PRZEMIANY ORGANIZACYJNE I PRODUKCYJNE W SŁUŻBIE GEOGRAFICZNEJ WP W LATACH ORAZ KIERUNKI DALSZEGO ROZWOJU

Transkrypt

1 płk dr Eugeniusz SOBCZYŃSKI Szef Zarządu Geografii Wojskowej Sztabu Generalnego WP PRZEMIANY ORGANIZACYJNE I PRODUKCYJNE W SŁUŻBIE GEOGRAFICZNEJ WP W LATACH ORAZ KIERUNKI DALSZEGO ROZWOJU Jubileusz 50-lecia 6 Samodzielnego Oddziału Geograficznego jest doskonałą okazją do przedstawienia zmian w Służbie Geograficznej WP w ostatnim dziesięcioleciu oraz kierunków rozwoju przewidzianych na najbliższe lata. Oddział bowiem aktywnie uczestniczył w przemianach technicznych, opracowaniach cyfrowych wydawnictw geograficznych, wspieraniu geograficznym działania polskich sił w Iraku, a od 2006 roku rozpoczyna służbę w Siłach Odpowiedzi NATO. * * * Przełomy polityczne i wchodzenie państw do sojuszów polityczno-militarnych zawsze wpływało na nowe podejście do opracowań kartograficznych. Polska bezpośrednio po uzyskaniu niepodległości w 1918 r. nie miała zawartych układów militarnych, przyjęte nowe układy odniesień geodezyjnych i niwelacyjnych oraz nowe zasady opracowania map wielko- i średnioskalowych, były oryginalnymi rozwiązaniami narodowymi. Inaczej rzecz się miała po II wojnie światowej, włączenie Polski w strefę wpływów radzieckich, wiązało się z przyjęciem wzorców ustalonych przez Rosjan. Podczas narady Geodetów Państw Demokracji Ludowej i ZSRR w Sofii na przełomie czerwca i lipca 1952 r. podjęto uchwałę o przyjęciu we wszystkich państwach jednolitego układu Unifikacja opracowań kartograficznych w Układzie Warszawskim była zdominowana całkowicie przez Rosjan 2, nie było miejsca na rozwiązania narodowe. W konsekwencji wszystkie mapy topograficzne oraz przeglądowo-topograficzne państw członków Układu Warszawskiego były opracowane według tych samych 1 W Polsce układ 1942 wprowadzono uchwałą Prezydium Rządu Nr16/S/53 z 31 marca 1953 r. 2 Imperialność kartografii rosyjskiej była szczególnie rozległa. Wystarczy podać, że mapami w skali 1: pokryto 75% globu. Brak zaufania do innych służb topograficznych UW był tak daleko posunięty, że Rosjanie sami wydawali mapy na wybrane obszary państw członków UW. W posiadaniu autora są m.in. rosyjskojęzyczne mapy jednoarkuszowe w skali 1: Warszawy, Trójmiasta, Poznania, Torunia. 5

2 założeń technicznych i niczym się między sobą nie różniły. Ponadto we wrześniu 1968 r. Komitet Obrony Kraju podjął uchwałę w sprawie wzmożonej ochrony materiałów geodezyjnych i kartograficznych co spowodowało utajnienie parametrów układu 1942, a w ślad za tym map topograficznych. Doprowadziło to w Polsce do ograniczenia dostępu środowiska cywilnego do map topograficznych, a w efekcie do rozejścia się kartografii wojskowej i cywilnej. Po przełomie politycznym na początku lat 90. Polska nawiązała współpracę z państwami NATO, widząc w Sojuszu Północnoatlantyckim sprawdzonego gwaranta bezpieczeństwa w Europie. Jedną z pierwszych instytucji w Siłach Zbrojnych RP, która nawiązała kontakt z państwami NATO był Zarząd Topograficzny Sztabu Generalnego WP. Już w lipcu 1991 roku odbyło się spotkanie robocze przedstawicieli Zarządu Topograficznego i Wojskowej Agencji Kartograficznej USA (Defence Mapping Agency DMA), podczas którego przygotowano projekt porozumienia w sprawie współpracy w dziedzinie geodezji i kartografii wojskowej. Porozumienie to zostało podpisane pomiędzy ministrem Obrony Narodowej Januszem Onyszkiewiczem i sekretarzem Departamentu Obrony USA Richardem Cheneyem 10 listopada 1992 roku. Dzięki temu porozumieniu otrzymaliśmy dostęp do Polityki Geograficznej NATO i Porozumień Standaryzacyjnych STANAG-ów. O ile pierwszy dokument wytycza ogólne kierunki i określa zobowiązania państw w obszarze geodezji i kartografii, to STANAG-i określają sposób opracowania i wymogi techniczne produktów. Spośród ponad 2000 STANAG-ów obowiązujących w NATO 60 dotyczy problematyki geografii wojskowej. Regulują one m.in. takie zagadnienia jak geodezyjny układ odniesienia, odwzorowania kartograficzne, układy współrzędnych, skale map, ich treść i znaki umowne, wymiary arkuszy map, elementy opisu pozaramkowego. Mimo, że STANAGI regulują wiele zagadnień związanych z opracowaniem wydawnictw kartograficznych pozostawiają jednak duży margines na rozwiązania narodowe. Początek dostosowywania wydawnictw kartograficznych do standardów NATO w Wojsku Polskim rozpoczął się w 1993 r., wówczas wspólnie z przedstawicielami agencji kartograficznej USA rozpoczęto zakładanie Wojskowej Podstawowej i Wojskowej Szczegółowej Sieci Geodezyjnej w geodezyjnym układzie odniesienia WGS-84 składającej się z 700 podwójnych punktów. Następnie wykonano względne pomiary grawimetryczne na 400 punktach Podstawowej Sieci Grawimetrycznej i Wojskowej Szczegółowej Sieci Geodezyjnej. Pomiary te dały możliwość przeliczenia istniejącego zbioru danych geodezyjnych w układzie 1942 do geodezyjnego układu odniesienia WGS-84 i odwzorowania UTM (Universal Transverse Mercator) obowiązujących w NATO. Równolegle z pomiarami geodezyjnymi opracowano założenia techniczne do produkcji analogowych (papierowych) map topograficznych w standardach NATO. Założenia te dotyczyły wydania map topograficznych w skalach 1:25 000, 1:50 000, 1: , 1: , 1: , 1: , map specjalnych (między innymi: poligonów, danych nawigacyjnych, ortofotomap, map hybrydowych) oraz map lotniczych, w tym niskich lotów w skalach 1: i 1: (załącznik nr 1 przedstawia schemat przetworzenia map topograficznych z układu 1942 do standardów NATO). 6

3 7

4 GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005 Z powodu obowiązującego na początku lat 90. w Siłach Zbrojnych RP układu 1942 oraz znacznych zapasów starych map, w latach wydawano tzw. mapy dostosowane do standardów NATO, na których były dwa układy współrzędnych stary 1942 i nowy WGS-84. Od 1996 rozpoczęto wydawanie map w pełnym standardzie NATO. W latach wydano około 3000 różnych godeł map w nakładzie blisko 20 milionów map; najwięcej w skalach 1: i 1: W pierwszej kolejności były wydane mapy w skali 1: dla ośrodków szkolenia poligonowego i mapy w skali 1: na cały obszar Polski. Na pierwszy dzień naszego członkostwa w NATO były wydane wszystkie godła map w skalach 1:50 000, 1: , 1: , 1: obejmujące obszar Polski. Polskie mapy papierowe zostały wysoko ocenione przez naszych partnerów zagranicznych, co potwierdziła kontrola przeprowadzona przez specjalną komórkę kontroli jakości Wojskowej Agencji Kartograficznej USA dowolnie wybranego arkusza mapy w skali 1:50 000; ponadto wykazała spełnienie wszystkich wymogów narzuconych standardami. Dużym wyzwaniem dla Służby Geograficznej WP w wydawaniu map papierowych było opracowanie map lotniczych. W poprzednich latach w Wojsku Polskim mapy te nie były w ogóle wydawane. W NATO mapy lotnicze, zwłaszcza niskich lotów, są podstawą do planowania i realizowania wszystkich działań połączonych. Bez tych map nie można prowadzić żadnych działań z wykorzystaniem śmigłowców i lotnictwa taktycznego. Współpraca ze służbą geograficzną Wielkiej Brytanii i Bundeswehry, a w kraju z Dowództwem Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej oraz Agencją Ruchu Lotniczego pozwoliła na wydanie w krótkim czasie 5 rodzajów map w skalach 1: i 1: , które otrzymały znakomite oceny od partnerów z NATO. Ponadto z Agencją Ruchu Lotniczego wydano na obszar Polski nową, 6 arkuszową mapę lotniczą w skali 1: zgodną z wymogami ICAO. Wysoko cenią nasze mapy także wojska Sojuszu ćwiczące na polskich poligonach. W latach przekazano naszym sojusznikom ponad 620 tys. różnych map i opracowań geograficznych. Jednocześnie z wydawaniem nowych map w latach wycofano i zniszczono około 1000 ton map papierowych wykonanych w starym układzie Nie było to łatwe zadanie, ponieważ mapy te były drukowane na specjalnym papierze z dodatkiem melaniny. Wszystkie mapy papierowe wydawane przez Zarząd Geografii Wojskowej są jednocześnie przenoszone do postaci rastrowej. Przyjęta została technologia zapisu rastrowego w formacie CADRG, jej zaletą jest duża kompresja zapisu danych. Wystarczy zaznaczyć, że wszystkie arkusze mapy w skali 1: obejmujące obszar Polski mieszczą się na dwóch płytach CD. W ostatnim czasie coraz częściej mapy papierowe zapisywane są w formacie MrSid. Na początku lat 90. oprócz wydawania map papierowych wojskowe służby geograficzne coraz częściej zaczęły wytwarzać mapy numeryczne. To wyzwanie podjął również ówczesny Zarząd Topograficzny Sztabu Generalnego WP. Na bazie Wojskowego Ośrodka Geodezji i Teledetekcji została wykonana w latach wektorowa mapa numeryczna o rozdzielczości informacyjnej odpowiadającej mapie w skali 1: , obejmująca całe terytorium Polski. 9

5 Był to pierwszy geograficzny produkt wektorowy wykonany na cały obszar Polski. Wspomagał on w Wojsku Polskim automatyzację dowodzenia w skali operacyjno-strategicznej. W 1993 r. z inicjatywy Wojskowej Agencji Kartograficznej USA państwa NATO rozpoczęły proces realizacji mapy wektorowej poziomu 1 (VMap L1) odpowiadający mapie w skali 1: Projekt zakładał stworzenie jednorodnego produktu cyfrowego o średniej rozdzielczości informacyjnej na obszar całego świata. W Polsce początki opracowania VMap L1 3 sięgają 1995 r. Wówczas nie należeliśmy jeszcze do NATO i nie mieliśmy dostępu do pełnej dokumentacji. Wszystkie próby koncepcyjno-wdrożeniowe prowadzono w Służbie samodzielnie (na arkuszu Wałbrzych) z wykorzystaniem ogólnie dostępnej dokumentacji głównie DIGEST. W tym czasie specjalnie powołana przez Amerykanów grupa robocza VMap L1 Coproduction Working Group VaCWG dokonała podziału świata na biblioteki i rozdzieliła je na poszczególne państwa uczestniczące w programie; biblioteka nr 50, obejmująca w większości Polskę, została przydzielona Wojskowej Służbie Geograficznej Niemiec. Włączenie się Polski do programu Partnerstwo dla Pokoju oraz podpisanie dwustronnego porozumienia o współpracy w dziedzinie geografii wojskowej między ministrem obrony narodowej RP a federalnym ministrem obrony narodowej RFN stworzyło polityczne i formalne podstawy przystąpienia Polski do projektu VMap L1. Kierownictwo Służby niezwłocznie rozpoczęło rozmowy z VaCWG i Służbą Geograficzną Bundeswehry w sprawie warunków przejęcia odpowiedzialności za opracowanie danych z obszaru Polski. Na podstawie osiągniętego w 1997 r. konsensusu dane cyfrowe na obszar Polski zostały przekazane przez Zarząd Geografii Wojskowej stronie niemieckiej pod koniec 2000 r. Na forum grupy VaCWG uzgodniono, że po opracowaniu przez Niemców pierwszego wydania biblioteki nr 50 odpowiedzialność za utrzymanie jej w aktualności przejmie Polska. Obecnie, już po przejęciu odpowiedzialności za ten CD-ROM Zarząd Geografii Wojskowej koordynuje prace między 5 państwami nad nowym wydaniem tego produktu. Jednocześnie chcąc mieć dostęp do danych na obszar całego świata opracowane zostały dwie dodatkowe biblioteki o numerach 220 i 199 (obszar Zambii i Argentyny). Zadanie to wykonywał 6 Samodzielny Oddział Geograficzny. Jednocześnie z opracowaniem mapy wektorowej poziomu 1 został wykonany na obszar Polski numeryczny model terenu poziomu 1 (DTED L1) i poziomu 2 (DTED L2). Modele te zostały opracowane na podstawie opracowań kartograficznych. W 2000 r. Zarząd Geografii Wojskowej podjął się realizacji najtrudniejszego po drugiej wojnie światowej zadania, które polegało na wykonaniu dla obszaru Polski mapy wektorowej poziomu 2 (VMap L2). Projekt stanowi przełom w polskiej praktyce kartograficznej. Zakłada on stworzenie cyfrowej bazy geograficznej odpowiadającej mapie w skali 1:50 000, z której istnieje możliwość generowania mapy wektorowej oraz mapy papierowej. Włączenie się w realizację tego projektu Głównego Urzędu 3 Według przyjętej w NATO klasyfikacji w opracowaniach kartograficznych poziom 0 odpowiada rozdzielczości informacyjnej map analogowych w skali 1: , poziom 1 mapie analogowej w skali 1: , poziom 2 mapie analogowej w skali 1:50 000, poziom 3 mapą analogowym w skalach od 1: do 1:

6 Geodezji i Kartografii oraz marszałków poszczególnych województw umożliwiło skończenie tego projektu do końca 2004 r. Dzięki temu opracowaniu powstała jednorodna baza na obszar Polski dla Sił Zbrojnych RP oraz dla wszystkich działów administracji rządowej i samorządowej. Dla innych podmiotów opracowanie jest udostępniane przez Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. W 2004 r. został opracowany w Wojskowym Centrum Geograficznym projekt zakładający aktualizację opracowania, rozszerzenie jego atrybutów i poprawę geometrii bazy 4. Przewidywane jest również uspójnienie Vmap 2 z TBD 5. Nowym zadaniem rozpoczętym w 2003 roku jest wykonanie mapy wektorowej poziomu 3, odpowiadającej pod względem informacyjnym mapie w skali 1: : Projekt zakłada m.in. wzajemną wymianę danych z TBD i będzie realizowany w kolejnych latach głównie na ważne obszary i rubieże ze względu na bezpieczeństwo i obronność państwa. Niezależnie od prac związanych z dostosowaniem opracowań kartograficznych do wymogów Polityki Geograficznej i standardów NATO dostosowano również strukturę organizacyjną Służby do współczesnych wyzwań i zadań. W miejsce Zarządu Topograficznego Sztabu Generalnego WP powołano Zarząd Geografii Wojskowej, który w ramach Generalnego Zarządu Rozpoznania Wojskowego jest odpowiedzialny w Siłach Zbrojnych RP za planowanie i organizowanie zabezpieczenia geograficznego 6 natomiast jednostki geograficzne przeformowano i włączono w centralne podporządkowanie. Służbę geograficzną 7 oprócz Zarządu Geografii Wojskowej stanowią obecnie: Wojskowe Centrum Geograficzne (powstałe na bazie Wojskowego Ośrodka Geodezji i Teledetekcji oraz Oddziału Zabezpieczenia Topograficznego) Warszawa; 22 Wojskowy Ośrodek Kartograficzny (powstały w miejsce 22 Wojskowego Ośrodka Topograficzno-Kartograficznego) Komorowo; 4 Aktualizacja i poprawa geometrii będzie wykonywana na podstawie zdjęć lotniczych i wysokorozdzielczych zdjęć satelitarnych. 5 TBD Topograficzna Baza Danych jest projektem realizowanym przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii zakładającym utworzenie na wybrane obszary Polski cyfrowej bazy topograficznej odpowiadającej mapie w skali 1: Zabezpieczenie geograficzne obejmuje znacznie szerszy obszar problemów niż tylko wytwarzanie map, dotyczy również meteorologii, hydrografii, klimatologii, oceanografii, geologii a także zagadnień geofizycznych, aeronautycznych. W NATO używa się terminu wsparcie geoprzestrzenne (środowiskowe). 7 Kadra jednostek jest zaliczana do grupy osobowej geografów wojskowych. Powrócono w tym zakresie do tradycji z okresu międzywojennego (korpusu oficerów geografów, a jednocześnie do wzorców które obowiązują w armiach państw NATO). 11

7 6 Samodzielny Oddział Geograficzny Toruń; 19 Samodzielny Oddział Geograficzny Leszno; komórki geograficzne w rodzajach sił zbrojnych. Dwie pierwsze jednostki są stacjonarne, natomiast samodzielne oddziały geograficzne oprócz tradycyjnych zadań związanych z cyfrowymi opracowaniami kartograficznymi są zdolne do wykonywania zadań terenowych i mobilnego zabezpieczenia geograficznego misji i działań ekspedycyjnych. Przełomowym wydarzeniem dla Służby Geograficznej WP był szczyt NATO w Pradze w 2003 r., gdzie powierzono Siłom Zbrojnym RP specjalizację w zakresie geografii, kartografii wojskowej oraz satelitarnego rozpoznania obrazowego. W ramach tej specjalizacji przewiduje się działanie m.in: Ośrodka Analiz Geograficznych na obszar potencjalnego zaangażowania Sojuszu; Mobilnych Zespołów Zabezpieczenia Geograficznego; Ośrodka Doradztwa Kartograficznego dla krajów NATO i uczestniczących w programie PdP 8. Pełne osiągnięcie specjalizacji jest przewidziane na koniec 2005 r., obecnie realizowane są przedsięwzięcia organizacyjno-projektowe, inwestycyjne i szkoleniowe. OŚRODEK ANALIZ GEOGRAFICZNYCH Ośrodek jest tworzony na bazie Wojskowego Centrum Geograficznego, będzie monitorował sytuację geopolityczną na świecie, gromadził dane, produkty i wydawnictwa geograficzne, analizował je, opracowywał a następnie udostępniał w postaci informacji geoprzestrzennej. W kompletowaniu zasobu informacji geograficznej ośrodek będzie ściśle współpracować z sojusznikami z NATO oraz z instytucjami administracji państwowej i branżowymi placówkami naukowo-badawczymi, których przedmiotem zainteresowania jest środowisko naturalne, infrastruktura, historia i polityka państw będących w kręgu zainteresowań służb geograficznych. Do głównych zadań Ośrodka będzie należało: - monitorowanie sytuacji geopolitycznej na świecie w aspekcie potencjalnych zagrożeń; - prognozowanie rozwoju wydarzeń; - gromadzenie, weryfikacja, analiza i kompletowanie materiałów geograficznych na rejony zapalne; - przetwarzanie materiałów do formy umożliwiającej ich publikację w formatach cyfrowych, analogowych i poprzez portal internetowy; - wydawanie krótkoseryjnych opracowań kartograficznych, map specjalnych i tematycznych; 8 Jest to program Partnerstwo dla Pokoju realizowany w ramach NATO, a przeznaczony dla krajów pretendujących do wstąpienia do Sojuszu. 12

8 - wykonywanie różnego rodzaju monografii; - wykonywanie doraźnych zadań z zakresu analizy geograficznej na rzecz Służby Geograficznej i innych komórek organizacyjnych WP. Jądrem ośrodka będzie GEOSERWER nowoczesne repozytorium cyfrowej informacji geograficznej o charakterze portalowym. Ma ono w sposób bezpośredni udostępniać swoje zasoby informacyjne organom dowodzenia i kierowania na szczeblu Ministerstwa Obrony Narodowej, Sztabu Generalnego WP i dowództwom rodzajów sił zbrojnych, a w kolejnych latach do szczebla brygady. Dodatkowo Geoserwer ma zapewnić wymienionym organom podstawowe możliwości w zakresie zobrazowania i analizy informacji geoprzestrzennej. Zakłada się, że Geoserwer będzie wydajnym systemem bazodanowym umożliwiającym efektywny dostęp do zgromadzonych zasobów informacyjnych wszystkim uprawnionym użytkownikom. Przyjmuje się, że z uwagi na klauzulę JAWNE informacji i danych przechowywanych i pobieranych z serwera, system ten funkcjonować będzie w oparciu o kanały rozległej sieci transmisyjnej MIL-WAN, a bezpośredni dostęp on-line do zasobów i usług Geoserwera będą mieli tylko użytkownicy (terminale) bezpośrednio dołączeni do sieci MIL-WAN. Geoserwer będzie miał możliwość współpracy z innymi, wdrażanymi w dalszej perspektywie, serwerami danych geograficznych lub serwerami dziedzinowymi. MOBILNE ZESPOŁY ZABEZPIECZENIA GEOGRAFICZNEGO Podstawowym zadaniem Mobilnych Zespołów będzie zabezpieczenie geograficzne sztabów i dowództw szczebla operacyjnego oraz taktycznego podczas prowadzonych misji przez wojska własne i siły sprzymierzone. Zespoły te występują w strukturach 6 i 19 Samodzielnego Oddziału Geograficznego. Zespoły zabezpieczenia geograficznego będą się zajmować: gromadzeniem i kompletowaniem materiałów geograficznych na rejony zapalne; przetwarzaniem materiałów do formy umożliwiającej ich publikację w formatach cyfrowych, analogowych i poprzez portal intranetowy; wykonywaniem doraźnych zadań z zakresu analizy geograficznej; monitorowaniem i prognozowaniem sytuacji geograficznej w rejonie działania; tworzeniem i dostarczaniem na czas produktów geograficznych wraz z ich analizami i wizualizacją oraz raportowaniem spostrzeżeń wynikających z przeprowadzanych analiz geograficznych poprzez: - prowadzenie fotointerpretacji zdjęć lotniczych i satelitarnych; - prowadzenie obsługi geodezyjnej w ograniczonym zakresie z wykorzystaniem GPS (przewiduje się zakładanie i rozpoznawanie nielicznych sieci geodezyjnych metodą GPS jak również prowadzenie wszelkiego rodzaju obliczeń geodezyjnych); 13

9 - reprodukcję (niewielkiej ilości arkuszy) informacji geograficznej i archiwalnych danych obrazowych w celu wsparcia planowania misji, bezpieczeństwa, ćwiczeń i innych szkoleń odbywanych przez Siły Zbrojne RP i państwa sojusznicze. Wyposażenie mobilnych zespołów zabezpieczenia geograficznego stanowią kontenery na podwoziu samochodów ciężarowych wyposażone w specjalistyczny sprzęt komputerowy, geodezyjny, łączności. Kontener będzie przystosowany do załadunku na transport morski, lotniczy lub kolejowy. Ponadto każdy zespół będzie posiadał samochód osobowo-terenowy klasy Honker 2000 do wykonywania zadań obsługi geodezyjnej, tworzenia wielkoskalowych planów sytuacyjnych obozowisk, rejonów wykopalisk archeologicznych itp. OŚRODEK DORADZTWA KARTOGRAFICZNEGO Ośrodek będzie spełniał rolę doradczą i szkoleniową w odniesieniu do personelu zarządzającego i technicznego służb geograficznych (topograficznych) państw pretendujących do przyjęcia w poczet członków NATO. Szczególną rolę Ośrodek może odgrywać w szkoleniu specjalistów Litwy, Łotwy, Estonii, Słowacji, Słowenii i Ukrainy. Działalność szkoleniowa Ośrodka skupiać się będzie na technologiach wytwarzania cyfrowych i standardowych produktów geograficznych. Do potencjalnych obszarów działalności będą należały: opracowanie map cyfrowych (wektorowych i rastrowych); opracowanie specjalnych map lotniczych; opracowanie ortofotomap ze zdjęć lotniczych i satelitarnych; standaryzacja produktów geograficznych. Ośrodek będzie funkcjonował w oparciu o Wojskowe Centrum Geograficzne i pozostałe jednostki geograficzne. Nie będzie to stała struktura, lecz tworzona ad hoc organizacja w zależności od potrzeb zgłaszany przez naszych partnerów. POZOSTAŁE KIERUNKI ROZWOJU Niezależnie od przedsięwzięć realizowanych w ramach specjalizacji, Zarząd Geografii Wojskowej wraz z jednostkami geograficznymi, zgodnie z Programem rozwoju i modernizacji Sił Zbrojnych RP na lata , będzie podejmował działania mające na celu dalsze doskonalenie systemu zabezpieczenia geograficznego Sił Zbrojnych RP oraz wykonywanie zobowiązań sojuszniczych wynikających z przynależności do NATO i UE. Szczególny wysiłek będzie ukierunkowany na rozwój fotogrametrii cyfrowej, teledetekcji i kartografii cyfrowej. Preferencyjny dostęp do wysokorozdzielczych danych obrazowych z Satelitarnego Centrum Operacji Regionalnych (SCOR) w Komorowie, a w najbliższej perspektywie do danych obrazowych z bezpilotowych środków rozpoznawczych 14

10 i wielozadaniowego samolotu F-16 oraz kontakty z Centrum Satelitarnym UE 9 stwarzają niepowtarzalne możliwości zbudowania nowoczesnego GIS 10 i sprostania wymogom, jakie stawiają przed Służbą Geograficzną dowódcy wszystkich szczebli. W najbliższych latach Służba Geograficzna zamierza zrealizować wiele ambitnych zadań. W zakresie opracowań geograficznych główne kierunki to: rozpoczęcie, wspólnie z partnerami z NATO, wytwarzania (na podstawie danych obrazowych) wysokorozdzielczych danych wektorowych w ramach międzynarodowego projektu współprodukcji geoprzestrzennej HGCP na obszary zainteresowania operacyjnego; kontynuowanie programu opracowania danych wektorowych (SMW) o rozdzielczości 1: dotyczących wybranych obszarów i rubieży Polski; kontynuowanie wspólnie z GUGiK programu aktualizacji mapy wektorowej poziomu 2; rozpoczęcie opracowania numerycznego modelu terenu o wysokiej rozdzielczości, na ważne obszary i rubieże Polski, w tym ośrodki szkolenia poligonowego; podjęcie prac nad modelowaniem i prezentacją w 3D wybranych obszarów; kontynuowanie procesu wytwarzania specjalnych tematycznych baz danych wynikających z zapisów w STANAG-ach NATO (tzw. Wojskowej Dokumentacji Geograficznej); rozpoczęcie wytwarzania map lotniczych w skali 1:50 000; rozpoczęcie prowadzenia analiz geograficznych z wykorzystaniem danych radarowych, wielospektralnych i hiperspektralnych; obróbka danych video; skomputeryzowanie archiwizacji zasobu geograficznego; wdrożenie systemu zarządzania jakością opracowań kartograficznych opartych na technologiach cyfrowych. W zakresie inwestycji sprzętowych będzie to: rozpoczęcie modernizacji linii technologicznej związanej z reprodukcją opracowań geograficznych, w tym głównie wymiana maszyn offsetowych; 9 European Union Satellite Centre w Torrejón de Ardoz (Hiszpania). 10 Geographic Information System System Informacji Geograficznej to zintegrowany zestaw sprzętu komputerowego, oprogramowania, cyfrowych danych geograficznych, metod badawczych i ludzi. 15

11 uruchomienie w Siłach Zbrojnych RP Wojskowego Punktu Kontaktowego do spraw GPS oraz włączenie się do uruchamianego w kraju przez GUGiK projektu ASG (Aktywnej Sieci Geodezyjnej); dalsze zakupy stacji fotogrametrycznych. * * * Służba Geograficzna WP jest w pełni przygotowana do realizacji nowych zadań, przyjęcia wyzwań i spełnienia wymogów w zakresie zabezpieczenia geograficznego zarówno na rzecz własnych sił zbrojnych, jak i NATO oraz Unii Europejskiej. Dziś Wojsko Polskie ma do dyspozycji wszystkie wymagane przez NATO opracowania geograficzne zarówno analogowe jak i cyfrowe, jesteśmy liczącym się członkiem Sojuszu. Koledzy geografowie z innych państw NATO są pełni uznania dla naszych dokonań. Nasi oficerowie prowadzą zajęcia w szkołach NATO, wygłaszają referaty na konferencjach i sympozjach zagranicznych. Są szefami komórek geograficznych w dowództwach NATO i w misjach na Bałkanach. Naszymi doświadczeniami dzielimy się ze służbami geograficznymi państw, które pretendują do wstąpienia do NATO. 16