięwzięć zdefiniowanych przez podmioty funkcjonujące w ramach wybranych klastrów. Elementem tych mechanizmów może być przykładowo przyznawanie projektom zgłaszanym przez podmioty wybranego klastra dodatkowych punktów w systemie oceny (np. w ocenie merytorycznej, kryteriach podstawowych lub fakultatywnych w zależności od rodzaju interwencji i trybu konkursowego), pod warunkiem, że są one zgodne z uzgodnioną w ramach klastra strategią rozwoju. Innym rozwiązaniem mogłoby być zastosowanie dedykowanych linii finansowania lub instrumentu umożliwiającego łączenie różnych linii i źródeł finansowania (tzw. integrated territorial investment ). Polityka rozwoju bazująca na klastrach koncentruje publiczne środki rozwojowe w klastrach, które mają największy potencjał rozwoju i tworzenia silnych specjalizacji gospodarczych (w tym smart specialisation). Zgodnie z praktyką międzynarodową selekcja ta odbywa się poprzez mechanizmy konkursowe zakładające wybór (w kolejnych rundach) zamkniętej liczby najlepszych klastrów. Tworzą one dynamiczny system akredytacji i jednocześnie stymulują powstawanie inicjatyw klastrowych w ramach istniejących skupisk przedsiębiorstw i instytucji otoczenia oraz wymuszają przygotowanie strategii rozwoju. Proces selekcji może być wspierany poprzez mapowanie potencjalnych skupisk działalności gospodarczej, zaś jednym z kryteriów selekcji jest odpowiednia masa krytyczna mierzona m.in. liczbą firm, określonymi parametrami ekonomicznymi, ujawnioną przewagą konkurencyjną, czy potencjałem naukowo-badawczym. Jednocześnie warunkiem koniecznym dla objęcia danego klastra wsparciem jest funkcjonowanie inicjatywy klastrowej i koordynatora klastra, przy czym polityka rozwoju bazująca na klastrach może wspierać proces formowania się tych instytucji (poprzez granty przygotowawcze). Zadaniem inicjatywy klastrowej i koordynatora na etapie selekcji klastrów jest przed wszystkim uzgodnienie pomiędzy aktorami danego skupiska strategii rozwoju, która wskazywałaby m.in. przedsięwzięcia i projekty istotne dla rozwoju klastra oraz obszary technologii i innowacji, w których będzie się on rozwijał. Proces selekcji wiodących klastrów powinien bazować zarówno na ocenie obiektywnych wskaźników określających potencjał danego skupiska, jak również w istotnym stopniu na jakościowej ocenie perspektyw rozwoju tj. przygotowanej strategii i jej wykonalności. 6 Np. na infrastrukturę, B+R, czy kształcenie.
6 Ocenie powinna podlegać także szerokość i reprezentatywność zbudowanego partnerstwa oraz potencjał koordynatora (w kontekście zadań, które zostaną mu przypisane). W efekcie realizowanej polityki środki publiczne trafiają bezpośrednio do podmiotów funkcjonujących w ramach wybranych klastrów, w tym także ich koordynatorów. Realizowane są wiązki projektów rozwojowych przez różne podmioty klastra lub ich konsorcja (w tym firmy, uczelnie, jednostki B+R, instytucje otoczenia biznesu). Projekty te są realizowane w różnych obszarach od inwestycji w infrastrukturę, poprzez projekty badawczo-rozwojowe, do inwestycji w kapitał ludzki. W zależności od charakteru tych inwestycji i beneficjentów stosowane są odnośne wymogi co do wysokości wkładu publicznego i prywatnego współfinansowania. Kierunki wydatkowania środków publicznych (a także towarzyszących im środków prywatnych) wynikają z uzgodnień pomiędzy podmiotami funkcjonującymi w ramach poszczególnych klastrów tj. uzgodnionej w ramach inicjatywy klastrowej strategii rozwoju. Inicjatywy klastrowe i koordynatorzy są wykorzystywani do uzgadniania w gronie uczestników klastra projektów i przedsięwzięć istotnych dla jego rozwoju. Efektem jest bardziej skoordynowane i efektywne wykorzystanie dostępnych środków publicznych. Polityka rozwoju bazująca na klastrach realizowana jest na poziomie regionalnym i centralnym. Poziom centralny koordynuje politykę w odniesieniu do klastrów o istotnym znaczeniu dla międzynarodowej konkurencyjności kraju, a zwłaszcza takich, których rozwój jest związany z nakładami na B+R dystrybuowanymi z poziomu krajowego, czy wsparciem działań proeksportowych. Klastry te mogą mieć wymiar regionalny lub ponadregionalny, natomiast ich znaczenie gospodarcze jest ponadregionalne. Klastry o znaczeniu regionalnym i lokalnym wspierane są na odpowiednich poziomach samorządu terytorialnego głównie przez władze regionalne odpowiedzialne za przygotowanie i wdrażanie strategii rozwoju poszczególnych województw. Władze te mogą również zadecydować o koncentracji środków będących w ich dyspozycji na wspieranie wybranych, najważniejszych dla rozwoju regionu skupisk gospodarczych (w niektórych regionach będą to klastry w bardziej tradycyjnych branżach przemysłowych lub usługowych). Koordynacja z poziomu centralnego oznacza, że na tym poziomie realizowany jest wybór i akredytacja wiodących klastrów z punktu widzenia rozwoju kraju, jakkolwiek strumienie finansowania służące ich rozwojowi mogą pochodzić, zarówno ze środków dostępnych na poziomie centralnym, jak i regionalnym. Koordynacja tych środków może przybierać formę kontraktu terytorialnego zawieranego pomiędzy rządem centralnym a danym regionem (lub regionami), co jednak nie wyklucza, że np. aplikowanie o środki na projekty badawczorozwojowe realizowane w ramach wybranych klastrów odbywałoby się na zasadach konkursowych w ramach programów krajowych. Jednocześnie podmioty działające w wybranych klastrach aplikowałyby o wsparcie infrastrukturalne (np. rozbudowa hali produkcyjnej, czy wspólnego laboratorium) w ramach regionalnego programu operacyjnego przewidzianego dla beneficjentów z danego województwa uzyskując np. dodatkowe punkty w ocenie fakultatywnej. Takie dodatkowe punkty na poziomie regionalnego programu operacyjnego mogłyby otrzymywać także projekty z klastrów wybranych przez dany region jako kluczowe dla jego rozwoju.
7 Konkludując, polityka rozwoju bazująca na klastrach jest ukierunkowana na wzmacnianie i stymulowanie regionalnych (niekoniecznie wojewódzkich) specjalizacji gospodarczych o istotnym potencjale rozwojowym na przyszłość. Pozwala ona na identyfikowanie różnych specjalizacji w każdym regionie i oparcie rozwoju danego regionu właśnie na tych obszarach gospodarki. Przez ukierunkowanie wsparcia publicznego wzmacnia się pozycję konkurencyjną klastra działającego w danej lokalizacji w stosunku do innych na świecie. Polityka klastrowa zawiera mechanizmy pozwalające: - zidentyfikować wiodące klastry / specjalizacje gospodarcze; - zdefiniować ich potrzeby rozwojowe (poprzez inicjatywy klastrowe); - odpowiedzieć w sposób zintegrowany na te potrzeby (koordynacja wsparcia). Podstawowe obszary oddziaływania polityki klastrowej są następujące: a) ukierunkowane działania w następujących obszarach - innowacje/b+r, - przedsiębiorczość, - kształcenie, - infrastruktura, - regulacje, - ekspansja międzynarodowa, b) działania pośrednie - stymulowanie interakcji, koordynacji i współpracy, a tym samym rozwoju kapitału społecznego i relacyjnego w regionach (przez inicjatywy klastrowe i koordynatorów), - wzmocnienie kompetencji koordynatorów (animatorów) klastrów (ich profesjonalizacja), - dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania (aniołowie biznesu, fundusze vc, fundusze pożyczkowe i poręczeniowe, banki). Rozumienie zjawiska klastrów na potrzeby polityki klastrowej Klastry rozumiane są jako skupiska firm (powiązanych pewnym profilem działalności gospodarczej) wraz z instytucjami otoczenia 7, które rozwijają się w oparciu o przepływy wiedzy, innowacje oraz jak najlepsze dopasowanie i wykorzystanie zasobów dostępnych w danej lokalizacji. Dzieje się tak dzięki intensywnym interakcjom oraz współpracy, dialogowi i koordynacji, które występują obok naturalnej konkurencji pomiędzy podmiotami w klastrze. Konkurencja optymalizuje wewnętrzne wykorzystanie zasobów przedsiębiorstw (i innych podmiotów) oraz stymuluje innowacyjność. Współpraca pozwala natomiast na 7 W tym uczelniami, szkołami, jednostkami badawczo-rozwojowymi, wyspecjalizowanymi instytucjami otoczenia biznesu, podmiotami sektora finansowego, a także administracją rządową i samorządową.
8 optymalizację wykorzystywania zasobów wewnętrznych i zewnętrznych oraz umożliwia rozwój innowacji dzięki nowemu łączeniu różnych zasobów i wiedzy oraz sprzężeniom zwrotnym. Rozwój klastra to przede wszystkim rozwój przedsiębiorstw, które tworzą dane skupisko, w tym także powstawanie nowych firm oraz ich napływ z zewnątrz (np. w formie inwestycji zagranicznych). Przejawem rozwoju klastra (i jednocześnie jego warunkiem) jest również napływ kapitału i zasobów ludzkich. Jednocześnie klastry mogą podlegać w wyniku oddziaływania czynników rynkowych restrukturyzacji lub zanikaniu, w tym na bazie starych klastrów mogą powstawać nowe. O rozwoju klastra nie decyduje jedynie potencjał poszczególnych firm działających w ramach skupiska, ale także jakość otoczenia i możliwość skorzystania z wyspecjalizowanych zasobów zewnętrznych. W szczególności instytucje edukacyjne kształcą kadry o oczekiwanych kwalifikacjach i kompetencjach, zaś jednostki badawcze generują wiedzę i realizują badania, których wyniki mogą być wykorzystywane przez przedsiębiorstwa klastra oraz są przygotowane do współpracy z tymi przedsiębiorstwami. Instytucje typu inkubatory, parki naukowo-technologiczne, specjalne strefy ekonomiczne itp. zapewniają potrzebną infrastrukturę dla rozwoju firm klastra i współpracy na linii przemysłnauka. Także działania władz lokalnych, regionalnych, czy centralnych uwzględniają horyzontalne potrzeby przedsiębiorstw działających w klastrach. Istotne znaczenie ma także elastyczność działania tych instytucji i ich zdolność do dostosowania się do zmieniających się potrzeb przedsiębiorstw, czy też zmieniającej się fazy rozwoju danego klastra. W klastrze realizowane są wspólne przedsięwzięcia komercyjne (w tym wspólne prace badawczo-rozwojowe), które są pochodną z jednej strony, potrzeb i impulsów rynkowych, z drugiej zaś odpowiedniego przepływu informacji oraz gotowości i przygotowania podmiotów działających w klastrze do podejmowania wspólnych działań. Tych wspólnych przedsięwzięć może być wiele i mogą być one podejmowane przez różne podmioty (konsorcja) działające w klastrze. W szczególności w danym klatrze może występować kilka powiązań kooperacyjnych. Powiązania, współpraca i koordynacja w ramach klastra mogą realizować się samoistnie lub mogą być stymulowane lub też wzmacniane poprzez bardziej sformalizowane instytucje takie jak inicjatywa klastrowa i koordynator klastra. Inicjatywa klastrowa rozumiana jako swego rodzaju forum dialogu podmiotów działających w klastrze służy uzgadnianiu działań, zwłaszcza instytucji otoczenia i administracji, które są istotne dla rozwoju danego skupiska firm. Z tego też powodu inicjatywa klastrowa powinna obejmować przede wszystkim przedsiębiorstwa działające w danym skupisku 8, ale także wszystkie inne istotne podmioty (uczelnie, szkoły, administrację, instytucje otoczenia biznesu itp.). Koordynacyjna funkcja inicjatywy klastrowej jest szczególnie ważna w sytuacji zmieniających się warunków rynkowych. Tego typu inicjatywa wymaga profesjonalnego zarządzania, wymiany informacji, a także pewnych prac analitycznych. Stąd funkcja i działania koordynatora klastra, którego rolę można sprowadzić do koordynacji, integracji i dostarczania informacji. Docelowo funkcje koordynatora powinny być finansowane głównie ze środków prywatnych, jakkolwiek 8 To głównie one powinny wyznaczać kierunki niezbędnych działań tj. niejako zarządzać inicjatywą (w tym działaniami koordynatora), nadając jej oddolny charakter (bottom-up).
9 nie należy pomijać ich charakteru dobra publicznego, który uzasadnia także utrzymywanie współfinansowania ze środków publicznych. Funkcjonowanie inicjatywy klastrowej i koordynatora mają olbrzymie znaczenie dla generowania przepływu informacji oraz nawiązywania nowych kontaktów tj. stymulowania interakcji w klastrze, a także z otoczeniem zewnętrznym. W efekcie generowane są nowe partnerstwa, powiązania kooperacyjne, czy wspólne projekty (np. badawcze, lub szkoleniowe) realizowane przez poszczególne podmioty klastra lub ich konsorcja, w tym także przez koordynatora lub z jego udziałem (zależnie od kompetencji, inicjatywy i potencjału). Koordynator może także funkcjonować jako wyspecjalizowana instytucja otoczenia biznesu świadcząca usługi na potrzeby przedsiębiorstw działających w ramach danego skupiska oraz stymulująca innowacyjność, przedsiębiorczość i zaawansowanie biznesu działających w nim podmiotów. Docelowo koordynator klastra powinien funkcjonować głównie w oparciu o środki prywatne (tj. składki lub przychody z tytułu świadczonych usług). Należy podkreślić, że klaster może rozwijać się bez sformalizowanej inicjatywy klastrowej i koordynatora. Nasycenie informacjami i nieformalnymi kontaktami może także prowadzić do zaniku formalnej inicjatywy i koordynatora. Ten ostatni może przekształcić się w podmiot świadczący na zasadach stricte komercyjnych wyspecjalizowane usługi na rzecz innych podmiotów działających w klastrze. Koordynator może też nadal pełnić rolę wyspecjalizowanej instytucji otoczenia zapewniającej koordynację, integrację i dostarczanie informacji, lub może ewoluować w kierunku branżowej agencji rozwoju danego regionu. Redakcja PARP, listopad, 2011r. Opracowanie materiału: Maciej Dzierżanowski i Stanisław Szultka, eksperci w przedsięwzięciu PARP Polskie klastry i polityka klastrowa. Opracowano z uwzględnieniem uwag i komentarzy zgłoszonych na spotkaniu Grupy roboczej ds. polityki klastrowej oraz uczestników konsultacji w ramach zespołu roboczego. Przedsięwzięcie Polskie klastry i polityka klastrowa jest realizowane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pod honorowym patronatem Ministra Gospodarki w ramach projektu systemowego: Rozwój zasobów ludzkich poprzez promowanie wiedzy, transfer i upowszechnianie innowacji, finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego ze środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, poddziałanie
Stymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań
2013 Joanna Podgórska Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Stymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań 2014-2020 II Forum Innowacji Transportowych
Bardziej szczegółowoWsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej
Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014
Bardziej szczegółowoMapa drogowa przygotowania procesu wyłaniania KKK - perspektywa PARP
2014 Joanna Podgórska Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności Mapa drogowa przygotowania procesu wyłaniania KKK - perspektywa PARP Wsparcie klastrów na poziomie krajowym i regionalnym Konferencja
Bardziej szczegółowoPolityka klastrowa i wsparcie inicjatyw klastrowych doświadczenia i perspektywa 2014-2020
2013 Joanna Podgórska Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Polityka klastrowa i wsparcie inicjatyw klastrowych doświadczenia i perspektywa 2014-2020 Seminarium CATI Warszawa, 24 czerwca 2013 roku
Bardziej szczegółowoPolityki klastrowe - doświadczenia zagraniczne i wnioski dla Polski. Powiązania z inteligentnymi specjalizacjami
Polityki klastrowe - doświadczenia zagraniczne i wnioski dla Polski. Powiązania z inteligentnymi specjalizacjami Maciej Dzierżanowski Ekspert Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową Moderator Grupy roboczej
Bardziej szczegółowoŚrodki strukturalne na lata
Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie Klastering Polski 40-010 Katowice ul. Warszawska 36
Stowarzyszenie Klastering Polski platformą współpracy międzyklastrowej Ekoinnowacje w nowej perspektywie finansowej kraju i Europie: Środowisko i energia z czego finansować projekty i z kim współpracować?
Bardziej szczegółowoAnna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014
Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/2014_2020/strony/ glowna.aspx 2 I Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowoprzemysłowe
Bardziej szczegółowoŚrodki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM
Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM 2014-2020 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych Warszawa, 11 grudnia 2013 br. 1 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych MIR:
Bardziej szczegółowoKlaster. Powiązanie kooperacyjne (PK) Inicjatywa klastrowa (IK) DEFINICJE ROBOCZE najistotniejsze elementy
DEFINICJE ROBOCZE najistotniejsze elementy Klaster skupisko podmiotów występujących na danym terenie, ogół podmiotów w danej branży/sektorze gospodarki itd. Powiązanie kooperacyjne (PK) podstawowy, niesformalizowany
Bardziej szczegółowoRozwój konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez cyfryzację Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020.
Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020. Raport Społeczeństwo informacyjne w liczbach 2012 http://www.mac.gov.pl/raporty-i-dane/ 2 3% populacji firm w Polsce 1540 firm dużych Potencjał sektora
Bardziej szczegółowoDlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości
Dlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości DEFINICJE KLASTRA: Klastry to geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących
Bardziej szczegółowoMożliwości pozyskania dofinansowania dla przedsiębiorców z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój
Możliwości pozyskania dofinansowania dla przedsiębiorców z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój Struktura PO IR Osie priorytetowe 1. Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa 2. Wsparcie
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA POLITYKI PAŃSTWA W OBSZARZE NAUKI DO 2020 ROKU
ZAŁOŻENIA POLITYKI PAŃSTWA W OBSZARZE NAUKI DO 2020 ROKU maj-czerwiec, 2013 ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22 ZAŁOŻENIA POLITYKI PAŃSTWA
Bardziej szczegółowoFinansowanie MSP z funduszy europejskich w perspektywie oraz Konferencja SOOIPP Warszawa, maj 2019
Finansowanie MSP z funduszy europejskich w perspektywie 2014-20 oraz 2021-27 Konferencja SOOIPP Warszawa, maj 2019 Wsparcie przedsiębiorstw w POIR Finansowanie: badań i prac rozwojowych, inwestycji, w
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA. Toruń, 28.04.2015 r.
Stowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA Toruń, 28.04.2015 r. GRUPA MEBLOWA HORECA 9 firm produkcyjnych oraz WSZP/UMK 2 firmy z branży informatycznej Produkcja mebli w technologiach: drewno, płyty meblowe,
Bardziej szczegółowoRola klastrów w nowej perspektywie finansowej
2 Rola klastrów w nowej perspektywie finansowej Umowa Partnerstwa określiła klastry jako bieguny wzrostu w skali całego kraju i poszczególnych regionów Klastry jako: skuteczny mechanizm koncentrowania
Bardziej szczegółowoNauka- Biznes- Administracja
Nauka- Biznes- Administracja Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoPROGRAM OPERACYJNY INTELIGENTNY ROZWÓJ
PROGRAM OPERACYJNY INTELIGENTNY ROZWÓJ Celem Programu jest promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje oraz rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczo-rozwojowymi
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG)
Priorytet 1 - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Działanie1.1. Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Identyfikacja kierunków prac B+R mających na celu zdynamizowanie rozwoju
Bardziej szczegółowoRegionalny E-KO-SYSTEM Innowacji Województwa Śląskiego
Regionalny E-KO-SYSTEM Innowacji Województwa Śląskiego Konferencja Regionalny Ekosystem Innowacji Wspólny rynek dla biznesu i nauki Chorzów, 10 października 2012 r. RSI komunikuje politykę innowacyjną
Bardziej szczegółowoKlaster nie liczba a skuteczność
WITAMY Klaster nie liczba a skuteczność Powiazanie Kooperacyjne Proces tworzenia powiązań kooperacyjnych Co to takiego jest te powiązanie kooperacyjne? Takie pytanie pewnie zadaje sobie większość z nas
Bardziej szczegółowoOpracował: KB/BR Sprawdził: JJ Data: 21.09.2015 r. Dobry klimat do inwestycji
Opracował: KB/BR Sprawdził: JJ Data: 21.09.2015 r. Dobry klimat do inwestycji Spis treści Czym jest klaster?.... 3 SKM.... 6 Historia... 14 Perspektywy rozwoju SKM..... 17 Zainwestuj w Szczecineckim Klastrze
Bardziej szczegółowoPolityka wspierania klastrów w województwie pomorskim Karolina N. Lipińska, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
Polityka wspierania klastrów w województwie pomorskim Karolina N. Lipińska, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Seminarium dotyczące wyboru klastrów kluczowych krajowych Warszawa, 5 czerwca 2014
Bardziej szczegółowoKlastry- podstawy teoretyczne
Klastry- podstawy teoretyczne Dr inż. Anna Szerenos Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Program Innet Plan prezentacji Koncepcja klastra
Bardziej szczegółowoWZROST KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY
Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY WZROST KONKURENCYJNOŚCI KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW 2004-2006 Krzysztof Gulda p.o. Dyrektora Departament Innowacyjności
Bardziej szczegółowoWsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny
Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 16 maja
Bardziej szczegółowoInteligentne Mazowsze w ramach RPO WM 2014 2020
Inteligentne Mazowsze w ramach RPO WM 2014 2020 Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie 1 Siedlce,
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Cel główny: Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Cele szczegółowe: zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności
Bardziej szczegółowoWielkopolski klaster chemiczny jednostek naukowo-badawczych oraz przedsiębiorstw jest projektem realizowanym w ramach Działania 2.
Wielkopolski klaster chemiczny jednostek naukowo-badawczych oraz przedsiębiorstw jest projektem realizowanym w ramach Działania 2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy Zintegrowanego Programu
Bardziej szczegółowoWsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020. 23 stycznia 2014 r.
Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020 23 stycznia 2014 r. Założenia PO IR Najważniejsze założenia Programu: realizacja projektów B+R w konsorcjach biznesu i nauki,
Bardziej szczegółowoPolityka klastrowa województwa mazowieckiego 2014-2020
Polityka klastrowa województwa mazowieckiego 2014-2020 Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie 1 Warszawa, 1 Klastry/ inicjatywy
Bardziej szczegółowoKatarzyna Mucha Dział Obsługi Badań Naukowych i Projektów Unijnych
Katarzyna Mucha Dział Obsługi Badań Naukowych i Projektów Unijnych Na realizacje projektów do Polski w latach 2014-2020 z budżetu Unii Europejskiej trafić ma 82,5 mld euro Kwota zostanie podzielona odpowiednio:
Bardziej szczegółowoZałożenia sytemu wyboru regionalnych klastrów kluczowych w województwie mazowieckim
Założenia sytemu wyboru regionalnych klastrów kluczowych w województwie mazowieckim Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa
Bardziej szczegółowoStan realizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego na lata Katowice, 20 września 2005 r.
Stan realizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego na lata 2003-2013 Katowice, 20 września 2005 r. Misja i Wizja RSI Woj. Śląskiego Misja i Wizja RSI Woj. Śląskiego Wyobrażenia tworzą
Bardziej szczegółowoŚrodki UE na innowacyjność Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020
Środki UE na innowacyjność Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 16 grudnia 2014 r.
Bardziej szczegółowoNarodowe Strategiczne Ramy Odniesienia i wynikające z nich Programy Operacyjne. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia i wynikające z nich Programy Operacyjne ze szczególnym uwzględnieniem Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Warszawa, 28 stycznia 2007 1 Narodowe Strategiczne
Bardziej szczegółowoWsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020
Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 15 kwietnia 2015 r. Alokacja
Bardziej szczegółowoRekomendacje Grupy roboczej ds. polityki klastrowej. 2012 Kierunki i założenia polityki klastrowej w Polsce do 2020 roku
Polskie klastry i polityka klastrowa 2012 Kierunki i założenia polityki klastrowej w Polsce do 2020 roku Rekomendacje Grupy roboczej ds. polityki klastrowej Kierunki i założenia polityki klastrowej w Polsce
Bardziej szczegółowoInstrumenty II i III osi priorytetowej Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020
Instrumenty II i III osi priorytetowej Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 Założeniem POIR jest wsparcie realizacji całego procesu powstawania
Bardziej szczegółowoPlany rozwoju Mazowieckiego Klastra Chemicznego
Plany rozwoju Mazowieckiego Klastra Chemicznego koordynator 22 czerwca 2016 r. Struktura Klastra Dla porównania Zidentyfikowane potrzeby Komunikacja Innowacje i rozwój Rozwój kadr Internacjonalizacja Wizja
Bardziej szczegółowoPodstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r.
Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020 Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Uwarunkowania programowe Unia Europejska Strategia Europa 2020 Pakiet legislacyjny dla Polityki
Bardziej szczegółowoI oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r.
I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 Szczecinek, 24 września 2015r. GOSPODARKA- INNOWACJE- NOWOCZESNE TECHNOLOGIE Celem głównym OP 1 jest podniesienie
Bardziej szczegółowoRozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu
Europa 2020 Cele Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu
Bardziej szczegółowoRegionalna Strategia Innowacji Województwa Dolnośląskiego na lata Justyna Lasak Departament Rozwoju Regionalnego Wydział Gospodarki
Regionalna Strategia Innowacji Województwa Dolnośląskiego na lata 2011-2020 Justyna Lasak Departament Rozwoju Regionalnego Wydział Gospodarki Regionalna Strategia Innowacji Województwa Dolnośląskiego.
Bardziej szczegółowoSzukanie wspólnej wartości (korzyści) w klastrze
Szukanie wspólnej wartości (korzyści) w klastrze Struktura klastrowa M. Porter - klastry to geograficzne koncentracje wzajemnie powiązanych przedsiębiorstw, wyspecjalizowanych dostawców (w tym dostawców
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorcza Łomża otwarci na Biznes
PROGRAM ROZWOJU MIASTA ŁOMŻA DO ROKU 2020 PLUS CEL HORYZONTALNY I: KULTURA, EDUKACJA I SPORT JAKO BAZA ROZWOJU SPOŁECZNO GOSPODARCZEGO CEL HORYZONTALNY II: INFRASTRUKTURA JAKO BAZA ROZWOJU SPOŁECZNO -
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorcze odkrywanie
Organizator Partner Przedsiębiorcze odkrywanie wprowadzenie do dyskusji, doświadczenia pomorskie Maciej Dzierżanowski, Stanisław Szultka, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Gdańsk, 21.04.2016 r. Otwarty
Bardziej szczegółowoZałożenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R
Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R Gorzów Wielkopolski, 4 marca 2013 r. Plan prezentacji Strategia Rozwoju
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020
Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 Daniel Szczechowski Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Opole, 13 listopada 2014 r. Potencjał innowacyjny
Bardziej szczegółowoFinansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020. 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki
Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki 476,46 mln euro (ok. 1,95 mld PLN ) z EFRR na rozwój gospodarczy regionu
Bardziej szczegółowoDr Bogusław Klimczuk 1
Dr Bogusław Klimczuk 1 2 3 4 RPO Województwo Lubelskie 2014-2020 5 6 Forma wsparcia Dotacje bezzwrotne Instrumenty zwrotne Instrumenty mieszane 7 Zasada koncentracji tematycznej środków w RPO WL 2014-2020
Bardziej szczegółowoMałopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007 2013
Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007 2013 Regionalny program operacyjny jest narzędziem słuŝącym realizacji strategii rozwoju regionu przy wykorzystaniu środków Unii Europejskiej w latach
Bardziej szczegółowoDziałania PARP w nowej perspektywie finansowej 2014-2020
2014 Paulina Zadura-Lichota Dyrektor Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Działania PARP w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Kraków,
Bardziej szczegółowoWielkopolskie Centrum Klastrowe
Wielkopolskie Centrum Klastrowe Platforma klastrów Założenia koncepcji Brokera Technologicznego Marek Dondelewski Poznao 10.09.2012r. LMC www.ines.org.pl Program rozwoju klasteringu Program ekspercki Konsorcjum
Bardziej szczegółowoInnowacje i Inteligentny Rozwój. Iwona Wendel Podsekretarz Stanu, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Szczecin, 10 czerwca 2015 r.
Innowacje i Inteligentny Rozwój Iwona Wendel Podsekretarz Stanu, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Szczecin, 10 czerwca 2015 r. Wsparcie innowacyjności w latach 2014-2020 W perspektywie 2014-2020 wsparcie
Bardziej szczegółowoTURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r.
PROGRAM ROZWOJU TURYSTYKI DO 2020 ROKU Warszawa, 17 września 2015 r. Strategia Europa 2020 Program Rozwoju Turystyki do 2020 roku, a dokumenty strategiczne Polski Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju
Bardziej szczegółowoSŁOWNIK POJĘĆ ZWIĄZANYCH Z DEFINICJĄ KLASTRA
SŁOWNIK POJĘĆ ZWIĄZANYCH Z DEFINICJĄ KLASTRA 1. Klaster / Klastering Strona 1 Rys historyczny Inicjatywy klastrowe powstają w wyniku polityki rozwoju gospodarczego lub też w wyniku wydarzeń, które skłaniają
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020
Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 18 grudnia 2014 r. Negocjacje POIR z KE 8-10 lipca br. (Warszawa)
Bardziej szczegółowoPolityka klastrowa w Polsce. Agnieszka Małkowska Departament Innowacji, Ministerstwo Rozwoju 7 marca 2017 r.
Polityka klastrowa w Polsce Agnieszka Małkowska Departament Innowacji, Ministerstwo Rozwoju 7 marca 2017 r. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju W obecnych warunkach globalizacji i systemu gospodarczego
Bardziej szczegółowoScenariusze transformacji wiedzy w sieciach gospodarczych w kontekście innowacyjności regionu. dr inż. Arkadiusz Borowiec
Scenariusze transformacji wiedzy w sieciach gospodarczych w kontekście innowacyjności regionu dr inż. Arkadiusz Borowiec 08.12.2011 r. WND POIG.01.01.01-30-014/09 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej Klastra ubiegającego się o nadanie statusu MKK
Załącznik do Regulaminu konkursu nr 1.5 Karta oceny merytorycznej Klastra ubiegającego się o nadanie statusu MKK Nr wniosku Nazwa Klastra Nazwa Wnioskodawcy Lp Wskaźnik Kryterium 1. Kryterium: Jakość zarządzania
Bardziej szczegółowoKonsultacje społeczne
Konsultacje społeczne Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2011-2020 10 maja 2011 r. Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego Prezentacja drugiego celu operacyjnego: zwiększenie partycypacji społecznej
Bardziej szczegółowoInstrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Urząd d Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 - Ostrowiec Świętokrzyski,
Bardziej szczegółowoWsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020
Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 INFORMACJE OGÓLNE Dodatkowe wsparcie dla Polski Wschodniej województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego
Bardziej szczegółowoDofinansowanie na rozwój działalności i wdrożenie innowacji
RPO Lubuskie 2020 Oś Priorytetowa 1 Gospodarka i innowacje PI 3 c Zwiększone zastosowanie innowacji w przedsiębiorstwach sektora MŚP W ramach PI mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa mogą uzyskać wsparcie
Bardziej szczegółowoZ czego wynika SMART SPECIALIZATION STRATEGY?
Z czego wynika SMART SPECIALIZATION STRATEGY? Jednym ze zobowiązań dokumentu Unia Innowacji, programu w ramach strategii Europa 2020, jest opracowanie i wdrażanie strategii inteligentnej specjalizacji
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju
Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 Marcin Twardokus Departament Programów Regionalnych Główny Punkt
Bardziej szczegółowoKlastry wyzwania i możliwości
Klastry wyzwania i możliwości Stanisław Szultka Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową 29 września 2015 Klastry wyzwania nowej perspektywy 1. Klastry -> inteligentne specjalizacje 2. Organizacje klastrowe
Bardziej szczegółowoJednostka Koordynująca Wdrażanie RIS. Śląska Rada Innowacji - Komisja Ekspertów ds. Programu Wykonawczego Ustalenia strategiczne
Jednostka Koordynująca Wdrażanie RIS Śląska Rada Innowacji - Komisja Ekspertów ds. Programu Wykonawczego 2009-2010 Ustalenia strategiczne Programu Wykonawczego 2009-2010 dla Regionalnej Strategii Innowacji
Bardziej szczegółowoEfektywność wykorzystania środków UE w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju - rola organizacji pozarządowych
Efektywność wykorzystania środków UE w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju - rola organizacji pozarządowych Warszawa, 8.09.2016 r. 1. Sformułowanie uwag konsultacyjnych dotyczących konkretnej strategii
Bardziej szczegółowoSieć Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych. Radlin, 14 marca 2014 r.
Sieć Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych Radlin, 14 marca 2014 r. Sieć Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych Cele Obserwatoriów Specjalistycznych 1. Wsparcie i usprawnienie zarządzania
Bardziej szczegółowoApril17 19, 2013. Forum is part financed by Podlaskie Region
Suwałki, POLAND April17 19, 2013 The development of science and technology parks in strengthening cooperation between science and business Berenika Marciniec Polish Agency for Enterprise Development(Poland)
Bardziej szczegółowoWsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe
Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ - założenia programowe Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2007-2013 Podział
Bardziej szczegółowoKlastry w Polsce: diagnoza, polityka i instrumenty wsparcia
2015 Joanna Podgórska Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Klastry w Polsce: diagnoza, polityka i instrumenty wsparcia Szczecinek, 24 września 2015 r. Klaster kilka słów teorii Klaster = współpraca
Bardziej szczegółowoInteligentne specjalizacje województwa mazowieckiego proces przedsiębiorczego odkrywania i koncentracja na priorytetowych kierunkach badań
Inteligentne specjalizacje województwa mazowieckiego proces przedsiębiorczego odkrywania i koncentracja na priorytetowych kierunkach badań Małgorzata Rudnicka Kierownik Wydziału Innowacyjności i Rozwoju
Bardziej szczegółowoRozwój obszarów wiejskich i rolnictwa
Rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) Konferencja prasowa Warszawa, 17 lutego 2017 r. PRZYJĘCIE STRATEGII PRZEZ RADĘ
Bardziej szczegółowoInnowacyjne Pomorze. Innowacyjna Gospodarka, cz. I Innowacyjne Pomorze Tczew, 13 czerwca 2014 r.
Innowacyjne Pomorze Innowacyjna Gospodarka, cz. I Innowacyjne Pomorze Tczew, 13 czerwca 2014 r. Nowa jakość rozwoju gospodarczego na Pomorzu Regionalny Program Strategiczny w zakresie rozwoju gospodarczego
Bardziej szczegółowoFUNDUSZE UNIJNE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW. Joanna Pastuszuk. Zastępca Dyrektora Lubelskiej Agencji Wspierania Przedsiębiorczości w Lublinie
FUNDUSZE UNIJNE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Joanna Pastuszuk Zastępca Dyrektora Lubelskiej Agencji Wspierania Przedsiębiorczości w Lublinie HARMONOGRAM NABORU WNIOSKÓW Harmonogram przedstawia przybliżone terminy
Bardziej szczegółowoNowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania
Wydział Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Nowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Rozporządzenie ogólne PE i Rady Ukierunkowanie
Bardziej szczegółowodla badań i rozwoju: Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG
Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG dla badań i rozwoju: Oś Priorytetowa 1. - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Oś Priorytetowa 2. Infrastruktura sfery B+R Oś Priorytetowa 3. Kapitał
Bardziej szczegółowoMarita Koszarek BSR Expertise
Marita Koszarek BSR Expertise Marita Koszarek Międzynarodowy ekspert w zakresie klastrów branżowych: współautor rekomendacji do Regionalnego Programu Wspierania Klastrów dla Województwa Pomorskiego na
Bardziej szczegółowoProgramowanie funduszy UE w latach schemat
Programowanie funduszy UE w latach 2007-2013 schemat Strategia Lizbońska Główny cel rozwoju UE: najbardziej konkurencyjna i dynamiczna gospodarka na świecie, zdolna do systematycznego wzrostu gospodarczego,
Bardziej szczegółowoJerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu
Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu AUTOEVENT 2014 2 PRZEMYSŁ MOTORYZACYJNY Jeden z największych producentów samochodów i komponentów motoryzacyjnych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Bardziej szczegółowoNowe działania planowane do realizacji przez PARP w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój
2014 Paulina Zadura-Lichota Dyrektor Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Nowe działania planowane do realizacji przez PARP w ramach Programu
Bardziej szczegółowoRozwój Polski w Unii Europejskiej - wykorzystanie szans i możliwości w perspektywie finansowej
Wszystkie zamieszczone materiały są chronione prawami autorskimi. Zabronione jest kopiowanie oraz modyfikowanie prezentacji bez zgody autora. Rozwój Polski w Unii Europejskiej - wykorzystanie szans i możliwości
Bardziej szczegółowoRozwój innowacyjności
Rozwój innowacyjności prof. Krzysztof Jan Kurzydłowski Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju Działania NCBR na rzecz rozwoju innowacyjności Misja NCBR Wspieranie wzrostu potencjału naukowego i gospodarczego
Bardziej szczegółowoZARYS STRATEGII ROZWOJU GOSPODARCZEGO LESZNA
Partnerstwo w ramach potrójnej spirali na rzecz strategii rozwoju gospodarczego ZARYS STRATEGII ROZWOJU GOSPODARCZEGO LESZNA Strategia rozwoju Leszna została opracowana w 1997r. W 2008r. Rada Miejska Leszna
Bardziej szczegółowoFinansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej
Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Program regionalny to jeden z programów, który umożliwi
Bardziej szczegółowoWSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu
WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Cel główny WRPO 2014+ POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI I SPÓJNOŚCI WOJEWÓDZTWA Alokacja
Bardziej szczegółowoStrategia Badań i Innowacyjności (RIS3) Od absorpcji do rezultatów jak pobudzić potencjał Województwa Świętokrzyskiego
Strategia Badań i Innowacyjności (RIS3) Od absorpcji do rezultatów jak pobudzić potencjał Województwa Świętokrzyskiego 2014-2020+ Spotkanie animacyjne 12.12.2013 r. Główne założenia: Efektywne środki unijne
Bardziej szczegółowoEkonomizacja partnerstw lokalnych w Polsce. Jarosław Kuba
Ekonomizacja partnerstw lokalnych w Polsce Jarosław Kuba Ekonomizacja partnerstw lokalnych w Polsce w rynkowej przestrzeni gospodarki wartość płynie w sieciach (relacjach) W. Kelly, Nowe reguły nowej gospodarki
Bardziej szczegółowoRegionalne Agendy Naukowo-Badawcze
Regionalne Agendy Naukowo-Badawcze Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie 1 Warszawa, 25 stycznia
Bardziej szczegółowoREGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO 2014-2020 0,7 mld euro Pomoc Techniczna 2 I Oś Priorytetowa Badania i Innowacje 100 mln euro Cel Szczegółowy: 1. Zwiększone urynkowienie działalności
Bardziej szczegółowoMożliwości dofinansowania w nowej perspektywie 2014-2020 na projekty badawczo-rozwojowe oraz innowacje
Katowice, 02.09.2015r Możliwości dofinansowania w nowej perspektywie 2014-2020 na projekty badawczo-rozwojowe oraz innowacje RPO WSL Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego (RPO WSL) przewiduje
Bardziej szczegółowoOferta PARP dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej na lata 2014-2020
2014 Jakub Moskal Dyrektor Departamentu Koordynacji Wdrażania Programów PARP Oferta PARP dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej na lata 2014-2020 Warszawa, 5 czerwca 2014 r. Nowa perspektywa
Bardziej szczegółowoPlanowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata
Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 Rafał Solecki Dyrektor MCP Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości (MCP) jest
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII. 03 czerwca 2008 r
Możliwości finansowania dla MAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII 03 czerwca 2008 r OLGA WARZECHA CENTRUM TRANSFERU TECHNOLOGII AGH Dział Obsługi Funduszy Strukturalnych tel. 12 617 31 59 warzecha@agh.edu.pl
Bardziej szczegółowoInnowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020
Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020 Konferencja Regionalna SMART+ Innowacje w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz promocja badań i rozwoju technologicznego
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Inteligentny Rozwój
Instrumenty wsparcia przedsiębiorców w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój, 2014-2020 Program Operacyjny Inteligentny Rozwój I. Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja
Bardziej szczegółowo